Leven met vogelgriep. Arjan Stegeman Gezondheidszorg Landbouwhuisdieren j.a.stegemanuu.nl

Transcriptie

1 Leven met vogelgriep Arjan Stegeman Gezondheidszorg Landbouwhuisdieren j.a.stegemanuu.nl

2 Leven met vogelgriep Achtergrond informatie Insleep en verspreiding milde variant vogelgriep Insleep en verspreiding ernstige variant vogelgriep Preventie en bestrijding Toekomst perspectief

3 Vogelgriepvirus H - hemagglutinine (1-17) N neuraminidase (1-9) Bij de wilde watervogels (eenden, meeuwen) komen alle types voor

4 Vogelgriepvirus H - hemagglutinine (1-17) N neuraminidase (1-9) Bij de wilde vogels komen alle types voor Ernstige varianten altijd H5 of H : H5N : H7N7

5

6 Mild H5/H7 virus kan met klein aantal veranderingen overgaan in dodelijk virus = mild = dodelijk

7 Vogelgriepvirus Milde varianten van H5 en H7 zijn ook aangifteplichtig, NL overheid is verplicht tot actie als virus wordt aangetroffen Snelheid van mutatie van milde naar ernstige variant is met huidige kennis niet in te schatten

8 Bij gelijktijdige infectie met verschillende vogelgriep virussen kunnen nieuwe virussen ontstaan H5N1 H5N8 H12N8

9 Leven met vogelgriep Achtergrond informatie Insleep en verspreiding milde variant vogelgriep Insleep en verspreiding ernstige variant vogelgriep Preventie en bestrijding Toekomst perspectief

10 Milde vogelgriep Infectie luchtwegen en darm Besmetting via: Vogels/pluimvee Mest Water (Lucht)

11 Besmettingen milde H5 & H7 vogelgriep (data CVI Lelystad) Virus Antistoffen

12 Relatieve risico op insleep van milde vogelgriep Type pluimvee Relatief Risico Betrouwbaarheidsinterval Leg binnen 1.0 (referentie) Leg uitloop/biologisch Vleeskalkoenen Slachteenden Nauwelijks tot geen introducties vleeskuikenbedrijven Elbers en Bouwstra, 2014

13 Leghennen met uitloop hebben 8 maal hogere kans op insleep van milde vorm van vogelgriep dan leghennen zonder uitloop

14 Totaal aantal bemonsteringen en het totaal aantal positief voor H5 en H7 per EU land in 2013

15 15

16 Risico voor verdere verspreiding van milde variant vogelgriep Milde variant van vogelgriep kan zich van bedrijf naar bedrijf verspreiden in de gele en rode gebieden Gonzales et al. 2012

17 Conclusies Insleep en verspreiding milde variant vogelgriep Milde varianten van vogelgriep komen volop voor bij wilde (water)vogels Insleep bij pluimvee in Nederland lijkt toegenomen in afgelopen jaren Uitloop is belangrijkste risicofactor Nederland heeft intensiefste bemonstering van Europa Risico op verdere verspreiding in de pluimveedichtste gebieden

18 Leven met vogelgriep Achtergrond informatie Insleep en verspreiding milde variant vogelgriep Insleep en verspreiding ernstige variant vogelgriep Preventie en bestrijding Toekomst perspectief

19

20 Insleep ernstige variant vogelgriep en wilde vogels Tot 2003 werd de ernstige variant niet gevonden bij wilde vogels, ontwikkelde zich in pluimvee uit milde variant Diverse wilde vogelsoorten (eendachtigen) raken besmet zonder verschijnselen te tonen Wilde vogels kunnen tot 1 miljard virussen per gram ontlasting uitscheiden (een kip heeft ongeveer 1000 virussen nodig voor besmetting)

21 Vogelgriep H5N1is de eerste ernstige variant die zich via wilde vogels wijd heeft verspreid ( )

22 Wereldwijde verspreiding van ernstige vogelgriep variant H5N8 ( )

23 Een sterk aan H5N8 verwant H5N2 virus heeft zich wijd verspreid in Noord Amerika

24 Wilde vogels transporteren virus over de wereld Consumers, Health And Food Executive Agency Fig from Science 2015: vol. 347 (6222),

25 3. Kamperveen: broiler breeders 21 November 4. Kamperveen: 2 x ducks 22 November 2. Ter Aar layers 19 November 5. Zoeterwoude layers 1. Hekendorp: layers, 14 November

26 H5N8 Vogelgriep aangetroffen in mest van smienten

27 Waarom geen uitloopbedrijven in H5N8 uitbraak? In de 4 beschermings- en toezichtsgebieden zat maar 1 pluimveebedrijf met uitloop (statistisch toetsen geeft geen aanwijzing voor ander verschil in insleepkans tussen uitloop- en binnenbedrijven dan voor de milde variant)

28 Risico voor verdere verspreiding van ernstige variant vogelgriep In rode gebieden is de kans groot dat het virus niet onder controle is te brengen (vgl 2003)

29 Conclusies Insleep en verspreiding ernstige variant vogelgriep Wereldwijd vormen wilde (water)vogels nu ook een reservoir van ernstige varianten van vogelgriepvirus. Ten minste 4 landen in de wereld zijn permanent besmet met ernstige variant vogelgriep Mest van wilde vogels besmet met ernstige variant is tot 1000 keer besmettelijker dan die van vogels besmet met de milde variant Na insleep kans op oncontroleerbare verspreiding in de pluimveedichtste gebieden

30 Leven met vogelgriep Achtergrond informatie Insleep en verspreiding milde variant vogelgriep Insleep en verspreiding ernstige variant vogelgriep Preventie en bestrijding Toekomst perspectief

31 Bestrijdingsmaatregelen Ruimen besmette bedrijven (en gevaarlijke contacten bij ernstige variant) Vervoersverbod Bezoekersregeling Regionalisering Ernstige variant

32 Ophokken Preventie vogelgriep Geen uitloopbedrijven in gebieden met veel watervogels Uitloop(bedrijf) onaantrekkelijk maken voor watervogels Bij preventie ernstige variant steekt de hygiene nauw!

33 Preventie ernstige vogelgriep : aparte kleding en schoeisel voor erf en elke stal! Stal Erf Openbare ruimte Stal (Rood, oranje groen systeem van FAO)

34 Ophokken Preventie vogelgriep Geen uitloopbedrijven in gebieden met veel watervogels Uitloop(bedrijf) onaantrekkelijk maken voor watervogels Bij preventie ernstige variant steekt de hygiene erg nauw! Pluimveedichtheid in concentratiegebieden omlaag om verspreiding van ernstige variant na insleep beheersbaar te houden

35 Leven met vogelgriep Achtergrond informatie Verspreiding en bestrijding milde variant vogelgriep Verspreiding en bestrijding ernstige variant vogelgriep Toekomst perspectief

36 Leven met vogelgriep Door reservoir in wilde watervogels zal milde vogelgriep op uitloopbedrijven blijven voorkomen Door aanpassing aan wilde vogels reële kans op terugkomen ernstige H5 variant (met de wintertrek)

37 Masterplan Vogelgriep Geïntegreerd onderzoekprogramma Vogelgriep met aandacht voor pluimvee en wilde vogels in plaats van allemaal losse kleine projecten. Meer begrip hoe het virus van wilde vogels naar pluimvee gaat om betere preventiemaatregelen in te zetten. Vaccinatie

38 Met dank aan Deskundigengroep Dierziekten Annemarie Bouma Ruth Bouwstra Christianne Bruschke Armin Elbers Guus Koch Fransisca Velkers