Geen eigen huis, maar wel een plek onder de zon?

Transcriptie

1 Geen eigen huis, maar wel een plek onder de zon? Een nieuwe relatie tussen de woningvoorraad- en huishoudensontwikkeling Manon van Middelkoop & Andries de Jong (PBL)

2 Aanleiding Amsterdam in cijfers 2012: In de periode was er dus minder leegstand, meer inwoning en groei van de gemiddelde huishoudensgrootte. De conclusie is dat de Amsterdammers de afgelopen jaren qua woonruimte flink hebben moeten inschikken. Bevolkingsprognose Den Haag ; verwachte groei woningvoorraad tot ,9%; korte termijnprognose o.b.v. verwachte woningbouw 4,9%; groei huishoudens 5% Als gevolg van deze ontwikkeling zal de gemiddeld woningbezetting de komende jaren verder stijgen. 2

3 Aanleiding Amsterdam in cijfers 2012: In de periode was er dus minder leegstand, meer inwoning en groei van de gemiddelde huishoudensgrootte. De conclusie is dat de Amsterdammers de afgelopen jaren qua woonruimte flink hebben moeten inschikken. Bevolkingsprognose Den Haag ; verwachte groei woningvoorraad tot ,9%; korte termijnprognose o.b.v. verwachte woningbouw 4,9%; groei huishoudens 5% Als gevolg van deze ontwikkeling zal de gemiddeld woningbezetting de komende jaren verder stijgen. 3

4 Vragen 1. Wat gebeurde er rond de vorige crisis ( ) met de woningvoorraad en de migratiestromen? Parallellen met nu? 2. In welke steden zie je de trend van geen eigen huis, maar wel een plekje onder de zon? 3. Hoe loopt de spons vol? Aanpak 14 steden (G4 + universiteitssteden + Almere), bestuderen via lange termijn figuren met: Jaar-op-jaar ontwikkeling woning- & woonruimtevoorraad Jaar-op-jaar ontwikkeling aantal particuliere huishoudens Binnenlandse & buitenlandse migratie Gemiddeld aantal personen per huishouden Gemiddeld aantal huishoudens per woning (+ woonruimte) Leegstand (vanaf 2008) & adresdeling ( ) 4

5 Analysefiguur lange termijn 5

6 Bouw en sponswerking tijdens vorige malaise ( ) Indicatoren: Niet beschikbaar bij gebrek aan gegevens over huishoudens en wooneenheden Benadering: relatie woningbouw migratiesaldi van personen 6

7 Woningvoorraad In 8 steden versnelt de woningvoorraadgroei terwijl prijzen dalen: varkenscyclus? Rotterdam, Utrecht, Delft periode ervoor nauwelijks groei Groningen, Maastricht, Nijmegen en Tilburg groei periode ervoor gemiddeld of zelfs hoger Den Haag tussenin Overige steden: geen trends, behalve Amsterdam (zie later) 7

8 Migratie Negatief migratiesaldo Positieve migratiesaldi in: Delft, Enschede, Groningen, Maastricht, Tilburg en Wageningen Wellicht (klein) sponseffect in Maastricht, Wageningen en Groningen 8

9 Malaise Uitzondering Amsterdam: woningvoorraad constant, leegstand & krakers 9

10 Nu geen varkenscyclus, hooguit wat na-ijleffecten 10

11 Sponswerking sinds 2008/ 09 Indicator: aantal huishoudens groeit sneller dan woningvoorraad Vervolgvragen: Waar vindt bij sponswerking opvang plaats: wooneenheden dalende leegstand inwoning bewoonde andere ruimten Hoe ontwikkelt de huishoudensgrootte zich? 11 Bron foto:

12 Groei huishoudens >> woningvoorraad 12

13 Amsterdam Den Haag Rotterdam Maastricht Groningen Eindhoven, Tilburg, Nijmegen, Enschede, Delft, Wageningen Utrecht Almere Leiden 13

14 Opvang in wooneenheden: Groningen 14

15 Opvang via dalende leegstand 15

16 Oplopende leegstand in andere gemeenten 16

17 Noot: getoonde grafiek is gebaseerd op WoONvraag Wonen er meer huishoudens op dit adres? en is gewogen naar huishoudens (niet adressen). Het gaat om voorlopige analyses die vooral op gemeentelijk niveau met nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd dienen te worden Opvang via adresdeling: Amsterdam 17

18 Algemene trend: kleinere huishoudens 18

19 maar 3 gemeenten ontspringen deze dans 19

20 Overzicht opvang & huishoudensgrootte Dalende leegstand Wooneenheden Adresdeling (G4) HHgrootte Amsterdam ++ +/- Den Haag -/+ + Rotterdam +/- - Maastricht Niet getest - Groningen + Niet getest - Eindhoven Niet getest - Tilburg Niet getest - Nijmegen Niet getest - Enschede Niet getest - Delft Niet getest - Wageningen* - Niet getest + * Utrecht -- +/- Almere Niet getest - Leiden Niet getest - PM bewoonde andere ruimten

21 Conclusies en toekomstvragen Spons loopt in diverse steden vol Geen crisis-, maar socio-geografisch verschijnsel versterkt door stagnatie Waar ligt de grens? ( The one with Friends in Amsterdam?) Volle spons Teruglopende migratie? Eerder (dan elders) aantrekken bouw? Wat moet er gebouwd worden (een/meergezins of containers?) Meer steden bekijken? BAR-ren? Betere cijfers inwoning? 21