Godsdienstvrijheid in de Nederlandse rechtsorde
|
|
- Bruno Geert Brander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 NTKR 9 (2015), 14 Nederlands Tijdschrift voor Kerk en Recht, 9 (2015), Godsdienstvrijheid in de Nederlandse rechtsorde Boekbespreking: Henk Post en Gerhard van der Schyff (red.), Godsdienstvrijheid in de Nederlandse rechtsorde. Nationale en Europese perspectieven, Oisterwijk: Wolf Legal Publishers, Paul van Sasse van Ysselt * Godsdienst is ook heden ten dage van groot belang voor vele mensen in de Nederlandse samenleving. Haar ordenende functie heeft echter aan belang ingeboet en staat aanhoudend onder druk. Dit komt mede tot uitdrukking in het historisch laag aantal christelijke zetels in de Tweede Kamer der Staten-Generaal, het politieke discours en dientengevolge (voornemens tot) wetswijzigingen waarmee de vrijheid van godsdienst wordt ingeperkt. Ontkerkelijking en secularisering zijn hand in hand gegaan met onder andere de emancipatie van vrouwen en homoseksuelen, maar anderzijds met groeiende onwetendheid en onbegrip ten aanzien van gelovigen, godsdiensten, de wettelijke en institutionele arrangementen die daarop mede zijn gebaseerd en hun maatschappelijk nut. Beide ontwikkelingen zijn een (potentiele) bron van wederzijdse intolerantie die de stabiliteit van de samenleving niet ten goede komt en de rechten van individuen en groepen kan schaden. Dit komt mede tot uitdrukking in de maatschappelijke en politieke debatten rondom integratie en veiligheid. Tegen deze achtergrond is het van des te groter belang duidelijkheid te houden of te krijgen op de juridisch kaders die gelden voor het hebben van een geloofsovertuiging of de manifestatie daarvan, de mogelijkheden tot beperkingen van manifestaties met het oog op de bescherming van andere belangen en de taakafbakening van kerk en staat. Dit alles geldt zowel de theorie als de toepassing daarvan in concrete situaties. Dit belang lijkt ook te zijn onderkend door rechtsgeleerden. Aandacht voor de godsdienstvrijheid kan rekenen op een relatief warm onthaal onder hen. Dit boek past in dat patroon van Nederlandstalige publicaties. Eerder verscheen bijvoorbeeld H. Broeksteeg en A. Terlouw (red.), Overheid, recht en religie, Deventer: Kluwer 2011 en recenter S.C. van Bijsterveld en R. van Steenvoorde (red.), 200 jaar Koninkrijk: Religie, staat en samenleving, Oisterwijk: Wolf Legal Publishers, Na onderhavig boek verschenen vervolgens in het bijzonder L.C. van Drimmelen en T.J. van der Ploeg (red.), Geloofsgemeenschappen en recht, Boom juridische uitgeverij, 2014 en het proefschrift H. A. Post, Vrijheid van godsdienst in een democrati- * Onderzoeker aan de faculteit der rechtsgeleerdheid Vrije Universiteit Amsterdam.
2 NTKR 9 (2015), 15 sche samenleving. Het recht van de individuele persoon in een spanningsveld van rechten en vrijheden, Boom juridische uitgeverij, Onderhavig boek staat onder redactie van Henk Post en Gerhard van der Schyff. Daarbij mag wijlen Niels Noorlander niet onvermeld blijven. Blijkens het voor- en dankwoord heeft Noorlander het initiatief tot het maken van deze bundel genomen en de opzet ervoor afgerond. Behalve de redacteuren en meewerkende auteurs kunnen ook de lezers hem daarvoor dankbaar zijn. Het boek is rijk geschakeerd, systematisch van opzet en goed toegankelijk voor de wat meer ingewijde lezer die minstens enigszins vertrouwd is met het juridisch discours. Een ideaal leer- of naslagboek voor studenten of beleidsambtenaren die zich snel willen inlezen in dit vakgebied. Het geeft een mooi overzicht van algemene leerstukken en de toepassing daarvan in concrete onderwerpen en praktijksituaties, veelal aan de hand van relevante - en waar nodig: actuele - nationale en internationale jurisprudentie. De afzonderlijke bijdragen zijn van wisselend juridisch-technisch karakter en laten zich prima afzonderlijk lezen, waardoor het boek een relatief breed publiek kan bedienen. Het boek is onderverdeeld in drie hoofdthema s: Algemene beschouwingen over artikel 9 EVRM in de nationale rechtsorde, Betekenis van artikel 9 EVRM voor rechtsvorming door de civiele rechter, de bestuursrechter en de strafrechter en Artikel 9 EVRM binnen bijzondere rechtsgebieden. Wat opvalt aan deze titels is de herhaalde referentie aan artikel 9 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Het verdragsartikel geldt in dit boek als het pars pro toto voor de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging zoals dat ook in vele andere constitutionele documenten is vastgelegd. Met name de beschouwingen van Philipsen/Vermeulen en Nieuwenhuis in het eerste algemene deel en de bijdrage van Ortlep gaan nog wel in op artikel 6 van de Grondwet, maar verder komt dat artikel in de bundel er wat bekaaid van af. De redacteuren Post en van der Schyff onderkennen dat en verantwoorden de keuze daartoe kort in hun inleiding op de bundel. Zij wijzen daarbij met name op de geringe relevantie van artikel 6 van de Grondwet in het licht van artikel 120 Grondwet, dat rechters verbiedt formele wetgeving te toetsen aan de Grondwet, en de artikelen 93 en 94 Grondwet, die garant staan voor de sterke doorwerking van internationaal recht in de Nederlandse rechtsorde. Ik kan mij in deze keuze vinden, onder andere wegens de informatie die over dat artikel te vinden is in andere publicaties. Desalniettemin zou het nuttig zijn geweest ook hier iets meer aandacht te besteden aan dat artikel, mede in het licht van artikel 53 EVRM dat de inleiders zelf aanhalen. Dat artikel bepaalt dat in geval van concurrentie
3 NTKR 9 (2015), 16 tussen een grondwettelijk recht en een EVRM-recht de bepaling voorgaat die de burger de verst gaande bescherming biedt. De vraag is of, en zo ja, in welke casus een dergelijke verdergaande bescherming door artikel 6 Grondwet aan de orde is of kan zijn. Identificatie van dergelijke situaties was denkbaar geweest in deze bundel die een prachtige hoeveelheid aan nuttig materiaal omvat. De vergelijking die Ortlep maakt tussen artikel 6 EVRM en artikel 9 EVRM voor wat betreft de toetsing door de bestuursrechter aan artikel 9 EVRM was denkbaar ook in andere bijdragen een fraai aanvullend perspectief geweest. Het boek en de opzet ervan verdienen om kort ook iets te vermelden over de inhoud van de verschillende bijdragen. Een helder overzicht daarvan is opgenomen in paragraaf 4 van de inleidende bijdrage van de eindredacteuren. Behalve een beknopte samenvatting van de verschillende bijdragen hebben de redacteuren daarbij ook kwalificerende opmerkingen ingelast. Zodoende hebben zij ook voorzien in hun eigen boekbespreking. Onder het eerste hoofdthema zijn zes bijdragen van verschillende auteurs opgenomen. Stefan Philipsen en Ben Vermeulen over De spanning tussen subjectieve interpretatie en objectieve rechtsorde bij de uitleg van de vrijheid van godsdienst in artikel 9 EVRM. Voor wie de publicaties van in elk geval Ben Vermeulen kent, zal deze bijdrage geen verrassing opleveren. Zij is echter wegens haar horizontale betekenis onmisbaar in een bundel als deze. Veel actuele kwesties zijn terug te voeren op het vraagstuk dat hier aan de orde is en door de auteurs precies wordt neergezet. Eveneens onmisbaar is de degelijke bijdrage De scheiding van kerk en staat in het licht van het EVRM van Hansko Broeksteeg. Hij zet helder de jurisprudentiekaders uiteen en relateert die aan de Nederlandse rechtsorde. Terecht wijst hij erop dat de kaders van het EHRM ter zake van de strikte neutraliteit van de staat relevanter worden indien Nederland zou kiezen voor een meer seculier staatsmodel. Dan is inderdaad nog maar de vraag of die strikte neutraliteit ook in Nederland geaccepteerd zou worden, gelet op het andersoortige verleden dan Turkije en Frankrijk waarin de neutraliteit van oudsher tot de founding principles hoort. Daarmee komen we als vanzelf bij De spanning tussen de margin of appreciation en de universele waarde van godsdienstvrijheid van Henk Post en Gerhard van der Schyff. Daarin zetten zij uiteen welke factoren de margin beïnvloeden, uiteraard in het bijzonder ten aanzien van de bepaling van de noodzakelijkheid van beperkingen van het recht op godsdienstvrijheid, mede aan de hand van de Tyrer t. VK-zaak uit 1978 en de Leyla Sahin t. Turkije-zaak van het EHRM uit Terecht plaatsen de auteurs het leerstuk mede in het teken van de subsidiariteit waarover de laatste jaren zoveel te doen is in het kader het langlopende traject van institutionele hervormingen van het EHRM. De auteurs vermelden het niet, maar een en ander heeft zelfs geleid tot een voorstel tot wijziging van de preambule van
4 NTKR 9 (2015), 17 het EVRM waarin dat concept wordt neergelegd (Protocol 15 bij het EVRM). Na deze bijdrage volgt een fraai theoretisch en analytisch artikel Over schillen en sferen: het wisselende gewicht van de vrijheid van godsdienst van Aernout Nieuwenhuis. Hij komt tot een aantal onderzoeksresultaten die hij toelicht aan de hand van de SGP-zaak, het verbod op ritueel slachten en het zogenoemde boerkaverbod. Zij bevestigen dat het gebruik van schillen en sferen verhelderend kan werken ten aanzien van de rechtvaardiging van vrijheidsbeperkingen. Hoewel nuttig, dwingend en eenduidig zijn de concepten ook volgens Nieuwenhuis niet. De bijdrage Vrijheid van collectieve beleving van kunst van Inge van der Vlies is een opvallende in het geheel; creatief, minder juridisch georiënteerd en wat associatiever van karakter. Zij legt een relatie tussen godsdienstvrijheid en het - haar oude en vertrouwde - terrein van de vrijheid van beleving van kunst. Anders dan godsdienst lijken kunstzinnige uitingen in opwaartse beweging te verkeren aldus Van der Vies, die voorts constateert dat de collectieve beleving van godsdienst meer commotie oproept dan de collectieve beleving van kunst; kunst laat meer ruimte voor pluralisme. Hoewel een onderhoudend en erudiet betoog, vraag je je aan het einde wel af, en nu? Als laatste bijdrage voor het eerste algemene deel van de bundel geldt Het godsdienstrecht van de Europese Unie: een vrijheid die verplicht tot dialoog van Jan Willem Sap. Gelukkig heeft de EU een plek in deze bundel weten te bemachtigen, want de EU wordt steeds relevanter op het terrein van de grondrechten. Sap onderkent dat, evenals dat lidstaten juist in godsdienstige zaken een beroep kunnen doen op het subsidiariteitsbeginsel ex artikel 5, lid 3 VEU, omdat godsdienst niet valt onder de exclusieve bevoegdheden van de Unie (artikel 3 VWEU). Dat laatste laat de werking van het EU-grondrechtenhandvest onverlet, mits wordt voldaan aan de toepassingsvoorwaarden daarvan (o.a. artikel 51 EUgrondrechtenhandvest), een deelthematiek die de auteur in dit bestek verder niet uitspint. De auteur besteedt relatief wel veel aandacht aan de dialoog met kerken en geloofsgemeenschappen waartoe de EU verplicht is volgens artikel 17, lid 3 VWEU. De auteur windt er geen doekjes om dat hij groot voorstander is van een dergelijke dialoog. Of en zo ja hoe die plaats vindt, valt uit de bijdrage helaas minder goed op te maken. Het tweede hoofdthema van de bundel luidt: Betekenis van artikel 9 EVRM voor rechtsvorming door de civiele rechter, de bestuursrechter en de strafrechter. Hierin zijn drie bijdragen opgenomen. In De betekenis van artikel 9 EVRM in de SGP-zaak rafelt Titia Loenen de rechtsprocessen inzake de SGP uiteen. Het betrof daarbij de civiele procedure tot aan de Hoge Raad en het EHRM en de bestuursrechtelijke procedure tot aan de Afdeling rechtspraak van de Raad van State. De auteur komt tot de conclusie dat artikel 9 EVRM een kleine rol heeft gespeeld in deze processen. Dat is opvallend in zoverre het principiële vraagstuk dat
5 NTKR 9 (2015), 18 ten grondslag ligt aan de procedures de botsing betreft tussen de godsdienst- en verenigingsvrijheid enerzijds en het verbod van discriminatie op grond van geslacht anderzijds. Loenen verklaart dit op helder wijze nader. In hun bijdragen De bestuursrechter: toetsing aan artikel 9 EVRM en Artikel 9 EVRM in de Nederlandse strafrechtspraak: geloofsartikel of struikelblok gaan respectievelijk Rolf Ortlep en Marloes van Noorloos in op het bestuursrecht en strafrecht. Beide bijdragen bevatten veel relevante casuïstiek en uitspraken van de hoogste rechters. De auteurs systematiseren de juridische kaders zeer ordentelijk. Van Noorloos behandelt thematisch de uitingsdelicten, gewetensbezwaren, de drugsproblematiek en de identificatieplicht in het licht van de godsdienstvrijheid. In het derde en laatste hoofdthema Artikel 9 EVRM binnen bijzondere rechtsgebieden komen zes deelthema s aan bod. Jos Vleugel gaat in op Het belang van de grondwettelijke aanstellingsvrijheid van het confessionele onderwijs, Teunis van Kootens behandelt op inzichtelijke wijze de Religieuze gemeenschappen in het licht van artikel 9 EVRM: vrijheid en gebondenheid en Bahhija Aarrass beziet het vreemdelingenrecht in het licht van artikel 9 EVRM in haar bijdrage Geestelijk voorgaan en godsdienstig vervolgen. Zij komt daarin tot de conclusie dat het Nederlandse vreemdelingenbeleid overwegend niet onverenigbaar is met de heersende interpretatie van artikel9 EVRM. Leendert Van Beek bespreekt in zijn goed gedocumenteerde bijdrage Het geweten van de ambtenaar is niet meer van deze tijd gewetensbezwaren van ambtenaren bij het voltrekken van huwelijken. Van Beek ziet een ontwikkeling naar een situatie waarin het gelijkheidsbeginsel in de jurisprudentie steeds meer gaat prevaleren boven de godsdienstvrijheid. Anders dan de inleiders op de bundel zou ik menen dat Van Beek daarmee nog niet een grondrechtenhiërarchie waarneemt, aangezien een hiërarchie meer uitgaat van een abstracte rangorde. Daarover laat Van Beek zich echter niet uit. Tot slot behandelt Matthijs de Blois het thema Dierenrechten versus godsdienstvrijheid in zijn gelijkluidende bijdrage. Ook De Blois gaat hier in op het ritueel slachten en het initiatiefvoorstel-thieme van destijds om tot een verbod over te gaan. De auteur verbaast zich erover dat het voorstel nog zover (verwerping in de Eerste Kamer) kon komen en zoekt de verklaring daarvoor in de vervlechting van buitensporige aandacht voor dierenwelzijn met het dominante secularisme. Het geheel van de bijdragen aan deze fraaie bundel overziende, zijn er weinig maatschappelijke, politieke of juridische thema s met betrekking tot de vrijheid van godsdienst die niet aan de orde komen. De bundel biedt overzicht en verdieping en is van degelijke theoretische en juridische kwaliteit. Hij toont aan dat de invloed van het EVRM op de Nederlandse rechtsorde veelzijdig en indringend is, zowel voor de wetgever en de rechter als uiteindelijk de samenleving en de mensen en organisaties om wie
6 NTKR 9 (2015), 19 het gaat. Dat is op zich geen nieuws, maar behoeft keer op keer onderstreping en duiding. De bundel draagt daaraan bij. Praktisch bezien was het wel handig geweest als de hoofdstukken cijferaanduidingen hadden gehad. Dat het tempo hoog ligt qua maatschappelijke ontwikkelingen, rechtspraak en wetgeving op dit terrein blijk reeds uit het feit dat na het verschijn van de bundel al weer nieuwe markante piketpalen zijn geslagen. Zo heeft het EHRM inmiddels uitspraak gedaan in de zaak Franklin-Beentjes en Ceflu-Luz da Floresta (Santo Daimekerk) t. Nederland (EHRM 6 mei 2014, 28167/07) betreffende het gebruik van hallucinerende middelen (ayahuasca) tijdens de eredienst, is de wet gewetensbezwaarde trouwambtenaar inwerking getreden en is het wetsvoorstel afschaffing van de enkele feitconstructie al weer verder gebracht. Een enkele keer dringt bij sommige auteurs een meer persoonlijke opvatting door. Daar is echter niets mis mee en prikkelt verder tot de eigen reflectie waar het boek reeds toe aanzet.
Verdieping Rechtsfilosofie Referaat n.a.v. de Grondrechtennota 2004: Grondrechten in een pluriforme samenleving. Auteur: Linde
Verdieping Rechtsfilosofie Referaat n.a.v. de Grondrechtennota 2004: Grondrechten in een pluriforme samenleving Auteur: Linde Inleiding Dit referaat gaat over de nota grondrechten in een pluriforme samenleving,
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/134126
Nadere informatie1.1 De verankering van rechten met een religieus object in de nationale rechtsorde
DEEL I. INLEIDING EN ONDERZOEKSOPZET 1 INLEIDING EN ONDERZOEKSOPZET 1.1 De verankering van rechten met een religieus object in de nationale rechtsorde 1.2 Maatschappelijke ontwikkelingen 1.3 Probleemstelling
Nadere informatieINHOUD. SCHEIDING VAN KERK EN STAAT OF ACTIEF PLURALISME? EEN ORIËNTERING VAN HET DEBAT PAUL DE HERT en KAREN MEERSCHAUT... 1
INHOUD VOORWOORD... v SCHEIDING VAN KERK EN STAAT OF ACTIEF PLURALISME? EEN ORIËNTERING VAN HET DEBAT PAUL DE HERT en KAREN MEERSCHAUT... 1 Maatschappelijke verschuivingen inzake levensbeschouwing en islamvooroordelen...
Nadere informatieKerk-staat verhoudingen in verandering. James Kennedy Amsterdam, 29 november 2017
Kerk-staat verhoudingen in verandering James Kennedy Amsterdam, 29 november 2017 Notitie Scheiding Kerk en Staat Gemeente Amsterdam (2008) Vier beginselen die relatie overheid en religie bepalen: 1. Scheiding
Nadere informatieGelijkheid en rechtvaardigheid Staatsrechtelijke vraagstukken rondom 'minderheden'
PUBLIKATIES VAN DE STAATSRECHTKRING STAATSRECHTCONFERENTIES Gelijkheid en rechtvaardigheid Staatsrechtelijke vraagstukken rondom 'minderheden' Staatsrechtconferentie 2001 onder redactie van M. Kroes, J.P.
Nadere informatieAfdeling I. Algemene beginselen van Unierecht en de relatie met het HGEU 11. Afdeling III. Onderzoeksvragen, onderzoeksdoelstelling en beperkingen 17
IX Onderzoeksopzet 1 Hoofdstuk 1. Achtergrond 3 Hoofdstuk 2. Probleemstelling 7 Afdeling I. Academisch debat 7 Afdeling II. Eigen bijdrage academisch debat 9 Hoofdstuk 3. Onderzoeksvragen en -methodologie
Nadere informatieOp 18 november 2009 heeft het raadslid Flos (VVD) onderstaande motie ingediend:
Reactie van het College van B en W op de motie inzake Aanpak Discriminatie Amsterdam (openstellen functies voor iedereen bij ingehuurde organisaties) van het raadslid Flos (VVD) van 18 november 2009. Op
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2013 2014 33 344 Voorstel van wet van de leden Dijkstra en Schouw tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en de Algemene wet gelijke behandeling met betrekking
Nadere informatieCONSTITUTIONELE TOETSING: RECHTER & TRIAS
Conferentie de responsieve rechtsstaat 22.09.2016 CONSTITUTIONELE TOETSING: RECHTER & TRIAS Mr. Paul van Sasse van Ysselt BA Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directie Constitutionele
Nadere informatieGewetensbezwaarde ambtenaren
Opgave 1 Gewetensbezwaarde ambtenaren Bij deze opgave horen de teksten 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje. Inleiding Op 3 september 2012 ondertekenden diverse politieke partijen het zogenaamde Roze Stembusakkoord.
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken ONTWERPVERSLAG
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken 20.1.2014 2014/2006(INI) ONTWERPVERSLAG over evaluatie van de rechtspleging met betrekking tot het strafrecht
Nadere informatieEen nieuwe koers ten aanzien van de gewetensbezwaarde ambtenaar
VNG-notitie mei 2008 Een nieuwe koers ten aanzien van de gewetensbezwaarde ambtenaar Op 15 april 2008 heeft de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) uitspraak gedaan over de vraag of een gemeente verboden
Nadere informatieSamenloop van grondrechten in verschillende rechtsstelsels, multiculturaliteit in het strafrecht & schuldsanering en collectieve schuldenregeling
Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van Belgié en Nederland Samenloop van grondrechten in verschillende rechtsstelsels, multiculturaliteit in het strafrecht & schuldsanering en collectieve
Nadere informatie1.1 De noodzakelijke algemeenheid van wettelijke voorschriften, en billijkheidsuitzonderingen
1 INLEIDING EN ONDERZOEKSOPZET 1.1 De noodzakelijke algemeenheid van wettelijke voorschriften, en billijkheidsuitzonderingen 1.1.1 Aristoteles inzicht 1.1.2 Billijkheidsuitzonderingen 1.1.3 Rechtswetenschap
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 t/m 4
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 t/m 4 Samenvatting door een scholier 1623 woorden 10 december 2007 5,4 53 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Hoofdstuk 1: Idee
Nadere informatieEuropa & de toekomst van de nationale wetgever
Europa & de toekomst van de nationale wetgever Liber amicorum Philip Eijlander R.A.J. van Gestel J. van Schooten (red.) Inhoudsopgave Een Europese agenda voor de nationale wetgever Rob van Gestel & Hanneke
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo I
Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:
Nadere informatieDEEL I De scheiding van Kerk en Staat en de gevolgen voor religieuze organisaties
Inleiding DEEL I De scheiding van Kerk en Staat en de gevolgen voor religieuze organisaties 1 Verbondenheid van Kerk en Staat in het vroeg- moderne regalisme Prof. mr. J. Hallebeek 1.1 Inleiding: het regalisme
Nadere informatieKLUWER GELIJKHEID EN (ANDERE) GRONDRECHTEN. Onder redactie van R. Holtmaat M. van den Brink A.C. Hendriks D. Jongsma
GELIJKHEID EN (ANDERE) GRONDRECHTEN BUNDEL OPSTELLEN TER GELEGENHEID VAN HET TIENJARIG BESTAAN VAN DE AWGB Onder redactie van R. Holtmaat M. van den Brink A.C. Hendriks D. Jongsma Met bijdragen van E.A.
Nadere informatieBetreft: Bijzonder onderwijs voorziet in maatschappelijke behoefte
Aan geadresseerde Den Haag, Ridderkerk, Voorburg, Zwolle, 28 juni 2006 Ons kenmerk: 60626119.HL/vhl Betreft: Bijzonder onderwijs voorziet in maatschappelijke behoefte Geachte heer, mevrouw, Nederland staat
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 465 Voorstel van wet van het lid Azmani tot wijziging van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek in verband met aanpassing van de uitzonderingspositie
Nadere informatieNederlands Tijdschrift voor Kerk en Recht, 4 (2010), 16-21
NTKR 4 (2010), 16 Nederlands Tijdschrift voor Kerk en Recht, 4 (2010), 16-21 Tymen J. van der Ploeg * Krimp en rek ten aanzien van art. 2:2 BW Boekbespreking: F.T. Oldenhuis. Exclusiviteit en (in)tolerantie;
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Inleiding recht
Samenvatting Maatschappijleer Inleiding recht Samenvatting door M. 714 woorden 27 oktober 2016 0 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Recht Wat is recht Recht geheel van overheidsregels Komen
Nadere informatieDe Minister van Veiligheid en Justitie. Postbus 20301 2500 EH Den Haag. Advies wetsvoorstel toevoegen gegevens aan procesdossier minderjarige
POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Juliana van Stolberglaan 4-10 TEL 070-88 88 500 FAX 070-88 88 501 INTERNET www.cbpweb.nl www.mijnprivacy.nl AAN De Minister van Veiligheid en Justitie
Nadere informatieOnze vraag: Waarom onze vraag?
Onze vraag: Gaat u ermee akkoord dat toekomstige overheden ervoor moeten zorgen dat er bij openbare besturen en in het onderwijs geen verbod bestaat op het dragen van levensbeschouwelijke tekenen op de
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2011 - I
Opgave 2 Religieus recht 7 maximumscore 2 een beargumenteerd standpunt over de vraag of religieuze wetgeving en rechtspraak voor bepaalde bevolkingsgroepen tot cultuurrelativisme leidt 1 een uitleg van
Nadere informatieVoorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 14.12.2016 COM(2016) 798 final 2016/0399 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot aanpassing van een aantal rechtshandelingen op het gebied
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
1 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directie Wetgeving sector staats- en bestuursrecht Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH
Nadere informatieGezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 28.11.2016 JOIN(2016) 54 final 2016/0366 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
Nadere informatieBIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat
EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Een nieuw EU-kader voor het versterken van
Nadere informatieWat is een rechtsstaat?
Wat is een rechtsstaat? Nederlanders hebben veel vrijheid. We hebben bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting: we mogen zeggen en schrijven wat we willen. Toch heeft deze vrijheid grenzen. Zo staat er in
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A7-0176/9. Amendement. Morten Messerschmidt namens de EFD-Fractie
1.6.2011 A7-0176/9 9 Overweging E E. Het Verdrag van Lissabon heeft het mandaat van de leden van het Europees Parlement gewijzigd, door ze rechtstreekse vertegenwoordigers van de burgers van de Unie te
Nadere informatieStaats- en bestuursrecht
F.C.M.A. Michiels (red.) Staats- en bestuursrecht Tekst en materiaal Met bijdragen van Gio ten Berge Leonard Besselink Henk Kummeling Lex Michiels Rob Widdershoven KLUWER J ^ Deventer - 2003 Thema 1 -
Nadere informatieHet voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:
31 832 Wijziging van de Algemene wet gelijke behandeling, het Burgerlijk Wetboek, de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte, de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 15 L.C. van Drimmelen en T.J. van der Ploeg. 1 Het Christendom en het recht 21 Leo J. Koffeman
Inleiding 15 L.C. van Drimmelen en T.J. van der Ploeg Deel I Godsdiensten en het recht 1 Het Christendom en het recht 21 Leo J. Koffeman 1.1 Inleiding 21 1.2 Het recht van de geloofsgemeenschap in verhouding
Nadere informatieSAMENVATTING SYLLABUS
SAMENVATTING SYLLABUS Julie Kerckaert Inleiding tot het Europees en internationaal recht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 2: Inleiding tot het Europees recht... 2 1. Het juridisch kader van het
Nadere informatieWERKDOCUMENT. NL In verscheidenheid verenigd NL
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie juridische zaken 11.11.2011 WERKDOCUMENT over het voorstel voor een verordening van de Raad betreffende de bevoegdheid, het toepasselijke recht, de erkenning en de
Nadere informatieVereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland
Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland Preadviezen 2011 De koning De neutrale strafrechter De doorwerking in privaatrechtelijke verhoudingen van het primaire recht
Nadere informatieNederlandse antiterrorismeregelgeving getoetst aan fundamentele rechten. Een analyse met meer bijzonder aandacht voor het EVRM
Nederlandse antiterrorismeregelgeving getoetst aan fundamentele rechten Een analyse met meer bijzonder aandacht voor het EVRM P.H.P.H.M.C. van Kempen & J. Van de Voort Samenvatting Radboud Universiteit
Nadere informatieInleiding tot Recht. Uit Praktisch Burgerlijk Recht
Inleiding tot Recht Uit Praktisch Burgerlijk Recht 1. Wat is recht? Een exacte definitie is niet te geven. Elke klassieke definitie bevat vier elementen: Gedragsregels, normen Doel = maatschappelijk leven
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord
Inhoudsopgave Voorwoord XI Frontex: is de grens bereikt? 1 EU-grensbewakingsagentschap is nauwelijks aan te spreken Ruben te Molder & Laurie Kampkuiper 1. Kritiek 2 2. Taken en bevoegdheden 3 3. Juridisch
Nadere informatieHoofdstuk 4. Rede en religie als praktijken
Hoofdstuk 4 Rede en religie als praktijken Religieuze praktijken Praktijken: qua tijd en ruimte ingeperkte en afgebakende vormen van handelen en 'onderhandelen' Voorbeelden: bidden eerste communie carnaval
Nadere informatieDatum 3 juli 2018 Onderwerp Nadere vragen naar aanleiding van het verslag van de JBZ-Raad van oktober 2017
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Postbus 20017 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv
Nadere informatieADVIES. Inleiding. Voorstel. Commentaar. inzake
ADVIES inzake Voorstel van wet van het Tweede-Kamerlid Halsema, houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot invoering van
Nadere informatieECLI:NL:CRVB:2016:606
ECLI:NL:CRVB:2016:606 Instantie Datum uitspraak 29-02-2016 Datum publicatie 29-02-2016 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 13/6413 AW Bestuursrecht
Nadere informatieDit boek levert een bijdrage aan de actuele discussie over de verhouding tussen overheid en godsdiensten.
Nederlands Tijdschrift voor Kerk en Recht, 7 (2013), 17-22 Overheid godsdienst; godsdienst - samenleving NTKR 7 (2013), 17 Boekbespreking: Sophie van Bijsterveld, Overheid en godsdienst, Herijking van
Nadere informatieKwaliteiten waarmee rekening moet worden gehouden bij werving en selectie van staatsraden
Kwaliteiten waarmee rekening moet worden gehouden bij werving en selectie van staatsraden Inleidende opmerkingen Een goede vervulling van de taken van de Raad van State en de Afdelingen advisering en bestuursrechtspraak,
Nadere informatieINHOUD. VOORWOORD Marc Bossuyt... v UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS... 1
INHOUD VOORWOORD Marc Bossuyt.................................................... v UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS....... 1 LANG ZAL ZE LEVEN DE UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN
Nadere informatiejurisprudentiële fundamenten meer dan veertig jaar geleden zijn gelegd 2, bevestigd en versterkt.
Discussienota van het Hof van Justitie van de Europese Unie over bepaalde aspecten van de toetreding van de Europese Unie tot het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
Nadere informatieVer dragsrecht in Nederland
Ver dragsrecht in Nederland Een Studie naar de verhouding tussen internationaal en nationaal recht in een historisch perspectief J.G. Brouwer W.EJ. TJEENK WILLINK ZWOLLE Inhoud Afkortingen Inleiding 1
Nadere informatieCOMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Brussel, SG-Greffe(2008)D/
COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN SECRETARIAAT-GENERAAL Brussel, SG-Greffe(2008)D/ Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie Herrmann-Debrouxlaan 48 1160 Brussel Betreft:
Nadere informatieEG en grondrechten. grondrechtenbescherming
EG en grondrechten prof.mr. M.c. Burkens mr. H.R.B.M. Kummeiing (red.) Gevolgen van de Europese integratie voor de nationale grondrechtenbescherming Met bijdragen van: prof.mr. M.C. Burkens mr. H.R.B.M.
Nadere informatieECLI:NL:RBBRE:2011:5319
ECLI:NL:RBBRE:2011:5319 Instantie Rechtbank Breda Datum uitspraak 06-12-2011 Datum publicatie 22-05-2017 Zaaknummer AWB- 11_1954 Formele relaties Hoger beroep: ECLI:NL:CRVB:2013:BZ2178, Bekrachtiging/bevestiging
Nadere informatieDe invloed van het Europese fair balance -beginsel op het Nederlandse recht
De invloed van het Europese fair balance -beginsel op het Nederlandse recht Lezing opening facultair jaar Faculteit der Rechtsgeleerdheid Leiden, 3 september 2008 Prof. mr. Tom Barkhuysen Inleiding Onderwerp
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 32 467 Oprichting van het College voor de rechten van de mens (Wet College voor de rechten van de mens) Nr. 9 AMENDEMENT VAN HET LID HEIJNEN Ontvangen
Nadere informatieThe Impact of the ECHR on Private International Law: An Analysis of Strasbourg and Selected National Case Law L.R. Kiestra
The Impact of the ECHR on Private International Law: An Analysis of Strasbourg and Selected National Case Law L.R. Kiestra Samenvatting Dit onderzoek heeft als onderwerp de invloed van het Europees Verdrag
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2015Z08639 Datum 27 mei 2015
Nadere informatieDe last van gelijkheid
Christen Democratische Verkenningen Zomer 2011 De last van gelijkheid Boom Tijdschriften Inhoud 7 Ter introductie Actualiteit 10 Dwars: Onno Ruding EN Roel Beetsma Geen cent extra naar Griekenland 14
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 19 637 Vreemdelingenbeleid Nr. 1389 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR IMMIGRATIE EN ASIEL Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieinhoudsopgave Inhoudsopgave Afkortingen vii xvi
Inhoudsopgave Afkortingen vii xvi 1 Europa als woonplaats, de Unie als haar bestuur 1 Definities: recht van een functionele organisatie en recht van een politiek verband 3 2 Rechtsgeschiedenis van de Europese
Nadere informatieMEDEDELING AAN DE LEDEN
EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie juridische zaken 15.6.2011 MEDEDELING AAN DE LEDEN (50/2011) Betreft : Met redenen omkleed advies van de senaat van de Italiaanse Republiek over het voorstel voor
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1995 Nr. 176
42 (1995) Nr. 1 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1995 Nr. 176 A. TITEL Protocol betreffende de toetreding van de Republiek Oostenrijk tot het Akkoord tussen het Koninkrijk der
Nadere informatieNederlands Tijdschrift voor Kerk en Recht, 6 (2012), A.H. Santing-Wubs 1
NTKR 6 (2012), 72 Nederlands Tijdschrift voor Kerk en Recht, 6 (2012), 72-79 A.H. Santing-Wubs 1 Boekbespreking Overheid, recht en religie, red. H. Broeksteeg en A. Terlouw, Radboud Universiteit Nijmegen,
Nadere informatieGodsdienstvrijheid aan banden
NTKR 8 (2014), 1 Nederlands Tijdschrift voor Kerk en Recht, 8 (2014), 1-5 Godsdienstvrijheid aan banden Boekbespreking: Henk Post, Godsdienstvrijheid aan banden, Een essay over het probleem van de godsdienst
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord 5. Inleiding 11
Inhoudsopgave Voorwoord 5 Inleiding 11 1 Eerste verkenning 15 1.1 Waarom is kennis van religie belangrijk voor journalisten? 16 1.2 Wat is religie eigenlijk? 18 1.2.1 Substantieel en functioneel 18 1.2.2
Nadere informatieEBN Actualiteiten meet up dinsdag 4 juni 2019
Inleiding Arnout Brussaard Rule of Law, Europese verworvenheden en uitdagingen aangaande de rechtsstaat EBN Actualiteiten meet up dinsdag 4 juni 2019 Dank voor de uitnodiging inzake de Rule of Law, de
Nadere informatieAANGENOMEN TEKSTEN. gezien de Verdragen, en in het bijzonder de artikelen 2, 3, 4 en 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU),
Europees Parlement 2014-2019 AANGENOMEN TEKSTEN P8_TA(2016)0344 Recente ontwikkelingen in Polen en de impact ervan op de grondrechten, zoals vastgelegd in het Handvest voor de grondrechten van de Europese
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.10.2016 COM(2016) 672 final 2016/0328 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot sluiting van een overeenkomst in de vorm van een briefwisseling tussen de Europese Unie
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 29.5.2017 COM(2017) 265 final 2017/0105 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende het namens de Unie in te nemen standpunt in het subcomité voor sanitaire en fytosanitaire
Nadere informatie1 Inleiding recht. 1.1 Inleiding. 1.2 Omschrijving en doel
1 Inleiding recht 1.1 Inleiding Wie het jeugdrecht wil leren kennen, moet iets weten over het recht in het algemeen. Daarom in dit hoofdstuk een korte introductie in het recht met een definitie van recht,
Nadere informatiePROPORTIONEEL STAKINGSRECHT? De invulling van het stakingsrecht binnen het Europa van de Raad en van de EU. Laura De
PROPORTIONEEL STAKINGSRECHT? De invulling van het stakingsrecht binnen het Europa van de Raad en van de EU Laura De intersentia Antwerpen - Cambridge INHOUD Ter inleiding 1 Hoofdstuk 1. Het stakingsrecht
Nadere informatieBij brief van 19 februari 2003 heeft het college een verweerschrift ingediend.
Raad van State, 200300512/1 Datum uitspraak: 29-10-2003 Datum publicatie: 29-10-2003 Rechtsgebied: Bestuursrecht overig Soort procedure: Eerste aanleg - meervoudig Inhoudsindicatie: Bij besluit van 17
Nadere informatieECCVA/U200801782 CVA/LOGA 08/37 Lbr. 08/187
Brief aan de leden T.a.v. het college informatiecentrum tel. (070) 373 8021 betreft gelaatsbedekkende kleding bij gemeentepersoneel Samenvatting uw kenmerk ons kenmerk ECCVA/U200801782 CVA/LOGA 08/37 Lbr.
Nadere informatieEmbargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum
Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze
Nadere informatie4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1
4 Opvattingen over kerk en godsdienst 1 4.1 Het prestige van de kerken De kerken zijn niet meer de gezaghebbende instanties van vroeger. Dat is niet alleen zo in Nederland. Zelfs in uitgesproken godsdienstige
Nadere informatieProcedure voor de benoeming van de leden van het CvdR. De procedures in de verschillende lidstaten
Procedure voor de benoeming van de leden van het CvdR De procedures in de verschillende lidstaten SAMENVATTING In de preambule van het Verdrag betreffende de Europese Unie luidt het dat één van de doelstellingen
Nadere informatieHET SUBSIDIARITEITSBEGINSEL
HET SUBSIDIARITEITSBEGINSEL In het kader van de gedeelde bevoegdheden van de Unie en de lidstaten wordt met het in het Verdrag betreffende de Europese Unie vastgelegde subsidiariteitsbeginsel bepaald onder
Nadere informatieWat is een constitutie?
Wat is een constitutie? Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie
Nadere informatiede stelling 1 Botsing van grondrechten
431 AWGB en enkel feit A.C. Hendriks* 1 Botsing van grondrechten De Stelling waarop Nehmelman en ik gevraagd zijn te reageren betreft een klassiek voorbeeld van botsende grondrechten in de horizontale
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 11.2.2016 COM(2016) 64 final 2016/0038 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting van de Economische Partnerschapsovereenkomst tussen de partnerstaten
Nadere informatieAFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK
MigratieWeb ve12000040 201102012/1/V2. Datum uitspraak: 13 december 2011 AFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK Uitspraak met toepassing van artikel 8:54, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht op het hoger
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) onderhoudt middels de organisaties Kerk in Actie (KiA) en ICCO Alliantie contacten met partners in Brazilië. Deze studie verkent de onderhandelingen
Nadere informatiehet college van bestuur van de Universiteit Maastricht, gevestigd te Maastricht, verweerder.
Zaaknummer : 2010/071 Rechter(s) : mrs. Mollee, Borman, Kleijn Datum uitspraak : 8 augustus 2011 Partijen : Appellant tegen Universiteit Maastricht Trefwoorden : Algemeen verbindend voorschrift, [instellings]collegegeld,
Nadere informatieAan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Mevrouw dr. K. Arib Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Geachte voorzitter,
Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Mevrouw dr. K. Arib Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Onderwerp Wetsvoorstel gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding Datum 31 maart 2016 Ons
Nadere informatieModule Verkiezingen 2017/331
ECLI:NL:RVS:2017:363 Instantie Raad van State Datum uitspraak 13-02-2017 Datum publicatie 13-02-2017 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie 201701125/1/A2 Bestuursrecht Eerste
Nadere informatieDe vrijheid van godsdienst en levensovertuiging: beperken of beschermen?
De vrijheid van godsdienst en levensovertuiging: beperken of beschermen? Een onderzoek naar de verandering in de houding ten aanzien van de bescherming van het recht op vrijheid van godsdienst en levensovertuiging
Nadere informatieDe belangrijkste bron van het burgerlijk recht is het burgerlijk wetboek,
Recht is alomtegenwoordig. Of het nu gaat om een verbod iets te doen (door het rood licht rijden), een verplichting iets te doen (deelnemen aan verkiezingen), een werkwijze die men dient na te leven (procesrecht)
Nadere informatieECLI:NL:RBOBR:2015:1146
ECLI:NL:RBOBR:2015:1146 Instantie Datum uitspraak 06-03-2015 Datum publicatie 12-03-2015 Zaaknummer 14_1605 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Rechtbank Oost-Brabant Belastingrecht Eerste
Nadere informatieDatum 21 mei 2015 Betreft Beantwoording vragen over de aanwijzing Extern optreden in relatie tot de vrijheid van meningsuiting
> Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl
Nadere informatieADVIES. Conceptwetsvoorstel inzake het recht op een eerlijk proces in de Grondwet
ADVIES Conceptwetsvoorstel inzake het recht op een eerlijk proces in de Grondwet Oktober 2014 1 Inleiding Een ieder heeft het recht op een eerlijk proces. Of het nu in een strafzaak of in een civiele zaak
Nadere informatieGezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 21.4.2017 JOIN(2017) 14 final 2017/0084 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
Nadere informatieVoor zover appellant aldus beoogt te betogen dat de bachelor- en masteropleiding Geneeskunde als één opleiding
Zaaknummer : 2013/216 Rechter[s] : mrs. Loeb, Nijenhof, Van der Spoel Datum uitspraak : 20 maart 2014 Partijen : Naam en Universiteit van Amsterdam Trefwoorden : BaMa-structuur, [instellings-] collegegeld,
Nadere informatieMr. R. Nehmelman is voorstander van de stelling. Prof.mr. A.C. Hendriks reageert vervolgens op zijn bijdrage.
TVCR OKTOBER 2011 de stelling 425 De stelling in deze aflevering van TvCR luidt: Als de enkele-feitconstructie uit de Algemene wet gelijke behandeling zou worden geschrapt, dan komt de vrijheid van onderwijs
Nadere informatieAdviescommissie voor. Vreemdelingenzaken. 1. Inhoud van het voorstel. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
bezoekadres Postadres 2500 EA Den Haag aan Postbus 20018 De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van het associatierecht EEG-Turkije ACVZ/ADV/20 16/010 datum 7juni 2016 06-4684 0910 Mr. D.J.
Nadere informatieDE GRONDWET - ARTIKEL HANDHAVING BESTAANDE REGELGEVING
DE GRONDWET - ARTIKEL 140 - HANDHAVING BESTAANDE REGELGEVING Bestaande wetten en andere regelingen en besluiten die in strijd zijn met een verandering in de Grondwet, blijven gehandhaafd, totdat daarvoor
Nadere informatieHoofdlijnen onderwijsrecht. Mr. H.L.C. Hermans Mr. H.A.M. Backx Mr. W.E. Pors
Hoofdlijnen onderwijsrecht Mr. H.L.C. Hermans Mr. H.A.M. Backx Mr. W.E. Pors Samsom H.D. Tjeenk Willink Alphen aan den Rijn 1993 Inhoud 1 Inleiding 1.1 Een vakgebied in ontwikkeling 9 1.2 Doelstellingen
Nadere informatieInhoud. Deel 1 Politiek liberalisme, neutraliteit en de scheiding tussen kerk en staat
Inhoud Inleiding 1. Overheidsfinanciering van religie in een postseculier tijdperk 2. Kerk en staat in België: drie domeinen van financiering 2.1 Financiering van erkende levensbeschouwingen 2.2 Organisatie
Nadere informatieConstitutioneel recht
Constitutioneel recht Prof. mr. C.A.J.M. Kortmann Bewerkt door Prof. mr. P.P.T. Broeksteeg Prof. mr. B.P. Vermeulen Mr. C.N.J. Kortmann Zevende druk Kluwer a Wotters Kluwer business INHOUD AFKORTINGEN
Nadere informatie