DEEL I De scheiding van Kerk en Staat en de gevolgen voor religieuze organisaties

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DEEL I De scheiding van Kerk en Staat en de gevolgen voor religieuze organisaties"

Tessa Maas
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inleiding DEEL I De scheiding van Kerk en Staat en de gevolgen voor religieuze organisaties 1 Verbondenheid van Kerk en Staat in het vroeg- moderne regalisme Prof. mr. J. Hallebeek 1.1 Inleiding: het regalisme verbondenheid van Kerk en Staat 1.2 Het ius placiti 1.3 Recursus ad principem 1.4 Sporen van regalisme in de Noordelijke Nederlanden 1.5 Slot 2 De gevaarlijke verleiding van de staatskerk Prof. dr. J.W. Sap 2.1 Inleiding 2.2 Het uitoefenen van dwang 2.3 Het belang van loyaliteit 2.4 Problemen met de staatskerk 2.5 Conclusie 3 Overheidsfinanciering voor geloofsgemeenschappen in de Straatsburgse jurisprudentie Dr. A.J. Overbeeke en dr. G. van der Schyff 3.1 Inleiding 3.2 Het EVRM en nationale Kerk en Staat-stelsels 3.3 Religiefinanciering in de EHRM-jurisprudentie 3.4 Besluit: welke speelruimte blijft over, bijvoorbeeld voor Nederlands religiebeleid? 4 De relatie tussen religie en staat in de islam Prof. mr. dr. F.J.A. van der Velden 4.1 Inleiding 4.2 Koran 4.3 Soenna 4.4 Verhouding Koran en soenna 4.5 Aanvullende bronnen van de shari a

2 4.6 Idjtihad en rechtsontwikkeling 4.7 Hiërarchie in geloofszaken 4.8 Taken van de kalief/sultan 4.9 Constitutionalisme 4.10 Religieuze adviezen in staatszaken 4.11 Religie in staatszaken: Marokko als voorbeeld 4.12 Constitutionele staat met een religieus tintje of liever seculier? 4.13 Afsluitend 5 Wat God verbonden heeft Het spanningsveld van de roomskatholieke echtscheiding in de Nederlandse samenleving anno 2018 Mr. drs. M.L. Molenaar 5.1 Inleiding 5.2 Echtscheiding in de Rooms-Katholieke Kerk 5.3 De burgerlijke overheid en een religieuze echtscheiding 5.4 Gevolgen voor de Rooms-Katholieke Kerk 5.5 Conclusie 6 Hun eigen statuut : kerkelijk primaat of statelijk privaat? Mr. dr. P.T. Pel 6.1 Inleiding 6.2 Opzet 6.3 Kerkgenootschappen: plaats in het BW 6.4 Kerkgenootschappen: rechtspersonen (2:2 lid 1) 6.5 Kerkgenootschappen: hun eigen recht (2:2 lid 2) 6.6 Kerkrecht als identiteitsrecht (2:2 lid 2 hoofdregel) 6.7 Kerkrecht in de context van de rechtsorde (2:2 lid 2 begrenzing) 6.8 Excurs 1: debat met Oldenhuis 6.9 Excurs 2: artikel B15.3 Kerkorde Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) 6.10 Tot slot 7 De relatie tussen de vrijheid van godsdienst voor geloofsgemeenschappen op organisatorisch vlak en de vrijheid van vereniging Prof. mr. T.J. van der Ploeg 7.1 Inleiding

3 7.2 De reikwijdte van de vrijheid van vereniging en de vrijheid van godsdienst in het EVRM 7.3 Vallen alle religieuze organisaties onder de vrijheid van vereniging? 7.4 Het recht om rechtspersoonlijkheid te verkrijgen 7.5 Grenzen aan de beperkingen die aan de vrijheid van vereniging en godsdienst kunnen worden gesteld op organisatorisch vlak De vrijheid van de (religieuze) organisatie om informeel te zijn en niet geregistreerd Mag de overheid beperkingen stellen ten aanzien van de interne structuur? Mag de overheid inbreuk maken op het autonoom functioneren van de (religieuze) organisatie? 7.6 Consequenties van de vrijheid van vereniging en vrijheid van godsdienst met betrekking tot het lidmaatschap van (religieuze) organisaties 7.7 Conclusie 8 Gelijke behandeling en personeelsbeleid binnen kerkelijke organisaties: is artikel 3 Awgb over zijn juridische houdbaarheidstum? Mr. dr. T. van Kooten 8.1 Inleiding 8.2 Artikel 3 Awgb nader belicht 8.3 Kaderrichtlijn : Luxemburgse jurisprudentie 8.5 Conclusie DEEL II Religieuze visies op de vrijheid van godsdienst 9 Vrijheid van godsdienst binnen de kerk? Prof. dr. L.J. Koffeman 9.1 Inleiding 9.2 Leerconflicten binnen kerkelijk recht 9.3 Civielrechtelijk perspectief 9.4 Straatsburgse jurisprudentie 9.5 Theologische kanttekeningen 10 Waar is de uitgang? Godsdienstvrijheid, het recht op uittreding, geloofsafval en het apostasieverbod in joodse, christelijke en islamitische geloofsgemeenschappen Dr. C. van den Broeke 10.1 Inleiding

4 10.2 Terminologie 10.3 Uittreding bij vereniging (en stichting) 10.4 Episcopaal-hiërarchische geloofsgemeenschappen 10.5 Congregationeel-independentistische geloofsgemeenschappen 10.6 Presbyteriaal-synodale geloofsgemeenschappen 10.7 Niet-christelijke geloofsgemeenschappen 10.8 Nieuwe Religieuze Bewegingen 10.9 Afronding 11 Een licht voor de naties. Vrijheid van godsdienst voor de vreemdeling, de afvallige en als fundament voor staatsinrichting Rabbijn S. Katzman en drs. R.P. Baruch 11.1 Jodendom: volk, religie, gemeenschap of één grote familie? 11.2 Gemeenschap, rechten, plichten 11.3 De afvallige en de rebel 11.4 Orde, uitstoting en insluiting 11.5 Vrijheid van religie voor de vreemdeling 11.6 Vrijheid binnen het Jodendom 11.7 Noachidische wetten als basis van de moderne westerse maatschappij 11.8 Hedendaagse relevantie 11.9 Vrijheid en menselijke essentie Walzer De maatschappelijke rol van godsdienst bij de founding fathers Conclusie 12 Er is geen dwang in de godsdienst. (9:129) Het recht op godsdienstvrijheid en burgerlijke vrijheden in de islam Dr. M. Aulad Abdellah 12.1 Inleiding 12.2 Vrijheid van godsdienst en geweten 12.3 Burgerlijke vrijheden 12.4 Conclusie

5 13 Godsdienstvrijheid en meervoudige religieuze betrokkenheid: naar een intercultureel perspectief Prof. dr. A. van der Braak 13.1 Historische introductie 13.2 Supracultureel, supercultureel en intercultureel 13.3 Godsdienstvrijheid 13.4 Meervoudige religieuze betrokkenheid 13.5 Juridische toepassing van de godsdienstvrijheid 13.6 Het interculturele model van Charles Taylor 13.7 Discussie 13.8 Literatuur

Vergelijkbare documenten

Inhoudsopgave. Inleiding 15 L.C. van Drimmelen en T.J. van der Ploeg. 1 Het Christendom en het recht 21 Leo J. Koffeman

Inhoudsopgave. Inleiding 15 L.C. van Drimmelen en T.J. van der Ploeg. 1 Het Christendom en het recht 21 Leo J. Koffeman Inleiding 15 L.C. van Drimmelen en T.J. van der Ploeg Deel I Godsdiensten en het recht 1 Het Christendom en het recht 21 Leo J. Koffeman 1.1 Inleiding 21 1.2 Het recht van de geloofsgemeenschap in verhouding