Kerk-staat verhoudingen in verandering. James Kennedy Amsterdam, 29 november 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kerk-staat verhoudingen in verandering. James Kennedy Amsterdam, 29 november 2017"

Transcriptie

1 Kerk-staat verhoudingen in verandering James Kennedy Amsterdam, 29 november 2017

2 Notitie Scheiding Kerk en Staat Gemeente Amsterdam (2008) Vier beginselen die relatie overheid en religie bepalen: 1. Scheiding kerk en staat 2. Vrijheid van godsdienst 3. Gelijkheidsbeginsel 4. Neutraliteit van de overheid

3 1. Scheiding van kerk en staat Institutionele noch inhoudelijke zeggenschap over en weer Vormgeving van godsdienst vrij Maatschappelijke taken van levensbeschouwelijke organisaties mogen subsidie ontvangen, maar geen religieuze activiteiten Uitzondering: het faciliteren van de geestelijke zorg binnen de strijdkrachten en gevangenissen

4 2. vrijheid van godsdienst (en levensovertuiging) Inclusief: het uiten van de geloofs- en/of levensovertuiging, wat mede inhoudt het oproepen tot de kerkdienst (door middel van klokgelui of stem) gedragingen die rechtstreeks uiting geven aan een godsdienst of levensovertuiging, zoals voedselvoorschriften en kledingvoorschriften

5 3. het gelijkheidsbeginsel Artikel 1 Grondwet Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.

6 4. de neutraliteit van de overheid Van der Burg s typeringen: inclusieve neutraliteit, compenserende neutraliteit en exclusieve neutraliteit Gangbaar in Nederland: inclusieve neutraliteit: Centrale vraag is niet wat binnen het privé en publieke domein valt, maar [over] een gelijke en proportionele behandeling van verschillende religies en levensovertuigingen die recht hebben om zich in het publieke domein te manifesteren. Gemeente koos inclusieve neutraliteit, ook in de verhouding tot de islam.

7 Compenserende neutraliteit: De compenserende visie op neutraliteit van de overheid gaat ervan uit dat de overheid vanuit het gelijkheidsbeginsel de mogelijkheid heeft voorwaarden te scheppen zodat alle [ ] groepen in de samenleving gelijk geëquipeerd zijn om aan het maatschappelijke verkeer deel te kunnen nemen. Subsidiëring van (de activiteiten van) moskeekoepels en/of (migranten)kerken zijn een instrument in deze maatschappijvisie om ongelijkheid weg te nemen Notitie hield de mogelijkheid open voor compenserende neutraliteit onder gepaste omstandigheden

8 Exclusieve neutraliteit Dit concept van neutraliteit komt overeen met het Franse systeem van laïcité. Levensbeschouwing en religie worden geheel uitgesloten uit de publieke sfeer; die aldus religie neutraal is, d.w.z. vrij van beïnvloeding door/van religie. Religie is in deze maatschappijvisie een privé aangelegenheid, met als consequentie dat de publieke sfeer vrij dient te zijn van religie. Afgewezen door Notitie omdat het niet past binnen de Nederlandse regels en verhoudingen. Heeft nu wellicht meer voorstanders.

9 Contexualisering van notitie: hoe is Nederland veranderd in 50 jaar?

10 1. Ondanks ontkerkelijking, nog steeds innige verbanden tussen kerk en staat Nederland geeft opvallend weinig steun aan gebedshuizen, Maar Nederland geeft opvallend veel aan het religieuze middenveld: scholen, omroepen, zorginstanties

11 2. Gevestigde religieuze instanties hebben gemakkelijk toegang tot de overheid Organisaties met oude banden, een betrouwbare reputatie en goede producten hebben stevige banden met de overheid Illustratie: chaplains in total institutions

12 3. Behoefte aan samenwerking zelfs toegenomen WMO and decentralisatie nopen meerdere gemeenten tot vinden van sociaal kapitaal; meer aandacht voor religieuze partners Integratie kan ook een motor zijn voor samenwerkingsbanden Veiligheid kan een stimulans geven aan nieuwe vormen van samenwerking met islamitische organisaties

13 4. Relatie is wel veranderd: van faciliteren naar prestaties Neo-liberale overheid: minder geld, meer regels Contracten en prestaties bepalender Levensbeschouwelijke aspecten van levensbeschouwelijke organisaties worden omwille van het overheidsbeleid teruggeschroefd

14 5. Kritischer overheid Misbruik katholieke kerk: had overheid meer moeten doen? SGP: vrouwen moeten ook volwaardige leden zijn Additioneel toezicht op sommige islamitische organisaties

15 6. Toenemende onwetendheid en onwennigheid Ontkerkelijking en toenemend pluralisme zorgen ervoor dat veel ambtenaren en politici weinig weten over religie Overdreven laksheid of strengheid kan gevolg zijn Regelgeving over kerk-staat verhoudingen soms onbekend

16 Scheiding kerk en staat en neutraliteit altijd rekkelijke begrippen Nodig in de huidige pluralistische maatschappij is een ontspannen, onbevangen en nieuwsgierige houding

Op 18 november 2009 heeft het raadslid Flos (VVD) onderstaande motie ingediend:

Op 18 november 2009 heeft het raadslid Flos (VVD) onderstaande motie ingediend: Reactie van het College van B en W op de motie inzake Aanpak Discriminatie Amsterdam (openstellen functies voor iedereen bij ingehuurde organisaties) van het raadslid Flos (VVD) van 18 november 2009. Op

Nadere informatie

Notitie Scheiding Kerk en Staat. Inleiding

Notitie Scheiding Kerk en Staat. Inleiding Notitie Scheiding Kerk en Staat Over de vraag, in hoever men ten onzent scheiding van kerk en staat kent, heerscht onder de staatlieden en geleerden groote verdeeldheid en niet alleen onderling weerspraken

Nadere informatie

Eindexamen filosofie vwo 2011 - I

Eindexamen filosofie vwo 2011 - I Opgave 2 Religieus recht 7 maximumscore 2 een beargumenteerd standpunt over de vraag of religieuze wetgeving en rechtspraak voor bepaalde bevolkingsgroepen tot cultuurrelativisme leidt 1 een uitleg van

Nadere informatie

Onderzoek: 27 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester. Religieus onderwijs

Onderzoek: 27 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester. Religieus onderwijs Onderzoek: 27 maart 2019 Auteur: Jeroen Kester Religieus onderwijs Samenvatting Meerderheid wil religieus onderwijs afscha!en Een meerderheid (60 procent) is voor de afscha!ng van het onderwijs met religieuze

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Politiek liberalisme, neutraliteit en de scheiding tussen kerk en staat

Inhoud. Deel 1 Politiek liberalisme, neutraliteit en de scheiding tussen kerk en staat Inhoud Inleiding 1. Overheidsfinanciering van religie in een postseculier tijdperk 2. Kerk en staat in België: drie domeinen van financiering 2.1 Financiering van erkende levensbeschouwingen 2.2 Organisatie

Nadere informatie

Maak ruimte voor de Marco Borsatoschool

Maak ruimte voor de Marco Borsatoschool Maak ruimte voor de Marco Borsatoschool Vrijheid ter discussie Particuliere school De Koers: geen onderwijs Voornemens schrapping rk-identiteit basisscholen Den Bosch Geen stichting scholen met meer richtingen?

Nadere informatie

Onze vraag: Waarom onze vraag?

Onze vraag: Waarom onze vraag? Onze vraag: Gaat u ermee akkoord dat toekomstige overheden ervoor moeten zorgen dat er bij openbare besturen en in het onderwijs geen verbod bestaat op het dragen van levensbeschouwelijke tekenen op de

Nadere informatie

INHOUD. SCHEIDING VAN KERK EN STAAT OF ACTIEF PLURALISME? EEN ORIËNTERING VAN HET DEBAT PAUL DE HERT en KAREN MEERSCHAUT... 1

INHOUD. SCHEIDING VAN KERK EN STAAT OF ACTIEF PLURALISME? EEN ORIËNTERING VAN HET DEBAT PAUL DE HERT en KAREN MEERSCHAUT... 1 INHOUD VOORWOORD... v SCHEIDING VAN KERK EN STAAT OF ACTIEF PLURALISME? EEN ORIËNTERING VAN HET DEBAT PAUL DE HERT en KAREN MEERSCHAUT... 1 Maatschappelijke verschuivingen inzake levensbeschouwing en islamvooroordelen...

Nadere informatie

ECCVA/U200801782 CVA/LOGA 08/37 Lbr. 08/187

ECCVA/U200801782 CVA/LOGA 08/37 Lbr. 08/187 Brief aan de leden T.a.v. het college informatiecentrum tel. (070) 373 8021 betreft gelaatsbedekkende kleding bij gemeentepersoneel Samenvatting uw kenmerk ons kenmerk ECCVA/U200801782 CVA/LOGA 08/37 Lbr.

Nadere informatie

Subsidiëring levensbeschouwelijke organisaties

Subsidiëring levensbeschouwelijke organisaties FORUM FACTSHEET Juli 2010 Subsidiëring levensbeschouwelijke organisaties De subsidiering van levensbeschouwelijke organisaties door de lokale overheid is een kwestie die regelmatig onderwerp van discussie

Nadere informatie

Gelijkheid en rechtvaardigheid Staatsrechtelijke vraagstukken rondom 'minderheden'

Gelijkheid en rechtvaardigheid Staatsrechtelijke vraagstukken rondom 'minderheden' PUBLIKATIES VAN DE STAATSRECHTKRING STAATSRECHTCONFERENTIES Gelijkheid en rechtvaardigheid Staatsrechtelijke vraagstukken rondom 'minderheden' Staatsrechtconferentie 2001 onder redactie van M. Kroes, J.P.

Nadere informatie

TWEELUIK RELIGIE EN PUBLIEK DOMEIN. Handvatten voor gemeenten

TWEELUIK RELIGIE EN PUBLIEK DOMEIN. Handvatten voor gemeenten TWEELUIK RELIGIE EN PUBLIEK DOMEIN Handvatten voor gemeenten Den Haag maart 2009 Samenstelling en Eindredactie Mr. J.E. Overdijk-Francis Senior Adviseur Vereniging van Nederlandse Gemeenten Postbus 30435

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE . > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat

Nadere informatie

https://reports1.enalyzer.com/root/surveymanagement/getblob.aspx?blobid=31bfe83be43e4bf b98809f0f

https://reports1.enalyzer.com/root/surveymanagement/getblob.aspx?blobid=31bfe83be43e4bf b98809f0f In welke leeftijdscategorie valt u? Number / Percentage Jonger dan 25 jaar; 6% 66 Tussen de 25 en 34 jaar; 120 Tussen de 35 en 44 jaar; 13% 145 Tussen de 45 en 54 jaar; 205 Tussen de 55 en 64 jaar; 28%

Nadere informatie

Diversiteitsvraagstukken: aanpassing van kledijvoorschriften

Diversiteitsvraagstukken: aanpassing van kledijvoorschriften Diversiteitsvraagstukken: aanpassing van kledijvoorschriften Henk Keygnaert en Joke Vanreppelen 24 oktober 2011 1.1 Voorbeeldcase Volgende week start een stagiaire op de dienst burgerzaken. Zij draagt

Nadere informatie

Leidraad voor kleding op scholen

Leidraad voor kleding op scholen Leidraad voor kleding op scholen KS Fectio Vastgesteld door het DTO Vastgesteld door het bestuur Vastgesteld door de GMR d.d.: d.d.: d.d.: KS Fectio 1 Inleiding Wij leven in een maatschappij die in beweging

Nadere informatie

Atheïstische Kieswijzer: KIES MET REDE. Atheïstische kieswijzer

Atheïstische Kieswijzer: KIES MET REDE. Atheïstische kieswijzer Atheïstische kieswijzer KIES MET REDE Een seculiere scan van de verkiezingsprogramma s van de deelnemende politieke partijen aan de verkiezingen van 12 september 2012. De scan is uitgevoerd door Michiel

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord 5. Inleiding 11

Inhoudsopgave. Voorwoord 5. Inleiding 11 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Inleiding 11 1 Eerste verkenning 15 1.1 Waarom is kennis van religie belangrijk voor journalisten? 16 1.2 Wat is religie eigenlijk? 18 1.2.1 Substantieel en functioneel 18 1.2.2

Nadere informatie

Tweeluik Religie en Publiek Domein

Tweeluik Religie en Publiek Domein ARTIKELEN Tweeluik Religie en Publiek Domein Handvatten voor gemeenten * Pien van den Eijnden & Joyce Overdijk-Francis De overheid heeft dagelijks te maken met religie: via individuele burgers of via religieuze

Nadere informatie

IDENTITEIT. Geef de definitie van de onderstaande woorden/ begrippen. Maak gebruik van een woordenboek of van internet.

IDENTITEIT. Geef de definitie van de onderstaande woorden/ begrippen. Maak gebruik van een woordenboek of van internet. LEERDOEL Je kunt je inleven in situaties waarin mensen hun recht op identiteit wordt ontzegd. OPDRCHT 1 Voor de nietsvermoedende voorbijganger ziet het grachtenhuis aan de Oudezijds Voorburgwal 40 eruit

Nadere informatie

dat organisaties als Sharia4Belgium en steekpartijen in metrostations die vooroordelen in de hand werken.

dat organisaties als Sharia4Belgium en steekpartijen in metrostations die vooroordelen in de hand werken. 1 Toespraak door viceminister-president en Vlaams minister van Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en Vlaamse Rand Geert BOURGEOIS Bezoek aan de Al Fath Moskee Gent, 16 juni 2012

Nadere informatie

Atheïstische Kieswijzer: KIES MET REDE. Atheïstische kieswijzer

Atheïstische Kieswijzer: KIES MET REDE. Atheïstische kieswijzer Atheïstische kieswijzer KIES MET REDE Een seculiere scan van de verkiezingsprogramma s van de deelnemende politieke partijen aan de verkiezingen van 12 september 2012. De scan is uitgevoerd door Michiel

Nadere informatie

LEIDRAAD KLEDING OP SCHOLEN

LEIDRAAD KLEDING OP SCHOLEN LEIDRAAD KLEDING OP SCHOLEN Inleiding De laatste tijd is er veel publiciteit geweest rond scholen die hun leerlingen verboden gezichtsbedekkende kleding of een hoofddoek te dragen. Uit de discussies die

Nadere informatie

gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders

gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Informatienotitie AAN VAN raad College van Burgemeester en Wethouders ONDERWERP Ieder1Gelijk rapportage 2013 DATUM 22 april 2014 KOPIE AAN Stadswinkel: Yvonne Palthe BIJLAGE Rapportage Ieder1Gelijk 2013

Nadere informatie

Betreft: Bijzonder onderwijs voorziet in maatschappelijke behoefte

Betreft: Bijzonder onderwijs voorziet in maatschappelijke behoefte Aan geadresseerde Den Haag, Ridderkerk, Voorburg, Zwolle, 28 juni 2006 Ons kenmerk: 60626119.HL/vhl Betreft: Bijzonder onderwijs voorziet in maatschappelijke behoefte Geachte heer, mevrouw, Nederland staat

Nadere informatie

Professionele vrijzinnigheid vanuit islamitisch perspectief

Professionele vrijzinnigheid vanuit islamitisch perspectief Waterlandstichting Professionele vrijzinnigheid vanuit islamitisch perspectief Mohamed Ajouaou Vrijzinnigheid is in mijn opvatting niet zozeer een religieuze instelling of religieuze richting, maar eerder

Nadere informatie

Kennisatelier Religie in het publieke domein

Kennisatelier Religie in het publieke domein Kennisatelier Religie in het publieke domein Samenwerking gemeenten en religieuze organisaties bij aanpakken van maatschappelijke problemen Hoe kunnen gemeenten en religieuze organisaties samenwerken om

Nadere informatie

Botsende rechten in het onderwijs

Botsende rechten in het onderwijs Botsende rechten in het onderwijs Factsheet over de soms botsende relatie tussen vrijheid van onderwijs, het verbod op discriminatie en vrijheid van godsdienst Bureau Discriminatiezaken Kennemerland Postbus

Nadere informatie

Beleidsnotitie Kledingvoorschrift

Beleidsnotitie Kledingvoorschrift Beleidsnotitie Kledingvoorschrift Versie 01-08-2012 Postbus 930 3800 AX Amersfoort tel. 033-2570645 fax. 033-2570646 e.mail: info@kpoa.nl Inleiding Om de scholen in staat te stellen handelend op te kunnen

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Brussel, SG-Greffe(2008)D/

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Brussel, SG-Greffe(2008)D/ COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN SECRETARIAAT-GENERAAL Brussel, SG-Greffe(2008)D/ Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie Herrmann-Debrouxlaan 48 1160 Brussel Betreft:

Nadere informatie

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van

Nadere informatie

ISSAI 30 Ethische code

ISSAI 30 Ethische code ISSAI 30 Ethische code Vertaling ISSAI 30VERTALING REKENHOF, MEI 2017 / 2 INHOUD Hoofdstuk 1 - Inleiding 4 Concept, achtergrond en doel van de ethische code 4 Vertrouwen en geloofwaardigheid 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

Charter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog

Charter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog Charter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog I. Preambule Levensbeschouwingen zijn waardevol in onze samenleving. Ze zijn een belangrijke zingever voor mensen en dragen bij aan de gemeenschapsvorming.

Nadere informatie

Met Wibren van der Burg, Paul Cliteur, Ineke Smidt en Maarten Davelaar

Met Wibren van der Burg, Paul Cliteur, Ineke Smidt en Maarten Davelaar Verslag Masterclass Tussen principes en pragmatisme Met Wibren van der Burg, Paul Cliteur, Ineke Smidt en Maarten Davelaar In het kader van het FORUM-programma Democratische Rechtsstaat, Maatschappelijke

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle

Nadere informatie

Hoofdstuk 4. Rede en religie als praktijken

Hoofdstuk 4. Rede en religie als praktijken Hoofdstuk 4 Rede en religie als praktijken Religieuze praktijken Praktijken: qua tijd en ruimte ingeperkte en afgebakende vormen van handelen en 'onderhandelen' Voorbeelden: bidden eerste communie carnaval

Nadere informatie

Voorstel van resolutie. betreffende de invoering van een nieuw onderwijsvak rond burgerschap, filosofie en levensbeschouwing

Voorstel van resolutie. betreffende de invoering van een nieuw onderwijsvak rond burgerschap, filosofie en levensbeschouwing stuk ingediend op 1437 (2011-2012) Nr. 1 19 januari 2012 (2011-2012) Voorstel van resolutie van mevrouw Elisabeth Meuleman betreffende de invoering van een nieuw onderwijsvak rond burgerschap, filosofie

Nadere informatie

Eindexamen filosofie vwo I

Eindexamen filosofie vwo I Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:

Nadere informatie

12 RICHTLIJNEN VOOR INTERRELIGIEUZE DIALOOG OP LOKAAL NIVEAU

12 RICHTLIJNEN VOOR INTERRELIGIEUZE DIALOOG OP LOKAAL NIVEAU 12 RICHTLIJNEN VOOR INTERRELIGIEUZE DIALOOG OP LOKAAL NIVEAU DE LOKALE RELIGIEUZE SITUATIE IN KAART BRENGEN EN BEGRIJPEN 01 Lokale overheden wordt verzocht zich bewust te zijn van het toenemende belang

Nadere informatie

Overzicht discriminatieklachten 2013 veiligheidsregio Gelderland-Zuid

Overzicht discriminatieklachten 2013 veiligheidsregio Gelderland-Zuid Overzicht discriminatieklachten 2013 veiligheidsregio Gelderland-Zuid Inleiding Voor u ligt het totaaloverzicht van discriminatieklachten in 2013 in de veiligheidsregio Gelderland Zuid. Elke gemeente is

Nadere informatie

Datum 29 mei 2019 motie Bisschop c.s. vrijstelling deelname aan religieuze handelingen

Datum 29 mei 2019 motie Bisschop c.s. vrijstelling deelname aan religieuze handelingen >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Voortgezet Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Nadere informatie

Open brief Geert Wilders over Koran

Open brief Geert Wilders over Koran Open brief Geert Wilders over Koran Geert Wilders heeft een open brief in De Volkskrant geschreven naar aanleiding van de mishandeling van de exmoslim Jami. Daarin stelt hij dat de Koran in Nederland verboden

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 35 000 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2019 Nr. 186 BRIEF

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities

Nadere informatie

Gedragscode stichting Torion

Gedragscode stichting Torion Gedragscode stichting Torion Vooraf De organisatie wil door middel van deze gedragscode vorm en inhoud geven aan het voorkomen en bestrijden van agressie, seksuele intimidatie en discriminatie. Tevens

Nadere informatie

Beste ouder(s)/ verzorger(s) van leerlingen in de groepen 3 t/m 6 voor het komend schooljaar,

Beste ouder(s)/ verzorger(s) van leerlingen in de groepen 3 t/m 6 voor het komend schooljaar, de kunst van het leren Nieuwveen, 19 maart 2015 Aan : Ouder(s)/verzorger(s) met kinderen in de groepen 3 t/m 6 voor het komend schooljaar Betreft : Informatie en aanmeldingsformulier, schooljaar 2015-2016;

Nadere informatie

Discriminatie? vmbo12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Discriminatie? vmbo12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 26 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/77316 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Verdieping Rechtsfilosofie Referaat n.a.v. de Grondrechtennota 2004: Grondrechten in een pluriforme samenleving. Auteur: Linde

Verdieping Rechtsfilosofie Referaat n.a.v. de Grondrechtennota 2004: Grondrechten in een pluriforme samenleving. Auteur: Linde Verdieping Rechtsfilosofie Referaat n.a.v. de Grondrechtennota 2004: Grondrechten in een pluriforme samenleving Auteur: Linde Inleiding Dit referaat gaat over de nota grondrechten in een pluriforme samenleving,

Nadere informatie

Discriminatie-ervaringen 2016 gemeld bij Bureau Gelijke Behandeling Flevoland

Discriminatie-ervaringen 2016 gemeld bij Bureau Gelijke Behandeling Flevoland Discriminatie-ervaringen 2016 gemeld bij Bureau Gelijke Behandeling Flevoland Ten behoeve van multi-agency rapportages stelt BGBF haar cijfers beschikbaar gereduceerd tot de reguliere klachtmeldingen.

Nadere informatie

Rapportage van de werkgroep identiteit en eigenheid

Rapportage van de werkgroep identiteit en eigenheid Rapportage van de werkgroep identiteit en eigenheid De rapportage van de werkgroep identiteit, samengesteld uit twee directeuren en twee GMR-leden (ouder en leerkracht) per bestuur, is door de stuurgroep

Nadere informatie

Ik laat me niet discrimineren. Ik meld het op ADVLimburg.nl

Ik laat me niet discrimineren. Ik meld het op ADVLimburg.nl Ik laat me niet discrimineren. Ik meld het op ADV Limburg Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke

Nadere informatie

Deontologische code van het personeel van de gemeente Kortemark

Deontologische code van het personeel van de gemeente Kortemark Deontologische code van het personeel van de gemeente Kortemark 1 Krachtens het gemeentedecreet is het verplicht om een deontologische code op te maken voor de personeelsleden. Integriteit is echter in

Nadere informatie

Geachte griffier, Wilt u deze nieuwsbrief doorsturen aan alle raadsleden? Hartelijk dank!

Geachte griffier, Wilt u deze nieuwsbrief doorsturen aan alle raadsleden? Hartelijk dank! From: Lugt, Arjen van der Sent: maandag 22 januari 201813:29:08 To: OW-Info Cc: Subject: FW: Nieuwsbrief januari 2018 Graag inboeken als ingekomen stuk voor de gemeenteraad van Oudewater. Met

Nadere informatie

Gedragscode Stichting Kids op Vakantie Ter voorkoming van ongewenst gedrag

Gedragscode Stichting Kids op Vakantie Ter voorkoming van ongewenst gedrag Gedragscode Stichting Kids op Vakantie Ter voorkoming van ongewenst gedrag Stichting Kids op Vakantie verder te noemen als organisatie: hanteert deze Gedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag. De

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. December Met vriendelijke groet, Arjen van der Lugt Raadsgriffier. E: T:

NIEUWSBRIEF. December Met vriendelijke groet, Arjen van der Lugt Raadsgriffier. E: T: From: Lugt, Arjen van der Sent: woensdag 19 december 2018 11:01:19 To: OW-Info Cc: Subject: FW: Nieuwsbrief december 2018 Met vriendelijke groet, Arjen van der Lugt Raadsgriffier E: a.lugt@oudewater.nl

Nadere informatie

De Schuivende Achterban van de Nederlandse Publieke Omroep

De Schuivende Achterban van de Nederlandse Publieke Omroep De Schuivende Achterban van de Nederlandse Publieke Omroep Ruben Konig, Jo Bardoel, Koos Nuijten & Saskia Borger Radb Universiteit Nijmegen Universiteit van Amsterdam NHTV internationale hogeschool Breda

Nadere informatie

Wettelijke kaders & Regelgeving: Handreikingen voor toepassing in de praktijk

Wettelijke kaders & Regelgeving: Handreikingen voor toepassing in de praktijk Wettelijke kaders & Regelgeving: Handreikingen voor toepassing in de praktijk Introductie op Module 4 Training Selecteren zonder Vooroordelen Voor de beste match! Dit opleidingsaanbod is tot stand gekomen

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik

Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik Actief burgerschap en sociale integratie van De Wijde Blik Dit document is bedoeld als verantwoording voor ons aanbod op de Wijde Blik te Kamerik voor actief burgerschap en sociale integratie en welke

Nadere informatie

Gelijke behandeling. informatie voor werknemers

Gelijke behandeling. informatie voor werknemers Gelijke behandeling informatie voor werknemers Gelijke behandeling: informatie voor werknemers Het is wettelijk bepaald dat iemand niet ongelijk behandeld mag worden vanwege zijn godsdienst, levensovertuiging,

Nadere informatie

Protocol. Kledingvoorschriften

Protocol. Kledingvoorschriften Protocol Kledingvoorschriften INHOUDSOPGAVE Pag. 1. AANLEIDING 2 2. UITGANGSPUNTEN BIJ KLEDINGVOORSCHRIFTEN 2 3. UITGANGSPUNTEN 4 1 1. AANLEIDING Met kleding kan men tegenwoordig van alles uitdragen. Zo

Nadere informatie

Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018

Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018 1 Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018 Beste mensen, Welkom in het vernieuwde Huis der Provincie. Jullie voorgangers moesten de afgelopen twee jaar elders onderdak zoeken vanwege

Nadere informatie

Uitslagen enquête onder raadsleden Provincie Gelderland

Uitslagen enquête onder raadsleden Provincie Gelderland Uitslagen enquête onder raadsleden Provincie Gelderland Februari 2015 Inleiding Stichting Politieke Academie deed in opdracht van Nederland Lokaal onderzoek naar de mening van gemeenteraadsleden. Aan hen

Nadere informatie

Inclusief beleid. Een samenleving voor iedereen Wmo, Inclusief beleid, MLN 1

Inclusief beleid. Een samenleving voor iedereen Wmo, Inclusief beleid, MLN 1 Inclusief beleid Een samenleving voor iedereen 20-9-2010 Wmo, Inclusief beleid, MLN 1 Inclusief beleid Beleid waarbij in alle fasen van de beleidscyclus rekening wordt gehouden met verschillen tussen mensen

Nadere informatie

Gedragscode Estherzorg

Gedragscode Estherzorg Gedragscode Estherzorg 1 Inleiding Wij willen graag dat de cliënten aan wie Estherzorg thuiszorg verleent, daarover tevreden zijn. Ook vinden we het belangrijk dat onze medewerkers met plezier hun werk

Nadere informatie

Juist in het openbaar onderwijs

Juist in het openbaar onderwijs Juist in het openbaar onderwijs Over de aandacht voor levensbeschouwing op de openbare school Legitimatie MARLEEN LAMMERS Wie denkt dat het openbaar onderwijs geen aandacht mag besteden aan levensbeschouwing,

Nadere informatie

Wat is een rechtsstaat?

Wat is een rechtsstaat? Wat is een rechtsstaat? Nederlanders hebben veel vrijheid. We hebben bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting: we mogen zeggen en schrijven wat we willen. Toch heeft deze vrijheid grenzen. Zo staat er in

Nadere informatie

Behoorlijkheidvereisten, zoals opgenomen in de Behoorlijkheidwijzer (Nationale Ombudsman)

Behoorlijkheidvereisten, zoals opgenomen in de Behoorlijkheidwijzer (Nationale Ombudsman) Bijlage 2 Behoorlijkheidsvereisten Behoorlijkheidvereisten, zoals opgenomen in de Behoorlijkheidwijzer (Nationale Ombudsman) 1. Discriminatieverbod Het verbod op discriminatie houdt in dat een bestuursorgaan

Nadere informatie

Constitutionele kaders: van scheiding van kerk en staat naar staatsneutraliteit 27

Constitutionele kaders: van scheiding van kerk en staat naar staatsneutraliteit 27 Inhoud 1 Inleiding 19 1.1 Staat en kerk: neutraliteit en gelijkheid 21 1.2 Grenzen aan de institutionele vrijheid van kerkgenootschappen 22 1.3 Financiële facilitering van kerkgenootschappen 24 Deel I

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie. Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke

Nadere informatie

Rapportage TIP Voerendaal. Generiek november. 29 november 2018

Rapportage TIP Voerendaal. Generiek november. 29 november 2018 Rapportage TIP Voerendaal Generiek november 29 november 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1. Samenvatting 2 2. Rechte tellingen 3 Religie 3 3. Onderzoeksverantwoording 8 Toponderzoek 9 1 Let op! Laag

Nadere informatie

Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland

Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland Vereniging voor de vergelijkende studie van het recht van België en Nederland Preadviezen 2011 De koning De neutrale strafrechter De doorwerking in privaatrechtelijke verhoudingen van het primaire recht

Nadere informatie

Moraal kan ook zonder religie

Moraal kan ook zonder religie Geloof en politiek (4) Moraal kan ook zonder religie marijke linthorst 62 Er gaan, ook binnen de PvdA, steeds meer stemmen op om het geloof een grotere plaats te geven in het publieke domein. Zo hekelde

Nadere informatie

Mijlpalen van het verleden, wegwijzers voor de toekomst De vrijheid van godsdienst in Nederland van de Unie van Utrecht tot nu

Mijlpalen van het verleden, wegwijzers voor de toekomst De vrijheid van godsdienst in Nederland van de Unie van Utrecht tot nu pagina 1 van 5 Minister Hirsch Ballin Mijlpalen van het verleden, wegwijzers voor de toekomst De vrijheid van godsdienst in Nederland van de Unie van Utrecht tot nu Toespraak 25-01-2010 Utrecht, Minister

Nadere informatie

29 september 2009 BELEIDSNOTA. Kledingvoorschriften

29 september 2009 BELEIDSNOTA. Kledingvoorschriften 29 september 2009 BELEIDSNOTA Kledingvoorschriften S. van Duijn Beleidsmedewerker P&O Status: Definitief Kenmerk: 1.25 Directieberaad: 24 maart 2009 Bestuur: GMR: 29 september 2009 INHOUDSOPGAVE Pag. 1.

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting door een scholier 1077 woorden 21 mei 2003 7,4 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 9 Knelpunten in het besluitvormingsproces

Nadere informatie

Registratie discriminatieklachten 2011

Registratie discriminatieklachten 2011 Centraal Bureau voor de Statistiek- Registratie discriminatieklachten 2011 Methode en uitkomsten Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen, augustus 2012. Inhoud 1 INLEIDING... 2 2 METHODE...

Nadere informatie

Descartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)

Descartes schreef dat er geen ander land was où l'on puisse jouir d'une liberté si entière (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten) Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek

Nadere informatie

Meerwerf basisschool t Tuselant

Meerwerf basisschool t Tuselant Meerwerf basisschool t Tuselant www.meerwerf.nl Leren in cultuur en natuur N Leren in cultuur en natuur Basisschool t Tuselant is een kleine school, gelegen in het prachtige Helderse duingebied. De duinen

Nadere informatie

VNG. Aan de Raad. Geacht college en gemeenteraad,

VNG. Aan de Raad. Geacht college en gemeenteraad, VNG Aan de Raad Vereniging van Nederlandse Gemeenten doorkiesnummer uw kenmerk bijlage(n) (070)373 8020 1 onderwerp ons kenmerk tlatum Aanbiedingsbrief'Tweeluik BAWI/U200900608 15 april 2009 Religie en

Nadere informatie

Schurende relaties tussen recht en religie

Schurende relaties tussen recht en religie SKO-12.04.07-001 Schurende relaties tussen recht en religie Door: Prof. mr. Prof. mr. Mw. mr. Mr. F.T. Oldenhuis J.G. Brouwer D.N.R. Wegerif F.E. Keijzer 0 Voorwoord Evenals in de meeste andere West-Europese

Nadere informatie

5.10.1 Gedragscode FloreoKids. Versie 1 26-7-2011

5.10.1 Gedragscode FloreoKids. Versie 1 26-7-2011 5.10.1 Gedragscode FloreoKids Versie 1 26-7-2011 5.10.1. Gedragscode FloreoKids Om elkaar te beschermen heeft FloreoKids in een gedragscode beschreven op welke wijze we met elkaar en met onze klanten omgaan.

Nadere informatie

Begrippenlijst Maatschappijleer Paragraaf 5 t/m 8: Pluriforme samenleving

Begrippenlijst Maatschappijleer Paragraaf 5 t/m 8: Pluriforme samenleving Begrippenlijst Maatschappijleer Paragraaf 5 t/m 8: Pluriforme samenleving Begrippenlijst door Alec 1925 woorden 3 maart 2015 8,1 4 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

Nadere informatie

Democratiequiz met achtergrondinformatie over democratie en rechtstaat

Democratiequiz met achtergrondinformatie over democratie en rechtstaat Democratiequiz met achtergrondinformatie over democratie en rechtstaat Beschrijving van de activiteit De quiz wordt gespeeld op de wijze van petje op, petje af. In de plaats van petjes krijgen de kinderen

Nadere informatie

Politiek in Nederland

Politiek in Nederland Politiek in Nederland Dit werkboek is van Klas M. VAN SON, DE CSV/ HET PERRON, Spoorlaan 11-13, Veenendaal. Beste leerling, Dit is jouw werkboek Politiek in Nederland. Over een paar jaar mag jij ook stemmen

Nadere informatie

Gedragscode. Looops B.V. Januari Gedragscode algemeen/60/004 Pagina! 1 van! 5

Gedragscode. Looops B.V. Januari Gedragscode algemeen/60/004 Pagina! 1 van! 5 Gedragscode Looops B.V Januari 2019 Gedragscode algemeen/60/004 Pagina! 1 van! 5 Gedragscode algemeen/60/004 Pagina! 2 van! 5 Het beleid dat Looops voert, is vanuit een breed maatschappelijk bewustzijn,

Nadere informatie

Wat is een constitutie?

Wat is een constitutie? Wat is een constitutie? Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie

Nadere informatie

Gedrags- en integriteitscode

Gedrags- en integriteitscode Stichting Inspecteur Boelensschool Schiermonnikoog Gedrags- en integriteitscode 1 1. Vooraf De algemene gedrags- en integriteitscode is een openbaar document. Medewerkers, leerlingen, ouders/verzorgers,

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel 1 november 2015 Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities

Nadere informatie

HANDREIKING IDENTITEIT OPENBAAR ONDERWIJS

HANDREIKING IDENTITEIT OPENBAAR ONDERWIJS HANDREIKING IDENTITEIT OPENBAAR ONDERWIJS 1. Inleiding VOS/ABB en AVS hebben begin 2007 voor hun leden de code Goed onderwijsbestuur primair onderwijs vastgesteld. Het concept dat hieraan ten grondslag

Nadere informatie

2. Hoe kan je de strijd tegen discriminatie aangaan?

2. Hoe kan je de strijd tegen discriminatie aangaan? 2. Hoe kan je de strijd tegen discriminatie aangaan? Om de strijd tegen discriminatie op de werkvloer aan te gaan, kan je als militant beroep doen op een breed wettelijk kader. Je vindt hieronder de belangrijkste

Nadere informatie

GEDRAGS- EN INTEGRITEITSCODE van de Regionale scholengemeenschap Goeree-Overflakkee

GEDRAGS- EN INTEGRITEITSCODE van de Regionale scholengemeenschap Goeree-Overflakkee GEDRAGS- EN INTEGRITEITSCODE van de Regionale scholengemeenschap Goeree-Overflakkee Inleiding Deze gedragscode is bedoeld om een kader te scheppen voor een goed, veilig en stimulerend werken leerklimaat

Nadere informatie

DISCRIMINATIE OP GROND VAN SEKSUELE GERICHTHEID

DISCRIMINATIE OP GROND VAN SEKSUELE GERICHTHEID DISCRIMINATIE OP GROND VAN SEKSUELE GERICHTHEID Discussienota voor de raadscommissie Samenleving 1 februari 2018 Inhoud I. Achtergrond... 3 i. Aanleiding: waarom is het deze nota opgesteld?... 3 ii. Opbouw...

Nadere informatie

Wat is een constitutie?

Wat is een constitutie? Wat is een constitutie? 2 Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014.

Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014. Actief burgerschap en sociale integratie op de Schakel Mei 2014. Dit document is bedoeld als verantwoording voor wat wij op dit moment doen aan actief burgerschap en sociale integratie en welke ambities

Nadere informatie

Vrouwelijke bediening?!

Vrouwelijke bediening?! mr Mirto F. Murray (murray@sms-advocaten.com) Het verzoek tevens [strekt] ter verkrijging van toestemming [ ] om vrouwelijke bediening toe te laten. Artikel 53, eerste lid, van de Vergunningslandsverordening:

Nadere informatie

Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening. Gemeente Maasdriel 2012

Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening. Gemeente Maasdriel 2012 Registratie lijke antidiscriminatievoorziening Gemeente 2012 Naam antidiscriminatievoorziening Rapportage voor Jaar van registratie 2012 Inleiding Voor u ligt de registratie van discriminatieklachten van

Nadere informatie

Rapport. Verslag betreffende een klacht over Bureau Jeugdzorg Gelderland te Apeldoorn. Datum: 26 maart Rapportnummer: 2012/045

Rapport. Verslag betreffende een klacht over Bureau Jeugdzorg Gelderland te Apeldoorn. Datum: 26 maart Rapportnummer: 2012/045 Rapport Verslag betreffende een klacht over Bureau Jeugdzorg Gelderland te Apeldoorn. Datum: 26 maart 2012 Rapportnummer: 2012/045 2 Klacht Op 3 oktober 2011 ontving de Nationale ombudsman een verzoekschrift

Nadere informatie

TIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Pluralisme jaargang 8 nummer 1 maart 2002

TIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Pluralisme jaargang 8 nummer 1 maart 2002 TIJDSCHRIFT MET ZORG Thema: Pluralisme jaargang 8 nummer 1 maart 2002 INHOUDSTAFEL Editoriaal Rol van de christenen in de huidige samenleving G. Danneels Particulier initiatief, pluralisme, neutraliteit

Nadere informatie