Eindrapportage Ondernemershuis Zuidoost 2012

Transcriptie

1 Referentie Van Postbus 74744, 1070 BS Amsterdam Bachstraat 15, 1077 GE Amsterdam Telefoon (020) Fax (020) Eindrapportage Ondernemershuis Zuidoost 2012 Amsterdam, 15 februari 2013

2 Inhoud 1 Inleiding 1 2 Doelstelling 2 3 Resultaten basisdienstverlening Individuele begeleiding gevestigde ondernemers Intakegesprek en trajectplan Trajectplan en resultaat Adviesbehoefte Begeleiding richting microkredieten Collectieve activiteiten Outreachende activiteiten Overleg en rapportage 19 4 Resultaten aanvullende dienstverlening Collectieve activiteiten partners Activiteiten voor gevestigde ondernemers Activiteiten voor startende ondernemers Begeleiding en monitoring fysieke loket Informatievoorziening aan startende ondernemers Netwerkopbouw Speciale projecten, bijzondere dossiers en brainstormsessies Promotionele activiteiten 28

3 1 Inleiding U ontvangt hierbij de eindrapportage voor 2012 van het Ondernemershuis Zuidoost IV. Het betreft de periode van 1 januari tot en met 31 december Ondernemershuis Zuidoost IV wordt uitgevoerd in opdracht van Stadsdeel Amsterdam Zuidoost. U treft in deze rapportage achtereenvolgens de volgende onderwerpen: doelstelling, resultaten basisdienstverlening en resultaten aanvullende dienstverlening. Pagina 1

4 2 Doelstelling De doelgroep van het project bestaat uit kansrijke gevestigde ondernemers. De algehele dienstverlening is er op gericht deze doelgroep te versterken en te professionaliseren door middel van individueel advies en collectieve activiteiten. Daarnaast heeft het project ten doel het versterken van startende ondernemers door middel van uitgebreide informatievoorziening en het organiseren van groepsbijeenkomsten. In 2012 is er twee keer een opdracht verleend voor dit project, eenmaal voor het eerste kwartaal en een keer voor het tweede tot en met het vierde kwartaal. Deze rapportage betreft de doelstellingen en resultaten van het hele jaar bij elkaar opgeteld. In 2012 is ervoor gekozen om de dienstverlening van het Ondernemershuis onder te verdelen in twee typen dienstverlening namelijk de basisdienstverlening en de aanvullende dienstverlening. Basisdienstverlening De basisdienstverlening van het Ondernemershuis bestaat uit vijf onderdelen, te weten: (1) Individuele begeleiding kansrijke gevestigde ondernemers, (2) Begeleiding richting microkredieten, (3) Collectieve activiteiten voor startende en gevestigde ondernemers, (4) Outreachende activiteiten en (5) Overleg en rapportages. De doelstellingen voor deze onderdelen zijn in onderstaande tabel opgenomen. Doelstellingen 2012 Doelstelling project Advies en begeleiding aan ondernemers Opgestelde trajectplannen bestaande ondernemers 50 waarvan uitgevoerd door de bedrijfsadviseurs 25 waarvan doorverwezen 25 Microkredieten: Startersfonds Zuidoost / Qredits / BBz Aantal verstrekte kredieten 4 Collectieve activiteiten voorbereiden en uitvoeren Masterclasses/workshops 7 Overige activiteiten Outreachende activiteiten 2x per maand Rapportages 2 Tabel 1. Aanvullende dienstverlening De aanvullende dienstverlening van het Ondernemershuis bestaat uit verschillende activiteiten die niet rechtstreeks onder de basisdienstverlening aan ondernemers vallen, maar wel een cruciale rol spelen in de totale dienstverlening. Voor de aanvullende dienstverlening is maximaal 130 uur beschikbaar. Voor deze dienstverlening zijn geen kwantitatieve doelstellingen opgesteld. Het betreft hier de volgende activiteiten: (a) Collectieve activiteiten partnerorganisaties, (b) Begeleiding en monitoring fysieke loket, (c) Informatievoorziening aan startende ondernemers, (d) Netwerkopbouw, (e) Speciale projecten, (f) Bijzondere dossiers, (g) Brainstormsessies en (h) Promotionele activiteiten. Pagina 2

5 3 Resultaten basisdienstverlening In dit hoofdstuk worden de resultaten van de basisdienstverlening gepresenteerd. In onderstaande tabel wordt de realisatie van de kwantitatieve doelstellingen van de basisdienstverlening weergegeven. In de eerste kolom staan de doelstellingen en in de tweede kolom staan de resultaten voor het gehele jaar. Doelstellingen 2012 Doelstelling Project Resultaat 2012 Basisdienstverlening: Advies en begeleiding aan ondernemers Opgestelde trajectplannen bestaande ondernemers waarvan uitgevoerd door de bedrijfsadviseurs waarvan doorverwezen Microkredieten: Startersfonds Zuidoost / Qredits / BBz Aantal verstrekte kredieten Lopende aanvragen Collectieve activiteiten voorbereiden en uitvoeren Masterclasses/workshops 7 8 Overige activiteiten Outreachende activiteiten Rapportages 2x p/m 2 2xp/m 2 Tabel 2. Toelichting resultaten Zoals uit de tabel blijkt zijn de resultaten ruim gehaald. Het aantal trajectplannen is met 71 zelfs 42 % meer dan de doelstelling en ook het aantal toegekende kredieten en het aantal collectieve activiteiten is respectievelijk 25% en 12,5% meer dan de gestelde doelstelling. Achtereenvolgens worden de volgende onderdelen nader uiteengezet: 1. Individuele begeleiding kansrijke gevestigde ondernemers 2. Begeleiding richting microkredieten 3. Collectieve activiteiten voor startende en gevestigde ondernemers 4. Outreachende activiteiten 5. Overleg en rapportages 3.1 Individuele begeleiding gevestigde ondernemers De focus van het Ondernemershuis ligt op kansrijke gevestigde ondernemers die begeleid worden bij het verder vormgeven van de groei en professionalisering van het bedrijf. Daarbij is het uitgangspunt om de begeleiding en doorverwijzing in nauwe samenwerking met de verschillende partners uit de eerste en tweede ring uit te voeren. Pagina 3

6 De doelstelling was om 50 ondernemers te ondersteunen. In 2012 wordt onderscheid gemaakt tussen drie categorieën gevestigde ondernemers die zich aanmelden bij het Ondernemershuis. 1. Categorie 1: Ondernemers die geen levensvatbaar bedrijf hebben. Dit zijn bedrijven die niet levensvatbaar zijn en in aanmerking komen voor een bedrijfsbeëindiging. Deze ondernemers worden rechtstreeks doorverwezen naar het spreekuur van het DWI en/of schuldhulpverlening. 2. Categorie 2: Ondernemers die met bedrijfsbeëindiging worden bedreigd. Deze bedrijven verkeren op het randje van levensvatbaarheid en vereisen nader (financieel) onderzoek. Alleen bij een positieve beoordeling wordt deze ondernemer een adviestraject aangeboden. 3. Categorie 3: Kansrijke ondernemers. Dit zijn de ondernemers waar het project in de eerste plaats voor bedoeld is. Het type ondernemer dat een doorstart wil maken, wil groeien of de ondernemersvaardigheden wil professionaliseren. Deze zelfredzame ambitieuze ondernemers kunnen aanspraak maken op individuele begeleiding van een adviseur Intakegesprek en trajectplan Gedurende het intakegesprek wordt de situatie van de ondernemer uitgebreid in kaart gebracht, wordt de advies- en ondersteuningsbehoefte expliciet gemaakt en wordt bepaald op welke wijze eventuele begeleiding wordt vormgegeven. Dit betekent dat niet elke intake ook daadwerkelijk leidt tot een ondersteuningstraject (al dan niet uitgevoerd door de bedrijfsadviseurs en/of partnerorganisaties). Sommige ondernemers zijn direct gedurende het intakegesprek geholpen, behoren niet tot de doelgroep of worden naar de juiste instantie doorverwezen, omdat zij een vraag hebben die door een andere instantie kan worden beantwoord. Het resultaat van een intakegesprek is een trajectplan waarin een beeld van de ondernemer, de onderneming en de eventuele afspraken worden vastgelegd. In onderstaande tabel treft u een overzicht van de ondernemers waarmee in 2012 een intakegesprek is gevoerd. Nummer Bedrijfstype Sector M/V Traject Fase Doorverwijzing Eetgelegenheid Horeca m ja Gevestigd Vrouwen-kinderkleding Ambulante handel m ja Gevestigd Qredits/ dhr Badal Mediation en coaching Zzp-er/advies v ja Gevestigd DWI Communcatiebureau Zzp-er/advies v ja Gevestigd Coachingsbureau Zzp-er/dienstverlening v ja Gevestigd Webshop feestartikelen Detailhandel overig v ja Gevestigd DWI/jurist Import/export Ghana Import/export v ja Gevestigd DWI/jurist Catering en activiteiten kids Horeca v ja Doorstarter Talent First/ Vereniging het Verschil/Bart foundation Kinderopvang Kinderopvang v ja Doorstarter Qredits/boekhouder Ontwerp multimedia applicaties Creatieve sector m ja Doorstarter DWI/ management coach Gewichtsconsulent Zzp-er coaching v ja Gevestigd Loopbaanadviseur Zzp-er/dienstverlening v ja Doorstarter Koeriersdienst Koeriersdienst v nee Gevestigd DWI Kinderopvang Kinderopvang v nee Gevestigd Jurist Fietsenwinkel Detailhandel m nee Gevestigd UWV/Pantar/ gemeente Pagina 4

7 Kinderopvang Kinderopvang v ja Doorstarter Kapsalon Persoonlijke verzorging v ja Gevestigd DWI Kapsalon Persoonlijke verzorging v ja Gevestigd Organiseren exposities Creatieve sector v ja Gevestigd Massages/pedicure Persoonlijke verzorging v ja Gevestigd Dhr. Badal Boekenwinkel Detailhandel v ja Doorstarter Surinaams restaurant/catering Horeca v ja Doorstarter Qredits/lokale adviseur Verkoop sieraden en accessoires Ambulante handel v ja Doorstarter Makelaars Ontwerp dierenleedvrije schoenen Creatieve sector v ja Doorstarter Qredits/DWI/KvK Cosmetica winkel Detailhandel v ja Doorstarter Kledingzaak Kameleon Detailhandel v ja Starter Kansenzone/KvK Administratiekantoor Zakelijke dienstverlening m ja Gevestigd Makelaars Minimarkt Detailhandel m nee Gevestigd Minimarkt Detailhandel v nee Gevestigd Muziekwinkel Creatieve v ja Gevestigd DWI/Banken/ Makelaars Kledingreparatie Detailhandel v ja Gevestigd Supermarkt Supermarkt m nee Gevestigd Tennisleraar Persoonlijke dienstverlening m ja Gevestigd Fotografe Creatieve v ja Gevestigd Styliste van woningen Zakelijke dienstverlening v ja Gevestigd Makelaar Zakelijke dienstverlening m ja Gevestigd Horeca Horeca m ja Starter KvK/qredits/ startersfond Zo Evenementen Multimedia en entertainment m ja Gevestigd KvK Trainer coach Zakelijke dienstverlening v ja Gevestigd Slagerij Detailhandel m ja Gevestigd Gemeente Horeca ondersteuning en projecten Creatieve sector/overig v nee Doorstarter Stadsdeel/vastgoed Onderhoudsbedrijf/schilder Bouw m nee Gevestigd DWI Pedicure en cosmetica producten Persoonlijke dienstverlening v ja Gevestigd Juridisch advies Zakelijke dienstverlening v ja Gevestigd Dichter Creatieve m ja Gevestigd Restaurant Horeca m Ja Gevestigd KvK Curiosa winkel Detailhandel v Ja Gevestigd Witgoedwinkel Detailhandel m ja Doorstarter Kleding Ambulante handel m Ja Gevestigd ICT en telefoonabonnementen Persoonlijke verkoop m Nee Doorstarter KvK/Stadsdeel Boekhandel Detailhandel m Ja Gevestigde Banken Koeriersdienst Koeriersdienst v ja Gevestigd ICT advies en verkoop ICT m ja Gevestigd Webshop Detailhandel v ja Gevestigd Creatieve producties Creatieve v ja Gevestigd Creatieve producties Creatieve v ja Gevestigd Creatieve producties Creatieve m nee Starter KvK/Stadsdeel Vertaal en tekstbureau Zakelijke dienstverlening v ja Gevestigd Kapsalon Persoonlijke dienstverlening m ja Gevestigd Ontwikkeling, management en Zakelijke dienstverlening v ja Gevestigd advies Adviesbureau Zakelijke dienstverlening m ja Gevestigd Pagina 5

8 Evenementen Entertainment m ja Gevestigd Percussieles/projecten Creatieve m ja Gevestigd Verse sappen Detailhandel m ja Gevestigd Weddingplanner Persoonlijke dienstverlening v Ja Gevestigd Organisatie zakelijke evenementen Zakelijke dienstverlening m ja Gevestigd Creatieve producties Creatieve v ja Gevestigd Party verhuur Entertainment m ja Gevestigd KvK/Pantar Trainings- en opleidingsbureau Zakelijke dienstverlening v ja Gevestigd Tandarts Persoonlijke dienstverlening m ja Gevestigd Kapper Persoonlijke dienstverlening v ja Gevestigd Tabel 3. Uit bovenstaande tabel blijkt dat: het merendeel van de ondernemers waarmee een intakegesprek gevoerd is vrouw is; de sectoren zeer gevarieerd zijn, maar dat zakelijke dienstverlening, detailhandel en creatieve bedrijven het meest voorkomen. Opvallend is het grote aantal creatieve ondernemers; er bij circa 50% van de intakes doorverwezen is naar één van de netwerkpartners Trajectplan en resultaat In totaal zijn er 71 trajectplannen opgesteld waarvan 61 geleid hebben tot een individueel adviestraject. De overige 10 ondernemers kwamen niet in aanmerking voor een individueel adviestraject. Meestal hadden zij enkele praktische vragen die meteen in het intakegesprek beantwoord konden worden. In onderstaande tabel is van alle 61 ondernemers een beschrijving van de vraag/problematiek opgenomen en het gerealiseerde resultaat. Nummer Bedrijfstype Vraag Resultaat Eetgelegenheid Beoordeling van de haalbaarheid van uitbreiding en financiële Plan, financiële prognoses en locatiekeuze beoordeeld en positief bevonden. gevolgen Vrouwen-kinderkleding Aanvraag financiering bij Qredits en aanpassen strategie voor Ondernemingsplan opgesteld i.s.m. Jozef en financiering Qredits is toegekend. omzet toename op de markt Mediation en coaching Doorstart gewenst met financiering, Keuze voor doorstart zonder financiering/interne sanering, omzet het oplossen van schulden, en hoe toename gerealiseerd. Balans werk-privé (5 kinderen). kom ik aan meer klanten? Communicatiebureau Hoe kan ik meer omzet genereren? Advies bij nieuwe bedrijfsopzet/werkwijze, coaching op Wil professionaliseren maar hoe? Leidt mijn strategie wel tot vaardigheden/grenzen stellen, teksten nieuwe website beoordeeld en online. resultaat? Coachingsbureau Hulp bij het maken van strategische Focus aangebracht in dienstverlening, omzetprognose gemaakt en keuzes in de dienstverlening, beoordeling tarieven Webshop feestartikelen Doorstart in de vorm van webshop en sanering schulden Import/export Ghana Bedrijfsvoering niet op orde, vraag hoe behoud ik mijn bedrijf en wat zijn mijn rechten? plan van aanpak om dit te behalen. Advies over kostenbesparing en plan voor aflossing schulden, optimalisering webshop in combinatie met parttime werk. I.s.m. Jozef financieel beoordeeld en praktisch advies over verbetering bedrijfsvoering en oplossen van directe juridische problemen. Pagina 6

9 Catering en activiteiten Doorstart met financiering. Ondernemingsplan afgerond, financiering toegekend. kids Kinderopvang Groei van gastouderopvang naar kinderopvang met financiering Financiering toegekend, voldoende inschrijvingen gerealiseerd, pand gevonden. Qredits Ontwerp multimedia Doorstart met Financiering (Bbz) toegekend. Focus in dienstenaanbod applicaties financieringsaanvraag, geen inzicht aangebracht, timemanagement en planning bij grote opdrachten. in bedrijfsvoering/administratie haalbaarheid van nieuwe Do s en don ts bij acquisitie. Persoonlijke coaching hoe je privé en zakelijk kunt handelen. multimediatoepassingen bepalen, aanpak/acquisitie bij nieuwe opdrachten Gewichtsconsulent Hoe kom ik aan meer klanten? En algemene vragen over Website afgerond, acquisitieplan gemaakt met doelgroep bepaling en brief. Empowerment coaching op hoe je jezelf kunt verkopen. doelgroep, strategie en ben ik goed bezig? Loopbaanadviseur Bepalen van de juiste propositie, doelgroep en plan van aanpak. Ze twijfelde tussen verschillende Keuzes gemaakt en doorstart gemaakt, voldoende opdrachten binnengehaald. Coaching op persoonlijke vaardigheden zoals acquisitiegesprek. opties Kinderopvang Groei van gastouderopvang naar kleine kinderopvang max 20 Plan van aanpak opgesteld inzake strategie, personeel GGD en inrichting pand. Toestemming gerealiseerd voor het pand. kinderen, zonder financiering Kapsalon Financiering voor opknappen kapsalon en optimaliseren Inventarisatie voor financiële gedeelte is niet helemaal rond, input ondernemer ontbreekt nog. bedrijfsvoering Kapsalon Ik maak te weinig omzet, heb privéproblemen en twijfel of ik wel Financiële situatie is beoordeeld en er zijn aanknopingspunten voor verbetering. Privé situatie moet eerst opgelost worden. door kan gaan Organiseren exposities Hulp bij groei, professionalisering van het bedrijf, advies over Strategie, doelgroep en concrete aanpak bepaald voor nieuwe diensten. uitbreiding met nieuwe diensten Massages/pedicure Bedrijfsvoering niet op orde, werkt niet planmatig en heeft schulden. Hulp bij doorstart. Coaching op planmatig werken, bepaling van keuzes die wel werken, inzicht in risico s. Op orde brengen administratie met boekhouder Boekenwinkel Advies bij financieringsaanvraag, uitdenken van het concept, strategie, productkeuze, positionering en algemene vaardigheden. Ondernemingsplan afgerond en ingediend bij Qredits, locatie gevonden, subsidie aangevraagd Surinaams restaurant/catering Financieringsaanvraag Qredits voor de aanschaf van een bestelbus en aanvulling inventaris Verkoop sieraden en Advies bij professionalisering accessoires bedrijf Ontwerp dierenleedvrije Opstellen ondernemingsplan voor schoenen de financiering bij Qredits. Ondernemingsplan begeleid en beoordeeld. Financiering Qredits is toegekend. Inventarisatie extra standplaatsen voor verkoop afgerond, tips voor aanpassing bedrijfsvoering, advies bij aanpak prijsstelling en presentatie en online verkoop. Bijstellen van het volledige concept tot een haalbaar idee, financiering aangevraagd bij Qredits. Pagina 7

10 Cosmetica winkel Uitbreiden van webshop naar eigen fysieke locatie. Opstellen Plan afgerond, productaanbod specifieker gemaakt en locatie gevonden. Is nieuw gevestigd. ondernemersplan, bepalen onderscheidend vermogen en locatie zoeken Kledingzaak Kameleon Hulp bij schrijven ondernemingsplan Levensvatbaarheid beoordeeld en bleek niet haalbaar met de huur voor aanvraag kansenzone in de Kameleon. Traject gestopt. subsidie Administratiekantoor Hoe krijg ik meer klanten? Samenwerkingspartners uitgezocht en contacten gelegd. Dienstverlening (aanbod) uitgebreid met adviesdiensten Muziekwinkel Hoe kan ik meer omzet en winst behalen, hoe krijg ik meer en beter betalende klanten. Financiën doorgenomen, financieel overzicht gecreëerd en toekomst mogelijkheden beoordeeld. In huidige opzet niet haalbaar. Uitvoerig achter de schermen overleg gehad met DWI om mogelijkheden te bespreken. In contact gebracht met juiste cliëntmanager bij DWI voor begeleiding bij afwikkeling stoppen huidige locatie Kledingreparatie Hoe krijg ik meer klanten, hoe kan ik meer werkzaamheden per klant Product/dienstaanbod aangepast en anders verpakt. Nu meer combinatie aanbiedingen. Prijsstelling is aangepast. uitvoeren en hoe kan ik de omzet verhogen Tennisleraar Tennisleraar die door gezondheidsproblemen nieuwe Verschillende opties doorgerekend, keuze en focus bepaald en plan van aanpak/actielijst bepaald. aanvullende dienstverlening wil aanbieden Fotografe Advies bij o.a. opzet nieuwe dienstverlening en marketing doelgroep benadering, prijsstrategie, unique selling point bepaald en marketingstrategie. daarvan? Styliste van woningen t.b.v. verkoop Hoe kan ik groeien, hoe profileer ik mij? Waar zit mijn doelgroep? Mogelijkheden in kaart gebracht, personal branding bepaald, doelgroep en marktbenadering. Doorverwezen naar marketingbureau Makelaar Hoe kom ik aan meer klanten? Doorlichting huidige werkwijze, promotie, bepaling marktkansen. Nieuwe keuzes bepaald die in huidige tijd haalbaar zijn. Samenwerking met andere partijen realiseren en daarin keuzes maken Horeca Schrijven van een ondernemingsplan voor Qredits. Concept bijgesteld en realistisch gemaakt, ondernemingsplan afgerond en ingediend bij Qredits. Opdracht i.o.v. stadsdeel Evenementen Hoe kan ik mijn bedrijfsvoering professionaliseren en wat kan ik aan marketing doen? Duidelijke taakverdeling gemaakt tussen hem en zakenpartner. Doelgroep bepaald en marketing marketinginstrumenten daarop afgestemd Trainer/coach Hoe kom ik aan meer klanten? Huidige klanten meer diensten aanbieden, uitbreiding van klantenbestand door vnl. te richten op grotere klanten i.p.v. particulieren. Promotie opzetten n.a.v. lancering nieuwe diensten als e-learning. Strategisch gebruik maken van social media/weblogs etc Slagerij Hoe kan ik omzettoename realiseren? Inventarisatie prijsstrategie en promotie. Omzetstijging kan alleen door kostenbesparing te realiseren en focus op kwaliteit. Geen prijsverlaging Pedicure en cosmetica producten Hulp bij groei van dienstverlening uit huis naar eigen pand. Beoordeling algehele werkwijze, prijsbepaling, inventarisatie nieuwe kostenplaatje. Advies uitbreiding klantenbestand en eventueel inzet freelance manicure/stagiaires i.p.v. personeel. Pagina 8

11 Juridisch advies Ondersteuning bij focus en profilering binnen specifieke doelgroepen. Marketing en netwerken Dichter Hoe breng ik structuur aan in alle activiteiten en hoe zorg ik voor een meer planmatige aanpak Restaurant Beoordelen van de haalbaarheid en wenselijkheid van een overname kandidaat. Plus advies over waarde en prijs overname Curiosa winkel Te weinig klandizie, omzet en winst. Behoefte aan advies bij maken strategische keuze in productaanbod, prijzen, marketing en locatie Witgoedwinkel Behoefte aan extra financiële middelen of subsidie Kleding Onderzoeken en bepalen uitbreidingsmogelijkheden Boekhandel Bepalen levensvatbaarheid van eventuele doorstart Koeriersdienst Op rand van faillissement. Hulp bij inventariseren van andere opties dan failliet gaan ICT advies en verkoop Hoe afnemende klanten aantallen, omzet en winst te stoppen en weer groei te realiseren Webshop Advies bij opzet, aanpak en positionering van 2e webshop Creatieve producties Keuze maken en structuur aanbrengen in een veelvoud van verschillende activiteiten Creatieve producties Hoe grotere opdrachten te krijgen met een hoger uurtarief Vertaal en tekstbureau Algemene vragen over strategie en specifieke vragen over administratie. Beoordeling van dienstverlening. Huidige focus verlegt naar specifiekere doelgroepen en klantvragen. Website, banners en folders specifieker gemaakt. Diensten en klantgroepen doorgelicht en specifieke verdeling gemaakt waarbij specifieke diensten voor specifieke klantgroepen worden aangeboden. Passende prijsstelling geformuleerd plus een actielijst om gericht promotie en netwerkactiviteiten te verrichten. Financiële jaarcijfers (Winst/verliesrekening + balans) doorgenomen en in professionele financieringssoftware ingevoerd en beoordeeld. Ongunstige prognoses en daarom geadviseerd om niet te investeren in overname. Toekomstperspectief beoordeeld en geadviseerd om aanpassingen te maken in productaanbod of locatiekeuze. Aanpassen productaanbod heeft minst gunstige financiële prognoses. Besloten om te verhuizen, wordt gezocht naar geschikte locatie. Subsidiescan uitgevoerd op thema en locatie. Een mogelijkheid gevonden (vooraankondiging nieuwe regeling 2013) en geadviseerd over de manier van aanvragen en verkrijgen subsidie. Ondersteuning bij opstellen ondernemersplan, financiële prognoses en bepalen haalbaarheid. Financiële situatie beoordeeld en verschillende turn around strategieën doorgenomen. In contact gebracht met specialist locale bank. Gezamenlijke conclusie: doorstart niet kansrijk. Afbouwen, stopzetten en met schone lei in toekomst ander concept opzetten. Jaarcijfers beoordeeld en twee verschillende scenario's doorgerekend. Voorstel gemaakt voor doorstart en advies over de onderhandelingen. Nog niet failliet maar toekomst onzeker. Scherpere focus aangebracht in doelgroep, diensten aanbod en onderscheidend vermogen. Netwerk in kaart gebracht en specifieke kansrijke promotiestrategieën opgesteld. Neergang is gestopt en basis voor groei is gelegd. Doelgroepen aangescherpt, marketing en social media strategie bepaald. Webshop is online en verkopen loopt. Meest winstgevende activiteiten bepaald en plan van aanpak + actielijst opgesteld om zo snel mogelijk omzet en winstgroei te realiseren. Langere termijn doelstelling geformuleerd, geadviseerd over welke diensten en activiteiten hiertoe leiden en welke activiteiten niet passen. actieplan opgesteld en in contact gebracht met verschillende potentiële nieuwe opdrachtgevers uit persoonlijk netwerk van bedrijfsadviseur. Coaching aangeboden op gebied van motivatie en expertise, lange termijn doelen en bijpassende aanpak. Uren en declaratie registratie methode opgesteld ten behoeve van inzicht in voor- en nacalculatie en facturatie. Pagina 9

12 Kapsalon Mogelijkheden voor meer omzet, tijdelijke inkomensondersteuning en/of subsidiemogelijkheden. Praktische marketing en promotie aanpak uitgedacht om meer en sneller klanten te verwerven. Investeringen en exploitatieresultaten onderzocht en geadviseerd om met een plan ondersteuning in levensonderhoud via Bbz 2004 aan te vragen. Subsidiescan gemaakt en 1 mogelijkheid gevonden en uitleg gegeven over aanvraag van subsidie Ontwikkeling, management en advies Hoe de teruglopende omzetten en opdrachten uit de sociale en culturele sector op te vangen. Huidige diensten aanbod in kaart gebracht en geadviseerd om met enkele kleine aanpassingen de diensten op een andere meer commerciële doelgroep te richten. Tevens geadviseerd om juridische vorm aan te passen. Naast een stichting en eigen bedrijf nu meer activiteiten onder gebracht in een vof Adviesbureau Hoe kan ik als freelancer voldoende Doelgroep bepaald. Opzet dienstverlening, tarifering, website/social opdrachten krijgen? media promotie en acquisitie laten aansluiten op behoefte en vindplaats doelgroep. Omzet toename gerealiseerd Evenementen Hoe kan ik omzettoename realiseren? Beoordeling van groei en professionaliseringsmogelijkheden van de onderneming en ondernemer gemaakt. Ontbreekt aan vaardigheden bij de ondernemer. Advies: samenwerking zoeken met iemand die wel over benodigde vaardigheden beschikt Percussie les/culturele projecten Advies bij groei en samenvoeging van meerdere stichtingen, beoordeling doorgroeiplan, Oprichting nieuwe stichting en taak en rolverdeling bestuur bepaald. Beoordeling ondernemingsplan. Kwaliteitsplan loopt nog. Tevens: Doorverwijzing notaris. kwaliteitsplan Verse sappen Doorgroei naar oprichting kleinschalige sap fabriek. Opstellen ondernemingsplan voor financiering Qredits. Plan bijna afgerond. Advies over bedrijfsvorm en rol en taken vennoten. Doorverwijzing voor vergunning pand Weddingplanner Advies bij het krijgen van meer klanten en uitbreiding met nieuw product. Marktbenadering/promotie/werkwijze doorgelicht en als niet heel kansrijk beoordeeld. Focus op plan van aanpak nieuw product en bepalen van realistische financieringsbehoefte Organisatie zakelijke evenementen Hoe structuur aanbrengen in tal van activiteiten en begeleiding bij groeistrategie en Huidige en toekomstige activiteiten gestructureerd om een direct verband te kunnen aantonen waarmee in de toekomst externe financiering aangetrokken kan worden. financieringsmogelijkheden Creatieve producties Hoe culturele en commerciële activiteiten te combineren en hoe deze actief te promoten met als doel omzetverhoging. Duidelijke scheidslijn tussen activiteiten aangebracht. Marktbenadering en promotie doorgelicht en geadviseerd om meer commerciële activiteiten te ontplooien in combinatie met andere disciplines. Tevens in contact gebracht met creatieve ondernemer uit het persoonlijke netwerk van bedrijfsadviseur om een samenwerking op te zetten Party verhuur Welke groeimogelijkheden zijn er en hoe kunnen de aanwezige kansen benut worden. Huidige aanpak en bedrijfsvoering doorgelicht. Geadviseerd om eerst praktische verbeteringen aan te brengen en concreet overzicht te verkrijgen in meest en minst winstgevende activiteiten/klanten. Daarnaast tips gegeven over hoe meer inzicht in de weekactiviteiten + planning verkregen kan worden. Stabiele basis voor verdere groei is gelegd Trainings- en opleidingsbureau Hoe meer omzet te verkrijgen, hoe fiscaal voordelig de winst te "boeken". Geadviseerd marktbenadering en profilering aan te passen. Diverse fiscale trucs uitgelegd waaronder inhuur familie en benutten van fiscale jaarruimte (jaarlijkse factor A ruimte om bruto pensioenpremie ruimte te benutten en fiscaal te kunnen aftrekken). Omzet en winst groei zijn gerealiseerd Tandarts Feedback en beoordeling toekomstplan en aanpak. Groeidoelstelling en implementatie plan beoordeeld als realistisch. Feedback gegeven over uitbreidingsideeën en actieplan. Pagina 10

13 Kapper Hoe meer klanten en omzet te verkrijgen. Tabel 4. Begeleid bij het inzichtelijk maken van eigen bezetting. Wat zijn "drukke en minder drukke" dagen. Promotie plan uitgewerkt voor het verkrijgen van meer klanten op de rustige dagen. Geadviseerd om meer lokaal en specifiek promotie in te zetten Adviesbehoefte Het merendeel van de ondernemers heeft een adviesbehoefte op meerdere gebieden. In totaal zijn er 174 verschillende vraagstukken, gemiddeld heeft een ondernemer dus minimaal 2 verschillende vraagstukken die hij in het adviestraject inbrengt. Uit onderstaande tabel blijkt dat de meest voorkomende adviesbehoefte betrekking heeft op de strategie van het bedrijf, gevolgd door marketing en advisering met betrekking tot financiën of het opstellen van een bedrijfsplan. Onderwerp Aantal Percentage Strategie 41 28% Marketing 22 15% Financiering 15 10% Ondernemingsplan 12 8% Algemeen 11 7% Professionalisering 8 5% Positionering 6 4% Financiën 6 4% Bedrijfshuisvesting 6 4% Groeistrategie 3 2% Totaal 100,0% Tabel Begeleiding richting microkredieten Het indienen van een ondernemingsplan voor aanvullende financiering blijkt in de praktijk erg ingewikkeld voor een ondernemer. Tijdens deze begeleiding die plaatsvindt als aanvulling op het individuele adviestraject, vindt een verdiepingsslag plaats met de focus op de financiële paragraaf. De doelstelling is om in 2012 vier toegekende aanvragen voor Microkredieten te realiseren. In totaal zijn er vijf aanvragen toegekend, waarvan vier bij Qredits en een bij de BBz van het DWI. Het betreft de financieringsaanvraag van de ondernemer in de ambulante handel ( ), de aanvraag van de ontwerper van de multimedia applicaties ( ), een Surinaams restaurant annex cateringbedrijf ( ), een kinderopvang ( ) en een cateringbedrijf dat maaltijden en activiteiten voor buitenschoolse opvang verzorgt ( ). Op dit moment lopen er nog twee aanvragen, een bij Qredits en een bij het DWI. Pagina 11

14 3.3 Collectieve activiteiten Vanuit de basisdienstverlening voert het Ondernemershuis collectieve activiteiten uit voor startende en/of gevestigde ondernemers. Het betreft inhoudelijke bijeenkomsten die door de bedrijfsadviseurs zelf ontwikkeld en uitgevoerd worden. Deze worden in nauwe samenwerking met de netwerkpartners georganiseerd. De doelgroep van deze activiteiten is afwisselend starters, gevestigden en/of alle ondernemers. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee typen groepsactiviteiten, te weten Masterclasses en Workshops. Onderstaand staat een totaaloverzicht van de groepsactiviteiten die binnen de basisdienstverlening vallen. Overzicht groepsactiviteiten Omschrijving Datum Workshop Ondernemingsplan 20 juni 2012 Workshop Ondernemingsplan 27 september 2012 Masterclass Bedrijfsstrategie 27 november 2012 Masterclass Marketing en Social Media 18 december 2012 Masterclass Personal Branding 8 januari 2013 Masterclass Succesvol Netwerken 22 januari 2012 Masterclass Financiële Planning 5 februari 2013 Masterclass Groeistrategie 19 februari 2013 Tabel 6. Per bijeenkomst volgt onderstaand een verslag per type bijeenkomst. Workshop Ondernemersplan Data: 20 juni en 27 september 2012 Doelgroep: Startende ondernemers Tijdstip: uur tot uur De bedrijfsadviseurs hebben twee keer een uitgebreide workshop voor het schrijven van een ondernemersplan gegeven. De oorspronkelijke doelstelling was een workshop voor een groep van ongeveer 15 personen te organiseren. Echter de belangstelling voor deze bijeenkomsten was zo groot, namelijk meer dan 40 deelnemers, dat er op het laatste moment besloten is om de structuur aan te passen, zodat het geheel beter aansloot bij een grote groep. Het schrijven van een goed ondernemingsplan is dé voorwaarde voor een goede start van het bedrijf. Als een ondernemer financiering aan wil vragen is het zelfs verplicht. Het geeft o.a. inzicht in het bedrijfsidee, de markt, de concurrentie en of het financieel haalbaar is. In de praktijk blijkt dit best ingewikkeld te zijn en dan met name het opstellen van het financiële plan. De gratis workshop was speciaal ontwikkeld voor ambitieuze startende ondernemers die een eigen bedrijf willen starten en/of financiering nodig hebben. De informatie was als volgt ingedeeld: 1. Het doel en de inhoud van een ondernemersplan. 2. Uw aanbod: Wat gaat u verkopen en waarin bent u uniek? 3. Het bepalen van de doelgroep: Wie gaat bij u kopen? 4. De concurrentie: Wie zijn de concurrenten? 'En hoe ga je deze verslaan? 5. Marketing: Hoe krijg je voldoende klanten en welke promotiemiddelen kan je gebruiken? Pagina 12

15 6. Financiering: Wat zijn de kosten en opbrengsten, nu, en volgend jaar? 7. Tips en valkuilen bij het schrijven van een ondernemingsplan. De workshop werd de eerste keer door ongeveer 40 personen bezocht en de tweede keer door ongeveer 50 personen en werd gegeven in het informatiecentrum van het Stadsdeel Zuidoost. Masterclasses 2012/2013 Data: 6 data verspreid over 2012/2013 Doelgroep: gevestigde ondernemers Tijdstip: uur In 2011 heeft KplusV in opdracht van Stadsdeel Zuidoost het concept van de Masterclass ontwikkeld en aangeboden aan de MKB-ondernemers van Stadsdeel Zuidoost. Deze masterclasses zijn zeer succesvol verlopen en konden rekenen op een goede opkomst. Voor 2012/2013 is vervolgens bepaald om wederom een serie van 6 masterclasses te organiseren. Om als ondernemer succesvol te ondernemen is het belangrijk om in jezelf en daarmee in je eigen bedrijf te investeren. Uit ervaring blijkt dat veel ondernemers ad hoc opereren, geen specifieke bedrijfsstrategie toepassen en nauwelijks gericht zijn op de groei van hun bedrijf in de toekomst. Daarnaast hebben de ondernemers weinig inzicht in de eigen bedrijfsvoering en laten deze voornamelijk over aan een boekhouder of accountant. Het doel van het masterclassprogramma is dan ook om de ondernemers te versterken, zodat zij zich in de toekomst steviger in de markt kunnen positioneren. Dit kan bijvoorbeeld op het gebied van ondernemersvaardigheden, bedrijfs- en marketingstrategie, maar ook op het gebied van netwerken, doelgroep bepaling en/of productontwikkeling. De invulling en keuze van de thema s van de masterclasses zijn dan ook speciaal toegesneden op de actuele kennisbehoefte van de kleine MKB-ondernemers en de zzp-ers in Amsterdam Zuidoost. Dit kunnen recent gestarte ondernemers zijn, tot ongeveer drie jaar, die behoefte hebben aan toetsing van hun bedrijfsvoering. In de praktijk blijkt dat het met name ondernemers zijn die gemiddeld drie tot tien jaar een bedrijf hebben en behoefte hebben aan nieuwe impulsen en een praktische bijstelling van hun huidige werkwijze. Programma Het programma voor 2012/2013 bestond uit zes masterclasses. In het onderstaande schema treft u de verschillende thema s en data. Vervolgens volgt er een toelichting op de inhoud en de sprekers van deze avonden. Masterclasses 2012/2013 Omschrijving Datum Masterclass Bedrijfsstrategie 27 november 2012 Masterclass Marketing en Social Media 18 december 2012 Masterclass Personal Branding 8 januari 2013 Masterclass Succesvol Netwerken 22 januari 2012 Masterclass Financiële Planning 5 februari 2013 Masterclass Groeistrategie 19 februari 2013 Tabel 7. Pagina 13

16 1. Bedrijfsstrategie: Wat wilt u over 5 jaar bereikt hebben met uw bedrijf en hoe vertaalt u dat naar uw huidige? 2. Marketing en social media: Hoe ontwikkelt u een concreet marketingplan en hoe maakt u slim gebruik van de moderne mogelijkheden zoals social media? 3. Personal branding: Hoe wordt u uw eigen merk, en hoe zorgt u ervoor dat klanten alleen uw product of dienst willen afnemen? 4. Succesvol netwerken: Hoe bouwt u doelgericht een netwerk op dat bijdraagt aan het vergroten van uw klantenkring en uw netwerk? 5. Financiële planning: Hoe bepaalt u uw opbrengsten, kosten en winst voor nu, morgen en natuurlijk volgend jaar? 6. Groeistrategie en plan van aanpak: Welke groeistrategie past bij uw bedrijf en hoe zet u deze in voor de groei van uw bedrijf? De sprekers die deze thema s hebben ingeleid of nog gaan inleiden zijn: 1. Sarriel Taus, voormalig directeur en oprichter van o.a. het restaurant Fifteen. 2. John de Vroede, directeur MarketingXperts en Patrick Cufus, directeur Social Brands. 3. Benito Doelwijt, directeur Lenard & Lenard. 4. Sentini Grunberg, directrice InMovement. 5. Erik Rentenaar, kantoordirecteur ABN-AMRO. 6. Sjoerd Hamburger, topatleet, deelnemer Olympische spelen Peking en London (roeier). De zes thema s zijn gekozen, omdat deze de essentie van ondernemerschap weergeven. Als deze onderdelen niet voldoende zijn verankerd in de onderneming heeft dat direct effect op het succes van de onderneming en dan met name op de langere termijn. Werkwijze Een masterclass duurt drie uur en bestaat uit twee onderdelen. Ten eerste een inspirerende inleiding van een uur door een succesvolle ondernemer of een expert op het gebied van een bepaald thema. Zo gaf bijvoorbeeld Olympisch roeier Sjoerd Hamburger zijn visie op het stellen en daadwerkelijk bereiken van doelen en John de Vroede van MarketingXperts legde uit hoe een marketingstrategie tot stand komt. Na het plenaire gedeelte gingen de deelnemers uiteen in twee groepen van ongeveer 20 personen voor een interactieve workshop. In deze workshop vindt een verdiepingsslag van het thema plaats. Aan de hand van een stukje theorie, praktische werkvormen en beproefde modellen krijgt de ondernemer inzicht in het onderwerp. De ondernemer krijgt daarbij de gelegenheid om direct een vertaalslag te maken naar de eigen onderneming en hierop feedback te ontvangen. Door de praktische opzet is de ondernemer vervolgens in staat om het geleerde meteen in de praktijk toe te passen. De workshops worden ontwikkeld en gegeven door de Arah Training en Coaching in samenwerking met de bedrijfsadviseurs. De groepsindeling van de workshops vindt plaats op basis van het aantal jaren dat een onderneming bestaat. Op deze wijze kunnen ervaren en minder ervaren ondernemers gerichter van elkaar leren wat het groepsleren positief beïnvloedt. Voor een optimaal resultaat vragen wij ondernemers om deel te nemen aan het volledige programma van zes masterclasses. Bij deelname aan minimaal vijf masterclasses ontvangen zij een certificaat van deelname en kunnen zij deelnemen aan een coachingstraject van een half jaar. Pagina 14

17 Wat opvalt aan deze serie Masterclasses is dat het niveau van de deelnemers hoger ligt dan in de vorige serie. Een van de redenen is dat er minder startende en/of zeer recent gestarte ondernemers deelnemen. Bij de intake voorafgaand aan de masterclasses is strenger geselecteerd en zijn startende ondernemers doorverwezen naar het aparte programma van workshops dat ook in deze periode gegeven werd. Voor deze serie hebben zich 36 deelnemers opgegeven en de variatie in ondernemingen is groot. In onderstaande tabel zijn de ondernemers met bedrijfsnaam en type bedrijf opgenomen. Deelnemers masterclass Bedrijfsnaam Tandartspraktijk Zuidoost Keep Moving Administratiekantoor van Gijn Minds on food SMART IT Solutions MRC groep Number One Partyverhuur Bevlogen Beelden Jimmer Producties JORDANICT Veritas Coaching De kleine makelaar Computerblues Dameskleding Akash Telecom Soerya Pricilla vrijetijdskleding Kinderdagverblijf Levtov PNB Products Raza Administratieve Dienstverlening Woon- en DHZ Centrum Reigersbos Very Important Creatives Spong Design The Word Game Postnum Embodiment projects Ambitiouzz Freelance bedrijfsadviseur Style & Sell Kinderdagverblijf Honkey Tonkey Thuiszorg AG Glorious Cooking Fruitful Life & Wedding Party and favors Karunika Bijnaar Positive Touch Tabel 8. Type bedrijf Tandarts Tennisleraar Administratiekantoor Coaching en counseling ICT-bedrijf ICT-bedrijf Verhuur voor feesten Fotografe Creatieve ondernemer (toneel) ICT-bedrijf Life coaching Makelaar ICT-bedrijf Ambulante handel kleding Ambulante handel telecom Ambulante handel koffers Ambulante handel herenkleding Kinderdagverblijf Pedicure/manicure/cosmetica Administratiekantoor Detailhandel huishoudelijke artikelen Multimedia communicatiebureau Ontwerp van zakelijk en familiedrukwerk Vertaalbureau Administratiekantoor Coaching en projecten Coaching Zakelijke dienstverlening MKB Meubelverhuur leegstaande panden Kinderdagverblijf Thuiszorg (zzp-er) Surinaamse catering Weddingplanner Webwinkel voor feestartikelen Spiritueel centrum Coaching en projecten Pagina 15

18 Masterclasses 2011/2012 Daarnaast noemen wij voor de volledigheid ook nog de 4 masterclasses uit de serie 2011/2012 die in 2012 hebben plaatsgevonden. Het betreft de volgende data. De organisatie viel onder het budget van 2011 de uitvoering vond plaats in Masterclasses 2011/2012 Omschrijving Datum Masterclass Marketing 17 januari 2012 Masterclass Financiën en Financiering 14 februari 2012 Masterclass Netwerken 6 maart 2012 Masterclass Groeistrategie 27 maart 2012 Tabel Outreachende activiteiten Het doel van de outreachende activiteiten is: ondernemers op de hoogte te brengen van de dienstverlening van het Ondernemershuis zoals: individueel advies, inloopspreekuren, collectieve bijeenkomsten; directe mogelijkheid tot praktisch advies; signaalfunctie: ogen en oren in de wijk voor lokale ondernemers. De bedrijfsadviseurs bezoeken op regelmatige basis de verschillende ondernemers. In de doelstelling is uitgegaan van twee keer per maand een middag. In de praktijk werkt het beter om op verschillende tijdstippen de ondernemers te bezoeken, bijvoorbeeld in de ochtend, koopavonden of op zaterdagen. Onderwerpen waar de bedrijfsadviseurs met name op letten, dan wel naar informeren zijn: presentatie en winkelinrichting; omzet/klandizie/concurrentie; vragen over huur/bedrijfshuisvesting; contact met collega ondernemers. Hieronder volgt een kort verslag van de bevindingen van de outreachende activiteiten in het afgelopen jaar per winkelcentrum. Winkelcentrum de poort en aangrenzende winkels Tijdens de verschillende bezoeken valt op dat de ondernemers zich zeer open opstellen en graag bereid zijn tot het geven van zakelijke informatie. Het belangrijkste probleem is en blijft dat de ondernemers moeite hebben met de teruglopende omzetten. Vanaf medio mei en met name in de zomermaanden zagen ze weer een lichte stijging in de omzet. Verder zijn er in de Shopperhal een aantal ondernemers die zich niet houden aan de openingstijden en pas tegen lunchtijd openen. Dit is een doorn in het oog van de andere ondernemers. De luiken van deze winkels zijn dan dicht en bepaalde gangen zijn daardoor niet aantrekkelijk zijn voor klanten. Ook geven de ondernemers aan dat ze moeite hebben met de centralisatie van de markt op het Anton de Komplein. Zij ervaren het als extra concurrentie en merken het in hun omzet. Zij willen hier graag over praten, maar weten niet goed waar ze terecht kunnen met hun vragen. Pagina 16

19 Concrete vragen/problemen van de ondernemers: Het aandeel van de huur in het totale kostenplaatje is te hoog, waardoor de ondernemer bijna niets overhoudt voor privé opnamen of het aanvullen van de voorraad. Het is iedere keer zoeken naar creatieve mogelijkheden om toch kostenbesparing te realiseren of tijdelijke toename van de omzet. Een juwelier geeft aan dat klanten hun sieraden die ter reparatie zijn aangeboden niet meer komen ophalen. Hij heeft de reparatie dan al uitgevoerd. Zijn vraag is: Wat doe ik met de sieraden? De centralisatie van de markt wordt door kleine ondernemers in de shopperhal van met name versproducten als concurrentie gezien, ze weten niet hoe ze hiermee om kunnen gaan of wat hun rechten zijn. Ondernemers zijn ontevreden over het huurbeleid. De kleinschalige ondernemers die er al langer zitten krijgen huurverhogingen tussen de 10% en 15% per jaar, die ze niet kunnen betalen. De nieuwe ondernemers krijgen sinds kort lagere huurprijzen per m2 en dat is niet goed voor de onderlinge sfeer. Verhuizing naar een ander pand is geen optie. Veel ondernemers hebben schulden in de privésfeer en hebben moeite om hier voor uit te komen. Ze zijn ook niet op de hoogte van de mogelijkheden via het DWI voor tijdelijke ondersteuning in het levensonderhoud of de IOAZ-regeling voor oudere ondernemers. Een aantal ondernemers geeft aan dat ze wel een lening hebben gekregen, maar dat ze deze toch deels gebruikt hebben om ook privéschulden tijdelijk op te lossen. Ze vragen nu hulp bij het bepalen van een nieuw aflossingsplan. Een ondernemer gaf aan dat de boekhouder fouten heeft gemaakt waardoor er nog een naheffing van de belasting komt. Hij weet niet hoe hij deze moet betalen en wat zijn rechten zijn. Winkelcentrum Ganzenpoort en aangrenzende winkels Het aanbod in dit winkelcentrum is zeer divers. Het grootste deel van de panden is verhuurd en er vinden zichtbaar bedrijfsactiviteiten plaats. Tijdens de diverse bedrijfsbezoeken zijn alle winkels geopend en maken - op enkele na - een opgeruimde en verzorgde indruk. De buitenruimte van het winkelcentrum geeft over het algemeen een schone indruk. Bij de diverse bedrijfsbezoeken valt op dat er vaak meerdere mensen aanwezig zijn en dat de winkel ook fungeert als sociale ontmoetingsplaats. Concrete problemen/vragen van ondernemers zijn: Veel ondernemers geven aan hinder te ondervinden van "oneerlijke" concurrentie. De ondernemers wijzen hiermee voornamelijk op het feit dat er in veel winkels dezelfde producten verkocht worden en dat er daardoor hevige concurrentie op prijs ontstaat. Daarnaast geven vele ondernemers aan dat veel van hun klanten voorzichtiger zijn geworden door de huidige economische situatie en de omzet daardoor terugloopt. De huurprijzen komen veelvuldig aan bod. Menig ondernemer geeft aan dat zij de huurprijzen erg hoog vinden in vergelijking met de economische situatie. Enkele ondernemers geven aan dat er selectieve huurverhogingen worden toegepast. Zij vinden het oneerlijk dat zij ineens (veel) meer moeten betalen terwijl dit volgens hen bij anderen niet het geval is. Winkelcentrum Holendrechtplein De winkels in dit winkelcentrum zijn niet altijd geopend. Sommige ondernemers gaan 's middags open en anderen uitsluitend enkele dagen per week. Het aanbod in de winkels (met uitzondering van de supermarkt) oogt karig, veel van de schappen en vitrines zijn leeg. Gedurende de bedrijfsbezoeken valt op dat er weinig klanten zijn. Met uitzondering van de kapper, de supermarkt en tijdschriftenhandel is het rustig en worden er weinig aankopen gedaan. Pagina 17

20 De ondernemers waarmee gesproken is geven aan dat zij zich hoofdzakelijk richten op de lokale bevolking en dat zij weinig mogelijkheden zien om betere (financiële) resultaten te behalen. Opvallend is dat een deel van de ondernemers graag spreken over hoe het gaat en dat er ook een deel is die weinig openheid van zaken geeft en aangeeft dat het wel goed gaat. De ondernemers waarmee diverse malen gesproken is geven aan dat veel ondernemers murw zijn vanwege de vele geplande veranderingen. Concrete vragen/problemen van de ondernemers: Hoe kunnen we meer klanten trekken naar het winkelcentrum en hoe kan het winkelcentrum als geheel aantrekkelijker worden? Wat gaat er gebeuren met het winkelcentrum? Bij wie kunnen ze terecht met vragen, wie is eindverantwoordelijke en kan uitsluitsel geven over de "mogelijke veranderingen"? Winkelcentrum t Gein Winkelcentrum 't Gein maakt een verlaten indruk. Bij de verschillende bezoeken waren er weinig mensen in dit winkelcentrum. Volgens de ondernemers is dit het gevolg van enerzijds de verbouwing van de supermarkt en anderzijds de leegstand. De leegstaande panden werden volgens de ondernemers nauwelijks onderhouden. Het gevolg hiervan was dat het voor nieuwe ondernemers niet aantrekkelijk was om zich te vestigen en dat veel klanten zijn uitgeweken naar winkelcentrum Reigersbos. Dit winkelcentrum bood al de nodige concurrentie maar een deel van de klanten zijn niet teruggekomen naar winkelcentrum 't Gein. Concrete vragen/problemen van de ondernemers: Hoe kan er een gezamenlijk beleid gevoerd worden om een meer unieke uitstraling/branchering te krijgen. Welke mogelijkheden zijn er om een divers aanbod van andere winkels aan te trekken. Winkelcentrum Venserpolder Winkelcentrum Venserpolder heeft een gevarieerd aanbod. Van de dagelijkse boodschappen tot horeca en persoonlijke dienstverlening. De algemene uitstraling van de winkels is overwegend voldoende en tijdens de bedrijfsbezoeken zijn er diverse klanten. Ook in dit winkelcentrum wordt aangegeven dat door de economische situatie de klanten voorzichtiger zijn geworden en dat de omzet daardoor terugloopt. Naast algemene vragen en problemen op het gebied van afnemende vraag zijn specifieke vragen: Ondernemers geven aan overlast te ondervinden van "hangjongeren". Zij vinden dit vervelend en heeft een slechte uitstraling en soms worden klanten lastig gevallen. Enkele ondernemers geven aan dat zij behoorlijk last hebben van proletarisch winkelen. De algehele uitstraling wordt neutraal beoordeeld. Op enkele punten zou het winkelcentrum opgeknapt kunnen worden en ook het schoonhouden van de openbare ruimte wordt als verbeterpunt genoemd. Winkelcentrum Reigersbos Dit winkelcentrum heeft een moderne en nette uitstraling. Er zijn tal van winkels en het aanbod is zeer gevarieerd. Opvallend is dat - in vergelijking met de andere winkelcentra - er weinig onderlinge concurrentie is; de ondernemers bieden veelal iets unieks en speciaals aan. Ondanks het feit dat er wel concurrentie is, zo zijn er bijvoorbeeld twee bloemenzaken, geven de ondernemers aan dat het overwegend goed gaat. Ondanks dat ook in dit winkelcentrum de klanten kritischer zijn, zijn de ondernemers overwegend positief over de huidige en toekomstige situatie. Pagina 18