JAARVERSLAG SCHOOLJAAR

Transcriptie

1 JAARVERSLAG SCHOOLJAAR

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Uitvoering van de Leerplichtwet Hoofdstuk 2 Uitvoering van de leerplichtwet in cijfers 9 Hoofdstuk 3 Terugblik en vooruitzien 17

3 Inleiding De meeste jongeren gaan gewoon naar school. Leerplichtige jongeren die niet naar school gaan, niet op een school staan ingeschreven of langdurig/regelmatig verzuimen, komen bij de leerplichtambtenaar terecht. De leerplichtambtenaar ziet er op toe dat de Leerplichtwet wordt nageleefd. Achter een verzuimmelding van een leerplichtige jongere gaat meestal een wereld schuil waarin school, ouder(s)/verzorger(s) en/of hulpverlenende instanties in meer of mindere mate een rol spelen. De inspanningen van de leerplichtambtenaar vormen een belangrijke schakel in de begeleiding van een leerling in zijn of haar schoolloopbaan. De werkzaamheden van de leerplichtambtenaar dragen bij aan het terugdringen van verzuim, voortijdig schoolverlaten en het verbeteren van de startpositie in de maatschappij. Wettelijke verplichting Gemeenten zijn wettelijk verplicht elk jaar verslag uit te brengen van de activiteiten die op het gebied van de leerplicht zijn ondernomen. Voor het onderdeel leerplicht is dit conform artikel 25, lid 1 uit de leerplichtwet Voor u ligt het jaarverslag van het regionaal leerplichtbureau BLOK Westerkwartier over het schooljaar Met ingang van 1 juli 2012 is BLOK Westerkwartier van start gegaan. BLOK Westerkwartier voert de leerplichtwet en de RMC wet uit voor de gemeenten Leek, Marum, Grootegast en Zuidhorn. Vanaf deze datum is het regionaal bureau verantwoordelijk geworden voor het voorkomen en bestrijden van verzuim en voortijdig schoolverlaten van jongeren in de Westerkwartier gemeenten. Leeswijzer Het jaarverslag leerplicht is in drie hoofdstukken opgedeeld. In hoofdstuk 1 is de algemene informatie over de Leerplichtwet 1969 beschreven. In hoofdstuk 2 vindt u relevante cijfers van het schooljaar De cijfers dienen als illustratie van de activiteiten op het gebied van leerplicht, maar ook als onderliggend materiaal voor het verder ontwikkelen, bijstellen en uitvoeren van het leerplichtbeleid. In dit hoofdstuk zal ook worden stilgestaan bij de vergelijking in cijfers met het voorgaande jaar. De cijfers kunnen niet één op één vergeleken worden omdat we in de loop van schooljaar over zijn gegaan op een ander leerplichtsysteem. Vorig jaarverslag hebben we slechts de helft van de aantallen via het systeem kunnen tellen en de andere helft handmatig. In hoofdstuk 3 blikken we terug op de activiteiten en ontwikkelingen in het schooljaar en kijken we vooruit naar het schooljaar

4 Hoofdstuk 1 Uitvoering van de Leerplichtwet 1969 Op basis van wettelijke regelgeving zijn gemeenten verplicht uitvoering te geven aan de Leerplichtwet Sinds 1 augustus 2007 is de leerplichtwet op onderdelen aangepast en uitgebreid met de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht houdt in dat jongeren tot hun 18 e jaar tenminste een HAVO-, VWO- of MBO-diploma (minimaal niveau 2) moeten halen, tenzij de jongere al een startkwalificatie heeft behaald of het hoogst haalbare is bereikt. De kwalificatieplicht is daarmee een verlenging van de leerplicht. De aanpassing van de leerplichtwet heeft als doel schooluitval van jongeren te voorkomen en hen een degelijke positie te geven op de arbeidsmarkt. De gemeentelijke taken van de leerplichtwet bestaan uit het houden van toezicht op de naleving van deze wet. Dit toezicht is formeel opgedragen aan het college van burgemeester en wethouders, maar wordt ingevuld door de leerplichtambtenaar van de gemeente. De leerplichtambtenaar is belast met het daadwerkelijke toezicht op de naleving van de leerplichtwet. De leerplichtambtenaar heeft echter niet alleen als taak toezicht te houden op de naleving van deze wet. Hij heeft ook een zorgtaak waarin het ondernemen van preventieve acties een belangrijk onderdeel vormt in het terugdringen en/of tegengaan van schoolverzuim Soorten verzuim SCHOOLVERZUIM Absoluut schoolverzuim Relatief schoolverzuim Zorgwekkend verzuim Luxeverzuim Signaalverzuim Ziekteverzuim Absoluut verzuim Er is sprake van absoluut schoolverzuim op het moment dat een leerplichtige jongere niet is ingeschreven bij een school of onderwijsinstelling, zonder dat op grond van de Leerplichtwet 1969 een vrijstelling is verleend. Relatief verzuim Er is sprake van relatief schoolverzuim als een leerplichtige jongere wel is ingeschreven bij een school of onderwijsinstelling, maar geen onderwijs volgt zonder dat op grond van de Leerplichtwet 1969 een vrijstelling is verleend. Relatief verzuim is onder te verdelen in: a. Zorgwekkend verzuim Ongeoorloofd verzuim van meer dan 16 uur in vier weken les- en/of praktijktijd. Dit moet verplicht door de school worden gemeld aan de leerplichtambtenaar. b. Luxeverzuim Ouder(s)/verzorger(s) die hun kinderen om niet in de Leerplichtwet vastgestelde redenen vrij geven of buiten de schoolvakanties mee op vakantie nemen zonder toestemming van de schoolleiding. Dit verzuim moet door de school worden gemeld aan de leerplichtambtenaar.

5 c. Signaalverzuim Bij signaalverzuim gaat het om kortstondig verzuim van leerlingen, waarbij gezinsproblematiek of sociaalemotionele problemen een rol spelen. Hierbij gaat het om verzuim van minder dan 3 aaneengesloten dagen. In de meeste gevallen handelt de school dit verzuim zelf af. d. Ziekteverzuim Bij ziekteverzuim gaat het om kortdurend of langdurend verzuim van leerlingen die door ziekte niet in staat zijn de school te bezoeken. Veelvuldig ziekteverzuim kan een signaal zijn dat er meer aan de hand is met een leerling. In deze gevallen wordt op basis van een inschatting van de school een melding gedaan bij de leerplichtambtenaar. Het begrip spijbelen of vaak te laat komen wordt geclassificeerd als beginnend verzuim en kenmerkt zich door het (af en toe) zonder geldige reden afwezig zijn op school. 1.2 Kerntaken BLOK Westerkwartier Met de komst van het Leerplichtbureau is het voor scholen eenvoudiger om contact met een leerplichtambtenaar te zoeken. Doordat alle jongeren van het Westerkwartier bij één bureau kunnen worden gemeld, hoeft de school niet meer uit te zoeken welke contactpersoon is gekoppeld aan de gemeente waarin de desbetreffende jongere woonachtig is. Om het voor de scholen verder te vereenvoudigen, zijn de scholen verdeeld onder de leerplichtambtenaren van het Leerplichtbureau. De scholen in het Westerkwartier hebben één leerplichtambtenaar waar zij contact mee hebben. Als er een verzuimmelding wordt gedaan, wordt deze in behandeling genomen door de eigen leerplichtambtenaar. Het werk van een leerplichtambtenaar is zeer divers. Hij heeft niet alleen als taak toezicht te houden op naleving van de leerplichtwet, maar hij heeft ook een belangrijke zorgtaak met het terugdringen en/of tegengaan van schoolverzuim. De leerplichtambtenaar biedt hulp aan jongeren, ouder(s)/verzorger(s) en scholen, op het moment dat de jongere door verzuim in zijn ontplooiing wordt belemmerd. Ook wanneer er sprake is van problematisch gedrag waarop (dreigend) voortijdig schoolverlaten kan volgen, dient de leerplichtambtenaar in te grijpen. Het toezicht van de leerplichtambtenaar draagt het karakter van maatschappelijke zorg, in de zin van het beschermen en bewaken van het recht op onderwijs van de jongere. De leerplichtambtenaar kan hiervoor een aantal instrumenten inzetten. Dit kunnen zorg gerelateerde instrumenten zijn, zoals doorverwijzing naar de hulpverlening, het afgeven van een signaal aan Zorg voor Jeugd Groningen of het doen van een melding bij het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Het kunnen ook handhavingsinstrumenten zijn, zoals het berispen van een leerling of ouder(s)/verzorger(s), het verwijzen van een leerling naar Bureau HALT of het opmaken van een proces-verbaal. Het gebruik van deze instrumenten kan de effectiviteit van het terugleiden naar onderwijs bevorderen.

6 De kerntaken die de leerplichtambtenaar in het kader van de leerplichtwet verplicht is om uit te voeren, zijn: 1. Het nemen van een beslissing op een beroep op vrijstelling van leerplicht: Indien de jongere op lichamelijke of psychische gronden niet geschikt is om tot een school te worden toegelaten, geeft dit recht op vrijstelling op grond van artikel 5a; Indien de ouders overwegend bezwaar hebben tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen waarop de jongere geplaatst zou kunnen worden, geeft dit recht op vrijstelling op grond van artikel 5b; Indien de jongere als leerling van een inrichting van onderwijs buiten Nederland staat ingeschreven en deze inrichting geregeld bezoekt, geeft dit recht op vrijstelling op grond van artikel 5c. 2. Aanvragen voor vervangende leerplicht of vrijstelling van geregeld schoolbezoek (kwalificatieplicht) volgens artikelen 3a, 3b en Het nemen van een beslissing op verzoeken om verlof wegens gewichtige omstandigheden, indien het verlof meer dan 10 schooldagen per jaar is (tot 10 dagen is de bevoegdheid van de directeur). 4. Ontvangen van de in- en uitschrijvingen van leerplichtige kinderen, de besluiten tot verwijdering van leerlingen en het aan de hand van de gemeentelijke basisadministratie controleren of alle in de gemeente woonachtige leerplichtigen op een school staan ingeschreven. 5. Ontvangen van de kennisgevingen van vermoedelijk ongeoorloofd schoolverzuim. 6. Instellen van een onderzoek, het horen van de verantwoordelijke personen en de leerling en het opstellen van een proces-verbaal (dit is alleen een bevoegdheid van de buitengewoon opsporingsambtenaar) en een eventuele zorgmelding aan de Raad voor de Kinderbescherming, Zorg voor Jeugd Groningen of het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. 7. Het actueel houden van een geautomatiseerd leerplichtregistratiesysteem. Regionaal Meld- en Coördinatiefunctie Westerkwartier (RMC) De RMC wet is een aanvulling op de leerplichtwet, die voorziet in een aantal verplichtingen voor de jongere en de gemeente. De wet richt zich officieel op leerplichtigen en/of niet meer leerplichtige jongeren zonder startkwalificatie, in de leeftijd van 12 tot 23 jaar. Een startkwalificatie is een diploma dat minimaal nodig is voor een goede uitgangspositie op de arbeidsmarkt. Met andere woorden: een leerling moet met succes een opleiding hebben afgerond op minimaal MBO niveau 2, HAVO- of VWO- niveau. Elke jongere tussen de 12 en 23 jaar die zonder deze startkwalificatie het onderwijs verlaat wordt gezien als een voortijdig schoolverlater. De RMC-wetgeving verplicht het bevoegd gezag, scholen en onderwijsinstellingen om voortijdig schoolverlaters te melden bij de woongemeente van de desbetreffende jongere. De melding moet worden gedaan als: 1. De jongere gedurende 1 maand zonder opgaaf van geldige reden de school niet meer bezoekt; 2. De jongere wordt uitgeschreven van school of van school wordt verwijderd. De meldingen worden vervolgens door de administratie getoetst aan de criteria die gelden voor de doelgroep RMC. Daarna wordt de melding doorgegeven aan de RMC-trajectbegeleider die de kandidaat benadert en zo nodig een traject uitzet om terug geleiding naar school of toeleiding naar werk te realiseren. In de begeleiding staat de cliënt centraal. Die cliënt blijft echter te allen tijde verantwoordelijk voor zijn/haar eigen traject. De trajectbegeleider is verantwoordelijk voor de dossiervorming.

7 Kort samengevat begeleidt en bemiddelt een trajectbegeleider schoolverlaters: 1. Terug naar dezelfde school; 2. Naar een andere school, aansluitend op mogelijkheden en interesses; 3. Naar een leer-werktraject, aansluitend op mogelijkheden en interesses; 4. Naar betaald werk; 5. Naar een zorgsituatie. 1.3 Overlegvormen De leerplichtambtenaren van het BLOK Westerkwartier hebben afgelopen jaren geparticipeerd in de verschillende zorgteams. Afgelopen jaar is er een groot aantal zorgteams opgeheven en overgegaan in ondersteuningsteams, of gaan nog over in ondersteuningsteams. In hoofdstuk 3 wordt dit nog uitgebreid beschreven. Naast de zorgadviesteams nemen de leerplichtambtenaren ook deel aan andere vak gerelateerde overlegvormen: Overleg Openbaar Ministerie en leerplichtambtenaren uit de provincie; Basisteams CJG Westerkwartier Overleg route Arbeid Westerkwartier Bestuur Ingrado Noord Bovendien houden de leerplichtambtenaren op verschillende scholen leerplichtspreekuur of RMC+ spreekuur. Het doel van de leerplichtspreekuren op het Voortgezet Onderwijs is dat het beginnend verzuim zo snel mogelijk aangepakt en teruggedrongen wordt. In de praktijk is namelijk gebleken dat wanneer er sprake is van veel verzuim, het steeds moeilijker wordt om de leerling binnenboord te houden. Hierbij dreigt de leerling een voortijdig schoolverlater te worden. Tijdens het RMC+ spreekuur op het Middelbaar Onderwijs worden zowel leerlingen die nog leerplichtig zijn, als leerlingen die 18 jaar en ouder zijn gesproken. Door de deelname aan het ZAT en het houden van de spreekuren zijn de leerplichtambtenaren volop aanwezig geweest binnen de scholen. Hierdoor is de samenwerking met de scholen geïntensiveerd en kan ineen vroeg stadium ingegrepen worden om voortijdig schoolverlaten te voorkomen.

8 De leerplichtambtenaren houden leerplichtspreekuur op de volgende VO scholen: Terra in Oldekerk (vmbo-groen) Het Gomarus College in Zuidhorn De Woldborg in Grootegast De Nijeborg in Leek De Lindenborg in Leek Het Lauwerscollege in Grijpskerk De leerplichtambtenaren houden RMC+ spreekuur op de volgende MBO scholen: Het Menso Alting College in Groningen Terra MBO in Groningen

9 Hoofdstuk 2 Uitvoering van de leerplichtwet in cijfers Bij BLOK Westerkwartier komen verschillende soorten verzuimmeldingen binnen. In dit hoofdstuk worden naast algemene informatie de verschillende soorten meldingen en de acties van de leerplichtambtenaren van schooljaar inzichtelijk gemaakt. 2.1 Algemene cijfers De vier gemeenten in het Westerkwartier telden in schooljaar basisscholen voor het primair onderwijs, waarvan 22 protestants-christelijke, 18 openbare en 4 gereformeerde scholen. Gemeente OBS CBS GBS Grootegast Leek Marum Zuidhorn Totaal Tabel 1: aantal basisscholen per gemeente Daarnaast zijn er vier scholen met zes locaties voor het voortgezet onderwijs gevestigd in het Westerkwartier. In de gemeente Leek zijn er twee locaties van rsg de Borgen (algemeen voortgezet onderwijs) gevestigd. Hier is het vmbo, havo, vwo, gymnasium en technasium te volgen. In de gemeente Zuidhorn is een locatie van het Gomarus College (gereformeerd voortgezet onderwijs) en een locatie van het Lauwers College (christelijk voortgezet onderwijs) gevestigd. Op het Gomarus College in Zuidhorn kunnen leerlingen het vmbo-tl tot hun diploma volgen, het vmbo-basis en vmbo-kader tot en met het tweede jaar en havo/vwo tot en met het derde jaar. Daarna kunnen de leerlingen hun schoolloopbaan op de locatie Groningen vervolgen. Op het Lauwers College kunnen leerlingen op de locatie in Grijpskerk het volledige vmbo en de eerste twee leerjaren van havo/vwo volgen. In de gemeente Grootegast is een locatie van rsg de Borgen en een locatie van Terra (algemeen voortgezet onderwijs). Op de locatie van rsg de Borgen in Grootegast kunnen leerlingen terecht die het vmbo of de havo volgen. Leerlingen kunnen hier hun VMBO diploma halen. Als ze Havo volgen dan moeten ze in het derde jaar de overstap maken naar de locatie in Leek. Op de locatie Terra in Oldekerk kunnen leerlingen het vmbo- groen volgen. Sluiting en fusies scholen Obs de Coepel in Nuis is begin van het schooljaar gesloten.

10 2.2 Uitvoering leerplicht schooljaar in cijfers Uit de leerplichtadministratie kan relevante beleidsinformatie worden gehaald. Halverwege het jaar is het BLOK Westerkwartier overgegaan op een nieuw systeem. Er word regelmatig een beroep gedaan op het Leerplichtbureau door de verschillende gemeenten om informatie te verkrijgen. Deze kunnen wij door middel van het nieuwe systeem vrij eenvoudig leveren Verzuimaantallen Wanneer een leerplichtambtenaar wordt ingeschakeld bij (dreigend) verzuim, voortijdig schoolverlaten, bemiddeling of handhaving, wordt er een leerplichtdossier geopend voor de desbetreffende leerling. Dit betekent dat alle handelingen van de leerplichtambtenaar, correspondentie, afspraken en interventies worden geadministreerd in het leerplichtdossier van de desbetreffende leerling. De inhoud van een dossier is zeer uiteenlopend van aard en kan variëren van het verlenen van een vrijstelling op grond van lichamelijke en/of psychische oorzaken tot aan complexe en langdurige bemiddelingssituaties, schorsingen en/of verwijdering van leerlingen. In het laatste geval betreft het meestal leerlingen met complexe opvoedings- en/of gedragsproblematiek die naast het contact met de leerplichtambtenaar ook vaak in aanraking zijn geweest met jeugdhulpverlening, politie of justitie. Schooljaar Aantal dossiers dossiers dossiers Gemeente Totaal Relatief verzuim Absoluut verzuim Luxe verzuim per melding Grootegast Marum Leek Zuidhorn Totaal Zorg en advies Dit zijn de totaal cijfers van de dossiers die in het schooljaar door het BLOK Westerkwartier in behandeling zijn genomen. De uitsplitsing daarvan wordt in dit hoofdstuk behandeld. Omdat we vorig schooljaar over zijn gegaan op het nieuwe leerplichtsysteem kunnen we de getallen wel in dezelfde tabellen zetten als dat we vorig jaar deden. Echter doordat vorig jaar de helft van de aantallen

11 handmatig geteld moesten worden, zijn er in sommige aantallen verschillen ontstaan. Deze verschillen zijn allemaal te verklaren en dat zullen we dan ook doen door middel van tabellen waarin de resultaten uitgesplitst zijn. Dit jaar is het eerste jaar dat alle aantallen over het volledige schooljaar uit het systeem zijn gehaald. Het aantal verzuimmeldingen dat in behandeling is genomen is toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Doordat BLOK nu alle binnenkomende telefoontjes direct kan registreren onder zorg en advies, is ook zichtbaar dat dit aantal een zeer grote groei heeft doorgemaakt. We kunnen nu beter in kaart brengen hoevaak we geraadpleegd worden voor advies. De stijging in het aantal relatief verzuimmeldingen heeft verschillende oorzaken. Ten eerst telt het systeem alle meldingen die binnenkomen. Ook als een school al een melding heeft gedaan, maar dit voor een tweede keer doet omdat het verzuim doorgaat. Vorige jaren werden deze meldingen als 1 melding geteld. Het is mogelijk dat een kind in 1 jaar tijd 4 meldingen krijgt. Daarnaast is er door BLOK geïnvesteerd op het Lauwerscollege vestigingen Kollum en Grijpskerk. De contacten zijn geïntensiveerd en dit heeft geresulteerd in meer meldingen. Het MBO is ook op een andere manier gaan melden. Zij doen dit centraal waardoor er beter zicht is op de meldingen. Hier zien wij ook een forse groei in terug. De aantal meldingen van de VMBO scholen in het westerkwartier, op het Lauwerscollege na, zijn nagenoeg hetzelfde gebleven Gemeente/ Totaal Overig Officiële Halt Proces Afdoening waarschuwing verbaal Grootegast Marum Leek Zuidhorn Totaal Het resultaat en de afdoening zijn met de komst van het nieuwe systeem uitgesplitst. Dit geeft ook een beter beeld van wat er daadwerkelijk met de jongeren is gebeurd. Een jongere die een proces verbaal heeft gekregen gaat bijvoorbeeld gewoon weer naar school. Procentueel gezien is het aantal processen verbaal ten opzichte van de relatief verzuimmeldingen gedaald ( 9.3% vorig jaar, 5.6% dit jaar) het aantal Haltverwijzingen is nagenoeg gelijk gebleven (3,7% vorig jaar en 4,2% dit jaar) en het aantal vrijstellingen is ook procentueel nagenoeg gelijk gebleven.

12 In de tabel met afdoeningen staat een groot aantal jongeren onder overig. Onder deze categorie vallen de jongeren waarbij een waarschuwing averechts werkt, of waarbij de school intern de problemen heeft opgelost. In alle gevallen werken we nauw samen met de hulpverlening. Dit schooljaar hebben we 6 gevallen van absoluut verzuim gehad. Dit betekent dat een kind een periode niet ingeschreven is geweest op een school. Absoluut verzuim kan verschillende oorzaken hebben. De ouders/verzorgers van een kind zijn altijd verantwoordelijk voor de inschrijving van hun kind bij een school. Het absoluut verzuim is één van onze hoogste prioriteiten omdat elk kind in Nederland recht heeft op onderwijs. Wij proberen dan ook door bemiddeling een kind zo snel mogelijk weer op een school ingeschreven te krijgen. Mochten ouders niet willen meewerken, dan kan er een proces-verbaal tegen ouders worden opgemaakt. Het aantal gevallen absoluut verzuim is dit jaar gehalveerd. Door het nieuwe systeem en nieuwe processen die binnen het systeem geprogrammeerd zijn, hebben wij dreigende absoluut verzuimers veel sneller in beeld. Daarnaast waar we vorig jaar nog moeite hadden met het plaatsten van migranten, is dit jaar met de komst van passend onderwijs (Bij aanmelding op een school is de school gehouden tot plaatsing van dit kind, of te onderzoeken wat de onderwijsbehoefte is van dit kind en het kind vervolgens over te dragen aan een beter passende school) dit een stuk vergemakkelijkt. Zoals te zien is zijn alle kinderen herplaats. 1 kind is verhuisd en volgt scholing in een andere gemeente. De resultaten zijn uitgesplitst in tabel 8. Gemeente/R Totaal Plaatsing 18 jaar Gedoogbeschi Vrijstelling Verhuisd esultaat school geworden kking 5 onder a Grootegast Marum Leek Zuidhorn Totaal

13 Dit jaar hebben we 20 processen verbaal opgemaakt wegens luxe-verzuim. Het gaat in totaal om 39 kinderen die buiten de schoolvakanties op vakantie zijn geweest. Dit aantal is gestegen ten opzichte van vorig jaar. Vorig jaar waren er 31 kinderen bij het BLOK Westerkwartier gemeld die buiten de schoolvakanties op vakantie zijn gegaan. De verwachte daling is uitgebleven en er heeft wederom een stijging plaats gevonden. We blijven handhaven en voorlichtingen geven in de hoop het luxe verzuim volgend jaar te kunnen terugdringen. Gemeente Melding Geen Proces Aantal /Afdoening en P.V. verbaal Kinderen Grootegast Marum Leek Zuidhorn totaal Er zijn 291 zorg en advies meldingen geweest. In het nieuwe systeem registreren we alle inkomende telefoongesprekken over een kind in een zorg en adviesdossier. Dit zijn uiteenlopende meldingen; van een advies over een verlofaanvraag, een school die advies wil over de regelgeving, een hulpverlener die advies wil over hoe wij als leerplichtambtenaren samen kunnen werken aan een casus. Al deze meldingen vragen meestal niet direct een interventie, maar zijn in eerste instantie om mee te denken. De aantekeningen over leerlingen die besproken worden in de zorg-adviesteams op de scholen worden ook hierin gedocumenteerd. Deze informatie hebben we nog niet eerder digitaal gedocumenteerd. Op deze manier kunnen we de informatie eenvoudig terugvinden en als er een dossier geopend wordt voor deze leerling, dan zien wij automatisch ook deze informatie. Deze informatie is nog niet eerder digitaal gedocumenteerd en is op deze manier ook eenvoudig terug te vinden Gemeente Totaal School Eigen Andere Jongere Ouders/ Ketenpartners ZAT/ overig gemeente Gemeente verzorgers ketenoverleg Grootegast Marum Leek Zuidhorn Totaal

14 Door middel van het nieuwe systeem kunnen we alle zorgmeldingen afsluiten met de daarbij behorende afsluitreden. De afsluitredenen van de zorg en adviesmeldingen geven aan dat er slecht een klein aantal overgaat in een nieuw proces. De rest word afgesloten of doorverwezen. Doorverwijzing kan zijn naar hulpverlening, of uitkerende instantie. De meeste meldingen worden afgesloten op niet langer zorgelijk, hier zitten ook de zatverslagen bij. Gemeente Totaal Doorverwijzing Niet langer Start ander /Resultaat andere partij zorgelijk werkproces Grootegast Marum Leek Zuidhorn Totaal Gemeente /Resultaat totaal Enkel advies Zorg vanuit Zorg vanuit Zorg vanuit Zorg vanuit psychische Zorg vanuit financiële Kan structuur Zwangerschap school meerdere gezin/ problemen problemen van het leefgebie den thuis onderwijs niet aan Grootegast Marum Leek Zuidhorn totaal De aanmeldredenen van de zorg en adviesdossiers zijn zeer uiteenlopend. De meeste aanmeldredenen zijn enkel advies. Hier worden ook de ZAT verslagen onder gedocumenteerd. Zoals vermeld bij de taken van BLOK Westerkwartier, hoort ook het afgeven van vrijstellingen voor het volgen van onderwijs. Als een jongere om wat voor reden dan ook niet meer naar school kan, zullen alle partijen er alles aan doen om een passende oplossing te vinden. Echter in een aantal situaties is schoolgang (tijdelijk) niet mogelijk omdat er eerst behandeld moet worden, of in sommige gevallen is een kind door lichamelijke of psychische klachten helemaal niet meer in staat om onderwijs volgens de Leerplichtwet te volgen. Een vrijstelling onder 5a heeft te maken met de psychische en lichamelijke ongeschiktheid van de jongere. In de meeste gevallen wordt deze vrijstelling afgegeven voor 1 jaar en dan wordt de situatie opnieuw door BLOK Westerkwartier bekeken. Deze vrijstelling gaat altijd gepaard met een verklaring van een onafhankelijke arts of psychiater.

15 Een vrijstelling onder 5b heeft te maken met bezwaren van ouders tegen de richting van het onderwijs. Als een kind nog nooit op een school ingeschreven heeft gestaan kunnen ouders een beroep doen op deze vrijstelling. De vrijstelling is van rechtswege van kracht. De mededeling van ouders nemen wij dan ook alleen voor kennisgeving aan. De Wet geeft de leerplichtambtenaar geen bevoegdheid om te controleren of het kind dan ook daadwerkelijk onderwijs volgt. Wel maken wij hiervan altijd melding bij het AMK. Een vrijstelling onder 5c wordt afgegeven als een kind onderwijs geniet in het buiteland. Ouders moeten dan een inschrijfbewijs van de school opsturen. De vrijstelling hiervoor is 1 jaar geldig en kan worden verlengd. Een vrijstelling onder artikel 15 houdt in dat een kind een reguliere school niet kan bezoeken, maar wel op een andere manier onderwijs geniet. Deze vrijstelling wordt alleen verleend onder bijzondere omstandigheden. Gemeente Totaal Vrijstelling art. Vrijstelling art. Vrijstelling art. Vrijstelling art onder a 5 onder b 5 onder c Grootegast Marum Leek Zuidhorn Totaal RMC Nadat jongeren 18 jaar zijn geworden en nog niet hun startkwalificatie hebben behaald vallen zij onder het RMC. De wet richt zich officieel op leerplichtigen en/of niet meer leerplichtige jongeren zonder startkwalificatie, in de leeftijd van 12 tot 23 jaar. Het RMC begeleid zowel jongeren die nog op school zitten maar te veel afwezig zijn, als jongeren die al uitgeschreven zijn van school. In tabel 13 staan de resultaten beschreven van de 18+ meldingen Dit zijn jongeren die ten tijde van de melding nog wel op school staan ingeschreven. Het doel van de RMC-trajectbegeleider is om deze jongeren op school te houden. De school en de RMC-trajectbegeleider werken hierin nauw samen en kunnen bijvoorbeeld gebruik maken van externe begeleiding van bijvoorbeeld maatschappelijk werk om de jongere ondanks de problematiek toch op school te houden. Gemeente Totaal Terug naar school (Wachten op) Nieuwe inschrijving op andere school Uitgesc hreven en nieuwe vsv er Startk walific atie behaa ld Verhuisd buiten de regio Westerkw artier Valse melding Langdurige hulpverleni ng Grootegast Marum Leek Zuidhorn Totaal Wajong/ hoogst haalbare bereikt.

16 Als een jongere ondanks de inspanningen van school en de RMC-trajectbegeleider toch uitvalt dan wordt hij/zij een voortijdig schoolverlater. De gemeenten hebben als taak om alle voortijdig schoolverlaters in beeld te hebben én in beeld te houden. Dat betekent dat de RMC-trajectbegeleider de jongere moeten volgen totdat zij de leeftijd van 23 jaar hebben bereikt. Het doel is om deze jongeren steeds te blijven motiveren om weer terug naar school te gaan en alsnog een startkwalificatie te behalen. De voortijdig schoolverlaters worden op verschillende manieren gemeld bij het RMC, in tabel 14 zijn deze verschillende melders in kaart gebracht. De meeste jongeren worden direct door school gemeld zodra zij uitgeschreven worden zodat de RMC-trajectbegeleider direct actie kan ondernemen om ze weer te motiveren tot het deelnemen aan een nieuwe opleiding. Soms kan ook een externe factor de jongere in beweging brengen om weer naar school te gaan, bijvoorbeeld als degene een uitkering aanvraagt. Onderdeel van de Wet is dat jongeren die een uitkering aanvragen weer terug moeten naar school, voordat zij in aanmerking komen voor een uitkering. Soms kan dit het zetje in de rug zijn om ze weer op school te krijgen en in ieder geval levert het op dat wij weer met ze in gesprek gaan en in beeld hebben. Doordat BLOK Westerkwartier een pilot heeft gedaan in combinatie met de crisisopvang in Leek, zijn hier een groot aantal meldingen geweest. Hierover staat in hoofdstuk 3 meer beschreven. Gemeente Totaal School Eigen administr atie Sociale dienst Crisisopvang Leek Jongere zelf Grootegast Marum Leek Zuidhorn Totaal Ketenpartner N.B. Er kunnen geen resultaten worden beschreven van de gesprekken met de voortijdig schoolverlaters. Dit komt omdat de nieuwe inschrijvingen op school nog niet verwerkt zijn in DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) en er volgens de RMC wet- en regelgeving nog tot 1 oktober 2015 ingeschreven kan worden op een school.

17 Hoofdstuk 3 Terugblik en vooruitblik 3.1 Terugblik Leerplichtbureau BLOK Westerkwartier Schooljaar is nu het 3 e jaar dat het leerplichtbureau zijn werkzaamheden voor de 4 gemeenten in het westerkwartier verzorgt. Er wordt nu gewerkt met de in het eerste jaar ontwikkelde visie. BLOK werkt nauw samen met het CJG, de Scholen, de sociale diensten, de contactregio en de rest van de ketenpartners. In dit hoofdstuk zullen we terugblikken en vooruitblikken. Leerplichtsysteem Per december 2013 is het BLOK Westerkwartier overgestapt op het nieuwe leerplichtsysteem van Metaobjects: genaamd Jeugd Volg Systeem (JVS). Het systeem is zeer compleet en uitgebreid en springt in op de hedendaagse actualiteiten en wettelijke veranderingen, waardoor het goed mogelijk is om allerlei management informatie uit het systeem te halen. Intensivering samenwerking basisscholen In het schooljaar is de samenwerking met de basisscholen geïntensiveerd en de samenwerking is goed. De basisscholen nemen vaak contact op voor advies en overleg. BLOK wordt eerder betrokken bij moeilijke casussen en er is regelmatig overleg met de schoolbesturen. Afgelopen jaar is ook een voorlichting gegeven tijdens een IB-netwerkbijeenkomst(Intern Begeleiders). Het CJG speelt een belangrijke rol in de zorgroutes. Samen met de basisscholen en de CJG s zijn er regelmatig afstemmingsoverleggen. Route arbeid In 2014 is BLOK gaan deelnemen aan de pilot van de Werkschool, waarbij BLOK de rol van regisseur heeft vervuld. Het concept van de Werkschool houdt in dat leerlingen uit het praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs die uitstromen naar arbeid al vroeg worden begeleid richting werk. Daarin werken de school, het UWV en de gemeente samen. Vanaf 1 januari 2015 is de pilot Werkschool voortgezet als 'Route Arbeid'. Omdat per 1 januari 2015 de verantwoordelijkheid voor deze doelgroep door de Participatiewet bij de gemeenten is komen te liggen, is de regie komen te liggen bij de sociale dienst. UWV heeft en adviserende rol gekregen. BLOK blijft wel bij de Route Arbeid betrokken en neemt deel aan overlegvormen. BLOK houdt de verantwoordelijkheid voor het voorkomen van uitval en is betrokken bij de doorstroming van leerlingen. MDO en transitie jeugdzorg 1 Januari 2015 heeft de transitie jeugdzorg plaatsgevonden. De verantwoordelijkheid van de jeugdzorg is bij de gemeenten komen te liggen en met name voor het CJG heeft dit grote veranderingen met zich meegebracht. Het MDO zoals dat was voor 1 januari, is opgehouden te bestaan. Hiervoor in de plaats is er in elke gemeente een basisteam gestart. Daarnaast zit er een vertegenwoordiger van de ketenpartners in. Tevens zijn op afroep verschillende partijen beschikbaar; een jeugdarts, iemand uit de expertpool, voorzitter, de inbrenger van de casus en eventuele genodigden. Wel zijn de lijnen met het CJG erg kort waardoor de samenwerking erg goed verloopt. Alle partijen weten elkaar snel te vinden. En de zorgen om een kind worden snel gedeeld, waardoor zo snel mogelijk een zo goed mogelijk zorgaanbod gedaan kan worden.

18 Luxe verzuim Dit jaar is er net als voorgaande jaren intensief gecontroleerd op luxeverzuim. In de voorbereiding zijn teksten aangeleverd voor in de nieuwsbrieven van de basisscholen. Hierin zijn de controleacties aangekondigd. Tijdens onze acties is er een bezoek gebracht aan basisscholen,is de absentieregistratie van verschillende scholen gecontroleerd en zijn er voorlichtingen gegeven. Ook is er in de klassen gecontroleerd op aanwezigheid. Het aantal PV s luxe verzuim is nagenoeg gelijk gebleven. Wij zullen onze controles op dit gebied blijven handhaven. Project Crisisopvang In de gemeente Leek is een crisisopvang gesitueerd. In deze crisisopvang worden onder andere jongeren opgevangen in de leeftijd van 18 tot 23 jaar. Voor de crisisopvang is het prioriteit om alle zaken weer op orde te krijgen. Een heel belangrijk onderdeel in dit proces is het behalen van een startkwalificatie waardoor de jongeren beter kansen krijgen op de arbeidsmarkt. BLOK Westerkwartier heeft vorig jaar een pilot gedraaid, waarbij alle jongeren die in de crisisopvang werden opgevangen, gelijk werden aangemeld bij BLOK Westerkwartier. De BLOK Westerkwartier medewerker ging samen met een begeleider van de crisisopvang het gesprek aan met de jongere om te kijken hoe de terug geleiding naar school zo soepel mogelijk kan worden geregeld. Daar waar nodig assisteerden wij in de aanmeldings- en/of intake procedure. Dit is van beide kanten zeer goed bevallen en deze werkwijze blijven wij hanteren. Educatiemeter In het afgelopen schooljaar hebben de medewerkers van BLOK een bijscholingscursus gevolgd om wederom de educatiemetertest af te kunnen nemen. De educatiemeter is een digitaal assessment bedoeld voor jongeren met een ontwikkel- en/of opleidingsvraagstuk in het voortgezet en beroepsvoorbereidend onderwijs. De educatiemeter inventariseert en toetst de persoonlijke waarden, interesses en omstandigheden en geeft een beeld van de intrinsieke motivatie van de jongere. De educatiemeter wordt door BLOK Westerkwartier gebruikt om de jongeren te ondersteunen in het maken van studie en/of beroepskeuze, om jongeren passende begeleiding te bieden bij hun ontwikkeling en om voortijdig schoolverlaten terug te dringen. Educatiemeter wordt preventief (ter voorkoming) en curatief gebruikt. Met dit instrument kunnen de medewerkers gerichter adviseren en is er bij de jongere meer kans van slagen omdat de kwaliteiten en de leerpunten beter inzichtelijk worden, en er gerichter een keuze gemaakt kan worden waardoor uitval wordt geminimaliseerd. Aanschrijven toekomstige leerlingen Eind januari 2015 zijn alle leerlingen aangeschreven die tussen 1 oktober 2015 en 1 oktober jaar worden. Namens de directies van het bijzonder en openbaar basisonderwijs in de gemeenten in het Westerkwartier is aan de ouders informatie verstrekt over alle basisscholen die in het Westerkwartier gevestigd zijn. Naast alle gegevens van de scholen is ook vermeld wanneer de scholen een open dag organiseerden, zodat de ouders kennis konden maken met de scholen. De basisscholen willen graag ruim van te voren weten op wat voor leerlingenaantal zij kunnen rekenen. Er is daarom ook een inventarisatieformulier bijgevoegd waarop de ouders konden aangeven op welke school ze hun kind eventueel willen aanmelden. Dit is geen wettelijk verplichte taak van het leerplichtbureau, maar dit word gezien als een dienstverlening voor de ouders en de basisscholen in het Westerkwartier.

19 Passend onderwijs Afgelopen schooljaar is de Wet Passend Onderwijs van kracht gegaan. Op het moment dat er een kind zou komen thuis te zitten werd BLOK vrij snel betrokken en is samen met het betrokken samenwerkingsverband gekeken wat de beste oplossing is. Door aanmelding bij een school, is de school verplicht om het kind aan te nemen. Mocht het zo zijn dat de school niet in de onderwijs-, of zorgbehoefte van het kind kan voorzien, dan is de school genoodzaakt om de meest passende oplossing te zoeken. Dit gebeurd in de praktijk altijd met hulp van de leerplichtambtenaar. Er is op deze manier vaak voorkomen dat kinderen thuis kwamen te zitten. De samenwerking met de samenwerkingsverbanden is geïntensiveerd. Er zijn een groot aantal casussen tot een goed eind gebracht, is samenwerking met de scholen en de hulpverlening. Scholing De medewerkers van BLOK Westerkwartier hebben verschillende cursussen en bijscholingsdagen gevolgd in het afgelopen schooljaar. Zo heeft een medewerker van de administratie een bijeenkomst bijgewoond gericht op applicatiebeheer en leerplicht/rmc administratie. Naast een kennismaking met de organisatie van Ingrado en collega s uit het hele land, werden er ontwikkelingen geschetst op het gebied van leerplicht/rmc en werd ook aandacht geschonken aan de rol van DUO en de werkwijze in andere gemeenten. De medewerkers van leerplicht/rmc zijn naar twee cursussen geweest die ook via Ingrado werden aangeboden. Bij de cursus Consulent 2.0 werd ingegaan op de ontwikkelingen in het beleid binnen gemeenten en onderwijs en hoe daar als RMC consulent tussen te bewegen. Daarnaast werd er een training gegeven gericht op het ontwikkelen van competenties waardoor de RMC-consulent in staat is het thema preventieve aanpak verzuim 18+ aan de orde te stellen in MBO- instellingen en binnen de eigen gemeente. Bij een 3-daagse training intervisie voor de RMC-consulent werd vooral het reflecteren op het eigen handelen centraal gesteld in groepen met RMC- consulenten vanuit het hele land. Ook zijn de medewerkers van BLOK Westerkwartier naar de jaarlijkse Ingradodag van rayon Noord- Nederland geweest. Naast deze trainingen en bijeenkomsten die vanuit Ingrado werden georganiseerd zijn de medewerkers van BLOK Westerkwartier naar een 2-daagse incompany cursus Meldcode huiselijk geweld geweest. De meldcode huiselijk geweld helpt professionals goed te reageren bij signalen van dit soort geweld. Sinds 1 juli 2013 zijn professionals verplicht de meldcode te gebruiken bij vermoedens van huiselijk geweld. VSV Huisbezoeken Afgelopen zomer heeft BLOK zich gericht op de jongeren die in het afgelopen schooljaar zijn uitgevallen van school en daardoor voortijdig schoolverlater zijn geworden. Alle jongeren zijn aangeschreven en er zijn huisbezoeken geweest. Er is gekozen voor huisbezoeken om zo de kans groter te maken dat de jongeren ook daadwerkelijk gesproken zouden worden. Daarnaast gaf dit vaak de kans om met de ouders kennis te maken en gezamenlijk met de jongere en ouders een plan van aanpak te maken om weer een nieuwe start te maken op school. Soms was het door omstandigheden niet mogelijk om terug naar school te gaan, maar zijn de jongeren doorverwezen naar hulpverlening zoals bijvoorbeeld VNN of maatschappelijk werk. Uiteindelijk zijn alle jongeren of één van de familieleden gesproken en zijn de jongeren momenteel goed in beeld.

20 Intergrip Intergrip is een systeem waarin de overstap van het vo naar het mbo wordt gemonitord. Deze overstap is soms risicovol omdat de leerlingen na het behalen van het diploma uit beeld is bij het vo en daarna niet aankomen bij het mbo. Om dit tegen te gaan legt Intergrip de verantwoordelijkheid voor de leerlingen bij beide partijen neer. De taak van het vo is het vastleggen van de vervolgkeuze en het is aan het MBO om vervolgens te controleren of de leerlingen ook daadwerkelijk zijn aangekomen. Deze combinatie zorgt ervoor dat risicoleerlingen vroegtijdig gesignaleerd worden. Zij kunnen dan via het systeem overgedragen worden aan leerplicht of een andere ketenpartner. Helaas wordt dit systeem alleen gebruikt in de provincie Groningen en geldt dit daarom niet voor de leerlingen uit onze gemeenten die op de scholen in de provincie Friesland ingeschreven zijn. Desondanks zijn het afgelopen schooljaar toch een aantal risicoleerlingen voortijdig in beeld gekomen door Intergrip en zijn deze vroegtijdig samen met school en ouders opgepakt. Hanzehogeschool Dit jaar is samengewerkt met de Hanzehogeschool. Er heeft een groep van 4 studenten een onderzoek gedaan. Dit onderzoek ging over een verbeterde samenwerking tussen leerplicht en de inspectie. De punten uit het onderzoek zijn bruikbaar en hier zal een vervolg aan gegeven worden. Daarnaast is er dit schooljaar een stagiaire geweest vanuit de opleiding Sociaal Juridische dienstverlening die BLOK ondersteund heeft. Verwijsindex Zorg voor Jeugd Voor alle leerlingen die volgens de wettelijke verzuimnorm (16 uur verzuim in 4 weken) worden gemeld word een signaal afgegeven in de Verwijsindex. Dit landelijk systeem koppelt de signalen en zo weten betrokkenen van elkaar dat ze betrokken zijn. Dit helpt BLOK vooraf aan het gesprek met de jongere al contact te kunnen hebben met de betrokken hulpverleners en zo een insteek te kiezen die het best passend is. 3.2 Vooruitblik BOA bijscholingscursus Komende 4 jaren moeten de leerplichtambtenaren elk jaar een module voor bijscholing van de BOA bevoegdheid volgen. Deze modules zijn meer gericht op de praktijk dan voorheen. Bij het goed afronden wordt de BOA bevoegdheid opnieuw met 5 jaar verlengt. Intergrip cursus De administratieve medewerkers van BLOK zullen komend jaar een cursus gaan volgen voor intergrip. Het systeem is uitgebreid. Er zijn meer mogelijkheden om niet alleen het systeem te raadplegen, maar ook actief het systeem te vullen zodat er optimaal gebruik kan worden gemaakt van de mogelijkheden Bezoek wethouders en beleidsmedewerkers Afgelopen jaar heeft de wethouder van Zuidhorn een werkbezoek gebracht aan het BLOK. Dit bezoek is van beide kanten zeer goed bevallen. Komend schooljaar zullen de wethouders van de andere gemeenten uitgenodigd worden. Deelname aan zorgstructuren op scholen Door het wegvallen van de ZAT s op de scholen, en de komst van de ondersteuningsteams is de plek van de leerplichtambtenaar in de zorgstructuur nog niet helemaal duidelijk. De scholen melden het verzuim van de leerlingen volgens de wet. Maar of de plaats van de leerplichtambtenaar op de scholen is, of in de

21 CJG s, dat is nog niet duidelijk. We zijn op dit moment druk in overleg, en een aantal scholen hebben aangegeven dat zij de participatie van BLOK zeer op prijs stellen. Met deze scholen is afgesproken dat er deelgenomen wordt in de ondersteuningsteams op de scholen. Voor de andere scholen is BLOK altijd of afroep beschikbaar.