Wijzigingen geactualiseerde NVVK modules schuldhulpverlening

Transcriptie

1 Wijzigingen geactualiseerde NVVK modules schuldhulpverlening Inleiding Deze notitie bevat een beschrijving van de belangrijkste wijzigingen in de geactualiseerde modules schuldhulpverlening van de NVVK ten opzichte van de modules die in 2008 en 2011 zijn vastgesteld. De geactualiseerde modules zijn vastgesteld door de Algemene Ledenvergadering (ALV) van de NVVK op 27 november Vooraf De ALV heeft tijdens haar vergadering van 22 mei 2014 de nieuwe Gedragscode Schuldhulpverlening geaccordeerd. Deze vervangt de oude Gedragscodes Schuldregeling, Budgetbeheer en Schuldhulpverlening voor Ondernemers. De ALV besloot ook om de modules van de NVVK openbaar te maken. Hiertoe is besloten omdat de nieuwe Gedragscode Schuldhulpverlening een overkoepelend en abstract document is en de concrete uitwerking voor de uitvoering is overgeheveld naar de modules. Door openbaarmaking krijgen de schuldeisers en andere betrokkenen een compleet beeld van de werkwijze van de schuldhulpverlening. De modules schuldhulpverlening zijn aangepast op basis van de onderstaande uitgangspunten: - Ze moeten voldoen aan de bepalingen van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs), Algemene wet bestuursrecht (Awb) en Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en waar het gaat om Beschermingsbewind ook aan de desbetreffende artikelen van het Burgerlijk Wetboek; - Ze moeten in lijn zijn met de bepalingen van de norm NEN8048, deel 1; - Ze moeten aansluiten op de nieuwe Gedragscode Schuldhulpverlening; - De wezenlijke procesmatige regels en bepalingen uit de oude modules zijn overgenomen. Daarnaast zijn de modules, waar nodig, aangevuld en gerenoveerd als deze onvoldoende inhoudelijke houvast bieden of niet meer aansluiten op actuele ontwikkelingen. Op basis van deze uitgangspunten is met name de module Aanmelding en Intake aangepast in verband met de regels die gesteld worden in de Wgs en Awb. Weer andere modules waren inhoudelijk redelijk zwak vormgegeven en boden de leden onvoldoende praktische houvast. Een aantal modules is geheel herschreven, zoals de modules Preventie en Beschermingsbewind. Tevens was er ook een module die nog niet bestond omdat het desbetreffende product pas relatief kort geleden is ingevoerd. Het betreft de module Schuldregeling in het kader van Schuldhulpverlening voor Ondernemers. Algemene aanpassingen Een aantal aanpassingen heeft integraal in alle modules plaatsgevonden en deze worden hier weergegeven: Bij alle modules zijn de eisen van de schuldhulpverlener verwijderd. Alleen bij de modules Preventie en Beschermingsbewind worden de eisen nader uitgewerkt. Bij de andere modules is onderstaande tekst toegevoegd: Blad 1

2 Het NVVK-lid moet waarborgen dat werknemers die één of meer activiteiten uitvoeren daartoe de juiste kennis en vaardigheden hebben. Het NVVK-lid moet daarvoor bewerkstelligen dat de deskundigheid van medewerkers wordt getoetst en verworven en neemt maatregelen die de toetsing en verwerving van deskundigheid bevorderen Bij enkele modules is nog een aanvulling geplaatst bij de eisen van de schuldhulpverlener. Het gaat om de modules: o Informatie en Advies o Stabilisatie o Herfinanciering o Submodule saneringskrediet o Budgetcoaching Het gaat daarbij om de volgende passage: Voor het verrichten van financiële diensten in het kader van advies en bemiddeling heeft het NVVK-lid een vergunning nodig van de AFM. Medewerkers moeten bij advies of bemiddeling ten aanzien van financiële producten in het bezit zijn van een Wftdiploma. De Wet stelt vakbekwaamheidseisen aan medewerkers waar door middel van het desbetreffende Wft-diploma en door middel van de verplichte permanente educatie van medewerkers aan wordt voldaan. Verder zijn alle bijlagen, die in de oude modules stonden, verwijderd. De opzet van de modules is aangepast waardoor ze allemaal eenzelfde opzet hebben en met als gevolg dat enkele teksten op een andere plaats in de module kunnen staan. Tot slot is het van belang om aan te geven dat er nog een kritische redactionele slag is gemaakt en de teksten voor de zorgvuldigheid gecontroleerd zijn op de NEN 8048 deel 1, onderdelen (schuine delen). Kortom, de geactualiseerde modules schuldhulpverlening van de NVVK zijn aangepast op basis van bovenstaande uitgangspunten en algemene aanpassingen. Inhoudelijke aanpassingen per module Hieronder worden de belangrijkste aanpassingen per module aangegeven. 1. Module Preventie De module Preventie is fors uitgebreid waarbij de aansluiting is gemaakt met Wgs. De verschillende vormen van preventie worden beschreven, een link is gelegd met vroegsignalering en 4 stappen zijn beschreven om tot een doordacht en effectief preventiebeleid te komen. Het gaat daarbij om de volgende stappen: 1. beoogde maatschappelijke effecten; 2. inventariseren lokale behoeften; 3. strategische keuzen; 4. organisatie van het aanbod. 2. Module Aanmelding & Intake Aanmelding In deze module hebben de aanpassingen met name te maken met de Abw, de Wgs en de Wbp. De belangrijkste aanpassingen worden hieronder weergegeven: aangeven dat een beschikking nodig is aan het begin van een traject Schuldhulpverlening in het kader van de Abw; Blad 2

3 vermelden van de termijnen volgens de Wgs; volgen van de regels en bepalingen in het kader van de privacywetgeving (Wbp); aanpassen aandachtspunt Gegevens verzameling en uitwisselen i.v.m. met de bepalingen van de Wbp. Tevens zijn alle aandachtspunten aangepast op basis van de actuele ontwikkelingen. De tijdspanne is ook aangepast op basis van de bepalingen van de Wgs en Awb. Voor de volledigheid geven wij de tijdspanne hieronder weer: De tijdspanne die bij aanmelding moet worden aangehouden wordt bepaald door de bepalingen in artikel 4 van de Wgs, te weten 4 weken, en de 8 weken in het kader van de Awb. Intake algemeen Er is een toevoeging geweest i.v.m. de termijn in het kader van Wgs: Indien een klant zich tot een NVVK-lid wendt voor schuldhulpverlening vindt binnen 4 weken het eerste gesprek plaats waarin de hulpvraag wordt vastgesteld. Bij de drie activiteiten van de intake is de stap Plan van Aanpak tekstueel aangepast in Advies. Intake, submodule Inventarisatie Bij de beschrijving, bij de opsommingstekens ( afloscapaciteit), is het aflosbedrag en het hulpverleningsverleden toegevoegd. Intake, submodule Advies In de beschrijving van het advies zijn enkele vervolgstappen toegevoegd waardoor nu de volgende vervolgstappen mogelijk zijn: - advies over de keuze voor één of meer vervolgstappen in het schuldhulpverleningsproces: Informatie en Advies; Stabilisatie; Betalingsregeling; Herfinanciering; Schuldregeling; Budgetcoaching; Budgetbeheer; Beschermingsbewind; Flankerende hulp; Duurzame Financiële Dienstverlening; Wsnp; Beëindiging van de hulpverlening. Verder zijn er 2 aanvullingen bij beschrijving geformuleerd namelijk: - de heldere doelen, het vaststellen van een prognose en de toets momenten; - een datum voor de tussen- en eindevaluatie. De verwijzing naar de centrale schuldenregistratie is verwijderd. De aandachtspunten zijn ook aangepast aan de actuele ontwikkelingen. 3. Module Crisisinterventie Blad 3

4 Bij de beschrijving crisisinterventie is een stap toegevoegd namelijk stap 5 analyseren of een schuldregeling mogelijk is. De definitie van een bedreigende situatie is aangepast op basis van de bepalingen van de Wgs waardoor de volgende situaties (of een combinatie hiervan) een crisis inhouden: gedwongen woningontruiming; beëindiging van de levering van gas, water, elektriciteit of stadsverwarming; opzegging dan wel ontbinding van de zorgverzekering. Voor ondernemers met schulden zijn ook bedreigende situaties vastgelegd en dat zijn de onderstaande situaties: beslag op roerende en/of onroerende zaken/goederen die het voortbestaan van de eventuele onderneming in gevaar brengt; opzegging bankkrediet. De tijdspanne is aangepast op basis van de Wgs. Deze ziet er nu als volgt uit: Crisisinterventie begint naar aanleiding van een hulpvraag. Binnen 3 werkdagen moet een gesprek met de schuldenaar plaatsvinden waar de hulpvraag wordt vastgesteld. De interventie moet binnen 2 weken worden afgerond. In het geval er sprake is van een crisissituatie van een ondernemer geldt een aangepaste maximale duur van 4 weken. 4. Module Informatie en Advies In de module wordt nu aangegeven welke informatie de klant minimaal schriftelijk moet ontvangen. Ook wordt er in deze vernieuwde versie een nadere uitleg van informatie en advies gegeven. Voor de volledigheid geven wij deze uitleg hieronder weer. Informatie en Advies beoogt steeds de zelfstandigheid van de klant te bevorderen en te benutten. Het is van belang aan te sluiten op de vraagstelling, behoeften en mogelijkheden van de klant. In het onderlinge contact zal het NVVK-lid de vraag en behoeften van de klant duidelijk moeten hebben bepaald. Informatie en Advies kan vervolgens specifiek toegesneden zijn op de vraagstelling van de klant of in meer algemene zin worden gegeven. Ook heeft bij deze module een actualiteiten slag bij de aandachtspunten plaatsgevonden. 5. Module Stabilisatie In de module Stabilisatie wordt de rol van deze fase beschreven voor ondernemers. Onderstaande alinea is hiervoor toegevoegd. Bij ondernemers met schulden kan bij stabilisatie ook worden ingezet op: - boekhoudkundige en/of fiscale ondersteuning in verband met het ordenen van achterstallige boekhouding en het doen van aangiftes; - begeleiding door bedrijfsadviseur, Ondernemersklankbord of vergelijkbaar. 6. Module betalingsregeling Als eerste wordt meer duidelijkheid gegeven over de inzet van een 100% betaling aan de schuldeisers. Zie onderstaande alinea. Conform de Gedragscode Schuldhulpverlening (2014) streven NVVK-leden in eerste instantie naar een regeling waarbij 100% terugbetaling van de schuld plaatsvindt. Daartoe onderscheidt de NVVK twee soorten regelingen: een betalingsregeling en een herfinanciering. Verder wordt meer duidelijkheid gegeven wanneer een betalingsregeling ingezet kan worden. Blad 4

5 Een betalingsregeling is een overeenkomst tussen de schuldenaar en de schuldeisers, waarin wordt bepaald dat de vastgestelde vordering volledig wordt terugbetaald in een vooraf vastgesteld aantal termijnen. De betalingsregeling is vaak voor één vordering, maar kan ook voor meerdere vorderingen gelden. De laatste grote aanpassing heeft te maken met het verband tussen Duurzame Financiële Dienstverlening en betalingsregelingen. Hier wordt een nadere uitleg bij gegeven. 7. Module Herfinanciering Ook in de module Herfinanciering wordt als eerste meer uitleg gegeven over de rol van herfinanciering binnen de schuldhulpverlening. Zie onderstaande alinea: Conform de Gedragscode Schuldhulpverlening (2014) streven de NVVK-leden in eerste instantie naar een regeling waarbij 100% terugbetaling van de schuld plaatsvindt. Daartoe onderscheidt de NVVK twee soorten regelingen: een betalingsregeling en een herfinanciering. Bij de criteria om vast te stellen of herfinanciering mogelijk is, is een criterium toegevoegd. Namelijk het criterium dat de kredietverstrekker toetst bij BKR in hoeverre er reeds sprake is van door de kredietaanvrager afgesloten leningen. In de oude module stonden 3 activiteiten beschreven die het NVVK-lid c.q. de kredietadviseur moet uitvoeren. In de aangepaste module staan 6 activiteiten beschreven. 2 activiteiten hebben betrekking op de activiteiten na de totstandkoming van de overeenkomst. Deze activiteiten worden in de module ook nader toegelicht. 8. Module Schuldregeling Deze module start met een nadere toelichting over de inzet van een schuldregeling. Hierin wordt aangegeven dat 100% betaling middels een betalingsregeling of herfinanciering altijd de voorkeur heeft. Verder is van belang om aan te geven dat de rol van de schuldhulpverlener expliciet omschreven wordt. Voor de volledigheid worden de betreffende teksten hieronder weer gegeven. Het NVVK-lid houdt in het proces van schuldregelen in gelijke mate rekening met de belangen van de schuldeisers en die van de schuldenaar. Het NVVK-lid treedt op als intermediair tussen de schuldeisers en de schuldenaar. Bij de tijdspanne heeft een wijziging plaatsgevonden i.v.m. het 120 dagen-model. De 120 dagen is nu een richtlijn en geen maximale termijn. Bij de inzet van een Schuldregeling wordt aangeven welke richtlijn gehanteerd kan worden bij reserveringen (in het kader van de 120 dagen) en beslaglegging. Zie onderstaande tekst: Bij beslag door één of meer schuldeisers voorafgaand, aan een akkoord van alle schuldeisers op het minnelijke voorstel en wanneer het beslag bij aanvang van de schuldregeling niet wordt opgeheven, is de richtlijn die door NVVK-leden wordt aangehouden dat er gedurende deze maanden dus geen spaarcapaciteit is om uit te delen. Verder wordt nadere uitleg gegeven hoe te handelen bij het overlijden van de klant. 9. Module Budgetcoaching Bij de beschrijving worden 4 stappen aangegeven en stap 3 (budgetcoachingsplan uitvoeren) en stap 4 (evalueren) zijn nadere uitgewerkt. Blad 5

6 Bij het aandachtspunt wordt benoemd dat kennis overdracht van belang is in het zelfredzaamheid van de klant. 10. Module Budgetbeheer In deze module heeft met name een verdere uitwerking van de reeds bestaande tekst plaatsgevonden. Er is onder andere een uitwerking gekomen van de 3 e stap, machtigingen, bij de uitvoering van budgetbeheer. Tevens wordt er nadere uitleg gegeven over de budgetbeheerrekening. Bij de aandachtspunten zijn de onderstaande onderwerpen toegevoegd: schuldhulpverlening voor Ondernemers; vergoeding inzagerecht; andere vormen van dienstverlening. Verder is er bij de tijdspanne een nadere uitwerking over de looptijd van budgetbeheer gegeven en is de relatie met een schuldregeling uitgewerkt. Ook wordt expliciet aangegeven dat de budgetbeheerder te allen tijde zonder opgave van redenen de Overeenkomst tot budgetbeheer kan beëindigen. 11. Module Beschermingsbewind Deze module is geheel herschreven en aangepast op basis van de aangepaste wetgeving en actuele ontwikkelingen. Deze module volgt als eerste de wettelijke regels en bepalingen en is aangevuld op de eisen en richtlijnen die vanuit de NVVK worden voorgestaan. Daarbij ligt de nadruk op het regelen van schulden bij gelijktijdig beschermingsbewind. Daarna wordt middels de volgende onderdelen beschermingsbewind nader uit de doeken gedaan: Beschrijving: o taken bewindvoerder; o rekening en verantwoording; o kosten bewind. Aandachtspunten. Tijdspanne.. Eisen aan de beschermingsbewindvoerder. 12. Module Flankerende hulp Ook in deze module heeft een verdere uitwerking van de al bestaande tekst plaatsgevonden. Daarnaast is in de beschrijving toegevoegd dat onder verwijzing naar derden ook kan worden gedacht aan vrijwilligers(organisaties) of organisaties en instellingen van algemeen maatschappelijk nut. Verder wordt aangegeven dat bij de doorverwijzing naar de flankerende hulp, de instantie waarnaar is verwezen en de afspraken die hieromtrent zijn gemaakt, door het NVVK-lid worden geregistreerd. 13. Module Duurzame Financiële hulpverlening (DFD) Binnen deze module zijn enkele voorbeelden toegevoerd waarbij DFD kan worden ingezet. Het gaat daarbij om de onderstaande situaties: een eigen woning die lastig verkoopbaar is gebleken; andere zaken die het niet mogelijk maken binnen een regulier stabilisatietraject van 4 maanden de betalingsregeling, herfinanciering, saneringskrediet of schuldbemiddeling in te zetten; een nog af te wikkelen vroegere onderneming. Blad 6

7 14. Module Communicatie met schuldeisers In deze module wordt aangegeven dat het in het kader van een schuldhulpverleningstraject communicatie essentieel is bij het efficiënt laten verlopen van een traject. Dit wordt ook verder in deze module uitgewerkt. Het waarom, wat en wanneer wordt verder omschreven. Dit is een verdere verdieping van de oude module. Verder wordt er concreet aangegeven wanneer een NVVK-lid actief contact moet opnemen met de schuldeisers. 15. Module Gelijkberechtiging De kop van de module is aangepast naar gelijkberechtiging, het was gelijkheidsbeginsel. Er komen diverse aandachtspunten aan bod waarbij er 2 nieuwe aandachtspunten worden aangeven. Het betreft de volgende 2 aandachtspunten: Gelijkberechtiging houdt ook verband met gelijktijdigheid. Schuldeisers dienen in principe gelijktijdig te worden uitbetaald. Van dit principe kan worden afgeweken wanneer het oplossen of beheersen van de schuld door ongelijktijdige betaling van schuldeisers wordt bevorderd én wanneer zoals met name bij Duurzame Financiële Dienstverlening (DFD) en Stabilisatie of wanneer de schuldeisers hiermee instemmen. Om het doel van de module DFD te kunnen realiseren en het maatschappelijk aanvaarde bestaansminimum van schuldenaren te kunnen garanderen kan het ten aanzien van afzonderlijke vorderingen voorkomen dat de gelijkberechtiging van schuldeisers niet wordt toegepast. 16. Module Schuldregeling in het kader van Schuldhulpverlening voor Ondernemers (SHVO) Een geheel nieuwe module. Het gaat te ver om de gehele module hier te vermelden waardoor een verwijzing naar de gehele module op zijn plaats is. 17. Module Nazorg In deze module hebben de aanpassingen met name te maken met de Abw, de Wgs en de Memorie van Toelichting van de Wgs. Een gevolg is bijvoorbeeld dat de inzet van nazorg al beschreven dient te worden in het Plan van aanpak. Blad 7