V&VN VS oncologie 24 maart 2016 DEPRESSIE? OF? Klinisch redeneren met een oncologische casus Marieke van Piere VS GGZ Alrijne Leiden
|
|
|
- Greta Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 V&VN VS oncologie 24 maart 2016 DEPRESSIE? OF? Klinisch redeneren met een oncologische casus Marieke van Piere VS GGZ Alrijne Leiden
2 LEERDOELEN De deelnemer is in staat: onderscheid te maken tussen somberheid en depressie bij een oncologische patiënt VenVN VS oncologie 2
3 INHOUD Casus Somber of depressief Klinisch redeneren VenVN VS oncologie 3
4 CASUS 41 JR VROUW Gehuwd, 3 kinderen (17, 14, 11 jr) Gemetastaseerd mamma ca, behandeld met chemo 3 jr geleden (curatief) Nu recidief, weer start behandeling met chemo (1 x p 3 wkn op poli met man) Blanco psychiatrische voorgeschiedenis Laatste weken meer vermoeid, minder energie, zegt afspraken af. Als dit het effect is, wil ik het dan nog wel? VenVN VS oncologie 4
5 SOMBER? DEPRESSIE? Depressie 5% alg bev Bij kanker Kanker 3,7-58 % Palliatieve fase:15-25 % VenVN VS oncologie 5
6 KLINISCH REDENEREN VenVN VS oncologie 6
7 BPS (G) MODEL sociaal gezondheidszorgsysteem psychisch biologisch VenVN VS oncologie 7
8 KLINISCH REDENEREN (1/2) Anamnese Aanleiding Alg psychiatrische diagnostiek Heteroanamnese Psychiatrische voorgeschiedenis Familiaire belasting Biografische gegevens Psychiatrische onderzoek VenVN VS oncologie 8
9 KLINISCH REDENEREN (2/2) Alg somatische conditie Actuele somatische klachten Somatische VG Medicatiegebruik Intoxicaties Lichamelijk onderzoek Oriënterend lab, bloed en urine (schildklier, HB) Speciale aandacht voor lichamelijke aandoeningen die depressie-, of stemmingsklachten kunnen veroorzaken Eventueel aanvullend onderzoek (let op bepaalde medicatie, alcohol of drugs > geven stemmingsklachten en lichamelijk disfunctioneren) VenVN VS oncologie 9
10 PSYCHIATRISCHE ANAMNESE Indruk, expressie en motoriek Bewustzijn Oriëntatie Geheugen Waarneming Denken Zelfbeleving Stemming en affect Driftleven, willen en verlangen Middelen gebruik VenVN VS oncologie 10
11 INDRUK, EXPRESSIE EN MOTORIEK Lichaamshouding, beweging, mimiek en spraak. Expressie en psychomotoriek verstoord? Overactief, druk en bewegelijk Onderactief, passief en geremd VenVN VS oncologie
12 BEWUSTZIJN Een biologische toestand waardoor we besef hebben van onze omgeving. Aandacht te trekken en/of te behouden? Bewustzijn verstoord? Verminderd of niet meer aanspreekbaar zijn. Concentratie verlies, verhoogd afleidbaar, prikkelgevoelig VenVN VS oncologie
13 ORIENTATIE Een toestand waarin we besef hebben van tijd, plaats en persoon. Oriëntatie verstoord? Desoriëntatie in tijd en/of plaats en/of persoon VenVN VS oncologie
14 GEHEUGEN Vermogen om dingen te onthouden op korte termijn, lange termijn Geheugen verstoord? Korte termijn verstoord Lange termijn verstoord Inprenting verstoord VenVN VS oncologie 14
15 WAARNEMEN Waarneming: via onze zintuigen hebben we contact met onze omgeving Waarnemen verstoord? Hallucinatie Illusie VenVN VS oncologie
16 DENKEN Het denken kunnen we alleen maar waarnemen aan iemands uitspraken. We onderscheiden daarin o.a. inhoud, tempo, vorm en geheugen. Denken verstoord? Inhoud: Tempo: Vorm: waan vertraagd of versneld incoherent Geheugen: korte en lange termijn geheugen inprenting VenVN VS oncologie 16
17 ZELFBELEVING De mens beseft dat zij leeft en heeft het vermogen een beeld te vormen van zichzelf. Zelfbeleving verstoord? Depersonalisatie: vervreemding van zichzelf Derealisatie: vervreemding van de omgeving VenVN VS oncologie
18 STEMMING EN AFFECT Stemming: de waardering van onze levenssituatie als geheel (grondgevoel van langere duur). Affect: emoties en gevoelens van korte duur Stemming en affect verstoord? Stemming: abnormale neerslachtigheid of opgewektheid, somberheid of vrolijkheid, lusteloosheid of over-enthousiasme Affect: overdreven gevoeligheid, onbeheerst uiten van gevoelens VenVN VS oncologie
19 WILLEN EN VERLANGEN Willen: doelbewust nastreven en handelen Verlangen: betrekking of driften Willen en verlangen verstoord? Remming Ontremming (niets weerhoudt je) Impulsiviteit Drang (verslavingen) Dwang (obsessies) VenVN VS oncologie
20 AANVULLEND ONDERZOEK Screeningslijsten BDI (Beckers Depression Investigation) (zelf invullijst) MADRS, GDI (Geriatric depression Investigation) VenVN VS oncologie 20
21 FORMULERING PROBLEEM 41 jarige vrouw met metastasen en klachten van somberheid Diagnose: 1. somberheid door ziekteproces, coping 2. somberheid door verlies van functie/rol 3. depressieve stemming door medicatie (bijwerkingen) 4. depressieve stemming door somatische en/of lab.afwijkingen 5. depressieve stemming door stervensfase (rouw) VenVN VS oncologie 21
22 WAT WILT U NOG MEER WETEN? VenVN VS oncologie 22
23 BPS (G) Biologisch: 41 jr vrouw met recidief en gemetastaseerd mammaca Psychisch: somber/depressie Sociaal: verminderde gezinsfunctie (G)? VenVN VS oncologie 23
24 DIFFERENTIAAL DIAGNOSES SOMATISCH PSYCHISCH VenVN VS oncologie 24
25 SOMATISCH? Uitsluiten somatische oorzaken Lab? Schildklier? HB? Medicatie bijwerkingen? Corticosteroïden en bepaalde chemotherapeutica zijn depressogeen VenVN VS oncologie 25
26 PSYCHISCH Differentiaal diagnoses: Somberheid als symptoom en bijwerking van kanker of medicatie Aanpassingsstoornis (uit de DSM5 gehaald), acute stressst Somatisch symptoomziekte stoornis (somatisatie) Depressie Dysthymie Wat is het niet? VenVN VS oncologie 26
27 DSM5 DEPRESSIEVE STOORNIS (1/3) Gedurende 14 dagen sprake van minstens 5 symptomen, waaronder een sombere stemming ofwel verlies van interesse of plezier: Sombere stemming; Interesse of plezier ; Gewicht of eetlust (soms juist gewicht of eetlust ); Inslaapproblemen of slapen ; Geremdheid of prikkelbaar ; Moeheid of energie ; Gevoelens van waardeloosheid en schuldgevoelens; Nadenken, concentratie of besluiteloosheid; doodsgedachten suïcidegedachten, -plannen Bovendien: de klachten veroorzaken lijdensdruk of gaan samen met beperkingen in het algemeen, sociaal of beroepsmatig functioneren VenVN VS oncologie 27
28 DSM5 (2/3) Uitsluitingscriteria Geen depressieve stoornis indien de depressieve symptomen bestaan in het kader van middelengebruik, een onderliggende lichamelijke ziekte, een rouwproces, een bipolaire stoornis, een schizoaffectieve stoornis of een psychotische stoornis VenVN VS oncologie 28
29 VenVN VS oncologie 29
30 SYMPTOMEN VAN EEN DEPRESSIEVE STEMMINGSSTOORNIS Gedachten Gevoelens Gedrag Negatieve gedachten Neerslachtigheid Geremdheid Nutteloosheid Lusteloosheid Initiatiefloosheid Zinloosheid Niet kunnen genieten Twijfelzucht Waardeloosheid Vermoeidheid/futloosheid Inactiviteit Totaal nihilisme Negatieve ideeen van de werkelijkheid Selectieve negatieve herinneringen Gespannenheid / innerlijke onrust Absolute leegheid Vertraagde tijdsbeleving Angst teruggetrokkenheid / vermijden van soc contacten Agitatie/ motorische onrust Slaapstoornissen Verminderde of toegenomen voedselinname Ongezonde leefpatronen
31 DSM 5 (3/3) Depressieve stemmingsstoornissen: disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis depressieve stoornis persisterende depressieve stoornis (dysthymie) premenstruele stemmingsstoornis depressieve stemmingsstoornis door een middel/medicatie; depressieve stemmingsstoornis door een somatische aandoening; andere gespecificeerde depressieve stemmingsstoornis; ongespecificeerde depressieve stemmingsstoornis. Bipolaire stemmingsstoornissen: bipolaire-i-stoornis; bipolaire-ii-stoornis; cyclothyme stoornis; bipolaire stemmingsstoornis door een middel/medicatie; bipolaire stemmingsstoornis door een somatische aandoening; andere gespecificeerde bipolaire stemmingsstoornis; ongespecificeerde bipolaire stemmingsstoornis VenVN VS oncologie 31
32 SAMENVATTEND Veel onderdiagnostiek Moeilijk differentiëren Gebruik klinisch redeneren Haal somberheid en depressie uit elkaar VenVN VS oncologie 32
33 VRAGEN? VenVN VS oncologie 33
34 TAKE HOMEMESSAGE Somberheid en depressie komt veel voor Vaak onderdeel van ziekzijn, medicatie, angst, oncologisch proces Goed doorvragen op : kijkt u nog ergens naar uit? Beleeft u nog ergens plezier aan? Ziektegerelateerde verschijnselen uitsluiten van passend bij oncologisch proces VenVN VS oncologie 34
35 VenVN VS oncologie 35
Veranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen. R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie
Veranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie 2 DSM-5-classificatie Bipolaire stoornissen Depressieve stoornissen Bipolaire-I-stoornis Bipolaire-II-stoornis Cyclothyme
Grensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie
Grensoverschrijdend gedrag Les 2: inleiding in de psychopathologie Programma Psychopathologie; wat is het? Algemene functionele psychopathologie DSM Psychopathologie = Een onderdeel van de psychiatrie
Depressie, dysthymie en de bipolaire stoornis
Depressie, dysthymie en de bipolaire stoornis Inleiding Iedereen kan zich wel eens somber en lusteloos voelen maar doorgaans is dat van korte duur. Bij sommige mensen houden deze klachten langere tijd
Depressies en angststoornissen - Net zo vaak samen als apart. Prof.dr. W.A. Nolen UMC Groningen
Depressies en angststoornissen - Net zo vaak samen als apart Prof.dr. W.A. Nolen UMC Groningen NESDA - Verschillende cohorten Vanuit NEMESIS (303) Vanuit ARIADNE (261) 1 e lijn (1611) Met huidige depressie/angststoornis
E-book-Depressie en dysthymie.indd :29:33
E-book-Depressie en dysthymie.indd 1 16-12-2014 14:29:33 Colofon Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland)
Manisch depressief of bipolaire stoornis
0000 2027 - SV - oktober 2012 Manisch depressief of bipolaire stoornis campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. 03 285 20 00 fax 03 239 23 23 www.st-vincentius.be GasthuisZusters
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
4.3.1 Diagnostische Checklist voor cliënten zonder dementie: DSM-5 criteria
4.3.1 Diagnostische Checklist voor cliënten zonder dementie: DSM-5 criteria Stappen 1 t/m 4 betreffen Depressie, stappen 5 en 6 betreffen Apathiesyndroom STAP 1. Bepaal of de volgende hoofdsymptomen voorkomen.
Tineke Vos, psychiater MCH-Bronovo Den Haag 21 september 2015
Tineke Vos, psychiater MCH-Bronovo Den Haag 21 september 2015 Vijf symptomen > 2 weken Ten minste één van de eerste twee Verandering in functioneren Angst kan symptoom zijn van depressie Verschil rouw
VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht
VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht GEDRAG: De wijze waarop iemand zich gedraagt, zijn wijze van doen, optreden
Registratierichtlijn. E003 Beroepsgebonden depressie
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut AMC/UvA Postbus 22660 1100 DD Amsterdam tel. 020 566 5387 e mail: ncvb@amc.nl 2 CAScode: P652 Van deze richtlijn is een achtergronddocument Omschrijving
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria
Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria Vierde oplage, juni 2016 In deze lijst zijn de belangrijkste wijzigingen opgenomen t.o.v. de derde oplage (juni 2015). Pagina Stoornis Derde oplage,
Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?
Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij (oudere) mensen met een verstandelijke beperking Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Kennis over angst en depressie Risicofactoren
07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking
Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,
Dysthymie Aanpassingsstoornis Diagnoses met een beperking? Sascha Russo, psychiater
Dysthymie Aanpassingsstoornis Diagnoses met een beperking? 04-10-2017 Sascha Russo, psychiater Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Stemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut
Stemmingsstoornissen Van DSM-IV-TR naar DSM-5 Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut Inhoud Veranderingen in de DSM-5 Nieuwe classificaties
Stemmingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel
Stemmingsstoornissen Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel Inhoud 1. Casus Mark 2. De context: psychiatriebij mensenmet eenvb 3. Stemmingsstoornissen
Diagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014
DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014 Inhoud DSM IV -> DSM 5 DSM IV: Schizofrenie als kernsyndroom Even stilstaan bij SCHIZOFRENIE Kritiek op DSM IV Overzicht DSM 5 Schizofrenie (1) Epidemiologie:
Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist
Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Dopamine Ziekte van Parkinson: minder dopamine Dopamine is een signaalstof die de communicatie tussen hersencellen
Medicatie op indicatie
Medicatie op indicatie Een onderzoek naar het gebruik van medicatie door patiënten die met een in bewaringstelling via de acute dienst worden opgenomen in regio Amsterdam, Apeldoorn en Rotterdam Jolanda
Diagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
Diagnostiek volgens het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Inleiding Bij de diagnostiek van psychische klachten in de huisartsenpraktijk worden niet altijd dezelfde diagnostische criteria
Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson
Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson Maastricht, 9 mei 2017 Dr. A.F.G. Leentjens, psychiater Afdeling Psychiatrie MUMC 1951-2014 1926-2002 Inhoud Depressieve klachten -wat is een depressie?
Vroegsignalering bij dementie
Vroegsignalering bij dementie Docentenhandleiding voor mbo-zorg onderwijs en bijscholing Docentenhandleiding voor mbo-zorg onderwijs en bijscholing Contact: Connie Klingeman, Hogeschool Rotterdam c.a.klingeman@hr.nl
Samenvatting Richtlijn
Samenvatting Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Multidisciplinaire richtlijn ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering van zorgverleners, gericht op patiënten met kanker en/of
Depressieve klachten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Depressieve klachten Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Klachten en symptomen 3 Oorzaken 5 Wanneer arts raadplegen 6 Wat kun je zelf doen 7 Geneesmiddelen
Depressie bij verpleeghuiscliënten
Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressie bij verpleeghuiscliënten Folder 3 Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen
Algemene folder Zorgprogramma Bipolaire Stoornissen
Voor wie? Deze folder is bedoeld voor mensen die de diagnose bipolaire stoornis hebben gekregen of waarbij er een sterk vermoeden is dat er van een bipolaire stoornis sprake zou kunnen zijn. Het vraagt
Depressieve symptomen bij verpleeghuiscliënten
Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor afdelingsmedewerkers Depressieve symptomen bij verpleeghuiscliënten Folder 2 Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober
Depressie Informatiefolder voor cliënt en naasten Zorgprogramma Doen bij Depressie Versie 2013-oktober Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen en welke oorzaken
Leven met een amputatie. Chris Leegwater Vinke Psycholoog
Leven met een amputatie Chris Leegwater Vinke Psycholoog Amputatie 2 Amputatie is voor de geamputeerde meestal een ernstig trauma, niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Naast het verlies van de
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten
Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten Folder 1 Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen met depressieve klachten en
Depressie. Informatiefolder voor zorgteam. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober
Depressie Informatiefolder voor zorgteam Zorgprogramma Doen bij Depressie Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor een cliënt bij wie een depressie
Depressie na een beroerte
Afdeling: Onderwerp: 6B Neurologie 1 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze informatiefolder is bedoeld voor zowel patiënten die in het Ikazia Ziekenhuis zijn opgenomen en/of hun naasten. Door middel van
Praktische opdracht ANW Depressies
Praktische opdracht ANW Depressies Praktische-opdracht door een scholier 1714 woorden 27 februari 2002 7,9 16 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Deze brochure gaat over depressies. Op het moment hebben
Dag van de Zorg 2013. Depressie: watisheten watbrengthetteweeg? Met dank aan het team Vennen 3 en dr. Michel Dierick in het bijzonder.
Dag van de Zorg 2013 Depressie: watisheten watbrengthetteweeg? Met dank aan het team Vennen 3 en dr. Michel Dierick in het bijzonder. 1 Wat is stemming? + - 2 Gemoed, stemming: Constant aanwezige achtergrond,
InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Sportief bewegen met een depressie. Depressie
Sportief bewegen met een depressie Depressie Sportief bewegen met een depressie...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op
Depressie bij verpleeghuiscliënten
Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor afdelingsmedewerkers Depressie bij verpleeghuiscliënten Folder 4 Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken zijn bij
Bijlage van DSM V naar ICPC 1
Bijlage van DSM V naar ICPC 1 Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen 319 Verstandelijke beperking P85 Mentale retardatie/intellectuele achterstand 307.9 Communicatiestoornissen P29 Andere psychische
Depressie bij ouderen
Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder
Aan de slag met psychose en bipolaire stoornis
Aan de slag met psychose en bipolaire stoornis Anja Stevens, psychiater, Dimence Charlotte Marchandisse, VS, GGZinGeest Zwolle, 8 december Phrenoscongres Opzet Introductie hypomanie, manie, psychose Rollenspellen
Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd.
Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. INTERLINE PSYCHIATRIE 2013 april 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
Dement of gewoon bijzonder gedrag?
Dement of gewoon bijzonder gedrag? 80 jarige mevrouw vrijwillig opgenomen op opnameafdeling Gerontopsychiatrie vanwege: Slechte zelfzorg Tot niets komen Vermagering Opsluiten in huis Paranoïde wanen: buren
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud
Opbouw praatje. Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie
DEMENTIE Opbouw praatje Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie Definitie dementie Dementie is een syndromale diagnose, een ziekte
In de praktijk Casus carrousel
In de praktijk Casus carrousel Symposium Sterkte met je tumor Maastricht, 13 april 2017 Marc Kamps, medisch maatschappelijk werker Alied van der Aa, gezondheidszorgpsycholoog Hans Mos, geestelijk verzorger
Depressie bij ouderen
Depressie bij ouderen 2 Depressie bij ouderen komt vaak voor, maar is soms moeilijk te herkennen. Deze folder geeft informatie over de kenmerken en de behandeling van een depressie bij ouderen. Wat is
De Selfreportmethode in de Psychiatrie
De Selfreportmethode in de Psychiatrie Dhr..J.M.Klaver Spatie Apeldoorn Overzicht colleges 1 Algemeen - methodes - definities - Scl-90, UCL, VM 2 Stressmanagement - Kernberg - Indicatie behandeling/beleid
Richtlijn Isolatie en vrijheidsbeperkende maatregelen
De gezondheidseffecten van isolatie Het toepassen van isolatie maakt gezonde mensen ziek, en zieke mensen zieker Er treden zowel lichamelijke als psychische problemen op Problemen ontstaan al na een kort
Lezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence
Lezing voor de NVA Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog Ontwikkelingsstoornissen Dimence Waarom diagnostiek? Hoe doen we eigenlijk diagnostiek? De DSM 5 Wijzigingen in de DSM 5 voor de autisme
DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS. Maaike Nauta Leonieke Vet. Klinische Psychologie RuG. Accare UC Groningen
DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS Maaike Nauta Leonieke Vet Klinische Psychologie RuG Accare UC Groningen Dit lukt me nooit Anderen vinden het niks Ik zie er niet uit Ze vinden me saai Maar wanneer
Psychotische stoornissen in DSM V. Mirjam Klein (supervisor Erik Giltay) Afdeling Psychiatrie LUMC, Leiden
Psychotische stoornissen in DSM V Mirjam Klein (supervisor Erik Giltay) Afdeling Psychiatrie LUMC, Leiden Kritiek op DSM IV Nauwelijks goede definitie van Schneideriaanse symptomen Subtyperingen niet betrouwbaar
Somatische comorbiditeit bij affectieve stoornissen
Somatische comorbiditeit bij affectieve stoornissen Monica Pop, Marleen van Beek & Aart Schene Afdeling Psychiatrie, Radboudumc NijCare Symposium, Nijmegen, 14 juni 2018 Hippocratische geschriften - vijfde
Eenzaamheid bij ouderen Brede conferentie Transformatie 6 maart Rianne van der Meer, klinisch geriater Groene Hart Ziekenhuis
Eenzaamheid bij ouderen Brede conferentie Transformatie 6 maart 2018 Rianne van der Meer, klinisch geriater Groene Hart Ziekenhuis Eenzaamheid bij ouderen Casus Ouderen en eenzaamheid Eenzaamheid herkennen
Stappenplan depressie
Stappenplan depressie Vroegtijdige opsporing en behandeling van depressie bij zelfstandig wonende ouderen Stap 1: Screenen op depressie in de eerste lijn (kruis aan) GDS-2 1. Heeft u zich de afgelopen
Als je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater
Als je dip een depressie wordt. Dokter op dinsdag 11 december 2012 L.Breuning, psychiater Wanneer is een dip een depressie Dip hoort bij het leven Depressie is een ziekte Ziekte die (nog) niet aan te tonen
Postpartum psychiatrie op de moeder-baby unit
Oprichtingssymposium LKPZ 9 september 2010, Corpus, Oegstgeest Postpartum psychiatrie op de moeder-baby unit Kathelijne Koorengevel, psychiater Monica Ouwens, dans- en bewegingstherapeut Afdeling Psychiatrie
Een depressie. P unt P. kan u helpen. volwassenen
Een depressie P unt P kan u helpen volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit soort
Inhoud Dementie: Symptomen en vroegsignalering
Inhoud Dementie: Symptomen en vroegsignalering Marian Maaskant Stg. Pergamijn Universiteit Maastricht / GKC Rianne Meeusen Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven en De Kempen Marian Maaskant Casus Wat is
Welkom bij. Een kijkje in de lesdagen
Welkom bij Een kijkje in de lesdagen Maak kennis met Con Amore Welkom, wat leuk dat je geïnteresseerd bent in onze opleiding of je misschien zelfs al hebt ingeschreven! Met dit document willen we je een
Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
6 e mini symposium Ouderenzorg
6 e mini symposium Ouderenzorg Aanvullende diagnostiek bij dementie in de 1 e lijn Suzanne Boot, specialist ouderengeneeskunde, kaderarts psychogeriatrie i.o. 28-09-2015 Pagina 1 6 e Mini symposium ouderenzorg
VMDB 15-06-2013. Arnold Scholten Psycholoog Brijder Verslavingszorg
VMDB 15-06-2013 Arnold Scholten Psycholoog Brijder Verslavingszorg DUBBELE DIAGNOSE Psychiatrische Stoornis + middelenproblematiek Er bestaat wederzijdse beïnvloeding Prognose is minder goed Afzonderlijke
Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson. Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding
Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding Inhoud Verschijnselen van de ziekte van Parkinson Slaapproblemen Stemmingsproblemen
Stemmingsstoornissen. Els Ronsse. Psysense Oc br ebergiste. www.psysense.be
Stemmingsstoornissen Els Ronsse Polikliniek PC Guislain Psysense Oc br ebergiste www.psysense.be Inleiding Stemmingsstoornissen bij V.G. zijn veel meer dan stoornissen in de stemming, ook in cognitie motivatie
Verslaving apart? Dubbele diagnostiek als standaardbehandeling. dr. C.A. Loth
Verslaving apart? Dubbele diagnostiek als standaardbehandeling in de GGz dr. C.A. Loth Cijfers 1,2 miljoen alcoholisten/problematische drinkers 1,8 miljoen dagelijkse gebruikers benzo s, 22 % gebruikt
ADHD bij volwassenen met een angststoornis
ADHD bij volwassenen met een angststoornis Impuls Symposium AD(H)D, een hype? (Differentiaal) Diagnostiek en Comorbiditeit woensdag 1 april 2009 Anke Roodbergen, psychiater i.o. De Jutters/PsyQ, Den Haag
De geriatrische patiënt op de SEH. SEH onderwijsdag Sigrid Wittenberg, aios klinische geriatrie
De geriatrische patiënt op de SEH SEH onderwijsdag Sigrid Wittenberg, aios klinische geriatrie Relevante onderwerpen Delier Symptoomverarming Medicatie op de SEH Duur aanwezigheid patiënt op de SEH Delier
Suicidaal gedrag bij jongeren
Suicidaal gedrag bij jongeren Voorkomen RINO 15 december 2016 Ad Kerkhof Suïcide in Nederland : 1980-2015 absolute aantallen 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1982 1986 1990 1994 1998 2002
Depressie. hoe, wat & hulp. Stef Linsen, psychiater. 12 oktober 2017 Amsterdam. Icarus Blender #2, Vitamine Z
Depressie hoe, wat & hulp 12 oktober 2017 Amsterdam Icarus Blender #2, Vitamine Z Stef Linsen, psychiater www.steflinsen-psychiatrie-partnerhulp.nl Hoe méer vitale kenmerken, hoe ernstiger: - wakker tussen
Middelenmisbruik en crisis
Middelenmisbruik en crisis Een lastige combinatie Mike Veereschild Tom Buysse Middelengebonden spoedeisende situaties Intoxicatie van een verslavend middel Onthouding van een verslavend middel Kernsymptomen
Vroegsignalering van angst bij kanker
Vroegsignalering van angst bij kanker Symposium juni 2016, Amsterdam Hoe harder we angst bevechten, hoe meer ze ons verleidt en verstikt. Hoe meer we de angst in de ogen zien, hoe sneller ze vrijheid biedt.
Dementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013
Dementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013 Hoeveel mensen in Nederland hebben dementie? 16.5 miljoen Nederlanders; 2.5 miljoen hiervan is 65+ (15%)
Zorgpad Stemmingsstoornissen
Zorgpad Stemmingsstoornissen informatie voor cliënten Inhoud Inleiding 1 Voor wie is deze folder? 1 Aanmelden bij Delta 2 Intakegesprek 2 Start van de zorg 2 De diagnose 3 Wanneer is er sprake van een
DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016
DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen Marloes de Kok, GZ-psycholoog Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Psychotrauma
Delier en Depressie in de terminale fase
Delier en Depressie in de terminale fase Karel Hoffmans huisartsconsulent IKST 06- /07 DELIER in de terminale fase Casus uit de praktijk gegrepen Diagnostiek Behandeling Discussie Uit de praktijk gegrepen
Herkennen van DEPRESSIE bij ouderen
Herkennen van DEPRESSIE bij ouderen ook in relatie tot dementie en delier Congres depressie bij ouderen, workshop Utrecht, 25 november 2014 Jan Oudenes, verpleegkundig consulent geriatrie Bestaat Sinterklaas?
Vraag 1 Lees de tekst Internaliserend gedrag en co-morbiditeit en beantwoord daarna de vraag.
Feedbackvragen Casus Martijn Vraag 1 Lees de tekst Internaliserend gedrag en co-morbiditeit en beantwoord daarna de vraag. Bij Martijn is sprake van sociaal isolement, somberheid, niet eten. Dat duidt
Medicatie bij Probleemgedrag
Medicatie bij Probleemgedrag Reehorst 10-6-2016 Dr. Martin Kat psychiater M.C.Alkmaar afd. Klin. Geriatrie/ Amsterdam/ CCE psykat@hetnet.nl inhoud Probleemgedrag en de ouderenpsychiatrie Wat doet medicatie
oud en kwetsbaar Psychiatrische ziektebeelden bij ouderen met een verstandelijke beperking
oud en kwetsbaar Psychiatrische ziektebeelden bij ouderen met een verstandelijke beperking Rianne Meeusen, Gezondheidszorgpsycholoog/orthopedagoog Çonny van Outheusden, PIT-verpleegkundige 27-09-2013 inleiding
Omgaan met onaangepast gedrag in het Sociaal Raadsliedenwerk en Schuldhulpverlening. Sjaak Boon www.bureauboon.nl
Omgaan met onaangepast gedrag in het Sociaal Raadsliedenwerk en Schuldhulpverlening Sjaak Boon www.bureauboon.nl Sombere stemming Verminderde interesse in activiteiten Duidelijke gewichtsvermindering Slecht
Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné
Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase Henry Honné februari/maart 2017 Breincafés Midden-Limburg 1 Master Neurorehabilitation and Innovation cum laude, en fysiotherapeut.
Depressie. Postpartum depressie
Depressie Postpartum depressie juli 2016 Doel Het op eenduidige wijze handelen bij een depressie / postpartum depressie. Definitie Depressie: sombere stemming en/of een duidelijke vermindering van interesse
CAT VRAGEN OEFENEN Week 1. Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013
CAT VRAGEN OEFENEN Week 1 Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 8 maart 2013 1.Psychiatrisch onderzoek: De cognitieve functies bestaan o.a. uit: a. geheugen,
NAH EN DEPRESSIE: EEN GORDIAANSE KNOOP? Congressenmetzorg , Ede Hans van Dam, docent en consulent nah
NAH EN DEPRESSIE: EEN GORDIAANSE KNOOP? Congressenmetzorg 15-12-2017, Ede Hans van Dam, docent en consulent nah hv.dam@online.nl PROGRAMMA NAH en psychiatrie - een mijnenveld? Depressie en NAH de valkuilen.
De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling
De registratie van doelsymptomen op een gesloten acute opnameafdeling Klinisch Centrum Acute Psychiatrie (KCAP) Den Haag Voorjaarscongres 1 april 2009 Martiniplaza Groningen Stephanie Bohnen, Remco de
Welke veranderingen in gedrag kun je als diëtiste bij ouderen met Haperende Hersenen tegenkomen
Welke veranderingen in gedrag kun je als diëtiste bij ouderen met Haperende Hersenen tegenkomen Masé Sutterland Rouw- en Verliesbegeleider bij Hartseer Praktijkondersteuner GGZ, Somatiek en Ouderenzorg
Een depressie. PuntP kan u helpen. groep: volwassenen
Een depressie PuntP kan u helpen groep: volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit
Edwin Beld, psychiater. Werkzaam in Den Helder GGZ NHN
P S Y C H O S E Edwin Beld, psychiater Werkzaam in Den Helder GGZ NHN PSYCHOSE Psychose Krankzinnigheid Manie Schizofreen Schizoaffectief Borderline? Waanstoornis Maniak Psycho Geestesziek Bezeten Gek
Werkstuk Biologie Dementie
Werkstuk Biologie Dementie Werkstuk door een scholier 1045 woorden 22 december 2003 5,3 40 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is dementie: Vanuit het Latijn vertaald betekent dementie letterlijk ontgeestelijk-zijn.
Behandeling van mensen met hiv en depressieve klachten: online en in de spreekkamer
Behandeling van mensen met hiv en depressieve klachten: online en in de spreekkamer Vivian Kraaij, Sanne van Luenen en Marieke Been 1 december 2016 Nadia Garnefski Inhoud Online zelfhulpprogramma voor
Psychiatrische diagnostiek is veel meer dan een DSM-5-classificatieen. Michiel W. Hengeveld en Vos Beerthuis, psychiaters
Psychiatrische diagnostiek is veel meer dan een DSM-5-classificatieen Michiel W. Hengeveld en Vos Beerthuis, psychiaters Richtlijn psychiatrische diagnostiek Ontwikkeltraject: maart 2013 maart 2015 Monodisciplinair
Codeer huidige toestand van de depressieve stoornis of bipolaire I stoornis met het vijfde cijfer:
Stemmingsstoornissen (Mood Disorders) Deze sectie is in drie delen onderverdeeld. Het eerste deel beschrijft de stemmingsepisodes (depressieve episode, manische episode, gemengde episode en hypomane episode),
Depressie. De rol van yoga en natuurlijke geneeskunde erbij Oosterse & Westerse geneeskunde
Depressie De rol van yoga en natuurlijke geneeskunde erbij Oosterse & Westerse geneeskunde - Wat is depressie wel en wat is niet? - Wat helpt wel en wat helpt niet? - Is depressie gevaarlijk? Aalst, 3
STAPPENPLAN DEPRESSIE IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN DEPRESSIE IN DE EERSTE LIJN Vroegtijdige opsporing en behandeling van bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op in de eerste lijn (kruis aan). GDS-2 1. Hebt u zich de afgelopen maand