Integraal Plan van aanpak overvallenproblematiek Regio Limburg - Noord. 15 Oktober 2010 Versie 1.0

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Integraal Plan van aanpak overvallenproblematiek. 2010 Regio Limburg - Noord. 15 Oktober 2010 Versie 1.0"

Transcriptie

1

2

3 Integraal Plan van aanpak overvallenproblematiek 2010 Regio Limburg - Noord 15 Oktober 2010 Versie 1.0

4 Integraal Plan van aanpak overvallenproblematiek 2010 Regio Limburg - Noord Aanleiding Op 9 februari 2010 heeft in Rotterdam de aftrap plaatsgevonden van de landelijke Taskforce Overvallen. Deze Taskforce is op 16 oktober 2009 ingesteld door de Minister van Justitie, met als doel de prioritering van een integrale aanpak van overvallen. Vanuit een publiek private samenwerking wordt beoogd om door middel van preventie, repressie en nazorg het aantal overvallen in Nederland substantieel naar beneden te brengen. In het verlengde van deze landelijke startbijeenkomst is op 27 april 2010 een bijeenkomst georganiseerd voor de politieregio's Limburg-Noord en Limburg-Zuid. Tijdens deze bijeenkomst is van de zijde van bestuur, bedrijfsleven, politie en Openbaar Ministerie toegelicht welke maatregelen genomen worden in preventieve en repressieve zin met als doel het aantal overvallen terug te dringen. Tevens is een aantal nieuwe maatregelen gepresenteerd waarvan het de bedoeling is dat deze breed gedragen en uitgerold gaan worden. Vanuit de Landelijke Taskforce is het Donkere Dagen Offensief (DDO) geïnitieerd. Hiermee wordt een duidelijke opdracht gegeven aan de leden van de Regionale Beheersdriehoeken om de aanpak van de overvalproblematiek te agenderen en vooral te prioriteren. Een van de opdrachten vanuit de taskforce is het maken van een regionaal plan van aanpak. Landelijke doelstelling De kabinetsdoelstelling is een daling van het aantal overvallen van 20% in 2010 t.o.v Regionale doelstelling 2010: In 2008 zijn er 65 overvallen gepleegd in de regio Noord- en Midden Limburg. Dat zou betekenen dat er in 2010 maximaal 52 overvallen plaats mogen vinden. Op 12 oktober 2010 is de 53ste overval gepleegd. De doelstelling voor dit jaar wordt daarmee niet meer gehaald. Hiermee zitten we wel nog steeds onder het aantal overvallen van 2009 met een stand van 74 overvallen op 6 oktober van dat jaar. Opzet plan van aanpak Een gedegen en serieuze aanpak van de overvallen in Limburg wordt gedragen door gemeenten, (georganiseerde) bedrijfsleven, politie en Openbaar Ministerie. Opdrachtgever voor het integrale plan van aanpak is de Regionale Beheersdriehoek. Het georganiseerde bedrijfsleven maakt geen deel uit van de Regionale Beheersdriehoek. Zij zijn echter onmisbaar in de aanpak van de overvalproblematiek. Derhalve wordt het plan van aanpak ter afstemming tussen de publieke en private partners tevens geagendeerd voor het Regionale Platform Criminaliteitsbeheersing. Er is voor gekozen om in het verlengde van de regionale bijeenkomst op 27 april 2010, de aanpak te benaderen per mogelijke maatregel of activiteit die bij kan dragen aan het behalen van de doelstelling. Binnen de maatregel is de rol of taak per organisatie weergegeven. Hierdoor wordt de integraliteit en samenhang van de beschreven activiteiten zichtbaar. 2

5 In verband met de leesbaarheid zijn de maatregelen en doelstelling daarvan niet in detail uitgeschreven. Op een aantal punten is een voorschot genomen op de te verwachten inspanningen per organisatie. Dit voorschot is niet enkel uit de gedachten van de opstellers ontstaan maar ligt in het verlengde van de opdracht van de landelijke taskforce en ervaringen elders. Tevens zijn daar waar mogelijk beoogde resultaten aan de maatregel gekoppeld. De intentie is om mogelijkheden en kansen aan te dragen zodat ieder vanuit de eigen organisatie en vooral waar mogelijk complementair aan elkaar, een bijdrage kan leveren aan het behalen van de ambitieuze doelstelling. Integraliteit van maatregelen wordt gezien als een van de belangrijkste voorwaarden tot succes van de aanpak van overvalcriminaliteit. Het donkere dagen offensief is bedoeld om de integrale aanpak van de overvallen te intensiveren. Dit plan van aanpak pretendeert een document te zijn met een lange houdbaarheidsdatum. Het kan gezien worden als een groeidocument dat wordt aangevuld indien er nieuwe maatregelen ontwikkelt worden. Daarmee is het voorliggende document een praktisch overzicht, opgesteld vanuit de eigen regio, met mogelijkheden om de strijd met de overvalcriminaliteit aan te gaan. 3

6 Overzicht van de maatregelen 1. Keurmerk Veilig Ondernemen / Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan KVO Winkelgebieden KVO Bedrijventerreinen Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan CashLess project Winkelstraatmanagers (WSM) Subsidieregeling Veiligheid Kleine Bedrijven Woningovervallen Pilot CCV Project Waak voor Inbraak Midden Limburg Preventie via woningcorporaties Adequaat toezicht Cameratoezicht Publiek cameratoezicht Privaat cameratoezicht Beïnvloeding potentiële slachtoffers Voorlichtingsbijeenkomsten voor ondernemers (proactief) Beïnvloeden potentiële daders Opsporen daders Nazorg Nazorg en persoonsgerichte aanpak daders Nazorg slachtoffers Slachtofferhulp algemeen Informatiebijeenkomst ondernemers na overval Informatiebijeenkomst buurt na woningoverval Preventieadvies op maat na overval Mogelijkheden voor collectieve financiering van maatregelen

7 1. Keurmerk Veilig Ondernemen / Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan De Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) projecten hebben hun waarde bewezen in de strijd tegen criminaliteit. Uit de laatste landelijke monitor in opdracht van het CCV blijkt, dat gebieden waar een actief KVO project in uitvoering is, de criminaliteitscijfers een significante daling laten zien. Het KVO is in wezen niet meer dan een structuur waarlangs diverse processen vorm krijgen. Het project krijgt lokaal zijn beslag, daar waar onveiligheid plaatsvindt en daar waar de partners samen een concrete vuist kunnen maken. De gezamenlijke aanpak van overvallen zoals genoemd door de landelijke taskforce krijgt in de uitvoering concreet vorm via het KVO., gemeente, ondernemers en brandweer van een bepaald gebied zitten bij elkaar aan tafel. De lijnen zijn kort en de activiteiten zijn direct gericht op het verhogen van veiligheid. Voor veel activiteiten en te nemen maatregelen is het KVO een praktisch en mede daardoor krachtig platform. De procesbegeleiding van de KVO projecten geschiedt in Limburg vanuit het MKB (bedrijventerreinen), HBD (winkelgebieden) en CCV / Koninklijke Horeca (uitgaansgebieden). De procesbegeleiding is, op het moment van schrijven van dit Plan van aanpak, onderwerp van discussie bij het ministerie van BiZa. Er blijkt hiervoor geen geld te zijn vrij gemaakt in de begrotingen. Het HBD, MKB en CCV beraden zich over wat dit betekent en hoe verder invulling gegeven kan worden aan de procesbegeleiding. Voorgesteld wordt dat bij het ontbreken van procesbegeleiding vanuit de huidige partijen de gemeenten de regie voeren op de procesbegeleiding van deze projecten. Door de Kamer van Koophandel Limburg is voor de periode een financiële injectie gegeven aan de KVO- Bedrijventerreinen (B) en Winkelgebieden (W) trajecten in de provincie van totaal ,--. Ter bevordering maar ook ter continuering van zowel het KVO als de KVU. De uitvoering hiervan ligt bij het MKB en het LWV. 1.1 KVO Winkelgebieden Binnen de context van overvalpreventie ligt de nadruk op de KVO-W en Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) projecten. De detailhandel en horeca zijn de bedrijven die het vaakste slachtoffer worden van overvallen. In Limburg werken op dit moment 20 winkelgebieden aan KVO of zijn inmiddels gecertificeerd. Stimuleert bij ontbreken van initiatieven vanuit de ondernemers het opstarten van een KVO in de winkelgebieden. Het bestuur van de gemeente kan hierin een belangrijke rol vervullen door het samenbrengen en enthousiasmeren van ondernemers. De veiligheidscijfers zijn leidend voor de prioritering van de gebieden. Een vertegenwoordiger van de gemeente participeert in de werkgroep veiligheid van het KVO. Neemt de procesbegeleiding op zich bij het ontbreken hiervan vanuit de huidige partijen. Vanuit haar verantwoordelijkheid neemt de gemeente maatregelen in overleg met de andere partners zoals die zijn besproken naar aanleiding van de veiligheidsanalyse. Ondersteunt de overige partners bij het nemen van maatregelen. Spreekt grootwinkelbedrijven aan op hun collectieve verantwoordelijkheid indien zij aangeven niet te participeren in het KVO-project. 5

8 Hoofd Bedrijfschap Detailhandel Stimuleert haar leden om deel te nemen aan KVO projecten Verzorgt de procesbegeleiding van het KVO project in winkelgebieden. MKB Limburg Stimuleert haar leden om deel te nemen aan KVO projecten. Verzorgt de procesbegeleiding van het KVO project op bedrijventerreinen. KvK Limburg Stimuleert ondernemersverenigingen om te komen tot een KVO project. LWV Stimuleert ondernemersverenigingen om te komen tot een KVO project. Ondernemersvereniging Neemt initiatief tot het opstarten van een KVO. Levert zoveel mogelijk de trekker van het project. Enthousiasmeert ondernemers voor deelname. Neemt vanuit de eigen verantwoordelijkheid maatregelen zoals afgesproken naar aanleiding van de veiligheidsanalyse. In de dagelijkse contacten met ondernemers stimuleert de politie de ondernemers om deel te nemen aan het project. De wijkagent of taakverantwoordelijke participeert in de werkgroep veiligheid. Voert vanuit haar verantwoordelijkheid de maatregelen uit zoals afgesproken naar aanleiding van de veiligheidsanalyse. Brandweer Participeert in de werkgroep veiligheid. Richt zich met name op de fysieke veiligheid in het gebied. Voert vanuit haar verantwoordelijkheid de maatregelen uit zoals afgesproken naar aanleiding van de veiligheidsanalyse. Resultaten 1) KVO is voortdurend onder de aandacht als een effectief en efficiënt middel bij alle partners 2) Voor 1 januari 2011, zijn in (gedeelten van) de winkelgebieden van minmaal de vier grotere gemeenten in de regio KVO-W projecten opgestart. 1.2 KVO Bedrijventerreinen Deze zijn hetzelfde als hierboven beschreven met als enige verschil, dat de procesbegeleiding niet wordt verzorgd door het HBD maar door het MKB Limburg. 6

9 Resultaat 1) KVO is voortdurend onder de aandacht als een effectief en efficiënt middel bij alle partners. 1.3 Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan Het KVU is de tegenhanger van het KVO. De structuur en doelstelling zijn hetzelfde maar richten zich op veiligheid specifiek binnen de horeca. In de praktijk blijkt het vaak een goede zet om het KVU te integreren in een KVO-W project. De structuur kent de mogelijkheden daartoe. Het KVU maakt landelijk een doorstart door. De procesbegeleiding wordt op dit moment georganiseerd vanuit het CCV. In een pilot vanuit het CCV is het de bedoeling om KVU s op te starten in Venray, Venlo en Roermond. Dezelfde als KVO beschreven. Met als uitzondering dat de rol van de ondernemersvereniging in deze bij de lokale afdeling Koninklijke Horeca Nederland ligt. De procesbegeleiding wordt verzorgd vanuit het CCV in overleg met de Koninklijke Horeca Nederland. Resultaten 1) KVU is voortdurend onder de aandacht als een effectief en efficiënt middel bij alle partners. 1) Vóór 1 januari 2011 is in de uitgaanscentra van de voorziene pilotgebieden in de regio een KVU project in opstart of in uitvoering. 2. CashLess project Het project CashLess is bedacht en als eerste toegepast in Almere. Het doel is buitbeperking zodat objecten minder interessant zijn voor overvallers. Landelijk wordt het project ondersteund door de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen, gesubsidieerd door het Ministerie van Economische Zaken. Er is een beperkte subsidie vanuit de stichting beschikbaar voor het zogenaamde 100% pingebied. Een andere belangrijke landelijke partner is de organisatie Currence. Currence is eigenaar van en beheert o.a. pinbetalingen in Nederland. CashLess is een project dat gedragen moet worden vanuit de ondernemers. Met ondersteuning vanuit de gemeente, politie, (plaatselijke) bank en het georganiseerde bedrijfsleven (MKB Limburg / KvK Limburg). De banken zijn een belangrijk platform van waaruit het CashLess project geïnitieerd en ondersteund kan worden. Vanuit de eigen bedrijfsvoering zijn de banken stakeholder en vanuit maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn banken betrokken bij de veiligheid van hun klanten. Zo heeft de Rabobank Roermond Echt het project in Roermond geïnitieerd en ondersteund mede de uitrol ervan. Vanwege het feit dat de banken in Limburg een groot deel van het MKB als klant hebben wordt via het periodiek overleg van de bestuursvoorzitters geprobeerd om ook elders deze initiatieven via de bank te laten lopen. Ook andere grote banken zullen benaderd worden vanuit het RPC. Op dit moment loopt het project al geruime tijd in de gemeente Horst aan de Maas. Ondernemersvereniging Neemt initiatief tot opstarten van project. 7

10 Legt hiervoor de benodigde contacten met partners. Enthousiasmeert ondernemers om mee te doen. Draagt zorg voor de coördinatie, administratie en flankerende activiteiten. MKB Limburg Neemt initiatief tot opstarten van project en benadert daartoe de ondernemersvereniging. Het MKB Limburg ondersteunt de ondernemersvereniging in de uitvoering van het project en enthousiasmeert ondernemers in de dagelijkse contacten voor het project. KvK Limburg Neemt initiatief tot opstarten van project en benadert daartoe de ondernemersvereniging. De KvK Limburg ondersteunt de ondernemersvereniging in de uitvoering van het project en enthousiasmeert ondernemers in de dagelijkse contacten voor het project. Stimuleert via de bedrijvencontactfunctionaris, veiligheidsfunctionaris en/of wijkcoördinator de ondernemers(vereniging) om het project op te pakken. Ondersteunt in de uitvoering van het project en geeft daarmee het belang van dergelijke projecten aan. Kan het project financieel ondersteunen. Ondersteunt het project door dit via haar eigen kanalen te communiceren met de burgers. De politie benadrukt het belang van het project in haar dagelijkse contacten met ondernemers en tijdens de reguliere overleggen met de ondernemers. Levert vanuit de politie organisatie gegevens aan ten behoeve van de monitoring van het project. Currence Ondersteunt in de totstandkoming van het project. Stichting bevordering efficiënt betalen Ondersteunt de ondernemers lokaal bij het project Plaatselijke banken Nemen initiatief tot het opstarten van het project. Ondersteunen de ondernemers in de uitvoering van het project. Resultaat 1) Vóór 1 januari 2011 zijn in minimaal vier plaatsen in de regio, niet zijnde Horst en Roermond, concrete activiteiten opgestart om te komen tot een CashLess project. 8

11 3. Winkelstraatmanagers (WSM) De winkelstraatmanager bevordert in een winkelgebied de samenwerking tussen ondernemers onderling en tussen ondernemers, gemeente en politie. Dat heeft een positief effect op de aanpak van criminaliteit. De subsidieregeling van Economische Zaken is inmiddels gesloten. De gemeenten Venlo en Roermond hebben nog tijdig een subsidie aangevraagd en daartoe een plan aangeleverd. Het zou jammer zijn als het ontbreken van subsidie betekent dat er geen winkelstraatmanagers komen. Dit rechtvaardigt het zoeken naar middelen om een dergelijke functie te financieren. Mogelijkheden hiervoor zijn bijvoorbeeld een Bedrijven Investeringszone (BIZ)- traject of een publiekprivate financiering waarin zowel gemeente als ondernemers bijdragen. Uit het rapport succes- en faal factoren winkelstraatmanagement door Deloitte blijkt dat de continuïteit van de WSM projecten in eerste plaats deels afhankelijk is van het budget dat ter beschikking wordt gesteld door de gemeente. Daarnaast is de georganiseerdheid van de ondernemers de belangrijkste factor die het succes van het WSM project bepaalt. Ondernemersvereniging Neemt initiatief tot het aanstellen van een WSM. Draagt bij in de financiering van de WSM. Ondersteunt de WSM in zijn werkzaamheden. Neemt bij ontbreken van initiatief vanuit de ondernemersvereniging het initiatief tot het aanstellen van een WSM indien de aanleiding daartoe bestaat. Draagt financieel bij aan het project WSM. Zorgt voor een ambtelijk aanspreekpunt / ingang in de gemeenteorganisatie voor de WSM. MKB Limburg Brengt bij de leden de mogelijkheden van winkelstraatmanagement onder de aandacht. HBD Brengt bij de leden de mogelijkheden van winkelstraatmanagement onder de aandacht. Zorgt voor een aanspreekpunt voor de WSM in haar eigen organisatie. Brengt de mogelijkheden van winkelstraatmanagement onder de aandacht tijdens haar contacten met de ondernemers en in de partneroverleggen in de wijk. Resultaat 1) Vóór 1 januari 2011 is in de winkelgebieden van de grote plaatsen in de regio door de gemeente, in overleg met de ondernemersverenigingen, inzichtelijk gemaakt wat de mogelijkheden zijn om een winkelstraatmanager aan te stellen. 9

12 4. Subsidieregeling Veiligheid Kleine Bedrijven In 2009 is door het Ministerie van Economische Zaken de Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB) regeling ingesteld. Ondernemers kunnen een veiligheidscan laten uitvoeren in hun bedrijf en vervolgens nog 700,-- van de vergoeding uit de regeling investeren in maatregelen. Hierin komen maatregelen die kunnen dienen tot preventie van overvallen aan bod. De meerwaarde van een scan is, dat de ondernemer vanuit de optiek van veiligheid naar zijn eigen bedrijf kijkt. Met de aanbevelingen uit de scan kan de ondernemer gericht aan de slag met het nemen van maatregelen. Hierbij is het goed om te realiseren, dat de meeste maatregelen tegen overvallen van organisatorische aard zijn. Deze maatregelen sorteren het meeste effect waarbij weinig tot geen kosten aan verbonden zijn. KvK Limburg Brengt de regeling breed onder de aandacht bij haar leden en stimuleert hen om hier gebruik van te maken. MKB Limburg Brengt de regeling breed onder de aandacht bij haar leden en stimuleert hen om hier gebruik van te maken. HBD Brengt de regeling breed onder de aandacht bij haar leden en stimuleert hen om hier gebruik van te maken. LWV Brengt de regeling breed onder de aandacht bij haar leden en stimuleert hen om hier gebruik van te maken. Brengt in haar dagelijkse contacten met ondernemers en via de haar ter beschikking staande communicatiekanalen, de VKB regeling onder de aandacht bij de ondernemers. Brengt in haar dagelijkse contacten en tijdens partneroverleggen de regeling onder de aandacht bij de ondernemers. Resultaat 1) Vóór 1 januari 2011 hebben zich 50 nieuwe bedrijven in de regio aangemeld voor de veiligheidsscan kleine bedrijven. 10

13 5. Woningovervallen Het percentage woningovervallen in het totaal aantal overvallen neemt in zijn algemeenheid toe. Met name bij overvallen op senioren is een sterke stijging waarneembaar. In absolute aantallen lijkt dit mee te vallen maar de negatieve invloed hiervan op het veiligheidsgevoel, vooral bij ouderen, is groot. Landelijk blijkt dat preventieve maatregelen tegen woningovervallen maar moeilijk van de grond komen. We hebben het hier dan ook over een grote doelgroep met een zeer kleine kans om slachtoffer te worden. De sterke stijging in dit segment laat echter de noodzaak zien om toch waar mogelijk in preventieve zin iets te doen. Insteek hierbij is om het veiligheidsgevoel met name bij senioren, positief te beïnvloeden. De boodschap zou kunnen zijn: "De kans dat je overvallen wordt is zeer gering. Die geringe kans kun je nog aanzienlijk verkleinen door het nemen van een aantal zeer eenvoudige maatregelen". 5.1 Pilot CCV Tijdens de regionale bijeenkomst op 27 april 2010 is voorgesteld om een Limburg brede voorlichtingscampagne woningovervallen op te zetten. Hier is op voorhand al de medewerking toegezegd door de Provincie Limburg en de koepel van Limburgse Woningcorporaties. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) start met behulp van financiering door het Ministerie van Justitie pilots in Utrecht, Arnhem, Heerlen en Venlo, gericht op preventie van woningovervallen. Deze pilots zullen gebruikt worden om ruime media aandacht te genereren zodat de problematiek van de woningovervallen breed onder de aandacht gebracht wordt. Per pilot kunnen 100 woningen voorzien worden van een kierstandhouder of deurspion. De verwachte spin-off van de pilot is dat in een aantal plaatsen, op een soortgelijke wijze, aandacht besteed gaat worden aan preventie van woningovervallen. Voorgesteld wordt dat de gemeenten hierin dan de regie nemen. De communicatie is dus van groot belang voor het slagen van het project. Deze zal verzorgd worden in overleg tussen de betrokken actoren en waar mogelijk gezamenlijk opgepakt worden. De wijkcoördinator / AOV'er ondersteunt de uitvoering van het project binnen de wijk en heeft een coördinerende rol vanuit de overleggen met de partners in de wijk. De burgemeester van de gemeente kan het belang van het project onderstrepen door persoonlijke aanwezigheid bij de start. De gemeente kan eventueel financieel (in een cofinanciering) bijdragen. n nemen de regie in soortgelijke projecten binnen hun gemeente. Woningcorporatie Afhankelijk van de situatie kan ook de woningcorporatie de coördinatie op zich nemen in overleg met de gemeente. De woningcorporatie levert in overleg met de gemeente en politie een doelgroep aan voor het project. De woningcorporatie ondersteunt bij de uitvoering van het project. 11

14 Ondersteunt bijvoorbeeld door inbreng van de wijkagent vanuit zijn/haar plaatselijke bekendheid de organisatie van het project. Levert input voor het vaststellen van de doelgroep en is aanspreekbaar voor het project vanuit de wijk. De politie neemt deel aan de start van het project en blijft dit naderhand volgen. Preventie Team Het Preventie Team (PPT) behoort tot de stichting VAK welke is opgericht in de context van het Keurmerk Veilig Wonen in Limburg-Zuid. Het PPT bestaat uit politiemensen, bouwplanadviseurs en keurmeesters, allemaal volledig gecertificeerd voor hun taken. De stichting is ook actief in Limburg-Noord. Het PPT is door het CCV benaderd voor de daadwerkelijke uitvoering in de vorm van het installeren van de kierstandhouders. Het PPT draagt zorg voor de levering en installatie van de kierstandhouders en of deurspionnen. Eventuele gegadigden die willen deelnemen worden door de overige partners aangedragen bij het PPT. Provincie In de pilots heeft de provincie geen directe rol. Als het project vervolgens op meer plaatsen uitgevoerd wordt dan zou de provincie in een cofinanciering (toegezegd) kunnen bijdragen in de uitvoering. Resultaat 1) In november 2010 vindt de aftrap van de Pilot in Venlo Oost plaats. 2) Vóór april 2011 is in minimaal 4 gemeenten in de regio een project geïnitieerd met betrekking tot preventie woningovervallen. 5.2 Project Waak voor Inbraak Midden Limburg Tijdens het Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) project Waak voor Inbraak in het politiedistrict Midden Limburg wordt de aandacht voor de woningovervallen specifiek meegenomen. Dit project is inmiddels al gestart. n Midden Limburg Het project wordt gefaciliteerd vanuit de gemeenten. De gemeente Maasgouw heeft hierin een coördinerende rol en specifiek voor voorlichting en preventieadviezen is een werkgroep actief onder regie van die gemeente. Preventieteam Het PPT draagt zorg voor de uitvoering van het project. Tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten en het geven van preventieadviezen brengen zij preventieve maatregelen tegen woningovervallen onder de aandacht. De politie levert relevante gegevens voor het project aan uit haar systemen. De politie is aanwezig tijdens de voorlichtingsbijeenkomsten. 12

15 Resultaat 1) In alle bijeenkomsten en contacten met bewoners tijdens het project Waak voor Inbraak wordt aandacht geschonken aan de preventie van woningovervallen. 5.3 Preventie via woningcorporaties De woningcorporaties in Limburg hebben ongeveer 40% van het totale woningaanbod binnen de provincie in bezit. De corporaties hebben veel contacten met de bewoners via beheerders, huismeesters, conciërges etc. Tevens is er contact via reguliere communicatiekanalen en bijvoorbeeld bewonersbijeenkomsten. De woningcorporaties maken veelal deel uit van partner overleggen op wijkniveau en hebben hierin een initiërende rol. Verder hebben de corporaties direct invloed op het fysieke beveiligingsniveau van woningen. De eisen van het PKVW zijn daarbij leidend. Kortom de corporaties zijn een belangrijke partner in de preventieve aanpak van de woningovervallen. De woningcorporaties nemen in hun communicatie de aandacht voor woningovervallen mee. Ook hier is leidend dat de communicatie zich richt op het verminderen van het onveiligheidsgevoel door een relativerende maar wel adviserende boodschap. De woningcorporaties in Limburg zijn verenigd onder één koepel welke regelmatig bij elkaar komt op bestuursniveau. Via dit platform kan draagvlak gecreëerd worden voor het nemen van maatregelen. Doel is het verminderen van het onveiligheidsgevoel, met name bij senioren en het voor zover uitvoerbaar voldoen aan PKVW eisen van bestaande woningen. Koepel Limburgse Woningcorporaties In het bestuur van de koepel van woningcorporaties in Limburg wordt het onderwerp van woningovervallen geagendeerd. Binnen de koepel wordt draagvlak gecreëerd voor het nemen van maatregelen in brede zin. Woningcorporatie De woningcorporatie agendeert het onderwerp woningovervallen op bestuursniveau binnen de eigen organisatie. Woningovervallen worden geagendeerd voor de wijkoverleggen en/of andere overleggen met partners op uitvoerend niveau. In de dagelijkse communicatie met bewoners wordt het onderwerp woningovervallen ter sprake gebracht indien de gelegenheid daarvoor is. Tijdens bewonersbijeenkomsten is het onderwerp woningovervallen een te bespreken item. De politie adviseert de woningcorporatie indien daartoe aanleiding is ten gevolge van incidenten en/of trends. De politie ondersteunt de corporatie bij de voorlichting tijdens bewonersbijeenkomsten. 13

16 Indien er gerichte acties ondernomen worden door de corporatie in het kader van de woningovervallen ondersteunt de wijkagent of de vervanger daarvan, hierin voor zover mogelijk. Provincie Binnen de kaders van de beleidslijn Veilige Wijken ondersteund en werkt de provincie samen met de corporaties bij gerichte acties of pilots. De wijkcoördinator/veiligheidsfunctionaris werkt samen met de corporatie en ondersteunt deze vanuit het partneroverleg op wijkniveau binnen het kader van preventie woningovervallen. Resultaat 1) Het integreren van aandacht voor woningovervallen is bij de woningcorporaties een doorlopend proces. 6. Adequaat toezicht Preventief toezicht werkt bij het voorkomen van overvallen. Daartoe is het noodzakelijk om op de juiste tijden op de juiste plaatsen opvallend aanwezig te zijn. Niet alleen de politie is op straat aanwezig en met toezicht belast. Ook gemeenten organiseren toezicht in de vorm van stadstoezicht en handhaving door buitengewone opsporingsambtenaren (BOA's). Verder vindt toezicht plaats door particuliere beveiligingsbedrijven in winkelgebieden en op bedrijventerreinen. Een goede afstemming van al deze vormen van toezicht leidt tot meer samenhang en daardoor tot meer effectiviteit en efficiëntie. Een voorwaarde voor deze afstemming is het delen van informatie. Indien er vanuit analyse aanleiding bestaat om op openings- en sluitingstijden aanwezig te zijn bij overvalgevoelige objecten dan kan dat ook opvallend gebeuren door stadstoezicht of een particulier beveiligingsbedrijf. De politie kan in dat geval op andere plaatsen aanwezig zijn en haar capaciteit waar nodig inzetten op opsporing van daders. Zorgt via analyse voor een up to date overzicht van overvalgevoelige locaties en tijden. Zal haar zichtbare aanwezigheid versterken op deze locaties. Organiseert een aanspreekpunt voor niet politieblauw toezicht en deelt relevante informatie met de partners. Coördineert op lokaal niveau de inzet van politie- en niet politie blauw op potentiële overvallocaties. Maakt duidelijke afspraken over hoe te handelen in heterdaadsituaties of daaruit voorvloeiende acties. Instrueert haar medewerkers belast met toezicht omtrent de gemaakte afspraken met de politie. Zet haar toezichthouders en handhavers in op risicotijden en plaatsen die naar voren komen uit analyse. Stimuleert de samenwerking tussen particuliere beveiligingsbedrijven, ondernemers, politie en toezichthouders / handhaving. 14

17 Ondernemersvereniging Stimuleert de samenwerking tussen door ondernemers ingehuurde particuliere beveiliging en politie en gemeente. Stimuleert bij de ondernemers om relevante informatie over locaties en personen door te geven aan de politie. Particuliere beveiligingsbedrijven Zoeken de afstemming met politie en gemeente. Deelt relevante informatie met politie. Resultaat 1) Vóór 1 november 2010 heeft er in de vier grotere gemeenten in de regio, afstemming plaatsgevonden tussen politie, gemeentelijk toezicht en beveiligingsbedrijven. 7. Cameratoezicht Cameratoezicht is een preventief maar ook repressief middel in de strijd tegen de overvallen. Aanwezigheid van camera's zowel in het publieke als private domein kan potentiële overvallers ervan weerhouden om hun delict te plegen. Indien cameratoezicht plaatsvindt in het publieke domein kan dit ingezet worden op risicoplaatsen en tijden. Camera's in de winkels kunnen ook preventief werken. Voorwaarde is dat de aanwezigheid ervan duidelijk kenbaar wordt gemaakt. Geconstateerd wordt dat camera's in de bedrijven vaak niet goed werken, er geen goede registratie plaatsvindt en dat ze niet goed gemonteerd zijn. Hier is dan ook winst te behalen. Kwalitatief goede beelden van overvallers of verdachte personen zijn voor de opsporing van essentieel belang. In een aantal regio's vinden op dit moment proeven plaats om camerabeelden vanuit een winkel rechtstreeks door te zetten naar een politiemeldkamer indien er een overvalalarm gegeven wordt. 7.1 Publiek cameratoezicht : Draagt zorg voor bemensing van de cameratoezichtruimte op risicotijden van de overvallen zodat bij een overval, binnen of in de nabijheid van het cameragebied, hier direct op ingespeeld kan worden. Stemt deze inzet af met de politie. Zorgt voor afstemming met de gemeente voor wat betreft de risicotijden en plaatsen van overvallen. Draagt er zorg voor dat de cameraobservanten op een directe wijze contact kunnen leggen met de politie meldkamer en vise versa. 15

18 Resultaat 1) Vóór 1 november 2010 heeft er in de plaatsen waar publiek cameratoezicht wordt toegepast afstemming plaatsgevonden tussen gemeente en politie. 7.2 Privaat cameratoezicht MKB Limburg Brengt bij haar leden het nut van cameratoepassingen breed onder de aandacht. Wijst daarbij op de mogelijkheden vanuit de VKB regeling. HBD Brengt bij haar leden het nut van cameratoepassingen breed onder de aandacht en adviseert hierin. Wijst daarbij op de mogelijkheden vanuit de VKB regeling. KvK Limburg Brengt bij haar leden het nut van cameratoepassingen breed onder de aandacht. Wijst daarbij op de mogelijkheden vanuit de VKB regeling. LWV Brengt bij haar leden het nut van cameratoepassingen breed onder de aandacht. Wijst daarbij op de mogelijkheden vanuit de VKB regeling. Ondernemersvereniging Brengt bij haar leden het nut van cameratoepassingen breed onder de aandacht. Zoekt daarbij naar manieren om dit gebruik te stimuleren en bijvoorbeeld via gezamenlijke inkoop aantrekkelijk te maken. Wijst daarbij op de mogelijkheden vanuit de VKB regeling. Brengt de mogelijkheden van cameratoezicht bij de ondernemers onder de aandacht. Bespreekt met de ondernemers de folder cameratoezicht. 1) Brengt bij de ondernemers de mogelijkheden en het nut van cameratoezicht onder de aandacht. Resultaat 1) Vóór 1 december 2010 zijn door de brancheorganisaties de toepassingsmogelijkheden van camerabewaking bij haar leden onder de aandacht gebracht. 16

19 8. Beïnvloeding potentiële slachtoffers In de maatregelen die in het Plan van aanpak beschreven zijn komt de beïnvloeding van potentiële slachtoffers prominent naar voren. Dit hoofdstuk heeft vooral betrekking op ondernemers. De beïnvloeding van potentiële slachtoffers van woningovervallen is in hoofdstuk 5 reeds besproken. De ervaring leert dat ondernemers vaak weinig risicobewust zijn. Ze zijn vooral druk met ondernemen en in mindere mate met de veiligheid van zichzelf en het personeel. Bij de ondernemers ligt een belangrijke beïnvloedingsmogelijkheid voor de kans om slachtoffer te worden te verkleinen. Daarvoor is veelal een gedragsverandering noodzakelijk. De ervaringen in den lande laten zien dat dit gedrag het beste beïnvloed kan worden door een persoonlijke benadering. En wel op de werkplek, daar waar het gebeurt, lokaal in de winkelstraten en op de pleinen. Een digitale nieuwsbrief of verstuurde folder wordt vaak niet gelezen. Informatie die tijdens een persoonlijk gesprek overhandigd wordt krijgt direct een plaats bij de ondernemer. Op deze manier blijven adviezen ook beter in het geheugen dan via een informatieavond. Adviezen kunnen ter plaatse direct gekoppeld worden aan de werkzaamheden binnen het bedrijf. Bijvangst van de persoonlijke benadering is het uitwisselen van informatie, managen van verwachtingen en het opbouwen van vertrouwen. De persoonlijke benadering ondersteunt de activiteiten en voorlichtingscampagnes die vanuit de branches ondernomen worden. Detailhandel Nederland Organiseert een op veiligheid gerichte communicatiecampagne naar de branche. Stelt materiaal ter beschikking ter ondersteuning van de ondernemers bij het bespreekbaar maken van veiligheidstaken en procedures bij het personeel. De branche besteedt uitgebreid aandacht aan veiligheidsprocedures, veiligheidstaken en briefings van het personeel hierin. Legt het zwaartepunt van de communicatiecampagne in week 41: Week van Veiligheid. Ondernemersverenigingen Brengen de week van de veiligheid en de daaraan verbonden activiteiten breed onder de aandacht bij hun leden. Stimuleren hun leden om aandacht voor veiligheid onderwerp te laten zijn in alle werkoverleggen en functioneringsgesprekken. Attendeert ondernemers op de overvaltrainingen die in company georganiseerd kunnen worden. KvK Limburg Organiseert in samenwerking met de servicepunten detailhandel, overvaltrainingen voor ondernemers en personeel in de regio. Brengt bij starters het onderwerp veiligheid ter sprake en voorziet hen van relevante informatie. Stimuleert ondernemers om aandacht voor veiligheid onderwerp te laten zijn in alle werkoverleggen en functioneringsgesprekken. MKB Limburg Organiseert overvaltrainingen voor haar leden in de regio. 17

20 Brengt via de eigen communicatiekanalen de urgentie van overvalpreventie breed onder de aandacht. Agendeert overvalpreventie in al haar reguliere overleggen met ondernemers(verenigingen) LWV Brengt via de eigen communicatiekanalen de urgentie van overvalpreventie breed onder de aandacht. Agendeert overvalpreventie in al haar reguliere overleggen met ondernemers(verenigingen) Bezoekt in het kader van het DDO alle ondernemers behorende tot de potentiële doelgroep voor overvallen. Op dit moment zijn dat de horeca, supermarkten en tankstations. Informeert potentiële slachtoffers en stimuleert hen met te overhandigen informatie activiteiten te ontwikkelen die het risico om slachtoffer te worden verkleinen Onderwerp van gesprek zijn in ieder geval: gebruik camera s, veiligheidsprocedures, buitbeperking en informatie-uitwisseling. De politie stemt af met de gemeente voor wat betreft de te bezoeken van ondernemers en de verdeling hiervan. De politie is aanwezig bij de overvaltrainingen.* Toezichthouders en handhavers van de gemeente bezoeken in overleg met de politie ondernemers, niet behorende tot de directe doelgroep en brengen het issue veiligheid ter sprake. Hierbij wordt beschikbaar foldermateriaal van het Regionale Platform Criminaliteitsbeheersing (RPC) aan de ondernemer overhandigd. Organiseert in overleg met de branches overvaltrainingen. Een vertegenwoordiger van de gemeente is bij de overvaltrainingen aanwezig.* Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing (RPC) Ontwikkelt voorlichtingsmateriaal onder de vlag van alle participanten in het RPC. Hiermee wordt voorkomen dat vanuit iedere organisatie verschillend materiaal gebruikt wordt waardoor onduidelijkheden en dubbels ontstaan. *Aanwezigheid van vertegenwoordigers vanuit politie en gemeente bij overvaltrainingen wordt zeer positief ervaren door de ondernemers. De trainingen zijn een goede gelegenheid om contacten te leggen, informatie uit te wisselen en het over veiligheid te hebben. Resultaten 1) Vóór 1 januari 2010 is er in iedere gemeente binnen de regio minimaal één overvaltraining geweest. 2) Tot 1 januari 2011 wordt in alle overleggen vanuit de branche en overheid met de doelgroep, de overvalproblematiek en preventieve mogelijkheden daartoe onder de aandacht gebracht. 3) Alle ondernemers in de primaire doelgroep, zijn vóór 1 december 2010, bezocht door de politie en heeft er een gesprek over veiligheid plaatsgevonden. 4) Alle ondernemers in de secundaire doelgroep zijn vóór 1 december 2010 bezocht door een toezichthouder van de gemeente en heeft er een gesprek over veiligheid plaatsgevonden. 18

21 8.1 Voorlichtingsbijeenkomsten voor ondernemers (proactief) De ervaring leert dat het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten voor ondernemers vaak niet het gewenste effect oplevert. Ondernemers zijn enthousiast, herkennen de aangereikte mogelijkheden en maatregelen, geven aan er mee aan de slag te gaan, maar eenmaal terug in de zaak de volgende dag is men vooral weer aan het ondernemen. Desalniettemin kunnen omstandigheden zoals b.v. een hausse van overvallen, of mogelijk vanuit de vraag van de ondernemers zelf, aanleiding zijn voor het organiseren van bijeenkomsten. Bijeenkomsten kunnen dus vallen onder een proactieve benadering van potentiële slachtoffers maar ook onder nazorg. Afhankelijk van waar het initiatief vandaan komt is een van de organisaties belast met de organisatie van een bijeenkomst. MKB Limburg Organiseert bijeenkomst indien daarvoor vanuit de achterban de behoefte is. KvK Limburg Organiseert bijeenkomst indien daarvoor vanuit de achterban de behoefte is. LWV Organiseert bijeenkomst indien daarvoor vanuit de achterban de behoefte is. De bedrijvencontactfunctionaris, veiligheidsfunctionaris en/of wijkcoördinator is bij de bijeenkomsten aanwezig. Ook als de organisatie niet bij de gemeente ligt. De politie is aanwezig bij de voorlichtingsbijeenkomst Resultaat 1) Afhankelijk van de behoefte worden bijeenkomsten georganiseerd. 9. Beïnvloeden potentiële daders Overvaldelicten worden vaak door jeugdige personen gepleegd. Het lijkt voor de hand liggend om te zoeken naar manieren om potentiële daders ervan te weerhouden om overvallen te plegen. Hier kunnen sociale factoren als groepsgedrag en bijvoorbeeld gezinsomstandigheden een rol spelen. Het gaat dan om familie en directe sociale kring. Netwerken als jeugdzorg, politie, gemeente en scholen kunnen hierin een rol spelen. Coördineert en onderzoekt mogelijkheden om in afstemming met de betrokken partners, potentiële daders er van te weerhouden overvaldelicten te plegen. 19

22 Probeert de groep van potentiële verdachten te identificeren, te beïnvloeden en daar waar mogelijk te verkleinen. Openbaar Ministerie Draagt uit dat er hoge straffen geëist worden tegen daders van overvallen. Hanteert een proactief persbeleid rondom overvallen Resultaten 1) Vóór 1 april 2011 zijn in de vier grotere gemeenten van de regio de mogelijkheden inzichtelijk gemaakt tot samenwerking tussen de partners met als doel potentiële daders er van te weerhouden overvallen te plegen. 2) Het OM heeft vóór 1 december 2010 actief via de media gecommuniceerd over haar beleid. 10. Opsporen daders Het opsporen van daders is een specifieke taak voor de politie. Maar ook de partners, bedrijfsleven en burgers kunnen een bijdrage leveren aan de effectiviteit van de opsporing. Snelle en valide informatie is van essentieel belang. De aanpak van de overvallen door de politie is nader uitgewerkt in een politiespecifiek plan. Vanwege de gedetailleerdheid van dit plan met betrekking tot de manier waarop de politie te werk gaat zullen deze details niet nader beschreven worden in dit plan van aanpak. Het opsporen van overvallers kost veel politiecapaciteit. Het verdient de voorkeur om daders op heterdaad te pakken: de signaalwerking naar de omgeving is sterker, het opsporingsonderzoek vergt minder capaciteit en de kans op een veroordeling is groter. Versterkt de heterdaad kracht door : gerichte sturing op de inzet van politie gerichte sturing op de inzet van de samenwerkingspartners en burgers (o.a. SMS alert) inzet van quick response (recherche)teams gerichte (snelle) inzet van social media gerichte inzet van technische hulpmiddelen Zal opsporingsactiviteiten versterken door : verhoogde prioritering van aanpak overvallen in overleg met het OM inzet van gereserveerde recherchecapaciteit op overvallen versterkte inzet van opsporingscommunicatie persoonsgebonden aanpak van verdachte(n) of dader(s) 20

23 Stimuleert burgerparticipatie bij haar inwoners door ruime bekendheid te geven aan Burgernet en inwoners aan te spreken op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Maakt lokaal afspraken tussen toezichthouders / handhavers en politie over het uitwisselen van informatie die van belang is voor het opsporen van overvallers. MKB Limburg Brengt bij haar leden de noodzaak van het snel melden van verdachte situaties onder de aandacht. Stimuleert voor het overige de informatie-uitwisseling tussen ondernemers en politie. Wijst haar leden op het belang van kwalitatief goede camerabeelden ten behoeve van de opsporing. LWV Brengt bij haar leden de noodzaak van het snel melden van verdachte situaties onder de aandacht. Stimuleert voor het overige de informatie-uitwisseling tussen ondernemers en politie. Wijst haar leden op het belang van kwalitatief goede camerabeelden ten behoeve van de opsporing. Resultaat 1) Beoogd wordt om door het versterken van de samenwerking in de opsporing, zo snel mogelijk te interveniëren op de seriematigheid van het plegen van overvallen door dezelfde dader(s). 2) Gestreefd wordt naar een hoger oplossingspercentage dan het landelijk gemiddelde. 11. Nazorg 11.1 Nazorg en persoonsgerichte aanpak daders De persoonsgerichte aanpak van daders is er op gericht om te voorkomen dat een dader na detentie recidiveert. Een belangrijke rol is hier weggelegd voor de veiligheidshuizen. In het veiligheidshuis zitten o.a. gemeente, politie, jeugdzorg, reclassering, verslavingszorg en justitie bij elkaar. Er wordt invulling gegeven aan de persoonsgerichte aanpak van daders waarvan ook plegers van overvallen deel uitmaken. n kunnen aanvullende activiteiten initiëren voor de begeleiding en/of opvang van daders na detentie. Zo financiert de gemeente Venlo een project voor de periode van 2 jaar waarin specifiek daders van overvallen, intensief begeleid en gevolgd worden na detentie. Veiligheidshuis Coördineert vanuit de informatie van de onderscheidenlijke partners in het veiligheidshuis de persoonsgerichte aanpak van daders. Initieert aanvullende activiteiten ter ondersteuning van de persoonsgerichte aanpak. 21

24 Verzamelt en veredelt gericht informatie over daders in nazorgprojecten. Wisselt alle relevante informatie uit met de bij de nazorg betrokken partners. Benadert in overleg met de betrokken partners actief daders in nazorgprojecten. Openbaar Ministerie Neemt maatregelen om recidive te voorkomen Brengt daders aan op themazittingen Zet in op het ontnemen van crimineel vermogen MKB Limburg Stimuleert actief bij haar leden om medewerking te verlenen aan de veiligheidshuizen bij het creëren van stageplaatsen voor ex-delinquenten. LWV Stimuleert actief bij haar leden om medewerking te verlenen aan de veiligheidshuizen bij het creëren van stageplaatsen voor ex-delinquenten. Resultaten: 1) Alle daders van overvallen worden intensief begeleid na detentie. 2) Alle vier de grote gemeenten hebben vóór 1 maart 2011 een aanvullend plan voor het intensief begeleiden van daders in samenwerking met het veiligheidshuis in uitvoering. 3) De politie heeft zicht op de top tien van overvallers in de regio benadert deze actief. 4) Het OM heeft vóór 1 december 2010 actief via de media gecommuniceerd over haar beleid. 5) Het MKB en het LWV leveren in overleg met de veiligheidshuizen vóór 1 januari stageplaatsen voor ex-delinquenten die begeleid worden vanuit het veiligheidshuis Nazorg slachtoffers Een overval heeft een enorme impact op het veiligheidsgevoel van slachtoffers. Ondernemers kunnen niet meer goed functioneren, personeel komt thuis te zitten en slachtoffers van een woningoverval durven hun huis niet meer uit. Nazorg is dus belangrijk. Ten eerste natuurlijk om slachtoffers emotioneel te ondersteunen en er gewoon voor hen te zijn. Maar ook om hen praktisch met een aantal zaken te ondersteunen. Herhaald slachtofferschap kan beïnvloed worden door adequate opvang na een delict. Slachtofferhulp Nederland voert op dit moment een pilot uit in Limburg-Zuid gericht op ernstige criminaliteitsdelicten. Hierin worden ook ondernemers meegenomen. Nazorg aan slachtoffers kan individueel maar ook groepsgewijs afhankelijk van de situatie Slachtofferhulp algemeen Slachtofferhulp Nederland Verleent hulp aan slachtoffers. 22

25 Stemt bij slachtofferhulp aan ondernemers af met de instantie die eventueel hulp biedt vanuit de branche. Stemt af met de politie, woningstichting of gemeente over eventueel noodzakelijkheid van een informatiebijeenkomst voor ondernemers of buurtbewoners na een overval. Schat de behoefte in voor een beveiligingsadvies op maat bij een woningoverval en stemt dit af met de politie en gemeente. Attendeert de ondernemer op de mogelijkheden voor tegemoetkoming vanuit het Schadefonds Geweldsmisdrijven (1000,-- Euro). Attendeert de ondernemer op mogelijkheden van de Veiligheidscan Kleine Bedrijven. Legt contacten met het Preventie Team voor eventueel uitbrengen van beveiligingsadvies. Is slachtoffers behulpzaam bij de administratieve afhandeling van betreffende regelingen. De politie gaat altijd, bij voorkeur in de persoon van de wijkagent, binnen enkele dagen op bezoek bij het slachtoffer van een overval. Stemt met slachtofferhulp Nederland eventueel verder te nemen stappen in het kader van slachtofferhulp af. Zorgt er voor dat slachtofferhulp Nederland altijd geïnformeerd is indien een overval heeft plaatsgevonden. De gemeente neemt binnen enkele dagen persoonlijk contact op met de ondernemer die slachtoffer is geworden van een overval en bespreekt of de gemeente iets kan betekenen. Openbaar Ministerie Zet in op schadevergoeding aan en spreekrecht van slachtoffers. MKB Limburg Brengt hun leden op de hoogte van de mogelijkheden voor slachtofferhulp via de branches. LWV Brengt hun leden op de hoogte van de mogelijkheden voor slachtofferhulp via de branches. HBD Brengt hun leden op de hoogte van de mogelijkheden voor slachtofferhulp via de branches. Resultaat 1) Ieder slachtoffer van een overval ontvangt slachtofferhulp. 23

26 Informatiebijeenkomst ondernemers na overval Organiseert bijeenkomst indien de omstandigheden daartoe aanleiding geven. Omstandigheden zijn bijvoorbeeld aan een hausse van overvallen of een overval met zeer ernstige gevolgen waardoor het veiligheidsgevoel ernstig geschaad is. De bedrijvencontactfunctionaris of wijkcoördinator is bij de bijeenkomsten aanwezig. Ook als de organisatie niet bij de gemeente ligt. Een afgevaardigde op niveau van gemeentebestuur is aanwezig bij de bijeenkomsten om de betrokkenheid van de gemeente bij de problematiek aan te geven. Ondersteunt de bijeenkomst door aanwezigheid van de politie preventieadviseur of het PPT en de wijkagent of andere medewerker. De preventieadviseur of het PPT verzorgt de adviserende rol voor wat betreft de preventie adviezen. Een van de chefs van politie is aanwezig indien de ernst van de omstandigheden dat wenselijk achten. Slachtofferhulp Nederland Indien de bijeenkomst georganiseerd wordt naar aanleiding van een ernstig incident is slachtofferhulp aanwezig tijdens de bijeenkomst zodat zij eventueel ondersteuning kunnen bieden. Resultaat 1) Indien de aanleiding er toe bestaat vindt een informatiebijeenkomst plaats voor ondernemers Informatiebijeenkomst buurt na woningoverval Als er een overval op een woning heeft plaatsgevonden dan heeft dat uitwerking op het veiligheidsgevoel in de directe omgeving. Hierin kan een differentiatie aangebracht worden: er vinden woningovervallen plaats binnen een bepaalde context zoals bijvoorbeeld overvallen die gerelateerd zijn aan problemen in relationele sfeer of aan criminaliteit. De inbreuk op het veiligheidsgevoel zal afhangen van hoe de buurtbewoners e.e.a. inschatten. Het is belangrijk dat een goede inschatting gemaakt wordt van de impact van een overval in de directe omgeving. Deze inschatting kan in eerste instantie gemaakt worden door de wijkagent in overleg met slachtofferhulp en bijvoorbeeld de veiligheidsfunctionaris/wijkcoördinator of beheerder van de woningcorporatie. Indien dat noodzakelijk geacht wordt dan zal er een informatiebijeenkomst georganiseerd worden voor de buurt. Het doel van een dergelijke bijeenkomst is tweeledig: Het wegnemen / relativeren van het onveiligheidsgevoel. Het geven van preventieadviezen maakt hier deel van uit. Het aandacht geven aan emoties en onveiligheidsgevoelens. De wijkagent of een vervanger daarvan, gaat altijd terplaatse als er een woningoverval heeft plaatsgevonden. 24

27 Hij maakt een inschatting in van de impact op de slachtoffers en de directe omgeving. Dit stemt hij af met slachtofferhulp en de wijkcoördinator / AOV'er van de gemeente en/of woningcorporatie. Organiseert de bijeenkomst in afstemming met slachtofferhulp, politie en indien van toepassing de woningcorporatie. Neemt contact op met het PPT, zorgt dat het PPT aanwezig is op de bijeenkomst en draagt de kosten hiervoor. Preventieteam Is aanwezig tijdens de informatiebijeenkomst, geeft voorlichting over het voorkomen van woningovervallen. Geeft bewoners preventieadviezen indien daarom gevraagd wordt. Indien bewoners een preventieadvies in de woning willen hebben dan geschiedt dat in principe op eigen kosten. Zij hebben fysieke middelen zoals kierstandhouders en deurspionnen ter beschikking die terplaatse tegen gunstig tarief gekocht kunnen worden. Resultaat 1) Indien er aanleiding toe bestaat wordt een buurtbijeenkomst georganiseerd na een woningoverval Preventieadvies op maat na overval In zeer beperkte mate kan een preventieadvies aangeboden worden aan slachtoffers van een overval. Hierbij gaat het om schrijnende gevallen ter beoordeling aan slachtofferhulp en in eerste instantie de wijkagent. Te denken hierbij valt aan slachtoffers die met grote angsten op herhaling blijven zitten en mogelijk geholpen zijn met een preventieadvies thuis in de woning. Doel is voorkomen van herhaald slachtofferschap en het verminderen van het onveiligheidsgevoel. Voorwaarde is dat het slachtoffer niet zelfstandig in staat is ook in financiële zin, om e.e.a. te organiseren. Slachtofferhulp Nederland Maakt een inschatting van de noodzaak om een preventieadvies uit te laten brengen en overlegt hierover in eerste instantie met de wijkagent. De wijkagent of de vervanger daarvan, overlegt met slachtofferhulp en eventueel netwerkpartners, over de eventuele noodzaak tot een preventieadvies. Het preventieadvies kan door de preventieadviseur van de politieregio Limburg Noord uitgebracht worden. Als dit niet mogelijk is dan kan het advies gegeven worden door het PPT. 25

Toespraak Annemarie Jorritsma Thema: Woninginbraken Bestuurdersdiner lokale veiligheid 29 oktober 2013

Toespraak Annemarie Jorritsma Thema: Woninginbraken Bestuurdersdiner lokale veiligheid 29 oktober 2013 Alleen het gesproken woord geldt Toespraak Annemarie Jorritsma Thema: Woninginbraken Bestuurdersdiner lokale veiligheid 29 oktober 2013 Dames en heren, Goed om met u in zo n groot gezelschap bijeen te

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 28 684 Naar een veiliger samenleving 31 200 XIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) voor het

Nadere informatie

Datum 26 september 2011 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de bescherming van juweliers en andere middenstanders

Datum 26 september 2011 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de bescherming van juweliers en andere middenstanders 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

7 speerpunten voor aanpak van winkelcriminaliteit

7 speerpunten voor aanpak van winkelcriminaliteit 7 speerpunten voor aanpak van winkelcriminaliteit ChristenUnie [NAAM GEMEENTE] Ruimte voor eigen tekst Foto Lijsttrekker Contactgegevens fractie Website datum Veilig Winkels 7 speerpunten voor aanpak van

Nadere informatie

ACTIVITEITEN 2012 (niet uitputtend) (www.deweekvandeveiligheid.nl)

ACTIVITEITEN 2012 (niet uitputtend) (www.deweekvandeveiligheid.nl) ACTIVITEITEN 2012 (niet uitputtend) (www.deweekvandeveiligheid.nl) Op de kaart hieronder is de spreiding van de activiteiten te zien. De concentratie lag vooralsnog in het westen en midden van het land.

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 4439 19 februari 2015 Tijdelijke beleidsregels van de Minister van Veiligheid en Justitie van 4 februari 2015, nr. 598318,

Nadere informatie

veiligheid door samenwerken keurmerk veilig ondernemen In 4 stappen naar KVO

veiligheid door samenwerken keurmerk veilig ondernemen In 4 stappen naar KVO veiligheid door samenwerken keurmerk veilig ondernemen In 4 stappen naar KVO veilig ondernemen Iedere ondernemer is wel eens geconfronteerd met vandalisme, agressie of diefstal. De schade kan flink oplopen

Nadere informatie

Keurmerk Veilig Ondernemen. Samenwerken aan de veiligheid van winkelgebieden en bedrijventerreinen

Keurmerk Veilig Ondernemen. Samenwerken aan de veiligheid van winkelgebieden en bedrijventerreinen Keurmerk Veilig Ondernemen Samenwerken aan de veiligheid van winkelgebieden en bedrijventerreinen centrum voor criminaliteitspreventie en veiligheid keurmerk veilig ondernemen Iedere ondernemer is wel

Nadere informatie

Plan van aanpak Overvallen gemeente Woerden Juni 2012

Plan van aanpak Overvallen gemeente Woerden Juni 2012 Plan van aanpak Overvallen gemeente Woerden Juni 2012 1. Inleiding 2 2. Inventarisatie van overvallen in Woerden 2 3. Doelstellingen 2 4. Maatregelen 2 Het aanstellen van een contactpersoon Voorlichting

Nadere informatie

Whitepaper. Veiligheid begint bij weten wat je doet

Whitepaper. Veiligheid begint bij weten wat je doet Whitepaper Veiligheid begint bij weten wat je doet Veiligheid begint bij weten wat je doet Onoplettendheid en onwetendheid. Zo n tachtig procent van de veiligheidsrisico s in het midden- en kleinbedrijf

Nadere informatie

Woningovervallen. juni 2010 Programma Veilig Wonen

Woningovervallen. juni 2010 Programma Veilig Wonen Woningovervallen juni 2010 Programma Veilig Wonen Het begrip woningoverval Verschillende categorieen door overvallers ingezet: Babbeltrucs om de woning binnen te komen Bij openen deur direct toegang verschaffen

Nadere informatie

Notitie bij collegebrief RVR 2015

Notitie bij collegebrief RVR 2015 Notitie bij collegebrief RVR 2015 VVH - Openbare orde en Veiligheid Disclaimer: deze brief is ongetekend op persportal geplaatst. Aan deze versie kunnen geen rechten worden ontleend. Alleen de ondertekende

Nadere informatie

Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen SAMEN TEGEN CRIMINALITEIT EN ONVEILIGHEID

Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen SAMEN TEGEN CRIMINALITEIT EN ONVEILIGHEID Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen SAMEN TEGEN CRIMINALITEIT EN ONVEILIGHEID CRIMINALITEIT EN ONVEILIGHEID Het bedrijfsleven in Nederland is sinds jaar en dag slachtoffer van criminaliteit.

Nadere informatie

VEILIGHEID DOOR SAMENWERKEN SAMEN WIJZER. Producten en diensten voor een veiliger ondernemingsklimaat

VEILIGHEID DOOR SAMENWERKEN SAMEN WIJZER. Producten en diensten voor een veiliger ondernemingsklimaat VEILIGHEID DOOR SAMENWERKEN SAMEN WIJZER Producten en diensten voor een veiliger ondernemingsklimaat INHOUDSOPGAVE Deze brochure 4 Thema s Interne criminaliteit 5 Inbraak 7 Overvallen 8 Agressie en geweld

Nadere informatie

28 juni EZ-B-012 OI/O /

28 juni EZ-B-012 OI/O / Aan De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n) 28 juni 2007 07-EZ-B-012 OI/O / 7072757 1 Onderwerp Criminaliteit tegen

Nadere informatie

Samenvatting Integrale Handhaving

Samenvatting Integrale Handhaving Samenvatting Integrale Handhaving Openbare inrichtingen als hotels, cafés en discotheken worden geconfronteerd met verschillende gemeentelijke, regionale en landelijke handhavers. Voorbeelden van handhavers

Nadere informatie

Voorstel / besluit: Wij verzoeken de gemeenteraad het beleidskader Schuldhulpverlening 2018 vast te stellen.

Voorstel / besluit: Wij verzoeken de gemeenteraad het beleidskader Schuldhulpverlening 2018 vast te stellen. Raadsvergadering: 19 dec 2017 Besluit: Unaniem Aangenomen* Met inachtneming van Amendement B Stemverklaring: SP Agendanr.: 14 Voorstelnr.: RB2017114 Onderwerp: Beleidskader Schuldhulpverlening 2018 Programma:

Nadere informatie

Toespraak staatssecretaris Teeven tgv openingscongres Safety & Security Amsterdam (SSA); Amsterdam, RAI, 15 maart 2011

Toespraak staatssecretaris Teeven tgv openingscongres Safety & Security Amsterdam (SSA); Amsterdam, RAI, 15 maart 2011 Toespraak staatssecretaris Teeven tgv openingscongres Safety & Security Amsterdam (SSA); Amsterdam, RAI, 15 maart 2011 Dames en heren, Samen werken aan veiligheid dat is de titel van dit openingscongres

Nadere informatie

54 secondant #5 oktober 2010

54 secondant #5 oktober 2010 54 secondant #5 oktober 2010 De politie Limburg-Noord besteedt veel aandacht aan de aanpak van overvalcriminaliteit / foto: Pallieter de Boer. secondant #5 oktober 2010 55 Reportage Aanpak overvalcriminaliteit

Nadere informatie

veiligheid door samenwerking veilig In 4 stappen naar kvo

veiligheid door samenwerking veilig In 4 stappen naar kvo veiligheid door samenwerking KEUrmerk veilig ondernemen In 4 stappen naar kvo veilig ondernemen iedere ondernemer is wel eens geconfronteerd met vandalisme, agressie of diefstal. de schade kan flink oplopen

Nadere informatie

Projectplan. Versterken van het Keurmerk Veilig Ondernemen Amsterdam-Amstelland. Projectplan Versterken KVO Amsterdam-Amstelland

Projectplan. Versterken van het Keurmerk Veilig Ondernemen Amsterdam-Amstelland. Projectplan Versterken KVO Amsterdam-Amstelland Projectplan Versterken van het Keurmerk Veilig Ondernemen Amsterdam-Amstelland Projectleiders: Opdrachtgever: Frederik Budding en Hester Baks Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing Amsterdam-Amstelland

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 7369 18 mei 2010 Tijdelijke beleidsregels van de Minister van Justitie van 26 april 2010, nr. DDS5650637, omtrent het

Nadere informatie

Uitvoeringsplan (woning)inbraak

Uitvoeringsplan (woning)inbraak Prioriteit Uitvoeringsplan (woning)inbraak Inleiding In de Kadernota Integrale Veiligheid (KIV) 1 heeft de raad (woning)inbraak als een van de 6 prioriteiten voor 2012 benoemd. Hiertoe is dit uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

Taak en invloed gemeenteraad op de. Integrale veiligheid

Taak en invloed gemeenteraad op de. Integrale veiligheid Taak en invloed gemeenteraad op de Integrale veiligheid 1 Definitie veiligheid Veiligheid is de mate van afwezigheid van potentiële oorzaken van een gevaarlijke situatie of de mate van aanwezigheid van

Nadere informatie

Stappenplan Communicatie Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen

Stappenplan Communicatie Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen Stappenplan Communicatie Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen STAPPENPLAN COMMUNICATIE / PERS Bij aanvang van ieder project dient er naast een projectleider ook direct een persoon verantwoordelijk

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 28 684 Naar een veiliger samenleving Nr. 229 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE EN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKS- RELATIES

Nadere informatie

Factsheet 14 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m week

Factsheet 14 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m week Factsheet 14 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m week 48 2015 1. Cijfers woninginbraken Sinds september 2010 wordt u periodiek geïnformeerd over de over de woninginbraakcijfers in de gemeente Amstelveen

Nadere informatie

De beveiligingsscan sta voor je zaak.nl

De beveiligingsscan sta voor je zaak.nl m in i ster beve ili gings ie v a n E c o n o m isc he ke n ili Za et h n n va ake tief he Z e e n i nitia ngs beve ngs gings De beveiligingsscan sta voor je zaak.nl 2011 De beveiligingsscan Op naar een

Nadere informatie

Factsheet 12 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m 21 december 2014

Factsheet 12 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m 21 december 2014 Factsheet 12 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m 21 december 2014 1. Cijfers woninginbraken Sinds september 2010 wordt u periodiek geïnformeerd over de over de cijfers op het gebied van woninginbraak

Nadere informatie

In uw schrijven van 23 augustus 2006 heeft u ons college vragen gesteld over de aanpak van winkeldiefstal in Nijmegen.

In uw schrijven van 23 augustus 2006 heeft u ons college vragen gesteld over de aanpak van winkeldiefstal in Nijmegen. Aan de fractie PvdA Nijmegen T.a.v. Stijn Verbruggen Stadhuis Nijmegen Kamer A0.09 Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 91 11 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres

Nadere informatie

veilig ondernemen In 4 stappen naar KVO veiligheid door samenwerking

veilig ondernemen In 4 stappen naar KVO veiligheid door samenwerking KEUrmerk veilig ondernemen In 4 stappen naar KVO veiligheid door samenwerking veilig ondernemen Iedere ondernemer is wel eens geconfronteerd met vandalisme, agressie of diefstal. De schade kan flink oplopen

Nadere informatie

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Ex. artikel 43 Reglement van orde van de raad 2013

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Ex. artikel 43 Reglement van orde van de raad 2013 Gemeente Amersfoort BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Ex. artikel 43 Reglement van orde van de raad 2013 DOCS.nr. 4539980 Nummer 204 Vragen van het raadslid Schulten en van Wegen (BPA) inzake Woninginbraken,

Nadere informatie

Landelijk overvalcoördinator

Landelijk overvalcoördinator Raad van Hoofdcommissarissen Landelijk Overvalcoördinator Landelijk overvalcoördinator Beleidskaders M. Bosman MPM April 2004 Beleidskaders Coördinator overvalcriminaliteit 1. Inleiding De ontwikkelingen

Nadere informatie

Regionale bijeenkomst Veiligheidshuizen. Workshop Persoonsgerichte aanpak High impact crimes Valkuilen en succesfactoren

Regionale bijeenkomst Veiligheidshuizen. Workshop Persoonsgerichte aanpak High impact crimes Valkuilen en succesfactoren Regionale bijeenkomst Veiligheidshuizen Workshop Persoonsgerichte aanpak High impact crimes Valkuilen en succesfactoren Hasan Göleli (ministerie V&J) Ernst-Jan Scheffer (Veiligheidshuis Hollands- Midden)

Nadere informatie

Veiligheidsbeeld gemeente Amersfoort

Veiligheidsbeeld gemeente Amersfoort Stad Veiligheidsbeeld gemeente Amersfoort Periode januari t/m december 2014 Afdeling Veiligheid & Wijken januari 2015 Stad met een hart Veiligheidsbeeld Amersfoort januari december 2014 Voor u ligt het

Nadere informatie

Het Politiekeurmerk Veilig Wonen

Het Politiekeurmerk Veilig Wonen Het Politiekeurmerk Veilig Wonen Seminar PKVW - BORG 20 juni 2011 Lilian Tieman Programmaleider Veilig Wonen-CCV 14-07-2011 Vandaag Waarom een keurmerk woningbeveiling: actualiteit Het hoe en waarom van

Nadere informatie

veiligheid door samenwerking KEUrmerk veilig in 4 stappen naar kvo

veiligheid door samenwerking KEUrmerk veilig in 4 stappen naar kvo veiligheid door samenwerking KEUrmerk veilig ondernemen in 4 stappen naar kvo veilig ondernemen Iedere ondernemer is wel eens geconfronteerd met vandalisme, agressie of diefstal. De schade kan flink oplopen

Nadere informatie

QUICK-SCAN EN KEUZESCHEMA CAMERABEVEILIGING OP BEDRIJVENTERREINEN

QUICK-SCAN EN KEUZESCHEMA CAMERABEVEILIGING OP BEDRIJVENTERREINEN QUICK-SCAN EN KEUZESCHEMA CAMERABEVEILIGING OP BEDRIJVENTERREINEN Quick-scan en keuzeschema camerabeveiliging op bedrijventerreinen Omschrijving De Quick-scan kan gebruikt worden voor een eerste verkenning

Nadere informatie

Datum 13 augustus 2018 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over Aangiftebereidheid van minderjarige slachtoffers mensenhandel

Datum 13 augustus 2018 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over Aangiftebereidheid van minderjarige slachtoffers mensenhandel 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv

Nadere informatie

Voorkom een overval. 10 gouden tips

Voorkom een overval. 10 gouden tips Voorkom een overval 10 gouden tips Voorkom een overval Hoe kunt u een overval van uw zaak voor komen? En wat kunt u het beste doen als het toch gebeurt? In deze folder zetten we 10 gouden tips op een rij.

Nadere informatie

KEURMERK VEILIG ONDERNEMEN - BEDRIJVENTERREIN. Terugkoppeling op hoofdlijnen

KEURMERK VEILIG ONDERNEMEN - BEDRIJVENTERREIN. Terugkoppeling op hoofdlijnen Terugkoppeling op hoofdlijnen Certificaat Op 12 mei 2014 werd het bedrijventerrein De Hemrik voor de 4 e keer geaudit voor het Keurmerk Veilig Ondernemen - Bedrijventerreinen (KVO-B). Samenwerking Het

Nadere informatie

Bijlage 3 Jaaruitvoeringsplan Tweestromenland 2015

Bijlage 3 Jaaruitvoeringsplan Tweestromenland 2015 Bijlage 3 Jaaruitvoeringsplan Tweestromenland 2015 Veiligheidsbeleving Inzicht krijgen in de factoren die van invloed zijn op de veiligheidsbeleving bij de inwoners van Tweestromenland. Afhankelijk van

Nadere informatie

KEURMERK VEILIG ONDERNEMEN BINNENSTAD BREDA

KEURMERK VEILIG ONDERNEMEN BINNENSTAD BREDA KEURMERK VEILIG ONDERNEMEN BINNENSTAD BREDA INHOUDSOPGAVE: 1. Inleiding 3 2. Werkzaamheden op hoofdlijnen 4 2.1. Concretiseren KVO maatregelen 4 2.2. Enthousiasmeren en informeren van de ondernemers over

Nadere informatie

BESLUITEN. B&W-nr.: d.d Pilot Jeugdpreventieteam

BESLUITEN. B&W-nr.: d.d Pilot Jeugdpreventieteam B&W-nr.: 06.0425 d.d. 04-04-2006 Onderwerp Pilot Jeugdpreventieteam BESLUITEN Behoudens advies van de commissie Burg 1. Alsnog in te stemmen met de deelname aan de pilot Jeugdpreventieteam (JPT) voor de

Nadere informatie

: Verlenging cameratoezicht bedrijventerrein Dombosch I en II

: Verlenging cameratoezicht bedrijventerrein Dombosch I en II AANGEPAST Raadsvoorstel Aan : Raad van Geertruidenberg Raadsvergadering : 19 december 2013 Agendanummer : 08 Datum burgemeester : 13 november 2013 besluit Onderwerp : Verlenging cameratoezicht bedrijventerrein

Nadere informatie

Initiatieven, Participatie en Communicatie Plan van Aanpak (20141107)

Initiatieven, Participatie en Communicatie Plan van Aanpak (20141107) Initiatieven, Participatie en Communicatie Plan van Aanpak (20141107) 1. Achtergrond De ontwikkelstrategie ASW is een strategie van aanpakken en verbinden. Bewoners, ondernemers, eigenaren van panden én

Nadere informatie

NO DRUGS. Plan van aanpak drugsproblematiek

NO DRUGS. Plan van aanpak drugsproblematiek NO DRUGS Plan van aanpak drugsproblematiek Inleiding De gemeenten Bergen op Zoom en Roosendaal hebben het voornemen hun coffeeshops in 2009 te sluiten. Dit kan leiden tot negatieve effecten voor de illegale

Nadere informatie

Promotie Ondernemers Binnenstad Dordrecht. Jaarplan 2015. (eerste versie op hoofdlijnen)

Promotie Ondernemers Binnenstad Dordrecht. Jaarplan 2015. (eerste versie op hoofdlijnen) Promotie Ondernemers Binnenstad Dordrecht Jaarplan 2015 (eerste versie op hoofdlijnen) Versie 2.0 27 maart 2015 1. Inleiding De POBD is een vereniging die als doel heeft het winkel- en horecabezoek aan

Nadere informatie

Wat is een Veiligheidshuis?

Wat is een Veiligheidshuis? Wat is een Veiligheidshuis? Uit landelijk Programmaplan (2011): Een Veiligheidshuis is een lokaal of regionaal samenwerkingsverband tussen verschillende partners gericht op integrale, operationele en persoons-

Nadere informatie

Raads inforrnatiebrief

Raads inforrnatiebrief gemeente Eindhoven Raadsnummer xo.r348r.ooi Inboeknummer robstooors Dossiernummer 002.I53 rz januari zoro Raads inforrnatiebrief Betreft cameratoezicht rgzc Gemeentewet. Inleiding Op korte termijn wordt

Nadere informatie

Ontmoet elkaar in. it} Usselstein. Overeenkomst "Veilig Uitgaan" t IJsselstein. p ^ LITI E NEDERLAND

Ontmoet elkaar in. it} Usselstein. Overeenkomst Veilig Uitgaan t IJsselstein. p ^ LITI E NEDERLAND ^ Ontmoet elkaar in it} Usselstein Overeenkomst "Veilig Uitgaan" 2019-2024 p ^ LITI E ^ % Gemeente t IJsselstein NEDERLAND Overeenkomst "Veilig Uitgaan" IJsselstein 2019-2024 Colofori De Overeenkomst Veilig

Nadere informatie

*Z001F59E44 9* Leiderdorp, 16 september 2014. Afdeling: Concernzaken OOV en Rampen Onderwerp: Beleidsplan Integraal Veiligheidsbeleid 2015-2018

*Z001F59E44 9* Leiderdorp, 16 september 2014. Afdeling: Concernzaken OOV en Rampen Onderwerp: Beleidsplan Integraal Veiligheidsbeleid 2015-2018 Afdeling: Concernzaken OOV en Rampen Onderwerp: Beleidsplan Integraal Veiligheidsbeleid 2015-2018 Pagina 1 van 5 Versie Nr.1 Leiderdorp, 16 september 2014 Aan de raad. Beslispunten 1. Akkoord gaan met

Nadere informatie

iiitogiontant Resultaten uit de PPP-studies naar criminaliteit en criminaliteits preventie op bedrijventerreinen \sf

iiitogiontant Resultaten uit de PPP-studies naar criminaliteit en criminaliteits preventie op bedrijventerreinen \sf Resultaten uit de PPP-studies naar criminaliteit en criminaliteits preventie op bedrijventerreinen Een selectie naar ondernemingen uit het Midden- en Kleinbedrijf V. Sabee R.F.A. van den Bedem J.J.A. Essers

Nadere informatie

22 SPECIAL>> VEILIG ONDERNEMEN juli-augustus 2008. Werkvloer

22 SPECIAL>> VEILIG ONDERNEMEN juli-augustus 2008. Werkvloer 22 SPECIAL>> VEILIG ONDERNEMEN juli-augustus 2008 Fotoserie Werken met het KVO Samen voor veiligheid Werkvloer In winkelgebieden en op bedrijventerreinen werken ondernemers, gemeenten, politie en brandweer

Nadere informatie

Convenant Buurtpreventie Blaricum

Convenant Buurtpreventie Blaricum Convenant Buurtpreventie Blaricum Partijen zijn: Gemeente, vertegenwoordigd door: burgemeester Politie, vertegenwoordigd door: korpschef Buurtpreventievereniging, vertegenwoordigd door: voorzitter en secretaris.

Nadere informatie

Maatregelenmatrix Keurmerk Veilig Ondernemen binnenstad Leeuwarden Binnenstad en Schrans e.o. Leeuwarden

Maatregelenmatrix Keurmerk Veilig Ondernemen binnenstad Leeuwarden Binnenstad en Schrans e.o. Leeuwarden Binnenstad en Schrans e.o. Leeuwarden Keurmerk Veilig Ondernemen binnenstad, gemeente Leeuwarden, september 2018 1 1. Communicatie/Borging en evaluatie KVO is een (continu) proces. Dus geen project dat

Nadere informatie

Wat is Burgernet? Leeuwarden en Dantumadiel (politieregio Fryslân), Breukelen, Maarssen, De Ronde Venen en Nieuwegein (politieregio Utrecht).

Wat is Burgernet? Leeuwarden en Dantumadiel (politieregio Fryslân), Breukelen, Maarssen, De Ronde Venen en Nieuwegein (politieregio Utrecht). Wat is Burgernet? Burgernet is een uniek samenwerkingsverband tussen burgers, gemeente en politie om de veiligheid in de woon- en werkomgeving te bevorderen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een telefonisch

Nadere informatie

CAMERA S IN BEELD. Werkvloer

CAMERA S IN BEELD. Werkvloer 20 SECONDANT #1 MAART 2013 FOTOSERIE Werken aan cameratoezicht CAMERA S IN BEELD Werkvloer Aan nieuws over cameratoezicht in openbare ruimten is in Nederland geen gebrek. Maar uit de evaluaties komt meestal

Nadere informatie

Buurtbeheerplan Skaeve huse Stadbroekseweg Versie 1.0 bvh

Buurtbeheerplan Skaeve huse Stadbroekseweg Versie 1.0 bvh Buurtbeheerplan Skaeve huse Stadbroekseweg 2012-11-05 Versie 1.0 bvh 1 Inleiding De gemeente Nijmegen, verantwoordelijk voor het lokaal beleid voor de opvang van mensen in het kader van de Maatschappelijke

Nadere informatie

agendanummer afdeling Simpelveld VI- onderwerp Kadernotitie Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Simpelveld

agendanummer afdeling Simpelveld VI- onderwerp Kadernotitie Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Simpelveld Aan de raad agendanummer afdeling Simpelveld VI- onderwerp Kadernotitie Integraal Veiligheidsbeleid Gemeente Simpelveld 2012-2015 Inleiding De huidige nota integrale veiligheid gemeente Simpelveld is toe

Nadere informatie

Veiligheidscijfers Soest 2015 samenwerking loont

Veiligheidscijfers Soest 2015 samenwerking loont ontwikkeling 2015 tov 2014, gemeente ontwikkeling 2015 tov 2014, regio MNL januari t/m juni juli t/m december Veiligheidscijfers Soest 2015 samenwerking loont Januari 2016 - In 2015 is het aantal woninginbraken

Nadere informatie

Handreiking Donkere Dagen Offensief

Handreiking Donkere Dagen Offensief Handreiking Donkere Dagen Offensief 2015-2016 Eenheid Den Haag 1 1 Inleiding Sinds 2010 wordt in gezamenlijk overleg tussen de ketenpartners het Donkere Dagen Offensief (DDO), oktober tot en met maart,

Nadere informatie

Trendanalyse van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

Trendanalyse van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid Trendanalyse van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid Presentatie Raadsinformatieavond Utrecht 3 juni 2010 Ida Haisma 2-6-2010 Trendsignalement 2010 (1) Trendsignalement 2010 vraagt aandacht

Nadere informatie

Veiligheid Vleuten-De Meern Wijkraadvergadering 16 maart Utrecht.nl

Veiligheid Vleuten-De Meern Wijkraadvergadering 16 maart Utrecht.nl Veiligheid Vleuten-De Meern 2014-2015 Wijkraadvergadering 16 maart 2015 Veiligheidscijfers stad Utrecht Ontwikkeling veiligheid in Utrecht geregistreerde criminaliteit 2011 2012 2013 2014 '11-'14 '13 -

Nadere informatie

De Minister van Veiligheid en Justitie, Gelet op artikel 35 van de Wet Justitie-subsidies en artikel 4:4 van de Algemene wet bestuursrecht;

De Minister van Veiligheid en Justitie, Gelet op artikel 35 van de Wet Justitie-subsidies en artikel 4:4 van de Algemene wet bestuursrecht; Regeling van de Minister van Veiligheid en Justitie van... 2016, nr.... omtrent het verstrekken van subsidie ter stimulering van het nemen van preventieve maatregelen na een woning- of bedrijfsoverval

Nadere informatie

Provinciale Staten van Overijssel

Provinciale Staten van Overijssel www.prv-overijssel.nl Provinciale Staten van Overijssel Postadres Provincie Overijssel Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 425 25 25 Telefax 038 425 75 02 Uw kenmerk Uw brief Ons kenmerk Datum EMT/2005/1830

Nadere informatie

Vandaag Alert Morgen Veilig

Vandaag Alert Morgen Veilig Vandaag Alert Morgen Veilig Een plan ter vergroting van de veiligheid in Zwolle; met concrete acties en inzet van extra preventie, waakzaamheid en opsporing. Voorwoord De VVD Zwolle introduceert het plan

Nadere informatie

tabel 2-1: Beleidsinstrumenten per veiligheidsveld Woon-/ Bedrijvigheid Jeugd leefomgeving Instrument Integriteit Overig

tabel 2-1: Beleidsinstrumenten per veiligheidsveld Woon-/ Bedrijvigheid Jeugd leefomgeving Instrument Integriteit Overig tabel 2-1: Beleidsinstrumenten per veiligheidsveld Instrument Woon-/ Bedrijvigheid Jeugd leefomgeving Integriteit Overig 1. Bureau Halt x 2. Burgernet x 3. Gemeentelijke cameratoezicht x 4. Maatregelen

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering : 18 november 2014 Agendanummer : 8 Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : drs. J.F.N. Cornelisse : Veiligheid, Vergunningen en Handhaving : Eveline Plomp Voorstel

Nadere informatie

Raadsinformatieavond. Gemeente Woerden. Bert Roemeling Petrie Velthof. 12 februari 2015

Raadsinformatieavond. Gemeente Woerden. Bert Roemeling Petrie Velthof. 12 februari 2015 Raadsinformatieavond Gemeente Woerden Bert Roemeling Petrie Velthof 12 februari 2015 Programma Functioneren Basisteam De Copen Taak & functie wijkagent Persoonsgerichte aanpak Politie(criminaliteits)jaarcijfers

Nadere informatie

Helder Zicht voor een scherp camerabeeld

Helder Zicht voor een scherp camerabeeld Helder Zicht voor een scherp camerabeeld www.helderzicht.org Helder Zicht 2015 1 Uneto-Vni VEBON-NOVB VEB 2015 Alle rechten voorbehouden. Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van deze uitgave

Nadere informatie

TUSSENRAPPORTAGE Haalbaarheidstudie CENTRALE TOEZICHTRUIMTE GELDERLAND-ZUID

TUSSENRAPPORTAGE Haalbaarheidstudie CENTRALE TOEZICHTRUIMTE GELDERLAND-ZUID TUSSENRAPPORTAGE Haalbaarheidstudie CENTRALE TOEZICHTRUIMTE GELDERLAND-ZUID Maart 2008. 1 Projectgroep CTR Gelderland Zuid Inhoud 1. Aanleiding 1.1 Opdracht 2 Huidige stand van zaken 2.1 W erkbezoek 2.2

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

Uitwerking casus diefstal bij museum

Uitwerking casus diefstal bij museum Uitwerking casus diefstal bij museum OCW communicatiecampagne crisismanagement maart 2014 www.veilig-erfgoed.nl Beschrijving casus Op een drukke middag dringt een man op zeer gewelddadige manier het museum

Nadere informatie

BuurtInformatieNetwerken (BIN)

BuurtInformatieNetwerken (BIN) BuurtInformatieNetwerken (BIN) OMSCHRIJVING cfr Ministeriële omzendbrief dd 10/12/2010 Gestructureerde samenwerking tussen burger politie lokale overheid (PARTICIPATIE) Gebaseerd op informatieuitwisseling

Nadere informatie

Gemeentelijke wijkgericht werken rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd Leiden

Gemeentelijke wijkgericht werken rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd Leiden Gemeentelijke wijkgericht werken rapportage Jeugd Leiden Gemeentelijke wijkgericht werken rapportage Inleiding 3 1. Leiden Morskwartier 3 2. Wijkgericht werken algemeen 6 3. Wijkgericht werken 2019 6 Gemeente

Nadere informatie

Stappenplan Veilig Ondernemen winkelgebieden in Zoetermeer

Stappenplan Veilig Ondernemen winkelgebieden in Zoetermeer Stappenplan Veilig Ondernemen winkelgebieden in Zoetermeer Inhoudsopgave 1 HET STAPPENPLAN VEILIG ONDERNEMEN WINKELGEBIEDEN IN ZOETERMEER...3 2 PUBLIEK-PRIVATE SAMENWERKING: BETROKKEN PARTIJEN...3 GEMEENTE...3

Nadere informatie

CMWW. Evaluatie Jeugd Preventie Programma Brunssum

CMWW. Evaluatie Jeugd Preventie Programma Brunssum CMWW Evaluatie Jeugd Preventie Programma Brunssum 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding Blz. 3 2. Uitvoering Blz. 3 3. Aanpak Blz. 4 4. Ontwikkelingen van het JPP Blz. 5 5. Conclusies en Aanbevelingen Blz. 6

Nadere informatie

GELDERLAND-ZUID RTR-NL. Toezicht. Regionale. Ruimte. Hylco Wijnants RTR lokatie Nijmegen. Maarten van Poppel Live View

GELDERLAND-ZUID RTR-NL. Toezicht. Regionale. Ruimte. Hylco Wijnants RTR lokatie Nijmegen. Maarten van Poppel Live View Regionale Toezicht Ruimte Hylco Wijnants RTR lokatie Nijmegen Maarten van Poppel Live View Het RTR R R Concept: Publiek - private samenwerkingsorganisatie Gericht op; voorkomen van criminaliteit ondersteuning

Nadere informatie

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. Stichting Welzijn De Meierij

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. Stichting Welzijn De Meierij Convenant tussen Stichting Seniorenraad Meierijstad en Stichting Welzijn De Meierij 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Doelstelling Seniorenraad 4 A. Een bijdrage leveren aan integraal ouderenbeleid 4 B. Het bewaken

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Integraal Veiligheidsbeleid 2018

Uitvoeringsprogramma Integraal Veiligheidsbeleid 2018 Uitvoeringsprogramma Integraal Veiligheidsbeleid 2018 Toelichting Hoofdstukindeling is conform nummering Uitvoeringsprogramma Integraal Veiligheidsbeleid 2016. In de kolom uitvoering wordt de aanpak/voortgang

Nadere informatie

Startnotitie ketenbeleid Menameradiel. Inhoud. 1. Inleiding 2. Situatie Menameradiel 3. Uitgangspunten 4. De gekozen aanpak 5. Partners en omgeving

Startnotitie ketenbeleid Menameradiel. Inhoud. 1. Inleiding 2. Situatie Menameradiel 3. Uitgangspunten 4. De gekozen aanpak 5. Partners en omgeving Startnotitie ketenbeleid Menameradiel Inhoud 1. Inleiding 2. Situatie Menameradiel 3. Uitgangspunten 4. De gekozen aanpak 5. Partners en omgeving bijlagen bijlage 1. bijlage 2. bijlage 3. bijlage 4. bijlage

Nadere informatie

Ja, namelijk uitgesteld (één week) Veelzijdige stad in het groen. DT d.d. OR d.d. B&W d.d. OR d.d. Raad Raadsdocumenten

Ja, namelijk uitgesteld (één week) Veelzijdige stad in het groen. DT d.d. OR d.d. B&W d.d. OR d.d. Raad Raadsdocumenten zaak_id bericht_nummer bericht_id Collegevoorstel zaak_zaaknummer VEILIGHEID EN HANDHAVING Reg.nr. B&W d.d. 25-06-2013 Openbaar Programma Ja, namelijk uitgesteld (één week) Veelzijdige stad in het groen

Nadere informatie

Convenant Veiligheid in en om de school Veiligheid in en om de school

Convenant Veiligheid in en om de school Veiligheid in en om de school Convenant Veiligheid in en om de school Veiligheid in en om de school Gemeenten Weert, Nederweert en Cranendonck Convenant voor: Voortgezet Onderwijs Voortgezet Speciaal Onderwijs Middelbaar Beroeps Onderwijs

Nadere informatie

Burgerkracht Project Veilig Noord

Burgerkracht Project Veilig Noord 1 Inhoud 1. Doel pag. 1 2. Doelgroep pag. 1 3. Plan pag. 2 4. Kosten pag. 4 5. Budget pag. 4 6. Planning pag. 5 7. Bronvermelding pag. 5 1. Doel project Het doel van dit project is het veiliger maken van

Nadere informatie

Geachte heer, mevrouw,

Geachte heer, mevrouw, Van: Els Prins [mailto:e.prins@mkb.nl] Verzonden: donderdag 14 maart 2013 22:47 Aan: Postbus Onderwerp: Verzoek tot deelname Week van de Veiligheid 2013 Ter attentie van: Burgemeester en wethouders van

Nadere informatie

Convenant Veiligheid in rn om de school Gemeente Hengelo

Convenant Veiligheid in rn om de school Gemeente Hengelo Convenant Veiligheid in rn om de school Gemeente Hengelo Hengelo, 21 oktober 2010 1. Doelstelling Dit convenant heeft tot doel om een eenduidig en sluitend stelsel van afspraken te maken ten behoeve van

Nadere informatie

Contact tussen slachtoffer/nabestaande en tbs-er

Contact tussen slachtoffer/nabestaande en tbs-er Contact tussen slachtoffer/nabestaande en tbs-er Een richtlijn voor forensisch netwerkbegeleiders in Forensisch Psychiatrische Centra M. van Denderen, R. Bax, en N. Sweers Fase 1 Initiatief en motivatie

Nadere informatie

Slim bekeken: camerabewaking op maat

Slim bekeken: camerabewaking op maat Ministerie van Veiligheid en Justitie Slim bekeken: camerabewaking op maat Slim bekeken: camerabewaking op maat U bent ondernemer en overweegt één of meerdere camera s aan te schaffen om uw bedrijf beter

Nadere informatie

Integrale veiligheid. Uitvoeringsplan 2013 / 2014

Integrale veiligheid. Uitvoeringsplan 2013 / 2014 Integrale veiligheid Uitvoeringsplan 2013 / 2014 Inleiding In het integraal veiligheidsbeleid is vastgelegd dat er tweejaarlijks een operationeel integraal veiligheidsprogramma wordt opgesteld. Daar is

Nadere informatie

Regeling van de Minister van Veiligheid en Justitie van 2016, nr omtrent

Regeling van de Minister van Veiligheid en Justitie van 2016, nr omtrent G.AJ van der Steur / preventieve maatregelen tegen woning- of bedrijfsovervallen. In bijlage 1 bij deze regeling zijn opgenomen in bijlage 2 van deze regeling. De aanvraag gaat vergezeld van een kopie

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 28 684 Naar een veiliger samenleving Nr. 354 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Handreiking voor veilige vakantieparken Het instrument in de praktijk

Handreiking voor veilige vakantieparken Het instrument in de praktijk HANDREIKING VOOR VEILIGE VAKANTIEPARKEN Handreiking voor veilige vakantieparken Het instrument in de praktijk 1 HANDREIKING VOOR VEILIGE VAKANTIEPARKEN 2 Handreiking voor veilige vakantieparken Het instrument

Nadere informatie

Burgemeester en Wethouders 6 september Steller Documentnummer Afdeling. M. de Boer z Ruimte

Burgemeester en Wethouders 6 september Steller Documentnummer Afdeling. M. de Boer z Ruimte Burgemeester en Wethouders Steller Documentnummer Afdeling M. de Boer z60037292 Ruimte Doorkiesnummer Communicatie Portefeuillehouder 036 229 Nee G.M. Dijksterhuis Kabinet Brief bijgevoegd Te volgen procedure

Nadere informatie

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD MEMO AAN DE GEMEENTERAAD Aan T.a.v. Datum Betreft Van Ons kenmerk Bijlagen CC De gemeenteraad 30 januari Uitvoeringsprogramma integrale veiligheid De burgemeester 139126 1 Controller Directie Paraaf Datum

Nadere informatie

Factsheet 9 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m 30 april 2013

Factsheet 9 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m 30 april 2013 Factsheet 9 Ontwikkeling woninginbraken periode t/m 30 april 2013 1. Cijfers woninginbraken Dit is inmiddels de negende factsheet sinds september 2010 met informatie over de cijfers op het gebied van woninginbraak

Nadere informatie

Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek Veiligheid kent geen grenzen.

Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek Veiligheid kent geen grenzen. Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek 2015 2018 Veiligheid kent geen grenzen. Vergaderdatum 4 december 2014 Gemeenteblad 2014 / 77 Agendapunt 10 Aan de Raad Voorstel De gemeenteraad

Nadere informatie

Prioritering Beleidskader Veiligheid Veiligheidsanalyse 2018

Prioritering Beleidskader Veiligheid Veiligheidsanalyse 2018 Prioritering Beleidskader Veiligheid 2019-2022 Veiligheidsanalyse 2018 Veiligheidsketen proactie nazorg preventie repressie preparatie 2 Waar gaat beleidskader Veiligheid over? Doelstelling Veilige stad

Nadere informatie

Veiligheid maken we samen. Geachte heer Ruijgrok, Beste Wim dank voor deze introductie.

Veiligheid maken we samen. Geachte heer Ruijgrok, Beste Wim dank voor deze introductie. speech nieuwjaarsbijeenkomst CCV 13-01-2015 Veiligheid maken we samen. Geachte heer Ruijgrok, Beste Wim dank voor deze introductie. Dames en heren, ook van mijn kant van harte welkom op de nieuwjaarsreceptie

Nadere informatie

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en Brabant Zorg

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en Brabant Zorg Convenant tussen Stichting Seniorenraad Meierijstad en Brabant Zorg 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Doelstelling Seniorenraad 4 A. Een bijdrage leveren aan integraal ouderenbeleid 4 B. Het bewaken van de uitvoering

Nadere informatie