Opleidingsstatuut. Facility Management. studiejaar

Transcriptie

1 Opleidingsstatuut Facility Management studiejaar Let op: Dit opleidingsstatuut is mogelijk nog gewijzigd na vaststelling op bovenstaande datum. Kijk op Insite van je opleiding voor mogelijke errata en de meest recente versie van het opleidingsstatuut. Versiedatum: 14 maart

2 Inhoudsopgave Inleiding... 6 Deel 1: studiegidsen... 8 Studiegids voltijd Visie op het onderwijs De opbouw van de opleiding Facility Management - Academie Diedenoort Het curriculum Toetsing Studieloopbaanbegeleiding Interne organisatie Roosters en jaarplanning Kwaliteitszorg Studentenvoorzieningen en informatie op faculteits- en opleidingsniveau Bijlage 1 Competenties opleiding Facility Management - Academie Diedenoort Bijlage 2 Beschrijvingen Onderwijseenheden Bijlage 3 Conversielijst Voltijd Bijlage 4 Jaarplanning studiejaar Studiegids deeltijd Visie op het onderwijs De opbouw van Facility Management Academie Diedenoort Het curriculum Toetsing binnen de opleiding Studieloopbaanbegeleiding en de betrokkenen bij het programma Interne organisatie Roosters en jaarplanning Kwaliteitszorg Studentenvoorzieningen en informatie op faculteits- en opleidingsniveau Bijlage 1: Competenties opleiding Facility Management - Academie Diedenoort Bijlage 2 Beschrijving onderwijseenheden 4 e jaar Bijlage 3 Conversielijst Deeltijd Bijlage 4 Jaarplanning Deeltijd Studiegids duaal Visie op het onderwijs De opbouw van Facility Management - Academie Diedenoort Het curriculum Toetsing binnen de opleiding Begeleiding vanuit de werkgever en de hogeschool Interne organisatie Roosters en Jaarplanning Kwaliteitszorg Studentenvoorzieningen en informatie op faculteits- en opleidingsniveau Bijlage 1: Competenties opleiding Facility Management Academy Diedenoort

3 Bijlage 2 Beschrijvingen Onderwijseenheden Bijlage 3 Conversie Duaal Bijlage 4 Jaarplanning studiejaar Deel 2: Regelingen betreffende het onderwijs en de tentamens Onderwijs- en examenregeling Facility Management Paragraaf 1 Algemene bepalingen Paragraaf 2 Toelating tot de opleiding Paragraaf 3 Opbouw van de opleiding Paragraaf 4 Propedeutische fase van de opleiding Paragraaf 5 Studieadvies in de propedeutische fase van de opleiding Paragraaf 6 Postpropedeutische fase van de opleiding Paragraaf 7 Tentamens, integrale toetsen en examens van de opleiding Paragraaf 8 Examencommissie en examinatoren Paragraaf 9 Studieloopbaanbegeleiding Paragraaf 10 Judicium Abeundi Paragraaf 11 Slotbepalingen Bijlagen Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Reglement examencommissie voor de Bacheloropleidingen en het Associate degreeprogramma van de Faculteit Economie en Management (FEM) Reglement opleidingscommissies Instituut Bedrijfskunde en Rechten Regeling Tentamenbureau Regeling Externe toezichthouders bij examens Deel 3: Beschrijving van het onderwijs Hoofdstuk 1: Curriculumoverzichten (voltijd, deeltijd, duaal) Hoofdstuk 2: Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase A. Voltijd B. Deeltijd C. Duaal Hoofdstuk 3: Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen post-propedeutische fase. 325 A. Voltijd B. Deeltijd C. Duaal Hoofdstuk 4: Verkorte programma s Hoofdstuk 5: Gegevens HAN-gecertificeerde minoren en daartoe behorende onderwijseenheden Hoofdstuk 6: Opsomming onderwijseenheden van AD-graad naar Bachelorgraad Hoofdstuk 7: Eindkwalificaties HBO-bachelorgraad Bijlage 1 Begrippenlijst Opleidingsstatuut en Studentenstatuut

4 Inleiding In dit opleidingsstatuut geven wij je informatie over de gang van zaken tijdens je studie aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Je treft ook informatie aan over bijvoorbeeld de jaarplanning, uitgangspunten voor ons onderwijs, studieopbouw, ondersteunende faciliteiten, de examenregeling en de procedures met betrekking tot jouw rechtsbescherming. Volgens de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW, artikel 7.59) dient een HBO-instelling een studentenstatuut vast te stellen en aan alle studenten bekend te maken. Het studentenstatuut bestaat uit twee delen: het instellingsspecifieke deel (dus: de HAN) en het opleidingsspecifieke deel (dus: de opleiding), zie figuur 1. Het instellingsspecifieke deel - we noemen dit het studentenstatuut - bevat een beschrijving van jouw rechten en plichten, zoals die voortvloeien uit de wet, en een overzicht van de regelingen die jouw rechten beschermen: een beschrijving van de procedures voor bezwaar en beroep binnen de instelling, een beschrijving van de beroepsrechten die zijn ontleend aan de WHW en andere wettelijke regelingen, en; een beschrijving van aanvullende procedures die door de HAN zijn getroffen ter bescherming van jouw rechten. Dit instellingspecifieke deel kun je terugvinden HAN Insite. Het opleidingsspecifieke deel we noemen het verder het opleidingsstatuut (OS) bestaat uit drie delen: 1. Studiegids In de studiegids vind je informatie over de opbouw van de opleiding en over de beroepstaken en competenties die in je opleiding centraal staan. Verder krijg je informatie over de organisatie van de opleiding, de invulling van studieloopbaanbegeleiding en de faciliteiten die er binnen de opleiding, het instituut of de HAN voor jou zijn. Ook krijg je de algemene informatie die voor alle HAN-studenten geldt, zoals de jaarplanning, de vakanties en de tentamen- en herkansingsperiodes. 2. Regelingen betreffende het onderwijs en de tentamens Hier vind je met name de regels voor de uitvoering van het onderwijs en de tentamens en examens. 3. Beschrijving van het onderwijs In deel 3 vind je onder andere informatie over het curriculum van jouw opleiding, de onderwijseenheden en tentaminering, de integrale toetsen en de minoren van jouw opleiding. De informatie in dit deel hoort bij de Onderwijs- en examenregeling (OER) die in deel 2 van het opleidingsstatuut is gepresenteerd. 6

5 Figuur 1 Studentenstatuut en Opleidingsstatuut Algemene bepalingen Dit statuut is het opleidingsspecifieke deel van het studentenstatuut als bedoeld in artikel 7.59 lid 4 van de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW), hierna te noemen opleidingsstatuut. Dit opleidingsstatuut is van toepassing op de opleiding Facility Management (Academie Diedenoort), hierna te noemen de opleiding, in het studiejaar In dit opleidingsstatuut zijn jouw rechten en plichten enerzijds en van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen anderzijds zo goed mogelijk vastgelegd. Dit opleidingsstatuut omvat onder andere een beschrijving van de studieopbouw en de ondersteunende faciliteiten die je door de instelling worden aangeboden, de vastgestelde onderwijs- examenregeling en de procedures voor je rechtsbescherming in aanvulling op die van de instelling. Dit opleidingsstatuut is vastgesteld bij besluit van de faculteitsdirectie van de Faculteit Economie en Management op 14 juli De faculteitsraad heeft op 14 juli 2014 ingestemd met de tekst van het opleidingsstatuut. Op 14 maart 2016 is een erratum behorende bij het opleidingsstatuut vastgesteld bij besluit van de faculteitsdirecteur van de faculteit Economie en Management. De Faculteitsraad heeft op 29 februari 2016 ingestemd met de tekst van dit erratum. Het erratumdocument is te raadplegen op insite HAN. Wijzigingen van dit opleidingsstatuut worden door de faculteitsdirectie bij afzonderlijk besluit vastgesteld. Wijzigingen gedurende het lopende studiejaar vinden uitsluitend plaats indien dit noodzakelijk is voor de bescherming van de belangen van studenten. Wijzigingen kunnen al eerder genomen beslissingen op basis van het opleidingsstatuut, of één van de daarin opgenomen reglementen, niet ten nadele van studenten beïnvloeden. De faculteitsdirectie draagt zorg voor een passende bekendmaking van dit opleidingsstatuut, de daarin opgenomen reglementen en van eventuele wijzigingen van deze documenten. Een belangstellende kan het opleidingsstatuut raadplegen op insite HAN en op de website van de HAN. 7

6 Deel 1: studiegidsen 8

7 Studiegids voltijd Facility Management Academie Diedenoort Studiegids Voltijd Faculteit Economie en Management Facility Management Academie Diedenoort Postadres: Postbus GL Nijmegen Bezoekadres: Laan van Scheut EM Nijmegen Telefoon: Algemeen Het Vraagpunt

8 VOORWOORD Voor je ligt de studiegids van de opleiding Facility Management-Academie Diedenoort voltijd voor het studiejaar In deze studiegids vind je informatie over de opbouw en inrichting van de opleiding FM en het competentieprofiel van de FM er. Daarnaast krijgt het onderwijsaanbod veel aandacht: alle onderwijseenheden die in ons curriculum zijn opgenomen, zijn uitgebreid beschreven. Tot slot vind je praktische informatie over de organisatie van onze opleiding, faculteit en de HAN. Met ingang van dit studiejaar starten wij met een vernieuwd programma in de propedeuse. We starten het A-cluster met een kennismaking met Facility management, het vakgebied en de opleiding. Daarnaast werk je in kleine groepen aan een bedrijfsproject, waarin je basiskennis en vaardigheden toepast. In het programma staat het ontwikkelen van een professionele houding en gedrag centraal. Het programma van het B-cluster is nog in ontwikkeling en is alleen in grote lijnen opgenomen in deze studiegids. De beschrijving van de onderwijseenheden van het vernieuwde B-cluster worden halverwege het eerste semester gepubliceerd. De onderwijseenheden van de vernieuwde propedeuse hebben een omvang van 2,5 studiepunt. Studenten die de propedeuse in het studiejaar niet geheel hebben afgerond krijgen nog herkansingen aangeboden. De conversielijst in bijlage 3 geeft hier meer informatie over. Vorig jaar is FAZ BackStage, het stageprogramma bij FAZ, het facilitair bedrijf van de HAN, van start gegaan. Op basis van de evaluaties van dit programma verschuiven wij FAZ BackStage naar het B- cluster en het C-cluster. Op deze manier profiteren wij nog beter van de praktijk in huis! Ook dit jaar zijn er naast de vernieuwing van de propedeuse verschillende verbeteringen doorgevoerd in ons programma. Studenten die gewijzigde clusters in de hoofdfase al hebben gevolgd maar nog niet geheel afgerond, krijgen daar nog een half jaar de tijd voor. Daarna komen zij in de nieuwe leerroute en dat kan betekenen nieuwe toetsen maken. De conversielijst in bijlage 3 geeft hier meer informatie over. En uiteraard is dit alles geregeld in de Onderwijs- en Examenregeling die op HAN Insite is gepubliceerd. Aan de vernieuwing van het curriculum zie je dat wij ons onderwijsprogramma voortdurend verbeteren. We doen dit op basis van resultaten van onderwijsevaluaties en ontwikkelingen in het werkveld. Een goede communicatie tussen opleiding en studenten enerzijds en tussen opleiding en werkveld anderzijds is daarbij essentieel. Wij verwachten ook dit jaar dat een goede samenwerking positief bijdraagt aan de kwaliteit en de sfeer van onze opleiding. Een succesvol en plezierig studiejaar toegewenst! mw. drs. E.H.M. Prevoo directeur Instituut Bedrijfskunde en Rechten mw. ir. E.A. Burger onderwijscoördinator Facility Management - Academie Diedenoort 10

9 1. Visie op het onderwijs De opleiding Facility Management Academie Diedenoort van de Faculteit Economie en Management is een voltijdopleiding. De duale opleiding en de deeltijdopleiding zijn met ingang van september 2013 uitgefaseerd in verband met een afnemende instroom. De essentie van ons onderwijs is dat Academie Diedenoort professionals opleidt die uitgaan van de waardigheid en belangen van alle stakeholders en die - als het moet - morele beslissingen kunnen en durven nemen. Wij leiden op met gevoel voor de persoon, het beroep en maatschappelijke ontwikkelingen. Voor het studiejaar betekent dit dat de opleiding Facility Management (FM) werkt aan het creëren van een inspirerende, activerende omgeving zodat onze studenten en docenten vanuit een trots en betrokken gevoel voor de opleiding werken en studeren. FAZ BackStage is een van de manieren waarop wij dit willen realiseren. Met FAZ, het facilitair bedrijf van de HAN, hebben wij de FM-praktijk in huis. De samenwerking tussen onze opleiding en FAZ biedt voor ons beiden mooie kansen om kennis te generen en te delen en ons sterker te profileren. Studenten en docenten werken bij FAZ als stagiair, trainer, onderzoeker en medewerker. Medewerkers van FAZ dragen bij aan onderwijsactiviteiten vanuit de praktijk en als (gast)docenten. Een soortgelijke samenwerking willen wij realiseren met ProPersona, een GGZ instelling, en met andere zorginstellingen in onze regio. Daarnaast versterken wij de verbinding tussen onderwijs, onderzoek en werkveld door de samenwerking met het Kenniscentrum Business Development & Co-creation, de promotieonderzoeken en de opdrachten in het kader van de masterstudies van docenten van onze opleiding. De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort is in juni 2014 door de Stichting Duurzaam Hoger Onderwijs ( onderscheiden met het 3-sterrenkeurmerk. Daarmee is Academie Diedenoort de meest duurzame opleiding Facility Management in de Benelux. De opleiding zet zich actief in voor duurzame ontwikkeling, zowel in onderzoek, bedrijfsvoering en personeelsbeleid als, uiteraard, in het onderwijs zelf. Door studenten op te leiden in een omgeving waarin duurzaamheid een vanzelfsprekendheid is, draagt de opleiding bij aan een duurzame woon-, verblijfs- en werkomgeving voor later. Daarbij heeft de opleiding aandacht voor de 3 P s: People, Planet en Prosperity. De kernwaarden die aan de basis van onze visie liggen zijn: betrokkenheid & verantwoordelijkheid betrouwbaarheid herkenbaarheid passie, vreugde en plezier kwaliteit & professionaliteit De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort stelt zich ten doel dat studenten de eindkwalificaties behalen die aansluiten bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een beginnend Facility Manager (FM er). De eindkwalificaties van de opleiding zijn overgenomen van het competentieprofiel van het LOOFD (Dutch Association Facility Management Education) en sluiten aan bij de landelijk vastgestelde BBA-standaard. De studenten leren o.a. door samen met elkaar, projectmatig, te werken aan beroepsproducten en ervaringen te delen. Zij leren hun gedachten onder woorden te brengen, argumenteren en passen hun waarheid aan door nieuwe inzichten en verbindingen van medestudenten. Studenten hebben verschillende leerstijlen: sommigen werken graag individueel en anderen werken liever in groepsverband en zien de meerwaarde die het samenwerken oplevert. In ons onderwijs komen we aan beide leerstijlen tegemoet door studenten individueel beroepsproducten te laten maken en in groepsverband. De opleiding streeft in het onderwijsaanbod naar een gemiddelde van 20 lesuren per week. In de propedeuse en in het tweede jaar is dit minimaal 15 klokuren contact per week gedurende vier periodes van acht weken. De opleiding heeft een concentrische opbouw waarbij de eindkwalificaties in meerdere beroepstaken terugkomen. Deze opbouw ondersteunt de student om op een steeds hoger niveau aan de eindkwalificaties te werken en uiteindelijk te beheersen op het hoogst mogelijke niveau. Studenten maken direct bij aanvang van de opleiding kennis met het vakgebied Facility management. Daarnaast ligt het accent in het eerste half jaar van de opleiding op het ontwikkelen van een professionele

10 houding met bijzondere aandacht voor samenwerken, communicatieve vaardigheden en beroepshouding. Bij de inrichting van de onderwijseenheden gaan we uit van beroepstaken en de daarbij horende competenties. Studenten werken aan hun competenties zoveel mogelijk door middel van beroepsproducten. Dit zijn producten die in de beroepspraktijk van FM ers kunnen worden gevraagd. In elke onderwijseenheid toetsen we aan de hand van beroepsproducten en kennistoetsen. In de beroepsproducten toetsen we of er een integrale transfer van de kennisgebieden naar het beroepsproduct (kennis, vaardigheden en houding) heeft plaatsgevonden. In de kennistoetsen toetsen we kennis die niet direct gerelateerd is aan een beroepsproduct. Het gaat dan vooral om theoretische basiskennis. Docenten van de opleiding Facility Management - Academie Diedenoort kunnen afwisselend verschillende rollen vervullen: inhoudsdeskundige, coach, beoordelaar en studieloopbaanbegeleider. Niet iedere docent vervult alle rollen. Als inhoudsdeskundige heeft de docent didactische kwaliteiten om de inhoud over te brengen aan studenten. Een docent in de rol van coach ondersteunt het werken aan beroepsproducten en begeleidt individuele studenten of groepen studenten. De studieloopbaanbegeleider is het aanspreekpunt van de student en begeleidt de student bij het werken aan de competenties en het maken van individuele keuzes. Als beoordelaar beoordeelt de docent het eindresultaat van het beroepsproduct en de individuele inzet en bijdrage die de groepsleden aan het eindproduct leveren. Daarnaast maakt de docent als beoordelaar de kennistoetsen. 12

11 2. De opbouw van de opleiding Facility Management - Academie Diedenoort 2.1 FM en de BBA-standaard De arbeidsmarkt waarvoor hogescholen opleiden mondialiseert in hoog tempo. Afgestudeerden werken in toenemende mate buiten Nederland of hebben in Nederland te maken met buitenlandse markten en internationale wet- en regelgeving. Internationale herkenbaarheid van het opleidingsdiploma en van de opleidingsgraad is een must. Dit alles geldt zeker voor de afgestudeerden van de economische opleidingen van hogescholen, waaronder de FM-opleidingen. Het is daarom dat de Vereniging Hogescholen heeft besloten voor het merendeel van die opleidingen de internationaal goed herkenbare en erkende graad Bachelor of Business Administration (BBA) af te geven. De inhoud van deze graad is vastgelegd in de BBA-standaard die per september 2012 is ingevoerd voor een groot aantal economische opleidingen in Nederland. Ook de negen FMopleidingen geven de nieuwe BBA-graad aan hun afgestudeerden. De BBA-standaard omvat een aantal basiscompetenties die richtinggevend zijn voor het FM-competentieprofiel en dus voor de opleidingsprogramma s van de negen FM-opleidingen. Het FM-competentieprofiel is in 2012 in opdracht van het LOOFD (het landelijk samenwerkingsverband van de negen hbo FM-opleidingen) geactualiseerd en gevalideerd door het FM werkveld, waarbij ook FMN als beroepsvereniging nauw betrokken was. De BBA-standaard houdt in dat een opleiding er voor zorgt dat studenten een gedegen theoretische basis krijgen en onderzoekend vermogen verwerven. Daarnaast moet de opleiding ervoor zorgen dat afgestudeerden over voldoende professioneel vakmanschap beschikken en dat zij de beroepsethiek en maatschappelijke oriëntatie hebben ontwikkeld die past bij een verantwoordelijke professional. Theoretische basis Een pas afgestudeerde FM er heeft een theoretische basiskennis op een aantal kernvakgebieden die van belang zijn voor de bedrijfsvoering. De BBA-standaard noemt tien kernvakgebieden die allemaal relevant zijn voor het FM-werkveld: Accounting (o.a. balans en resultatenrekening van het facilitair bedrijf) Business law and ethics (o.a. Europese aanbesteding en contractrecht bij uitbesteding) Economics (o.a. creëren van toegevoegde waarde tbv de organisatie) Finance (o.a. kostprijsberekening, make of buy decisions) Management information systems (o.a. FMIS) Marketing (o.a. Customer Relationship Management en dienstenmarketing) Operations management (o.a. logistiek, process design) Organizational behavior (o.a. leiderschapsstijlen en organisatiecultuur) Quantitative techniques (o.a. monitoring, benchmarking en kengetallen) Strategic management (o.a. regieorganisatie en Performance Management) Door het expliciteren van deze kernvakgebieden in de BBA standaard wordt het bedrijfskundige domein waartoe FM behoort -nog duidelijker dan voorheen- onderstreept. Onderzoekend vermogen Een pas afgestudeerde FM er heeft kennis van methoden en technieken van praktijkgericht onderzoek. Hierdoor is hij of zij in staat praktijkgericht onderzoek op te zetten en uit te voeren en onderzoeksresultaten te interpreteren. Onderzoekend vermogen gaat verder: naast onderzoekservaring is een onderzoekende houding essentieel. Deze wordt gekenmerkt door nieuwsgierigheid, alertheid en onafhankelijkheid en een kritische blik. Zo kan de afgestudeerde FM er ontwikkelingen vanuit een dynamische omgeving op waarde schatten en inschatten waarop wel of niet ingespeeld moet worden. Zo kunnen innovaties tot stand komen en blijft de facilitaire organisatie in beweging. Professioneel vakmanschap Een professioneel vakman of -vrouw is innovatief en ondernemend, beschikt over goede advies- en communicatieve vaardigheden en is gericht op (multidisciplinaire) samenwerking. De FM er is de spin in het web van de organisatie en fungeert daarbij als sparringpartner zowel binnen als buiten de eigen werkorganisatie. Als professional houdt hij of zij rekening met (internationale) cultuurverschillen die 13

12 onder andere tot uiting komen in het persoonlijk leiderschap. De FM er draagt actief bij aan de profilering van FM binnen de eigen organisatie en aan de verdere professionalisering van de branche. Verantwoord handelen Bij het ontwikkelen van een professionele houding is expliciet aandacht voor normatief-culturele aspecten, respect voor anderen en ethisch handelen. Een pas afgestudeerde FM er heeft een visie op maatschappelijk verantwoord ondernemen en hanteert duurzaamheid als een van de belangrijkste uitgangspunten van facilitair beleid. 2.2 Competentieprofiel Facility Management Eind 2009 heeft het Landelijk Overleg Opleidingen Facility Management (LOOFD) besloten om het in 2005 opgestelde competentieprofiel te actualiseren. Aanleiding hiertoe zijn de volgende overwegingen geweest: Ontwikkelingen in de wereld, welke een uitstralingseffect hebben, resp. dienen te hebben, op de professie van Facility Management; Ontwikkelingen binnen het vakgebied van Facility Management; Veranderingen binnen het hoger onderwijs, zoals invoering BAMA (Bachelor-Master) structuur, opstelling landelijke Body of Knowledge & Skills (BoKS) en academisering van het HBO. Als meest in het oog springende actuele, voor Facility Management (FM) relevante, ontwikkelingen kunnen, in willekeurige volgorde, worden genoemd: Ontwikkeling van de interne facilitaire organisatie naar een regieorganisatie; De toenemende interesse van Vastgoed voor de exploitatie van huisvesting, en vice versa, de toenemende interesse van FM voor het ontwerp van gebouwen; De toenemende beïnvloeding van Informatie- en Communicatie Technologie (ICT) en FM; Het toenemend belang van klantbeleving en gastvrijheid voor FM; Het toenemend besef en belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen, alsmede duurzaamheid; Mobiliteit, met een accent op de woon-werkproblematiek; Het Nieuwe Werken, waarbij een verschuiving optreedt van fysiek naar virtueel (samen)werken; De toenemende impact van internationalisering op facilitaire organisaties. Het competentieprofiel 2012 diende rekening te houden met genoemde ontwikkelingen, teneinde studenten adequaat te kunnen voorbereiden op de toekomstige arbeidsmarkt. Gegeven het feit, dat alle HBO FM opleidingen in Nederland aan afgestudeerden de graad Bachelor of Business Administration (BBA) verlenen, is ook het geactualiseerde competentieprofiel, conform de wens van het LOOFD, gebaseerd op de toenmalige zes BBA domeincompetenties, aangevuld met twee generieke (sociaal/communicatief en zelfsturend) HBO competenties, en verbijzonderd voor FM. In 2012 heeft het LOOFD het compententieprofiel 2010 herschreven n.a.v. de nieuwe BBA standaard. Het FM competentieprofiel onderscheidt zich verder t.o.v. andere competentieprofielen door het wederom opnemen en actualiseren van een unieke, FM-specifieke competentie. Deze is gebaseerd op de volgende formuleringen van de FM missie en visie: FM Missie FM creëert en voegt waarde toe aan organisaties door het gastvrij, flexibel en optimaal faciliteren van werk en verblijf van individuen en groepen op het gebied van services en huisvesting. Hoewel FM zich traditioneel richt op verblijfssituaties rondom werken, speelt FM ook bij andere verblijfssituaties (zoals wonen en vrije tijd) van individuen en groepen een rol van betekenis. FM Visie Gebruiker georiënteerde, transparante dienstverlening met oog voor sociale en maatschappelijke duurzaamheid, waarbij het vergroten van klantbeleving voorop staat, leidend tot waardecreatie. 14

13 Kenmerkend voor het handelen van de Facility Manager is de combinatie van 5 P s (People, Place, Process, Planet, Prosperity) en T (Technology) in relatie tot een dynamische vraag, ingebed in een internationale context, met als resultaat een toegevoegde waarde voor mens en organisatie. Dit is gevisualiseerd in onderstaand basismodel voor Facility Management: D Y N A M I S C H E V R A A G Place Process Technology People Planet Prosperity INTERNATIONALE CONTEXT T O E G E V O E G D E W A A R D E waarbij: People, Process, Place + Technology staan voor de traditionele aandachtsgebieden, taken en verantwoordelijkheden van de Facility Manager (zie de definitie van FM van IFMA); de centrale positie van People de eigenheid van de Nederlandse zienswijze van FM weergeeft (de mens centraal, dienstverlening, hospitality, klantbeleving, etc.); Prosperity zowel geldt voor de Facility Manager, die deel uitmaakt van een moederorganisatie, als voor de externe, commerciële markt van facilitaire aanbieders (winststreven, welvaart-/welzijnbeginsel, ondernemerschap); Planet borg staat voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Duurzaamheid (inkoopbeleid, duurzame bouwmaterialen, groene energie, etc.); toegevoegde waarde ontstaat door de verbinding en onderlinge verwevenheid van de vijf P s. Op grond van het voorgaande zijn de volgende competenties onderscheiden voor het geactualiseerde FM competentieprofiel: 1. Creëren van toegevoegde waarde voor mens en organisatie, op het gebied van huisvesting en services. 2. Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens. 3. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en alternatieven en voorbereiden van besluitvorming. 4. Toepassen van human resource management in het licht van de strategie van de organisatie. 5. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- en organisatieprocessen. 6. Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken. 7. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces. 8. Sociale en communicatieve competentie (interpersoonlijk, organisatie). 9. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional). 15

14 2.3 Het beroep Facility Manager De Facility Manager (FM er) is een bedrijfskundige die zich bezighoudt met het besturen en beheersen van geleverde facilitaire diensten en producten ten behoeve van het primaire proces van een organisatie. De taken, verantwoordelijkheden en aandachtsgebieden verschillen per branche, positie en de rol van de Facility Manager. De FM er is een professional die zelfstandig en snel op het juiste abstractieniveau een vraagstuk kan analyseren en op basis daarvan besluiten of het probleem bijvoorbeeld een praktische oplossing dan wel een beleidsmatige keuze vereist. Hierbij worden de noodzakelijke methoden en instrumenten ingezet. Als professional moet de FM er in staat zijn per praktijksituatie de juiste kennis en vaardigheden in te zetten. Naast kennis en vaardigheden heeft de FM er zelfvertrouwen en daadkracht nodig en is reflectief handelen van grote waarde. De FM er moet zich blijven afvragen of de juiste keuzes zijn gemaakt en daarvan leren voor de toekomst. Dit vraagt een open houding voor veranderingen in beroepsuitoefening en in de vakkennis (bron: LOOFD, Competentieprofiel 2012). 2.4 Het werkveld FM is een breed vakgebied en heeft zich sinds zijn intrede in Nederland, halverwege de tachtiger jaren van de vorige eeuw, in hoog tempo ontwikkeld en geprofessionaliseerd. Het omvat een groot scala en diversiteit aan ondersteunende en voorwaardenscheppende activiteiten, afhankelijk van gezichtspunten en opvattingen. Kenmerkend is daarom dat de verschijningsvorm, d.w.z. de plaats en positie van FM binnen organisaties en branches sterk kan verschillen en zich snel ontwikkelt. De FM er moet zich hiervan bewust zijn en hierbinnen kunnen opereren, wat een interesse vraagt voor een breed scala aan producten en diensten, een grote mate van flexibiliteit en gerichtheid op de doorgaande ontwikkeling van het vakgebied en aanpalende beroepenvelden zoals vastgoedmanagement, consumentenzaken en bijvoorbeeld toerisme en event management. Het vakgebied manifesteert en ontwikkelt zich langs de volgende lijn: - Functionele processen Het gaat hier om afzonderlijke facilitaire processen als schoonmaak, catering, huisvesting, beveiliging, documentmanagement, technisch beheer en onderhoud e.d., die aangeduid worden als facilitaire disciplines. - Functie overstijgende processen Dit zijn processen die integraal management van samenhangende facilitaire disciplines vergen. Zoiets vereist contact tussen en afstemming met diverse facilitaire disciplines en onderlinge, interne klant-leveranciersrelaties ontstaan tussen FM-specifieke functies. Een term die in dit verband vermelding behoeft is Corporate Infrastructure Resource Management (CIRM), wat de integrale benadering is van ondersteunende diensten, zoals FM, ICT, HRM en Finance. - Organisatieoverstijgende processen FM maakt, al dan niet in combinatie met eigen interne diensten en voorzieningen, ook gebruik van incidentele en structurele diensten en producten die worden aangeboden door commercieel opererende zelfstandige facilitaire bedrijven. Hierdoor ontstaat een klant-leveranciersrelatie die gekenmerkt kan worden door een business-to-business relatie. Een term, die bij deze Sourcing vanuit het perspectief van de commerciële aanbieders aan belangrijkheid wint, is Integrated Facility Management (IFM), vanwege het aanbieden van organisaties van geïntegreerde, totaalpakketten facilitaire diensten en/of producten, met inbegrip van advies, ontwerp en management. Deze kenmerkende ontwikkeling van het werkveld vereist dat de opleiding aandacht schenkt aan FM organisatieprocessen geordend naar functioneel, functieoverstijgend en organisatieoverstijgend. Deze ontwikkelingslijn maakt zichtbaar de toename van complexiteit en coördinatielast van de typische FMwerkzaamheden. De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort kiest voor een brede FM opvatting, gericht op situaties waar mensen werken, wonen, verblijven en recreëren. De laatste maakt logisch deel uit van wonen, maar een expliciete benoeming verdient vooralsnog de voorkeur. Dit betekent dat wat er in die situaties door collectieve en individuele gebruikers moet gebeuren, bepalend is voor wat er aan faciliteiten geregeld en georganiseerd moet worden. De maatschappelijke ontwikkelingen laten zien dat strikte scheiding van activiteiten in tijd en plaats al lang niet meer vanzelfsprekend is. De klassieke scheiding van de woon, werk of verblijfsfunctie is daarmee ook aan het verschuiven. 16

15 Facility Management is een breed vakgebied. Het omvat een groot scala en diversiteit aan ondersteunende en voorwaardenscheppende activiteiten, afhankelijk van gezichtspunten en opvattingen. Zo zal in de ene organisatie, bijvoorbeeld Inkoop als aparte afdeling worden gezien, en in de andere deel uitmaken van de facilitaire afdeling. Ook is niet altijd duidelijk of een bepaalde activiteit tot het primaire of secundaire proces moet worden gerekend. Zo kan bijvoorbeeld voeding in de zorg in een aantal situaties ook tot het primaire proces worden gerekend en is het faciliteren bij een congrescentrum veelal core business. Verder zorgen nieuwe ontwikkelingen in sectoren als ICT en Vastgoed voor discussie op welke wijze de effectiviteit en efficiëntie het beste kunnen worden gewaarborgd, door samenvoeging binnen één facilitaire afdeling, of anderszins. Facility Management heeft zich de laatste jaren zodanig ontwikkeld, dat een onderscheid gemaakt dient te worden in de volgende verschijningsvormen: a. FM als secundair proces, deel uitmakend van een moederorganisatie; b. FM als primair proces, als aanbieder van facilitaire producten en/of diensten. Tot slot wordt FM in toenemende mate beïnvloed door de internationale context waarin FM zich bevindt. Het substantieel aantal buitenlandse IFM aanbieders, die actief zijn op de Nederlandse markt, zijn hier een voorbeeld van. (bron: LOOFD, Competentieprofiel 2012) 2.5 Beroepstaken De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort leidt op voor de beroepspraktijk van de FMafgestudeerde. De sterke relatie met de beroepspraktijk komt vooral tot uiting in de opbouw van het curriculum op basis van de drie beroepstaken die zijn ontleend aan de beroepspraktijk. De beroepstaken zijn samen te vatten onder de kerntaak Integraal managen van faciliteiten. Beroepstaken: 1. Managen van services 2. Managen van huisvesting 3. Managen van facilitaire goederen- en dienstenstromen Het eerste jaar van de opleiding is de propedeuse. Hierin wordt een basis gelegd die belangrijk is voor de studie en voor alle activiteiten die de student na de studie gaat ondernemen. In het eerste half jaar, ligt het accent op kennismaken met FM en op algemene bedrijfskundige basiskennis, professionele houding en vaardigheden op hbo niveau. De competenties waaraan de studenten in de eerste helft van de propedeuse werken, zijn gericht op het uitoefenen van de volgende beroepstaak: het integraal beschrijven en analyseren van een organisatie en haar externe omgeving vanuit een multidisciplinaire benadering. De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort bereidt studenten voor op het uitoefenen van de beroepstaken door middel van het vervaardigen van realistische, representatieve beroepsproducten en kennis- en vaardigheidstraining. De beroepstaken zijn in de propedeuse uitgewerkt in onderwijseenheden van 2,5 studiepunten en in de hoofdfase in onderwijseenheden van 7,5 studiepunten (of in een enkel geval een veelvoud daarvan). De beroepstaken komen in elk studiejaar terug en nemen toe in complexiteit. Verder realiseert de opleiding de beroepsgerichtheid door: - beroepsoriëntatie in de propedeuse en kennismakingsstage; - stageopdrachten voor alle 2 e jaars studenten bij FAZ, Facilitair Bedrijf van de HAN - actuele casuïstiek te behandelen die direct ontleend is aan de praktijk; - beroepsproducten voor echte opdrachtgevers te laten maken; - praktijk binnen te halen door gastcolleges en praktijkopdrachten; - stage en afstudeerproject in de beroepspraktijk uit te voeren. De beroepstaken zijn gevalideerd door de Beroepenveldcommissie van de opleiding. 17

16 2.6 FM-competenties De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort hanteert het landelijk competentieprofiel als FM-competenties van de opleiding: 1. Creëren van toegevoegde waarde voor mens en organisatie, op het gebied van huisvesting en services. 2. Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving. en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens. 3. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en alternatieven en voorbereiden van besluitvorming. 4. Toepassen van human resource management in het licht van de strategie van de organisatie. 5. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- of organisatieprocessen. 6. Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken. 7. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces. 8. Sociale en communicatieve competentie (inter-persoonlijk, organisatie). 9. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional). Om een beroepstaak adequaat uit te voeren dient de student een aantal competenties te bezitten die verwoord zijn in de eindkwalificaties. Daarom is het onderwijsprogramma van de opleiding FM gericht op het aanleren en oefenen van de drie beroepstaken en op het verwerven van de competenties die daarvoor nodig zijn. Er treedt samenhang op in het onderwijsprogramma doordat een beroepstaak als kapstok voor de onderwijsheden fungeert en omdat beroepstaken elk studiejaar terugkomen in toenemende complexiteit. Wij hanteren hiervoor drie niveaus die zich onderscheiden in de mate van complexiteit en in de mate van verantwoordelijkheid: Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 De student voert een taak uit: De student voert op basis van een analyse een taak uit: onder begeleiding in een niet-complexe situatie met een gering aantal variabelen op basis van aangeleverde gegevens waarbij sprake is van een standaardaanpak waarbij basiskennis en vaardigheden worden gebruikt waarbij verantwoording voor eigen takenpakket wordt afgelegd in een bepaalde context onder indirecte begeleiding in een meer complexe situatie met meer variabelen waarbij sprake is van een standaardaanpak, met de mogelijkheid van een creatieve oplossing waarbij uitgebreide kennis en vaardigheden worden gebruikt waarbij resultaatgericht gewerkt wordt en keuzes worden gemaakt en verantwoord over trajecten in diverse contexten De student voert mede op basis van analyse en beoordeling een taak uit en geeft daarover advies: zelfstandig in complexe situaties met veel variabelen waarbij nieuwe procedures of een nieuw plan van aanpak worden ontwikkeld, waarbij creativiteit wordt gebruikt op basis van specialistische kennis en vaardigheden waarbij zelfstandig nieuwe kennis en vaardigheden worden verworven waarbij op diverse niveaus keuzes en oplossingen worden verantwoord vanuit een overstijgende kijk op problemen Niveau 3 is het niveau waarop de student de competenties ontwikkelt en waarop hij of zij uitstroomt en startbekwaam is. In bijlage 1 zijn de competenties per niveau uitgeschreven. 18

17 Competentiematrix Facility Management Voltijd propedeuse Competentie/ Onderwijseenheid ABP1/2 ABK1/2 ACM1/2 OFM1/2 ABE ARE 1. Creëren van toegevoegde waarde voor mens en organisatie, op het gebied van huisvesting en services 1 1 BHA/ BHB BVA/ BVB 2. Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens 3. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en alternatieven en voorbereiden van besluitvorming Toepassen van human resource management in het licht van de 1 1 strategie van de organisatie 5. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- en organisatieprocessen Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken 7. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces 8. Sociale en communicatieve competentie (interpersoonlijk, organisatie) 9. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional) Binnen de negen competenties van de opleiding zit een opbouw in drie niveaus. Deze matrix en die van de hoofdfase laat de niveauopbouw van de competenties in het curriculum zien. 19

18 Competentiematrix Facility Management Voltijd hoofdfase Competentie/ Onderwijseenheid CHV CSV CFL DSV 1. Creëren van toegevoegde waarde voor mens en organisatie, op het gebied van huisvesting en services 2. Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens 3. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en alternatieven en voorbereiden van besluitvorming DFL- SLA DHV DFL- LZ EFM FHV FSV- ML FSV- SF Toepassen van human resource 2 management in het licht van de strategie van de organisatie 3 5. Inrichten, beheersen en verbeteren 2 van bedrijfs- en organisatieprocessen Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken 7. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces 8. Sociale en communicatieve competentie (interpersoonlijk, organisatie) 9. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional) HFM 3 Binnen de negen competenties van de opleiding zit een opbouw in drie niveaus. Deze matrix en die van de propedeuse laat de niveauopbouw van de competenties in het curriculum zien. 20

19 2.7 Relatie FM-competenties met Dublin descriptoren De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort hanteert bij het verantwoorden van het niveau van de opleiding de Dublin descriptoren als ijkpunt. Per Dublin descriptor zijn de eindkwalificaties van de opleiding die bij de betreffende descriptor aansluiten in het volgende schema weergegeven. Bij de verantwoording van het bachelorniveau worden ook de tien hbo-kernkwalificaties van de Commissie Franssen betrokken. 1. Brede professionalisering: in staat te functioneren in het beroep, waarvoor opgeleid. 2. Multidisciplinaire integratie: in staat om kennis, inzichten, houdingen en vaardigheden vanuit verschillende vakinhoudelijke disciplines te integreren vanuit het perspectief van het beroepsmatig handelen. 3. Wetenschappelijke toepassing: in staat om relevante wetenschappelijke inzichten, theorieën, concepten en onderzoeksresultaten toe te passen bij vraagstukken uit de beroepspraktijk. 4. Transfer en brede, flexibele inzetbaarheid: in staat om kennis, inzichten en vaardigheden toe te passen in uiteenlopende beroepssituaties. 5. Creativiteit en complexiteit in handelen: in staat om te gaan met vraagstukken uit de beroepspraktijk, waarvan het probleem op voorhand niet duidelijk is omschreven en waarop standaardprocedures niet van toepassing zijn. 6. Probleemgericht werken: in staat om zelfstandig, op basis van relevante kennis en (theoretische) inzichten, complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk te definiëren en te analyseren en in het licht hiervan zinvolle (nieuwe) oplossingsstrategieën te bedenken, toe te passen en deze op hun effectiviteit te beoordelen. 7. Methodisch en reflectief denken en handelen: in staat om realistische doelen te stellen, werkzaamheden te plannen c.q. planmatig aan te pakken en om te reflecteren over eigen beroepsmatig handelen, op basis van het verzamelen en analyseren van relevante informatie. 8. Sociaalcommunicatieve bekwaamheid: in staat met anderen te communiceren en samen te werken en het voldoen aan de eisen, die het participeren in een arbeidsorganisatie stelt. 9. Basiskwalificering voor managementfuncties: in staat om eenvoudige leidinggevende en managementtaken uit te voeren. 10. Maatschappelijke betrokkenheid: in staat om enerzijds de gevolgen van het beroepsmatig handelen voor de samenleving te zien en te betrekken in professionele keuzen en anderzijds in staat maatschappelijke ontwikkelingen te integreren in het beroepsmatig handelen. De kernkwalificaties van de Commissie Franssen sluiten goed aan bij de Dublin descriptoren. Om aan te tonen dat de eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan de eisen die aan het Bachelorniveau gesteld worden heeft Academie Diedenoort FM in het volgende schema de generieke kernkwalificaties van de Commissie Franssen opgenomen naast de Dublin descriptoren. Hiermee toont zij aan dat de eindkwalificaties van de opleiding aansluiten bij zowel de Dublin descriptoren als bij kwalificaties van de Commissie Franssen. 21

20 Relatie FM-competenties met Dublin Descriptoren De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort hanteert bij het verantwoorden van het niveau van de opleiding de Dublin descriptoren als ijkpunt. Per Dublin descriptor zijn de competenties van de opleiding die bij de betreffende descriptor aansluiten in het volgende schema weergegeven. Omschrijving niveau bachelors ( Dublin descriptoren ) Bron vertaling: NVAO Kader Kennis en Inzicht Heeft aantoonbare kennis en inzicht van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. Toepassen Kennis en inzicht Is in staat om zijn/haar kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied. Aanhakend bij generieke kernkwalificaties hbobachelor in rapport Cie Franssen (pg ) Brede professionalisering: Is in staat te functioneren in het beroep, waarvoor opgeleid. Multidisciplinaire integratie: Is in staat om kennis, inzichten, houdingen en vaardigheden vanuit verschillende vakinhoudelijke disciplines te integreren vanuit het perspectief van het beroepsmatig handelen. Probleemgericht werken: Is in staat om zelfstandig, op basis van relevante kennis en (theoretische) inzichten, complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk te definiëren en te analyseren en in het licht hiervan zinvolle (nieuwe) oplossingsstrategieën te bedenken, toe te passen en deze op hun effectiviteit te beoordelen. (Wetenschappelijke) toepassing: Is in staat om relevante wetenschappelijke inzichten, theorieën, concepten en onderzoeksresultaten toe te passen bij vraagstukken uit de beroepspraktijk. Door de opleiding Facility Management - Academie Diedenoort nagestreefde eindkwalificaties die bij deze eisen aansluiten Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- of organisatieprocessen. Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional). Creëren van toegevoegde waarde voor mens en organisatie, op het gebied van huisvesting en services. Toepassen van human resource management in het licht van de strategie van de organisatie. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- of organisatieprocessen. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces. Sociale en communicatieve competentie (inter-persoonlijk, organisatie). Creativiteit en complexiteit in handelen: Is in staat om te gaan met vraagstukken uit de beroepspraktijk, waarvan het probleem op voorhand niet duidelijk is omschreven en waarop standaardprocedures niet van toepassing zijn. 22

21 Oordeelsvorming Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaal-maatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten Communicatie Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten. Methodisch en reflectief denken en handelen: Is in staat om realistische doelen te stellen, werkzaamheden te plannen c.q. planmatig aan te pakken en om te reflecteren over eigen beroepsmatig handelen, op basis van het verzamelen en analyseren van relevante informatie. Maatschappelijke betrokkenheid: Is in staat om enerzijds de gevolgen van het beroepsmatig handelen voor de samenleving te zien en te betrekken in professionele keuzen en anderzijds in staat maatschappelijke ontwikkelingen te integreren in het beroepsmatig handelen. Sociaal-communicatieve bekwaamheid: Is in staat met anderen te communiceren en samen te werken en het voldoen aan de eisen, die het participeren in een arbeidsorganisatie stelt. Basiskwalificering voor managementfuncties: Is in staat om eenvoudige leidinggevende en managementtaken uit te voeren. Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en alternatieven en voorbereiden van besluitvorming. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- of organisatieprocessen. Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces. Sociale en communicatieve competentie (inter-persoonlijk, organisatie). Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional). Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en ontwikkelen van relaties, netwerken en ketens. Toepassen van human resource management in het licht van de strategie van de organisatie. Sociale en communicatieve competentie (inter-persoonlijk, organisatie). Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional). Leervaardigheden Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan. Transfer en brede, flexibele inzetbaarheid: Is in staat om kennis, inzichten en vaardigheden toe te passen in uiteenlopende beroepssituaties. Brede professionalisering: Is in staat te functioneren in het beroep, waarvoor opgeleid. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional). De opleiding Facility Management - Academie Diedenoort hanteert bij het verantwoorden van het niveau van de opleiding de Dublin descriptoren als ijkpunt. Per Dublin descriptor zijn de competenties van de opleiding die bij de betreffende descriptor aansluiten in het volgende schema weergegeven. 23