Duits recept: waanzin of wondermiddel?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Duits recept: waanzin of wondermiddel?"

Transcriptie

1 TELECOM Neelie Kroes verdeelt en heerst FINANCIEEL-ECONOMISCH WEEKBLAD VAN 19 TOT 25 SEPTEMBER 2013 Duits recept: waanzin of wondermiddel? TRENDS NR 38-39STE JAARGANG - 5,50 19 SEPTEMBER 2013 ISSN P > Beleggen CRISIS IN GROEI- LANDEN. GOED INSTAPMOMENT? Option JAN CALLEWAERT HERBEGINT NOG MAAR EENS

2 Bizz PN GEBRUIKERS telde TalkToo begin september. Ze lieten ervaringen achter gemelde problemen werden ondertussen opgelost. STARTER: TALKTOO TUSSEN BEDRIJF EN CONSUMENT In maart lanceerde Yuri Hellyn het marketingplatform TalkToo.be, waarop klanten hun indrukken over bedrijven kunnen achterlaten. 80 procent van die meldingen zijn problemen en klachten. Het voordeel voor de consument is dat hij op één plaats terechtkan voor de interactie met een bedrijf. Anoniem reageren kan niet. Consumenten moeten zich registreren, maar na de eerste registratie hoeven ze hun klantengegevens niet meer in te geven. Voor ondernemingen is de website interessant omdat ze er alle klachten en woorden van lof over hen verzameld zien, terwijl die nu verspreid zitten op fora, blogs en sociale media. We bundelen de informatie over die bedrijven ook in statistieken, zegt Hellyn. TalkToo werkt onder meer via AdWords aan zijn naamsbekendheid. Het aantal ervaringen van consumenten dikt al goed aan. Een zestigtal bedrijven heeft zich inmiddels geregistreerd. Het businessmodel is gericht op ondernemingen die een account aanmaken en betalen voor diensten. Vijf bedrijven betalen op dit moment. Yuri Hellyn benadrukt dat TalkToo geen klachtenwebsite is en dat zijn bedrijf geen consumentenorganisatie is. We plaatsen ons neutraal tussen de consument en het bedrijf, en we willen beide partijen dichter bij elkaar brengen. De bedoeling is dat consumenten en ondernemingen via een cocreatietool, die nog in ontwikkeling is, samenwerken aan producten. Hellyn wil volgend jaar met zijn platform naar Franstalig België en naar het buitenland trekken. De platformen in het buitenland focussen vooral op klachten, terwijl wij ons richten op de relatie tussen klanten en bedrijven. Hellyn, die in 2011 al de zoekmachinemarketing- en reclamespecialist Suri Marketing oprichtte, stichtte TalkToo binnen die vennootschap, maar hij wil er een apart bedrijf van maken. z BENNY DEBRUYNE 19 SEPTEMBER

3 BIZZ START-UPS PN CREATIEF ONDERNEMER NICK DECROCK OVER DE BERLIJNSE ICT-STARTERS In Berlijn mag je weird zijn De start-upscene van Berlijn profileert zich als het Europese Silicon Valley in wording. Kan Vlaanderen daar lessen uit trekken? Om talent aan te trekken moet je een interessante omgeving kunnen aanbieden, zegt kenner Nick Decrock. BENNY DEBRUYNE Nick Decrock ontvangt me in Kaai.16, de Hasseltse broedplaats die hij in 2008 oprichtte voor creatieve ondernemers en starters. Die creatieve hotspot, waar zo n twintig bedrijven gevestigd zijn, wil een soort miniatuurversie zijn van de start-uphubs van Silicon Valley in San Francisco en die in Londen en Berlijn. Duitsland geldt meer dan ooit als de motor van de Europese economie. Berlijn profileert zich als het Europese Silicon Valley in wording. Decrock is een kenner van de Berlijnse start-upscene en hij heeft er vele contacten. Wat zijn de kenmerken van de Berlijnse start-upscene? NICK DECROCK. Silicon Valley bestaat al dertig jaar, maar de geschiedenis ervan gaat terug tot de jaren dertig. De startersscene in Berlijn is nog jong. Dat ze zo veel aandacht krijgt, komt vooral doordat ze zich goed in de markt zet. De echte hub van Europa is Londen; de scene is daar ook veel groter. De reden waarom Berlijn vaak wordt vergeleken met Silicon Valley, is dat de start-upcultuur er veel dichter bij Silicon Valley staat dan die in Londen, Stockholm of Singapore. De drie basisfactoren die de Amerikaanse stadssocioloog Richard Florida aanhaalt als redenen waarom creatieve mensen zich in een stad vestigen, zijn sterk aanwezig in Berlijn: talent, tolerantie en technologie. Net als in San Francisco is het in Berlijn oké om weird te zijn. Er hangt een bohemiencultuur, er is een undergroundscene en veel cultuur. Berlijn is no-nonsense en progressief. Zeker het oosten heeft nog rauwe kanten, in tegenstelling tot het veeleer chique Londen. Je kunt in Berlijn ook ontzettend goedkoop wonen, en dat komt jonge starters met weinig middelen goed uit. Ze kunnen zich gemakkelijk vestigen in oude, leegstaande kantoorgebouwen. Hoe komt het dan dat de jonge startupscene in Berlijn meer aandacht naar zich toe trekt dan Londen? DECROCK. In Berlijn zoeken de start-ups elkaar op, meer dan in andere steden. In de Rosenthalerstrasse is een oud restaurant uitgegroeid tot dé ontmoetingsplaats voor starters, waar zelfs contracten worden ondertekend. Berlijnse ondernemers delen graag hun ervaringen, zelfs als ze zijn mislukt. Ze praten voortdurend over waar ze mee bezig zijn, niet alleen op Facebook of Twitter, maar ook op een radioprogramma voor starters. Heb je een straat waar een paar start-ups bij elkaar zitten, dan wordt die meteen Silicon Allee genoemd. Berlijners zijn goed in marketing. Is het Berlijnse model overzetbaar naar België? DECROCK. De grootste start-upgemeenschap in België is Betagroup in Brussel. Daarnaast heb je ecosysteempjes in Gent, Antwerpen en Kaai.16 Hasselt. Om talent aan te trekken moet je een interessante omgeving kunnen aanbieden. Het is ontzettend duur om in die steden te wonen en te werken. En een nultolerantie voor cannabis afkondigen zoals Antwerpen onlangs heeft gedaan, is dodelijk voor de tolerante cultuur die je nodig hebt om creatieve mensen aan te trekken. Eigenlijk is die maatregel een vorm van tegenmarketing voor de stad. Vlaanderen is ook weinig tolerant voor ondernemers. Geld verdienen wordt gezien als iets vies en mislukken doe je maar beter niet. NICK DECROCK Meer dan een initiatiefnemer, moet de overheid een facilitator zijn SEPTEMBER

4

5 BIZZ START-UPS PN De overheid hoeft niet veel instanties te creëren, maar moet de voorwaarden scheppen voor het ondernemerschap. Je kunt het vergelijken met tuinieren: je hebt vruchtbare grond, wind en zon nodig, en dan groeien de planten vanzelf. De startupcultuur in Berlijn is heel organisch gegroeid, ze is niet van boven opgelegd. De overheid hoeft niet altijd zelf het initiatief te nemen, ze kan beter spontane initiatieven steunen. Toen Amsterdam vaststelde dat er creatieve dingen gebeurden in een oud gebouw, bood het zelf aan de elektriciteit te betalen. Meer dan een initiatiefnemer, moet de overheid een facilitator zijn. Is het niet te eenvoudig om aan te nemen dat de bedrijfjes vanzelf wel zullen groeien? DECROCK. De overheid kan nog een belangrijke rol vervullen: die van klant. Dat heeft mee geleid tot het succes van Silicon Valley. Daar was vruchtbare grond met een goed belastingklimaat, je had er de universiteit van Stanford, een aantrekkelijke van hun infrastructuur en overheidsgegevens. De NMBS deed net het tegenovergestelde. Toen we met ons reclamebureau Nocus enkele jaren geleden een mobiele app voor de treinregeling maakten, sloot ze de toegang tot de treingegevens af. Een andere partij werd zelfs bijna voor de rechtbank gesleept. Pas jaren later besloot de spoorwegmaatschappij zelf een app te maken. In Londen en Stockholm heeft de overheid wel begrepen hoe het moet door opendataplatformen op te richten en te investeren in snel internet. Vergelijk dat met Brussel, waar we pas volgend jaar 4G hebben. Moet België zich als start-upland wel meten met Berlijn of Londen? DECROCK. België hoeft geen Berlijn of Londen te zijn, maar ook hier kunnen bedrijfjes worden opgericht die naar het buitenland trekken om te groeien en kapitaal op te halen. We moeten ook aantrekkelijker worden voor buitenlands talent. Ook in Berlijn komt heel wat start-uptalent uit het buitenland. Het grootste succesverhaal van de Berlijnse scene is Soundcloud; dat bedrijf werd opgericht in Stockholm en kwam naar Berlijn omdat de stad internationaler is en een grotere muziekcultuur heeft. Vlaanderen kan zich ook specialiseren in start-ups in bepaalde niches, zoals gezondheidszorg, biotechnologie en duurzaamheid. Op die terreinen staan we nu al sterk. NICK DECROCK We hebben dringend meer rolmodellen nodig. Je kunt het vergelijken met tuinieren: je hebt vruchtbare grond, wind en zon nodig, en dan groeien de planten vanzelf De grond bij ons is minder vruchtbaar? DECROCK. De Vlaamse en de federale overheid doen de jongste jaren opeens heel hard hun best om creativiteit en innovatie te steunen door acceleratoren, incubatoren en allerlei instanties op te richten. Aan de ene kant is het goed dat er iets gebeurt, maar aan de andere kant is die aanpak veel te top-down, en dat kan verstikkend werken. De overheid zou vooral een economisch klimaat moeten creëren dat het ondernemerschap stimuleert. In andere landen zie je dat starters minder sociale lasten betalen in de eerste jaren dat ze nog geen winst maken. De aandelenstructuur is er ook eenvoudiger, het belastingklimaat is voordeliger en ondernemers kunnen er gemakkelijker visa krijgen om talent uit andere landen aan te trekken. culturele omgeving en grote bedrijven als Hewlett-Packard die als trekker konden fungeren. Maar vaak wordt vergeten dat de overheid waaronder het Amerikaanse leger en de NASA veel opdrachten gaf aan de bedrijven in Silicon Valley. Bij ons zouden de NMBS, bpost of andere overheidsdiensten aan startende ondenemingen kunnen aanbieden om in hun gebouwen te komen werken en gebruik te maken Veel hangt af van het aanwezige kapitaal. In België is dat er te weinig vanaf een bepaald bedrag. Is het in Berlijn beter? DECROCK. De verhuizing van de Europese durfkapitalist Earlybird VC van Hamburg naar Berlijn heeft veel betekend voor de stad. De investeerders zaten dichter bij de start-ups en Earlybird heeft goede connecties met Amerikaanse investeerders. Waarom gaan we niet eens met Earlybird praten? Ik heb vorig jaar met een medewerker van Earlybird gesproken. Het bleek dat ze niet eens wisten dat er zoiets als een Belgische start-upscene bestaat. Netlog, Engagor, Twitspark, Mobile Vikings of Acquia van Dries Buytaert kenden ze wel, maar ze wisten niet dat dit Belgen waren. We hebben dringend meer rolmodellen nodig. z SEPTEMBER

6 ondernemen in vlaanderen de editie SUBSIDIES E-COMMERCE FINANCIERING HR BOEKHOUDING MARKETING INFORMATIE START UW BUSINESS IN 1 DAG! Ontmoet het Agentschap Ondernemen, VOKA, UNIZO en tal van andere exposanten. Neem deel aan de Starters Day van Securex en woon het grote startersdebat You have a big idea bij. En dit allemaal onder één dak op 24 oktober 2013 in Gent. Mis deze unieke kans niet! Ontdek nu alle exposanten en conferenties. SCHRIJF U GRATIS IN voor de grootste Vlaamse beurs voor kmo s, starters en zelfstandigen. 24 oktober 2013 Flanders Expo - Gent Met de steun van Mediapartners OB56055

7 BIZZ STARTERS VOORMALIG TELENET-COO JAN VORSTERMANS HELPT STARTERS We moeten risico s Jan Vorstermans, voormalig operationeel directeur van Telenet, wil met een nieuw investeringsvehikel, Qunova, jonge ondernemingen helpen te groeien. Ik vind het vreselijk dat er niet méér in starters wordt geïnvesteerd. België is toch geen arm land? JAN VORSTERMANS Ik wil een brug slaan tussen de VS en Europa. FREDERIK TIBAU Jan Vorstermans (53) is graag gezien bij de Europese kabel - operatoren. Dat hij als netwerkverantwoordelijke van Telenet de snelste operator van ons land heeft gemaakt, is daar niet vreemd aan. Als ex-ceo Duco Sickinghe het gezicht was van Telenet, dan was het Vorstermans die ervoor zorgde dat alles bleef draaien. Een maand geleden trok de Antwerpenaar de deur achter zicht dicht in Mechelen. Ik had het wereldje wel gezien. Uiteraard waren er mogelijkheden, maar ik heb geen zin om nog eens te doen wat ik al gedaan heb. Het is tijd voor iets anders. Met Qunova wil Vorstermans jonge bedrijfjes helpen en ondernemers coachen. Vorstermans heeft altijd interesse getoond in innovatieve starters. Als je naar België en Europa kijkt, dan merk je dat die bedrijfjes het moeilijk hebben. Niet om op te starten dat geld vinden BEL Mensen kopen wel een derde huis, maar beleggen in een start-up, ho maar! Is het dan zo erg als je wat geld verliest op een deal? de meesten wel bij vrienden en familie maar wel bij de volgende stap, het vinden van de 1 tot 2 miljoen euro die nodig is om het product op punt te stellen en achter de eerste klanten aan te kunnen gaan. Zelf heeft de voormalige operationeel directeur nooit een onderneming opgestart, maar hij kan toch enkele troeven voorleggen. Ik heb wat geld verzameld dat ik kan investeren als businessangel en ik kan bogen op een uitgebreid netwerk. Bovendien ben ik geloofwaardig op technisch niveau, en heb ik heel wat ervaring in sales en marketing, en op managementniveau. Er is dus zeker een match met de wereld van de start-ups. Risico Dat hij een risico neemt, stoort hem niet. Het ís niet vanzelfsprekend te beleggen in starters, want de gemiddelde return on investment is -1 procent. Ik ken ook al heel wat angels die zich verbrand hebben. Kijk je enkel naar de toplaag, dan merk je dat er daar een return is van 22 procent. Ik zal dus verstandig moeten investeren. Gelukkig heb ik twee partners, vrienden eigenlijk, met wie ik nauw samen SEPTEMBER

8 leren te nemen werk. De Zuid-Afrikaanse seriële investeerder Brendon Grunewald van IceVista heeft al 20 jaar ervaring in de start-upsector, en de Amerikaanse telecomspecialist Peter Percosan van Digital Strategy heeft ook een aantal bedrijven opgericht en verkocht. Het plan is samen een Europees investeringsfonds uit te bouwen. Voorlopig focus ik op België, maar als we dat fonds van de grond krijgen, willen we breder kijken. Het is mijn ambitie een brug te slaan tussen de Verenigde Staten en Europa, en om Amerikaanse investeerders zo ver te krijgen dat ze op het Oude Continent investeren. Er is nog wat koudwatervrees Europa is een moeilijke markt maar het besef begint te groeien dat hier evenveel talent rondloopt als in de VS. Bovendien liggen de waarderingen voor bedrijven in Europa lager dan in Silicon Valley, wat maakt dat investeerders meer waar krijgen voor hun dollars. Goede Amerikaanse starters worden duur, het kapitaal dat je op tafel moet leggen voor een A-ronde stijgt significant. Dat maakt Europa steeds aantrekkelijker. Overigens stampen ook Duco Sickinghe en Renaat Berckmoes, voormalig CEO en financieel directeur van Telenet, een investeringsvehikel uit de grond, Fortino. Kan er niet met hen samengewerkt worden? Ik sluit dat niet uit, maar Duco en Renaat zitten op een ander spoor, zegt Vorstermans. Zij willen een private-equitybedrijf opstarten, waarmee ze investeren in ondernemingen die al wat rijper zijn. Familiebedrijven die zonder opvolger komen te zitten, of organisaties die een zekere maturiteit bereikt hebben en internationaal willen gaan. Silicon Valley Jan Vorstermans gelooft sterk in het model van Silicon Valley, waar iedereen elkaar kent en op een open manier met DE STARTERS WAARIN JAN VORSTERMANS GELOOFT Sinds de opstart van Qunova heeft Jan Vorstermans in zes start-ups geïnvesteerd in de sectoren ICT en media, smart energy, e-commerce en design. In alle gevallen gaat het om zaaikapitaal, vóór de eerste echte kapitaalronde dus. De bedragen variëren van tot euro, en het is allemaal smart money, waarbij de investeerder ook participant is en meedenkt. Limecraft: heeft een digitaal platform gebouwd voor de mediasector (Flow) waarmee scripts en videobestanden uitgewisseld kunnen worden. Likva: smart energy-bedrijfje dat de energiefactuur van grote bedrijven wil verminderen en tegelijk de CO2-uitstoot reduceren. Viloc: heeft een oplossing bedacht waarmee apparaten snel getraceerd kunnen worden met behulp van tags. Moovly: internetplatform dat het maken en publiceren van geanimeerde filmpjes wil democratiseren. The Gentlemen s Corner: is een e-commercesite met luxeaccessoires voor heren, zoals dassen en manchetknopen. B Designs & Projects: wil de designnoden van bedrijven onder de loep nemen, en zal daartoe met tal van partners samenwerken. Staat nog in de kinderschoenen. elkaar omgaat. Als ik met Belgische starters praat, dan is het eerste wat ze vragen een NDA (geheimhoudingsverklaring, nvdr.) te tekenen. In de VS lachen ze dat weg: een starter moet sowieso sterk genoeg in zijn schoenen staan om zonder blozen over zijn project te kunnen praten. Ook bij ons moeten we naar zo n open cultuur evolueren. In de Valley leeft ook het besef dat de focus altijd op het bedrijf moet liggen, en niet op de oprichter. Terwijl men bij ons snel de neiging heeft om te zeggen: It s mine, blijf ervan af. Als investeerder moet je dan hard zijn: Ofwel stel je een nieuwe CEO aan, ofwel kan je fluiten naar je centen. Er zijn wel initiatieven die starters de Amerikaanse ondernemerscultuur wat meer eigen maken, maar die zijn eerder goedbedoeld dan efficiënt. Organisaties moeten de middelen krijgen om startups te ondersteunen, met kapitaal en met begeleiding, en daar knelt het schoentje. Kijk naar de resultaten. Hoeveel echt succesvolle bedrijven hebben we al zien ontstaan de voorbije jaren? Hoeveel investeringsfondsen zijn er om op terug te vallen? Tegelijk is er in ons land maar weinig appetijt om risico s te nemen en om geld te steken in starters. Het is vreselijk dat er niet méér wordt geïnvesteerd, België is toch niet arm? Mensen kopen wel een derde huis, maar beleggen in een startup, ho maar! Is het dan zo erg als je wat geld verliest op een deal? Accelerator We moeten risico s leren te nemen en professioneler te werk te gaan, meent Vorstermans. Als ik de dossiers zie die ik soms voor me krijg, met businessplannen waar je zo doorheen kijkt. In de VS zou niemand nog met je praten. Dat is zelfs geen verwijt, de eerste keer is altijd moeilijk. Met Qunova wil hij naar het model van de accelerator evolueren, waar je verschillende profielen samenbrengt in een soort van ecosysteem, en waarbij dan nieuwe en interessante ideeën gegenereerd kunnen worden. z 19 SEPTEMBER

9 BIZZ ZOOM Discotheken uit De Lokerse danstempel Cherry Moon sloot in augustus definitief de deuren. Het is niet de enige discotheek die er het bijltje bij neerlegt. Er is een trend naar kleinschaligheid, en tegelijkertijd naar megafestivals. Discotheken vallen daar net tussen. AD VAN POPPEL De jeugd fuift nog altijd De afname van het aantal discotheken betekent nog niet dat de jongeren fuifmoe zijn, al zijn ze kennelijk wel discotheekmoe. Onderzoek van De Ambrassade (fuifpunt.be) in 2012 toont aan dat fuiven tot de populairste vrijetijdsbestedingen van jongeren hoort. De fuiffrequentie ligt anno 2012 hoger dan tien jaar geleden. 96,4 procent gaat wel eens naar een fuif. De helft gaat twee tot vijf keer per maand naar een fuif. 11,4 procent gaat heel graag naar de discotheek, 26,5 procent graag. Tien jaar geleden kwam de som van de percentages voor graag en heel graag nog op 57,5 procent. Kleinschaliger Gerrit Budts, pers- en communicatieverantwoordelijke van Horeca Vlaanderen, zegt dat er een verschuiving is van discotheken naar danscafés. Die zijn kleinschaliger en trekken een meer lokaal publiek. Trendsdeskundige Nathalie Bekx (Bekx & X, Trendhuis) wijst erop dat de discotheek tot een ander tijdperk behoort. Dancings en disco s waren een symptoom van hyperconsumptie van de jaren 80 en 90: ze zijn anoniem, globaal, onpersoonlijk. Een danscafé heeft overigens financiële voordelen tegenover een discotheek: ze betalen minder aan Sabam en zijn ook overdag al open. Crisis De crisis speelt de discotheken ook parten. Discotheekbezoek is duur: parking, entree, drank. Nathalie Bekx: Vandaag willen de jongeren verder springen met hun geld, Ze willen wel uitgaan, maar dan wel goedkoop. Opvallend is dat er een beweging naar uitersten is: lokaal of mega. Als de jongeren dan toch eens het geld willen laten rollen, gaan ze naar de grote festivals en evenementen à la Tomorrowland. TS GF SEPTEMBER

10 de gratie 509 DANSGELEGENHEDEN waren er in mei nog in Vlaanderen, volgens cijfers van Horeca Vlaanderen in Vlaanderen. Dat zijn 100 discotheken en danscafés minder dan in mei De daling zit vooral bij de discotheken: van 276 naar 156. De danscafés stegen van 333 naar 353. Beleving Kurt Jacobs, stafmedewerker communicatie van Fuifpunt.be/De Ambrassade, stelt dat jongeren in de grote festivals en evenementen een beleving zoeken. Die vinden ze heel belangrijk, meer dan het elkaar ontmoeten op zich, zegt hij. Het moet dan wel iets speciaals zijn. Evenementen als Tomorrowland bieden één keer per jaar acts die je niet elke dag kunt zien en waar de bezoekers wel een financiële inspanning voor willen doen. Een discotheek kan dat niet bieden. Die is wat gewoner. Duur Met de dalende bezoekersaantallen slinken ook de inkomsten en is er minder geld beschikbaar om te investeren. Gerrit Budts van Horeca Vlaanderen: Het is duur om een discotheek up-to-date te houden. Dat vraagt een constante investering in geluid, verlichting, show. Vernieuwen is de grote uitdaging. De bezoekers hebben alles al gezien, en alles is ook al gebeurd. Een nieuwe discotheek openen is tegenwoordig haast onmogelijk wegens de investering in een groot en stevig gebouw, de geluidsinstallatie, de uitbating en auteursrechten WAS het jaar dat voor het eerst de benaming discotheek gebruikt werd. De naam zou komen van de uitgaansgelegenheid La Discothèque aan de Rue de la Huchette in Parijs, die dat jaar opende. In plaats van op livemuziek, dansten de bezoekers op de muziek van grammofoonplaten SEPTEMBER

11 BIZZ DOSSIER SENSORIËLE MARKETING NEUROMARKETING DICHT DE KLOOF TUSSEN WAT DE KLANT ZEGT EN DOET Breinbrekers De meeste bedrijven geven het niet graag toe, maar ze maken almaar vaker gebruik van neuromarketing. En met de vooruitgang van de technologie zal dat er niet minder op worden. BENNY DEBRUYNE Neuromarketing maakt gebruik van informatie uit neuro-onderzoek om producten aan te passen, merken beter aansluiting te doen vinden bij de consument of de concurrentie onder de loep te nemen. Dat onderzoek giet via verscheidene technieken (zie kader) de intuïtieve gedragingen van mensen in een rationele verklaring. Wim Hamaekers, managing partner bij het marktonderzoeksbureau haystack, geeft het voorbeeld van een consument die een nieuwe wagen wil kopen. Soms zie je dat iemand geïnteresseerd is in een bepaalde wagen, maar nadat hij erin gaan zitten is, toch besluit hem niet te nemen. Je kunt niet altijd de vinger leggen op wat hem dat besluit heeft doen nemen. Met neuro-onderzoek proberen we die vraag te beantwoorden. Zo bracht neuro-onderzoek van haystack aan het licht dat klanten een auto sterk beoordelen op basis van het dashboard en de versnellingspook. Ze houden ook van een interieur met materialen die aanvoelen als een menselijke huid. Succes of flop Het spreekt voor zich dat die informatie de interesse van bedrijven wekt. De toegevoegde waarde van neuromarketing is dat je met neuro-onderzoek kan bekijken wat mensen echt drijft en dat je op basis van die informatie de ontwikkeling van het product of de verpakking eventueel op tijd kunt bijsturen. Want een nieuw product in de markt zetten is SEPTEMBER

12 Inzichten in de zintuiglijke reacties van klanten kunnen bedrijven een houvast geven in het bepalen van hun marketingstrategie. duur volgens haystack kost een nieuwigheid in de rekken van de supermarkt brengen zo n euro terwijl de meeste van die producten een flop worden. Goed kunnen inschatten of een nieuw product zal aanslaan, scheelt dan ook flink in de kosten. Het grote probleem bij klassiek onderzoek is dat mensen niet noodzakelijk effectief kopen wat ze in een test hebben aangegeven leuk te vinden. Neuro-onderzoek kan hier helpen. Merken gebruiken dan ook technieken uit neuro-onderzoek om te bestuderen welke logo s of reclames het beste werken bij de consument, of welke ingrediënten of onderdelen van hun product verantwoordelijk zijn voor het succes ervan. Want het verschil tussen succes en flop blijkt vaak in details te zitten: iets meer of minder van één bepaald kruid in een recept, de precieze plaats van een knop, hoe zichtbaar iets is op de verpakking. Opvallen in duizenden prikkels Inzichten in de zintuiglijke reacties van klanten kunnen bedrijven een houvast geven in het bepalen van hun marketingstrategie. Door de duizenden visuele prikkels die we elke dag krijgen door billboards in de straat, reclamefilmpjes op televisie en de merknamen op de tientallen toestellen en producten die we elke dag gebruiken, wordt het effect van reclame uitgehold. Je moet steeds meer opvallen als merk of je wordt niet meer gezien. Merken hebben een volledige zintuiglijke beleving nodig om zich te onderscheiden van hun concurrenten, zegt Wim Hamaekers. Als een bedrijf bijvoorbeeld een geur kan koppelen aan zijn merk, dan blijft het beter hangen. Zwitsal doet dat: het heeft één geur die in al zijn producten zit, waardoor je die geur meteen herkent en met het merk associeert. Een ander voorbeeld is een merk van consumentenelektronica dat zijn afstandsbedieningen zwaarder maakt omdat de klant dan de indruk krijgt dat het product beter is. Walhalla Toch mag je neuromarketing niet beschouwen als het nieuwe walhalla van de marketing, waarschuwt Wim Ha - maekers. Het is een add-on: je moet de resultaten van neuro-onderzoek nog altijd interpreteren en daarvoor heb je ook andere marketingtools nodig. Bovendien bieden de nieuwste technieken mogelijkheden die ethische vragen oproepen. Zo zijn er bedrijven die werken aan slimme horloges met sensoren die in staat zijn onze hartslag of temperatuur te meten. Het is niet ondenkbaar dat de technologie ons in staat stelt objectief te meten wat er in ons lichaam gebeurt. Voor de medische wereld zou dat een goede zaak zijn, maar in de marketing is zoiets niet voor morgen, vindt Wim Hamaekers. In de datingindustrie kan ik me een toepassing voorstellen waarbij mensen via hun horloge een signaal krijgen wanneer iemand in hun buurt opgewonden raakt. Maar over het algemeen verwacht ik dat consumenten het een brug te ver vinden om zo n toestel toe te laten om diep in hen te kijken. Toch kan ik me voorstellen dat er voor bepaalde applicaties wel een markt is. In de gamingindustrie zijn er nu al apparaten op de markt waarmee je via je hersengolven een game speelt. Je zet dan een helm op je hoofd en door aan iets te denken gaat je wagen in het spel sneller rijden. z ZES TYPES NEUROMARKETING Wim Hamaekers baseert zich op de definities van de Neuromarketing Science & Business Association om een onderscheid te maken tussen verschillende types van erkende neuromarketingtechnieken. Gerangschikt van goedkoop naar duur en van eenvoudig naar ingewikkeld, kun je een onderscheid maken tussen deze technieken. 1 Bij een impliciete-associatietest krijgen proefpersonen beelden en attributen te zien. Ze krijgen bijvoorbeeld een foto te zien van Brad Pitt en Boy George met daaronder het attribuut man. Bij dit soort tests kijk je dan naar hoe snel iemand dat attribuut toekent aan de foto. Bij Brad Pitt zal dat sneller gebeuren dan bij Boy George, waaruit je kunt afleiden dat Brad Pitt mannelijkheid beter communiceert dan Boy George, geeft Wim Hamaekers een voorbeeld. 2 Facial coding is een methode waarbij je de gelaatsuitdrukkingen van mensen interpreteert om hun emoties te bepalen. 3 Eye tracking volgt de oogbewegingen. Met eyetrackingsoftware kun je bijvoorbeeld nagaan waar mensen naar kijken wanneer ze een reclameaffiche of -filmpje zien. 4 Huidgeleiding (galvanic skin response) meet de elektrische geleiding van onze huid. Die hangt af van hoe vochtig onze huid is. Het interessante daarbij is dat ons zweetgehalte samenhangt met ons zenuwstelsel. Emotionele reacties op producten of merken zijn daardoor via onze huid te meten. 5 Elektro-encefalografie (EEG) is een methode om de hersengolven te meten. Vroeger gebeurde dat vooral door een hoop elektroden op iemands hersenpan te bevestigen en een vloeistof in te spuiten, maar de jongste tien jaar is de techniek fel verbeterd. Nu kun je hersengolven ook meten met een speciale helm die op het hoofd wordt gezet. 6 De FMRI-techniek houdt in dat iemand in een scanner wordt geschoven, waarna op de computer te zien is welke hersendelen actief zijn bij het zien van een bepaalde reclame. Deze techniek is de duurste en roept ook de meeste ethische vragen op SEPTEMBER

13 BIZZ DOSSIER SENSORIËLE MARKETING KOOPLUST OPWEKKEN VIA DE VIJF ZINTUIGEN Horen, zien en kopen Consumptiepsychologe Alexandra Balikdjian legt uit hoe bedrijven van onze zintuigen een marketingtool maken. LARA VAN DIEVOET Zo n 2 procent van de bevolking bestaat uit impulsaankopers, maar ieder van ons koopt weleens iets in een opwelling. Volgens sommige studies ontstaat zelfs 60 procent van onze aankopen vanuit een aandrang, zegt Alexandra Balikdjian. Ze is onderzoekster aan het studiecentrum arbeids- en consumptiepsychologie van de ULB en auteur van een thesis over impulsaankopen. Impulsaankopen hebben een negatieve bijklank, maar dat hoeft niet zo te zijn, zegt Balikdjian. In ondernemerskringen wordt impulsief handelen en snel beslissen als een goede eigenschap beschouwd. Het is trouwens gebleken dat succesvolle ondernemers impulsen hebben die vergelijkbaar zijn met die van gretige kopers. Om die koopimpulsen op te wekken maken marketeers gebruik van zogenoemde sensoriële marketing. Emotie speelt een belangrijke rol bij de keuzes die we maken. Voor merken zijn de zintuigen een instrument om een merk - identiteit te creëren en een band te smeden met de consument. Sensoriële marketing vormt dus een aanvulling op traditionele marketing, zegt de onderzoekster. Het doel is de marketing efficiënter te maken. Dat gaat als volgt in zijn werk. Gezichtsvermogen REU ABERCROMBIE & FITCH Alle zintuigen worden aangesproken. Geurmarketing is in. De geur kan de andere zintuigen lamleggen of herinneringen opwekken We kopen met de ogen Als we iets bestellen in een fastfoodrestaurant, kopen we meer het afgebeelde product dan de hamburger die we op ons bord krijgen, legt Balikdjian uit. De visuele identiteit van een merk, de verpakking en de productpresentatie hebben een enorme invloed op de kooplust. De kleur van een product is altijd weldoordacht. Yoghurt zal nooit zwart zijn. De identiteit van Coca-Cola is bijvoorbeeld zo sterk dat het logo nu kan worden vervangen door voornamen. Die voornamen werken ook op de emoties en creëren een rechtstreekse band met de consument, vult ze aan. Hoe kan je weerstaan aan een blikje met je naam erop? En wie zou eraan denken iemand een blikje Coca-Cola cadeau te doen, als er geen Love op prijkte? Smaakzin Aansluiten bij het gezichtsvermogen Ook de smaak is belangrijk, al hoort ze vaak gewoon bij het product. De smaak moet aansluiten bij het visuele aspect en het imago dat men het product wil geven, legt de consumptiepsychologe uit. Ze denkt bijvoorbeeld aan Coca-Cola Zero, SEPTEMBER

14 dat volgens de reclame dezelfde smaak heeft als Coca-Cola. Dat geldt niet voor Coca-Cola Light, dat zich specifiek tot vrouwen richt en anders smaakt. Reukzin Kan andere zintuigen lamleggen Geurmarketing is in. Dat soort marketing speelt in op het contact dat je hebt met een product. De geur kan de andere zintuigen lamleggen of herinneringen opwekken, legt Balikdjian uit. Sommige merken gebruiken kunstmatige geurstoffen om de consument te verleiden. Carrefour heeft in Frankrijk een interessante manier uitgetest om het imago van zijn visafdeling op te krikken, geeft ze als voorbeeld. Er werd een jodiumgeur verstoven, die de visgeur verdreef en de geur van de zee opriep. Dat bleek een doeltreffende strategie, want de verkoop steeg vrijwel meteen. Het systeem werd overal ingevoerd, maar had in sommige landen een averechts effect: de verkoop zakte onmiddellijk. Jodium werd er niet geassocieerd met versheid, integendeel. Andere merken proberen een eigen geuridentiteit te creëren, zoals het Franse kledingmerk Comptoir des Cotonniers. De geur is discreter dan die van Abercrombie, maar wordt steevast verstoven. Ook Swissôtel ontwikkelde zijn eigen geuridentiteit en verstuift het in zijn hotels. Het is een herkenbare geur, die Zwitserse traditie en comfort wil oproepen en de klanten geruststellen. Gehoor Invloed op gewoonten Uit onderzoek blijkt dat geluiden een invloed hebben op de gewoonten van de consument, net als op zijn perceptie van tijd of productkwaliteit. Sommige kledingketens wijzigen hun playlist volgens het moment van de dag of de week. Bij een bepaald moment hoort een bepaald soort aankoop, verklaart de psychologe. Muziek kan inderdaad koopgedrag uitlokken. Onderzoekers stelden bijvoorbeeld vast dat er bij klassieke muziek meer kwaliteitswijn wordt gekocht dan bij commerciële muziek. ALEXANDRA BALIKDJIAN Impulsaankopen hebben een negatieve bijklank, maar dat is niet altijd terecht. Voor de consument maakt vooral de identificatie tussen hemzelf en het product het verschil Ook de klank van de producten zelf is van belang. Over het geluid van een pakje M&M s is bijvoorbeeld zorgvuldig nagedacht. We betasten en inspecteren zo n pakje immers voor we het openmaken. De geluiden die het maakt, beïnvloeden onze perceptie en ons verlangen. Tastzin Het product leren kennen Ook het fysieke contact met een product heeft uiteraard een invloed op onze kooplust. Als we een product kunnen aanraken, krijgen we het gevoel dat we het kennen, stelt Balikdjian vast. Technische informatie geven over een tablet heeft op de consument niet dezelfde uitwerking als hem de tablet laten uittesten, zo blijkt uit studies. Apple Stores hebben niet alleen een uitgekiend design, ze spelen ook in op het belang van aanraking. Het fysieke contact met het product is essentieel, weet de psychologe. Het feit dat je bij IKEA door fraai ingerichte kamers wandelt, dat je kunt gaan zitten en producten aanraken is een van de elementen van het succes. Combineren maar Heel wat merken en handelszaken combineren verschillende zintuiglijke strategieën. Abercrombie is hiervan het beste voorbeeld, met zijn donkere ruimtes vol flashy kledij, een typische geur die je al van buiten ruikt en waar aangekochte kleren van doordrongen zijn, luide muziek, kleren die voor het grijpen liggen. Alle zintuigen worden hier tegelijk aangesproken om de aankoop te stimuleren. Balikdjian haalt ook het Belgische merk Le Pain Quotidien aan. Dat heeft zijn imago wellicht niet opgebouwd rond zintuiglijke marketing, maar het maakt er handig gebruik van: de gemeenschappelijke tafels, de geur, het authentiek aandoende decor en vaatwerk, de sterke speltgeur die weer in trek is. Je stapt er buiten met het voornemen om gezond te eten, meent Balikdjian. Elk van de vijf zintuigen kan dus de kooplust beïnvloeden. Maar wat echt doorslaggevend is en voor de consument het verschil maakt, is de identificatie tussen hemzelf en het product, legt Balikdjian uit. Dat geldt vooral in het luxesegment, waar imago belangrijk is, maar identificatie op grote schaal wordt gebruikt. Denk maar aan het beeld van de goede moeder, die haar kinderen gezonde snacks toestopt, of dat van de jong blijvende Evian-drinker. Merken spelen in op het ideale ik-beeld. De winkels van de parfumerieketen Sephora doen dat in sterke mate. Met hun rode tapijten doen ze denken aan de zachte luxe van een boudoir. De verkoopsters behandelen hun klanten met veel egards en geven hen een beeld van de persoon die ze kunnen zijn als ze de juiste producten gebruiken. z 19 SEPTEMBER

15 BIZZ MANAGEMENT INTRAPRENEURSHIP KAN EEN BEDRIJF VOORUIT HELPEN Leve de ongehoorzaamheid De aanpak van creatieve, nieuwsgierige medewerkers botst vaak met de klassieke manier waarop een bedrijf is ingericht. Zeker bij jonge werknemers van de generatie y is die spanning voelbaar, zegt organisatieadviseur Niel Van Meeuwen. Intrapreneurship biedt een antwoord. BENNY DEBRUYNE NIEL VAN MEEUWEN Bedrijven moeten net een paar schroeven losdraaien in de organisatie om meer vrijheid te creëren. PN Een nieuwsgierige en enthousiaste werknemer die het aandurft de platgetreden paden in twijfel te trekken en zich in het bedrijf ondernemend opstelt met ideeën die soms moeilijk vorm te geven zijn in de bestaande bedrijfsstructuren. Dat is wat een intrapreneur doet. Hoewel veel bedrijven zweren zulke werknemers te willen, behandelen ze hen vaak eerder als lastposten. Als je ondernemerschap vertoont in een bedrijf, ben je bijna per definitie ongehoorzaam. Dat komt omdat bedrijven zich doorgaans organiseren op basis van afspraken over prestaties, regels en procedures. Ze worden centraal gestuurd en ze verwachten gehoorzaamheid van hun personeelsleden, die ze regelmatig controleren. Die aanpak levert volgens Van Meeuwen niet veel op, want hij leidt tot werknemers die wel aanwezig zijn van negen tot vijf, maar niet noodzakelijk veel SEPTEMBER

16 IMEC BOUWT HR-SYSTEMEN VOOR MEER AUTONOMIE Hubert De Neve, vicepresident human resources bij het Leuvense onderzoeksinstituut voor nanotechnologie en -elektronica Imec, gebruikt de term intrapreneurship niet, maar wat de instelling doet, komt wel op hetzelfde neer. Imec werkt niet met klassieke afdelingen, maar vertaalt de bedrijfsdoelen naar teams die zelf bepalen hoe ze die doelen halen. Wij geven onze onderzoekers zo veel mogelijk autonomie en hanteren daarvoor binnen hr vier systemen. Ten eerste focussen we op hun competenties. Daarnaast krijgen onderzoekers volwaardige loopbaanmodellen. Ten derde investeren we in opleidingen, bijvoorbeeld over hoe ze goed presentaties kunnen geven om hun onderzoek naar buiten te brengen en over de rechten op intellectueel eigendom. Dat helpt hen als ze patenten aanvragen en een spin-off oprichten. Ten vierde zorgen we, zeker bij jonge onderzoekers, voor begeleiding. Onze doctoraatsstudenten zijn tegelijk ingeschreven aan hun faculteit en werken bij Imec. Zij krijgen dagelijks begeleiding zodat ze er niet alleen voor staan. Hoe we de resultaten hiervan meten? Op twee manieren. We kijken naar de output: thesissen, doctoraten en publicaties. Daarnaast is er om de twee jaar een tevredenheidsenquête voor de onderzoekers en ook een voor de doctoraatsstudenten. meerwaarde creëren. De Leuvenaar, lid van Kessels & Smit, een netwerk van professionals, draait de zaak liever om. Hij vertrekt niet van het bedrijf, maar van de werknemer. Kijk eerst naar de talenten van een persoon en zoek dan naar een goeie match tussen wat hij zelf wil doen en de doelen van het bedrijf. Dat veronderstelt om te beginnen dat een operationeel leidinggevende de aspiraties, passies en talenten van zijn medewerkers kent. Dat is zelden het geval. Die zienswijze zet de wijze waarop personeelsdiensten leidinggevenden begeleiden op losse schroeven. Nu worden leidinggevenden aangestuurd op basis van salescijfers of besparingen, maar krijgt de manier waarop ze leiding geven en omgaan met hun medewerkers vaak veel minder aandacht, hekelt Van Meeuwen. Je moet hen daarop aanspreken, zodat ze die rol op zich nemen. Nu zijn managers het allesbehalve gewoon om met hun teamleden te spreken over wat ze goed en graag doen. De zelfstandige organisatieadviseur raadt hr-diensten aan om hiervoor werkvormen te creëren en de leidinggevenden op het hart te drukken dat intrapreneurs graag worden geholpen met wat ze moeten doen, maar niet met hoe ze die taak aanpakken. TIPS VOOR MEER INTRAPRENEURSHIP 1 Ga met professionals in gesprek over wat hen drijft en waar hun talent zit, raadt Niel Van Meeuwen aan. En over wat ze nodig hebben om dat helemaal tot uiting te brengen. 2 Maak met een intrapreneur goede afspraken over resultaten, maar geef autonomie in hoe die te bereiken. Stuur op het wat, niet op het hoe. En koester hoge verwachtingen. 3 Onderzoek hoe je de aspiraties en ideeën van een intrapreneur kan verbinden met je organisatiedoelstellingen. Het gevaar van controle Heel wat managers hebben het idee dat als je te veel vrijheid geeft aan je personeel, ze niet zullen werken en die vrijheid misbruiken. Hun verkeerde veronderstelling is dat als je ze geen vrijheid geeft, ze wel zullen werken en dat klopt niet. Dat komt omdat werknemers de heersende bedrijfscultuur overnemen. Heb je een bedrijf dat zweert bij controle, dan zullen de medewerkers die manier van denken overnemen. Je creëert dan mensen die zeggen dat ze 5 minuten vroeger naar huis mogen omdat ze die ochtend 5 minuten eerder zijn begonnen. Van Meeuwen raadt aan om medewerkers duidelijke doelen te geven, zonder hen op te leggen hoe ze die moeten halen, en in te zetten op een bedrijfscultuur die initiatief nemen en vrijheid cultiveert. Je kunt nu eenmaal niet op bestelling innovatief zijn. Dat in Nederland een op de zeven werkenden tegenwoordig een zzp er (zelfstandige zonder personeel) is, heeft volgens Van Meeuwen veel te maken met de grote nadruk op controle binnen bedrijven. Ze willen betekenisvol werk dat bij hen past zonder al te veel verantwoording af te leggen. De crisis fnuikt intrapreneurship nog meer omdat bedrijven nog meer gaan managen op basis van kosten en regels spreadsheetmanagement. Je ziet dan dingen als facturen boven de 1000 euro die moeten worden goedgekeurd door het managementteam. Werknemers gaan een factuur opsplitsen in twee, bijvoorbeeld eentje van 800 en een van 600 euro, om aan die regel te ontsnappen. Zulke zaken zijn dodelijk voor intrapreneurship. Bedrijven moeten net een paar schroeven los draaien in de organisatie om meer vrijheid te creëren. Al is de vraag of een bedrijf ooit wel wendbaar genoeg is om een intrapreneur toe te laten snel te schakelen bij de uitwerking van zijn innoverende projecten. Of misschien krijgt hij de smaak zozeer te pakken dat hij ontslag neemt en voor zichzelf begint. Is er overigens wel wetenschappelijk onderzoek dat bewijst dat intrapreneurship het bedrijf aan betere resultaten helpt? Er zijn niet veel cijfers, maar er is wel een indirect verband. Intrapreneurship verhoogt de betrokkenheid, motivatie en tevredenheid van de werknemers en er bestaan wel onderzoeken die de link leggen tussen betrokkenheid en resultaten. z 19 SEPTEMBER

17 BIZZ ZZAP TIM CHRISTIAENS, DE TIMEMANAGER Uw rustig uur De tijd dat we ongestoord door het leven konden gaan, ligt al ver achter ons. Dankzij de moderne communicatiemiddelen is ons comfort zonder twijfel aanzienlijk gestegen. De keerzijde is dat we niet meer kunnen beslissen over onze tijd. De baas vindt u probleemloos terug wanneer u op het strand zit, en uw schoonmoeder is altijd in de buurt. Tijdens een werkdag zijn uw collega s waarschijnlijk de grootste boosdoeners. Grote kantoorruimtes waar iedereen elkaar kan zien en horen, zijn voor veel mensen een echte nachtmerrie. Blijkbaar hebben velen de tijd om hier en daar wat bij te praten over van alles en nog wat. Voetbal, soapseries en wat we gisteren hebben gegeten, blijken plots de meest interessante onderwerpen te zijn, terwijl u net een financieel rapport zit af te werken. Intussen begint de telefoon te rinkelen en komen er drie nieuwe mails binnen. Tijd maken voor een rustig uurtje is goud waard. Als u eerlijk bent, dan hoeft u niet 24 uur per dag bereikbaar te zijn. Door de verschillende storingen wordt uw aandacht afgeleid en treedt er concentratieverlies op. Die verliezen kunnen zelfs oplopen tot 30 procent van uw tijd. De belangrijke zaken kunt u dus het beste afhandelen zonder dat er een telefoon rinkelt. Sluit de deur en vraag aan de receptie geen enkele telefoon door te laten. Misschien is het zelfs wenselijk een tijdje offline te werken. Zeg aan uw omgeving dat ze het uur na de lunch mogen langskomen voor vragen of opmerkingen. Dat is niet vanzelfsprekend, maar voor bepaalde functies is die regeling zeker haalbaar. De auteur is expert in tijdmanagement bij Time Management Group. START-UP Omgekeerde postbode haalt brieven uit bus en digitaliseert ze Ondertussen is zowat alles gedigitaliseerd, maar de post nog niet. Brieven, rekeningen of folders krijg je vaak nog gewoon opgestuurd en elke ochtend of avond maak je de bus leeg. Als het aan de Amerikaanse start-up Outbox ligt, behoort ook dat tot het verleden. Het bedrijf gaat drie keer per week bij zijn klanten langs om de post uit de brievenbus te halen. Het neemt al dat papier mee en scant het in. Vervolgens kan je de post lezen op je tablet, telefoon of pc. Als je toch de papieren versie wilt, stuurt Outbox die na. Pakjes worden uiteraard niet meegenomen. De post wordt korte tijd bewaard en daarna versnipperd. De dienstverlening werd getest in het Texaanse Austin, waar de start-up werd opgericht, en behaalde daar naar eigen zeggen goeie resultaten. Critici wijzen erop dat er steeds minder papieren post wordt verstuurd, maar Outbox gelooft dat er genoeg post overblijft. Roemeense tv-reclame innoveert door live tweets te integreren Merken breken zich het hoofd over hoe ze creatieve tv-reclames kunnen maken waar de kijker naar blijft kijken. Hoe je dat kunt doen, toont een Roemeense reclamecampagne voor Coca-Cola. Stap 1: zoek een maatschappelijk probleem. In Roemenië bleken zes op de tien mensen s avonds alleen te eten. Stap 2: vertaal het probleem in een relevante dienst voor uw consument. Coca-Cola lanceerde eerder dit jaar op een Roemeense zender een tv-spot, waarin het live tweets verwerkte. Met de hashtag #letseattogether stuurden mensen elkaar via Twitter een uitnodiging om samen te eten. Een handvol spotjes verscheen live op het scherm tijdens de commercial. Het zorgde ervoor dat mensen bleven kijken naar de reclame. Resultaat: de campagne haalde de pers, een bekende chef sprong op de kar en zorgde ervoor dat de Roemenen Coca-Cola nu meer dan vroeger zien als een drankje voor bij de maaltijd. Bekijk het filmpje via de qrcode SEPTEMBER

18 JURIDISCH Nicolas Roland, senior advocaat bij Stibbe Ongeoorloofd gebruik van software Kan een softwarefabrikant onverwacht in mijn bedrijf binnenvallen omdat hij mij verdenkt van namaak? In principe wordt het gebruik van software geregeld door een licentieovereenkomst. Meestal moet de gebruiker ook een vergoeding betalen die wordt bepaald door de softwarefabrikant. Sommigen vinden het verleidelijk om deze informaticaprogramma s toch te gebruiken en niet alles te betalen. Zij maken zich schuldig aan namaak, wat aanleiding De softwarefabrikant moet aanwijzingen van namaak hebben wil hij bij een onderneming een inval laten doen. kan geven tot burgerlijke en/of strafrechtelijke vervolging. Om hier paal en perk aan te stellen, nemen de softwarefabrikanten hun toevlucht tot een speciale procedure die beschrijvend beslag wordt genoemd. Concreet gaat het om een wettelijk mechanisme waarmee ze, onder bepaalde voorwaarden, van een rechter toelating krijgen voor een verrassingsinspectie van het informaticamateriaal van de persoon die van namaak wordt verdacht. Die inspectie wordt niet verricht door de softwarefabrikant zelf, wel door een gerechtsdeskundige, vergezeld door een gerechtsdeurwaarder en heel vaak ook door een technische adviseur van de softwarefabrikant en door diens advocaat. Overigens kan de rechter ook tijdelijk beslag toestaan: de betwiste exemplaren van de softwareprogramma s mogen dan niet langer worden gebruikt soms geldt dat zelfs voor de servers en de computers op straffe van een dwangsom. Dat kan voor enorme operationele problemen zorgen, aangezien het volledige informaticasysteem van een onderneming plots kan worden lamgelegd. In een aantal recente uitspraken werd vastgesteld dat er soms misbruik wordt gemaakt van deze procedure. Softwarefabrikanten maakten zich bijvoorbeeld schuldig aan fishing expedition, ze hadden met andere woorden geen echte aanwijzingen van namaak op het moment dat ze aan de rechter de toelating vroegen voor een verrassingsinspectie. In een arrest van 2 mei 2013 wees het Hof van Cassatie erop dat dit indruist tegen de wet en verwierp het de bewijzen van namaak die tijdens het deskundigenonderzoek werden verzameld. In andere gevallen hadden softwarefabrikanten vooraf al een voorstel tot minnelijke schikking opgesteld dat ze, op de dag van hun bezoek, in laakbare omstandigheden lieten ondertekenen. Hebt u een juridische vraag voor onze experts? Stuur een naar benny.debruyne@trends.be. TS Domiciliëringstoepassing zoekt integraties In augustus lanceerden Dominique Adriansens en Koen Serry de toepassing Twikey, dat bedrijven een oplossing biedt om online efficiënt een goedkeuring voor domiciliëringen te onderhandelen. Twikey haakt in op de nieuwe regels voor domiciliëringen die bedrijven uiterlijk vanaf 1 februari 2014 moeten toepassen. Bedrijven moeten dan zelf de goedkeuring van klanten op papier krijgen en bijhouden. Als het om een domiciliëring tussen bedrijven onderling gaat, is bovendien een bevestiging van de bank nodig. Binnen een kwartier zorgt Twikey ervoor dat een bedrijf kan opstarten en zijn eindklanten een onlinewebpagina kan aanbieden waar ze dit mandaat officieel kunnen ondertekenen. Twikey biedt derde partijen de mogelijkheid om te integreren en net op dat vlak is de onderneming op zoek naar extra partners. Wij zoeken nog meer boekhoudof CRM-systemen die via Twikey het domiciliëringsproces willen vereenvoudigen. Ook welkom zijn websitebouwers die hun klanten een alternatief willen aanbieden om tot acht keer goedkoper dan de traditionele betaalinstrumenten hun onlinebetalingen te kunnen doen. info@twikey.com 19 SEPTEMBER

19 Al eens aan Kinepolis Business gedacht voor spektakel van de bovenste plank? Wilt u uw personeel, klanten of relaties graag écht verrassen? Trakteer hen op een exclusieve vertoning van het adembenemende Worlds Away, een wervelend 3D-filmavontuur van Cirque du Soleil. In deze verbluffend spectaculaire prent over liefde en verlangen worden uw gasten ondergedompeld in een magie van kleur, licht, muziek, zang, dans en duizelingwekkende acrobatieën! Maakt u er graag een compleet VIP-event van? Wij bieden u bij deze meeslepende film ook aangepaste animatie of exquise catering à la carte aan. In elk van onze 11 Belgische bioscopen! U denkt aan Kinepolis Business voor een onvergetelijk event? Ontdek onze Business formules op : Voor meer info: Lien Van Vynckt business@kinepolis.com WHEREBUSINESSMEETSPLEASURE

20 WEG MET DE BULKMAILING Leve het gericht bericht! Brute kracht heeft veel effect, maar kan ook veel kapotmaken. Met een bulkmailing kunt u mensen voor het hoofd stoten. Dat is slopend voor uw campagne. En uw reputatie. TEL.: INFO@TRENDSTOP.BE Via Trends Top selecteert u heel nauwkeurig uw prospecten uit de belangrijkste zakelijke database van het land. Voor doelgerichte mailings. Naar het hart van uw doelgroep. Met uw boodschap op maat. Neem nu contact op met Trends Top.

GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer

GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer 10 GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer www.fokjeritsma.nl info@fokjeritsma.nl 2 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wees je bewust van je doel... 6 Bellen: een uitstekend instrument... 6 Systeem... 7

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Hoe maak je interessante tweets?

Hoe maak je interessante tweets? Hoe maak je interessante tweets? Januari 2012 Inleiding Leuk dat je echt aan de slag gaat met het maken van goede tweets! In dit document vind je algemene tips voor het opstellen van goede tweets. Bovendien

Nadere informatie

10 FACEBOOK TIPS VOOR BEDRIJVEN

10 FACEBOOK TIPS VOOR BEDRIJVEN 10 FACEBOOK TIPS VOOR BEDRIJVEN Introductie Social media wordt steeds vaker door bedrijven gebruikt om beter contact met hun klanten te krijgen en uiteindelijk meer inkomsten te realiseren. Facebook is

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Frans de Hoyer GW Management. E-Mail Marketing (mysterye-mail) E-Mailnieuwsbrief Social media voor de Automotive. De wereld is veranderd

Frans de Hoyer GW Management. E-Mail Marketing (mysterye-mail) E-Mailnieuwsbrief Social media voor de Automotive. De wereld is veranderd Frans de Hoyer GW Management E-Mail Marketing (mysterye-mail) E-Mailnieuwsbrief Social media voor de Automotive De wereld is veranderd 1 We kopen online We plaatsen alles online 2 Dit onderdeel valt ineens

Nadere informatie

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer 2 Inhoudsopgave Inleiding ----------------------------------------------------------- 5 Wees je bewust van je doel -------------------------------------- 6 Bellen: een uitstekend instrument -------------------------------

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

7 ontwikkelingen waar de horecaondernemer van kan profiteren

7 ontwikkelingen waar de horecaondernemer van kan profiteren 7 ontwikkelingen waar de horecaondernemer van kan profiteren European Merchant Services 2015 1. Zorg ervoor dat u met de smartphone gevonden wordt Ondanks dat de groei van de smartphone inmiddels stabiliseert

Nadere informatie

Van dezelfde auteur. Spreken is zilver. Overtuigen is goud. Waarschijnlijk de beste mediatraining die u zal krijgen. In minder dan 2 uur lezen.

Van dezelfde auteur. Spreken is zilver. Overtuigen is goud. Waarschijnlijk de beste mediatraining die u zal krijgen. In minder dan 2 uur lezen. Marketing Reset Van dezelfde auteur Spreken is zilver. Overtuigen is goud. Waarschijnlijk de beste mediatraining die u zal krijgen. In minder dan 2 uur lezen. 2 Marketing Reset Uw reclame gerichter en

Nadere informatie

Hoe bouw je een goede website/webshop?

Hoe bouw je een goede website/webshop? Hoe bouw je een goede website/webshop? Een website/blog zit zo in elkaar, maar om er dan een goede, mooie en succesvolle website van te maken is een tweede. Hierbij komt veel meer kijken dan dat men denkt.

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel! Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:

Nadere informatie

Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen!

Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen! Minigids Hybride Evenementen Het evenement dat niemand wil missen is hybride Een wereld waar offline en online samenkomen! Introductie In een wereld die op alle vlakken steeds meer digitaal verbonden raakt,

Nadere informatie

10 WEB DESIGN TIPS VOOR EEN SUCCESVOLLE WEBSITE

10 WEB DESIGN TIPS VOOR EEN SUCCESVOLLE WEBSITE 10 WEB DESIGN TIPS VOOR EEN SUCCESVOLLE WEBSITE Is uw website aan vernieuwing toe? Pas deze tips toe en haal meer uit je website De laatste jaren zien we grote veranderingen op het gebied van webdesign.

Nadere informatie

Wat is marketing. Hoe wordt marketing gebruikt in de praktijk. Product. Prijs

Wat is marketing. Hoe wordt marketing gebruikt in de praktijk. Product. Prijs Wat is marketing Marketing is het proces die je moet doorgaan om de behoeften van uw klanten te bevredigen. Eerst werd marketing gezien als het geheel van activiteiten die de ruil van producten of diensten

Nadere informatie

Klanten en prospecten. Wie zijn onze danspartners?

Klanten en prospecten. Wie zijn onze danspartners? Klanten en prospecten Wie zijn onze danspartners? Klanten en prospecten Voor je begint aan de tango: Weet wie je klanten zijn Weet welke doelgroep je aanspreekt Zoek de beste communicatiemethode om je

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

CORPORATE VENTURING MANAGER

CORPORATE VENTURING MANAGER #VACATURE CORPORATE VENTURING MANAGER De opkomst van e-commerce en de versnippering van het offline winkelaanbod hebben het traditionele winkellandschap drastisch verstoord. Commercieel vastgoedbeheerder

Nadere informatie

ESSAY. Hoe kan Oxford House efficiënter online communiceren naar zijn potentiele opdrachtgevers? Essay. Lexington Baly 1592180

ESSAY. Hoe kan Oxford House efficiënter online communiceren naar zijn potentiele opdrachtgevers? Essay. Lexington Baly 1592180 ESSAY Hoe kan Oxford House efficiënter online communiceren naar zijn potentiele opdrachtgevers? Essay Lexington Baly 1592180 Seminar: Dream Discover Do Essay Docent: Rob van den Idsert Effectief gebruik

Nadere informatie

Google AdWords Tips Stefan Rooyackers

Google AdWords Tips Stefan Rooyackers Google AdWords Tips Stefan Rooyackers Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Dit document is met grote zorg samengesteld door Stershop BV. Incidentele onvolkomenheden kunnen

Nadere informatie

Informatie over EthicsPoint

Informatie over EthicsPoint Informatie over EthicsPoint Melden algemeen Beveiliging en vertrouwelijkheid van meldingen Tips en beste praktijken Informatie over EthicsPoint Wat is EthicsPoint? EthicsPoint is een uitgebreid en vertrouwelijk

Nadere informatie

Deel je verhaal en blijf vernieuwen

Deel je verhaal en blijf vernieuwen Visualiseer je droomprestatie Ga experimenteren Zet door en houd vol Deel je verhaal en blijf vernieuwen Kom samen in beweging Inspiratiebronnen Over de auteur Het was tijdens een van mijn vele trainingsrondjes

Nadere informatie

ONDERZOEKSRAPPORT CONTENT MARKETING EEN ONDERZOEK NAAR DE BEHOEFTE VAN HET MKB IN REGIO TWENTE AAN HET TOEPASSEN VAN CONTENT MARKETING

ONDERZOEKSRAPPORT CONTENT MARKETING EEN ONDERZOEK NAAR DE BEHOEFTE VAN HET MKB IN REGIO TWENTE AAN HET TOEPASSEN VAN CONTENT MARKETING ONDERZOEKSRAPPORT CONTENT MARKETING EEN ONDERZOEK NAAR DE BEHOEFTE VAN HET MKB IN REGIO TWENTE AAN HET TOEPASSEN VAN CONTENT MARKETING VOORWOORD Content marketing is uitgegroeid tot één van de meest populaire

Nadere informatie

Hoe shopt en betaalt Generatie Z? CCV & Innopay! Onderzoek: januari 2015!

Hoe shopt en betaalt Generatie Z? CCV & Innopay! Onderzoek: januari 2015! Hoe shopt en betaalt Generatie Z? CCV & Innopay! Onderzoek: januari 2015! Na 2020 is Generatie Z aan zet Generatie Z Verdeling! Besteedbaar inkomen per maand! 12-15 jaar: 42% 16-19 jaar: 59% 62% 38% >

Nadere informatie

WHITEPAPER HOME DECO VROUWEN TOT 35 ZIJN VOORLOPERS OP HET GEBIED 66% VAN NEDERLANDERS STAAT OPEN

WHITEPAPER HOME DECO VROUWEN TOT 35 ZIJN VOORLOPERS OP HET GEBIED 66% VAN NEDERLANDERS STAAT OPEN WHITEPAPER HOME DECO 66% VAN NEDERLANDERS STAAT OPEN VOOR VROUWEN TOT 35 ZIJN VOORLOPERS OP HET GEBIED VAN Nederlanders houden zich graag bezig met het inrichten van hun huis. Vrouwen hebben meer interesse

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

Schrijf met meer impact

Schrijf met meer impact Schrijf met meer impact Het volledige trainingsprogramma om met je teksten meer klanten te werven In het Schrijf met meer impact -programma leer je hoe je met jouw eigen schrijfstijl meer ideale klanten

Nadere informatie

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk? Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor

Nadere informatie

Innovatie support gids

Innovatie support gids Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert

Nadere informatie

Van lead naar klant. Alles wat u moet weten over leads

Van lead naar klant. Alles wat u moet weten over leads Van lead naar klant Alles wat u moet weten over leads Leads Voor de meeste websites is hét doel: leads. Ofwel, mensen of bedrijven die interesse hebben in uw product of dienst., potentiële klanten dus.

Nadere informatie

Creat4u. www.icreat4u.nl COMPLETE WEBSITE. voor ondernemers. 47,50,- per maand zonder opstartkosten. ONZE VOORDELEN! EEN ALL-IN WEBSITE

Creat4u. www.icreat4u.nl COMPLETE WEBSITE. voor ondernemers. 47,50,- per maand zonder opstartkosten. ONZE VOORDELEN! EEN ALL-IN WEBSITE COMPLETE WEBSITE voor ondernemers 47,50,- per maand zonder opstartkosten. Een complete website voor uw onderneming en die ook nog goed vindbaar is, dat is wat we willen! Maar hoe? EEN ALL-IN WEBSITE ONZE

Nadere informatie

Brandmanagement. persuasive storytelling. TIPS OM storytelling als brandingsstrategie toe te passen. aan de hand van

Brandmanagement. persuasive storytelling. TIPS OM storytelling als brandingsstrategie toe te passen. aan de hand van Brandmanagement aan de hand van persuasive storytelling TIPS OM storytelling als brandingsstrategie toe te passen Lorem ipsum Brandmanagement, wat is het? Brand management is een strategie waarbij een

Nadere informatie

WHITEPAPER IN 5 MINUTEN. 09. ibeacons

WHITEPAPER IN 5 MINUTEN. 09. ibeacons WHITEPAPER IN 5 MINUTEN A P R I L 2 0 1 4 09. ibeacons ibeacons vormen een nieuwe manier waarop apparaten met elkaar kunnen communiceren; met verrassende toepassingen. Bij Oberon zijn we altijd op zoek

Nadere informatie

10 Innovatielessen uit de praktijk 1

10 Innovatielessen uit de praktijk 1 10 Innovatielessen uit de praktijk 1 Geslaagde gastoudermeeting levert veel ideeën op voor innovatie! Wat versta ik onder innoveren? Innoveren is hot. Er zijn vele definities van in omloop. Goed om even

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 6. 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9

Inhoud. Inleiding 6. 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9 Inhoud Inleiding 6 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9 2 Instanties in Nederland 13 Belangrijke instanties voor ondernemers 14 Kamer

Nadere informatie

WIE IS. Kees-JanDiepstraten. Hij legt de branche het vuur na aan de schenen VISIONAIR

WIE IS. Kees-JanDiepstraten. Hij legt de branche het vuur na aan de schenen VISIONAIR VISIONAIR In zijn scriptie over strategische allianties stelde hij dat bezit zal verdwijnen en accountancy gebaseerd op kosten op een dood spoor zit. Hij zakte bijna omdat zijn docenten hem niet geloofden.

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES?

HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES? HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES? EN WAT KUNNEN WE DAARVAN LEREN? Algemene inleiding (deel 1 uit een serie van 6) NIEUWE ONTDEKKINGEN IN DE NEUROLOGIE NIEUWE KANSEN IN HET VERKOOPGESPREK We are

Nadere informatie

De houding van de belgen tegenover reclame en media in 2015

De houding van de belgen tegenover reclame en media in 2015 De houding van de belgen tegenover reclame en media in 2015 Hoe staan Belgen tegenover reclame in de verschillende media? Valt ze altijd in de smaak, wordt ze creatief, informatief, doeltreffend bevonden?

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

LinkedIn Live Nieuwe Medewerkers Vinden

LinkedIn Live Nieuwe Medewerkers Vinden LinkedIn Live Nieuwe Medewerkers Vinden Voor wie Recruiters, HR Managers, Hiring Managers (= managers met vacatures in hun team), HR Business Partners en alle anderen die in het recruteringsproces van

Nadere informatie

BLOGGIN. De relatie tussen MKB-moderetailers en modebloggers - succes ligt op de loer

BLOGGIN. De relatie tussen MKB-moderetailers en modebloggers - succes ligt op de loer BLOGGIN De relatie tussen MKB-moderetailers en modebloggers - succes ligt op de loer IN VIER STAPPEN NAAR SUCCES De komst van social media en de daarbijhorende blogs heeft het marketingcommunicatielandschap

Nadere informatie

Je imago is hoe anderen je zien

Je imago is hoe anderen je zien Identity matters Je imago is hoe anderen je zien What you see, is what you get ART= ontwerp- en reclameburo creëert sinds 1997 merken, huisstijlen en bedrijfsstijlen. Ook al zien anderen je soms anders,

Nadere informatie

Hoe haalt u voordeel uit sociale media in uw bedrijf?

Hoe haalt u voordeel uit sociale media in uw bedrijf? Van spielerei tot veelzijdig instrument Hoe haalt u voordeel uit sociale media in uw bedrijf? INHOUD 2 Van spielerei tot veelzijdig instrument 2 Tien manieren waarop uw bedrijf voordeel haalt uit sociale

Nadere informatie

2011 YOURREPUTATION 2

2011 YOURREPUTATION 2 1 2011 YOURREPUTATION 2 Social media guidelines opstellen voor je organisatie Hoewel sommige managers nog tegen proberen te stribbelen is het al lang een feit: medewerkers zitten op social media, en doen

Nadere informatie

Inbound marketing. Door Dennis Hoekstra twitter.com/mediaans

Inbound marketing. Door Dennis Hoekstra twitter.com/mediaans Door Dennis Hoekstra twitter.com/mediaans Inhoud 1. Inbound vs. outbound marketing 3 2. Wat is inbound marketing? 4 3. Marketing tijdens een recessie 6 4. Inbound marketing in 2012 7 Over de auteur: Dennis

Nadere informatie

Event menu Minigids event app

Event menu Minigids event app Event menu Minigids event app Hoe en waarom een mobiele evenementen app? Introductie De evenementenbranche verandert. Een evenement is niet langer een ad hoc activiteit. Het is een belangrijk onderdeel

Nadere informatie

Inspirerende trends. Webcare met Voxtron en Engagor

Inspirerende trends. Webcare met Voxtron en Engagor Inspirerende s Webcare met Voxtron en Engagor Webcare met Voxtron en Engagor Facebook, Twitter, blogs en fora: voor de consument zijn het nieuwe kanalen om over een bedrijf te praten en om producten en

Nadere informatie

WERKBOEK CORIEN OENEMA

WERKBOEK CORIEN OENEMA WERKBOEK CORIEN OENEMA WELKOM BIJ DE BUSINESS REBEL BOOTCAMP Heel hartelijk welkom bij de Business Rebel Bootcamp. Ik ben blij dat je hier bent. Mijn naam is Corien Oenema. Ik ben de businessrebel, blogger,

Nadere informatie

Diesel Online. Ex a m e n o p d r a c h t. Stijn Verbruggen Bachelor Na Bachelor Advanced Business Management. Interactieve Communicatie

Diesel Online. Ex a m e n o p d r a c h t. Stijn Verbruggen Bachelor Na Bachelor Advanced Business Management. Interactieve Communicatie Ex a m e n o p d r a c h t Interactieve Communicatie Diesel Online Stijn Verbruggen Bachelor Na Bachelor Advanced Business Management Interactieve Communicatie De heer Jesse Wynants I n l e i d i n g Het

Nadere informatie

Nimva. Sociale Business Efficiënte e-marketing

Nimva. Sociale Business Efficiënte e-marketing Sociale Business Efficiënte e-marketing Hedendaagse business draait om vertrouwen. De technologische evolutie van internet, sociale media, mobiele toestellen hebben de klantenrelaties verschoven van controle

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

StepStone in cijfers Augustus 2014

StepStone in cijfers Augustus 2014 StepStone in cijfers Augustus 2014 StepStone feiten & cijfers Enkele cijfers Bezochte pagina s 961,662 Aantal bezoeken 342,486 Unieke bezoekers 236,063 Aantal vacatures 957 Afgelopen maand in een notendop

Nadere informatie

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin

Nadere informatie

Beurstips 3. Standbemanning

Beurstips 3. Standbemanning Beurstips 3 Standbemanning 2 NL EXPO, laat zien wie U bent! Hollandse nuchterheid & creativiteit in combinatie met jarenlange ervaring in presentatieoplossingen. Met een frisse blik helpen wij u uw bedrijf

Nadere informatie

managing people meeting aspirations Natuurlijke groei

managing people meeting aspirations Natuurlijke groei managing people meeting aspirations Natuurlijke groei geloof Wij hebben een gemeenschappelijke visie pagina - managing people, meeting aspirations Vandaag verhoogt CPM de prestaties op elk niveau van uw

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

LinkedIn Live Nieuwe Klanten Vinden

LinkedIn Live Nieuwe Klanten Vinden LinkedIn Live Nieuwe Klanten Vinden Voor wie Ondernemers, account managers, sales managers, business developers, freelancers en alle anderen die in het commerciële proces van een organisatie betrokken

Nadere informatie

Maak van elk bezoek een unieke ervaring

Maak van elk bezoek een unieke ervaring Maak van elk bezoek een unieke ervaring DE FOTOGRAFISCHE GECONNECTEERDE SPIEGEL Een vernieuwende technologie, ten dienste van jouw merken, winkelpunten, klanten en evenementen ? Hoe creëer je extra animo

Nadere informatie

Welkom in een wereld zonder grenzen

Welkom in een wereld zonder grenzen Welkom in een wereld zonder grenzen Truphone is het eerste bedrijf dat daadwerkelijk één wereldwijd communicatiesysteem aanbiedt. Daarnaast bespaart het ons meer kosten dan welk ander bedrijf ook zou kunnen.

Nadere informatie

Starten als zelfstandige in 10 stappen

Starten als zelfstandige in 10 stappen Starten als zelfstandige in 10 stappen Hoe begin ik eraan? Wil je een eigen zaak starten, maar zit je met de handen in het haar omdat je niet weet waar eerst beginnen? De volgende 10 stappen leiden je

Nadere informatie

www.marktonderzoek.be

www.marktonderzoek.be Wij zetten het jaar vol inspiratie en enthousiasme in met een overzicht van enkele trends waar we als ondernemer in 2015 niet omheen kunnen. Op de hoogte zijn van deze trends en erop inspelen kan uw activiteiten

Nadere informatie

NIEUW! Transactional Color Printing. Een businessoplossing van Speos, filiaal van De Post

NIEUW! Transactional Color Printing. Een businessoplossing van Speos, filiaal van De Post NIEUW! Transactional Color Printing Een businessoplossing van Speos, filiaal van De Post De laatste jaren is de relatie tussen bedrijven en hun klanten geëvolueerd. Consumenten hebben nu sneller toegang

Nadere informatie

M-commerce, sociale media en veranderend winkelgedrag beïnvloeden de ontwikkelingen in de globale retailmarkt. Dat blijkt uit de enquête

M-commerce, sociale media en veranderend winkelgedrag beïnvloeden de ontwikkelingen in de globale retailmarkt. Dat blijkt uit de enquête DigitasLBi presenteert nieuwe enquête over wereldwijd winkelgedrag en onthult enkele belangrijke trends voor Belgische markt Brussel, 24 april, 2014 M-commerce, sociale media en veranderend winkelgedrag

Nadere informatie

FOTOREGELS. Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s. Het auteursrecht. Als ik een foto koop, krijg ik dan ook de rechten op de foto?

FOTOREGELS. Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s. Het auteursrecht. Als ik een foto koop, krijg ik dan ook de rechten op de foto? FOTOREGELS Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s Over auteursrecht op foto s is bij consumenten wel eens onduidelijkheid. Soms kan dat tot vervelende situaties leiden voor zowel klant als fotograaf.

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

UW GOEDE NAAM IS GOUD WAARD, OOK ONLINE... NOORD-HOLLANDSE GOUDA MET HET RODE ZEGEL

UW GOEDE NAAM IS GOUD WAARD, OOK ONLINE... NOORD-HOLLANDSE GOUDA MET HET RODE ZEGEL UW GOEDE NAAM IS GOUD WAARD, OOK... EEN PAAR CIJFERS. 80% van de Belgen is nu aanwezig op het internet, binnenkort zal dit 90% zijn. Het aantal mobiele gebruikers is de voorbije 2 jaar verdubbeld. 60%

Nadere informatie

Minigids Event Network Hoe en waarom faciliteer ik netwerken op mijn bedrijfsevenement?

Minigids Event Network Hoe en waarom faciliteer ik netwerken op mijn bedrijfsevenement? Minigids Event Network Hoe en waarom faciliteer ik netwerken op mijn bedrijfsevenement? Introductie Evenementen en congressen zijn nog steeds een belangrijk moment om nieuwe klanten aan te trekken en bestaande

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Even kijken waar wij staan?

Even kijken waar wij staan? Even kijken waar wij staan? Het is nieuw omarmen of verwerpen? Het is wel een beetje eng! Ik heb geen zin om via Facebook te vernemen dat iemand een moeilijke stoelgang heeft. Privé is Privé en dat blijft

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Het recept voor de huisgemaakte g e r e c h t e n. bij Châteauform

Het recept voor de huisgemaakte g e r e c h t e n. bij Châteauform Het recept voor de huisgemaakte g e r e c h t e n bij Châteauform De huisgemaakte gerechten bij Châteauform'... Châteauform' bestaat al 16 jaar - de tijd vliegt! Als er een gebied is waar de tijd beter

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE?

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? Ik ben hier. En u? De klant is god. En god is overal. Maar is uw bedrijf dat ook? Want terwijl u braaf naast de telefoon wacht tot de klant

Nadere informatie

Jeroen Mirck (@MirckMedia) Journalist / social media adviseur

Jeroen Mirck (@MirckMedia) Journalist / social media adviseur Jeroen Mirck (@MirckMedia) Journalist / social media adviseur 1 Jeroen Mirck Jeroen Mirck Journalist, columnist, blogger Schrijft voor: MarketingTribune, Emerce, VARA Advies, presentaties, workshops over

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Inschrijving RBB- AWARD 2018

Inschrijving RBB- AWARD 2018 Inschrijving RBB- AWARD 2018 Organisatie: Kamer van Koophandel Contactpersoon voor de RBB over deze good practice: Menno Zwart E- mail adres: menno.zwart@kvk.nl Mobiele telefoon: 06 1135 8182 Akkoord lid

Nadere informatie

Social Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw

Social Media in de Tuinbouw. Social media in de Tuinbouw Social media in de Tuinbouw Inleiding: Dit onderzoek is uitgevoerd door Jan-Peter Steetskamp, in opdracht van Mariëlle van Leeuwen, zelfstandig professional op het gebied van marketing en online communicatie

Nadere informatie

De logo s heb ik zelf gemaakt.

De logo s heb ik zelf gemaakt. Voorwoord: Mijn tijdschrift gaat vooral over YouTube, want dat is een van mijn grootste hobby s. Ook zit er veel van mijn persoonlijkheid in. Voor deze opdracht heb ik vooral naar mezelf gekeken en het

Nadere informatie

TuinHulp.com, Nieuwe Webservice voor Hoveniersbedrijven 2014

TuinHulp.com, Nieuwe Webservice voor Hoveniersbedrijven 2014 Even voorstellen: Mijn naam is Marcel van Leeuwen, ben van oorsprong hovenier, en tuincentrum deskundige. Sinds eind jaren negentig ontwerp en publiceer ik ook websites. Nadat ik ben overgestapt naar Wordpress

Nadere informatie

Adviezen in een hulpverlenend gesprek: zegen of vloek? Door: Johan Clarysse, stafmedewerker Tele-Onthaal West-Vlaanderen

Adviezen in een hulpverlenend gesprek: zegen of vloek? Door: Johan Clarysse, stafmedewerker Tele-Onthaal West-Vlaanderen Adviezen in een hulpverlenend gesprek: zegen of vloek? Door: Johan Clarysse, stafmedewerker Tele-Onthaal West-Vlaanderen Adviezen in een hulpverlenend gesprek: zegen of vloek? 1 Advies is vaak iets anders

Nadere informatie

Laat uw innovatie optimaal renderen. Strategisch omgaan met Intellectueel Eigendom

Laat uw innovatie optimaal renderen. Strategisch omgaan met Intellectueel Eigendom Laat uw innovatie optimaal renderen Strategisch omgaan met Intellectueel Eigendom Werken aan hoogwaardige technologie betekent continu innoveren om te voldoen aan de vraag van de markt en om de concurrentie

Nadere informatie

Succesvol campagne voeren

Succesvol campagne voeren Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw

Nadere informatie

Ondernemerschap in Nederland

Ondernemerschap in Nederland Ondernemerschap in Nederland Je neemt deel aan het profiel Ondernemerschap. Dit betekent dat je erover denkt om in de toekomst als ondernemer te gaan werken. Dat is anders dan werken in loondienst. Dan

Nadere informatie

Vraag je je af via welke platformen en devices je de consument kunt bereiken? En hoe? Zes marketingtrends.

Vraag je je af via welke platformen en devices je de consument kunt bereiken? En hoe? Zes marketingtrends. Vraag je je af via welke platformen en devices je de consument kunt bereiken? En hoe? Zes marketingtrends. Door: Patricia Redsicker Bron/voor u gelezen: www.marketingonline.nl Volgens het Infinite Dial

Nadere informatie

Social media checklist

Social media checklist Social media checklist In 15 minuten klaar om klanten te benaderen Sociale media audit? Elk bedrijf weet wel dat ze iets met sociale media moeten doen en hebben daarom ook (toen ze wat tijd over hadden)

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

www.implementatieacademy.nl

www.implementatieacademy.nl Implementatie Stappenplan naar Succes Ben jij trainer, coach, heb je een eigen praktijk, kortom, ben jij een kleine ondernemer? Als je je business wilt doen laten groeien in de nieuwe economie dan moet

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

17 omzetverhogende marketing tips

17 omzetverhogende marketing tips 17 omzetverhogende marketing tips 1. Creëer je eigen youtube kanaal en gebruik het om je producten aan te kondigen, een aanbieding te doen of tips te geven. Kijk maar als voorbeeld naar het succes van

Nadere informatie

Facebook voor beginners: aan de slag met een Facebook Bedrijvenpagina.

Facebook voor beginners: aan de slag met een Facebook Bedrijvenpagina. Facebook voor beginners: aan de slag met een Facebook Bedrijvenpagina. Auteur: Alle rechten voorbehouden 2012 Inhoud Introductie... 3 Wat is een bedrijvenpagina eigenlijk?... 4 Het aanmaken van een Facebook

Nadere informatie