voorbij Tweede bijeenkomst Evenementenhal Gorinchem: Krachten gebundeld voor innovaties Het nieuws van de toekomst BETROKKENEN ZELF AAN ZET

Transcriptie

1 voorbij 03 oktober 2014 Het nieuws van de toekomst Tweede bijeenkomst Evenementenhal Gorinchem: Krachten gebundeld voor innovaties Coert van Ee: Met onderwijs, ondernemers en arbeidsmarkt naar een transitieatlas Maak de juiste keuzes en werk die consequent samen uit. Daarmee kan de regio Alblasserwaard- Vijfheerenlanden het hoofd bieden aan de dreigende krimp en vergrijzing. Dat was een belangrijke boodschap tijdens de bijeenkomst - de aandelenbeurs - van 1 oktober in de Evenementenhal Gorinchem. Deelnemers gingen naar huis met de missie om in hun eigen omgeving de krachten te mobiliseren. En om niet zozeer te kijken naar de gemeentelijke schaal, maar naar het niveau van de regio. De zaal is die woensdag 1 oktober omgebouwd tot een echte beursvloer. De eerder verzamelde 19 aandelen (kansen voor de regio), uitgebreid beschreven in de vorige krant, hangen duidelijk zichtbaar in de ruimte. De deelnemers zijn betrokkenen bij de regio Alblasserwaard- Vijfheerenlanden vanuit onderwijs, politiek, bestuur, maatschappelijk middenveld en bedrijfsleven. Coert van Ee, portefeuillehouder van het Anticipatieprogramma voor Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, werpt de vraag op wat mensen aan hun buurt bindt en IN DIT NUMMER 01 Bijeenkomst Gorinchem 02 Column Peter Jobsen 03 And the winners are Nieuwe fondsmanager economie 07 Trekkers concreet aan de slag 08 Gevraagd/aangeboden Colofon vasthoudt in de regio. Hij spreekt over ontgroening en vergrijzing en noemt het van groot belang om een transitieatlas te ontwikkelen. Wij dragen daaraan bij, door hier vandaag met mensen uit onderwijs, bedrijfsleven en overheid van onze regio bij elkaar te zijn en over kansen te spreken. Van Ee opent de beurshandel met een flinke gongslag. Concrete afspraken De fondsmanagers voor onderwijs, arbeidsmarkt en economie blikken voor de eerste handelsronde terug op de aandelen zoals ze half juni geformuleerd zijn. Ook kijken ze vooruit naar het doel van deze dag: concrete afspraken maken om aandelen uit te werken. Ze bespreken welke ideeën in hun ogen vooral bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen. BETROKKENEN ZELF AAN ZET Dit is de derde en voorlopig laatste editie van de krant die de urgentie benoemt om te anticiperen op de veranderende bevolking in Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. De gevolgen daarvan verdienen de nodige aandacht. Diverse betrokkenen bij de regio kwamen daarom half juni bij elkaar om te inventariseren welke impulsen ze aan de regio kunnen geven. Dat gebeurde met een Beursspel waar aandelen als kansen werden benoemd. Op 1 oktober was de handel van deze aandelen op de beursvloer. Deze krant doet daarvan verslag. De bal ligt nu bij de mensen die wonen en werken in Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Ze kunnen met concrete ideeën samen aan de slag. Lees verder op p02 } 01

2 Vervolg van p01 Bert van der Lee, fondsmanager onderwijs, steekt de deelnemers een hart onder de riem. Je kunt ook groeien door krimp; met kwalitatieve krimp. Het is beter met de wind meefietsen dan er tegenin. Hij zet met stip op nummer één het aandeel: promoten van techniek onder de jeugd van 4 tot 24 jaar. Fondsmanager arbeidsmarkt, Philip Lommers, sluit zich daarbij aan en zegt bovendien dat een leven lang leren noodzakelijk is in een flexibele en dynamische arbeidsmarkt. Mensen moeten én technisch én inhoudelijk goed zijn, dat vraagt de markt. En Arjan van der Wiel, interim fondsmanager economie, ziet een regio voor zich die aantrekkelijk is voor innovatieve bedrijven en sectoren. Aandelen verzilveren Na deze toelichtingen en stemadviezen komen de deelnemers in actie. Zij benoemen hun voorkeuren door dukaten te plakken je speelt tenslotte een beursspel bij de aandelen die zij het meest kansrijk vinden en dus willen verzilveren. Al snel wordt duidelijk dat sommige aandelen veel belangstelling hebben, zoals de samenwerking tussen opleidingen en bedrijfsleven. Anderen komen niet of nauwelijks aan bod, bijvoorbeeld de inzet van gepensioneerden. Beursanalist Peter Jobsen van Motivaction geeft een eerste commentaar. Dat zie je op een echte beurs ook. Kopers verdringen zich om enkele grotere bedrijven. Is dat erg? Nee. Zolang jullie maar duidelijke keuzes maken in de ontwikkeling van de regio. Jobsen noemt de regio rond Eindhoven als voorbeeld van een geslaagde transitie. Door het vertrek van Philips waren ze daar in de jaren negentig eenderde van de banen kwijt. Met een duidelijke en consequente keuze voor innovatie en design en door te denken in mogelijkheden is die regio weer toonaangevend. COLUMN Peter Jobsen Leer elkaar eerst beter kennen Als rode draad van deze dag zie ik dat onderwijs, overheid en ondernemers elkaar moeten vinden. Net zoals dat in de regio Eindhoven is gebeurd. Dat had daar uiteindelijk een groot succes, de regio is een voorbeeld geworden. Voor een groot deel komt dat door het ontstaan van informele netwerken tussen mensen van overheid, bedrijfsleven en onderwijs. Die zijn belangrijk om de inspiratie van zo n dag als deze vast te houden en buiten bestaande structuren te denken. Ik wil de mensen rond een aandeel adviseren om eerst maar eens een keer met elkaar uit eten te gaan. Ga niet meteen in een zaaltje met elkaar vergaderen bij een kop koffie, maar trek erop uit. Neem de Waterbus naar Kinderdijk. De kracht van Alblasserwaard-Vijfheerenlanden is dat het een authentieke Nederlandse regio is, maar wel helemaal vertaald naar Het typisch Hollandse landschap van het Groene Hart is hier nog onaangetast. En de scheepsbouw, hoe stoer en Hollands wil je het hebben? Ook de landbouw heeft zichzelf opnieuw uitgevonden. Kortom: een regio die zichzelf is gebleven maar toch eigentijds is. Regiobranding en glocalization zijn belangrijk. Daarmee bedoel ik dat naarmate de globalisering voortschrijdt, het lokale steeds belangrijker wordt. Het zou mooi zijn als we de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden in één zin kunnen typeren, net zoals Eindhoven dat doet. Verder wil ik de teams die met de aandelen aan de slag gaan adviseren om concrete doelen te formuleren. Het bedrijfsleven, vandaag wat ondervertegenwoordigd, sluit vanzelf wel aan als de aandelen concreter worden. Beschrijf je doelen SMART: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Was voorheen het motto voor succes People, Planet, Profit, vertaald naar hedendaagse begrippen voor Alblasserwaard- Vijfheerenlanden is dat nu: Ondernemers, Onderwijs, Overheid. Peter Jobsen is Senior Research Consultant bij trend- en adviesbureau Motivaction. In de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden was hij betrokken bij het opstellen van vier toekomstscenario s voor de regio in 2030 en bij de Woonvisie Onderwijs populair Er volgen deze middag nog verschillende handelsrondes. Deelnemers komen steeds dichter bij het doel: mensen verzamelen rond een kansrijk idee om dat samen verder uit te werken. Vooral het fonds onderwijs krijgt veel belangstelling. Een groepje mensen schaart zich rond het aandeel samenwerking scholen met verschillende achtergronden om kleine kernen te behouden. Het is een hot item in de regio en ook een gevoelig onderwerp. De aanname is duidelijk: als we niks doen verdwijnt het openbaar onderwijs en blijven alleen kleine christelijke scholen over, áls die het al redden. Dat dient niet de ambitie om Alblasserwaard- Vijfheerenlanden tot de meest gezinsvriendelijke regio van Nederland te maken. Er ontstaat een boeiende discussie. Hoe kun je docenten van scholen met verschillende achtergronden delen? Zij worden apart bekostigd. En hoe zit het met regelgeving? Moeten we niet eerst de ouders benaderen? Bovendien verschillen de ambities per gemeente. In dit groepje is veel kennis aanwezig. De gemeentesecretaris van Giessenlanden, Marco Does, wil het voortouw nemen om het gesprek met scholen en ouders te organiseren. De groep maakt een stappenplan. Deze beschrijving laat zien hoe het deze middag gaat rond een aandeel. Rond andere gekozen aandelen spelen zich soortgelijke discussies af, met als uiteindelijk resultaat een persoon als trekker die het proces rond een aandeel in gang zet. 02

3 And the winners are Van de 19 aandelen die in juni werden geformuleerd zijn er op 1 oktober negen verhandeld. Dit betekent dat teams binnen de regio Alblasserwaard- Vijfheerenlanden vanaf nu aan het werk zijn om de leefomgeving van de regio te verbeteren via een aandeel. In dit artikel volgt een overzicht, met daarbij naam en adres van de trekkers of contactpersonen van de teams. Iedereen die mee wil en kan werken aan het realiseren van zo n aandeel is welkom om contact te zoeken. Onderwijs Op drie fronten werken mensen binnen het fonds onderwijs aan een betere leefomgeving in Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Er zijn raakvlakken met aan - delen uit andere fondsen, zoals het beter benutten van vrijkomende lokalen, waarin mogelijk ZZP ers of maatschappelijke organisaties huisvesting vinden. Ook de aandelen onderling binnen dit fonds hebben een wisselwerking. 1Samenwerking tussen scholen van verschillende achtergronden om onderwijs in kleine kernen te behouden. Doel daarvan is om in iedere kern binnen de regio een levensvatbare basisschool overeind te houden. De eerste stap is een goede informatievoorziening aan alle partijen, daar is grote behoefte aan. De regelgeving is complex. Het Ministerie van Onderwijs, ook aanwezig op de beursvloer, wil dit aandeel ondersteunen. Volgende stap is op regionale schaal bekijken waar samenwerking wel of niet aan de orde is. Daarna komt dit onderwerp op de agenda van dorps- en wijkraden. Trekker: Marco Does (gemeentesecretaris Giessenlanden) Contact: m.does@giessenlanden.nl 2Meer aandacht voor techniek in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs en dit techniekonderwijs op een hoger plan brengen. Bedrijven in de regio zitten te springen om goed opgeleid technisch personeel. Daarom betrekt dit team hoogwaardige bedrijven uit de regio bij dit aandeel. Het idee is om techniek goed te introduceren in het onderwijs, met een consistente doorgaande lijn vanaf basisonderwijs, voortgezet onderwijs, mbo en hbo. Trekker: Stefanie van Wendel de Joode (Talentgroep Technisch Design/Colours of Life) Contact: swj@kpnmail.nl 3Gedeeld gebruik van vrijkomende huisvesting, multifunctioneel gebruik van schoolgebouwen, om levendigheid in dorpen te behouden. Onder regie van de gemeenten uit de regio gaan schoolbesturen en woningbouwcorporaties met elkaar in gesprek over dit onderwerp. Het idee is om per gemeente een trekker te vragen; de situatie verschilt per gemeente. Zo n trekker kan andere partijen interesseren, zoals organisaties voor kinderopvang of zorg. Trekker: Meint Pool (woningbouwcorporatie Beter Wonen, Streefkerk) Contact: mpool@beterwonenstreefkerk.nl 03

4 Economie Het fonds economie focust zich op het realiseren van een aantrekkelijke regio voor innovatieve bedrijven en producten. In dit fonds zijn drie aandelen verzilverd, of eigenlijk vier omdat twee aandelen zijn samengevoegd tot één aandeel innovatie. 1Innovatie door combinatie van krachten (economie, onderwijs, arbeidsmarkt) op de gebieden maritiem, zuivel, recreatie en toerisme. Bovendien is een verhoging van arbeidsproductiviteit gewenst. Daardoor is minder personeel nodig, en kan de regio een trendbreuk laten zien. Er is een stappenplan, eerste stap is bedrijven intensiever betrekken door aan te sluiten bij bestaande kanalen en contacten. Trekker: Carin van Huët (Rabobank), Iemke Bruseker en Arjan van der Wiel (Regiobureau Alblasserdam-Vijfheerenlanden) Contact: 2Werkgelegenheid regionaal benaderen en uitgaan van eigen karakteristieken. Provincie Zuid-Holland heeft vanuit ruimtelijke ordening aangeboden om hierbij de nodige faciliteiten te verlenen. Trekker: Arjan van der Wiel (Regiobureau Alblasserdam-Vijfheerenlanden) Contact: 3Ondernemersplatforms of sectortafels binnen dezelfde sector met als doel het delen van knelpunten en kansen in onderwijs, personeel, arbeidsmarkt. Het gaat hier vooral om verbinding leggen met aandelen uit het fonds arbeidsmarkt. Spelers die op de beursvloer aanwezig waren, zoals VNO-NCW en de IKG Ondernemersvereniging (Gorkumse ondernemers), worden als eerste benaderd rond dit aandeel. Trekker: Arjan van der Wiel (Regiobureau Alblasserdam-Vijfheerenlanden) Contact: 04

5 Arbeidsmarkt Het fonds arbeidsmarkt concentreert zich op meer samenhang tussen onderwijs en bedrijfsleven binnen de regio. Niet zo gek dus, dat de verhandelde aandelen daarmee te maken hebben. 1Scholen en bedrijven trekken samen op om te komen tot effectievere opleidingen. Daarbij kijken ze vooral naar opleidingen en bedrijven in de maritieme techniek. Concreet zijn er twee scholen en twee bedrijven die langere stages voor vmbo ers willen realiseren. Daarmee kunnen jongeren zich bewijzen en kunnen bedrijven de jongeren instrueren met hun eigen machinepark. De focus ligt op de praktijk. In dit team zitten de werkgeversvereniging VNO-NCW, de IKG Ondernemersvereniging en twee wethouders. Trekker: Philip Lommers (School en Bedrijf) Contact: 2Meer hoogopgeleide stagiaires naar de regio (terug)halen. Overheid en ondernemers willen een stagebank oprichten met als doel hbo plussers verbinden aan Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. Het gaat om hbo en wo studenten. De stages richten zich op een breed studentenpubliek met een accent op technische opleidingen. Trekker: Philip Lommers (School en Bedrijf) Contact: 3Ondersteuning om het vak techniek in het onderwijs verankerd te krijgen. Er is over techniek in het onderwijs een akkoord met het Ministerie. Binnenkort wordt dit voor scholen een wettelijke verplichting. Dit aandeel helpt om techniek in het curriculum van scholen in te passen. Trekker: Philip Lommers (School en Bedrijf) Contact: De fondsmanagers van Alblasserwaard- Vijfheerenlanden: Fondsmanager Onderwijs: Bert van der Lee, bestuurder openbaar onderwijs Alblasserwaard Fondsmanager Economie: Carin van Huët, directievoorzitter Rabobank Alblasserwaard Noord en Oost Fondsmanager Arbeidsmarkt: Philip Lommers, projectleider School en Bedrijf 05

6 Nieuwe fondsmanager Economie Was in de vorige editie van deze krant Piet Hoogendoorn van de Rabobank nog fondsmanager economie, vanaf nu is hij opgevolgd door Carin van Huët. Zij is directievoorzitter Rabobank Alblasserwaard Noord en Oost. In die hoedanigheid was ze aanwezig op de beursdag van 1 oktober. Een korte introductie. Carin van Huët: Economische bedrijvigheid is de kern die uitmaakt of een gebied floreert of niet. Carin van Huët stelt zich over vijf jaar een regio voor die nóg aantrekkelijker is voor bedrijven om zich te vestigen: Een innovatieve regio met voldoende faciliteiten voor ondernemers. Economische bedrijvigheid is de kern die uitmaakt of een gebied floreert of niet. Daarom moeten we hard aan de slag om voor elkaar te krijgen dat het innovatieve platform met ondernemers echt gestalte krijgt. Bedrijven weten dan exact waarvoor ze bij ons moeten zijn. Ik zie voor me dat we in 2016 en 2017 allerlei initiatieven hebben lopen die de regio aantrekkelijker maakt voor bedrijven. Carin vindt het belangrijk om vanuit een duidelijk punt te vertrekken. Voor we een plan van aanpak schrijven en een route uitstippelen, wil ik eerst weten welke sectoren we kunnen interesseren voor Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en wat het bedrijfsleven nodig heeft. Dat moeten we helder krijgen. Dan kunnen we het platform op de juiste manier vormgeven. Wilt u meewerken aan het dichterbij brengen van een economisch florerende regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden? De fondsmanager economie is te bereiken op: c.a.m.huet@alblasserwaard.rabobank.nl 06

7 Trekkers concreet aan de slag: Handenwerk is denkwerk geworden Meint Pool: Maak ergens een wifi-punt en een gebouw kan een broedplaats voor ZZP ers worden. Op de handelsdag van 1 oktober manifesteerden zich twee duidelijke trekkers. Zij werken een aandeel verder uit. Voor het aandeel om vrijkomende huisvesting multifunctioneel te gebruiken is dat Meint Pool van een woningbouw-corporatie uit Streefkerk. En Stefanie van Wendel-de Joode van Talentgroep Technisch Design/Colours of Life wil techniek in het onderwijs promoten. Wat drijft hen? Vrijkomende ruimtes anders gebruiken draagt bij aan het doel om van Alblasserwaard-Vijfherenlanden de meest gezinsvriendelijke regio van Nederland te maken, zegt Meint Pool. Ik denk niet alleen aan leegstaande ruimtes maar ook aan het clusteren van voorzieningen, bijvoorbeeld voor ouderen en moeders. Dat geeft meer aanloop en bedrijvigheid. Eerst moet er een analyse komen. Want wij weten wat er speelt in onze eigen gemeente, maar hebben nog geen totaalbeeld van de regio. Vervolgens kijken we per wijk of per dorp wat mogelijk is. De budgetten zijn krap, dus er valt weinig te investeren. Maar maak ergens een wifi-punt en een gebouw kan een broedplaats voor ZZP ers worden. Aan de westkant van de regio hebben we veel maritieme industrie. Als dat hoogwaardige industrie is, dan zet je de regio daarmee op de kaart. Hoog-opgeleid personeel kun je prima in zo n leeg gebouw huisvesten. Handenwerk is denkwerk geworden. Die bewustwording begint in deze regio nu pas. Ons doel is dat we over een jaar alle locaties voor primair onderwijs gelokaliseerd hebben. Over twee jaar ligt er dan een concreet plan van aanpak. Wat kunnen we aan functies in gebouwen toevoegen? Het probleem is niet de leegstaande ruimtes, maar de aantrekkelijkheid van de regio en het behoud van scholen. Daarin zie ik een wisselwerking met een ander aandeel uit het fonds onderwijs. Techniek De keuze voor techniek zit al in de lift, zegt Stefanie van Wendel de Joode uit Sleewijk. Maar het kan nog beter, zeker in onze regio. Sterker, jonger en beeldender. Wij hebben hier de grootste vmbo-school voor techniek, maar er is te weinig techniekonderwijs op mbo en hbo niveau. Terwijl we in Gorinchem drie vwo-scholen hebben, en over de rivier nog eentje. Het ontbreekt ook aan docenten op hbo niveau. Genoeg te doen dus. We willen jongeren graag behouden voor de regio. Er is nog steeds veel onbekendheid over en weer, tussen scholen en bedrijven. Ik wil graag laten zien wat onze jongeren allemaal kunnen en hoe sterk het gebied Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en Rivierenland eigenlijk is! De ambitie om in de regio door te zetten met techniek en duurzaamheid is er. Als doel formuleren we 10% meer keuze voor techniek bij jongeren in Stefanie wist op 1 oktober al meteen een aanwezige burgemeester warm te krijgen voor haar plannen. Wie wil bijdragen aan deze aandelen kan contact zoeken met respectievelijk mpool@beterwonenstreefkerk.nl of swj@kpnmail.nl 07

8 Er zijn hier veel onderlinge gesprekken over knelpunten en kansen, ook tussen mensen die elkaar nog niet eerder kenden. GEVRAAGD/ AANGEBODEN Kansrijke aandelen verzilverd! Wie doet mee om er goud van te maken? Ik begin morgen al, dan zie ik de wethouder. Leeg gebouw zoekt slimme ZZP ers die er een hoogwaardige en creatieve broedplaats van willen maken. Techniekdocenten op HBO-niveau vinden in onze regio enthousiaste studenten. Colofon Je kunt ook groeien door krimp, met kwalitatieve krimp. Dit is een uitgave van de provincie Zuid-Holland Oktober 2014 Samenstelling en redactie Marleen de Jong Tappan Communicatie Je bent je door deze dag meer bewust van de krimp die onze regio te wachten staat en wat we daar aan kunnen doen. Fotografie Vincent van den Hoven Ontwerp en productiebegeleiding Bureau Mediadiensten, provincie Zuid-Holland Het Beursspel is een goede werkvorm om je vanuit verschillende disciplines te focussen op een idee. 08