Inhoudsopgave. Colofon

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Colofon Uitgave: Provincie Utrecht Dienst Ruimte en Groen Sector RLU Redactie: Gerda van den Bosch en Gerard Agterberg Foto s: Jan de Jager, Jos Geenen, Erik van Tooren, Gerard Agterberg, Marc van Leeuwen, Martin van der Lee Opmaak: Elsa van der Haven, Grafisch Centrum, provincie Utrecht Drukwerk: Grafiservices Utrecht Oplage: 750 ex. Meerjarenprogramma Agenda Vitaal Platteland voor de provincie Utrecht 2 Inleiding 2 Waarom een agenda vitaal platteland? 2 Wat verandert er? 2 in het landelijk gebied: Overzicht van de beleidsopgaven 4 Concrete doelstellingen 4 Beschikbare middelen 5 Tabel 1 - Beleidsopgave Meerjarenprogramma 6 Gebiedsgerichte projecten in uitvoering: Inzicht in de resultaten 8 stellingen in de huidige gebiedsplannen 8 per thema 9 Natuur 9 Recreatie 9 Landschap 9 Landbouw en Sociaal Economische Vitalisering 9 Water en Milieu 9 Tabel 2 - Taakstelling per thema in gebiedsplannen 10 Een nieuwe werkwijze: Provincie en gebiedspartners in actie 12 Samenspel provincie en gebiedspartners 12 De gebiedsovereenkomst 12 Veranderingen bij de provincie 13 Uitvoering in 2005 en Tabel 3 14 Tabel 5 14 Karakteristieken Gebiedsgerichte Projecten 15 LANDINRICHTINGSPROJECTEN 16 Eemland 16 Lopikerwaard 16 Vijfheerenlanden 17 Groenraven-Oost 17 Noorderpark 18 Rak Kromme Rijn 18 Utrecht-West 19 Amstelland 20 Bodegraven-Noord 20 Driebruggen 21 Vechtstreek 21 GEBIEDSGERICHTE PROJECTEN 22 Langbroekerwetering 22 De Venen 22 Linschoterwaard 23 De Schammer 23 Hart van de Heuvelrug 24 Groene Hart 24 Nieuwe Hollandse Waterlinie 25 Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug 25 Reconstructie Gelderse Vallei/Utrecht-Oost 26 Uiterwaarden Nederrijn en Lek 26 Leader Krommerijn 27 Leader Weidse Veenweiden 27 Kaart van landinrichtingsprojecten en van gebiedsgerichte projecten 28 1

2 Meerjarenprogramma Agenda Vitaal Platteland voor de provincie Utrecht Inleiding Op 23 mei 2005 heeft PS van de provincie Utrecht het eerste meerjaren Agenda Vitaal Platteland (AVP) vastgesteld. Hierin worden voor de belangrijkste thema s in het landelijk gebied de ambities benoemd en inzicht gegeven in de financiële middelen die hiervoor beschikbaar zijn. De ambities zijn niet nieuw, maar ge-baseerd op rijks- en provinciaal beleid. Inzicht in beschikbare geldstromen laat zien in hoeverre de ambities realiseerbaar zijn. Het meerjarenprogramma AVP laat ook de strategie zien hoe GS deze ambities samen met de gebieden wil verwezenlijken. Bewust is gekozen voor een meerjarenprogramma met een beperkte houdbaarheidsdatum, de focus ligt op de komende twee jaar. In het voorjaar 2006 komt er een bijgestelde versie op basis van een bredere consultatie met het gebied en een focus op de periode Deze brochure is een samenvatting het eerste meerjarenprogramma agenda vitaal platteland. Met deze eerste Agenda Vitaal Platteland wil de provincie de aanzet geven tot een integraal, meerjarig programma voor acht beleidsthema s in het landelijk gebied. De lopende gebiedsgerichte projecten zijn hierin een belangrijke schakel. We vragen u om uw hulp bij het gezamenlijk opstellen van een Agenda voor een Vitaal Platteland in de provincie Utrecht. Waarom een agenda vitaal platteland? Het landelijk gebied in onze provincie biedt ruimte aan verschillende functies. Naast landbouw en natuur zijn wonen, werken en recreëren belangrijk. Gemeenten, waterschappen, provincie en andere partijen werken aan een vitaal platteland. Een integrale afweging van wensen en belangen is nodig, maar versnipperde subsidieregelingen en onduidelijke bestuurlijke verhoudingen maken dat moeilijk. Procedures zijn te ingewikkeld en budgetten zijn onvoldoende op elkaar afgestemd, wat de uitvoering van projecten bemoeilijkt en vertraagt. De werkwijze voor de uitvoering van het gebiedsgerichte beleid gaat daarom veranderen. Wat verandert er? Met ingang van 1 januari 2007 gaan rijk en provincie voor een periode van zeven jaar afspraken maken over de realisatie van doelen voor het landelijk gebied en de middelen die daarvoor beschikbaar zijn. Anders dan tot nu toe het geval was, zullen deze afspraken dus voor meerdere jaren gelden. Hierdoor wordt het makkelijker tussen gebieden, projecten of jaren met geld te schuiven. Om dit mogelijk te maken worden de verschillende geldpotjes voor projecten in het landelijk gebied samengevoegd tot één budget: het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG). Een ander belangrijk kenmerk van de nieuwe werkwijze is dat het rijk kiest voor een beperkt aantal doelen waar ze middelen voor beschikbaar stelt. De provincie en de gebiedspartners krijgen meer vrijheid in de manier waarop deze rijksdoelen realiseren. De provincie is wordt verantwoordelijk voor de prestaties en zal dus moet bewaken dat projecten bijdragen aan het halen van de afgesproken doelen. De provincie vormt de schakel tussen rijk en gebieden en krijgt de regierol. De provincie kan de regierol echter niet op zich nemen zonder inbreng en steun vanuit de gebieden. De provincie wil hiertoe om intensiever gaan samenwerken met de gebiedspartners en de uitvoering van gebiedsgerichte projecten vanaf nu aanpakken volgens de nieuwe werkwijze. De huidige gebiedsplannen blijven de basis vormen voor de gebiedsgerichte projecten, maar zullen soms moeten worden aangepast. In totaal zijn in de provincie Utrecht tweeëntwintig gebiedsgerichte projecten in uitvoering. Deze Agenda Vitaal Platteland vormt de koepel voor de onderlinge samenhang en is de basis voor de uitvoering van het gebiedsgerichte beleid. in het landelijk gebied: Overzicht van de beleidsopgaven Kenmerken van nieuwe werkwijze Rijk en provincie maken afspraken over een uitvoeringsprogramma voor 7 jaar Sturing op een beperkt aantal toetsbare doelen Samenvoegen van verschillende rijks en provinciale regelingen tot één budget Regierol door de provincie Provincie en gebieden maken afspraken over de uitvoering in de gebieden Recreatie om de stad, Noorderpark Reacties De Agenda Vitaal Platteland ( ) moet nog verder uitgewerkt en aangevuld worden. We nodigen onze partners in de gebieden uit om daarover mee te denken en eraan mee te werken. Daarom sturen we deze Agenda naar alle gebiedspartners toe, als vertrekpunt van een gezamenlijk traject van de provincie en de partners in de gebieden om in het komende jaar tot een verdere invulling te komen van de Agenda Vitaal Platteland Utrecht. Met vragen of opmerkingen kunt u terecht bij het Loket Landelijk Gebied (tel telefonisch onder werkdagen bereikbaar van uur; loketlandelijkgebied@provincie-utrecht.nl) of bij één van de programmamanagers Ies Bos (tel ; ies.bos@ provincie-utrecht.nl) Jaap Bos (tel ; jaap.bos@ provincie-utrecht.nl) Gerard Agterberg (tel ; Gerard.Agterberg@provincie-utrecht.nl) 2 3

3 in het landelijk gebied: Overzicht van de beleidsopgaven Concrete doelstellingen In de nieuwe werkwijze stelt het rijk geld beschikbaar om concrete doelstellingen voor het landelijk gebied te verwezenlijken. Het rijk heeft deze doelstellingen voor het landelijk gebied gebundeld in acht thema s: natuur sociaal economische vitalisering recreatie water landschap milieu landbouw Rijk en provincie geven voor de thema s in het landelijk gebied in algemene bewoordingen aan wat men op de lange termijn wil bereiken: de beleidsopgave. Voor recreatie is één van de beleidsopgaven bijvoorbeeld het ontwikkelen van recreatief groen in de stedelijke omgeving en het creëren van dagrecreatievoorzieningen. De beleidsopgaven worden vertaald naar uitgewerkte doelen voor de kortere termijn. Kenmerk van deze doelen is dat duidelijk is wat men wil bereiken en wanneer. Het uitgewerkte doel in dit voorbeeld is het realiseren van in totaal 1280 ha recreatief groen om de stad Utrecht in Het uitgewerkte doel is zo geformuleerd dat gemeten kan worden of het doel bereikt worden. Dit is de prestatie-indicator: in dit voorbeeld het aantal hectares. De Venen 4 Groot Mijdrecht noord De provincie werkt de doelstellingen voor het landelijk gebied uit in provinciale nota s. Deze bevatten bovendien de aanvullende doelen en middelen van de provincie zelf. De provincie maakt met het rijk afspraken over de concrete resultaten die na zeven jaar bereikt moeten zijn. Na afloop van deze periode moet de provincie verantwoording afleggen over de bereikte resultaten en hier tussentijds op rapporteren. Hiervoor kiest de provincie een beperkt aantal gegevens, waaraan afgemeten kan worden of de doelen bereikt zijn: de prestatie-indicatoren. Voor de projecten in de gebieden zijn de prestatie-indicatoren belangrijk omdat de provincie deze gebruikt om te beoordelen of projecten bijdragen aan het realiseren van de concrete doelen. Tabel 1 bevat een overzicht van de beleidsopgaven, de provinciale nota s, de belangrijkste doelen en de prestatie-indicatoren. Het uitwerken van de beleidsopgaven tot concrete doelen en de keuze van prestatieindicatoren, is een lastige opgave. Deze stappen zijn dan ook nog niet voor alle thema s doorlopen. Voor de thema s natuur en recreatie zijn er al concrete doelstellingen. Voor sociaal economische vitalisering ontbreken deze nog volledig. De concrete doelstellingen voor de overige thema s zijn gedeeltelijk uitgewerkt. Beschikbare middelen Op basis van de rijksbegroting voor de ILG doelen en de provinciale begroting is een inschatting gemaakt voor de beschikbare middelen voor investeringen in het landelijk gebied. De verwachting is dat het rijk in de periode jaarlijks niet meer geld beschikbaar stelt dan ze nu doet; de bestaande middelen worden alleen gebundeld, zodat ze flexibeler kunnen worden ingezet. Uitgaande van de huidige doelen en prestaties in het uitvoeringscontract 2005/6 is de bijdrage van het rijk jaarlijks circa 25 miljoen voor nieuwe investeringen. De prioriteit van het rijk ligt vooral bij de realisatie van groen om de stad, de Ecologische Hoofdstructuur en de. De verwachting is dat de provincie jaarlijks circa 20 miljoen beschikbaar stelt voor de acht thema s in de Agenda Vitaal Platteland. Dit geld is voor natuur (o.a. ecoducten), landbouw, landschap/cultuurhistorie (nationale landschappen), recreatie en de. Ook de EU stelt in haar programma s jaarlijks circa 3 miljoen beschikbaar. In totaal komt dat neer op 48 miljoen per jaar. Voor de jaren 2005 en 2006 is in dit meerjarenprogramma zelfs 58 miljoen jaarlijks beschikbaar doordat de provincie tijdelijk extra veel geld investeert in programma s. Daarnaast investeren ook andere partijen, zoals waterschappen en gemeenten. 5

4 Tabel 1 - Beleidsopgave Meerjarenprogramma Beleidsopgave: algemene doelstelling Provinciale nota s stelling Prestatie-indicatoren: hoe meten we NATUUR Behoud, herstel, ontwikkeling en duurzaam gebruik van natuur t.b.v. biodiversiteit en de kwaliteit van de leefomgeving. Het gaat bij de ontwikkeling van natuur vooral om realisatie van nieuwe natuur incl. robuuste verbindingen, als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) Realisatie van de voor natuur gewenste milieucondities. RECREATIE Realisatie van recreatiegebieden in de stedelijke omgeving ter opheffing van de nog bestaande tekorten aan dagrecreatiemogelijkheden en ter voorkóming van nieuwe tekorten. Vergroten van de toegankelijkheid van het landschap door (landelijke) routenetwerken voor wandelen, fietsen en varen. Verbetering van het aanbod van verblijfsrecreatie. Verdere ontwikkeling van het plattelandstoerisme. LANDSCHAP Behoud en versterking van de identiteit, diversiteit en belevingswaarde (inclusief toegankelijkheid) van het landschap en van cultuurhistorische en ecologische waarden van het landschap. Ruimtelijke ontwikkelingen voegen kwaliteit toe aan het landschap. LANDBOUW De landbouw: is maatschappelijk gewaardeerd; heeft een goede marktpositie en levert kwalitatief hoogwaardige producten; draagt bij aan behoud en ontwikkeling van een toegankelijk landschap; gebruikt natuurlijke hulpbronnen duurzaam. SOCIAAL ECONOMISCHE VITALISERING Natuurgebiedsplannen; Beheersgebiedsplan Programma Ecologische Verbindingszones Meerjarenprogramma faunapassages Werkdocument soortenbeleid Notitie witte gebieden Beleidskader ombuiging verwerving naar beheer (in voorbereiding) Actieplan recreatie en toerisme Landschapsvisie Cultuurprogramma Streekplan Basiskaart landschap; Actieplan landschap Streekplan Plan van aanpak biologische landbouw Provinciaal Milieubeleidsplan Nota plattelandsontwikkeling (in voorbereiding) Realisatie van de EHS: ha nieuwe natuur, waarvan ha door NB-organisatie en 3000 ha via particulier natuurbeheer. Buiten de EHS zijn er doelen t.a.v. weidevogelbeheer, natuurbraak en overig agrarisch natuurbeheer. T.a.v. ecologische verbindingszones (evz) wil het rijk alleen nog middelen inzetten op robuuste verbindingszones, terwijl de provincie inzet op alle evz s. Nieuwe boslocatie zijn geen doel meer van het rijk, wel van provincie. Realisatie van ha recreatiegebied Ontwikkelen en onderhouden van een landelijk aaneengesloten routenetwerk van 504 km. De provincie richt zich bij de realisatie van recreatiegebieden in de stedelijke omgeving zowel op Utrecht als op Amersfoort, terwijl het Rijk alleen op Utrecht is gericht. De provincie heeft een extra ambitie t.a.v. nieuwe fiets- en wandelpaden in het kader van Agenda 2010-projecten. Ontwikkelen van vier nationale landschappen (Groene hart, Nieuwe Hollandse Waterlinie, Arkemheen-Eemland, Rivierenland). Operationeel doel voor landschap en ruimtelijke kwaliteit: nog te ontwikkelen. De provincie wil sterk inzetten op Nieuwe Hollandse Waterlinie en Groene Hart. Versterking van de grondgebonden landbouw (door verbetering ontsluiting, vergroting huiskavels). Extensivering van melkveehouderij door lagere veedichtheid op huiskavel. Duurzaam gebruik van beheer natuurlijke hulpbronnen. Versterken biologische landbouw. Duurzame inrichting van landbouwontwikkelingsgebieden intensieve veehouderij (in ) Te verwerven nieuwe natuur door NB-organisaties (in ha) In te richten nieuwe natuur door NB-organisaties (in ha) Te realiseren nieuwe natuur door particulieren (in ha). Te verwerven recreatiegebied (in ha) In te richten recreatiegebied (in ha) Realisatie landelijke routestructuren (in km) Kwaliteitsverbetering landelijke routestructuren (in km) Realisatie Nationale Landschappen Oppervlakte te verwerven grond voor bedrijfsvergroting (in ha) Nog uit te werken. Nota plattelandsontwikkeling (in voorbereiding) Nog uit te werken. Nog uit te werken. MILIEU Ontwikkelen en veiligstellen van de voor de gewenste natuur vereiste milieucondities in de EHS en de Vogel- en Habitatrichtlijn-gebieden. Terugdringen verstoring landelijk gebied tot de gewenste kwaliteit voor geluid, stank en licht. Afstemmen van het gebruik van de bodem op de aanwezige (water)bodemkwaliteit. Realiseren van de gewenste (water)-bodemkwaliteit door sanering. Provinciaal Milieubeleidsplan Waterhuishoudingsplan Meerjarenprogramma bodemsaneringsoperatie Project concretiseren milieudoelen landelijk gebied ( in voorbereiding) De realisatie van gewenste milieucondities in EHS/VHR/NB-wetgebieden op basis van door provincie vastgestelde condities in natuurgebiedsplannen (GGOR, ammoniak, fosfaat, bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater en barrièrewerking infrastructuur). Taakstelling: opheffen verdroging: 2018; ontsnippering van alle knelpunten EHS met rijkswegen: 2018; tot 2010 prioriteit bij aanpak verzuring en vermesting. Gewenste kwaliteit voor geluid, stank en licht vastgesteld in 2006, realisatie in In 2010 geen ernstige stankgehinderden door landbouw. Oppervlakte te realiseren verdrogings-bestrijding (in ha) Aantal te saneren bodemlocaties (incl. waterbodems) WATER Instandhouden en versterken van gezonde en veerkrachtige regionale watersystemen, waarmee een duurzaam gebruik gegarandeerd is. Dit betekent de juiste hoeveelheid water op het juiste moment op de juiste plaats voor de vereiste gebruiksfuncties. Het hebben en houden van een veilig en bewoonbaar Nederland door bescherming tegen hoogwater. Tijdige opslag/veilige afvoer rivierwater bij zeer hoge waterstanden. Bereiken van een goede ecologische kwaliteit van de stroomgebieden van Rijn, Maas, Schelde en Eems alsmede het deltagebied om duurzaam gebruik van water te waarborgen. 6RECONSTRUCTIE Goede ruimtelijke structuur van de concentratiegebieden, in het bijzonder m.b.t. de landbouw (mede ter beperking van veterinaire risico s), EHS, landschap, recreatie, water en milieu. Waterhuishoudingsplan Plan van Aanpak Diffuse Bronnen Nota Zuiver Drinkwater uit de Grond Reconstructieplan Gelderse Vallei/Utrecht-oost Nog uit te werken. plan uitvoeren Het Rijk legt prioriteit rijk bij: 1) flankerende maatregelen t.b.v. EHS, 2) duurzame landbouw, en 3) water. Nog uit te werken. Zie prestatieindicatoren andere thema s 7

5 Gebiedsgerichte projecten in uitvoering: Inzicht in de opgave stellingen in de huidige gebiedsplannen In de provincie Utrecht zijn tweeëntwintig gebiedsgerichte projecten in voorbereiding en uitvoering. De bijlage Karakteristieken Gebiedsgerichte Projecten bevat een overzichtskaart met alle projecten en een korte beschrijving per gebiedsgericht project. Op de website van de provincie ( staat een interactieve kaart met uitgebreidere informatie. De uitvoering in de gebieden staat centraal in de nieuwe werkwijze. De totale doelstellingen voor de provincie moeten in de verschillende gebieden gerealiseerd worden. Voor vrijwel alle gebiedsgerichte projecten is een gebiedsplan beschikbaar waarin de doelstellingen voor het gebied zijn opgenomen. Niet alle beleidsthema s komen in de gebiedsplannen evenveel aan bod. In tabel 2 staat de taakstelling per gebiedsplan aangegeven. Met behulp van de gekozen prestatie-indicatoren wordt zoveel mogelijk kwantitatief zichtbaar gemaakt hoe de doelstellingen over de gebieden zijn verdeeld. Een gedeelte van de totale doelstelling moet soms nog aan een gebied worden toebedeeld. Dit staat nu onder sectorale aanpak. Voor de doelstellingen waarvoor nog geen prestatie-indicator is geformuleerd, staat in de tabel of dit thema wel of niet als opgave in het gebiedsplan is opgenomen. De provincie wil de verdere uitwerking van de thema s tot concrete doelstellingen en de keuze voor de prestatie-indicatoren die daarbij horen, samen met de gebiedspartners oppakken. De projecten in de gebieden zullen immers meetbaar moeten bijdragen aan het halen van de doelen. Het is dan ook belangrijk dat de doelstellingen en prestatie-indicatoren werkbaar zijn. per thema Natuur Voor natuur zijn er concrete doelstellingen, die in de meeste gebiedsplannen zijn opgenomen. De verwerving en inrichting van nieuwe natuur (de Ecologische Hoofdstructuur) moeten in 2018 afgerond zijn. Deze doelstelling wordt realistisch geacht indien er voldoende geld beschikbaar is. Recreatie Voor recreatie zijn er eveneens concrete doelstellingen die in gebiedsplannen zijn opgenomen. Voor de recreatiegebieden rond de stad Utrecht moeten nog veel gronden geworven en ingericht worden en de cofinanciering is nog niet rond. Voor de overige recreatieprojecten (De Schammer, Reconstructiegebied en De Venen) worden apart met de gebieden afspraken gemaakt. Fietsroutes Langbroekerwetering Natuurontwikkeling in de Venen 8 De Eem Landschap Het thema landschap en cultuurhistorie komt in alle plannen voor, maar is nog niet uitgewerkt. Voor de realisatie van Nationale Landschappen ligt de prioriteit bij het Groene Hart en de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In 2006 zullen ook gebiedsprogramma s voor de andere Nationale Landschappen opgesteld worden. Er is nog geen zicht op het benodigde budget voor de langere termijn. Landbouw en Sociaal Economische Vitalisering In de verschillende gebiedsplannen is wisselend aandacht voor structuurverbetering grondgebonden landbouw, biologische landbouw, verbrede landbouw en sociaal-economische vitalisering. Deze onderwerpen zullen eerst in de provinciale Nota Plattelandsontwikkeling uitgewerkt worden, waarna de provincie samen met de gebiedspartners taakstellingen en prestatie-indicatoren zal formuleren. Water en Milieu Waterkwaliteit en -kwantiteit, (water)bodemsanering, verdrogingbestrijding en tegengaan verstoring vallen onder provinciebrede plannen (waterhuishoudingplan, plan van aanpak verdroging e.a.). Deze onderwerpen komen dan ook in lang niet alle gebiedsgerichte projecten expliciet voor. Ook ontbreken de operationele doelen en prestatie-indicatoren nog gedeeltelijk. De provincie gaat deze eerst op provinciaal niveau uitwerken, waarna een verdere uitwerking naar gebieden plaatsvindt. 9

6 Tabel 2 - Taakstelling per thema in gebiedsplannen Natuur Recreatie Landschap Landbouw Soc.econ. vitalisering Water Milieu Bestuurlijke indicator Te realiseren nieuwe natuur via verwerving en particulier natuurbeheer In te richten nieuwe natuur door n.b-organisaties en particulieren Te verwerven ha. recreatiegebied In te richten ha. recreatiegebied Realisatie en kwaliteitsverbetering routestructuren Realisatie nationale landschappen (plan vastgesteld) Landschap en cultuurhistorie in het plan Oppervlakte bedrijfsvergroting Structuurverbetering grondgebonden landbouw in het plan Biologische landbouw in het plan Verbrede landbouw in het plan Sociaal economische vitalisering in het plan Realisatie regionale waterbergings locaties Grond-water (kwa-liteit/ kwantiteit) in het plan Oppervlaktewater (kwaliteit/ kwantiteit) in het plan Aantal te saneren bodemlocaties (incl. waterbodems) Oppervlak-te te reali-seren ver-drogingsbestrijding Tegengaan verstoring (geluid, stank, licht) in het plan Gebieden eenheid ha ha ha ha km aantal ja/nee ha ja/nee ja/nee ja/nee ja/nee aantal ja/nee ja/nee aantal ha ja/nee Groene Hart 1 De Venen ja 370 ja ja ja ja 0 ja ja ja 3302 ja Noorderpark ja 105 ja nee nee ja 0 nee ja 0 0 nee Utrecht-West ja 0 nee nee nee nee 0 nee nee 0 0 nee Linschoterwaard ja 0 ja ja ja ja 0 nee ja 0 0 nee Lopikerwaard ja 408 ja nee nee ja 0 ja ja 0 0 nee Driebruggen Utr. deel ja ja ja nee nee nee 0 nee nee 0 0 nee Bodegraven Utr. deel ja 0 ja nee nee nee 0 nee ja 0 0 nee Amstelland Utr. deel ja ja ja nee nee nee 0 nee nee 0 0 nee Reconstructiegebied ja ja ja ja ja ja 3 ja ja 0 ja ja Langbroekerwetering ja 0 ja 100 ja nee ja nee 0 nee ja 0 ja ja Nat.Park Utr. Heuvelrug ja 0 ja 0 nee nee ja ja 0 ja ja 0 ja ja Hart van de Heuvelrug ja 0 ja 0 nee nee nee ja 0 nee nee 0 0 nee Eemland ja 235 ja nee nee ja 0 ja ja 0 0 nee De Schammer ja 0 nee nee ja nee 1 nee nee 0 0 nee Groenraven Oost ja 75 nee nee nee nee 0 ja ja 0 0 nee Nieuwe Holl. Waterlinie ja ja ja 1 ja 0 nee nee nee ja ja nee nee 0 0 nee Uiterwaarden (NURG) ja 0 nee nee nee nee 0 nee nee 0 0 nee Rak Kromme Rijn ja 95 ja nee nee ja 0 ja ja 0 0 nee Sectorale aanpak ja 1 ja 0 nee ja ja ja 0 ja ja ja Totaal

7 Een nieuwe werkwijze: Provincie en gebiedspartners in actie Samenspel provincie en gebiedspartners De nieuwe werkwijze heeft gevolgen voor het samenspel tussen provincie en gebieden. De provincie zal er voor moeten zorgen dat rollen en verantwoordelijkheden duidelijk zijn. Zo worden de verwachtingen over en weer helder en kunnen misverstanden worden voorkomen. De provincie zal ruimte geven aan de gebiedspartners om binnen het grotere geheel eigen initiatief te nemen. De gebiedspartners moeten hun rol goed kunnen vervullen; ze moeten met eigen projecten aan de doelen kunnen bijdragen. De provincie schept de randvoorwaarden voor een goed samenspel. De provincie ziet het als haar taak om duidelijke afspraken te maken over evaluatiemomenten, bijsturingmomenten en beslisstappen. Een goede dosering van de regelgeving, het beschikbaar stellen van mensen en middelen en het doorhakken van knopen als een beslissing nodig is zijn andere belangrijke elementen. De gebiedsovereenkomst De afspraken tussen provincie en gebieden worden vastgelegd in gebiedsovereenkomsten. De huidige gebiedsplannen zijn hiervoor het vertrekpunt. Belangrijke onderdelen van de gebiedsovereenkomst zijn: Concrete doelen, projecten en activiteiten met tijdsplanning; Criteria om de voortgang en het resultaat te beoordelen; De instrumenten, mensen en middelen die beschikbaar worden gesteld; De organisatiestructuur en de verantwoordelijkheden van de betrokken partners; De communicatie tussen partners en met externen. De provincie en de gebiedscommissies bespreken jaarlijks de voortgang van de projecten. Ieder jaar zullen provincie en gebiedspartners nieuwe afspraken maken over de acties om de afgesproken doelen uiteindelijk na zeven jaar te kunnen halen. Veranderingen bij de provincie De provincie voert in haar eigen organisatie een aantal veranderingen door om invulling te geven aan haar nieuwe rol. De agenda hiervoor staat in onderstaande tabel. K E R N P U N T E N B I J D E I N V O E R I N G VA N D E A G E N D A V I TA A L P L AT T E L A N D Er komt een integraal meerjarenprogramma landelijke gebied voor de thema s natuur, recreatie, landbouw, milieu, sociaal economische vitalisering, water, en landschap. Dit maakt een goede afstemming en prioriteitstelling bij de uitvoering van maatregelen mogelijk. De provincie pakt de uitvoering van het gebiedsgerichte beleid meer planmatig aan door het invoeren van programmamanagement. Hierdoor kan aan iedereen overzicht geboden worden van de uitvoering van het gebiedsgerichte beleid. De provincie heeft inmiddels drie programmamanagers aangesteld die als contactpersoon voor de gebieden fungeren. De rijksmiddelen worden opgenomen in de provinciale begroting. Er komt voor 1 januari 2007 één nieuwe kaderregeling voor het verstrekken van subsidies. Het Loket landelijk gebied van de provincie biedt hulp bij de financiering van projecten en de uitvoering van subsidieregelingen. De provincie sluit overeenkomsten met gebiedspartners De provincie gaat ook over tot langjarige financiering, waardoor gebieden meer zekerheid over beschikbare middelen en meer flexibiliteit in de uitvoering krijgen. Beoordeling van de projecten Voor de afzonderlijke projecten beoordeelt de provincie jaarlijks Of de toegewezen middelen binnen de afgesproken tijd benut zijn; Of er voldoende draagkracht en slagkracht in het gebied is; Hoe kostenefficiënt de projecten zijn; Of er voldoende flexibiliteit is in de uitvoering; In welke mate de projecten bijdragen aan de doelen. De provincie voegt de resultaten van de afzonderlijke projecten vervolgens samen in één volledig overzicht. In dit overzicht staat welke inspanningen verricht zijn om de doelen te bereiken en wat de behaalde resultaten zijn. Daarnaast wordt inzicht gegeven in de beschikbaarheid van financiële middelen en in de benodigde inspanningen om de doelen te behalen. gedeputeerde Jan Pieter Lokker 12 13

8 Uitvoering in 2005 en 2006 Voor 2005 en 2006 zijn in het uitvoeringscontract met het rijk prestatieafspraken gemaakt voor de inzet van rijks- en provinciale middelen voor de acht thema s. Het gaat om projecten die in 2005 en 2006 worden beschikt en/of uitgevoerd. Een deel van de afspraken wordt gerealiseerd in landinrichtingsprojecten en een deel in projecten die via de Subsidieregeling Gebiedsgericht Beleid (SGB) loopt. De prioriteit ligt bij de volgende projecten: Het nakomen van de vastgelegde uitvoeringsafspraken voor de landinrichtingsprojecten Noorderpark, Eemland, Lopikerwaard, Groenraven-Oost, RAK-Kromme Rijn, Utrecht-West en lopende modules van project De Venen. Voor de uitvoering van lopende landinrichtingsprojecten is 12,6 mln beschikbaar; Nakomen van afspraken met het Rijk in het kader van groen om de stad; Binnen het thema landschap voorrang geven aan de realisatie van het Groene Hart en de Nieuwe Hollandse Waterlinie; opstellen plan van aanpak voor het nationale landschap Arkemheen- Eemland en eventueel voor Rivierenland - en Linschoterwaard; Realisatie van de volgens het uitvoeringsprogramma bij het Reconstructieplan Gelderse Vallei/Utrecht-Oost. Karakteristieken Gebiedsgerichte Projecten In de provincie Utrecht zijn 22 gebiedsgerichte projecten in het landelijk gebied in uitvoering. In deze brochure wordt elk project kort getypeerd. Op de website van de provincie Utrecht: onder > landelijk gebied > gebiedsgerichte projecten is meer informatie over de projecten te vinden. Sommige projecten beschikken over een eigen website. Deze staat bij de betreffende projecten onder organisatie en informatie vermeld. Binnen de gebiedsgerichte projecten zijn de landinrichtingsprojecten apart benoemd. Daarnaast is er een groslijst aan projecten opgesteld met gebiedspartners. Dit is gebeurd door projecten te toetsen aan beleidsdoelstellingen, de uitvoerbaarheid en de beschikbare cofinanciering. Op basis hiervan is een inschatting gemaakt van te verwachten knelpunten in de uitvoering. Vanuit haar regierol heeft de provincie de taak om te zorgen dat knelpunten in de uitvoering worden opgepakt. Ze vraagt gebiedspartners om met projecten te komen die binnen de thema s passen. Er ligt een grote uitdaging om ervoor te zorgen dat de beschikbare gelden efficiënt worden ingezet in de provincie Utrecht. Het loket landelijk gebied (loketlandelijkgebied@provincie-utrecht.nl) biedt ondersteuning. In totaal is de ruimte voor 117 mln aan investeringen op de acht thema s in het landelijk gebied. Hierin valt de volgende onderverdeling te maken: - Voor grondverwerving is 28,5 mln beschikbaar (zie tabel 3) - Voor de het opzetten van nieuwe landinrichtingsmodules is in 2005/6 beschikbaar 14,6 mln - Voor overige projecten is er 74 mln beschikbaar. Dit betreft circa 10 mln europees geld D2, POP en Leader. Een bedrag van 7,5 mln uit het Rijksgeld UC 2005/6 via de SGB regeling. De overige 56,5 mln betreft provinciale middelen uit het coalitie-akkoord Landelijk gebied, stimuleringsfonds, en agenda 2010 projecten In onderstaande tabel is verdeling gemaakt naar de thema s Tabel 3 - Taakstelling nieuwe modules landinrichting in in de provincie Utrecht Grondverwerving(ha) Bedrag x 1000 Inrichting (ha) bedrag x 1000 Totaal Recreatie om de stad Nieuwe natuur Robuuste ecologische verbindingszone Totaal Verdrogingsbestrijding Noorderpark Tabel 4 - Onderverdeling van beschikbare middelen over thema s in procenten 14 Thema Percentage Natuur 10,4 Landbouw/ vitalisering lg 5,4 Milieu 4,2 recreatie 31,1 Landschap/cuiltuurhistorie 38,7 10,2 totaal

9 Landinrichtingsprojecten Eemland In dit gebied ten noordwesten van Amersfoort is in 1988 de uitvoering van een landinrichtingsplan (ruilverkaveling) gestart. van het plan is verbetering van de ontsluiting, de waterbeheersing en de verkaveling. Daarnaast wordt gewerkt aan de aanleg van natuurgebieden als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Stand van Zaken In 2002 is het Plan van Toedeling vastgesteld. Naar verwachting wordt de landinrichting in dit gebied in 2005 afgerond. Gebiedsplan: Plan voor de ruilverkaveling Eemland (1989) Gebiedscommissie: Landinrichtingscommissie. Voorzitter: Dhr. P.R. Smink, secretariaat DLG Utrecht Lopikerwaard De Lopikerwaard ligt in het zuidwesten van de provincie Utrecht. Nadat grondeigenaren in 1979 hebben ingestemd met het ruilverkavelingsplan, is de ruilverkaveling voor een gebied van ha in uitvoering genomen. Verbetering van de landbouwstructuur (verkaveling, ontwatering en ontsluiting); Verbetering van de bestaande wegen en aanleg nieuwe wegen en fietspaden; Ingrijpende herstructurering van de waterhuishouding door vervanging van 17 gemalen door 4 nieuwe gemalen en de daarvoor noodzakelijke waterstaatkundige aanpassingen; Recreatievoorzieningen op enkele plaatsen in het gebied; Aanleg van natuurgebieden en ecologische verbindingszones als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS); Verbetering van de verkaveling door 30 boerderijverplaatsingen, zowel voor de landbouw als voor de te realiseren natuurgebieden. Het project is grotendeels uitgevoerd. Het laatste procedureonderdeel is aan de orde. Afronding vindt plaats in 2007 / Gebiedsplan: Plan voor de ruilverkaveling Lopikerwaard (1979) Gebiedscommissie: Landinrichtingscommissie, voorzitter J.J.M. Bunnik, secretariaat DLG Utrecht Contactpersoon provincie Utrecht: Vijfheerenlanden In 1996 is de provincie Zuid-Holland gestart met de ruilverkaveling Vijfheerenlanden. Het project omvat ook een gedeelte van de gemeente Vianen. In de realisatie spelen regionale landbouworganisaties en organisaties voor natuur- en landschapsbeheer een belangrijke rol. Bescherming van natuur- en landschapswaarden, Aanpak van problemen rond sociale leefbaarheid en economische vitaliteit, Aanpak van de waterhuishouding en Aanpak van milieuproblemen. Het project is vrijwel afgerond. Gebiedsplan: Plan voor de ruilverkaveling Vijfheerenlanden (1980) Gebiedscommissie: Landinrichtingscommissie, secretariaat DLG Groenraven-Oost Dit landinrichtingsproject (herinrichting) is gelegen ten oosten en direct grenzend aan de stad Utrecht, verder begrensd door De Bilt, Zeist, Driebergen en Houten. Verbeteren van de milieukwaliteit; Realisering en versterking van de Ecologische Hoofdstructuur; Aanleg van de randstadgroenstructuur en voorzieningen voor de openluchtrecreatie; Realisatie van een geledingszone tussen het stedelijke en het landelijke gebied; Versterking van de structuur voor de overblijvende landbouwbedrijven. Het project is sinds december 1998 in uitvoering. De aanleg van het bos Nieuw Wulven is gestart. De afronding van de inrichting rond de recreatieplassen in Laagraven wordt voorbereid. Het project loopt waarschijnlijk tot Gebiedsplan: Plan voor de herinrichting Groenraven-oost (1998) Gebiedscommissie: landinrichtingscommissie. Voorzitter: Dhr. R.A. van Logtenstein, secretariaat: DLG Utrecht 16 17

10 Noorderpark Het landinrichtingsproject Noorderpark ligt tussen de stad Utrecht en de Loosdrechtse Plassen. Het heeft een oppervlakte van 5900 ha. In 1998 is het aangewezen als milieuaandachtsgebied, omdat er sprake is van een stapeling van milieuproblemen. Verbetering van de ontsluiting en bedrijfsvergroting in de landbouw; Natuurontwikkeling en realisatie ecologische verbindingszones, Aanleg recreatieve voorzieningen en recreatiegebied Waterbeheersing Daarnaast gelden er extra milieudoelen: verbetering van de milieukwaliteit en grondwaterbescherming. In 1995 is het landinrichtingsplan vastgesteld en de uitvoering gestart. Het project wordt waarschijnlijk in 2012 afgerond. Gebiedsplan: Plan voor de herinrichting Noorderpark (1995) Gebiedscommissie: landinrichtingscommissie, voorzitter dhr. L.C. Groen, Secretariaat DLG Utrecht Rak Kromme Rijn In dit gebied tussen Houten en Wijk bij Duurstede is in 2001 de uitvoering van een landinrichtingsproject gestart. van het plan is het wegnemen van knelpunten in de verkaveling van de landbouw en daarmee een duurzaam perspectief bieden voor de toekomst. Daarnaast wordt gewerkt aan uitwerking van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en is aandacht voor landschap, cultuurhistorie en recreatief medegebruik. Het Plan van Toedeling is gereed. Twee modules zijn in uitvoering. De derde module wordt in 2005 vastgesteld. De uitvoering wordt waarschijnlijk in 2007/2008 afgerond. Gebiedsplan: Plan voor de Ruilverkaveling met Administratief Karakter Kromme Rijn. Gebiedscommissie: Landinrichtingscommissie. Voorzitter: drs. J.J.L.M. Janssen, secretariaat: DLG Utrecht Utrecht-West In dit gebied lopen sinds 1997 de voorbereidingen voor een landinrichting. Dit landinrichtingsproject is gelegen ten westen van de stad Utrecht en is ca ha groot. Het gebied moet een belangrijke functie gaan vervullen voor de opvang van dagrecreatie (Recreatie om de Stad). In het gebied moeten op een topdag recreanten worden opgevangen. van deze landinrichting is een duurzaam groen raamwerk van bos, recreatie- en natuurgebied en groene verbindingen, zodat er voor omwonenden voldoende en gevarieerde recreatiemogelijkheden dicht bij huis zijn. Het Raamplan is door de provincie vastgesteld. De provincie heeft een landinrichtingscommissie benoemd en opdracht verleend om een landinrichtingsplan op te stellen en uit te voeren. Gebiedsplan: Raamplan Groengebied Utrecht- West (2000) en herinrichtingsplan deelgebied Haarzuilens (nadere uitwerking raamplan) Gebiedscommissie: landinrichtingscommissie, voorzitter C.H.J. Lamers, secretariaat DLG Utrecht 18 19

11 De volgende landinrichtingsprojecten zijn grotendeels in andere provincies gelegen Amstelland Het landinrichtingsproject Amstelland (herinrichting) ligt grotendeels in de provincie Noord-Holland en slechts voor een klein gedeelte in de provincie Utrecht (gemeente De Ronde Venen). De provincie Noord-Holland voert de procedure met instemming van de provincie Utrecht. Bodegraven-Noord Het landinrichtingsproject Bodegraven-Noord (herinrichting) ligt grotendeels in de provincie Zuid-Holland. Slechts een klein gedeelte van de gemeente Woerden valt onder dit project. De provincie Zuid-Holland voert de procedure met instemming van de provincie Utrecht. Driebruggen Het landinrichtingsproject Driebruggen (herinrichting) ligt grotendeels in de provincie Zuid-Holland en slechts voor een klein gedeelte in de provincie Utrecht (gemeente Woerden). De provincie Zuid- Holland trekt dit project met instemming van de provincie Utrecht. Vechtstreek Dit herinrichtingsplan ligt vrijwel geheel in de provincie Noord-Holland. Utrecht is betrokken vanwege een kleine snipper in de polder Aetsveld (gemeente Loenen). De uitvoering vindt plaats in modules. Aanleg recreatiegebieden en recreatieve verbindingen Nieuwe natuur als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur Aanpassing en versterking van de landbouwstructuur Verbetering van de waterhuishouding Stand van Zaken De uitvoering van het plan is grotendeels gereed, de waterhuishoudkundige inrichting in de polder de Ronde Hoep moet nog worden uitgevoerd. Voor de toedeling van de gronden is een plan opgesteld waarvoor de bezwarenbehandeling in procedure is. De financieel administratieve afronding van het project is voorzien in Natuurontwikkeling Versterking van de landbouw Het project is in uitvoering. Er vindt besluitvorming plaats over grootschalige vrijwillige kavelruil voor natuurgebieden en landbouwstructuur (betere verkaveling). Het project wordt waarschijnlijk afgerond in Gebiedsplan: Plan voor de herinrichting Bodegraven-noord (1996) Gebiedscommissie: Landinrichtingscommissie, secretariaat DLG Nieuwe natuur Versterking landbouwstructuur Verbeteren waterhuishouding en wegen Aanleg van recreatieve wandel- en fietspaden Stand van Zaken Het project is sinds 1989 in uitvoering. De inrichtingsmaatregelen zijn grotendeels gerealiseerd. Gebiedsplan: Plan voor de herinrichting Driebruggen (1989) Gebiedscommissie: Landinrichtingscommissie, secretariaat DLG Er zijn twee modules in uitvoering Gebiedscommissie: landinrichtingscommissie, secretariaat DLG Gebiedsplan: Plan voor de herinrichting Amstelland (1994) Gebiedscommissie: Landinrichtingscommissie, secretariaat DLG 20 21

12 Gebiedsgerichte projecten Langbroekerwetering Ten westen van de Utrechtse Heuvelrug ligt een watergang met de naam Langbroekerwetering. Het gebied eromheen is uniek. De landbouw is sterk verweven met de natuur en er liggen 19 landgoederen van cultuurhistorische waarde. Door schaalvergroting in de landbouw, het teruglopen van het rendement van de landgoederen en toenemende recreatieve belangstelling komen natuur, landschap en milieu onder druk te staan. Daarnaast is er sprake van verkeersonveiligheid en verkeershinder. van het gebiedsgerichte project Langbroekerwetering is het gezamenlijk oppakken en in onderlinge samenhang oplossen van (potentiële) knelpunten in het gebied om de karakteristieke waarden van het gebied de komende decennia te behouden en te versterken. Het totale gebiedsproject Langbroekerwetering loopt tot De periode is onlangs geëvalueerd. Voor de jaren is een nieuw uitvoeringsprogramma opgesteld. Gebiedsplan: Plan van Aanpak voor het Langbroekerwetering-gebied (1999) en Uitvoeringsprogramma (2000) Gebiedscommissie: Gebiedscommissie Langbroekerwetering, voorzitter Dhr. P. Th. Bunjes. (tel ) De Venen Het gebied De Venen, totaal circa ha, ligt in het centrum van het Groene Hart. De Nieuwkoopse en Vinkeveense Plassen en het natuurgebied Botshol zijn beeldbepalend voor het gebied, evenals de landbouw. Het open landschap in veenweiden en droogmakerijen met zijn sloten, (weide)vogels en koeien biedt rust en ruimte aan de stedeling. Het project de Venen is een Strategisch Groenproject in het Groene Hart. van het project is een samenhangende ontwikkeling van natuur- recreatie en landobuw die voldoet aan water- en milieukwaliteitseisen behorend bij de aanwezige of te realiseren functies. De eerste uitvoeringsperiode van het Plan van Aanpak de Venen ( ) is geëvalueerd in Herijking van het Plan van Aanpak vindt plaats in Hierbij worden nieuwe opgaven voor waterberging, robuuste ecologische verbinding de Natte As en het veenweidebeleid toegevoegd. Inmiddels is het project Water en ruimte in De Ronde Venen gestart, dat betrekking heeft op de polder Groot-Mijdrecht. Dit project is een van de uitvoeringsprojecten van het MAP-streekplan Gebiedsplan: Plan van Aanpak De Venen (1999) Gebiedscommissie: Stichting Ontwikkeling De Venen, voorzitter dhr. J.P.J. Lokker website: Linschoterwaard De Linschoterwaard ligt in de driehoek Woerden- Montfoort- Oudewater en heeft een oppervlakte van ca ha. De kwaliteit van het landelijk gebied staat onder druk. Door een gezamenlijke inspanning van de partijen kan een oplossing voor diverse knelpunten geleverd worden. Het project is een strategisch uitvoeringsproject van het Meerjaren Actie Programma Streekplan (MAP). Behoud en versterking van de ruimtelijke kwaliteit van het gebied Linschoterwaard en omgeving door landbouwkundige, recreatieve, ecologische en landschappelijke structuren te versterken, de cultuurhistorische waarden van het gebied te behouden, en waterknelpunten in de regio op te lossen. Op 27 april 2005 is de intentieverklaring door de deelnemende organisaties ondertekend. Gebiedsplan: Startdocument met bijbehorende Intentieverklaring (2005) Gebiedscommissie: Stuurgroep bestaande uit Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden, Provincie Utrecht, Gemeente Montfoort, Gemeente Oudewater en Landgoed Linschoten. De Schammer Het project De Schammer is onderdeel van het programma Agenda De Schammer is een samenwerkingsproject van de gemeente Leusden, de gemeente Amersfoort, het waterschap Vallei & Eem en de provincie Utrecht. Het gebied tussen Amersfoort en Leusden heeft betrekkelijk weinig bewoners en gebruikers en door een duurzame ontwikkeling is het mogelijk de openheid van het gebied te bewaren. is het combineren van een regionale recreatieve voorziening met ruimte voor waterberging en versterking van de natuur. De stuurgroep De Schammer heeft ingestemd met het Inrichtingsplan De Schammer, de wijze van uitvoering en de financiering. Gebiedsplan: inrichtingsplan De Schammer (2005) Gebiedscommissie: Stuurgroep De Schammer, projectleider provincie Utrecht: provincie-utrecht.nl Website: De Schammer 22 23

13 Hart van de Heuvelrug Het Hart van de Heuvelrug is een uniek landschap tussen Amersfoort, Soest en Zeist. Het gebied is versnipperd en staat onder grote druk door de behoefte aan woningbouw en kantoorlocaties. In dit gebied staat veel te gebeuren. Uitgestrekte militaire terreinen en grote zorginstellingen verdwijnen of worden kleiner. Het is een Agenda 2010-project. De provincie Utrecht wil samen met huidige en toekomstige gebruikers en beheerders actief de kwaliteit van natuur en landschap verbeteren. Het uitgangsprincipe is dat de Heuvelrug groen moet blijven. Een aaneengesloten natuur- en recreatiegebied, waar ook plaats is voor wonen en werken. De eerste pilot Zorginstellingen Heuvelrug is gestart. Hierin worden twee belangrijke doelen, vermaatschappelijking van de zorg en versterking van de natuur op de Utrechtse Heuvelrug, gecombineerd. Gebiedsplan: Gebiedsvisie Hart van de Heuvelrug en Raamovereenkomst Hart van de Heuvelrug Gebiedscommissie: Bestuurlijk Platform Hart van de Heuvelrug. Projectleider provincie Utrecht: Website: >Projecten> Hart van de Heuvelrug Groene Hart Het Groene Hart is een Nationaal Landschap. De provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht werken aan een Ontwikkelingsprogramma en Uitvoeringsplan voor het Groene Hart en gaan de samenwerking in het Groene Hart opnieuw vormgeven. Hiertoe hebben zij een Stuurgroep Groene Hart ingesteld. Het doel is een landschappelijk mooi, ecologisch waardevol en economisch vitaal hart van de Randstad, waar het voor inwoners en recreanten goed toeven is. In 2004 is het Plan van Aanpak Drie provincies, één initiatief vastgesteld. De drie provincies willen in drie stappen naar een Uitvoeringsplan, dat eind 2005 operationeel moet zijn. Het resultaat van de eerste stap is de rapportage De Balans van het Groene Hart. De Balans biedt een herijking van de uitgangspunten (inhoud, investeringsstrategie en organisatorische aspecten) en legt daarmee de basis voor stap 2 een nieuw Ontwikkelingsprogramma en stap 3 Uitvoeringsplan. Gebiedsplan: Ontwikkelings- en uitvoeringsprogramma (in ontwikkeling, 2005) Gebiedscommissie: Stuurgroep Groene Hart, voorzitter mw. L. Dwarshuis. Programmabureau Groene Hart: bianca.van.eck@provincie-utrecht.nl Website: Contactpersoon provincie Utrecht Jaap.bos@provincie-utrecht.nl Nieuwe Hollandse Waterlinie De Nieuwe Hollandse Waterlinie is een verdedigingslinie met een lengte van 85 km en 5 km breed aangelegd tussen 1815 en De overheden willen deze verdedigingslinie nieuwe functies geven en beleefbaar en toegankelijk maken voor publiek. De NHW is een Nationaal Landschap. Ruimtelijke opgave: het herkenbaar, beleefbaar en toegankelijk maken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in het landschap. Op 1 september 2005 is de bestuursovereenkomst ondertekend. De Hollandse Waterlinie is in zeven deelgebieden met een eigen opgave opgedeeld, de zeven enveloppen. Binnen de provincie Utrecht vallen vier enveloppen elk met hun eigen bestuurlijke enveloppencommissie. Voor elke enveloppe is een plan van aanpak geformuleerd. Een aantal projecten is reeds in uitvoering. Gebiedsplan: Panorama Krayenhoff, Linieperspectief (2004), met per enveloppe een Plan van Aanpak Gebiedscommissie: Liniecommissie (voorzitter E.M. d Hondt) van rijk en vijf betrokken provincies voor de gehele waterlinie en per enveloppe een enveloppe-commissie,, Contactpersoon provincie Utrecht: Ernst.Ford@provincie-utrecht.nl Website: Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug Het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug is 6000 hectare groot. Het Nationaal Park ligt tussen Driebergen en Rhenen. Het gebied biedt veel afwisseling met heideterreinen, kastelen en landgoederen, uiterwaarden en bos. Het hoofddoel van het van Nationale Park Utrechtse Heuvelrug is het beschermen van grote natuurlijke gebieden en landschappen met de daarin aanwezige planten- en diersoorten. Daarnaast vormen natuureducatie, natuurgerichte recreatie en onderzoek belangrijke nevendoelen. Het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug is in 2003 officieel geopend. Op dit moment wordt gewerkt aan projecten op het gebied van: - opvang bezoekers, - ontsnippering, - herstel natuurwaarden, - cultuurhistorie, - veldtoezicht. Gebiedsplan: Beheers- en Inrichtingsplan (2002) Gebiedscommissie: Overlegorgaan Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, voorzitter mr.drs. Th.E.M. Wijte, secretariaat provincie Utrecht: secretaris.npuh@provincie-utrecht.nl, Linde Kuijf ( ) Website:

14 Reconstructie Gelderse Vallei/Utrecht-Oost Het plan Gelderse Vallei/Utrecht-Oost is een plan om de ruimtelijke en milieuproblematiek in het gebied in de komende 12 jaar aan te pakken. Het gebied wordt grofweg begrensd door de Veluwe, de Randmeren, de A27, de Kromme Rijn en de Nederrijn. De problemen die zich voordoen in het landelijk gebied integraal aanpakken en een goede ruimtelijke structuur bevorderen, in het bijzonder met betrekking tot landbouw, natuur, bos, landschap, recreatie, water en milieu. Daarnaast moet de de cultuurhistorie, het woon-, werk- en leefklimaat, de economische structuur en de ruimtelijke kwaliteit verbeteren. Er zijn projecten in voorbereiding voor de doorwerking van het plan in gemeentelijke bestemmingsplannen, de regeling verplaatsing intensieve veehouderijbedrijven en de robuuste verbinding Veluwe-Utrechtse Heuvelrug. Daarnaast is begonnen met de uitvoering van diverse projecten om de doelen van het plan te verwezenlijken. Gebiedsplan: Reconstructieplan Gelderse Vallei/Utrecht-oost (2005) Gebiedscommissie: Reconstructiecommissie / SVGV, voorzitter J.T. Wolleswinkel. Website: Contactpersoon provincie Utrecht: Ies.bos@provincie-utrecht.nl Uiterwaarden Nederrijn en Lek De uiterwaarden van Nederrijn en Lek zijn onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Dit vraagt een functiewijzing van agrarisch gebied naar natuurgebied. De totale oppervlakten van de Utrechtse uiterwaarden is ca ha. Ongeveer 250 ha. is bestaande natuur, ongeveer 1600 ha. heeft een aanduiding nieuwe natuur. Na verwerving van de gronden vindt inrichting plaats. Het project maakt onderdeel uit van de Nadere Uitwerking Rivieren Gebied (NURG). Het gedeelte van de Blauwe Kamer tot en met de Amerongse Bovenpolder maakt onderdeel uit van het gebiedsgericht project Noordoever Nederrijn. Hoofddoel is de verwerving en inrichting voor natuur. De inrichting kan gecombineerd worden met veiligheid bij hoog water en speciewinning. Tevens zijn er mogelijkheden voor vormen van natuurgerichte recreatie. Van de 1600 ha. met de functie nieuwe natuur is ca. 600 ha. uitgevoerd of in uitvoering. Voor een aantal uiterwaarddelen bestaan planvormen in diverse stadia. Gebiedsplan: Ontwikkelingsvisie Uiterwaarden van de Lek (1977) en Eindrapport Deelgebieduitwerkingen Noordoever Nederrijn Gebiedscommissie: Stuurgroep Noordoever Nederrijn Contactpersoon provincie Utrecht: Henk.Boom@provincie-utrecht.nl Leader Krommerijn Het Leader Krommerijn is één van de twee LEADER gebieden in de provincie Utrecht. De gebiedsgerichte aanpak in dit project maakt onderdeel uit van een experimenteel EU programma waarin de bottom up benadering centraal staat. Een belangrijke rol in de uitvoering is weggelegd voor actieve groepen en individuen in het gebied zelf. In het Kromme Rijn- en de Langbroekerweteringgebied staat het thema leefbaarheid van het platteland centraal. Het stimuleren van sociaal-economische impulsen op gebiedsniveau door middel van financiering van lokale initiatieven. Het Leader+ programma loopt van Er zijn 15 projecten in uitvoering en 2 projecten zijn afgerond. Ideeën die bijdragen aan de fysieke, sociaal-culturele of sociaal-economische leefbaarheid maken kans op een bijdrage van Leader+. Projectvoorstellen kunnen het hele jaar worden ingediend. Plaatselijke groep: voorzitter Mevrouw H. van Rijnbach - de Groot, projectleider Marieke Leentvaar ( marieke.leentvaar@waaloord.nl) Website: Contact persoon provincie Utrecht Lodewijk.legrand@provincieUtrecht.nl Leader Weidse Veenweiden Leader+ Weidse Veenweiden is één van de twee LEADER gebieden in de provincie Utrecht. De gebiedsgerichte aanpak in dit project maakt onderdeel uit van een experimenteel EU programma. Een belangrijke rol in de uitvoering is weggelegd voor actieve groepen en individuen in het gebied zelf. In het ontwikkelingsplan De Weidse Veenweiden heeft de Plaatselijke Groep gekozen voor twee thema s: het verbeteren van de leefbaarheid en levenskwaliteit en het verbeteren van de relatie tussen stad en platteland Het stimuleren van sociaal-economische impulsen in het gebied door het betrekken van actieve groepen in individuen in het gebied zelf. Sinds de start van het Leaderprogramma in de Weidse Veenweiden, in december 2002, zijn er nu totaal 50 subsidieaanvragen beoordeeld door de Plaatselijke Groep. Van deze aanvragen hebben 31 projecten een positief advies gekregen en wachten nog 15 projecten op een definitieve subsidiebeschikking. Ontwikkelingsplan de weidse veenweiden. Plaatselijke groep: voorzitter Dhr. Vroege, projectleider Michelle Poort ( info@stromend-water.nl). Website: Contact persoon provincie Utrecht Lodewijk.legrand@provincieUtrecht.nl 26 27