1 Waarover gaat natuuronderwijs? 1.1 Natuuronderwijs op school 1.2 Waarom natuur en techniek? 1.3 De centrale doelstelling van natuuronderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1 Waarover gaat natuuronderwijs? 1.1 Natuuronderwijs op school 1.2 Waarom natuur en techniek? 1.3 De centrale doelstelling van natuuronderwijs"

Transcriptie

1 1 Inhoud Inleiding Deel A Achtergronden 1 Waarover gaat natuuronderwijs? 1.1 Natuuronderwijs op school 1.2 Waarom natuur en techniek? 1.3 De centrale doelstelling van natuuronderwijs 2 Doen en denken 2.1 Hoe leren kinderen de wereld begrijpen? 2.2 Ontdekken van regelmaat en samenhang 2.3 Denkbeelden en denkschema s 2.4 Leren door doen 2.5 Heen-en-weer-denken tussen idee en werkelijkheid 2.6 Didactiek van natuur en techniek 3 Waarnemen 3.1 Waarnemen bij natuuronderwijs 3.2 Waarnemen, hoe gaat dat? 3.3 Ontwikkeling van het waarnemen 3.4 Het waarnemen en herkennen van kenmerken 3.5 Vergelijken en ordenen, identificeren en classificeren 3.6 Waarnemen stimuleren 3.7 Nauwkeurig vergelijken; waarneming met hulpmiddelen 4 Een kijkje in de klas 5 Onderwijsleerstijlen bij natuuronderwijs 5.1 Hoe moet je kiezen uit al die verschillende benaderingen? 5.2 Drie stijlen voor onderwijs in natuurwetenschappen 5.3 Open en gesloten vormen van leren bij natuuronderwijs 5.4 Op weg naar ontdekkend en onderzoekend natuuronderwijs

2 6 Onderzoekend en ontdekkend leren 6.1 Onderzoek bij natuuronderwijs 6.2 Wanneer ontstaat onderzoekend gedrag? 6.3 Onderzoekshouding van leerlingen en leerkracht 6.4 Van vrije exploratie tot gericht onderzoek 6.5 Ontwikkeling in probleemoplossend handelen 6.6 De schoolpraktijk: begeleiding en leeropbrengst 7 Jonge kinderen en natuuronderwijs 7.1 Natuuronderwijs en kleuters 7.2 De praktijk afstemmen op kleuters 7.3 Visies op onderwijs aan kleuters 8 Natuurbeleving 8.1 Hoe beleven volwassenen de natuur? 8.2 Hoe beleven kinderen de natuur? 8.3 De waarde van beleving bij natuur en techniek 8.4 Beleving bij natuur en techniek stimuleren 8.5 Natuuronderwijs en expressie 8.6 Natuurbeleving en verhalen Deel B Praktische didactiek in de klas 9 Stap voor Stap: structuur in de les 9.1 Natuuronderwijs in vijf stappen 9.2 Voorbeelden van het 5-stappenplan 9.3 Het onderzoek nader bekeken 9.4 Methodelessen, taalontwikkeling en de vijf stappen 9.5 Andere didactische modellen 10 Werkvormen met echt materiaal 10.1 Demonstratie- en observatiekring 10.2 Het practicum 10.3 Ontdekdozen 10.4 Ontdekhoeken 10.5 Buitenwerk

3 11 Verslagvormen 11.1 Bedoelingen van het vastleggen van resultaten 11.2 Van opdracht tot verslag 11.3 Speels en/of gestructureerd? 11.4 Een schriftelijk verslag: leerzame activiteit of noodzakelijk kwaad? 11.5 Opbouw en ordening in een schriftelijk verslag 11.6 Vertel het elkaar: de rapportage 11.7 Tips bij het ontwerpen van een practicumwerkblad 12 Vragen bij natuuronderwijs 12.1 Bedoelingen van vragen 12.2 Waarderingsvragen 12.3 Denkvragen in soorten 12.4 Operationele vragen 12.5 Waarom -vragen van kinderen; operationaliseren 12.6 Vragen bij zelfstandig onderzoek 12.7 Opzoek- en navraagvragen 12.8 Hoe help je kinderen zelf onderzoeksvragen te stellen? 13 Denkbeelden over de werkelijkheid 13.1 Ontstaan van concepten 13.2 (Sociaal) constructivisme 13.3 Misconcepten 13.4 Het openen van concepten 13.5 Belang interactie 13.6 Voortschrijdend inzicht 13.7 Mind maps of begrippenschema s 14 Natuur & techniek en taal: een symbiose 14.1 Gesprekken bij waarnemen en leren benoemen 14.2 Denken over natuur en techniek in en door taal 14.3 Interactie, brandstof en smeerolie voor leren 14.4 Gespreksvormen 14.5 Andere talige activiteiten bij Natuur en Techniek 14.6 De kracht van de combinatie N&T en taal 15 Techniek en de basisschool 15.1 Typering van techniek 15.2 Waarom techniek in het basisonderwijs? 15.3 Houding van kinderen en (aanstaande) leerkrachten

4 15.4 Hoe vormen kinderen zich een beeld van techniek? 15.5 Welke techniek past bij kinderen? 15.6 Welke aanpak past bij kinderen? 15.7 Techniek onderzoeken - techniek ontwerpen en maken 15.8 Planmatig techniekonderwijs 15.9 Techniek in school... of daarbuiten Alles op een rijtje Deel C Natuuronderwijs in breder verband 16 Probleemoplossend werken bij techniek 16.1 Ontwerpen en maken van techniek 16.2 Probleemstellingen kiezen of maken 16.3 Van probleemstelling via ontwerp tot product 16.4 Handreikingen voor de begeleiding 17 Bronnen voor natuuronderwijs, over echt materiaal en ICT 17.1 Overwegingen bij de keuze van concreet materiaal 17.2 Aanvullende bronnen: boeken, tijdschriften en websites 17.3 Natuuronderwijs en ICT 18 Scholen voor duurzame ontwikkeling of NME 18.1 NME en Scholen voor duurzame ontwikkeling, waar gaat het om? 18.2 Achtergronden 18.3 Opvattingen over Leren voor duurzame ontwikkeling 18.4 Doelen voor leren voor duurzame ontwikkeling (en NME) 18.5 En nu de basisschoolpraktijk, op weg naar een leerlijn 19 Natuuronderwijs in thema s 19.1 Samenhang 19.2 Eigen ervaring gebruiken 19.3 Thematisch onderwijs 19.4 Natuur en techniek & wereldoriëntatie 19.5 Thematisch en cursorisch onderwijs 19.6 Webschema s als hulpmiddel bij de planning 19.7 Een pendelschema als extra hulpmiddel 19.8 De verhaallijnbenadering

5 20 Vaardigheden en attitudes bij natuuronderwijs 20.1 Onderzoeksvaardigheden en operationele vragen 20.2 Formulering van vragen/opdrachten 20.3 Kwantitatief onderzoek 20.4 Niet alleen onderzoeksvaardigheden 20.5 ook sociale vaardigheden 20.6 Begeleiding en ontwikkeling van vaardigheden 20.7 Ontwikkelen van de ondrzoekshouding 21 Toetsing en evaluatie 21.1 Functies van toetsen 21.2 Toetsmethoden 21.3 Continue toetsing 21.4 Het verzamelen van observatiegegevens 21.5 Bijhouden van de vorderingen 21.6 Gebruik van de toetsresultaten voor adaptief natuuronderwijs 21.7 Gestandaardiseerde tests 21.8 Evaluatie 22 De planning van natuuronderwijs 22.1 Visie, uitgangspunten en kerndoelen 22.2 Visies en uitgangspunten 22.3 Uitgangspunten van natuuronderwijs 22.4 Doelen van natuuronderwijs 22.5 Wat het schoolplan voor natuuronderwijs verder vermeldt 22.6 Het leerprogramma 22.7 De school- en klassenorganisatie 22.8 Ondersteuningsaanbod 23 Methoden voor natuuronderwijs 23.1 Een stukje historie 23.2 Wat hebben methoden te bieden? 23.3 Het kiezen van een natuuronderwijsmethode 23.4 Het gebruik van een natuuronderwijsmethode in de praktijk

6 24 Spullen onder handbereik 24.1 Standaardinventaris 24.2 Overige voorzieningen 24.3 Opslag en toegankelijkheid 24.4 Het opbergsysteem 24.5 Ordening van de spullen 24.6 Bewegwijzering 24.7 Uitleen 24.8 Spullen in de klas 25 De klas uit! Naar de school- en struintuin 25.1 De algemene tuin 25.2 De kinderwerktuintjes 25.3 Groepskeuze 25.4 Voorbereiding op het tuinseizoen en plantenkeuze 25.5 Educatieve mogelijkheden 25.6 Natuurlijke buitenruimten 25.7 Ondersteuning Bronnenlijst Register

Didactische achtergronden van natuur- en techniekonderwijs

Didactische achtergronden van natuur- en techniekonderwijs LET OP Deze vragen zijn geen tentamenvragen. Elke pabo bepaalt zelf wat en hoe er getoetst wordt. Op basis daarvan maken zij hun eigen tentamenvragen. De antwoorden en toelichting op onderstaande vragen

Nadere informatie

Waarom een nieuwe reeks?

Waarom een nieuwe reeks? Waarom een nieuwe reeks? didactische vernieuwingen van de eindtermen natuurwetenschappen leerplan AV natuurwetenschappen (2010/004) + het keuzegedeelte wetenschappelijk werk (2010/005) Leerplan inhoudelijke

Nadere informatie

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee. Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89 Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op

Nadere informatie

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase

Nadere informatie

De didactiek van Onderzoekend en ontwerpend leren

De didactiek van Onderzoekend en ontwerpend leren De didactiek van Onderzoekend en ontwerpend leren De leeromgeving Interactief onderzoeken.nl gaat uit van de didactiek onderzoekend en ontwerpend leren (OOL). Deze didactische aanpak is uitgewerkt en verspreid

Nadere informatie

Gepersonaliseerd en kindgericht onderwijs. Berséba

Gepersonaliseerd en kindgericht onderwijs. Berséba Gepersonaliseerd en kindgericht onderwijs Berséba Hoe wil je dat de kinderen de school verlaten? Doelgericht onderwijs Hoe helpt de organisatie van je onderwijs de kinderen om de vaardigheden te oefenen

Nadere informatie

Jaarplan - jaarverslag 2015-2016

Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 Haanstra Basisschool Leiden Datum: 9 juni 2015 www.mijnschoolplan.nl JAARPLAN 2015-2016 JAARVERSLAG 2015-2016 Schoolnaam Haanstra Basisschool Schoolnaam Haanstra Basisschool

Nadere informatie

Educatief arrangeren rond LOB

Educatief arrangeren rond LOB Educatief arrangeren rond LOB Vorige week Contact met de docent deze week NAW-gegevens via CF Afspraken met begeleider Maken van het Werkplan Voorbereiden van het interview Vragen naar aanleiding van vorig

Nadere informatie

PRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com

PRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com WAT OMVAT BIO NATURALIS 3 VOOR DE LEERLING? Leerwerkboek: Laboboek: Een algemene inhoudstafel en methodewijzer Onderzoeksvragen die elk nieuw onderwerp inluiden Actieve leermethode: gevarieerde werkvormen,

Nadere informatie

Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren

Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Welke afspraken worden gemaakt om geschiedenis te studeren? Wordt dit opgevolgd per graad en van graad tot graad? Leren leren blijft

Nadere informatie

Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study

Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Praktijkgericht W&T onderzoek door leerkrachten: een case study Martijn Weesing, ipabo Amsterdam Erna van Hest, Vrije Universiteit Amsterdam St. Jan School, Amsterdam EWT Conferentie, NEMO, 22 mei 2013

Nadere informatie

WikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas

WikiKids Atlas. Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas WikiKids Atlas Lerarenhandleiding Project WikiKids Atlas 1. Inhoudsopgave. 1. Inhoudsopgave. p. 43 2. Inleiding. p. 44 3. Uitleg en kerndoelen WikiKids Atlas. p. 46 3.1. Inleiding. p. 46 3.2. Uitleg WikiKids.

Nadere informatie

Plek onderzoeksvraag. Aanleiding handelingsprobleem/verlegenheidssituatie. Literatuur. Onderzoeksvraag. Onderzoeksopzet

Plek onderzoeksvraag. Aanleiding handelingsprobleem/verlegenheidssituatie. Literatuur. Onderzoeksvraag. Onderzoeksopzet De Onderzoeksvraag Plek onderzoeksvraag Aanleiding handelingsprobleem/verlegenheidssituatie Probleemanalyse probleemstelling Literatuur Onderzoeksvraag Onderzoeksopzet De onderzoeksvraag Goed onderzoek

Nadere informatie

Ontwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch

Ontwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch Ontwerpend leren de ruimte in Drs. ing. H. (Henk) Averesch Kennismaking Wie ben ik? Henk Averesch - Docent natuur/w&t/ict/onderzoek/ppo - Projectleider W&T-in-de-pabo - Coördinator en docent MLI Wat gaan

Nadere informatie

Kunst onderzoekt de wereld. 5 niveaus procesgerichte didactiek

Kunst onderzoekt de wereld. 5 niveaus procesgerichte didactiek Kunst onderzoekt de wereld 5 niveaus procesgerichte didactiek rekenen mens en wereld sociaal emotionele ontwikkeling taal innerlijke wereld leerling het onderwijs versterkt het versterkt het het kunstzinnige

Nadere informatie

Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs. [naam trainer]

Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs. [naam trainer] Wetenschap & Technologie en zaakvakonderwijs [naam trainer] Inhoud Startactiviteit Ideeën genereren voor onderzoeksvragen / ontwerp problemen Intervisie / mini-les aan de hand van uitgevoerde les / lesontwerp

Nadere informatie

Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing

Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Inhoud Welkom Doelen Profielschetsen Materialen Bijlagen Met het Solly Systeem worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld

Nadere informatie

Wetenschap en technologie in het basisonderwijs

Wetenschap en technologie in het basisonderwijs Wetenschap en technologie in het basisonderwijs Hoe dan? Makkelijker gezegd dan gedaan. Anna Hotze, Hogeschool ipabo Amsterdam PO congres, 10 oktober 2018 Fascinatie 2 Deze en toekomstige problemen Vragen

Nadere informatie

Leren differentiëren met de 4c/ID aanpak

Leren differentiëren met de 4c/ID aanpak Leren differentiëren met de 4c/ID aanpak Marieke van Geel & Trynke Keuning Ervaringen starters Onderwijsinspectie (2015) Beginnende leraren blikken terug. Deel 1: de pabo Van de Grift, ICALT observatieformulier

Nadere informatie

Cultuuronderwijs in school

Cultuuronderwijs in school Cultuuronderwijs in school Handreiking voor het schrijven van een beleidsplan cultuuronderwijs Het Motto Een motto of beweegreden is een korte tekst die de bedoeling van iets weergeeft. In dit geval een

Nadere informatie

TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT

TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT Thema 1 Methodisch handelen 1 Methodisch handelen: wat is het? 1.1 Kenmerken 1.2 Stappenplan 2 Voor wie? 2.1 Doelgroep 2.2 Functionele

Nadere informatie

STRATEGISCH PLAN BASISSCHOOL DE VORDERING 2015-2019

STRATEGISCH PLAN BASISSCHOOL DE VORDERING 2015-2019 STRATEGISCH PLAN BASISSCHOOL DE VORDERING 2015-2019 MISSIE DE VORDERING Vanuit een traditie van katholieke waarden en voor iedereen toegankelijk, verzorgen wij kwalitatief hoogstaand eigentijds basisonderwijs,

Nadere informatie

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw

Nadere informatie

Stap 1 Doelen vaststellen

Stap 1 Doelen vaststellen Stap 1 Doelen vaststellen! Lesdoelen staan altijd in relatie tot langere termijn doelen. Zorg dat je de leerlijn of opbouw van doelen op schoolniveau helder hebt! Groepsdoelen staan altijd in relatie tot

Nadere informatie

Help! Ik moet op onderzoek!

Help! Ik moet op onderzoek! Help! Ik moet op onderzoek! SETOC realiseren in SO. Jan Gilté Basispatroon Op basis van informatie waarover je beschikt en die je afweegt, keuzes maken en beslissingen nemen. Onderzoek: wat?? Onderzoek

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?

Nadere informatie

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek. Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van

Nadere informatie

Onderwijs met ict Tabellen ict-management

Onderwijs met ict Tabellen ict-management Onderwijs met ict 2007 Tabellen ict-management 1 Achtergrondkenmerken 1 2 Ict en didactisch handelen 2 3 Beleid en implementatie 4 4 Behoefte aan ondersteuning 7 5 Typologie en verschillen tussen scholen

Nadere informatie

STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND

STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND VANDAAG: WAAR VOEDEN WE VOOR OP? PREVENTIE ONTWIKKELING VAN HET BREIN SOCIAAL EMOTIONEEL LEREN METACOGNITIEVE VAARDIGHEDEN ESSENTIE VAN OVERDRACHT PROBLEEM

Nadere informatie

Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool

Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool Beroepsproduct Project Wetenschap en technologie op de basisschool In dit beroepsproduct ontwerp je onderwijs op het gebied van Wetenschap en technologie voor de basisschool. Uitgangspunt bij je onderwijsontwerp

Nadere informatie

Protocol Kleuterverlenging

Protocol Kleuterverlenging ONDERWIJS IN BEWEGING Protocol Kleuterverlenging pagina 1 Protocol Kleuterverlenging Inhoud Inleiding... 3 Opzet van het protocol... 3 Algemene uitgangspunten... 3 Criteria voor verlenging groep 2... 3

Nadere informatie

Planmatige educatie. Inleiding. Planmatige aanpak. Waarom?

Planmatige educatie. Inleiding. Planmatige aanpak. Waarom? Planmatige educatie Inleiding Het IVN houdt zich bezig met natuur- en milieueducatie (NME). Met dat doel worden in de afdelingen activiteiten van uiteenlopende aard opgezet. Er wordt dan ook geregeld gesproken

Nadere informatie

SPACE MISSION COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK

SPACE MISSION COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK SPACE MISSION COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK 2 Inhoud 4 5 7 Introductie Eindtermen/ ontwikkelingsdoelen Hoe verloopt het bezoek 7 8 9 Het programma Praktische tips Siteplan en contactgegevens

Nadere informatie

Techniek Explora leerplan GO! 2015

Techniek Explora leerplan GO! 2015 Techniek Explora leerplan GO! 2015 Wat wil ik u met deze presentatie vertellen? Techniek Explora conform nieuw leerplan: een analyse - Visie - Competenties - Ondersteunende kennis - Begrippen - Evaluatie

Nadere informatie

Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit?

Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit? Joke Naaktgeboren & Maaike Verschuren Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit? Conferentie OGW 22 september 2010 Welkom Praktijkverhaal De Vonder Visie op rekenonderwijs

Nadere informatie

Panda-educatie als opstapje voor het betrekken jeugd bij behoud van biodiversiteit

Panda-educatie als opstapje voor het betrekken jeugd bij behoud van biodiversiteit Panda-educatie als opstapje voor het betrekken jeugd bij behoud van biodiversiteit NVD-Symposium 30 Mei, 2018 Arjen Wals, Wageningen UR Inhoud NME-LvDO Pedagogische en didactische uitgangspunten Doelstellingen

Nadere informatie

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van

Nadere informatie

Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht

Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Naam: School: Daltoncursus voor leerkrachten Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Inleiding: De verantwoordelijkheden van de leerkracht zijn samen te vatten door vier beroepsrollen te

Nadere informatie

Tuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle

Tuinkers met taksi. Geef ze de ruimte! ROB-dag 2018 Jolande Kelder. onderzoekend leren in de onderbouw. Hogeschool Viaa, Zwolle 10 Tuinkers met taksi Geef ze de ruimte! onderzoekend leren in de onderbouw ROB-dag 2018 Jolande Kelder Hogeschool Viaa, Zwolle Klik om tekst toe te voegen 10 Kleuters en onderzoek Onderzoeken; dat past

Nadere informatie

beheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden

beheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden Checklist vakdidactisch Kennisbasis Biologie Voor het begin van de 3 e jaars stage vullen de studenten deze checklist in. De studenten formuleren leerdoelen die aansluiten op de uitkomst van deze list.

Nadere informatie

Domein: Oriëntatie op jezelf en de wereld, Wetenschap en techniek: Natuurkunde. Verantwoording

Domein: Oriëntatie op jezelf en de wereld, Wetenschap en techniek: Natuurkunde. Verantwoording Domein: Oriëntatie op jezelf en de wereld, Wetenschap en techniek: Natuurkunde Verantwoording Wetenschap en techniek draagt bij aan de ontwikkeling van nieuwsgierigheid, creativiteit en kritisch analytisch

Nadere informatie

Portfolio voor medewerkers Natuurlijk leren Parels ontstaan door schuring

Portfolio voor medewerkers Natuurlijk leren Parels ontstaan door schuring Portfolio voor medewerkers Natuurlijk leren Parels ontstaan door schuring Authentiek leiderschap Pedagogische tact Ruimte geven Hoge verwachtingen Authentiek contact! Ik heb zelfvertrouwen. Ik heb hoge

Nadere informatie

Websites voor mentoren en leerlingen Inleiding

Websites voor mentoren en leerlingen Inleiding Websites voor mentoren en leerlingen Inleiding Internet is niet meer weg te denken uit het huidige onderwijs en biedt bovendien een bijna onuitputtelijke bron aan informatie en hulpmiddelen. Dit document

Nadere informatie

Werkplan vakverdieping kunstvakken

Werkplan vakverdieping kunstvakken Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw SLO doelen: taal, rekenen en sociaal-emotioneel PO Conferentie,Zwolle Donderdag 3 november 2011 Gäby van der Linde Wat komt

Nadere informatie

Fysica 2 e graad: Impuls & Pulsar

Fysica 2 e graad: Impuls & Pulsar Fysica 2 e graad: Impuls & Pulsar Onderzoekend leren Voor een graadleerplan fysica van één wekelijkse lestijd (in de 2 de graad). Minimum 2 lestijden leerlingenexperimenten per schooljaar (4 u voor de

Nadere informatie

1 2 3 4 64 P age 65 P age 66 P age 67 P age 68 P age 69 P age 5 6 7 Hieronder zijn de resultaten van de thematische analyse van de veldtoetsing weergegen in enkele mind maps. De volledige tekst is terug

Nadere informatie

Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014. Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo

Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014. Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo Workshop Teamcoaching W&T voor basisscholen Woensdag 14 mei 2014 Thomas Aafjes Basisschool Elzenhagen Martijn Weesing Hogeschool ipabo Doelen Teamcoaching W&T Wat zijn de mogelijkheden? Wat gebeurt er

Nadere informatie

Schuilt er een onderzoeker in jou?

Schuilt er een onderzoeker in jou? Schuilt er een onderzoeker in jou? Bijlage: Lesdoelen en leerplandoelen INHOUD 1 Eerste kennismaking met Inagro en zijn activiteiten... 3 1.1 Lesdoelen... 3 1.2 Leerplandoelen... 3 1.2.1 Leerplan wereldoriëntatie

Nadere informatie

Community arts en cultuureducatie. Gudrun Beckmann, Amsterdam 6 februari 2013

Community arts en cultuureducatie. Gudrun Beckmann, Amsterdam 6 februari 2013 Community arts en cultuureducatie Gudrun Beckmann, Amsterdam 6 februari 2013 Hoe kunnen cultuureducatie en community arts elkaar versterken, specifiek bij gemeenschappen in transitie Aanleiding: Onderzoeksarena

Nadere informatie

WPO Science jaar 1 de observatie- of demonstratiekring

WPO Science jaar 1 de observatie- of demonstratiekring WPO Science jaar 1 de observatie- of demonstratiekring De opdracht De werkplekopdracht (WPO) voor Science jaar 1 is het ontwerpen van 3 lessen Natuur en Techniek (oftewel Science) waarbij je gebruik maakt

Nadere informatie

Techniek voor jongens én meisjes

Techniek voor jongens én meisjes Techniek voor jongens én meisjes Over lesgeven aan jongens en meisjes en stereotiepe beelden over jongens, meisjes en techniek. Anne van de Ven, Science Center NEMO Techniek voor jongens én meisjes Over

Nadere informatie

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1 Pedagogische begeleiding SO Vakbegeleiding wiskunde ONDERZOEKSCOMPETENTIES WISKUNDE DERDE GRAAD AS0 Specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetenties (SETOC) Wat? Leerplan a derde graad aso VVKSO De

Nadere informatie

Hoe doen jullie het? Rekenen in vmbo/mbo. Rekenen vmbo-mbo Jonneke Adolfsen

Hoe doen jullie het? Rekenen in vmbo/mbo. Rekenen vmbo-mbo Jonneke Adolfsen Hoe doen jullie het? Rekenen in vmbo/mbo Rekenen in de zorg Rekenen is een zorg Wat is het probleem? Wat is de gedeelde zorg van vmbo en mbo? Intensiveringstraject rekenen vo Eerste tranche: 300 scholen

Nadere informatie

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen

Strategische kernen Passend Onderwijs. Sander, groep 8. Belangrijke overgangsmomenten in de ontwikkeling van kinderen Leerlingen met een opvallende ontwikkeling Hoe ga je om met leerlingen met speciale onderwijsbehoeften? Cruciaal in de zorgstructuur is de kwaliteit van instructie. Maar inspelen op onderwijsbehoeften

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist)

Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Klas: 3 e graad basisonderwijs Leervak: WO Technologie - Maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren

Nadere informatie

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Wanneer je werkt vanuit leerlijnen, is de methode slechts een van de bronnen waarmee leerlingen zich de leerstof eigen maken. Ilse Gmelig 8 februari 2018 Leerdoelen

Nadere informatie

Leerdoelen en kerndoelen

Leerdoelen en kerndoelen Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de

Nadere informatie

kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en en ontwikkelingsdoelen techniek

kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en en ontwikkelingsdoelen techniek 1 kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en ontwikkelingsdoelen techniek 2 Ontwikkelingsdoelen techniek Kleuteronderwijs De kleuters kunnen 2.1

Nadere informatie

Schoolontwikkelingsonderzoek

Schoolontwikkelingsonderzoek Schoolontwikkelingsonderzoek Natuur- en milieueducatie gericht op waardeontwikkeling Datum: 1 juni 2013 Naam: Ilse Tesser Studentnummer: 2145862 Begeleiders: Bob Zeegers en Linda Keuvelaar-van den Bergh

Nadere informatie

Jaarplan - jaarverslag 2015-2016

Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 Basisschool Overhoven Sittard Datum: 2 juli 2015 www.mijnschoolplan.nl JAARPLAN 2015-2016 JAARVERSLAG 2015-2016 Schoolnaam Basisschool Overhoven Schoolnaam Basisschool

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BISSCHOP ERNST

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BISSCHOP ERNST RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BISSCHOP ERNST School : basisschool Bisschop Ernst Plaats : Goes BRIN-nummer : 05GY Onderzoeksnummer : 94508 Datum schoolbezoek : 29 en 31 mei Datum vaststelling

Nadere informatie

PROFIELWERKSTUKBOEKJE

PROFIELWERKSTUKBOEKJE PROFIELWERKSTUKBOEKJE HAVO/ATHENEUM 2012/2013 Naam: Klas: HET PROFIELWERKSTUK LEERLINGENBOEKJE HAVO4/ATHENEUM 5 2012-2013 Een van de onderdelen van het examen is het profielwerkstuk (PWS). In dit werkstuk

Nadere informatie

Masterclass: Van visie op talentontwikkeling. Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012

Masterclass: Van visie op talentontwikkeling. Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012 Masterclass: Van visie op talentontwikkeling tot ingebed beleid Nora Steenbergen-Penterman 9 december 2012 Dabrowski: overexcitabilities productief gevoelig scherpe waarneming Dweck: FIXED vs growth mindset

Nadere informatie

Rapportage visitatie Eenbes Kindcentrum De Vlinder

Rapportage visitatie Eenbes Kindcentrum De Vlinder Rapportage visitatie Eenbes Kindcentrum De Vlinder 1. Vooraf De scholen van Eenbes Basisonderwijs hebben met elkaar afgesproken dat zij de onderwijskwaliteit van hun scholen willen bewaken en waar nodig

Nadere informatie

Thema 1: Getallen. 1. Leerplandoelen die in dit thema aanbod komen:

Thema 1: Getallen. 1. Leerplandoelen die in dit thema aanbod komen: Naam: Klas: 1A Klas: Datum: Permanente - / Procesevaluatie bundel Vak: Wiskunde Thema 1: Getallen 1. Leerplandoelen die in dit thema aanbod komen: Opdracht: Zelfevaluatie - Kruis de gepaste smiley aan.

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG DE DR. J.A. GERTH VAN WIJKSCHOOL

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG DE DR. J.A. GERTH VAN WIJKSCHOOL RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2008-2009 DE DR. J.A. GERTH VAN WIJKSCHOOL School : de dr. J.A. Gerth van Wijkschool Plaats : 's-gravenhage BRIN-nummer : 17UD Onderzoeksnummer :

Nadere informatie

aardrijkskunde het leren hanteren van de geografische benadering.

aardrijkskunde het leren hanteren van de geografische benadering. aardrijkskunde Belang van het vak Aan alle informatie over de opbouw van de kennisbasis en de eisen die aan de studenten worden gesteld gaat de vraag vooraf: wat dient onder aardrijkskunde verstaan te

Nadere informatie

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid

Nadere informatie

INHOUD WAT IS NATUUR EN TECHNIEK GEVEN? 10 2 ONTSTAAN VAN LEVEN 47 1 DIDACTISCHE ACHTER GRONDEN VAN NATUUR- EN TECHNIEKONDERWIJS 23

INHOUD WAT IS NATUUR EN TECHNIEK GEVEN? 10 2 ONTSTAAN VAN LEVEN 47 1 DIDACTISCHE ACHTER GRONDEN VAN NATUUR- EN TECHNIEKONDERWIJS 23 INHOUD WAT IS NATUUR EN TECHNIEK GEVEN? 10 De derde druk 11 Toelatingstoets 11 Werken met Natuur en techniek geven 11 Hoofdstukindeling 12 Waarover gaat dit hoofdstuk? 12 Doorkijkje in de praktijk 12 Vakdidactiek

Nadere informatie

Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie

Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie Context 4: Omgeving en duurzame ontwikkeling. De leerlingen: 1. participeren aan milieubeleid en -zorg op school; 2. herkennen

Nadere informatie

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. Leerlijn ICT DERDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken

Nadere informatie

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016

Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 Beroepenwerkstuk 3 havo / 3 vwo 2015-2016 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Opdracht 4 Stappenplan 4 Logboek 8 Overzicht van taken 9 Langetermijnplanning 10 Overzicht informatiebronnen profielkeuze 13 2 INLEIDING

Nadere informatie

kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer

kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer Domein B1.1 Biologie leren Begripsontwikkeling en jargon Leren van biologische vaardigheden Verschillen

Nadere informatie

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)? Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 DE HOLTHUIZEN School: De Holthuizen Plaats: Haaksbergen BRIN-nummer: 12YQ Onderzoeksnummer: 103463 Datum uitvoering onderzoek:

Nadere informatie

BELEIDSPLAN REKENEN

BELEIDSPLAN REKENEN BELEIDSPLAN REKENEN 2019 2023 Juli 2019 Historie De Zonnewende is ontstaan uit de vrijeschool de IJssel en de Zwaan. Twee stromen zijn één geworden, maar nog niet alle afspraken van vroeger zijn opnieuw

Nadere informatie

Het practicum wiskunde: coöperatief aanleren van vaardigheden en attitudes

Het practicum wiskunde: coöperatief aanleren van vaardigheden en attitudes Het practicum wiskunde: coöperatief aanleren van vaardigheden en attitudes Centrum Nascholing Onderwijs, Wilrijk Koen De Naeghel Onze-Lieve-Vrouwecollege, Brugge woensdag 12 februari 2014 Inhoud Inleiding

Nadere informatie

Handleiding Workspace (basis) Codename Future

Handleiding Workspace (basis) Codename Future Handleiding Workspace (basis) Codename Future Handleiding Workspace Codename Future_Basis 1 Inhoudsopgave I. Inleiding... 3 II. Functionaliteitenoverzicht Workspace... 4 III. Leerlingen aan het werk...

Nadere informatie

Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad

Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Wat zijn OC's? Een eenvoudige definitie van OC is niet voorhanden. Op het internet vind je maar liefst 16 betekenissen voor 'onderzoek' en 31 voor 'competentie'!

Nadere informatie

Wetenschap en techniek bij kleuters. Martijn Weesing en Edith Louman

Wetenschap en techniek bij kleuters. Martijn Weesing en Edith Louman Wetenschap en techniek bij kleuters Martijn Weesing en Edith Louman Opzet Opening Jonge kind en W&T Een rijke leeromgeving voor W&T creëren W&T: de mogelijkheden zien in een kleuterklas Samenwerking en

Nadere informatie

Voorwoord. Graag bedanken we iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan dit document:

Voorwoord. Graag bedanken we iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan dit document: leerlijnen Voorwoord Mondomijn is een innovatieve samenwerking tussen Qliq primair onderwijs en Korein Kinderplein. Samen bieden we een eigentijdse vorm van onderwijs en kinderopvang. Ons uitgangspunt?

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DOMINICUS SAVIO

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DOMINICUS SAVIO VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DOMINICUS SAVIO Locatie(s) : Brinnr. :10HB Plaats :3842 EH Harderwijk Onderzoeksnummer :16225 Datum

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 OBS REMBRANDT School: openbare basisschool Rembrandt Plaats: Akersloot BRIN-nummer: 04GB Onderzoeksnummer: 103497 Datum uitvoering

Nadere informatie

Beleidsnotitie ICT Onderwijsteam: Datum vaststelling: Versie:

Beleidsnotitie ICT Onderwijsteam: Datum vaststelling: Versie: Beleidsnotitie ICT 2018-2022 Onderwijsteam: Datum vaststelling: Versie: 1. Vier in Balans 2. Visie 3. Inhouden en toepassingen 4. Infrastructuur 5. Vaardigheden en deskundigheid 6. Bovenschools beleid

Nadere informatie

TPACK-NL vragenlijst een toelichting

TPACK-NL vragenlijst een toelichting TPACK-NL vragenlijst een toelichting Petra Fisser & Joke Voogt Universiteit Twente Curriculumontwerp & Onderwijsinnovatie http://www.tpack.nl In dit document is de Nederlandse versie van de TPACK vragenlijst

Nadere informatie

Schoolontwikkelingsonderzoek

Schoolontwikkelingsonderzoek Schoolontwikkelingsonderzoek Natuur- en milieueducatie gericht op kennis en vaardigheden Datum: 1 juni 2013 Naam: Kyra Romme Studentnummer: 2148157 Begeleiders: Linda Keuvelaar- van den Bergh en Bob Zeegers

Nadere informatie

3-JARIGE YOGA DOCENTENOPLEIDING

3-JARIGE YOGA DOCENTENOPLEIDING 3-JARIGE YOGA DOCENTENOPLEIDING Start januari 2016 Voldoet aan standaarden IYF en Yoga Alliance De docentenopleiding is een unieke reis waarin je op zoek gaat naar de essentie van je eigen wezen. Een zoektocht

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

NATUURRAMPEN DICHTBIJ HUIS: het verdronken landschap

NATUURRAMPEN DICHTBIJ HUIS: het verdronken landschap NATUURRAMPEN DICHTBIJ HUIS: het verdronken landschap Concept titel lesbrief GEO-LOGICAL door Sjoerd Kluiving Overleg werkgroep Brabantse Wal Noord 18-06-2009 Halsteren Aanleiding het verdronken landschap

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen In kolom 1 vind je 49 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep MVT (Frans, Engels, Duits). Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.

Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI. Onderzoeksnummer :

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI. Onderzoeksnummer : RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI School : Panta Rhei Plaats : Almere BRIN-nummer : 12QK Onderzoeksnummer : 112991 Datum schoolbezoek : 15 mei 2009 Datum vaststelling

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 13. DEEL 1 Een kader voor Evalueren om te Leren. 1 Leer- en motivatietheorieën in vogelvlucht 19

Inhoudsopgave. Inleiding 13. DEEL 1 Een kader voor Evalueren om te Leren. 1 Leer- en motivatietheorieën in vogelvlucht 19 Inhoudsopgave Inleiding 13 DEEL 1 Een kader voor Evalueren om te Leren 1 Leer- en motivatietheorieën in vogelvlucht 19 Inleiding 19 1.1 Crisis in onderwijs? 19 1.2 Leertheorieën 21 1.2.1 Behaviorisme 21

Nadere informatie

Vier in Balans-tool. Rapportage Teamlid

Vier in Balans-tool. Rapportage Teamlid Vier in Balans-tool Rapportage Teamlid 1 Inleiding Deze tool is gebaseerd op het Vier in Balans-model en is aangevuld met elementen uit Didactiek en Leiderschap in Balans. Dit model vat samen wat er uit

Nadere informatie

Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw

Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw Vier jaar onderzoek naar onderzoeksmatig leiderschap: welke inzichten levert het op? Meta Krüger Lector leiderschap in het onderwijs Inhoud lezing

Nadere informatie

Cultuureducatie met Kwaliteit

Cultuureducatie met Kwaliteit ontwerp fourpack Cultuureducatie met Kwaliteit Onze ambities 1 2 3 Stappenplan Het kwadrant Drie domeinen 1 Intake 5 Scholingsactiviteiten VERBREDEN 2 Assessment 6 Meerjarenvisie In huis 3 Ambitiegesprek

Nadere informatie