Opvolgingsproces belicht binnen een familiale KMO. dr. Julie Dekker UHasselt Ondernemerscafé 29 april 2013
|
|
- Mirthe Moens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Opvolgingsproces belicht binnen een familiale KMO dr. Julie Dekker UHasselt Ondernemerscafé 29 april 2013
2 Overzicht Inleiding Het familiebedrijf 4 belangrijke troeven Cirkelmodel Opvolgingsproces 1. Voorbereiding 2. Beslissing 3. Uitwerking Enkele cijfers Samengevat
3 Inleiding Wat is een familiebedrijf? Ongeacht de omvang wordt als een familiebedrijf beschouwd de onderneming, waarvan de meerderheid van de stemkracht op de algemene vergadering in handen is van de oprichter of de eigenaar van de onderneming en diens familie. (bij beursgenoteerde familiebedrijven volstaat 25%) Minstens één vertegenwoordiger van de familie actief in het management of het bestuur van het bedrijf. (Europese Commissie, 2009)
4 Inleiding Bedrijf Familie Eigendom Bron: Tagiuri & Davis, 1982
5 Inleiding Enkele cijfers voor België: 77% van alle ondernemingen zijn familiebedrijven 55% van de grote ondernememingen (+200 wns) zijn familiebedrijven 45% van de totale werkgelegenheid 33% van het BBP Gemiddelde levensduur is 24 jaar Succesvolle overdracht naar: 2 de generatie 30% 3 de generatie 10% 4 de generatie 4% Belgium 23% Family businesses 77% Other
6 Het familiebedrijf Wat maakt een familiebedrijf uniek? De 4 C s (Miller & Le Breton-Miller) Familiebedrijven hebben 4 belangrijke troeven die mee hun succes bepalen: Community of loyaliteit, zowel van de kant van het personeel als van het familiebedrijf. Sterk investeren in het boeien en binden van het personeel. Normen en waarden van de bedrijfscultuur worden actief overgebracht naar personeel. Creëren van samenhorigheid en teamgeest. Uniting the tribe
7 Het familiebedrijf Connection: sterk investeren in een goede relatie met de omgeving. Het familiebedrijf is loyaal tegenover zakelijke partners (klanten en leveranciers), maar ook de regionale omgeving van het bedrijf. Men houdt contact met de regio en bouwt zo aan een hecht netwerk. (Familiebedrijven zijn relatief veel betrokken bij goede doelen en maatschappelijke projecten) Being good neighbors
8 Het familiebedrijf Command of daadkracht, succesvolle familiebedrijven blijken in staat om daadkrachtige beslissingen te nemen. Het betreft niet enkel snelheid maar ook durf en originaliteit. Snel op de bal spelen kan cruciaal zijn (bv bij innovaties). Er wordt ook belang gehecht aan de onafhankelijkheid van hun beslissingsmacht. Het familiebedrijf wordt zo continu hernieuwd en aangepast. Acting and adapting with freedom
9 Het familiebedrijf Continuity: streven naar continuïteit & een langetermijnfocus zorgt ervoor dat het familiebedrijf zijn missie op langere termijn realiseert. Het familiebedrijf investeert daarbij in kerncompetenties en langdurig leiderschap. Pursuing the dream
10 Het familiebedrijf Driecirkelmodel Bedrijf Winstgevendheid Productiviteit Groei Familie Harmonie Gelijkheid Eenheid Eigendom Return Waardevermeerdering
11 Het familiebedrijf Driecirkelmodel Bedrijf Familie Eigendom
12 Opvolgingsproces 1.Voorbereiding 2. Beslissing 3. Uitwerking
13 Opvolgingsproces 1.Voorbereiding 2. Beslissing 3. Uitwerking
14 1. Voorbereiding Doel om overdrager, familie, familiebedrijf en opvolger op één lijn te krijgen Overdrager initiëren van opvolgingsproces niets doen planning is kritische succesfactor voor opvolging, garandeert continuïteit Onoverzichtelijk juridische kluwen
15 Familie uitgesproken wil om zich in de toekomst als familie te engageren voor het familiebedrijf wat zijn de noden, wensen en verwachtingen van elk familielid? Langetermijndoelstelling familiebedrijf Filosofie over familie vs bedrijf Familieleden in het familiebedrijf Aandeelhouderschap Opvolging Governance 1. Voorbereiding
16 1. Voorbereiding Goede familiale relaties = de belangrijkste succesfactor voor vlotte opvolging Fundamenten: Vertrouwen angst, onzekerheid Wederzijds respect spanning, rivaliteit, vijandigheid Optimisme zwart toekomstperspectief
17 1. Voorbereiding Familiebedrijf Timing van de opvolging! Kies voor een moment wanneer familiebedrijf goed presteert Aanwezigheid van een strategisch plan wat is de visie en de missie? leg formeel vast Opzetten van de nodige governancestructuren RvB (mét externe bestuurders) Familieforum (opstellen van Familiecharter)
18 1. Voorbereiding Familiecharter (grondwet van de familie) Uitwerken van gedragsregels, normen, afspraken en doelstellingen van de familie mbt het familiebedrijf Biedt oplossing bij conflict, delicate kwesties, Maatwerk! Inhoud? Waarden van de familie Doelstellingen van de familie Eigendom Carrières in het familiebedrijf
19 1. Voorbereiding Vergoedingen in het familiebedrijf Bestuur van het familiebedrijf Het management De rol van niet-familieleden in het familiebedrijf Communicatie Conflicten Opvolging Charter wijzigen
20 1. Voorbereiding Opvolger Goede voorbereiding van de opvolger is cruciaal Ervaring buiten het familiebedrijf Nieuwe ideeën Goed voor het zelfvertrouwen Geloofwaardigheid tov personeel Opleiding van potentiële opvolgers Attitudes, kennis, leiderschapsvaardigheden Een goede relatie tussen overdragen en opvolger
21 Opvolgingsproces 1.Voorbereiding 2. Beslissing 3. Uitwerking
22 2. Beslissing Familiale opvolging Verkopen Opvolgingsalternatieven Familiale controle Externe manager Interne manager Beursintroductie
23 Opvolgingsproces 1.Voorbereiding 2. Beslissing 3. Uitwerking
24 3. Uitwerking Juridische & fiscale uitwerking Krijgen (schenken testament) Kopen Overdracht van macht 4 exit styles 1) Monarchen Willen niet vertrekken Beschouwen zichzelf als onvervangbaar Autocratisch Ziekte, dood,
25 3. Uitwerking 2) Generaals Willen niet vertrekken Schijnakkoord opvolging Leiderspositie terug innemen Hoopt op falen van de opvolger 3) Ambassadeurs Democratische & consultatieve managementstijl Willen adviserende rol blijven spelen Goede vertrouwensrelatie met opvolger Mentor
26 3. Uitwerking 4) Gouverneurs Clean break Stort zich meteen op iets nieuws Nieuwe taken/uitdagingen (nieuw bedrijf, consultancy, liefdadigheid, Monarchen Generaals Ambassadeurs Gouverneurs Opvolgingsconflict
27 3. Uitwerking Betrokkenheid van de familiale opvolger 1) Affectieve betrokkenheid Intrinsiek verlangen Staat achter de visie van het familiebedrijf Emotioneel gehecht aan bedrijf Wil eigen bijdrage leveren WIL de zaak overnemen 2) Normatieve betrokkenheid Wilt een carrière maken in het bedrijf Voelt zich verplicht om familiebedrijf over te nemen Wilt de familie niet teleurstellen voelt zich VERPLICHT om de zaak over te nemen
28 3. Uitwerking 3) Berekende betrokkenheid Gedreven door mogelijke opportuniteitskost Investering veiligstellen MOET de zaak overnemen 4) Imperatieve betrokkenheid Twijfel over succesvolle carrière buiten familiebedrijf Gebrek aan vertrouwen in eigen bekwaamheid Gebrek aan alternatieven GENOODZAAKT de zaak overnemen
29 3. Uitwerking De Gouden regel Afspraken maken! Precieze timing van machtsoverdracht Brengt rust Kans om zich voor te bereiden Vermijden van uitstelgedrag De rol van de overdrager in de toekomst Vermijden van conflict Adequate communicatie rond de opvolging Toekomstplannen Strategie Voorstellen opvolger
30 Enkele cijfers 25% Verwacht overdracht binnen 5 jaar => 50% geen idee wie opvolger zal zijn Grootschalige enquête bij Vlaamse familiebedrijven in 2010 (IFB) Familiale opvolger Gemiddeld 34 jaar bij opvolging Diploma hoger onderwijs (23%) of universiteit (46%) 85% van opvolgers zijn mannen 15 jaar actief in familiebedrijf 60% heeft externe werkervaring (gemiddeld 4 jaar)
31 Enkele cijfers Overdragers Gemiddeld 62 jaar bij opvolging Diploma hoger onderwijs (23%) of universiteit (35%) 89% van overdragers zijn mannen Betrokkenheid bij familiebedrijf na vertrek: (bron: IFB)
32 Samengevat 7 tips voor een geslaagde opvolging 1) Zie de opvolging als een proces Meerdere jaren Geen rechtlijnig proces (Vokatribune, Jozef Lievens) 2) Concentreer u op de vijf essentiële vragen Vermijd een puur juridische en fiscale focus Waar wil de familie met het familiebedrijf naar toe? Wie gaat het familiebedrijf leiden? Wat is het toekomstige bestuursmodel van het familiebedrijf? Welke rol zal iedereen spelen in de toekomst? Hoe wordt de eigendom georganiseerd?
33 Samengevat 3) Wees realistisch Soms emotioneel moeilijke keuzes maken is mijn zoon/dochter wel bekwaam? Externe adviseur Assessment van opvolger 4) Bekijk alle alternatieven Familiale opvolging Verkoop Familiale controle 5) Gebruik governance als een trigger en buffer RvB kan ondernemer aanzetten tot start van opvolgingsproces RvB is buffer voor conflicten tussen overdrager en opvolger
34 Samengevat 6) Definieer haarschep de toekomstige rol van alle spelers Meeste spelers veranderen van rol Extra aandacht voor toekomstige rol van de overdrager (bv Adviseur? Bestuurslid? Voorzitter RvB?...) 7) Maak een totaalplan Stel schriftelijk plan op Actiepunten voor bedrijf, overdrager, opvolger, familie en eigendom oplijsten Voeg datums & deadlines toe
35 Bedankt voor jullie aandacht! Dr. Julie dekker Universiteit Hasselt Tel
7 tips om uw familiebedrijf succesvol door te geven aan de volgende generatie. Een samenvatting van de Family Business Happening.
7 tips om uw familiebedrijf succesvol door te geven aan de volgende generatie. Een samenvatting van de Family Business Happening. Familiebedrijven spelen overal ter wereld een belangrijke rol in onze economie.
Nadere informatievan havermaet groenweghe familieadviseurs
van havermaet groenweghe familieadviseurs van havermaet familieadviseurs groenweghe Heeft u al aan het volgende gedacht Wanneer is het ideale moment om over te dragen? Is de opvolging financieel verantwoord
Nadere informatiein 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides
in 12 slides Code Buysse II, samengevat in 12 slides 1 Governance principes De ondernemers hebben hun bedrijf nog niet in een vennootschapsstructuur ondergebracht. De ondernemers activeren een raad van
Nadere informatieHet managen van opvolging en de volgende generatie
Het managen van opvolging en de volgende generatie U hebt jarenlang hard gewerkt om uw bedrijf op te bouwen en tot een succes te maken en u wilt dat het in de familie blijft. Je kunt je kinderen het beste
Nadere informatieBedrijfsoverdracht in Vlaanderen
Bedrijfsoverdracht in Vlaanderen Onderzoek over de planning van de bedrijfsoverdracht uitgevoerd met de steun van Agentschap Ondernemen: Executive summary Prof. dr. Tensie Steijvers drs. Ine Umans Universiteit
Nadere informatiePresentatie Bedrijfsopvolging Bouwend Nederland Sectie Bouw Midden 27/06/11
Presentatie Bedrijfsopvolging Bouwend Nederland Sectie Bouw Midden 27/06/11 Agenda 1. Wie wij zijn 2. Wie bent u en hoe speelt bedrijfsopvolging bij u? 3. Wat verwacht u van deze bijeenkomst? 4. Wat wij
Nadere informatieNiet familiale managers in het. familiebedrijf
Niet familiale was het bijzonder boeiend en actueel onderwerp van de 9de dag van het georganiseerd door IFB (Instituut voor het Familiebedrijf) en bezieler Prof. Jozef Lievens. Deze dag van het is dan
Nadere informatieRobert de Vries. Oud DGA van keukenbladenfabriek. Sinds 2006 Register Adviseur Bedrijfsopvolging. Specialisatie: Het Familiebedrijf
Robert de Vries Oud DGA van keukenbladenfabriek Sinds 2006 Register Adviseur Bedrijfsopvolging Specialisatie: Het Familiebedrijf 2 Wanneer besluit tot overdracht? als men het zat is als de DGA niet meer
Nadere informatieVlaanderen is ondernemen. Overname kompas Continuïteit voor je onderneming AGENTSCHAP ONDERNEMEN. AGENTSCHAPONDERNEMEN.be
Vlaanderen is ondernemen Overname kompas Continuïteit voor je onderneming AGENTSCHAP ONDERNEMEN AGENTSCHAPONDERNEMEN.be Werken aan de continuïteit van uw onderneming is een heel proces en kan verschillende
Nadere informatieHet besturen van een familie en een bedrijf
Het besturen van een familie en een bedrijf Een familiebedrijf runnen is als jongleren. De doelstellingen van het bedrijf groei en goede resultaten realiseren moeten worden afgewogen tegen de behoeften
Nadere informatie4 juli 2017 Piet Spruijtenburg voorzitter werkgroep familiebedrijven
4 juli 2017 Piet Spruijtenburg voorzitter werkgroep familiebedrijven Thema kennissessie: BEDRIJFSOVERDRACHT IS MET NAME RELATIONEEL Veiligheid Vertrouwelijkheid/geheimhouding Passie, Plezier en Prestatie
Nadere informatieFamiliebedrijven presteren beter dan andere ondernemingen. Van onschatbare waarde(n) - Nieuw onderzoek 2017
Familiebedrijven presteren beter dan andere ondernemingen. waarde(n) - Nieuw onderzoek 2017 Nieuw onderzoek naar WAARDEOVERDRACHT bij familiebedrijven Erasmus centre for family Business, BDO en Rabobank.
Nadere informatieStappenplan bedrijfsoverdracht
Stappenplan bedrijfsoverdracht t.b.v. verkoper FASE 1: ORIËNTATIE 1 Wat wilt u precies overdragen? Het hele bedrijf? Het onroerend goed? Wordt de onderneming na overdracht voortgezet? 2 Hoe lang blijft
Nadere informatieDe intrede en de eerste jaren in het bedrijf
De intrede en de eerste jaren in het bedrijf door Gérard Lentz Stel, je ouders hebben jou al een paar keer gevraagd of je interesse hebt om in de zaak komen. Wellicht met de bedoeling om het op termijn
Nadere informatieDe Opvolgersacademie
De Opvolgersacademie Een kennisnetwerk voor opvolgers BEHOOR JIJ TOT DE VOLGENDE GENERATIE BINNEN HET FAMILIEBEDRIJF? Meer informatie en inschrijven via www.familiebedrijf.be/ opvolgersacademie of via
Nadere informatieWat is Waar(de)? & De P van People
Wat is Waar(de)? & De P van People Door: Tamme de Vries AA RV Register Valuator Blauwzaam Workshop 08 oktober 2015 Mijn winkel; Tamme B.V. Waardering bestaat uit twee componenten: EN Wat is kasstroom?
Nadere informatieBedrijfsoverdracht binnen de familie Het proces van opvolging wordt vaak onderschat
Voor een bedrijfsopvolging binnen de familie zijn er fiscale faciliteiten Bedrijfsoverdracht binnen de familie Het proces van opvolging wordt vaak onderschat Er komt een moment waarop u uw onderneming
Nadere informatieHet familiebedrijf en het nieuwe vennootschapsrecht. Jozef Lievens Roots Advocaten Instituut voor het Familiebedrijf Fellow Family Firm Institute
Het familiebedrijf en het nieuwe vennootschapsrecht Jozef Lievens Roots Advocaten Instituut voor het Familiebedrijf Fellow Family Firm Institute 1 77% VAN ALLE VENNOOTSCHAPPEN ZIJN FAMILIEBEDRIJVEN 2 Doelstellingen
Nadere informatieAndere dingen kunnen ons veranderen, maar we beginnen en eindigen met onze familie. Anthony Brandt.
Exitstrategieën Als er geen volgende generatie familieleden klaarstaat, bereid of in staat is het bedrijf voort te zetten, kan het zinvoller zijn een uittreedplan op te stellen in plaats van een opvolgingsplan.
Nadere informatieZit iedereen op één lijn?
Zit iedereen op één lijn? Werken aan goed bestuur. Bestuurder zijn in een familiebedrijf. Dit event is exclusief bedoeld voor bestuurders van familiebedrijven. Inschrijven kunt u op www.familiebedrijf.be
Nadere informatieDe Valkuilen van de Familiale overdracht. Jos Thys Manager Competence Center Familiebedrijven
De Valkuilen van de Familiale overdracht Jos Thys Manager Competence Center Familiebedrijven Competence Center Familiebedrijven Antwerp Management School Opdracht Agentschap Ondernemen in het kader van
Nadere informatieRoberto H. Flören. Berk Accountants en Belastingadviseurs Hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht. 2 december 2010
Groeiende familiebedrijven: balanceren tussen familie, bedrijf en emotie Prof.dr. Roberto H. Flören Berk Accountants en Belastingadviseurs Hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht 2 december 2010
Nadere informatieFamiliebedrijven. Emoties binnen familiebedrijven nader belicht
Familiebedrijven Emoties binnen familiebedrijven nader belicht 12 Van der Valk Ridderkerk 6 Scheepswerf Hoogerwaard 10 Kievit Kozijnen 4 Smit Mode 8 Wesotronic 14 Quotes & Tips VOORWOORD Bij Visser & Visser
Nadere informatieBedrijfsopvolging binnen of buiten Familieverband Mirjam van Praag Hoogleraar Ondernemerschap en organisatie (UvA) Wetenschappelijk directeur ACE
Bedrijfsopvolging binnen of buiten Familieverband Mirjam van Praag Hoogleraar Ondernemerschap en organisatie (UvA) Wetenschappelijk directeur ACE SIRET jaarcongres 13-9-2013 Amsterdam Actueel Oud-ondernemers
Nadere informatienr. 533 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 24 mei 2016 aan PHILIPPE MUYTERS Overdrachten familiebedrijf - Stand van zaken
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 533 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 24 mei 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Overdrachten familiebedrijf - Stand van zaken Vanaf 1 januari
Nadere informatieZit iedereen op één lijn?
Zit iedereen op één lijn? WERKEN AAN EEN GOED BESTUUR. Bestuurder zijn in een familiebedrijf Dit event is exclusief bedoeld voor bestuurders van familiebedrijven. Het Instituut voor het Familiebedrijf
Nadere informatieEnquête rond het familiebedrijf in België
www.pwc.be Enquête rond het familiebedrijf in België December 2010 Kernbevindingen 1. 1 op 2 respondenten ziet overheidsbeleid en regulering als één van de voornaamste externe uitdagingen voor hun onderneming.
Nadere informatieGeneratie- Management
Generatie- Management Vier generaties op de werkvloer. Werkt dat? Inleiding Kenmerken verschillende generaties / eigen invulling Veranderingen in samenwerken Werken in de toekomst Professional 3.0 Afsluiting
Nadere informatieSTRATEGIE IMPLEMENTATIE SUCCESFACTOREN
STRATEGIE IMPLEMENTATIE FACTOREN 9 FACTOREN VOOR STRATEGIE IMPLEMENTATIE STRATAEGOS.COM STRATEGIE IMPLEMENTATIE ALS CONCURRENTIEVOORDEEL 1 2 3 4 5 Om succesvol te zijn en blijven moeten organisaties hun
Nadere informatieIk wil mijn zoons helpen aan een netwerk, een adviespunt dat hen verder kan brengen als ze straks het roer overnemen.
Ik wil mijn zoons helpen aan een netwerk, een adviespunt dat hen verder kan brengen als ze straks het roer overnemen. Introductie Familiebedrijven zijn in Nederland veruit in de meerderheid. Zij leveren
Nadere informatieTIPS en een concreet STAPPENPLAN
TIPS en een concreet STAPPENPLAN Hoe je als ondernemer FOCUS houdt en direct vooruitgang boekt. Hoe zorg je ervoor dat je zonder extra inspanning toch ontzettend veel realiseert en je zeer voldaan gaat
Nadere informatieUitkomsten onderzoek bedrijfsoverdracht familiebedrijven. 20 juni 2012
Uitkomsten onderzoek bedrijfsoverdracht familiebedrijven 20 juni 2012 Samenvatting De waardering van het familiebedrijf vormt een belangrijk obstakel bij de overdracht van de onderneming. Vooral de waardering
Nadere informatieContinuïteit binnen familiale bedrijven. Belgian Corporate Finance Association 21 april 2015
Continuïteit binnen familiale bedrijven Belgian Corporate Finance Association 21 april 2015 Inhoud 1. Familiebedrijven vaak geen plan 2. Triggers voor de planning? 3. Koppelen plan aan reden planning =
Nadere informatiemet de juiste inhoudelijke ondersteuning. Wij leveren vanuit onze Twin-Management Methode deze combinatie van dienstverlening op maat.
Twin-Management Inspirerend en veelzijdig bestuurlijk advies Vanuit de gedachte dat ieder vraagstuk en probleemstelling meer dan één dimensie kent en dat naast inhoud ook het proces doorslaggevend is voor
Nadere informatie360 feedback assessment
360 feedback assessment Naam : Jan Voorbeeld Datum rapportage : oktober 2013 Opdrachtgever : Organisatie Contactpersoon : Ellen Roosen Mpact Training & Advies Overwaard 13, 4205 PA Gorinchem Nederland
Nadere informatieOndernemerscafé. Overname en opvolging eigen zaak
29-04-2013 Ondernemerscafé Overname en opvolging eigen zaak Nele Budeners & Axelle Henrard Studenten Faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen Universiteit Hasselt Wat onderzochten we? Onderwerpen Hoe
Nadere informatieStappenplan bedrijfsoverdracht
Stappenplan bedrijfsoverdracht Voor een succesvolle overdracht naar de volgende generatie Baker Tilly Berk An independent member of Baker Tilly International VOORWOORD Het proces van overdracht van eigendom,
Nadere informatieDit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie.
Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie. Via dit mailadres kunt u ook informatie aanvragen over de docentenhandleiding
Nadere informatieDit event is exclusief bedoeld voor bestuurders van familiebedrijven.
Dit event is exclusief bedoeld voor bestuurders van familiebedrijven. Het Instituut voor het Familiebedrijf pakt voor de zesde keer uit met een opleiding exclusief bedoeld voor familiale bestuurders. Goed
Nadere informatieBedrijfsoverdracht binnen de familie
Lentink Accountants/Belastingadviseurs brengt onder uw aandacht Bedrijfsoverdracht binnen de familie Het proces van opvolging wordt vaak onderschat Huizen, november 2013 1 Introductie Er komt een moment
Nadere informatieEuropese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen
Europese projecten in de praktijk Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen Europese projecten in de praktijk Waarom een Europees project? Hoe begin je aan een Europees project? Hoe stel je de aanvraag
Nadere informatie1. Situering 2. Voorbereiding 3. Beslissing 4. Uitwerking 5. Nazorg 6. Conclusie
1. Situering 2. Voorbereiding 3. Beslissing 4. Uitwerking 5. Nazorg 6. Conclusie 2 3 Situering Situering opvolging & overdracht van het (familie)bedrijf Mijn bedrijf is mijn leven. Mijn leven is mijn bedrijf
Nadere informatieExterne bestuurder in het familiebedrijf Een troefkaart voor de accountant. Jozef Lievens Partner Eubelius Advocaten!
Externe bestuurder in het familiebedrijf Een troefkaart voor de accountant Jozef Lievens Partner Eubelius Advocaten! Familie Bedrijf COMPLEXITEIT s:jgt Eigendom 2 Complexiteit Snoeien Complexiteit managen
Nadere informatieSlimmer werken met mensen
Slimmer werken met mensen Paul Breman Mijn Bedrijf 2.0 wordt mede gefinancierd met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie, de Provincie Utrecht en de Gemeente
Nadere informatieOntwikkel missie, visie, doelstellingen, waarden en normen
Stap 7 Ontwikkel missie, visie, doelstellingen, waarden en normen Doel Elke strategie moet vanuit sturende elementen worden opgebouwd. Deze elementen geven de richting aan waarin de onderneming wil evolueren;
Nadere informatieBedrijfsoverdracht, geen afbouwen maar opbouwen
Bedrijfsoverdracht, geen afbouwen maar opbouwen Bedrijfsoverdracht of -aankoop Een eigen bedrijf is vaak een levenswerk. Maar er komt een moment dat u de touwtjes uit handen zult geven. Moeilijk? Soms.
Nadere informatieImtech Traffic & Infra. Veel gestelde commerciële vragen
Imtech Traffic & Infra Veel gestelde commerciële vragen Royal Imtech N.V. organisatie: opheldering Royal Imtech NV (holding) Divisies Gebaseerd op landen Benelux Duitsland & Oost-Europa Nordic Spanje Verenigd
Nadere informatieFamiliebedrijven: honkvaste waarde voor de Nederlandse economie
Familiebedrijven: honkvaste waarde voor de Nederlandse economie Auteurs Ilse Matser Albertha Wielsma Inleiding Gaat met de verkoop van Nederlandse bedrijven aan buitenlandse investeerders ook de economische
Nadere informatieVERNIEUWEND SAMENWERKEN
VERNIEUWEND SAMENWERKEN Samen vernieuwen we de dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden 12 PUNTEN VOOR VERNIEUWEND SAMENWERKEN Beter samenwerken betekent veranderen. Maar hoe doe je dat? In deze
Nadere informatieOvernames en doorgroei van familiale kmo s: Beschrijvende analyses
STEUNPUNT ONDERNEMEN EN REGIONALE ECONOMIE NAAMSESTRAAT 61 BUS 3550 BE-3000 LEUVEN TEL + 32 16 32 66 61 FAX + 32 16 37 35 11 store@kuleuven.be www.steunpuntore.be Beleidsrapport STORE-B-14-016 Overnames
Nadere informatieGeëngageerde medewerkers zijn minder afwezig
DraagZorgvoorUwZorg Zorg voor Uw Talent Geëngageerde medewerkers zijn minder afwezig Bert Laurier & Peter Beeusaert & Hilde Billen Consultants SD Worx Leadership & Strategy Engagement, meer dan tevredenheid
Nadere informatieSamenwerken in familiebedrijven Ruitenburg University maart 2017
Samenwerken in familiebedrijven Ruitenburg University maart 2017 1 2 Doel vandaag - Familie belonen vanuit de onderneming - Samenwerkingsvormen ondernemingsstructuren - Beloningsvormen bestuurders buiten
Nadere informatieMVO. Workshop 2. Stakeholders. Naam Begeleider
MVO Workshop 2 Stakeholders Naam Begeleider MVO Vlaanderen Naam van uw begeleider hier 2 01 02 03 04 05 3 Wat zijn stakeholders? Stakeholders zijn alle partijen die worden beïnvloed door de activiteiten
Nadere informatieSpecialisten. bedrijfsovernames. Company Brokers, Bedrijfsopvolging, altijd maatwerk. Specialist. Serieus en betrouwbaar. Resultaat georiënteerd
Specialisten bedrijfsovernames Company Brokers, Bedrijfsopvolging, altijd maatwerk Al meer dan 15 jaar ondersteunt Company Brokers ondernemers bij de overdracht of aankoop van de onderneming en richt zich
Nadere informatieRabo Leergang Bedrijfsoverdracht
Rabo Leergang Bedrijfsoverdracht Familiebedrijf Voor een soepele overdracht naar de volgende generatie U heeft hard gewerkt om het familiebedrijf te maken tot wat het nu is. Er komt een tijd om zaken los
Nadere informatieIntroductie. Ik wil mijn zoons helpen aan een netwerk, een adviespunt dat hen verder kan brengen als ze straks het roer overnemen.
Introductie Familiebedrijven zijn in Nederland veruit in de meerderheid. Zij leveren een onmisbare bijdrage aan innovatie en groei. Zij zijn de grootste werkgever en vormen de economische hoeksteen van
Nadere informatieEXTERNAL INVESTORS IN PRIVATE FAMILY FIRMS AN EXPLORATORY STUDY OF FAMILY FIRM HETEROGENEITY JEROEN NECKEBROUCK, SOPHIE MANIGART & MIGUEL MEULEMAN
EXTERNAL INVESTORS IN PRIVATE FAMILY FIRMS AN EXPLORATORY STUDY OF FAMILY FIRM HETEROGENEITY JEROEN NECKEBROUCK, SOPHIE MANIGART & MIGUEL MEULEMAN Overzicht Controle in het familiebedrijf Governance en
Nadere informatie10 Tips. over Leiderschap voor startende Managers. 2014 zwaartekracht academie
10 Tips over Leiderschap voor startende Managers 1. 1 Accepteer het feit dat jij nog steeds veel moet leren. Je hebt de afgelopen jaren keihard gewerkt om dit te bereiken. Op jouw vakgebied heb je de nodige
Nadere informatieLeiderschap. Overzicht: Zonder inhoud
Leiderschap Overzicht: Wat zijn leiders en managers? Macht & Invloed Bronnen van macht Wie kiezen we zelf als leider? Leiderschapsstijlen Wat werkt niet? Volgers dr. Carina J. Wiekens Zonder inhoud De
Nadere informatieHet familiebedrijf Copyright 2015 Focus op verbeteren, position paper, januari 2015
Het familiebedrijf Copyright 2015 Focus op verbeteren, position paper, januari 2015 0. Inleiding Met 260.000 bedrijven (dat is 69 % van alle bedrijven) neemt het familiebedrijf in Nederland een belangrijke
Nadere informatieVOORWOORD. Voorzitter MKB-Nederland
VOORWOORD Het economisch belang van bedrijfsoverdracht mag niet genoeg benadrukt worden. Het valt mij op dat de aandacht voor dit onderwerp met name is gericht op de uittredende ondernemer. Dat is ook
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatie4/04/2019. Hoe werken aan een succesvol team? Een (h)echt team? Een (h)echt team? Hoe bouwen aan een (h)echt team?
Hoe werken aan een succesvol team? Liesbeth Vanhelmont 1 Een (h)echt team? Hoe bouwen aan een (h)echt team? De 5 frustraties van een team (Lencioni) Concrete toepassing Tips Met het model aan de slag in
Nadere informatieBedrijfsoverdracht in Vlaanderen
Bedrijfsoverdracht in Vlaanderen Onderzoek over de planning van de bedrijfsoverdracht uitgevoerd met de steun van Agentschap Ondernemen Prof. dr. Tensie Steijvers drs. Ine Umans Universiteit Hasselt RCEF
Nadere informatieFamiliebedrijfskunde is. inmiddels een volwassen. discipline en bevordert de. integratie van disciplines. uit verschillende terreinen
Familiebedrijfskunde is inmiddels een volwassen discipline en bevordert de integratie van disciplines uit verschillende terreinen Financiële planning is een cruciale succes factor voor de continuïteit
Nadere informatieVRAGENLIJST URKER MKB FAMILIEBEDRIJF
VRAGENLIJST URKER MKB FAMILIEBEDRIJF Naam organisatie: Naam DGA: Generatie: Hoeveel jaar betrokken: Branche: Omzet 2013: Personeelsleden: Familiair personeel - Ontstaan Historie - Opbouw - Doelstellingen
Nadere informatieCHECKLIST. HVK Stevens Legal Prins Bernhardplein 200 1097 JB Amsterdam
Aan de hand van deze checklist kan worden nagedacht over de positie van de familie ten opzichte van het familiebedrijf, alsmede over eventuele vermogensplanning. 1 VOORBESCHOUWING 1.1 Doelstellingen Wat
Nadere informatieThema 4. Leiding geven, plannen en controleren
Thema 4 Leiding geven, plannen en controleren 1. Controleren Het controleproces bestaat uit 3 fasen 1 2. Leiding geven Bron: De Tijd (20/11/2014) a) Leiderschap is het vermogen om groepen of individuen
Nadere informatieING, partner van familiale ondernemers
ING, partner van familiale ondernemers Familiebedrijven, de motor van de economie Leidt u een familiebedrijf? Familiebedrijven professionaliseren In België vertegenwoordigen familiebedrijven maar liefst
Nadere informatieOPLEIDING VOOR BOEKHOUDERS EN ACCOUNTANTS OVER HET OVERDRACHTSPROCES EN DE EMOTIONELE/RELATIONELE ASPECTEN BIJ EEN BEDRIJFSOVERDRACHT
OPLEIDING VOOR BOEKHOUDERS EN ACCOUNTANTS OVER HET OVERDRACHTSPROCES EN DE EMOTIONELE/RELATIONELE ASPECTEN BIJ EEN BEDRIJFSOVERDRACHT KMO s begeleiden in alle facetten van een Verzorgd door de Antwerp
Nadere informatieClavis, van harte gefeliciteerd! Bedankt voor de bijdrages die jullie aan onze opleidingen geven Ontwikkelingen in de Private Wealth sector Vermogen
Clavis, van harte gefeliciteerd! Bedankt voor de bijdrages die jullie aan onze opleidingen geven Ontwikkelingen in de Private Wealth sector Vermogen Ronald Heijn RBA EPP 10 oktober 2018 2 Even voorstellen:
Nadere informatieOPI-PMO - PROJECT MANAGER VERANTWOORDELIJKHEDEN I.V.M. INFORMATIEBEVEILIGING EN VERANTWOORD SPEL
Functiedetail FUNCTIE : OPI-PMO - Project Manager FUNCTIEFAMILIE : Technology AFDELING : Technology DATUM LAATSTE AANPASSING: mei 2010 FUNCTIETITEL DIRECTE LEIDINGGEVENDE: Senior Program Manager OUDE CODE:
Nadere informatieDe hoofdverpleegkundige als pacemaker. op naar een kwaliteitsvollere relatie tussen patiënt en medewerkers
op naar een kwaliteitsvollere relatie tussen patiënt en medewerkers voorzijde links rechts de hospital coach 1982- papierberg regels personeelstekort flexibele werkuren burn-out visie missie empowerment
Nadere informatieKennisbijeenkomst Bedrijfsoverdracht. 16 mei 2013
Kennisbijeenkomst Bedrijfsoverdracht 16 mei 2013 Van bedrijf naar kapitaal Vóór en na de bedrijfsoverdracht drsj.j.a. Knol, 06-8197 2288 Agenda 1. Verkoop klaar maken van uw onderneming 2. Bedrijf verkocht:
Nadere informatieRapport over het werkprofiel van Accountmanager
Rapport over het werkprofiel van Accountmanager Identificatienummer: Publicatiedatum: 9 april 2015 Leeswijzer Dit rapport omschrijft het werkprofiel van 'Accountmanager' zoals die door Torck International
Nadere informatieEXCELLENT FAMILIEBEDRIJF: VRAGENLIJST
EXCELLENT FAMILIEBEDRIJF: VRAGENLIJST VKW Limburg Expertisecentrum Familiebedrijven Hasselt, 2017 1 SITUERING Het Expertisecentrum Familiebedrijven van VKW Limburg, dat al 12 jaar familiebedrijven ondersteunt
Nadere informatieVFB Event Financiële planning. Langer leven zonder zorgen?
VFB Event Financiële planning Langer leven zonder zorgen? LEO STEVENS & CIE. PUUR EN PERSOONLIJK VERMOGENSBEHEER. P. 2 De impact van familiale zorgen : welke voorzorgen moet u nemen LEO STEVENS & CIE.
Nadere informatieStappenplan bedrijfsoverdracht. wanneer en hoe eraan beginnen?
Stappenplan bedrijfsoverdracht wanneer en hoe eraan beginnen? 1 voorwoord U werkt elke dag om uw zaak succesvol uit te bouwen en zo mogelijk verder te laten groeien. Uiteraard wilt u die inspanningen laten
Nadere informatieMedewerkerstevredenheidsonderzoek
Medewerkerstevredenheidsonderzoek Ontdek de kracht van feedback! 160+ uitgewerkte voorbeeldvragen 13 thema s Versie 5.00 Email: info@voorbeeldtevredenheidsonderzoek.nl www.voorbeeldtevredenheidsonderzoek.nl
Nadere informatieDE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM
DE AFDELING MANAGEMENT VAN NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM VERANDERING CRUCIAAL IN TURBULENTE OMGEVINGEN 1 Bedrijfstakken worden continue verstoord door start-ups, nieuwe technologieën, veranderde consumenten
Nadere informatieGENERATIES OP HET WERK: 10 VERRASSINGEN
GENERATIES OP HET WERK: 1 1. Structuur A ALGEMENE INLEIDING INLEIDING DE GENERATIES DEELNEMERS STRUCTUUR VAN HET ONDERZOEK STEEKPROEF EN METHODE B RESULTATEN MIJN GENERATIE MIJN KIJK OP DE ONDERNEMING
Nadere informatieMasterplan voor opvolging en overname in Vlaanderen
Vraag uw gratis infopakket via www.agentschapondernemen.be info@agentschapondernemen.be of bel gratis naar 0800 20 555 Masterplan voor opvolging en overname in Vlaanderen 1 aanspreekpunt van de Vlaamse
Nadere informatieNajaarsseminar VAB Geld als Water
Najaarsseminar VAB Geld als Water 7 november 2013 Lodewijk Kolfschoten Stelling 1 Mijn klanten willen alleen maar bankfinanciering Page 2 Crowdfunding Page 3 Wat is crowdfunding? Een alternatieve wijze
Nadere informatieCultuurverandering. Van Oort & Ros Partners bij ontwikkeling. Inhoudsopgave 1. Visie op cultuurverandering 2. Schema Afstemming individu organisatie 5
Van Oort & Ros Partners bij Ontwikkeling Adres: Kerkedijk 11, 1862 BD Bergen Website: www.vanoort-ros.nl E-mail: info@vanoort-ros.nl Telefoon: 072-5814749 Cultuurverandering Inhoudsopgave 1 Visie op cultuurverandering
Nadere informatieLEAN ISO 9001. Mede mogelijk gemaakt door ISO 9001:2015
LEAN ISO 9001 Mede mogelijk gemaakt door ISO 9001:2015 Wie is er bekend met: ISO 9001 ISO 9001:2015 LEAN 2 LEAN ISO 9001 ISO 9001 Algemeen toepasbaar bedrijfskundig model om je organisatie adequaat in
Nadere informatieVAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen
VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen AANLEIDING De creatieve industrie is een sector die de economische en culturele waarde van betekenis centraal stelt en exploiteert. Deze
Nadere informatieVERTROUWEN & VERANTWOORDELIJKHEID WIM VANDERSTRAETEN
VERTROUWEN & VERANTWOORDELIJKHEID WIM VANDERSTRAETEN VAN WAAR KOMT VERTROUWEN? De EU markt (economisch): groei staat onder druk Voor het eerst sinds jaren Oorzaken? Opvoeding? Opleiding? Economie? Waarom?
Nadere informatieErvaar de voordelen van onze. 75 jaar ervaring!
Ervaar de voordelen van onze 75 jaar ervaring! Jos Klaasse (1956) Jos is fiscalist en ondernemersadviseur. Hij heeft o.a. maatschappen in de financiële en dienstverlenende sector en MKB-ondernemers als
Nadere informatieBeste medewerksters en medewerkers, Albert M. Baehny Chief Executive Officer
Het Geberit Kompas Beste medewerksters en medewerkers, Een bedrijf moet weten waar het voor staat en waar het heen wil. Het Geberit Kompas geeft onze belangrijkste principes en basiswaarden weer. Voor
Nadere informatieTraining Creatief denken
Training Creatief denken Creatief denken: een oplossing voor elk probleem Creatief denken is vandaag de dag een must. De markt verandert razendsnel en als je niet innovatief bent, loop je achter de feiten
Nadere informatieFAMILIEVERMOGEN MOET EEN ZEGEN ZIJN
ANTWERP MANAGEMENT SCHOOL HEEFT EEN FAMILY WEALTH INSTITUTE FAMILIEVERMOGEN MOET EEN ZEGEN ZIJN Veel ondernemende families willen zich professioneel laten begeleiden om hun patrimonium samen te houden,
Nadere informatieHet verschíl maken vanuit Inzicht & Systemisch overzicht!
Thales HR-dag 24 september 2015 Het verschíl maken vanuit Inzicht & Systemisch overzicht! De oplossing vind je nooit op het niveau van het probleem zelf Waar of Niet Waar? De kracht van systemische (organisatie)
Nadere informatieSTICHTING KINDANTE. Visie Personeel
STICHTING KINDANTE Visie Personeel Visie Personeel 1 Inleiding De onderwijskundige visie van stichting Kindante vormt de basis voor de wijze waarop de Kindantescholen hun onderwijs vormgeven. Dit vraagt
Nadere informatieM Bedrijfsoverdrachten in het MKB
M200316 Bedrijfsoverdrachten in het MKB dr. J. Meijaard drs. B.J. Diephuis Zoetermeer, 17 februari 2004 Op dit moment zijn meer bedrijven dan ooit bezig met een bedrijfsoverdracht. Een flink deel van de
Nadere informatieDE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT
DE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT WELKOM PROGRAMMA Welkom Introductie ORMIT Aan de slag! - Myrte Ferwerda - Ingrid van Tienen - Alla Liberova Deel 1: Je kan pas iets
Nadere informatie2 Voorwoord. Wij hebben voor ons bedrijf duidelijke strategische prioriteiten en ambitieuze doelen bepaald.
Visie en Waarden 2 Voorwoord Wij hebben voor ons bedrijf duidelijke strategische prioriteiten en ambitieuze doelen bepaald. Momenteel werken wij aan een Winning Culture bij Henkel, die ons zal helpen onze
Nadere informatie!"#$%&'(%)&*+$,)-./.0
!"#$%&'(%)&*+$,)-./.0 Leiderschap is het individuele vermogen om richting te geven en anderen er toe aan te zetten om samen op een efficiënte manier, de vooropgezette doelen te realiseren. Zorgzaam leiderschap
Nadere informatieFederaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen AC-Kruidtuin - Food Safety Center Kruidtuinlaan 55 1000 Brussel Tel.: 02 211 82 11 www.favv.be Verantwoordelijke uitgever: Herman Diricks Februari
Nadere informatieStrategisch netwerken. 02 september 2015
Strategisch netwerken 02 september 2015 Strategisch netwerken ## augustus 2015 Onderwerpen Diverse strategieën. Opdrachten. Zet aan tot actie om een keuze te maken. Focus. Doe het constant. 3 Inleiding
Nadere informatieSturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas
Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE Sturen op ICT en samenhang met business Maes als onderzoek model Vanuit onderzoek in bedrijfsleven: IT beslissing Rol Directie Consequentie
Nadere informatie