Voorwoord. Namens het team van de Hoeve, Nancy de Graaff. Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

Transcriptie

1

2 Natuurlijk verbonden Leren doe je altijd in relatie tot

3 Voorwoord Kinderen, zijn ze niet wonderlijk? Vanaf het eerste moment dat ze er zijn, zijn ze adembenemend mooi. Al gauw zoekt de baby zijn weg naar de moederborst op zoek naar voeding, geborgenheid en liefde. De natuurlijke band tussen moeder en kind is gelegd. Het kind is afhankelijk van deze band. Zonder een moeder of vader kan hij niet overleven. De verbintenis die ontstaat is meestal vanzelfsprekend. Na de eerste vier jaar gaat het kind naar de basisschool. Alle kenmerkende eigenschappen van de mens heeft het kind zich dan al eigen gemaakt. Het kind heeft geleerd gedrag na te doen van zijn ouders en van andere familieleden en vrienden om zich heen. Maar het kind is nog niet af, er moet nog veel geleerd worden. En over dat verdere leren wordt verschillend gedacht. Opgroeien doet het kind het beste in een omgeving die veilig is en uitdaging biedt. Dit betekent op de Hoeve dat er eerst gewerkt wordt aan de relatie tussen het kind en de leerkracht. Er ontstaat een verbintenis die enkele jaren duurt en die zo vertrouwd is voor het kind, dat hij zich verbonden voelt met de leerkracht en de school. Op hetzelfde moment legt de leerkracht ook contact met de ouders. Samen dragen ze in de jaren die volgen zorg voor de ontwikkeling van het kind. Natuurlijk verbonden is de naam van het schoolplan Dit plan gebruikt het Hoeveteam om inhoud en richting te geven aan het dagelijkse leren van onze kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 13 jaar. Het is belangrijk om kinderen te leren leven in verbondenheid. Leren doe je immers altijd in relatie tot een ander. Zonder een betrokken medemens komt het kind niet tot ontwikkeling. Je hele leven ben je afhankelijk van anderen. Bedenk maar eens hoeveel mensenhanden bezig zijn geweest om jou s middags te laten genieten van je boterham met kaas. Wanneer je je bewust wordt van de wederzijdse afhankelijkheid van alle mensen, besef je ook je eigen verbondenheid met de mensen om je heen en de verantwoordelijkheid die dat met zich meebrengt. Succes in het leven kent vele vormen en sommige daarvan zijn bewonderenswaardiger dan andere. Vinden we het begeren van een hoog salaris, macht en aanzien belangrijk of zien wij succes liever terug in het hebben van liefdevolle relaties, groei van kwaliteiten of het plezier in het uitvoeren van je beroep? De huidige mens beantwoordt steeds vaker dat hij alles wil hebben. We proberen alle kansen te grijpen en keuzes maken hoeft niet meer, immers de hele wereld lijkt aan je voeten te liggen als je geld hebt. Materiële welvaart herbergt echter een groot gevaar in zich: als je eenmaal een bepaald materieel doel hebt bereikt, wil je meer. Een koekje is niet genoeg, je wilt het hele pak. Zo is het ook met het onderwijs gegaan de laatste decennia. In onze zoektocht naar materiële welvaart zijn we begonnen onze kinderen steeds eerder voor te bereiden op de maatschappelijke ladder die leidt naar een hogere economische status, in plaats van naar wijsheid en een gelukkig leven. De overmatige nadruk op toetsscores en resultaten op taal- en rekenonderwijs bereiken onze jonge kinderen. Laten we onze kinderen niet zo jong al afrekenen op toetsscores, resultaten of mindere capaciteiten. Geef ze voeding, geborgenheid, uitdaging en liefde en dan zullen we versteld staan van de prachtige kwaliteiten die zich dan bij hen openbaren. Namens het team van de Hoeve, Nancy de Graaff Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

4 Inhoudsopgave VOORWOORD 3 INHOUDSOPGAVE 4 INLEIDING 6 1. DE HOEVE, EEN LEEF- EN WERKGEMEENSCHAP INLEIDING KORTE BESCHRIJVING VAN DE SCHOOL DE BASISPRINCIPES ALS GRONDSLAG VAN DE SCHOOL De basisprincipes 1 t/m 5: de mens De basisprincipes 6 t/m 10: de samenleving De basisprincipe 11 t/m 20: de school DE MISSIE VAN DE HOEVE ZELFEVALUATIE Het onderzoek onder de kinderen van de bovenbouw Het onderzoek onder de ouders Het onderzoek onder de teamleden Het visitatierapport Hoe nu verder met de resultaten van deze onderzoeken? ONZE BELANGRIJKSTE STERKE EN MINDER STERKE PUNTEN Sterke punten Minder sterke punten ONZE BELANGRIJKSTE KANSEN EN BEDREIGINGEN Kansen Bedreigingen ONDERWIJSKUNDIG BELEID INLEIDING DOELSTELLING OVER DE BETEKENIS VAN LEREN Kenmerken van wereldoriëntatie, een checklist GROEPSSAMENSTELLING ROOSTER VAK- EN VORMINGSGEBIEDEN Nederlandse taal Rekenen en wiskunde Engelse taal Wereldoriëntatie Kunstzinnige vorming Bewegingsonderwijs MULTICULTUREEL ONDERWIJS OECUMENE ZORG PERSONEELSBELEID INLEIDING VERDELING VAN TAKEN EN WERKZAAMHEDEN GESPREKKENCYCLUS Functietoewijzing Promotie NASCHOLING ARBEIDSOMSTANDIGHEDENBELEID Veiligheid Gezondheid en welzijn 30

5 4. KWALITEITSBELEID INLEIDING DEFINITIE KWALITEITSZORG INRICHTING VAN ONZE KWALITEITSZORG Inhoud De Jenaplankernkwaliteiten Externe en interne analyse Evaluatie van visie en missie Evaluatie van ons onderwijs Collegiale consultatie DE ZES CRITERIA HUISVESTING VERBETERPUNTEN IN DE BLOKPERIODE Naar een rijkere blokperiode in de verschillende bouwen De ontwikkeling van zelfstandigheid van kinderen in de blokperiode LEREN SAMENSPELEN Wat is spelen? Plagen of pesten? Werkwijze DAT S ANDERE TAAL LEZEN IN DE BOVENBOUW REKENMETHODE OECUMENE LERENDE ORGANISATIE ZORG Wat is passend onderwijs op de Hoeve? Zorgprofiel Hoe wordt er gewerkt? Wat willen we verbeteren? INFORMATIE- EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE (ICT) SAMENWERKING MET EXTERNE INSTANTIES PLAN VAN AANPAK DOELEN De blokperiode Dat s andere taal Rekenmethode Oecumene Lerende organisatie Zorg ICT Samenwerking met externe instanties PLANNING TOT SLOT 54 Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

6 Inleiding Hoofdstuk 1, De Hoeve, een leef- en werkgemeenschap is een korte beschrijving van de school gevolgd door de basisprincipes en de missie van de Hoeve. Om een goed beeld te krijgen van de school als geheel is een zelfevaluatie uitgevoerd. Naast de uitwerking van de enquêtes die zijn uitgevoerd onder de bovenbouwkinderen, ouders en teamleden, worden tevens de belangrijkste punten beschreven uit het visitatierapport dat geschreven is door een Jenaplanspecialist. Hoofdstuk 2, Onderwijskundig beleid introduceert de doelstelling van de school en wat de betekenis is van leren. Aan de hand van een checklist maakt de lezer kennis met de wijze van leren als het gaat om wereldoriëntatie. Het hoofdstuk vervolgt met een verhaal over de groepssamenstelling en het rooster. Vaken vormingsgebieden verwijst naar de verschillende zaakvakken en wijze waarop dat op de Hoeve wordt vormgegeven. Hoofdstuk 3, Personeelsbeleid geeft inzicht in de verdeling van de taken en werkzaamheden van het personeel. Daarna wordt een indruk gegeven van de gesprekkencyclus, functietoewijzing, promotie en nascholing van leerkrachten. In dit hoofdstuk wordt tevens verwezen naar het arbeidsomstandighedenbeleid. Hoofdstuk 4, Kwaliteitsbeleid beschrijft de definitie van kwaliteitszorg, gevolgd door de Jenaplankernkwaliteiten. Aan de hand van zes criteria worden voorbeelden geven van de wijze waarop wij inhoud geven aan het onderwijs. Tevens staan we stil bij de wijze waarop wij het onderwijs evalueren. Het hoofdstuk wordt afgesloten met onze visie op huisvesting. Hoofdstuk 5, Verbeterpunten in geeft u een uitgebreid overzicht van de onderwijskundige ontwikkelingen die wij de vorige jaren in gang hebben gezet en de verbeterpunten voor de komende jaren. Hoofdstuk 6, Plan van aanpak beschrijft de uitgangspunten die leidend zijn bij de uitvoering van de doelen die genoemd zijn. De planning maakt duidelijk op welk moment de ontwikkeling in gang wordt gezet en uitgevoerd moet zijn. In Tot slot wordt afgesloten en wordt er een korte, kritische blik op het verleden, heden en de toekomst geworpen.

7 1. De Hoeve, een leef- en werkgemeenschap 1.1. Inleiding Dit hoofdstuk gaat over de context waarbinnen het onderwijs op onze school gestalte krijgt. Na een korte omschrijving van de school volgen samenvattingen van diverse onderzoeken die hebben plaatsgevonden in het kader van de zelfevaluatie. Daarna volgt een weergave van zowel de kansen en bedreigingen als de sterke en minder sterke kanten van onze school. Vervolgens geven wij met de opsomming van de basisprincipes en kernkwaliteiten onze visie op opvoeding en onderwijs, waarna we het geheel samenvatten in onze missie Binnen de opvoeding het onderwijs" Korte beschrijving van de school De Hoeve is een oecumenische Jenaplanbasisschool en staat sinds 1972 in de wijk Kantemars in Hoevelaken. Een wijk die qua bevolking breed is opgebouwd (sociaal, cultureel, financieel). We beschikken over vier groepen in de onderbouw, vijf in de middenbouw en vier in de bovenbouw. Op termijn verwachten wij geen belangrijke veranderingen met betrekking tot het aantal kinderen. Het bevoegd gezag heeft bepaald dat verdere groei niet toelaatbaar is, omdat daarmee de capaciteitsgrenzen van het schoolgebouw worden bereikt. Er werken op onze school m.i.v. 1 augustus 2011 tweeëntwintig onderwijsgevende personeelsleden, een secretaresse/ ICT-coördinator, een conciërge en een handvaardigheidondersteuner. Een aantal leerkrachten heeft zich gespecialiseerd in het begeleiden van kinderen die speciale zorg behoeven. Op 1 oktober 2010 zitten er 315 kinderen op school, verdeeld over dertien groepen. De Hoeve is een witte school en wordt bevolkt door kinderen afkomstig uit midden en hogere inkomensgroepen. De Hoeve heeft een grensoverstijgende functie, de kinderen uit de hele regio komen naar de Hoeve De basisprincipes als grondslag van de school De Hoeve is een Jenaplanschool. Op een Jenaplanschool zijn 20 uitspraken richtinggevend. We noemen ze basisprincipes De basisprincipes 1 t/m 5: de mens 1. Elk mens is uniek; zo is er maar één. Daarom heeft ieder kind en elke volwassene een onvervangbare waarde. 2. Elk mens heeft het recht een eigen identiteit te ontwikkelen. Deze wordt zoveel mogelijk gekenmerkt door:zelfstandigheid, kritisch bewustzijn, creativiteit en gerichtheid op sociale rechtvaardigheid. Daarbij mogen ras, nationaliteit geslacht, seksuele geaardheid, sociaal milieu, religie, levensbeschouwing of handicap geen verschil uitmaken. 3. Elk mens heeft voor het ontwikkelen van een eigen identiteit persoonlijke relaties nodig: met andere mensen; met de zintuiglijke waarneembare werkelijkheid van natuur en cultuur; met de niet zintuiglijk waarneembare werkelijkheid. 4. Elk mens wordt steeds als totale persoon erkend en waar mogelijk ook zo benaderd en aangesproken. 5. Elk mens wordt als een cultuurdrager en -vernieuwer erkend en waar mogelijk ook zo benaderd en aangesproken. Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

8 De basisprincipes 6 t/m 10: de samenleving 6. Mensen moeten werken aan een samenleving die ieders unieke en onvervangbare waarde respecteert. 7. Mensen moeten werken aan een samenleving die ruimte en stimulansen biedt voor ieders identiteitsontwikkeling. 8. Mensen moeten werken aan een samenleving waarin rechtvaardig, vreedzaam en constructief met verschillen en veranderingen wordt omgegaan. 9. Mensen moeten werken aan een samenleving die respectvol en zorgvuldig aarde en wereldruimte beheert. 10. Mensen moeten werken aan een samenleving die de natuurlijke en culturele hulpbronnen in verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties gebruikt De basisprincipe 11 t/m 20: de school 11. De school is een relatief autonome coöperatieve organisatie van betrokkenen. Ze wordt door de maatschappij beïnvloed en heeft er zelf ook invloed op. 12. In de school hebben de volwassenen de taak de voorgaande uitspraken over mens en samenleving tot (ped)agogische uitgangspunt voor hun handelen te maken. 13. In de school wordt de leerstof zowel ontleend aan de leef- en belevingswereld van de kinderen als aan de cultuurgoederen die in de maatschappij als belangrijke middelen worden beschouwd voor de hier geschetste ontwikkeling van persoon en samenleving. 14. In de school wordt het onderwijs uitgevoerd in pedagogische situaties en met pedagogische middelen. 15. In de school wordt het onderwijs vorm gegeven door een ritmische afwisseling van de basisactiviteiten gesprek, spel, werk en viering. 16. In de school vindt overwegend heterogene groepering van kinderen plaats, naar leeftijd en naar ontwikkelingsniveau, om het leren van en zorgen voor elkaar te stimuleren. 17. In de school worden zelfstandig spelen en leren afgewisseld en aangevuld door gestuurd en begeleid leren. Dit laatste is expliciet gericht op niveauverhoging. In dit alles speelt het initiatief van de kinderen een belangrijke rol. 18. In de school neemt wereldoriëntatie een centrale plaats in, met als basis ervaren, ontdekken en onderzoeken. 19. In de school vindt gedrag- en prestatiebeoordeling van een kind zoveel mogelijk plaats vanuit de eigen ontwikkelingsgeschiedenis van dat kind en in samenspraak met hem. 20. In de school worden veranderingen en verbeteringen gezien als een nooit eindigend proces. Dit proces wordt gestuurd door een consequente wisselwerking tussen doen en denken.

9 1.4. De missie van de Hoeve Als team vinden wij dat op onze Jenaplanschool kinderen zich moeten kunnen ontwikkelen tot verantwoordelijke en zelfstandige personen. Al ons doen en laten op school vindt in eerste instantie plaats vanuit opvoedkundig perspectief met aandacht voor de totale ontwikkeling van het kind. Daarin vindt onderwijs plaats. Samengevat: Binnen de opvoeding het onderwijs 1.5. Zelfevaluatie In het najaar van 2010, dus aan het einde van de looptijd van het schoolplan , heeft de school een zelfevaluatie uitgevoerd. Er zijn onderzoeken gehouden onder de bovenbouwkinderen, onder de ouders en onder de teamleden. Voorts heeft een extern, onafhankelijk, gerenommeerd instituut een visitatierapport geschreven. Van de drie onderzoeken en van het visitatierapport geven we in hoofdstuk t/m de belangrijkste conclusies weer Het onderzoek onder de kinderen van de bovenbouw Het is boeiend om de antwoorden van de 124 bovenbouwkinderen te lezen. Over school zijn de kinderen erg tevreden. Uit de benchmark, die opgebouwd is uit de Algemene Tevredenheid vragen en toont hoe onze school ten opzichte van andere scholen scoort, blijkt dat bovenbouwkinderen vinden dat ze veel op school leren (cijfer: 8,7) en dat ze het leuk vinden op school (cijfer: 8,4). Over de stelling Ik krijg genoeg aandacht van de juf en/of meester, geeft 84 % aan het er een beetje of helemaal mee eens te zijn. 13 % is hierover neutraal. Wat verwachten deze bovenbouwkinderen van de leerkracht? Wat kunnen wij daar aan doen? Op de vraag: De leerkracht luistert goed naar mij als ik hem/haar iets vraag, antwoordt 67 % helemaal mee eens en 25 % beetje mee eens. 9 % van de kinderen geeft aan niet te durven zeggen in de klas wat hij wil. 72 % van de kinderen durft dat wel. In hoeverre zijn de Hoevekinderen mondig genoeg? Hoe leren we kinderen te verwoorden wat ze willen zonder dat ze het idee hebben alles te kunnen krijgen wat ze willen? Op de vraag: Word jij weleens gepest op school? zegt 11 % vaak, 23 % soms en 66 % bijna nooit of nooit. Pest jij weleens andere kinderen op school? 1 % zegt vaak, 10 % soms, 89 % bijna nooit of nooit. Wat veroorzaakt het verschil van beleving? Wanneer spreek je over pesten en wanneer is er sprake van plagen of ander gedrag dat als vervelend wordt ervaren? Hoe leren we kinderen rekening te houden met elkaar? In hoeverre maken de leerkrachten de kinderen bewust van hun (negatieve) gedrag? Op de stelling: De leerkracht zorgt ervoor dat vervelende kinderen worden aangepakt antwoordt 40 % helemaal mee eens, 42 % een beetje mee eens en 18 % is neutraal of niet mee eens. Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

10 Het onderzoek onder de ouders In de periode van 13 september t/m 30 september 2010 is onderzoek gedaan naar de tevredenheid van ouders op de Hoeve. 47 ouders hebben de online enquête ingevuld. 98% van de ouders zouden de school wellicht, waarschijnlijk wel of zeker aanbevelen aan anderen. Alle ouders vinden dat hun kind voldoende of veel of heel veel leert op school. De benchmarkgrafieken, die zijn opgebouwd uit de Algemene Tevredenheid vragen en tonen hoe onze school presteert ten opzichte van andere scholen, laten een positief beeld zien. Over het algemeen is men zeer tevreden (cijfer: 9,1). De onderwijsaanpak wordt als goed ervaren (cijfer: 8,5). Over de schooltijden is men tevens tevreden (cijfer: 7,6). De communicatie met school wordt door de ouders als goed ervaren (cijfer: 8,0). De wijze waarop het team de sfeer en normen en waarden hanteert, krijgt een uitstekende beoordeling (cijfer 8,7). Uit de benchmark blijkt dat ouders de school op alle terreinen met een 7 of meer waarderen. Over de tussenschoolse opvang is 70 % tevreden, over de naschoolse opvang is 75 % tevreden. Er kan geconcludeerd worden dat de uitbesteding van de opvang aan Stichting Kinderopvang Hoevelaken succesvol is geweest. De ouders vragen echter aandacht voor het controleren van het eten van het kind en de prijs van de TSO ( 2,20 voor 1 ½ uur) Het onderzoek onder de teamleden Op de stelling Hoe tevreden bent u in z n algemeenheid over wat u terugkrijgt van uw werk? zegt 50 % zeer tevreden te zijn, 42 % tevreden en 8 % is neutraal. Het contact met leerlingen motiveert de leerkrachten het meest. Over de communicatie met de leerlingen is 58 % zeer tevreden en 42 % tevreden. Over het algemeen zijn de leerkrachten tevreden over de relatie met ouders: 17 % zeer tevreden, 67 % tevreden en 16 % neutraal. De sfeer op school en in de klas wordt als goed ervaren. Er zijn duidelijke regels en men is zeer tevreden over de manier waarop de school met normen en waarden omgaat. 92 % van de leerkrachten heeft voldoende afwisseling in taken en vindt ook dat er een duidelijke en eerlijke taakverdeling is binnen het team. 34 % is zeer tevreden, 66 % is tevreden met de manier waarop hij zijn werk kan doen. Opvallend is dat 83 % van de medewerkers aangeeft het oneens te zijn met de stelling Over het algemeen lukt het mij om mijn werk tijdens werktijd af te krijgen. 17 % lukt dit wel. De werkdruk aan het begin van het schooljaar wordt als hoog ervaren. De invoering van een nieuwe spellingmethode, het gebruik van de laptops in de midden- en bovenbouw hebben voor een toename in werkdruk gezorgd. De leerkrachten zijn op de hoogte van het aantal uren dat zij moeten werken per dag (8,5 uur) en de normjaartaak van 1790 uur (fulltime). De leermethoden die wij gebruiken geven zicht op de leeropbrengst, 8 % is neutraal, de rest is het hier (helemaal) mee eens. Over de omgang met collega s is iedereen zeer tevreden. Op de stelling: De directie stuurt mij goed aan, is geïnteresseerd in mij, is competent, neemt de tijd voor mij, stimuleert onderlinge samenwerking en doet aan zelfreflectie, reageren de leerkrachten met het antwoord (zeer) tevreden Het visitatierapport Aan Felix Meijer, Jenaplandeskundige van SYNEGO, is gevraagd een aantal dagen in de school mee te lopen. Aan zijn visie willen wij onze perceptie van de werkelijkheid toetsen. De onderzoeksvragen die gesteld zijn, geven een beeld van de stappen die genomen zijn met behulp van het schoolplan Ambitie. Tevens geeft het inzicht in de onderwerpen die verdiept kunnen worden in het nieuwe schoolplan Hij heeft ons een spiegel voorgehouden, zodat wij door middel van gesprek tot verdere ontwikkeling kunnen komen van de school.

11 In het visitatierapport staan aanbevelingen over het medeverantwoordelijk maken van kinderen, het uitbreiden van het pedagogisch handelen van de leerkrachten, hoe we betekenisvol taalonderwijs kunnen integreren tijdens de blokperiode en het implementeren van oecumene. Verder wordt het team er op gewezen trots te zijn op onze school Hoe nu verder met de resultaten van deze onderzoeken? Alle teamleden hebben de vier rapporten bestudeerd, noteerden wat zij belangrijk vonden en brachten dat in op de studiedag van maandag 25 oktober Aan de hand van een lijst met de belangrijkste verbeterpunten zijn onze kansen en bedreigingen te herleiden Onze belangrijkste sterke en minder sterke punten Naar aanleiding van zelfevaluatie kunnen we de volgende analyse maken van de sterke en minder sterke punten van onze school. Zowel de sterke als minder sterke punten willen we ontwikkelen. De vier sterke punten zijn kwaliteiten waar we iedere dag aan werken. Het hele team is overtuigd van deze kwaliteiten en we onderhouden ze door met elkaar in gesprek te blijven. De minder sterke punten zijn ontwikkelpunten. We willen deze onderwerpen meer verdiepen en cultiveren Sterke punten Als sterke punten zijn naar voren gekomen: Het pedagogisch klimaat Uit de teamenquête blijkt dat de leerkrachten zich allemaal prettig voelen tussen de kinderen. Er is sprake van wederzijds respect en gezag in de groep. Uit de ouderenquête is naar voren gekomen dat de sfeer, normen en waarden een hoge waardering krijgen (cijfer: 8,7). Tevens wordt de communicatie en de relatie met de school hoog gewaardeerd (cijfer: 8,2). Het onderzoek onder bovenbouwkinderen geeft aan dat kinderen met plezier naar school toe gaan (cijfer: 8,4). Op de stelling: De leerkracht luistert goed naar mij als ik hem/haar iets vraag, zegt 92 % dat ze het daarmee eens zijn. 84 % van de kinderen kan bij de leerkracht terecht als ze hulp nodig hebben. Het leerplezier Bij de stelling: De leerkracht legt goed en duidelijk uit, is 88 % het er mee eens. 78,4 % van de bovenbouwkinderen geeft aan dat de leerkracht goed oplet of de les begrepen wordt. Op de stelling: Ik leer veel op school., waardeert het bovenbouwkind de Hoeve met een 8,7. Als we vragen aan ouders: Zijn er onderwerpen waar de school volgens u meer aandacht aan zou mogen besteden, dan geeft 85 % aan: Nee, ik ben tevreden. Volgens de ouders besteedt de school extra aandacht aan Wetenschap en Techniek (26 %), Cultuur (48 %), Sport (6 %). De ouders zijn over het algemeen zeer tevreden over de Hoeve en waarderen de school met een 9,1. Uit de teamenquête blijkt dat leerkrachten zich gewaardeerd voelen en het gevoel hebben wat te betekenen voor andere mensen door het doen van hun werk (91,7 %). Hieruit kan worden afgeleid dat de leerkrachten op de Hoeve met veel plezier inhoud geven aan het opvoeden en onderwijzen van kinderen. Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

12 Teamfunctioneren In de enquête die onder teamleden is gehouden, kan uit de benchmark de volgende conclusie worden getrokken: de leerkrachten doen met veel plezier hun werk en krijgen daar veel voldoening voor terug. Ook de ouders en de bovenbouwkinderen geven aan de contacten met het team zeer op prijs te stellen. De zorg Op de vraag of er aandacht is voor speciale talenten van kinderen antwoordt 73,3 % van de ouders dat ze (zeer) tevreden zijn. 84,4 % van de ouders geeft aan (zeer) tevreden te zijn over de aandacht voor speciale behoeften van kinderen. Op het stimuleren van zelfstandig werken wordt door 95,7 % van de ouders (zeer) tevreden gereageerd. Uit de teamenquête blijkt dat 91,7 % van de leerkrachten het (helemaal) eens is met de stelling: Ik krijg ondersteuning bij de aanpak van kinderen met een probleem/rugzakje. 100 % van de leerkrachten reageert met (helemaal) mee eens op de volgende vraag: De school waarop ik werk heeft ervaring en deskundigheid als het gaat om kinderen met een probleem/rugzak Minder sterke punten Blokperiode De blokperiode is een periode van ongeveer 60 minuten, in de onderbouw 2 x per dag, in de midden- en bovenbouw 1 x per dag. In de blokperiode wordt de inhoud bepaald door wereldoriëntatie. Wereldoriëntatie wordt vormgegeven door middel van projecten die in een betekenisvolle context aan de orde worden gesteld. Hier vindt de integratie van alle tot dan toe geleerde vaardigheden plaats. We willen de inbreng van kinderen meer betrekken bij het uitvoeren van de projecten. Het is tevens van belang dat leerkrachten meer rekening leren houden met de leerstijlen en verschillende intelligenties van kinderen. Dat wordt nu nog niet structureel in het onderwijsaanbod meegenomen. Oecumene De school is er met de uitwerking van het vorige schoolplan in geslaagd de identiteit van de school uit te dragen. Het is voor ouders duidelijk dat er aandacht wordt besteed aan levensbeschouwelijke vraagstukken en aan andere godsdiensten (zie uitslag enquête). Het team ambieert een cyclus projecten te maken waarin aandacht is voor oecumene in combinatie met de Jenaplanbasisprincipes. Daarin staan vragen van kinderen centraal en willen we op zoek gaan naar antwoorden en kennisvragen met betrekking tot de vijf wereldgodsdiensten (Christendom, Jodendom, Islam, Boeddhisme, Hindoeïsme) en levensbeschouwing in het algemeen. Met het invoeren van het vorige schoolplan heeft het vastleggen van het inhoudelijke aanbod van oecumene nog onvoldoende structuur gekregen. We hebben de inhoud van oecumene nog niet in een meerjaren cyclus vastgelegd. Taal Er zijn drie leerlijnen van Dat s andere taal uitgewerkt. De komende jaren willen we nog vijf andere leerlijnen uitwerken. We willen betekenisvol taalonderwijs geven aan de kinderen, zodat ze zich bewust worden van het belang van goed (schriftelijk) taalgebruik. Het is belangrijk acht leerlijnen van taal vast te leggen. We zijn begonnen met het maken van een handleiding en leerlingenkaarten. Het taalaanbod is nog onvoldoende schriftelijk vastgelegd.

13 Lerende organisatie Onze school is een goede school met een goed team, betrokken ouders en kinderen die graag willen leren. Hoe worden we een betere school? Als team zien we de verschillen tussen mensen(kinderen) en erkennen die ook. Hoe maken we nog meer gebruik van de verschillen in ons team? Profiteren we voldoende van elkaars kwaliteiten? De verschillen tussen kinderen begrijpen, betekent dat je ook verplicht bent je echt in te leven in de ander en de kinderen nauwer te laten samenwerken. Om kinderen gelijke kansen te bieden in het onderwijs is een persoonlijke aanpak nodig. De uitdaging van deze aanpak ligt in het proberen het verschil te begrijpen en er productief mee te werken. Het is tevens van belang om de aansturing van de groep als geheel niet uit het oog te verliezen. We moeten een beter en diepgaander inzicht krijgen in mensen(kinderen) dan ooit tevoren en daarom moeten we in onze school een voortdurende nieuwsgierigheid inbouwen om onszelf en elkaar te begrijpen. Als we kinderen alle mogelijkheden willen bieden om zich te ontwikkelen, dan moet dat gebeuren vanuit echt onderling begrip. Pas dan kan je werken aan leef- en werkgemeenschap en zal er sprake zijn van een groot saamhorigheidsgevoel Onze belangrijkste kansen en bedreigingen Naar aanleiding van zelfevaluatie kunnen we de volgende analyse maken van de kansen en bedreigingen voor de komende vier jaar Kansen De belangrijkste kansen voor onze school: Betrokkenheid en motivatie van het team Het welslagen van een school staat of valt met de betrokkenheid en motivatie van teamleden om zich in te zetten voor kwalitatief goed Jenaplanonderwijs. De teamleden werken in zogenaamde bouwteams die zelfverantwoordelijk willen gaan functioneren. Leidend is daarbij de durf elkaar aan te spreken op de inhoud van ons werk: het opvoeden en onderwijzen van kinderen. Zorgstructuur Onze zorgstructuur is vorm gegeven vanuit de individuele benadering. Dit sluit aan bij een van onze basisprincipes: Elk mens is uniek, zo is er maar één. We kijken naar het totale kind en bepalen dan welke begeleiding het beste aansluit. In de school wordt in eerste instantie aandacht besteed aan het welbevinden van het kind. Als een kind met plezier naar school toe gaat, wil het ook graag leren. We kijken tevens naar het gedrag van het kind en leren het kind de normen en waarden die wij als team waardevol achten. Het leerstofaanbod is vanzelfsprekend vastgelegd. De meeste kinderen krijgen binnen dit aanbod herhalings- en/of verrijkingsstof aangeboden door de leerkracht. Wanneer een kind trager leert, kan het gebruik maken van een tweede leerlijn voor spelling en rekenen. De nadruk van het leren ligt dan vaak op het herhalen van de leerstof. Het praktisch leren handelen is voor alle kinderen belangrijk. Voor kinderen die meer pragmatisch zijn ingesteld is het mogelijk meer opdrachten te krijgen die het handelen stimuleren. Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

14 Voor de begaafde kinderen is een leerlijn ontwikkeld voor rekenen en het toepassen van de aangeleerde vaardigheden, kennis en attitude. Het kind krijgt een complexe opdracht die hij moet oplossen door zijn opgedane vaardigheden en kennis toe te passen. Het is voor kinderen mogelijk een eigen leerroute te volgen. Dit betekent voor het begaafde kind bijvoorbeeld wiskunde, Spaans en werkstukken maken over moeilijke onderwerpen. Alle leerkrachten op de Hoeve zijn generalisten, alle activiteiten worden door de (stamgroep)leerkracht verzorgd. Meerdere leerkrachten hebben een opleiding gevolgd voor speciaal basisonderwijs of zijn specialist op een bepaald terrein. Door de invoering van de functiemix is het mogelijk een aantal leerkrachten te benoemen in een LBfunctie. Tevens maakt de regering het voor leerkrachten mogelijk een studiebeurs aan te vragen. Door deze financiële impulsen kunnen leerkrachten zich verder scholen. Hierdoor is het team op termijn nog beter in staat de kinderen begeleiding op maat te bieden. Personeelsbeleid Er ontstaat een nieuw ideaal van persoonlijk leiderschap, dat niet meer gericht is op het geven van orders en opdrachten, maar waarin oog is voor de kinderen met wie je werkt en voor hun talenten en mogelijkheden. Dat vraagt om zelfinzicht en zelfreflectie, om inzicht in eigen gedrag en functioneren. Aan leerkrachten worden andere eisen gesteld dan tien jaar geleden: meer communicatief, minder autoritair, met meer oog voor de kwaliteiten van kinderen en de verschillen hierin. Betrokken, met hart en ziel voor de school en de kinderen, maar niet zonder oog voor de resultaten. Om te kunnen voldoen aan de eisen van de huidige tijd wordt aan teamleden ieder jaar gevraagd een zogenaamd Maatjesgesprek te houden. Twee teamleden gaan samen in gesprek over hun persoonlijke ontwikkeling en loopbaanperspectief. Na afloop beschrijven zij ieder drie ontwikkelingspunten waaraan zij dat jaar willen werken. De directeur nodigt de teamleden een keer per jaar uit voor een functioneringsgesprek. De inhoud van het Maatjesgesprek wordt tijdens het functioneringsgesprek besproken. Tevens vindt er een keer per jaar een beoordelingsgesprek plaats. Teamleden krijgen steeds meer de kans hun eigen ambities waar te maken en dat wordt gestimuleerd door het aanbieden van een loopbaanperspectief (LA en LB functies). Eénpitter (een bestuur met de verantwoordelijkheid voor één school) Het bestuur heeft besloten als éénpitter door te gaan. De Hoeve is een aantrekkelijke samenwerkingspartner voor anderen, vanwege een stabiel leerlingenaantal en een gezonde financiële positie. Door intensief samen te werken heeft de directie in combinatie met de intern begeleidsters en secretaresse een professionele werkwijze ontwikkeld. Het management is dienstbaar aan het onderwijskundig personeel en is voor een korte periode onderling vervangbaar. De komende jaren willen we de onderlinge samenwerking optimaliseren door nog meer uit te gaan van elkaars kwaliteiten en interesses. Het éénpitterschap maakt het mogelijk dat teamleden van de Hoeve, medezeggenschapsraad, ouderraad en bestuur een grote, rechtstreekse invloed kunnen uitoefenen op het reilen en zeilen van de school.

15 Bedreigingen De belangrijkste bedreigingen voor onze school: Versnippering Het aantal deeltijdwerkers in het team van de Hoeve is in de periode opnieuw toegenomen. Door deze versnippering wordt het moeilijk voltallig te vergaderen. De zorg voor een goede overdracht kost veel tijd van het schoolteam. Eisen De eisen die door de samenleving aan de school gesteld worden, staan soms op gespannen voet met de idealen van een Jenaplanschool. Zo moet er meer aandacht komen voor individuele kinderen, maar maatwerk staat op gespannen voet met schaalvergroting (grotere klassen), en met de tendens tot standaardisering (zoals tot uiting komt in een uniforme maat als de Cito-toets). En het is moeilijk te realiseren met de grotere diversiteit aan leer- en gedragsproblemen ( kinderen met een rugzakje ). De resultaten van onze inspanningen worden steeds vaker beschouwd als een meetbaar product, terwijl naar ons inzicht de ontwikkeling van kinderen tot verantwoordelijke en zelfstandige personen niet aan een objectieve meetbare norm te toetsen valt. Bezuiniging op onderwijs Het regeerakkoord van de coalitiepartners VVD en CDA, gesteund door de PVV, kent voor het onderwijs ongekende maatregelen bij de invoering van Passend Onderwijs. De regering gaat onder andere bezuinigen op de leerlinggebonden financiering (LGF). De kinderen van de Hoeve komen uit de hele regio. Wij vinden het belangrijk deze kinderen een plek te geven in de school. Dit betekent dat wij uit principe geen kinderen verwijzen naar het speciaal basisonderwijs. Om kwalitatief goed onderwijs te bieden aan alle kinderen is het wenselijk kleine groepen te hanteren. Om kinderen met een leerachterstand de juiste begeleiding te bieden is een remedial teacher en intern begeleider onontbeerlijk in de school. In augustus 2012 is er duidelijkheid over de financiële consequenties voor de Hoeve. Minder inkomsten zullen leiden tot het maken van bepaalde keuzen die invloed hebben op het aannamebeleid en het zorgprofiel van de school. Individualisme De moderne mens komt steeds meer los te staan van de gemeenschap waarin hij opgroeit. De persoonlijke ontwikkeling en de rechten die men denkt te mogen opeisen, maken het moeilijk een leef- en werkgemeenschap op te bouwen. Het recht van de mens die het hardst schreeuwt lijkt vaker wat op te leveren dan de mens die integer zijn pleidooi houdt. Mensen hebben steeds meer de neiging zichzelf voorop te stellen en verliezen daarbij de anderen uit het oog. Een Jenaplanschool is een leef- en werkgemeenschap die uitgaat van de natuurlijke behoefte van de mens om betrokken te zijn bij die gemeenschap. Daarbij is gericht aandacht nodig voor sociale vaardigheden en omgangsvormen. Steeds vaker wordt de school geconfronteerd met mensen die een eigen koers willen varen, zonder rekening te houden met het algemene belang van de school namelijk: het opvoeden en onderwijzen van de kinderen. We moeten hier weerstand aan bieden. Alle mensen die betrokken willen zijn bij de Hoeveschool moeten antwoord zien te vinden op de vraag: hoe bouwen we gezamenlijk een leef- en werkgemeenschap? Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

16 2. Onderwijskundig beleid 2.1. Inleiding Allereerst besteden we in hoofdstuk 2.2 aandacht aan onze centrale doelstelling: de Hoeve als leef- en werkgemeenschap en wereldoriëntatie als hart van ons onderwijs. We gaan in op de verhouding tussen wereldoriëntatie en cursorisch onderwijs. In het hoofdstuk 2.3 Over de betekenis van leren noemen we een aantal kenmerken waar het leren op de Hoeve volgens de ideeën van het Jenaplan aan zou moeten voldoen. We maken een soort checklist die we de komende vier jaar regelmatig ter hand kunnen nemen als we over de betekenis van leren praten. We besteden kort aandacht aan de samenstelling van de groepen en de verdeling van tijd (rooster). Uitgebreid staan we daarna in hoofdstuk 2.6 stil bij de verschillende vak- en vormingsgebieden. Die worden besproken vanuit de vraag: welke leerstof moet in een cursus aan de orde komen en welke leerstof in de eigen stamgroep in samenhang met wereldoriëntatie. Na een opmerking in hoofdstuk 2.7 over multicultureel onderwijs, komt tot slot in hoofdstuk 2.8 de zorg aan de orde Doelstelling Een Jenaplanschool is een leef- en werkgemeenschap waar het gaat om het ontwikkelen van een positieve betrokkenheid bij het wel en wee van de ander. Het gaat om het leren begrijpen van mensen en situaties, zodat we elkaar niet buitensluiten, maar elkaar aanvullen. Het gaat om empathie en sympathie, die ook de ander uitnodigt tot zorg, behulpzaamheid en vriendelijkheid. Leren doe je het beste in een coöperatieve cultuur. Daar is gerichte aandacht nodig voor sociale vaardigheden en omgangsvormen zoals samenwerken, helpen, samen beslissen, samen spelen, etc. Bij de inrichting van het leerplan is de wijze waarop een jong kind de wereld verkent centraal gezet. Een kind is vanaf zijn geboorte geïnteresseerd in alles wat hij tegenkomt. Elk kind heeft op zijn eigen niveau een haast onstuitbare drang om de wereld te verkennen. Kinderen gaan vanzelf op zoek naar bodemdiertjes, zijn nieuwsgierig naar hoe opa en oma zijn opgegroeid en hebben interesse in hoe een vulkaan werkt. Het is niet logisch dat we geschiedenis, aardrijkskunde en biologie pas aanbieden in de bovenbouw. Vanuit het perspectief van een kind is het niet logisch om de wereld te verdelen in vakken. Kinderen aanschouwen en onderzoeken de wereld als geheel en daarom is het van belang het onderwijsaanbod af te stemmen op de behoefte van het kind. Op de Hoeve is wereldoriëntatie het hart van ons onderwijs. De kennismaking met de wereld doen wij door middel van projecten. Daarnaast zijn er cursussen die ten dienste staan van wereldoriëntatie. In alle bouwen wordt er iedere dag projectmatig gewerkt. In de onderbouw zijn alle leerstofinhouden gekoppeld aan het onderwerp van het project. In de midden- en bovenbouw zijn een aantal vakken niet geïntegreerd in wereldoriëntatie, waardoor er per dag een uur aan het project gewerkt wordt. De vakken aanvankelijk lezen, technisch lezen, schrijven, spelling, rekenen en begrijpend lezen worden als cursus aangeboden en niet structureel in het project geïntegreerd. Dit is een bewuste keuze. Om de kwaliteit en continuïteit van het onderwijsaanbod te handhaven, hebben we gekozen voor een methodische aanpak van deze vakken.

17 Bij de bespreking van de verschillende vak- en vormingsgebieden in hoofdstuk 2.6 zullen we dieper ingaan op de relatie tussen wereldoriëntatie en cursorische vorming. Daarbij letten we vooral op het realiseren van meer samenhang tussen wereldoriëntatie en de cursussen. De Stichting LeerplanOntwikkeling (SLO) heeft voor Jenaplanscholen een leerplan voor wereldoriëntatie geschreven. Dat leerplan bestaat uit 7 ervaringsgebieden. Met het gebruik van deze 7 ervaringsgebieden komt de Hoeve enerzijds tegemoet aan de door de overheid geformuleerde eisen van deugdelijkheid en behouden we anderzijds voldoende ruimte voor een eigen invulling van wereldoriëntatie. Zie voor externe verantwoording met betrekking tot wereldoriëntatie ook hoofdstuk Stamgroepwereldoriëntatie Over de betekenis van leren Het overbrengen van kennis, inzichten, vaardigheden en attituden aan kinderen, kortom leren, is de pedagogische en didactische taak van de school. Leren is sociaal leren. Zonder de aanwezigheid van één ander mens, kun je je als kind niet volwaardig ontwikkelen. Omdat het leren altijd in een sociale context vorm krijgt, is het van belang deze sociale context duidelijk te formuleren. In de stamgroep creëert de leerkracht een pedagogische situatie door gebruik te maken van de dynamiek van een groep kinderen. Een groep kinderen is altijd nieuwsgierig en de kinderen tintelen van energie en vragen die er leven. De leerkracht roept een spanning op door prikkelende vragen te stellen en elk kind van de groep wordt geprikkeld en gedreven om te handelen en actief deel te nemen aan de activiteit. Betrokkenheid van de kinderen en de leerkracht is het uitgangspunt om tot leren te komen. De opmerkingen in dit hoofdstuk hebben betrekking op leren in algemene betekenis, maar omwille van de duidelijkheid richten we ons op taal en wereldoriëntatie. Van wereldoriëntatie is sprake als aan de onderstaande uitgangspunten tegemoet wordt gekomen (uit: Both: "Jenaplanonderwijs op weg naar de 21e eeuw") Kenmerken van wereldoriëntatie, een checklist a) Bij wereldoriëntatie leren kinderen zelf. Je kunt iemand niet laten leren, leren kun je alleen als je dat zelf wil doen. Als een kind iets wil leren (intrinsieke motivatie) dient dat gehonoreerd te worden. Je kunt als leerkracht zo veel mogelijk tegemoet komen aan de wens van kinderen om te leren. Dat kan op drie manieren. Ingaan op wat kinderen vragen: Mogen we een verslag maken over Greenpeace? Leerkrachten kunnen de interesse van kinderen prikkelen: Dit is nu al de derde keer dat op die kruising een ongeval plaatsvindt. Hoe zou dat komen? Kunnen we dat niet eens uitzoeken? Aandachtig nagaan hoe kinderen op het aanbod van de leerkracht reageren. Heb je die foto s van oud-hoevelaken op de ontdektafel gezien? Wat weet je al over vroeger? b) Bij wereldoriëntatie is er een grote verscheidenheid aan leersituaties. Kinderen leren niet allemaal op dezelfde manier. Er zijn grote verschillen in aanleg, tempo, leerstijlen, soorten intelligenties en dominantie van bepaalde zintuigen. Op de Hoeve moedigen we de ontwikkeling aan van meervoudige intelligenties. Dus is ons onderwijs niet alleen gericht op taal en rekenen, maar stimuleren wij ook vaardigheden zoals bewegen, omgaan met afbeeldingen, omgaan met anderen, de natuur of met jezelf. Dit heeft tot gevolg dat we een grote verscheidenheid aan leersituaties willen creëren, zoals: onderzoeken, onderhandelen, luisteren, ontwerpen, maken, organiseren, zorgen, kijken, verbeelden, beschouwen, spelen, vieren, samenwerken. Dat die grote verscheidenheid aan leersituaties bijdraagt aan de ontwikkeling van kennis, inzichten, vaardigheden en attituden vertelt een illustratie aan het einde van dit hoofdstuk. De illustratie is overgenomen uit een brochure van het APS over het gebruik van de hersenen. Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

18 c) Bij wereldoriëntatie gaat het om levensechte situaties. Niet de boeken over vlinders, maar vlinders zelf. Niet Informatie Junior over de boerderij, maar op excursie naar de boerderij. Niet uitleggen wat democratie is, maar overleg en discussie in het schoolparlement. Niet voorrangsregels op het bord bespreken, maar naar de kruising op de hoek gaan. Niet uitleggen wat brailleschrift is, maar een visueel gehandicapte uitnodigen. Niet bespreken hoe draagconstructies werken, maar bruggen van papier maken. d) Bij wereldoriëntatie leer je samen met anderen. Leren doe je samen met anderen. Niet alleen vanwege de sociale ontwikkeling, ook omdat het samen zoeken naar oplossingen, argumenteren, overwegen enz. leidt tot een kwalitatief betere cognitieve ontwikkeling. e) Bij wereldoriëntatie is er sprake van betrokkenheid. Elke leerkracht kent die momenten van wereldoriëntatie wel waarin: Kinderen intens, enkel en alleen op hun doel, Uiterst geconcentreerd bezig zijn, Met het gevoel de situatie machtig te zijn. Het ervaringsgericht onderwijs spreekt van een geconcentreerde, aangehouden en tijdvergeten activiteit, waarbij de persoon zich openstelt, geboeid is en een grote mate van energie vrijmaakt. f) Bij wereldoriëntatie is er sprake van integraal leren. Ook bij wereldoriëntatie worden kinderen als totale persoonlijkheid gezien waarbij er geen scheiding gemaakt wordt tussen voelen, willen, denken en doen. g) Bij wereldoriëntatie is een combinatie van incidenteel en intentioneel leren. Incidenteel leren is onbedoeld leren. Kinderen spelen, maar leren tegelijk heel veel. Dit is een manier van leren die vooral erg aanslaat bij jonge kinderen. Zonder dat het kind zich bewust is van hetgeen het wil leren, ontwikkelt het allerlei kennis, vaardigheden, attituden en inzichten. Tijdens gesprekken komt regelmatig incidenteel leren voor als kinderen iets van ouderen horen. Bij wereldoriëntatie waar kinderen het leren als een belevenis ervaren, is er regelmatig sprake van incidenteel leren. Intentioneel leren is bedoeld leren. Het kind kiest voor hetgeen het wil leren. Meestal is het kind dan iets ouder en zich bewust van wat hij wil leren. Het eigen maken van de topografie van Nederland of het foutloos kunnen schrijven van een brief zijn voorbeelden van intentioneel leren. h) Bij wereldoriëntatie moeten we kinderen leren hoe te leren. Zelfs in het voortgezet onderwijs blijkt nog hoe moeilijk het is om volgens een logische, stapsgewijze aanpak een werkstuk te maken. Vaak zie je dat kinderen maar een willekeurig onderdeel van het onderwerp aanpakken en uitwerken. Het is vooral voor jonge kinderen moeilijk hun enthousiasme voor een onderwerp te vertalen in concrete stappen. Wij willen graag een tentoonstelling maken over judo maar hoe moeten we dat doen? Leerkrachten leren kinderen met een stappenplan te werken. Een voorbeeld: Schrijf eens op wat je al weet over judo en wat je al hebt (judokleren). Doe dat in de vorm van een woordweb (actualiseren van voorkennis). Schrijf op wat je graag wilt weten. Hoe denk je een antwoord op die vragen te kunnen krijgen (operationaliseren van vragen ->kun je het onderzoeken, aan iemand vragen, ergens nalezen). Ga op zoek naar de antwoorden. Schrijf ze op in een verslag en/of maak een presentatie.

19 i) Bij wereldoriëntatie zijn zowel de inhoud als het proces van belang. De kans bestaat dat er bovenmatig veel aandacht bestaat voor het proces, de wijze waarop kinderen leren. We mogen dit echter niet los zien van de inhoud, het geleerde. We komen daar later, bij de bespreking van de ervaringsgebieden op terug. Onderstaand schema vertelt veel over de wijze waarop mensen leren Groepssamenstelling Het onderwijs op de Hoeve wordt gegeven in heterogene groepen, de zogenaamde stamgroepen. In de onderbouw kennen we vier stamgroepen. In elke onderbouwstamgroep zitten kinderen van leerjaar 1 en 2. In de middenbouw kennen we vijf stamgroepen. In elke middenbouwstamgroep zitten kinderen van leerjaar 3, 4 en 5. Ook in de bovenbouw kennen we vier stamgroepen. In elke bovenbouwstamgroep zitten kinderen van leerjaar 6, 7 en 8. Door deze constructie is het mogelijk de middenbouwgroepen niet boven de 26 kinderen uit te laten stijgen. De aanname van kinderen is gebaseerd op maximaal 32 kinderen in een bovenbouwgroep. De lees- en rekeninstructie vindt plaats in de zogenaamde jaargroepen. Iedere morgen gaan alle kinderen uit groep 4 t/m 8 naar de rekeninstructie. Groep 3 krijgt op dat moment leesinstructie. Op de woensdagmorgen is er ook instructie voor begrijpend lezen aan kinderen van groep 4 t/m 8. Dit gebeurt ook in de jaargroep. Huishoudelijk en inhoudelijk overleg vindt in elke afzonderlijke bouwgroep plaats. Inhoudelijk overleg met het hele team vindt elke eerste dinsdagmiddag van de maand plaats Rooster Het schooljaar omvat gemiddeld 902 uur voor de groepen 1 t/m 4 en 1000 uur voor de groepen 5 tot en met 8. Er wordt gewerkt met een werkweek van 25,75 uur, verdeeld over 4 dagen van 5,5 uur en een woensdag van 3,75 uur. Een schooljaar bestaat uit gemiddeld 40 weken. De kleutergroepen gaan 4 dagen per week naar school (op vrijdag zijn zij vrij.) Bij het vaststellen van vakanties sluit de Hoeve zich aan bij het landelijk vastgestelde rooster en bij de uitkomsten van het overleg in de LEA-vergaderingen (Lokaal Educatieve Agenda) van de Gemeente Nijkerk. Natuurlijk verbonden, Schoolplan de Hoeve

20 2.6. Vak- en vormingsgebieden Nederlandse taal In onze vorige schoolplannen spraken we al over de wens om het taalonderwijs meer in samenhang te maken met wereldoriëntatie. In de betreffende periode ( ) hebben we ons grotendeels geconcentreerd op de invoering van wereldoriëntatie door veel aandacht te schenken aan de driejaarlijkse cyclus van schoolbrede projecten en aan de ontwikkeling van stamgroepwereldoriëntatie. In het schoolplan ( ) zijn we verder gekomen met de integratie van taal en wereldoriëntatie. We hebben drie leerlijnen uitgewerkt van Dat s andere Taal, bouwstenen voor levend taalonderwijs, een uitgave van de Nederlandse Jenaplanvereniging en de Freinetbeweging (zie: rubriek leerkrachten, rubriek ontwikkeling basisonderwijs). Het taalonderwijs op de Hoeve willen we niet gedicteerd zien door een kant-en-klare methode. We willen het taalonderwijs betekenisvol aanbieden en hebben onze manier van werken gevonden in de beschrijving van Dat s andere Taal en Taal in andere vakken (SLO: Instituut voor Leerplanontwikkeling). Taalonderwijs wordt volgens deze uitgaven gestuurd door opvattingen over: a) De betekenis van leren In hoofdstuk 2.3 van dit schoolplan hebben we onder woorden gebracht wat werkelijk leren voor ons betekent. b) Het pedagogisch klimaat Taalonderwijs zoals ons dat voor ogen staat, is alleen mogelijk als kinderen werkelijk gemotiveerd zijn. Kinderen raken gemotiveerd als de taken betekenisvol zijn en het de leerkracht lukt om een stimulerende omgeving te creëren. Een uitnodiging schrijven die je echt opstuurt, motiveert meer dan een uitnodiging schrijven als oefening. Het is tevens van belang dat het kind zich veilig en aanvaard voelt in de groep en dat hij zelfstandig opdrachten kan uitvoeren. c) De functie van taal De functie van ons taalonderwijs richt zich op ordening, communicatie en expressie. Met taal, o.a. een grote woordenschat, kunnen we onze wereld ordenen en begrijpelijk maken. Door middel van taal communiceren we. Ook geeft taal ons de mogelijkheid onze gevoelens en gedachten op een creatieve wijze te uiten. Een kind op een onbewoond eiland zal nooit leren spreken, want hij heeft geen voorbeeld en gesprekspartner. Dit betekent dat we op onze school moeten zorgen voor een rijke taalomgeving die kinderen prikkelt en goede voorbeelden toont. d) Levensechte taalgebruikssituaties Er zijn nogal wat termen bedacht voor levensecht leren: ervaringsgericht, ontdekkend, functioneel, natuurlijk, interactief, levend. Laten we het met een voorbeeld duidelijk maken: Kinderen die een brief schrijven aan de burgemeester om zijn hulp te vragen, willen dat netjes en zonder fouten doen. Zulke authentieke, levensechte taalgebruikssituaties streven we na. e) De taak van de school in de samenleving Waarom gaat een kind naar school? Antwoord 1. Een kind gaat naar school om vaardigheden te leren, om te leren lezen, schrijven en rekenen. Elke vaardigheid is toetsbaar. Dus kan en moet de school dat snel, methodisch en efficiënt doen. De economische participatie. Antwoord 2. Een kind gaat naar school om gevormd te worden. Het onderwijs is dus kindvolgend en maatschappijvolgend. De sociale participatie. Antwoord 3. Een kind gaat naar school om toegang te krijgen tot de beschaving. Onderwijs is gericht op deelgenoot worden van de culturele gemeenschap. De culturele participatie. Het accent op de Hoeve ligt bij de sociale participatie.