DRAAIBOEK INSTALLATIE POLITIEKE ORGANEN

Transcriptie

1 DRAAIBOEK INSTALLATIE POLITIEKE ORGANEN Stappenplan voor voordrachten, installatie gemeenteraad, OCMW-raad, politieraad e.a. VERSIE 2 oktober 2012 Voor alle Vlaamse gemeenten, met uitzondering van Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius- Rode, Voeren, Wemmel en Wezembeek-Oppem 1. Dit draaiboek is een geactualiseerde versie van het draaiboek uit In de loop van de voorbije jaren werd het gemeentedecreet immers herhaaldelijk gewijzigd. Er kwam een nieuw OCMW-decreet en de verkiezingsregels uit de Wet op de Geïntegreerde Politie werden aangepast. We hebben het draaiboek met de grootste zorg opgesteld maar mocht u opmerkingen hebben dan horen wij ze graag. Marian Verbeek (gemeente), Pieter Vanderstappen (OCMW) en Tom De Schepper (politie). 2. Het Expertisecentrum voor gemeentesecretarissen stelde in overleg met het Agentschap voor Binnenlands Bestuur ook een draaiboek op: 3. In het najaar van 2012 organiseert de VVSG drie infosessies over de procedures die gevolgd moeten worden voor de installatie van de nieuwe politieraden. Een afzonderlijk gedetailleerd draaiboek voor politiesecretarissen wordt daarop toegelicht en verspreid. Inhoudstafel 1. Na de verkiezingen van 14 oktober najaar Coalitiegesprekken en beleidsprogramma 1.2. Voordracht van de kandidaat burgemeester 2. Indienen voordrachtsakten (burgemeester uitgezonderd) uiterlijk 24 december Voordrachtsakte kandidaat-voorzitter gemeenteraad 2.2. Gezamenlijke voordrachtsakte kandidaat-schepenen 2.3. Voordracht OCMW-raadsleden 2.4. Voordracht politieraadsleden 3. Uitnodiging voor de installatievergadering van de gemeenteraad uiterlijk 24 december Afstand van mandaat ten laatste op de installatievergadering van de gemeenteraad 5. Installatievergadering van de gemeenteraad woensdag 2 januari 2013 om 20u 5.1. De uittredende voorzitter van de gemeenteraad zit de installatievergadering voor 5.2. Kennisneming geldigverklaring gemeenteraadsverkiezingen 2 oktober /48

2 5.3. Mededeling van benoeming en van eedaflegging burgemeester 5.4. Installatie gemeenteraadsleden en eedaflegging 5.5. Verkiezing van de voorzitter van de gemeenteraad 5.6. Verkiezing van de schepenen na een gezamenlijke voordrachtsakte - eedaflegging 5.7. Eventueel: de OCMW-raad machtigen om te werken met één of twee ondervoorzitters 5.8. Fractievorming Kartels die in twee splitsen om twee fracties te vormen Partijen kunnen zich verenigen om één fractie te vormen 5.9. De samenstelling van het nieuwe OCMW-bestuur Hoeveel OCMW-raadsleden? Verkiesbaarheidsvoorwaarden Verkiezing van de OCMW-raadsleden Onverenigbaarheden voor OCMW-raadsleden Onderzoek geloofsbrieven De verkiezing van de politieraadsleden Verkiesbaarheidsvoorwaarden Onverenigbaarheden Aantal leden van de politieraad Hoe verloopt de verkiezing van de politieraadsleden? Sluiting van de stemming en stemopneming De aanstelling van de financieel beheerder 6. Na de installatievergadering van de gemeenteraad 6.1. Namen van de mandatarissen invullen in de mandatendatabank 6.2. Geldigverklaring verkiezing politieraad 6.3.Vertegenwoordigers gemeenteraad in de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden aanduiden 6.4. Andere beslissingen 7. De installatievergadering van de raad voor maatschappelijk welzijn maandag 7 januari 2013 om 20u 7.1. Uitnodigen van de raadsleden 7.2. Agenda van de installatievergadering 7.3. Voorzitterschap van de vergadering 7.4. Installatie raadsleden en eedaflegging 7.5. Verkiezing van de voorzitter van het OCMW 7.6. Eventueel oprichting van het vast bureau en verkiezing van de leden van het vast bureau 7.7. Eventueel oprichten van één of meerdere bijzondere comités en verkiezing van hun leden 7.8. Eventueel verkiezing van één of twee ondervoorzitters 7.9. Aanwijzing van de mogelijke vervangers van en door de OCMW-voorzitter Aanstelling van de financieel beheerder Na de vergadering: Namen van de mandatarissen invullen in de mandatendatabank 2 oktober /48

3 8. De installatie van de politieraad vrijdag 1 februari 8.1. Voor de vergadering 8.2. De installatie van de politieraad 8.3. Het politiecollege Wat als? 1. De voordrachtsakte voor de kandidaat-burgemeester wordt pas na de installatievergadering voorgelegd. 2. Er moet een burgemeester buiten de raad worden benoemd. 3. De Vlaamse regering aanvaardt de voordracht niet 4. Er is geen (ontvankelijke) voordracht voor de kandidaat-voorzitter. 5. Er is geen (ontvankelijke) gezamenlijke voordracht voor de kandidaat-schepenen. 6. Er werd bezwaar tegen de gemeenteraadsverkiezingen ingediend. 7. Door een wijziging van de zetelverdeling, door de Raad voor de verkiezingsbetwistingen, kan de installatievergadering niet plaats vinden op 2 januari Er zit geen persoon van het andere geslacht in het college van burgemeester en schepenen 9. De raad voor maatschappelijk welzijn telt na de verkiezing geen mannen én vrouwen 10. Bij de verkiezing van de OCMW-raadsleden worden er onregelmatigheden vastgesteld. 11. Er is geen ontvankelijke voordracht voor de kandidaat voorzitter van het OCMW. 12. Het vast bureau telt geen mannen én vrouwen 13. Een lid van de politieraad weigert om de federale eed af te leggen. 2 oktober /48

4 1. Na de verkiezingen van 14 oktober najaar Coalitiegesprekken en beleidsprogramma Tenzij er, na de verkiezingen, in het bestuur een absolute meerderheid is, is er een coalitie nodig. Er moeten dus gespreken plaatsvinden tussen partijen die samen een meerderheid in de gemeenteraad willen vormen. Daarnaast moeten er in alle gemeenten vóór de installatievergaderingen van de gemeente- en OCMW-raden, heel wat afspraken worden gemaakt over de functies die moeten worden ingevuld. Bovendien kan de voordrachtsakte voor de uitvoerende mandatarissen een einddatum van het mandaat en eventueel de naam van de opvolger bevatten. Wie is kandidaat-burgemeester? Hoeveel schepenen nemen we op in het college? Het gemeentedecreet voorziet in de mogelijkheid om het aantal schepenen te verminderen (elk college moet, naast de burgemeester en de OCMW-voorzitter, minstens twee schepenen tellen). Kiezen we voor minstens één of twee schepenen minder en laten we de OCMW-raad werken met één of twee ondervoorzitters? Wie neemt een schepenmandaat op? Wie wordt voorzitter van de gemeenteraad? Wie wordt OCMW-voorzitter? Wie worden er voorgedragen als kandidaat-ocmw-raadsleden? Welke gemeenteraadsleden zullen de gemeenten vertegenwoordigen in de politieraad? De Wet op de Geïntegreerde Politie laat immers toe om vooraf voor elke gemeente het minimum aantal zitjes in de politieraad per fractie te berekenen. Bovendien verbiedt deze wet niet dat een schepen of een OCMW-raadslid zich kandidaat stelt of deel uitmaakt van de politieraad. 1.2 Voordracht van de kandidaat burgemeester De verkozenen voor de gemeenteraad dragen uit hun midden een kandidaat voor door middel van een gedagtekende voordrachtsakte die ze voorleggen aan de gouverneur. Een ontvankelijke voordrachtsakte moet: ondertekend zijn door meer dan de helft van de verkozenen op de lijsten die aan de verkiezingen deelnamen; en ondertekenend zijn door een meerderheid van de personen die op dezelfde lijst als de voorgedragen kandidaat-burgemeester werden verkozen. Als de lijst waarop de naam van de kandidaat-burgemeester voorkomt slechts twee verkozenen telt, volstaat de handtekening van één van hen. Niemand kan meer dan één akte van voordracht ondertekenen. De persoon die er meer dan één ondertekent kan voor de duur van de zittingsperiode niet worden benoemd of verkozen als 2 oktober /48

5 burgemeester, schepen, voorzitter van de gemeenteraad, voorzitter van een gemeenteraadscommissie of OCMW-raadslid. Bovendien mag de betrokkene de gemeente niet vertegenwoordigen of namens de gemeente een mandaat opnemen in een extern verzelfstandigd agentschap of andere verenigingen, stichtingen of vennootschappen. En ten slotte kan hij ook het OCMW niet vertegenwoordigen of namens het OCMW een mandaat bekleden in bepaalde ziekenhuizen (georganiseerd volgens Titel VII, hoofdstuk II van het OCMW-decreet van 19 december 2008) en bepaalde verenigingen, stichtingen en vennootschappen (o.a. die van Titel VIII van het OCMW-decreet van 19 december 2008). Bekleedt de betrokkene al zo een mandaat dan, dan vervalt dit van rechtswege. De voordrachtakte kan een einddatum en eventueel de naam van de opvolger bevatten. Een voordracht met enkel een einddatum kan wel maar een voordracht met enkel de naam van de opvolger (dus zonder einddatum) kan niet. Wie opvolger is, moet weten op welk tijdstip hij het mandaat overneemt. De Vlaamse Regering, die de burgemeester benoemt, gaat na of de akte van voordracht ontvankelijk is. De burgemeester moet beschikken over de kennis van de bestuurstaal die vereist is voor de uitoefening van het mandaat. Door zijn benoeming bestaat het weerlegbaar vermoeden dat hij Nederlands kent. In een bepaald aantal situaties wordt de burgemeester als verhinderd beschouwd en moet hij of zij, tot zolang de verhindering duurt, worden vervangen. De burgemeester die tijdelijk wordt vervangen blijft titelvoerend burgemeester. de burgemeester die lid is van de federale of Vlaamse Regering of van de Europese Commissie (vervanging verplicht); de burgemeester die lid is van de bestendige deputatie van de provincieraad of van het college, ingesteld bij artikel 83quinquies, 2, van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen (vervanging verplicht); de burgemeester die het mandaat uitoefent van federaal, Vlaams of Europees parlementslid, voorzover de burgemeester hiertoe uitdrukkelijk verzoekt. (vervanging op vraag en dan voor zolang de burgemeester het mandaat van federaal, Vlaams of Europees parlementslid uitoefent); een afwezigheid van minstens twaalf weken wegens medische redenen, studieredenen of verblijf in het buitenland (vervanging op vraag met een recent geneeskundig getuigschrift of een attest van de onderwijsinstelling of de opdrachtgever) Is een zieke mandataris niet meer zelf om staat om zijn vervanging te vragen dan wordt hij van rechtswege als verhinderd beschouwd vanaf de derde vergadering waarop hij niet aanwezig kan zijn en dit zolang zijn afwezigheid duurt; ouderschapsverlof voor de geboorte of adoptie van een kind (vervanging op vraag); een afwezigheid van minstens twaalf weken wegens palliatief verlof of verlof voor de bijstand of de verzorging van een zwaar ziek gezinslid of familielid tot en met de tweede graad (vervanging op vraag met een schriftelijk verzoek en een verklaring op erewoord). 2 oktober /48

6 Zie artikel 44 6, 59, 61 en 48 van het gemeentedecreet. Het model van voordrachtsakte voor de kandidaat-burgemeester is te vinden op website van het Agentschap Binnenlands Bestuur in word- of pdf-formaat. (beschikbaar vanaf 15 oktober) Wat als? 1. De voordrachtsakte voor de kandidaat-burgemeester pas na de installatievergadering wordt voorgelegd? (zie blz. 42) 2. Er een burgemeester buiten de raad moet worden benoemd? (zie blz. 42) 3. De Vlaamse regering de voordracht niet aanvaardt? (zie blz. 42) 2. Indienen voordrachtsakten (burgemeester uitgezonderd) uiterlijk 24 december Voordrachtsakte kandidaat-voorzitter gemeenteraad De voordrachtsakte wordt uiterlijk acht dagen voor de installatievergadering van de gemeenteraad aan de gemeentesecretaris overhandigd. Dit is in principe ten laatste op dinsdag 25 december. Maar omdat het een feestdag is, wordt de voordrachtsakte ten laatste op maandag 24 december afgegeven. De akte van voordracht van de kandidaat-voorzitter moet ondertekend zijn: door meer dan de helft van de verkozenen op de lijsten die aan de verkiezingen deelnamen door een meerderheid van de personen die op dezelfde lijst als de voorgedragen kandidaat werden verkozen. Als de lijst waarop de naam van de kandidaat-voorzitter voorkomt slechts twee verkozenen telt, volstaat de handtekening van een van hen. Niemand kan meer dan één akte van voordracht ondertekenen. Niemand kan meer dan één akte van voordracht ondertekenen. De persoon die er meer dan één ondertekent kan voor de duur van de zittingsperiode niet worden benoemd of verkozen als burgemeester, schepen, voorzitter van de gemeenteraad, voorzitter van een gemeenteraadscommissie of OCMW-raadslid. Bovendien mag de betrokkene de gemeente niet vertegenwoordigen of namens de gemeente een mandaat opnemen in een extern verzelfstandigd agentschap of andere verenigingen, stichtingen of vennootschappen. En ten slotte kan hij ook het OCMW niet vertegenwoordigen of namens het OCMW een mandaat bekleden in bepaalde ziekenhuizen (georganiseerd volgens Titel VII, hoofdstuk II van het OCMW-decreet van 19 december 2008) en bepaalde verenigingen, stichtingen en vennootschappen (o.a. die van Titel VIII van het OCMW-decreet van 19 december 2008). Bekleedt de betrokkene al zo een mandaat dan, dan vervalt dit van rechtswege. De voordrachtakte kan een einddatum en eventueel de naam van de opvolger bevatten. Een voordracht met enkel een einddatum kan wel maar een voordracht met enkel de naam van de opvolger (dus zonder 2 oktober /48

7 einddatum) kan niet. Wie opvolger is, moet weten op welk tijdstip hij het mandaat overneemt. De voorzitter moet beschikken over de kennis van de bestuurstaal die vereist is voor de uitoefening van het mandaat. Door zijn benoeming bestaat het weerlegbaar vermoeden dat hij Nederlands kent. Zie artikel 8 1 en 44 6 van het gemeentedecreet Het model van voordrachtsakte voor de kandidaat-voorzitter van de gemeenteraad is te vinden op website van het Agentschap Binnenlands Bestuur in word- of pdf-formaat. (beschikbaar vanaf 15 oktober) Wat als? 4. Er geen (ontvankelijke) voordracht voor de kandidaat-voorzitter is. (zie blz. 42) 2.2 Gezamenlijke voordrachtsakte kandidaat-schepenen De gezamenlijke voordrachtsakte wordt uiterlijk acht dagen voor de installatievergadering van de gemeenteraad aan de gemeentesecretaris overhandigd. Dit is ten laatste op 25 december. Maar omdat het feestdag is, wordt de voordrachtsakte ten laatste op maandag 24 december afgegeven. De gemeentesecretaris bezorgt een afschrift van de akte aan de burgemeester. De gezamenlijke akte van voordracht van de kandidaat-schepenen moet ondertekend zijn: door meer dan de helft van de verkozenen op de lijsten die aan de verkiezingen deelnamen; door een meerderheid van de personen die op dezelfde lijst werden verkozen als de voorgedragen kandidaten. Als de lijst waarop een kandidaat-schepen voorkomt slechts twee verkozenen telt, volstaat de handtekening van één van hen. Niemand kan meer dan één gezamenlijke akte van voordracht ondertekenen. Niemand kan meer dan één akte van voordracht ondertekenen. De persoon die er meer dan één ondertekent kan voor de duur van de zittingsperiode niet worden benoemd of verkozen als burgemeester, schepen, voorzitter van de gemeenteraad, voorzitter van een gemeenteraadscommissie of OCMW-raadslid. Bovendien mag de betrokkene de gemeente niet vertegenwoordigen of namens de gemeente een mandaat opnemen in een extern verzelfstandigd agentschap of andere verenigingen, stichtingen of vennootschappen. En ten slotte kan hij ook het OCMW niet vertegenwoordigen of namens het OCMW een mandaat bekleden in bepaalde ziekenhuizen (georganiseerd volgens Titel VII, hoofdstuk II van het OCMW-decreet van 19 december 2008) en bepaalde verenigingen, stichtingen en vennootschappen (o.a. die van Titel VIII van het OCMW-decreet van 19 december 2008). Bekleedt de betrokkene al een dergelijk mandaat dan, dan vervalt dit van rechtswege. 2 oktober /48

8 De rangorde van de schepenen (wie is eerste, tweede enz. schepen) is dezelfde als de volgorde op de voordrachtsakte. De naam van de eerste schepen wordt dus eerst ingevuld. De voordrachtakte kan voor elke kandidaat-schepen een einddatum en eventueel de naam van de opvolger bevatten. Een voordracht met enkel een einddatum kan wel maar een voordracht met enkel de naam van de opvolger (dus zonder einddatum) kan niet. Wie opvolger is, moet weten op welk tijdstip hij het mandaat overneemt. Er moeten minstens twee kandidaten worden voorgedragen. Het gemeentedecreet legt een minimum en een maximum op. Het college kan dus minder schepenen tellen dan de vorige bestuursperiode. De OCMW-voorzitter staat niet op deze voordrachtsakte. Hij of zij komt bovenop het aantal schepenen. Op deze akte van voordracht kan de OCMW-raad gemachtigd worden om één of twee ondervoorzitters te kiezen. Er moeten daarvoor respectievelijk één of twee schepenen minder aangesteld worden dan het maximale aantal zoals vermeld in art. 44, 1 van het gemeentedecreet, en op de akte moet een uitdrukkelijke verklaring hierover staan. Kiest men voor één of twee schepenen minder, maar staat er geen verklaring op de akte, dan kan de gemeenteraad op zijn installatievergadering nog steeds beslissen om de OCMW-raad te machtigen om met één of twee ondervoorzitters te werken. De schepenen moeten beschikken over de kennis van de bestuurstaal die vereist is voor de uitoefening van het mandaat. Door hun benoeming bestaat het weerlegbaar vermoeden dat zij Nederlands kennen. Zie artikel 44 6, 45 1 van het gemeentedecreet en artikel 56 van het OCMW-decreet Het model van gezamenlijke akte van voordracht van de kandidaat-schepenen is te vinden op website van het Agentschap Binnenlands Bestuur in word- of pdf-formaat. (beschikbaar vanaf 15 oktober) Wat als? 5. Er geen (ontvankelijke) gezamenlijke voordracht voor de kandidaat-schepenen is. (zie blz. 43) 2.3 Voordracht OCMW-raadsleden De kandidaat-werkende leden en de kandidaat-opvolgers worden schriftelijk voorgedragen door de gemeenteraadsleden. Uiterlijk acht dagen voor de installatievergadering van de gemeenteraad worden de voordrachtakten in tweevoud aan de gemeentesecretaris overhandigd. Dit is ten laatste op dinsdag 25 december Omdat dit een feestdag is, wordt de voordrachtsakte ten laatste op maandag 24 december 2012 afgegeven. De indiener van de voordrachtsakte krijgt het tweede exemplaar terug nadat hierop voor ontvangst getekend werd. De gedagtekende voordrachtsakte moet ondertekend zijn door ten minste de meerderheid van de verkozenen van eenzelfde lijst. Als een lijst maar twee verkozenen telt, volstaat de handtekening van één 2 oktober /48

9 van hen. Kandidaten stemmen in met hun voordracht door een ondertekende verklaring op de voordrachtsakte. Niemand kan meer dan één voordrachtsakte ondertekenen. Ondertekent men er meer dan één, dan kan men voor de hele duur van de legislatuur niet worden benoemd of verkozen voor een heleboel mandaten: burgemeester, schepen, voorzitter van de gemeenteraad, voorzitter van een gemeenteraadscommissie of lid van de raad voor maatschappelijk welzijn; hij kan de gemeente niet vertegenwoordigen of namens de gemeente een mandaat bekleden in gemeentelijke extern verzelfstandigde agentschappen of andere verenigingen, stichtingen of vennootschappen en hij kan het OCMW niet vertegenwoordigen of namens het OCMW een mandaat bekleden in verenigingen, stichtingen of vennootschappen. Bekleedt de betrokkene al zo een mandaat, dan vervalt dit van rechtswege. Iemand die opgekomen is tijdens de gemeenteraadsverkiezingen kan enkel geldig voorgedragen worden als de voordracht ondertekend is door een meerderheid van de gemeenteraadsleden die verkozen op dezelfde lijst. Hiermee wil de decreetgever politiek opportunisme tegengaan. Iemand die opkomt kan dus enkel voorgedragen worden door de lijst waarvoor hij opgekomen is. Eens men de eed heeft afgelegd als raadslid zijn er geen wettelijke mogelijkheden meer om op te treden tegen een raadslid dat verandert van partij. Een voordrachtsakte moet kandidaat-werkende leden van verschillend geslacht bevatten. Hoewel de volgorde waarin kandidaten-werkende leden worden voorgedragen op de voordrachtakte in principe geen belang heeft, kan die volgorde toch wel gaan spelen wanneer vervangingen moeten worden doorgevoerd omdat geen personen van verschillend geslacht werden verkozen (zie onder). De voordrachtsakte vermeldt voor elk kandidaat-werkend lid ook één of meer kandidaat-opvolgers. Hier gebeurt dit wel in de volgorde waarin ze zijn voorbestemd om het lid te vervangen. De voordrachtsakte kan ook een einddatum bevatten. Dat betekent dat het raadslid van rechtswege ontslagnemend is op die einddatum. Het decreet sluit niet uit dat eenzelfde persoon enerzijds als kandidaat-werkend lid wordt voorgedragen, en anderzijds als kandidaat-opvolger van een ander kandidaat-werkend lid. Ook kan men kandidaat opvolger zijn bij verschillende kandidaat-werkende leden. Zie artikel 10, 1 van het OCMW-decreet Het model van voordrachtsakte van de kandidaat-werkende leden van de OCMW-raad en hun opvolgers is te vinden op website van het Agentschap Binnenlands Bestuur in word- of pdf-formaat. (beschikbaar vanaf 15 oktober) 2 oktober /48

10 2.4 Voordracht politieraadsleden De kandidaat-effectieve leden en de kandidaat-opvolgers worden in elke gemeenteraad schriftelijk voorgedragen door één of meer verkozenen voor de gemeenteraad. Elk effectief lid heeft één of twee opvolgers (artikel 12 WGP). De kandidaten stemmen in door een ondertekende verklaring op akte van voordracht. Elke akte van voordracht moet in dubbel exemplaar worden ingediend (artikel 16 WGP, gewijzigd door de Wet van 3 december 2006). De voordracht van kandidaten die geen gemeenteraadslid zijn op het ogenblik van de voordracht is op zich niet ongeldig. Het artikel 14 WGP stelt dat de voorwaarde om als politieraadslid te kunnen verkozen worden is, deel uitmaken van de gemeenteraad op het ogenblik van de verkiezing. Men kan dus wel degelijk kandidaten voordragen die op het ogenblik van de voordracht (nog) niet tot de gemeenteraad behoren. Indien deze situatie echter op de verkiezingsdag ongewijzigd is gebleven, dan moet men vaststellen dat zijn niet verkiesbaar zijn wegens het niet beantwoorden aan de enige verkiesbaarheidsvereiste. Een verkozene voor de gemeenteraad mag niet meer dan één voordrachtsakte voor diezelfde verkiezing ondertekenen. Er werd echter geen straf voorzien voor inbreuken op deze bepaling (artikel 5 KB van 20 december 2000 betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad). In tegenstelling tot de voordrachten voor de OCMW-raad moeten de kandidaat-effectieve leden voor de politieraad niet van een verschillend geslacht zijn. Het indienen van de voordrachtakten dient te gebeuren op de dertiende dag vóór de stemming (in principe dus op donderdag 20 december 2012) tussen 16u en 19u. De verkozene of één van de verkozenen die de voordrachtsakte ondertekenden, of hij die daartoe door de voormelde verkozene(n) is aangeduid is, bevoegd om de voordrachtsakte in te dienen (artikel 2 KB van 20 december 2000 betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad). De burgemeester, bijgestaan door de gemeentesecretaris en in tegenwoordigheid van een gemeenteraadslid van elke politieke fractie die een kandidatenlijst indient, neemt de akte van voordracht, in dubbel exemplaar, in ontvangst (artikel 16 WGP en artikel 2 KB van 20 december 2000 betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad). De voordrachtsakte moet volledig zijn en zo zijn gesteld dat het formulier aan de gestelde voorwaarden beantwoordt. Deze voorwaarden zijn bepaald in Titel 4 van de ministeriële rondzendbrief van 21 december 2000 betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad in een meergemeentezone. De burgemeester moet bij het in ontvangst nemen van de voordrachtsakten onderzoeken of zij voldoen aan de wettelijke bepalingen en kan de verbetering of aanvulling aanbevelen. De indiener van de voordrachtsakte krijgt het tweede exemplaar terug nadat hierop voor ontvangst werd afgetekend. Dit ondertekenen gebeurt door de burgemeester en de gemeentesecretaris (artikel 2 KB van 20 december 2000 betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad). 2 oktober /48

11 Onmiddellijk na het verstrijken van de termijn voor het indienen van de voordrachtsakten (in principe op donderdag 20 december 2012, na 19u), sluit de burgemeester de kandidatenlijsten af en rangschikt de kandidaat effectieve leden in alfabetische orde (artikel 6 en 7 KB van 20 december 2000 betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad).vanaf de elfde dag vóór de stemming kunnen de kandidaten inzage krijgen in de ingediende voordrachtakten en de door de burgemeester opgemaakte kandidatenlijst (in principe dus op zaterdag 22 december 2012, maar in praktijk enkel tijdens de diensturen van het gemeentesecretariaat, dus vanaf maandagochtend 24 december 2012) (artikel 5 WGP en artikel 8 KB van 20 december 2000 betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad). Een model van voordrachtsakte voor kandidaat-politieraadsleden wordt niet opgelegd, maar heeft de wetgever wel toegevoegd als bijlage N1 bij de ministeriële rondzendbrief van 21 december 2000 betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad in een meergemeentezone. Dit model kunt u terugvinden op de website van de VVSG ( > veiligheid > lokale politie). 3. Uitnodiging voor de installatievergadering van de gemeenteraad uiterlijk 24 december 2012 Het gemeentedecreet bepaalt dat de installatievergadering moet plaats vinden op de eerste werkdag van januari om 20u. Dit is woensdag 2 januari Ook al vindt de installatievergadering van de gemeenteraad van rechtswege plaats op de eerste werkdag van januari, toch is het volgens de memorie van toelichting bij het gemeentedecreet aangewezen om de vergadering bijeen te roepen volgens de regels van art. 21 van het gemeentedecreet. Het is overigens de secretaris die de verkozenen op de hoogte moet brengen van de datum, het uur en de plaats van de installatievergadering. De secretaris verstuurt de uitnodiging met de agenda aan de verkozenen voor de gemeenteraad dus het best ten laatste op maandag 24 december Op de agenda: 1. Kennisneming geldigverklaring gemeenteraadsverkiezingen 2. Mededeling benoeming en eedaflegging burgemeester 3. Installatie gemeenteraadsleden en eedaflegging 4. Verkiezing van de voorzitter van de gemeenteraad 5. Verkiezing van de schepenen en eedaflegging 6. Eventueel machtigen OCMW-raad om met één of twee ondervoorzitters te werken 7. Fractievorming 8. Verkiezing van de OCMW-raadsleden 9. Verkiezing van de politieraadsleden De verkiezing van de leden van de politieraad heeft plaats tijdens de openbare zitting van de installatievergadering van de gemeenteraad of ten laatste binnen de tien dagen na de 2 oktober /48

12 installatievergadering van de gemeenteraad. Indien die laatste dag een zaterdag, een zondag of een wettelijke feestdag is, wordt die termijn verlengd tot en met de eerstvolgende dag die geen zaterdag, zondag of wettelijke feestdag is (artikel 18 WGP). 10. Aanstelling financieel beheerder 4. Afstand van mandaat ten laatste op de installatievergadering van de gemeenteraad Een verkozen gemeenteraadslid dat vóór zijn installatie afstand wil doen van zijn mandaat, brengt de gemeenteraadsvoorzitter daarvan schriftelijk op de hoogte. Afstand doen van mandaat gebeurt best zo snel mogelijk maar kan uiterlijk nog op de installatievergadering voor de installatie van de gemeenteraadsleden. Maar ook dan moet het schriftelijk gebeuren, dus via een schrijven met datum en handtekening van de betrokkene. Zie artikel 9 van het gemeentedecreet 5. Installatievergadering van de gemeenteraad woensdag 2 januari 2013 om 20u Het gemeentedecreet legt vast dat de installatie van de gemeenteraad moet plaatsvinden op de eerste werkdag van januari. Indien de gemeenteraad later zou worden geïnstalleerd dan heeft dat ook gevolgen voor de installatievergadering van de OCMW-raad. Deze moet immers van rechtswege plaatsvinden op de derde werkdag na de installatievergadering van de gemeenteraad. Zie artikel 7 1 van het gemeentedecreet en artikel 16, 2 van het OCMW-decreet Een latere installatie van de gemeenteraad heeft geen gevolgen voor de installatie van de nieuwe politieraad. Het mandaat van de verkozen leden van de politieraad vangt immers aan op de eerste werkdag van februari, tenzij ze rechtsgeldig vroeger bijeengeroepen zijn. Indien bezwaar is aangetekend tegen de verkiezing, dan worden de leden pas bijeengeroepen binnen vijftien dagen nadat de verkiezing definitief is geworden. De uittredende leden blijven in tussentijd hun mandaat uitoefenen tot de nieuwe politieraad is geïnstalleerd (artikel 20 WGP, gewijzigd door de Wet van 1 december 2006). 5.1 De uittredende voorzitter van de gemeenteraad zit de installatievergadering voor De uittredende gemeenteraadsvoorzitter zit de vergadering voor tot er formeel een voorzitter wordt verkozen. Wordt dezelfde persoon als voorzitter verkozen dan blijft hij de vergadering verder voorzitten, anders moet hij of zij het voorzitterschap doorgeven. 2 oktober /48

13 Indien de uittredende voorzitter van de gemeenteraad de installatievergadering niet kan voorzitten, wordt de vergadering voorgezeten door een uittredend lid van het college van burgemeester en schepenen in volgorde van hun rang. Zie artikel 7 van het gemeentedecreet Wat als? 6. Er bezwaar werd ingediend tegen de gemeenteraadsverkiezingen? (zie blz. 44) 7. Door een wijziging van de zetelverdeling, door de Raad voor de Verkiezingsbetwistingen, de installatievergadering niet kan plaatsvinden op 2 januari 2012? (zie blz. 44) 5.2 Kennisneming geldigverklaring gemeenteraadsverkiezingen 5.3 Mededeling van benoeming en van eedaflegging van de burgemeester De eedaflegging van de burgemeester, in handen van de provinciegouverneur, geldt tevens als eedaflegging als gemeenteraadslid. Zie artikel 60 2 van het gemeentedecreet 5.4 Installatie gemeenteraadsleden en eedaflegging Aan- en afwezigheden nakijken: Wie deed afstand van mandaat pas definitief als de gemeenteraad er kennis van neemt; Wie zit in een situatie van onverenigbaarheid en wordt dus verondersteld afstand van mandaat te doen; Wie is verontschuldigd en kan dus pas op een volgende vergadering de eed afleggen; Wie is zonder reden afwezig (is die persoon ook na uitdrukkelijk te zijn opgeroepen zonder geldige reden afwezig op de daaropvolgende vergadering dan wordt hij verondersteld afstand van mandaat te doen); Wie is aanwezig; De gemeenteraad onderzoekt de geloofsbrieven van de verkozen gemeenteraadsleden. Dit wil zeggen dat de raad moet nagaan of de verkozene voldoet aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden. Bovendien moet de raad ook nakijken of er geen onverenigbaarheden zijn waardoor een bepaalde verkozene het mandaat niet kan opnemen. 2 oktober /48

14 Verkiesbaarheidsvereisten: Er zijn vier voorwaarden om verkiesbaar te zijn als gemeenteraadslid: 1. de Belgische nationaliteit bezitten of onderdaan zijn van een andere lidstaat van de EU; 2. de volle leeftijd van 18 jaar bereikt hebben; 3. ingeschreven zijn in het bevolkingsregister van de gemeente. 4. niet ontzet zijn van de uitoefening van het kiesrecht (dus als kiezer) of van het recht te worden verkozen (dus als kandidaat). A. De volgende personen zijn geschorst of uitgesloten van het kiesrecht (mogen niet kiezen wie niet mag kiezen is ook niet verkiesbaar): 1 personen die levenslang ontzet zijn van de uitoefening van het kiesrecht door veroordeling; 2 de volgende personen die in de uitoefening van het kiesrecht zijn geschorst, en dit zolang de onbekwaamheid duurt: de gerechtelijk onbekwaamverklaarden, de personen met het statuut van verlengde minderjarigheid en de personen die geïnterneerd zijn; de personen die voor een bepaalde duur ontzet zijn van de uitoefening van het kiesrecht door veroordeling; de personen die ter beschikking van de regering zijn gesteld (op basis van het Strafwetboek of de Wet van 9 april 1930 tot bescherming van de maatschappij tegen de abnormalen en de gewoontemisdadigers). B. De volgende personen zijn niet verkiesbaar (mogen geen kandidaat zijn): 1 de onderdanen van de andere lidstaten van de Europese Unie die, ten gevolge van een individuele burgerrechtelijke of een strafrechtelijke beslissing in hun lidstaat van herkomst ontheven zijn van het recht om gekozen te worden krachtens het recht van die lidstaat; 2 personen die veroordeeld zijn, zelfs met uitstel, wegens één van de misdrijven, vermeld in artikel 240, 241, 243, en 245 tot en met 248 van het Strafwetboek, gepleegd tijdens de uitoefening van een gemeenteambt (het gaat dan onder meer over verduistering, omkoping enzovoort). Die onverkiesbaarheid eindigt twaalf jaar na de veroordeling. Zie artikel 8 t.e.m. 12, 15, 16, 57 en 58 van het lokaal en provinciaal kiesdecreet en artikel 10 van het gemeentedecreet. Onverenigbaarheden: Bloedverwanten tot en met de tweede graad, aanverwanten in de eerste graad of echtgenoten kunnen niet samen in de gemeenteraad van een zelfde gemeente zitten. Het gemeentedecreet stelt personen met wettelijk samenlevingscontract gelijk met echtgenoten. Naast bepaalde familieleden kunnen volgende personen geen deel uitmaken van de gemeenteraad: de provinciegouverneurs, de gouverneur en de vice-gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad en de adjunct van de gouverneur van de provincie Vlaams- Brabant, de provinciegriffiers, de arrondissementscommissarissen en de adjunctarrondissementscommissarissen voorzover de gemeente in kwestie deel uitmaakt van hun ambtsgebied; 2 oktober /48

15 de magistraten, de plaatsvervangende magistraten en de griffiers bij de hoven en de rechtbanken, de administratieve rechtscolleges en het Arbitragehof; de leden van het operationeel kader van de politie; de leden van het administratief of logistiek kader van de politiezone waar de gemeente toe behoort; de personeelsleden van de gemeente in kwestie of van de gemeentelijke extern verzelfstandigde agentschappen van de gemeente, met uitzondering van de vrijwillige brandweerlieden en de vrijwillige ambulancediensten; de leden van een districtsraad; de personen die in een lokale decentrale overheid van een andere lidstaat van de Europese Unie een ambt of een mandaat uitoefenen dat gelijkwaardig is aan dat van gemeenteraadslid, voorzitter van de gemeenteraad, schepen of burgemeester. de personeelsleden van het OCMW dat de gemeente bedient. Naast de onverenigbaarheden in het gemeentedecreet verbieden ook andere wetten dat bepaalde personen, omwille van hun functie, een mandaat in de gemeenteraad opnemen (zoals bijv. art. 127 van de wet op de geïntegreerde politie, het Gerechtelijk Wetboek, en andere) Zie artikel 11 en artikel 12 van het gemeentedecreet De verkozen gemeenteraadsleden van wie de geloofsbrieven werden goedgekeurd, leggen, vóór ze hun mandaat aanvaarden, in openbare vergadering de volgende eed af in handen van de voorzitter van de installatievergadering: Ik zweer de verplichtingen van mijn mandaat trouw na te komen. De volgorde waarin de nieuwe raadsleden de eed afleggen is niet bepaald, het kan bijv. alfabetisch of per partij. Wie aanwezig is maar geen eed aflegt, wordt geacht afstand te hebben gedaan van het mandaat. De nieuwe burgemeester moet geen eed als raadslid meer afleggen. In wiens handen legt de voorzitter van de installatievergadering de eed af? Is de uittredende voorzitter een raadslid dan legt hij, uiteraard indien hij herkozen is als gemeenteraadslid, de eed af in handen van de burgemeester; Indien de uittredende burgemeester de installatievergadering voorzit en als hij herkozen is als raadslid, zijn er verschillende mogelijkheden: - Is de uittredende burgemeester-voorzitter niet de nieuwe burgemeester én als de nieuwe burgemeester de eed als burgemeester reeds aflegde dan is het de nieuwe burgemeester in wiens handen de eed wordt afgelegd. - Is de uittredende burgemeester-voorzitter niet de nieuwe burgemeester én als de er nog geen nieuwe burgemeester is, legt hij de eed af in handen van het oudste gemeenteraadslid (het oudste raadslid in leeftijd); - Is de uittredende burgemeester-voorzitter ook de nieuwe burgemeester dan moet hij geen eed meer afleggen. De eedaflegging als burgemeester geldt meteen ook als eedaflegging als 2 oktober /48

16 gemeenteraadslid. Rangorde van de raadsleden vaststellen. Hoewel niet wettelijk verplicht, is het toch handig om de rangorde te kennen omdat er soms een beroep moet worden gedaan op het raadslid met de meeste anciënniteit (bijv. om de voorzitter van de raad bij afwezigheid te vervangen indien de voorzitter zelf geen vervanger aanduidde art. 8 4 tweede lid). Wie is verhinderd en moet dus tijdelijk worden vervangen nadat hij de eed aflegde. Zo bv. de raadsleden die geschorst zijn op basis van art. 205 LPK (inbreuken op de reglementering op het gebruik van verboden propagandamiddelen tijdens de sperperiode en op de regels inzake de verkiezingsuitgaven). De schorsing treedt ten vroegste in werking na de eedaflegging en duurt maximaal drie maanden. Zijn er raadsleden die zich door een vertrouwenspersoon willen laten bijstaan? De vertrouwenspersoon moet een gemeenteraadskiezer zijn en mag zich niet in een situatie van onverenigbaarheid of verhindering bevinden. Vertrouwenspersonen moeten geen eed afleggen. Zie artikel 7, 8, 9, 11, 12 1, 14, 16, 18, 60 2 van het gemeentedecreet en 205 van het lokaal en provinciaal kiesdecreet 5.5 Verkiezing van de voorzitter van de gemeenteraad De voorzitter wordt door de gemeenteraadsleden verkozen op basis van een akte van voordracht van de kandidaat-voorzitter. Nadat de gemeenteraadsleden de eed hebben afgelegd, overhandigt de gemeentesecretaris de akte van voordracht van de kandidaat-voorzitter aan de voorzitter van de installatievergadering. De voorzitter van de installatievergadering gaat na of de akte van voordracht ontvankelijk is. Als de uittredende voorzitter ook de kandidaat-voorzitter is, moet die dus zelf de ontvankelijkheid van zijn eigen akte beoordelen. In voorkomend geval wordt de voorgedragen kandidaat- voorzitter verkozen verklaard. De nieuwe voorzitter neemt, van zodra hij is geïnstalleerd, het voorzitterschap van de uittredende voorzitter over. Een eedaflegging als voorzitter is niet nodig (de eedaflegging als raadslid volstaat). Wanneer de voorzitter van de gemeenteraad verhinderd is dan moet die tijdelijk worden vervangen. Naast de situaties waarin elk raadslid verhinderd is (medische of studieredenen, verblijf in het buitenland in opdracht, ouderschapsverlof, palliatief verlof of verlof voor een ziek familielid, lid zijn van de Europese Commissie, schorsing) is er één situatie van verhindering die enkel voor de voorzitter geldt: met name 2 oktober /48

17 wanneer de voorzitter van de gemeenteraad het mandaat uitoefent van de voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn. De gemeenteraadsvoorzitter zit ook de installatievergadering van de OCMW-raad voor (zie punt 7.3.). Zie artikel 8 2 en 14 van het gemeentedecreet Wat als? Er geen (ontvankelijke) voordrachtsakte is voor de kandidaat-voorzitter van de gemeenteraad? (zie vraag 4 blz. 42) 5.6 Verkiezing van de schepenen na een gezamenlijke voordrachtsakte - eedaflegging Nadat de gemeenteraadsleden de eed hebben afgelegd, en de gemeenteraadsvoorzitter is geïnstalleerd, overhandigt de gemeentesecretaris de gezamenlijke akte van voordracht van de kandidaat-schepenen aan de voorzitter van de gemeenteraad. De voorzitter van de gemeenteraad gaat na of de gezamenlijke akte van voordracht ontvankelijk is in overeenstemming met de voorwaarden (o.a. onverenigbaarheden, werd de akte ondertekend door raadsleden die ondertussen de eed aflegden) In voorkomend geval worden de voorgedragen kandidaat- schepenen verkozen verklaard en is het aantal schepenen vastgelegd tot de eerstvolgende volledige vernieuwing van de gemeenteraad. Voor ze hun mandaat aanvaarden, leggen de schepenen in openbare vergadering van de gemeenteraad de volgende eed af in handen van de burgemeester: Ik zweer de verplichtingen van mijn mandaat trouw na te komen. De schepen die de eed na twee achtereenvolgende uitnodigingen niet aflegt, wordt geacht zijn schepenmandaat niet te aanvaarden. Er moet minstens één persoon van het andere geslacht in het college zitten (kan ook de OCMWvoorzitter zijn die er op het ogenblik van de installatievergadering nog niet is). Vaststellen welke schepen verhinderd is. Deze persoon moet binnen de twee maanden als schepen worden vervangen (via een voordrachtsakte) voor zolang de periode van verhindering duurt. de schepen die lid is van de federale of Vlaamse Regering of van de Europese Commissie (vervanging verplicht); de schepen die lid is van de deputatie van de provincieraad of van het college, ingesteld bij artikel 83quinquies, 2, van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen (vervanging verplicht); 2 oktober /48

18 de schepen die het mandaat uitoefent van federaal, Vlaams of Europees parlementslid, voorzover de schepen hiertoe uitdrukkelijk verzoekt. (vervanging op vraag en dan voor zolang de schepen het mandaat van federaal, Vlaams of Europees parlementslid uitoefent); een afwezigheid van minstens twaalf weken wegens medische redenen, studieredenen of verblijf in het buitenland (met een recent geneeskundig getuigschrift of een attest van de onderwijsinstelling of de opdrachtgever) Is een zieke mandataris niet meer zelf om staat om zijn vervanging te vragen dan wordt hij van rechtswege als verhinderd beschouwd vanaf de derde vergadering waarop hij niet aanwezig kan zijn en dit zolang zijn afwezigheid duurt. (vervanging op vraag); ouderschapsverlof voor de geboorte of adoptie van een kind (vervanging op vraag); de schepen die tot nieuwe burgemeester wordt benoemd in geval van verhindering of schorsing van de burgemeester; een afwezigheid van minstens twaalf weken wegens palliatief verlof of verlof voor de bijstand of de verzorging van een zwaar ziek gezinslid of familielid tot en met de tweede graad (vervanging op vraag met een schriftelijk verzoek en een verklaring op erewoord). De rang van de schepenen wordt bepaald door de rangorde op de gezamenlijke akte van voordracht. De OCMW-voorzitter als lid van het college van burgemeester en schepenen is steeds de laatste schepen in rang. Zie artikel 44, 45 4, 46, 48, 50 van het gemeentedecreet Wat als? Er geen (ontvankelijke) gezamenlijke voordrachtsakte voor de kandidaat-schepenen is? (zie vraag 5 blz. 43) 8. Er geen persoon van het andere geslacht in het college van burgemeester en schepenen zit? (zie blz. 45) 5.7 Eventueel de OCMW-raad machtigen om te werken met één of twee ondervoorzitters Wanneer er één of twee schepenen minder worden aangesteld dan het maximale aantal zoals vermeld in art. 44, 1 van het gemeentedecreet, en op de akte van voordracht met de kandidaat-schepen er geen uitdrukkelijke verklaring staat over de machtiging van de OCMW-raad om te werken met ondervoorzitters, dan kan de gemeenteraad zelf nog beslissen om de OCMW-raad hiervoor te machtigen. Zijn er evenveel schepenen als het maximale aantal, dan werkt de OCMW-raad automatisch zonder ondervoorzitter. Zie artikel 44 van het gemeentedecreet en artikel 56 van het OCMW-decreet 2 oktober /48

19 5.8 Fractievorming Kartels die in twee splitsen om twee fracties te vormen. Een kartellijst kan in twee fracties splitsen. Daarvoor moesten de kandidaten op die kartellijst samen met de voordrachtsakten voor de gemeenteraadsverkiezingen een akte van fractievorming indienen (dit had op 15 of 16 september moeten gebeuren). Om te kunnen splitsen moet aan volgende voorwaarden worden voldaan: 1. De naam van de lijst bestaat uit meerdere woorden of afkortingen die minstens de twee fractienamen omvatten; 2. De kandidaat-gemeenteraadsleden beslissen bij de indiening van de voordrachtsakte of verbeteringsakte dat de op de lijst verkozen gemeenteraadsleden twee fracties vormen of kunnen vormen; in dat laatste geval wordt overgegaan tot de vorming van twee fracties als een meerderheid van de verkozen gemeenteraadsleden die potentieel een afzonderlijke fractie kunnen uitmaken, daartoe op de installatievergadering van de gemeenteraad beslist; 3. De in 2. bedoelde beslissing wordt genomen in een afzonderlijke akte inzake fractievorming, die wordt ondertekend door alle kandidaat-gemeenteraadsleden op de lijst; 4. De akte inzake fractievorming bevat alle kandidaat-gemeenteraadsleden van de lijst, in dezelfde volgorde als de voordrachtsakte of de verbeteringsakte die bij de voorzitter van het hoofdstembureau wordt ingediend; 5. In principe vermeldt de akte inzake fractievorming voor alle kandidaat-gemeenteraadsleden tot welke fractie zij zullen behoren in geval van verkiezing; 6. Er worden op de akte inzake fractievorming slechts twee verschillende fracties vermeld; 7. De akte inzake fractievorming is als bijlage gevoegd bij de voordrachtsakte of de verbeteringsakte die, overeenkomstig artikel 70 en 91 van het lokaal en provinciaal kiesdecreet, aan de voorzitter van het gemeentelijk hoofdstembureau wordt overhandigd; 8. Aan de gemeentesecretaris wordt, tegen ontvangstbewijs, een afschrift van de akte inzake fractievorming overhandigd uiterlijk de eerste werkdag na de dag dat de voordrachtsakte of de verbeteringsakte bij de voorzitter van het hoofdstembureau werd ingediend. Als een kandidaat-gemeenteraadslid op de akte inzake fractievorming zich niet tot een fractie bekent, wordt het betrokken kandidaat-gemeenteraadslid geacht bij verkiezing te opteren voor de grootste fractie. Als beide fracties in de gemeenteraad even groot zijn, wordt hij geacht bij verkiezing te opteren voor de fractie waartoe de aanvoerder van de lijst behoort, behalve ingeval de lijstaanvoerder op de akte van fractievorming zich niet tot een fractie heeft bekend. In dat geval wordt het kandidaat-gemeenteraadslid geacht te opteren voor de fractie waartoe het kandidaat-gemeenteraadslid behoort dat de hoogste plaats op de lijst inneemt en die zich tot een fractie heeft bekend. Indien aan de voormelde regeling niet is voldaan kunnen er geen aparte fracties worden gevormd. Ingeval de kandidaat-gemeenteraadsleden, die op eenzelfde lijst verkozen zijn, om twee fracties te vormen, spreekt de gemeenteraad zich op de installatievergadering bij besluit uit of aan de voorwaarden vermeld in het eerste lid is voldaan. 2 oktober /48

20 De vorming van twee fracties geldt tot de eerstvolgende volledige vernieuwing van de gemeenteraad. Zie artikel 38 van het gemeentedecreet Partijen kunnen zich verenigen om één fractie te vormen Het gemeenteraadslid of de gemeenteraadsleden die verkozen zijn op lijsten die zich uiterlijk op de installatievergadering onderling hebben verenigd, vormen één fractie. Tot onderlinge vereniging van de lijsten kan slechts beslist worden als de meerderheid van de verkozenen op elk van die lijsten daarmee instemt. De onderlinge vereniging tot één fractie geldt tot de eerstvolgende volledige vernieuwing van de gemeenteraad. Zie artikel 38 van het gemeentedecreet 5.9 De samenstelling van het nieuwe OCMW-bestuur Het OCMW wordt bestuurd door een raad voor maatschappelijk welzijn, die eventueel een vast bureau en eventueel bijzonder(e) comité(s) kan aanstellen. De voorzitter en de eventuele ondervoorzitter(s) van het OCMW worden verkozen uit de leden van de raad. De gemeenteraad verkiest de leden van de raad voor maatschappelijk welzijn in openbare zitting. De verkiezing van de OCMW-raadsleden en het onderzoek van hun geloofsbrieven en die van hun opvolgers gebeurt tijdens de installatievergadering van de gemeenteraad. Met deze versnelde installatie wil men het politieke beleid van gemeente en OCMW zo snel mogelijk parallel laten lopen. De voorzitter van de gemeenteraad kondigt onmiddellijk de verkiezingsuitslag af. Zie artikel 10, 3, 11 en 16 van het OCMW-decreet Hoeveel OCMW-raadsleden? Het aantal leden van de raad voor maatschappelijk welzijn is wettelijk vastgelegd en dit in verhouding tot het aantal inwoners van de gemeente op 1 januari van het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen. Het aantal OCMW-raadsleden varieert van negen tot vijftien. In de gemeenten waar het aantal gemeenteraadsleden kleiner is dan negen, wordt het aantal leden van de OCMW-raad beperkt tot het aantal leden van de gemeenteraad. Dat zal enkel zo zijn in de gemeenten met minder dan 1000 inwoners. Daar zal zowel de gemeente- als de OCMW-raad bestaan uit 7 raadsleden. Vroeger mocht de OCMW-raad voor maximaal één derde uit gemeenteraadsleden bestaan. Maar deze beperking geldt niet meer. Aantal inwoners gemeente Aantal OCMW-raadsleden 2 oktober /48

21 minder dan van tot van tot van tot meer dan De burgemeester kan de vergaderingen van de raad voor maatschappelijk welzijn bijwonen zonder dat hij de vergaderingen kan voorzitten. Hij kan zich ook laten vertegenwoordigen door een schepen, ingeval van een voorafgaandelijk en gemotiveerde afwezigheid. Zie artikel 5 en 41 van het OCMW-decreet Verkiesbaarheidsvoorwaarden Om tot werkend lid van een raad voor maatschappelijk welzijn of tot opvolger te kunnen worden verkozen moet men op de dag van de verkiezing van de raad voor maatschappelijk welzijn: 1. Belg zijn; 2. de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt; 3. ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters van de gemeente die door het OCMW wordt bediend; 4. zich niet bevinden in een van de gevallen van onverkiesbaarheid vermeld in artikel 58 van het lokaal en provinciaal kiesdecreet van 8 juli Het decreet vereist dus niet dat men kandidaat was voor de gemeenteraadsverkiezingen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om een persoon voor te dragen die deskundig is op vlak van sociaal beleid i.p.v. omwille van diens politieke ambities. Opmerkelijk is ook dat men Belg moet zijn, terwijl gemeenteraadsleden daarentegen geen Belg hoeven te zijn, doch enkel EU-onderdaan. Zie artikel 7 van het OCMW-decreet Verkiezing van de OCMW-raadsleden De gemeenteraad gaat voor de stemming na of de ingediende voordrachtsakten ontvankelijk zijn. Meer bepaald gaat de gemeenteraad na of de akten voldoen aan de voorwaarden uit art. 10, 1 van het OCMW-decreet, zoals beschreven in 2.3. De gemeenteraad verkiest de OCMW-raadsleden tijdens een openbare vergadering. De verkiezing verloopt volgens een procedure die de de evenredige vertegenwoordiging nastreeft, zodat ook de minderheid of de oppositie in de OCMW-raad vertegenwoordigd is. Belangrijk is altijd voor ogen te houden dat de raad voor maatschappelijk welzijn uit personen van verschillend geslacht moet bestaan. 2 oktober /48