Roken en mondgezondheid
|
|
- Augusta Lemmens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Roken en mondgezondheid Dr.mr.R. H. B. Allard Leeswijzer Roken brengt de gezondheid ernstige schade toe. Dat geldt niet alleen voor de algemene gezondheid, maar ook voor de mondgezondheid. In deze bijdrage zal worden ingegaan op de negatieve invloed van tabaksgebruik voor de mondholte, de kennis van tandartsen hierover en hoe zij hun patie nten kunnen helpen bij het stoppen met roken. mondkanker roken paradontale aandoeningen veroorzaakt door roken Slijmvliesafwijkingen De relatie tussen tabaksgebruik en het ontstaan van (pre) maligne afwijkingen in de mondholte staat al tientallen jaren niet meer ter discussie. De teer in tabaksrook heeft een direct carcinogeen effect op de epitheelcellen van het mondslijmvlies (afb. A1.1). Rokers hebben een twee- tot viermaal grotere kans op het ontwikkelen van mondkanker dan niet-rokers. Indien rokers ook nog regelmatig veel alcohol gebruiken, is de kans op kwaadaardige aandoeningen in de mondholte zelfs 6-15 maal zo groot (afb. A1.2). Alcohol verhoogt namelijk de permeabiliteit van het mondslijmvlies, waardoor het kankerverwekkende effect van tabaksproducten wordt vergroot. Stoppen met roken reduceert het verhoogde risico op mondkanker binnen vijf tot tien jaar. Leukoplakie komt bij rokers 6 maal meer voor dan bij niet-rokers (afb. A1.3). Opmerkelijk is hierbij de relatie dosis-respons: bij het stoppen met of aanmerkelijk verminderen van roken kan de afwijking in regressie gaan of zelfs geheel verdwijnen. Van de andere tabaksgerelateerde aandoeningen in de mondholte wordt rokersmelanose bij ongeveer eenderde van de zware rokers aangetroffen (afb. A1.4). Deze Dr.mr.R.H.B. Allard (*) Dr.mr. R.H.B.Allard, Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie, Vrije Universiteit Medisch Centrum/ACTA, Amsterdam zichtbare melaninepigmentatie komt voornamelijk voor op de aangehechte gingiva en soms op de lippen en wangen. De afwijking is reversibel en verdwijnt na het stoppen met roken binnen e e n tot twee jaar. Stomatitis nicotina uit zich meestal als rode puntjes op de nogal witte mucosa van het verhemelte (afb. A1.5). Ook deze goedaardige afwijking is reversibel. Wondgenezing Tabaksgebruik beïnvloedt de wondgenezing negatief, hetgeen onder meer wordt toegeschreven aan de verhoogde plasmaconcentraties van adrenaline en noradrenaline ten gevolge van het roken, die aanleiding geven tot een perifere vasoconstrictie. Zo blijkt tabaksgebruik de wondgenezing na parodontale chirurgie en extracties negatief te beı nvloeden en zijn onder meer significant vaker dry sockets en pijnlijkere extractiewonden bij rokers gemeld. Parodontologie Vastgesteld is dat er een duidelijk verband bestaat tussen roken en de prevalentie en ernst van parodontale aandoeningen. Rokers blijken vatbaarder te zijn voor parodontale aandoeningen en ontwikkelen deze op jongere leeftijd dan niet-rokers. Roken is een onafhankelijke risicofactor. Dit blijkt uit onderzoek, waarbij andere risicofactoren voor parodontale aandoeningen, zoals mondhygie ne, plaque, tandsteen en socio-economische omstandigheden werden uitgesloten. Hieruit kon worden vastgesteld, dat rokers een 3 tot 6 keer grotere kans hebben op parodontale aandoeningen dan niet rokers. Deze directe relatie tussen roken en parodontale aandoeningen wordt nog eens bevestigd door het feit dat de parodontale R.H.B. Allard, Praktijkboek tandheelkunde, DOI / , Ó Bohn Stafleu van Loghum
2 2 R.H.B. Allard Afb. A1.1 Plaveiselcelcarcinoom. Afb. A1.2 Relatieve risico op mond/pharynxkanker bij mannen in relatie tot tabaksgebruik en alcoholconsumptie. Bron: Blot W.J. Alcohol and cancer. Cancer Research 1992
3 Roken en mondgezondheid 3 Afb. A1.3 Leukoplakie. Afb. A1.4 Rokersmelanose.
4 4 R.H.B. Allard Afb. A1.5 Stomatitis nicotina. afwijkingen bij rokers ernstiger zijn dan bij niet-rokers en ex-rokers. Daar komt nog bij dat nicotinegebruik parodontale aandoeningen maskeert door de lokale vasoconstrictie. Bloedend tandvlees als indicatie van een parodontale aandoening treedt hierdoor minder en in een later stadium op. Parodontale behandelingen slaan bij rokers veel minder goed aan dan bij niet-rokers. Dat geldt zowel voor chirurgische als voor niet-chirurgische behandelingen. Ook zijn de succespercentages bij parodontale regeneratieve chirurgie bij rokers aanmerkelijk lager. Bovengenoemde negatieve effecten worden onder meer toegeschreven aan de cytotoxische en vasoactieve substanties van tabaksrook, die verantwoordelijk zijn voor een verstoorde fagocytose en een verminderde perifere doorbloeding. Diverse studies laten zien dat parodontale aandoeningen minder vaak voorkomen en minder ernstig zijn bij exrokers dan bij rokers voorkomen. Ook is er een verband met het aantal sigaretten dat per dag wordt gerookt en het aantal jaren dat is gerookt. In een longitudinaal onderzoek, waarbij gedurende tien jaar 44 patie nten werden gevolgd die gestopt waren met roken en 139 patie nten die waren blijven roken, werd in de eerstgenoemde groep significant minder botverlies gezien. Bovenstaande gegevens geven aan dat stoppen met roken de progressie van parodontale aandoeningen tot staan zou kunnen brengen of tenminste zou kunnen verminderen. Implantologie In de implantologie is uitgebreid (vele duizenden implantaten) en langdurig (meer dan 15 jaar) onderzoek gedaan naar het effect van roken op het succespercentage van implantaten. Hierbij bleek roken de meest significante risicofactor te zijn. Mislukkingpercentages van ruim 4 bij niet-rokers tegenover ruim 11 bij rokers zijn beschreven. Werd alleen naar implantaten in de bovenkaak gekeken, dan liep dit percentage bij rokers op tot bijna 18. Een significant grotere bloedingindex, een grotere pocketdiepte, meer lokale ontsteking en meer ro ntgenologisch waarneembaar botverlies zijn in de rokersgroep aangetoond. In een vijftien jaar durend prospectief onderzoek is komen vast te staan dat roken een belangrijkere negatieve factor met betrekking tot het succespercentage van implantaten is dan een slechte mondhygiëne. Uit onderzoek blijkt verder dat het toepassen van een protocol, waarbij e e n week vo o r en acht weken na het plaatsen van implantaten gestopt wordt met roken, leidt
5 Roken en mondgezondheid 5 tot een significante reductie van het percentage mislukkingen ten opzichte van de groep patie nten die zijn blijven roken. Overige effecten Vooralsnog is er geen wetenschappelijk bewijs dat roken het ontstaan van carie s bevordert. Desalniettemin worden bij rokers hogere percentages verlies van gebitselementen en carie s gezien. Een causaal verband met roken is echter nooit aangetoond. Mogelijk dat een andere leefstijl van rokers hier debet aan is. Roken veroorzaakt een verkleuring van de gebitselementen, waardoor de esthetiek vermindert. Deze invloed van roken is belangrijker dan het gebruik van koffie en thee. Verder worden bij rokers vaker en meer verkleuringen van tandheelkundige restauraties en prothesen gezien. Roken vermindert de prikkelgevoeligheid van de reuk en de smaak. Ook is roken een veelvoorkomende oorzaak van slechte adem. De rol van de tandarts Uit onderzoek is gebleken dat Nederlandse tandartsen goed, en in vergelijking met hun Europese collegae zelfs beter, op de hoogte zijn van de schadelijke gevolgen van tabaksgebruik op zowel de algemene gezondheid als de mondgezondheid. Zo is bijvoorbeeld de kennis van de Nederlandse tandartsen waar het de relatie betreft tussen roken en de kans op het falen van implantaten aanmerkelijk beter dan het Europese gemiddelde (83% van de tandartspopulatie tegen 65%). Hulp verlenen aan patie nten die willen stoppen met roken is wellicht de belangrijkste dienst die de tandarts zijn patie nten kan bieden met betrekking tot diens gezondheid. Ongeveer 40 procent van de Nederlandse tandartsen vindt dat het informeren/adviseren van patie nten over stoppen met roken tot het takenpakket van de tandarts behoort. Slechts 21 procent van de Nederlandse tandartsen is van mening dat het informeren/adviseren van patie nten over stoppen met roken niet effectief is. Gebrek aan tijd is de meest genoemde reden om geen aandacht te besteden aan het onderwerp (83%). Ook het rookgedrag van tandartsen is onderzocht. Een kleine tien procent van de ondervraagde Europese tandartsen rookt dagelijks (tabel A1.1). De Nederlandse tandarts wijkt, ondanks het feit dat 35 procent van de Nederlandse bevolking rookt, nauwelijks af van het gemiddelde van zijn Europese collegae. Patie nten bezoeken de tandarts anderhalf keer vaker dan de huisarts en de tandarts heeft (bijna) altijd een goed aanknopingspunt om met de patie nt een gesprek aan te gaan over het rookgedrag. Vraag daarbij niet alleen naar het rookgedrag van de patie nt, maar maak daarvan ook een aantekening in de patie ntenstatus. Dat is mogelijk niet alleen van belang voor een eventuele latere behandeling, maar het stelt de tandarts tevens in staat om bij een volgend bezoek opnieuw te informeren naar het rookgedrag. Voorzie de patie nt van voorlichtingsmateriaal over stoppen met roken. Een voorbeeld van een informatiebrochure is bijgevoegd (bijlage A1.1). Deze is rechtenvrij en mag desgewenst voor gebruik in de eigen praktijk worden gekopieerd. Tabel A1.1 Het rookgedrag van Europese tandartsen; Nederland, Denemarken, Engeland, Zweden, Finland, Oostenrijk, Belgie, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Italie, Portugal. dagelijks minstens 1 per week zelden niet meer nooit gerookt Nederland Denemarken Engeland Zwitserland Finland Oostenrijk Belgie Duitsland Frankrijk Griekenland Italie Polen
6 6 R.H.B. Allard Samenvatting Roken bedreigt ook de mondgezondheid. Mondkanker en voorstadia daarvan komen veel vaker voor bij rokers dan bij niet-rokers. Roken beïnvloedt de wondgenezing nadelig. Parodontale aandoeningen komen bij rokers vaker en in ernstigere mate voor. Stoppen met roken kan de progressie tot staan brengen en het resultaat van parodontale behandeling verbeteren. Het mislukken van tandheelkundige implantaten komt significant vaker voor bij rokers dan bij niet-rokers. Aandacht besteden aan het rookgedrag van patiënten dient een onderdeel te zijn van de tandheelkundige praktijkvoering. Patie nten kunnen verwezen worden naar de huisarts en/of informatielijnen over dit onderwerp. Bijlage A1.1 Roken en mondgezondheid: informatie van uw tandarts Roken schaadt de gezondheid. Iedereen weet dat roken longkanker en hart- en vaatziekten kan veroorzaken. Maar heel veel mensen zijn zich niet bewust van de schadelijke effecten van roken op hun mondgezondheid. Gezonde tanden hebben gezond tandvlees nodig, maar de conditie van het tandvlees kan door roken ernstig verslechteren. Ook beı nvloedt roken allerlei genezingsprocessen negatief, bijvoorbeeld bij implantaten, en verhoogt het de kans op mondkanker. Als u rookt, probeer dan te stoppen. Als u niet rookt, begin er dan nooit aan. Uw eigen gezondheid staat op het spel! Roken en tandvleesziekten Er is wetenschappelijk bewezen dat er een duidelijk verband bestaat tussen roken en tandvleesziekten. Rokers blijken veel vatbaarder te zijn voor tandvleesziekten en ontwikkelen deze op jongere leeftijd dan niet-rokers. Bloedend tandvlees is een eerste aanwijzing voor het begin van tandvleesziekten. Samen met uw tandarts kunt u daar tijdig wat aan doen. Maar nicotine zorgt ervoor dat ziek tandvlees niet zo snel bloedt. En daardoor komen u en uw tandarts er vaak te laat achter dat het tandvlees ziek is. Meestal is dan ook al het kaakbot waarin uw tanden en kiezen staan, aangedaan. En aangedaan kaakbot wordt niet meer gezond! Dat is een van de belangrijkste oorzaken voor het feit dat rokers eerder tanden en kiezen verliezen dan niet-rokers. Door te stoppen met roken kunt u ervoor zorgen dat de situatie niet verder verslechtert. Ook zorgt stoppen met roken ervoor dat de behandeling door de tandarts veel meer succes heeft. Dus, stoppen met roken zorgt voor gezonder tandvlees. Roken en wondgenezing Roken beïnvloedt de wondgenezing nadelig. Niet alleen als er een kies getrokken is, maar ook als er een implantaat geplaatst is. De kans op succes na het plaatsen van een implantaat is sterk afhankelijk van het wel of niet roken. De kans op mislukking is bij rokers bijna drie keer groter dan bij niet-rokers. Daarom adviseren tandartsen meestal om ten minste één week vo o r en acht weken na het plaatsen van implantaten niet te roken. Helemaal stoppen is natuurlijk nog veel beter. Roken en mondkanker Rokers hebben een twee- tot viermaal grotere kans op mondkanker dan niet-rokers. Als zij daarbij ook nog regelmatig veel alcohol gebruiken, wordt de kans zelfs zes tot vijftien keer zo groot. Stoppen met roken vermindert die kans gelukkig. Na zo n vijf tot tien jaar is de kans weer vergelijkbaar met die van niet-rokers. Roken en er goed uitzien Roken veroorzaakt een lelijke verkleuring van tanden en kiezen. Ook worden bij rokers vaker en meer verkleuringen van vullingen en kunstgebitten gezien. Bovendien is roken een veel voorkomende oorzaak van slechte adem. Rokers kunnen veel slechter proeven en ruiken dan nietrokers. Stoppen met roken zorgt ervoor dat deze nare effecten snel verdwijnen. Wilt u meer informatie over roken en mondgezondheid? Uw tandarts zal u desgevraagd uitgebreid informeren. Ook kunt u de speciale website van Defacto bezoeken:
7 Roken en mondgezondheid 7 Wat levert stoppen met roken eigenlijk op? Wist u dat, als u stopt met roken na 20 minuten uw bloeddruk en hartslag weer normaal zijn; na 8 uur het gehalte aan nicotine en koolmonoxide in uw bloed is gehalveerd en het zuurstofgehalte weer normaal is; na 24 uur alle koolmonoxide uit uw lichaam is verwijderd en uw longen beginnen met het herstellen van de schade; na 48 uur alle nicotine uit uw lichaam is verwijderd en uw vermogen om weer normaal te ruiken en te proeven al sterk is verbeterd; na 72 uur uw ademhaling al een stuk gemakkelijker gaat en uw longen al weer zodanig hersteld zijn dat u kunt voelen dat u fitter bent; na 2 tot 12 weken uw bloedcirculatie al zodanig verbeterd is dat u een stuk gemakkelijker kunt wandelen en hardlopen; na 3 tot 9 maanden uw longfunctie met ruim 10% verbeterd is; na 5 jaar de kans op een hartaanval is gehalveerd; na 10 jaar de kans op longkanker is gehalveerd en de kans op een hartaanval gelijk is aan die van iemand die nog nooit gerookt heeft? Maar ik kan niet stoppen! Natuurlijk kunt u dat wel! Elke dag stoppen tweeduizend mensen met roken. De afgelopen vijftien jaar zijn tien miljoen mensen met roken gestopt dat is meer dan duizend per dag. Om te stoppen met roken moet u drie dingen doen: 1. Besluit om met roken te stoppen. 2. Stop 3. Rook nooit meer. Houd het één dag vol en probeer het de volgende dag weer. Niemand zegt dat stoppen met roken gemakkelijk is, maar het is meer dan de moeite waard. En mocht u onverhoopt in uw oude patroon vervallen, geef het dan niet op, maar begin gewoon weer opnieuw. U staat niet alleen! Indien u denkt dat u best wel een steuntje in de rug kunt gebruiken, neem dan contact op met uw huisarts of Defacto, tel.: of Literatuur Clinical Practice Guideline No. 18: Smoking Cessation. U.S. Department of Health and Human Services, AHCPR Publication , How to help your patients be tobacco free. US Department of Health and Human Services, WHO Guidelines for Controlling and Monitoring the Tobacco Epidemic. Tobacco or Health Programme, WHO, Geneva 1996.
Roken en mondgezondheid
Roken en mondgezondheid Roken en mondgezondheid Wist u dat stoppen met roken kan bijdragen aan een gezonde mond? Natuurlijk is het u bekend dat u van roken longkanker en hart- en vaatziekten kunt krijgen.
Nadere informatieRoken en mondgezondheid
Roken en mondgezondheid Roken en mondgezondheid Stoppen met roken draagt bij aan een gezonde mond Wist u dat stoppen met roken kan bijdragen aan een gezonde mond? Natuurlijk is het u bekend dat u van roken
Nadere informatieRoken en een orthopedische ingreep
Roken en een orthopedische ingreep 2 In Nederland roken 4 miljoen mensen, 80 procent zou willen stoppen met roken. Veel mensen denken bij stoppen met roken vooral aan iets dat ze zullen missen: hun nicotineshotje,
Nadere informatieOntstoken tandvlees. Voorkom ontstoken tandvlees door een goede mondhygiëne
Ontstoken tandvlees Voorkom ontstoken tandvlees door een goede mondhygiëne Met een goede mondhygiëne houdt u uw tanden, kiezen en tandvlees gezond. U voorkomt daarmee ontstoken tandvlees (gingivitis en
Nadere informatieBENT U ER KLAAR VOOR? Stoppen met roken, het Vlietland Ziekenhuis helpt
Polikliniek Longgeneeskunde BENT U ER KLAAR VOOR? Stoppen met roken, het Vlietland Ziekenhuis helpt STOPPEN MET ROKEN Langzamerhand weet iedereen dat roken een ongezonde gewoonte is. Roken speelt een belangrijke
Nadere informatieStoppen met roken is altijd, op elke leeftijd, de moeite waard. Jaarlijks lukt het tienduizenden mensen om te stoppen. Vanaf de eerste dag krijgen
niet roken Stoppen met roken is altijd, op elke leeftijd, de moeite waard. Jaarlijks lukt het tienduizenden mensen om te stoppen. Vanaf de eerste dag krijgen hart- en bloedvaten het gemakkelijker. 3 Niet
Nadere informatieUw tandvlees krijgt een cijfer
Uw tandvlees krijgt een cijfer Uw tandvlees heeft een cijfer gekregen Uw tandvlees is gecontroleerd. Er is globaal onderzocht of uw tandvlees ontstoken is. De metingen zijn vastgelegd in cijfers voor zes
Nadere informatieRoken en een (orthopedische) operatie
Roken en een (orthopedische) operatie U krijgt binnenkort een operatie op de afdeling Orthopedie in het Radboudumc. Het is algemeen bekend dat roken ongezond is en verschillende gezondheidsproblemen tot
Nadere informatieDiabetes en mondgezondheid
Diabetes en mondgezondheid Dit doet diabetes met de mond Hebt u suikerziekte? Let dan extra op uw gebit en tandvlees. Mensen met diabetes hebben vaker problemen met hun tanden en tandvlees. Dat kan komen
Nadere informatieIk ben zwanger. Heb ik meer kans op ontstoken tand- vlees? Kan ik tandplak verwijderen met een mondspoelmid- del?
Onstoken tandvlees Ontstoken tandvlees Voorkom ontstoken tandvlees door een goede mondhygiëne Met een goede mondhygiëne houdt u uw tanden, kiezen en tandvlees gezond. U voorkomt daarmee ontstoken tandvlees
Nadere informatieDeel 1: tijd om na te denken
Je rookgedrag veranderen Deel 1: tijd om na te denken Dit boekje wil je doen stilstaan bij je rookgedrag. De bedoeling is niet meteen dat je je rookgedrag gaat veranderen. Doel is na te denken over hoe
Nadere informatieINFOKAART OUDEREN EN ROKEN
INFOKAART OUDEREN EN ROKEN Roken Roken is de risicofactor die de meeste sterfte en het meeste gezondheidsverlies met zich brengt en zodoende ook zorgt voor veel verlies aan kwaliteit van leven (1). Vijftien
Nadere informatieStoppen met roken? Wij helpen u volhouden
Stoppen met roken? Wij helpen u volhouden Stoppen met roken Hart- en vaatziekten, longaandoeningen, onvruchtbaarheid en kanker: Steeds vaker worden we geconfronteerd met de gevaren van roken. Stoppen is
Nadere informatieDe tandenloze bovenkaak
De tandenloze bovenkaak implantologie en preprothetische chirurgie Kaakchirurgie Beter voor elkaar 2 Implantologie en preprothetische chirurgie: de tandeloze bovenkaak. Als u problemen ervaart met het
Nadere informatieImplantaten in de kaak
Implantaten in de kaak Mondziekten, Kaak en Aangezichtschirurgie Inleiding De kaakchirurg heeft zojuist met u gesproken over de mogelijkheid om één of meerdere implantaten in uw kaak/kaken aan te brengen.
Nadere informatielesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud Les 1: Kennismaking met roken 3 Meer of minder rook? 3 Roken en jouw gezondheid 4 Roken en verslaving 5
Nadere informatieLeef rookvrij Geef kanker minder kans
Leef rookvrij Geef kanker minder kans Inhoud Stoppen met roken weer vergoed 3 Hulp bij stoppen met roken 5 Roken en kanker 9 Wilt u meer informatie? 11 Stoppen met roken weer vergoed Misschien wilt u zelf
Nadere informatieStoppen met roken. Voorbeeldpresentatie (behorend bij Toolbox Aanpak Roken SBCM)
Stoppen met roken Voorbeeldpresentatie (behorend bij Toolbox Aanpak Roken SBCM) Cijfers over roken Uit de Kerncijfers 2017: 2017 Roken Dagelijks roken Laag opgeleid 25,7 22,8 Middelbaar opgeleid 26,7 20,6
Nadere informatieInfectie bij een implantaat
Infectie bij een implantaat Patiënteninformatie 1. Wat is het? U heeft een implantaat gekregen. Sommige mensen krijgen een ontsteking in de mond rondom dit implantaat. De oorzaken en gevolgen worden in
Nadere informatieKaakchirurgie. Implantaten in de kaak
Kaakchirurgie Implantaten in de kaak Inleiding Uw specialist heeft zojuist met u gesproken over de mogelijkheid om één of meerdere implantaten in uw kaak/kaken aan te brengen. In deze folder leest u wat
Nadere informatieResultaten voor België Roken Gezondheidsenquête, België, 1997
6.1.1. Inleiding Het tabaksgebruik is een van de voornaamste risicofactoren voor longkanker, ischemische hartziekten en chronische ademhalingsaandoeningen (1). Men schat dat er in Europa niet minder dan
Nadere informatieWij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is.
Roken Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is. Inleiding In restaurants,wijkcentra,kantines van sporthallen en op het werk roken
Nadere informatieHelpende hand bij het stoppen met roken
Helpende hand bij het stoppen met roken Voor uw gezondheid is het beter dat u stopt met roken. Deze brochure is bedoeld als hulpmiddel bij het stoppen met roken. Tips bij het stoppen met roken Stel een
Nadere informatieLESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144
LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief over Roken Colofon: Deze lesbrief hoort bij het Preventie Project Roken dat wordt uitgevoerd door
Nadere informatieroken WWW.VOORKOM.NL
UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud Les 1: Kennismaking met roken 3 Meer of minder rook? 3 Roken en jouw gezondheid 4 Roken en verslaving 5
Nadere informatieImplantaat. Kaakchirurgie
Kaakchirurgie Implantaat Wat is een implantaat en waaruit bestaat de nazorg? Een natuurlijke tand of kies bestaat uit twee gedeelten, een kroon en een wortel. Een implantaat vervangt de wortel en is dus
Nadere informatieStoppen met roken. Waarom stoppen? Nadelen van roken Wat zijn de nadelen van roken? Deze dingen kunt u iedere dag merken:
Stoppen met roken U rookt maar denkt er over om te stoppen? Deze folder kan u daarbij helpen. Waarom stoppen? Misschien wilt u zelf al heel lang stoppen maar is het er nog niet van gekomen of misschien
Nadere informatieBijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx
Bijlage B4 Werken aan de start Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 5 Tabel B4.3... 6 Tabel B4.4... 7 Tabel B4.5... 8 Tabel B4.6... 9 Tabel B4.7... 10 Tabel B4.8... 11 Tabel B4.9... 12 Tabel
Nadere informatieDiabetes en mondgezondheid
Diabetes en mondgezondheid Locatie Hoorn/Enkhuizen MKA 2 Diabetes en mondgezondheid Wat is diabetes? Diabetes is een ander woord voor suikerziekte. Het heeft te maken met bloedsuiker: de brandstof voor
Nadere informatieSterk bot voor een mooi en gezond gebit Patiënteninformatie I Botherstel met Geistlich Bio-Oss en Geistlich Bio-Gide. www.kunstbot.
Sterk bot voor een mooi en gezond gebit Patiënteninformatie I Botherstel met Geistlich Bio-Oss en Geistlich Bio-Gide www.kunstbot.nl Inhoud Lachen is de beste manier om je tanden te laten zien Lachen is
Nadere informatieENQUÊTE: GEEN DOORBRAAK VOOR DE ELEKTRONISCHE SIGARET
ENQUÊTE: GEEN DOORBRAAK VOOR DE ELEKTRONISCHE SIGARET Brussel, juli 2014 Volgens de nieuwe rookenquête van kent de elektronische sigaret geen doorbraak in België in 2014. Slechts 0,5% van de bevolking
Nadere informatieInformatie voor patiënten Comfort en esthetiek met tandvervangende implantaten
Informatie voor patiënten Comfort en esthetiek met tandvervangende implantaten Professioneel voor Professionals Uw glimlach Uw persoonlijkheid Beste patiënt, Deze brochure is bedoeld om u belangrijke informatie
Nadere informatieSinuslifting en botopbouw
Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Behandeling Sinuslifting en botopbouw 2 Patiëntenvoorlichting patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MKA/ Sinuslifting en botopbouw/15 02 2013 Behandeling
Nadere informatieRookt u? En denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek kan u hierbij helpen.
Rookt u? En denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek kan u hierbij helpen. De rook-stop-polikliniek Zoals bekend is roken zeer schadelijk voor de gezondheid. Daarom heeft het St. Anna Ziekenhuis
Nadere informatieGezonde Leefstijl: Roken
Gezonde Leefstijl: Roken 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Gevolgen van roken in je lichaam Ziektes door roken Belangrijk om te weten Stoppen met roken Voordelen van stoppen Tips bij stoppen met roken Roken
Nadere informatieKennisquiz 4 Het roken van tabak
Kennisquiz 4 Het roken van tabak Weet u welke klachten het gevolg kunnen zijn van het gebruik van tabak? Test uw eigen kennis door de antwoorden te omcirkelen. Aan het einde van de quiz geven we de juiste
Nadere informatieDe risico s van roken zijn legio. Hieronder staat een drietal voorbeelden die met onderzoek zijn aangetoond :
Wellness Guide Stoppen met roken "Je hoeft niets op te geven. Roken geeft geen echt plezier. Het is slechts een illusie, net zoiets als met je hoofd tegen een muur aan bonken zodat het een opluchting is
Nadere informatieORTHODONTISCHE BEHANDELING. Informatie over risico s, beperkingen en ongemakken
ORTHODONTISCHE BEHANDELING Informatie over risico s, beperkingen en ongemakken Het doel van de orthodontische behandeling is het verkrijgen van een mooi en goed functionerend gebit. Om dit doel te bereiken
Nadere informatieWie van hen heeft diabetes?
verbindt Wie van hen heeft diabetes? De verwachting is dat in de toekomst één op de drie patiënten diabetes heeft. En wist u dat er een relatie is tussen diabetes en de mondgezondheid? In deze brochure
Nadere informatieHet is nooit te laat om te stoppen met roken
Het is nooit te laat om te stoppen met roken Roken is levensgevaarlijk Actief en passief roken zijn volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie wereldwijd verantwoordelijk voor ongeveer 4 miljoen
Nadere informatiespeciaal onderwijs lesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ROKEN 3 GEWOONTEN 3 ROKEN EN JOUW GEZONDHEID 4 VERSLAAFD AAN
Nadere informatieRoken onder volwassenen De harde feiten 2010
Roken onder volwassenen De harde feiten 2010 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1958 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 Percentage niet rokers onder de Nederlandse bevolking
Nadere informatieNEDERLANDSE 8 SAMENVAT TING VooR NIET-INGEWIJDEN PTER A H C
Nederl andse samenvat ting voor nie t-inge wijden 8 CHAPTER nederlandse samenvatting Inleiding In 2006 rookte 28% van de Nederlandse bevolking gemiddeld 15 sigaretten per dag. Jaarlijks overlijden circa
Nadere informatiePatiënteninformatie over: de behandeling van tandvleesontsteking. Meer dan 2 miljoen patiënten behandeld. Parodontaal herstel met Straumann Emdogain
Patiënteninformatie over: de behandeling van tandvleesontsteking Meer dan 2 miljoen patiënten behandeld Parodontaal herstel met Straumann Emdogain 1 Wat weet u over tandvleesontsteking? Tandvleesontsteking
Nadere informatieResultaten voor Brussels Gewest Roken Gezondheidsenquête, België, 1997
6.1.1. Inleiding Het tabaksgebruik is een van de voornaamste risicofactoren voor longkanker, ischemische hartziekten en chronische ademhalingsaandoeningen (1). Men schat dat er in Europa niet minder dan
Nadere informatieHart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in
Nadere informatieSinuslifting en botopbouw
Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Sinuslifting en botopbouw www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MKA004 / Sinuslifting en botopbouw /
Nadere informatieWerkstuk Verzorging Roken
Werkstuk Verzorging Roken Werkstuk door een scholier 1917 woorden 27 juni 2005 5,9 70 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoudsopgave Inleiding Opdracht 2 Extra informatie Ontstaan van roken Ingrediënten
Nadere informatiematige alcohol consumptie gezondheid
matige alcohol consumptie positief voor gezondheid R e s u l t a t e n v a n 3 j a a r w e t e n s c h a p p e l i j k o n d e r z o e k Matige en regelmatige alcoholconsumptie heeft overall een positief
Nadere informatieStoppen met roken voor een operatie. Rookvrij! Ook jij? terTER_
Medewerkerinformatie Patiënteninformatie Stoppen met roken voor een operatie Rookvrij! Ook jij? 1234567890-terTER_ Stoppen met roken voor een operatie Rookvrij! Ook jij? U heeft een afspraak in Tergooi
Nadere informatiePatiëntenvoorlichting Verloskunde. Roken en zwangerschap. Inhoudsopgave. Als je zwanger probeert te worden 2. Als je zwanger bent 3
Patiëntenvoorlichting Verloskunde Roken en zwangerschap Inhoudsopgave Als je zwanger probeert te worden 2 Als je zwanger bent 3 Na de zwangerschap 5 Stoppen met roken 6 Tips om te stoppen 7 Hulp bij het
Nadere informatieWWW.VOORKOM.NL LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144
WWW.VOORKOM.NL V.S.O. Roken stoer? Stoppen is sterker! LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief Over Roken V.S.O. Colofon: Deze lesbrief hoort
Nadere informatieLeef rookvrij Geef kanker minder kans
Leef rookvrij Geef kanker minder kans Inhoud Stoppen met roken weer vergoed 3 Hulp bij stoppen met roken 5 Roken en kanker 9 Wilt u meer informatie? 11 Stoppen met roken weer vergoed Misschien wilt u zelf
Nadere informatieRookt u en denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek
Rookt u en denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek De rook-stop-polikliniek Zoals bekend is roken zeer schadelijk voor de gezondheid. Daarom heeft het St. Anna Ziekenhuis een rook-stop-polikliniek,
Nadere informatieWat je moet weten over roken voor, tijdens en na de zwangerschap Longziekten
Wat je moet weten over roken voor, tijdens en na de zwangerschap Longziekten Beter voor elkaar 2 Roken als je zwanger probeert te worden Minder vruchtbaar Roken maakt vrouwen en mannen minder vruchtbaar.
Nadere informatieAllereerst krijgt u voor de behandeling verschillende recepten voor medicijnen die u bij de apotheek kan halen.
Behandeling algemeen De voorbehandeling Allereerst krijgt u voor de behandeling verschillende recepten voor medicijnen die u bij de apotheek kan halen. Antibioticum -> de avond voor de behandeling start
Nadere informatieVoorlichting en Nazorgadviezen
Voorlichting en Nazorgadviezen Wat is een implantaat? Een natuurlijke tand of kies bestaat uit twee gedeelten, een kroon en een wortel. Een implantaat vervangt de wortel en is dus een kunstwortel. Een
Nadere informatieParo-info. mei 2011. vaststellen risicoprofiel
Paro-info mei 2011 vaststellen risicoprofiel Na zorg komt nazorg Voor de behandeling van mensen met parodontitis werken wij in Nederland volgens het Paro-protocol. De DPSI bepaalt daarbij tot welke behandelcategorie
Nadere informatieKanker in het Hoofd-Halsgebied
Inleiding Kwaadaardige gezwellen (=tumoren) die zich voordoen binnen het werkgebied van de kaakchirurg worden gerekend tot de zogenaamde hoofd- halstumoren. Kwaadaardige gezwellen in het hoofd- halsgebied
Nadere informatiePERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie)
AANTAL ROKERS STIJGT OPNIEUW: MEER MENSEN HERBEGINNEN, MINDER STOPPEN Brussel, 1 maart 2010. Het percentage rokers is in 2009 opnieuw significant gestegen, tot 32% dagelijkse rokers. Deze stijging doet
Nadere informatieAfdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
Afdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Informatie over de werkzaamheden van de MKA-chirurg 1 Patiëntenfolder Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Afdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
Nadere informatieStoppen met roken. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Stoppen met roken Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Stoppen met roken 3 De effecten van roken op je gezondheid 3 De feiten over roken 4 De voordelen
Nadere informatieBijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx
Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 4 Tabel B4.3... 5 Tabel B4.4... 6 Tabel B4.5... 7 Tabel B4.6... 8 Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt
Nadere informatieMaar verder ben ik heel gezond: ik sport en let op mijn voeding. Het is een deel van mijn sociale leven
Fase: Ik rook misschien wat te veel voor mijn., maar voor de rest is alles onder controle Voorbeeld hinderende gedachte: Mijn moeder had longkanker en zij rookte niet. Maar verder ben ik heel gezond: ik
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieKOPZORGEN... Stomatitis Parodontitis. Kopzorgen. Definitie: reversibele plaque geïnduceerde ontsteking van de gingiva
KOPZORGEN... Gingivitis Stomatitis Parodontitis Frans Knaake, tandheelkundig dierenarts Veterinair Specialistisch Centrum De Wagenrenk Gingivitis Definitie: reversibele plaque geïnduceerde ontsteking van
Nadere informatieHealth. 5h Roken 1. Theorieboek. TFG Hellegers 18-5-2013. Wat zit er in een sigaret?
5h Roken 1 Dagelijks proberen in Nederland alleen al honderden mensen te stoppen met roken. Soms met succes maar vooral ook met ergernis en frustratie. De strijd tegen de sigaret of sigaar is geen makkelijke
Nadere informatiesamenvatting Peri-implantaire infecties vormen een risico voor de overleving en het succes op lange termijn van tandheelkundige implantaten. Infectie beperkt tot de peri-implantaire mucosa wordt peri-implantaire
Nadere informatieImplantaten. Poli Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie
00 Implantaten Poli Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie Implantaten Een implantaat is een kunstwortel, die in de kaak wordt vastgemaakt. Deze vervanging van de natuurlijke tandwortel dient als stevig
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
Pagina 1/4 BE191764 België BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER CORSODYL 2mg/ml, spray voor oromucosaal gebruik chloorhexidinedigluconaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat
Nadere informatieStoppen met roken. Longgeneeskunde
Stoppen met roken Longgeneeskunde Waarom is stoppen met roken zo moeilijk? Wie eenmaal begonnen is met roken, komt daar moeilijk vanaf. Roken is een verslaving. Nicotine is één van de sterkst verslavende
Nadere informatieFactoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten
Factoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten In dit proefschrift werd de relatie tussen depressie en het risico voor hart- en vaatziekten onderzocht in een groep
Nadere informatieWAAROM ZOU U KIEZEN VOOR MINI IMPLANTATEN EN/OF GEHEMELTE VRIJE PROTHESE?
WAAROM ZOU U KIEZEN VOOR MINI IMPLANTATEN EN/OF GEHEMELTE VRIJE PROTHESE? De mini implantaten en/of gehemelte vrije prothese bieden een duurzame lange termijn oplossing. Het is een eenmalige investering
Nadere informatieDeel 2: maak een keuze
Je rookgedrag veranderen Deel 2: maak een keuze In deel 1 heb je stilgestaan bij je rookgedrag. Je hebt geregistreerd hoeveel en in welke omstandigheden je rookt. Mogelijks was je wel verwonderd over de
Nadere informatieBelangrijkste resultaten
Belangrijkste resultaten Schadelijkheid roken en meeroken algemeen Totale groep Nederlanders 12+ Rokers Roken Nagenoeg iedereen ziet de schadelijkheid in van roken op de gezondheid: 93% (waarvan 65% erg
Nadere informatieTANDIMPLANTATEN. Het alternatief voor kronen, bruggen en prothesen. ...kegeldichtheid door precisie...
TANDIMPLANTATEN Het alternatief voor kronen, bruggen en prothesen....kegeldichtheid door precisie... veilige genezing hoge precisie Made in Germany esthetische resultaten scherp geprijsd Amedico Implants
Nadere informatieRapport. Roken en Zwangerschap. Jordy van der Steen. B-1272 Juli 2002. Bestemd voor: DEFACTO voor een rookvrije toekomst Den Haag
nipo het marktonderzoekinstituut Postbus 247 1000 ae Amsterdam Grote Bickersstraat 74 Telefoon (020) 522 54 44 Fax (020) 522 53 33 Email info@nipo.nl Internet www.nipo.nl Rapport Roken en Zwangerschap
Nadere informatieReken maar eens uit wat je per week, per maand of per jaar uitgeeft aan het kopen van sigaretten, sigaren of andere rookwaren!
Bezint voor ge begint ROKEN Stoppen met roken is niet eenvoudig! Iets afleren is altijd veel moeilijker dan iets aanleren. DAAROM: begin niet met roken! WANT: In tabaksrook zitten heel wat stoffen die
Nadere informatieMeeste mensen blij met rookverbod
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (M. Heijmans & J. de Jong. Meeste mensen blij met rookverbod. NIVEL, juni 2008). Meeste mensen blij met
Nadere informatieResultaten voor Brussels Gewest Tandhygiëne Gezondheidsenquête, België, 1997
5.6.1. Inleiding Tandcariës is een ziekte waarbij de gemineraliseerde tandweefsels vernietigd worden als gevolg van zuurvorming die ontstaat bij de fermentatie van koolhydraten door bacteriën in de mond.
Nadere informatieKlassiek wordt de mate van cariës voorgesteld door een cariës-index (DMFT-index = gemiddeld aantal gecarieerde, afwezige of gevulde tanden).
5.6.1. Inleiding Tandcariës is een ziekte waarbij de gemineraliseerde tandweefsels vernietigd worden als gevolg van zuurvorming die ontstaat bij de fermentatie van koolhydraten door bacteriën in de mond.
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
Pagina 1/4 BE106802 / BE191764 België BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER CORSODYL 2mg/ml, mondspoeling chloorhexidinedigluconaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken
Nadere informatieBent u klaar voor een kus?
Bent u klaar voor een kus? Het begint met een gezonde mond! Een gezonde mond is een mond om te zoenen Verzorg dagelijks uw mond Net zoals het dagelijks verzorgen van uw lichaam is ook het dagelijks Naast
Nadere informatieSamenvatting (Dutch summary)
De SMOKE studie Achtergrond Chronisch obstructief longlijden, ook wel Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) genoemd, word gezien als een wereldwijd gezondheidsprobleem. Ten gevolge van onder andere
Nadere informatieJongeren en Gezondheid 2006: Roken
Resultaten HBSC - Roken Jongeren en Gezondheid : Roken Inleiding Ondanks de vele rapporten en boodschappen over de negatieve gevolgen van roken, blijft tabaksgebruik de grootste vermijdbare oorzaak van
Nadere informatiePERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie)
Bijlagen 1. RESULTATEN ENQUÊTE DEDICATED RESEARCH OMTRENT ROOKVRIJE CAFÉS 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2. INFORMATIEFICHE PASSIEF ROKEN Passief roken = passief ziek worden Eindelijk is het zover: vanaf 1
Nadere informatieImplantologie en preprothetische chirurgie; extraorale implantologie
Implantologie en preprothetische chirurgie; extraorale implantologie Wat is extra-orale implantologie? Het woord extra-orale implantologie betekent; het plaatsen van tandwortelimplantaten buiten de mond.
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Corsodyl 10 mg/g, gel voor dentaal gebruik chloorhexidinedigluconaat
Pagina 1/5 BE104973 België BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Corsodyl 10 mg/g, gel voor dentaal gebruik chloorhexidinedigluconaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken
Nadere informatieImplantaten voor houvast van een kunstgebit in de onderkaak
Deze folder geeft u informatie over het plaatsen van implantaten voor steun en houvast van een kunstgebit in de onderkaak. Heeft u na het lezen van de brochure nog vragen, stel deze dan gerust aan uw kaakchirurg.
Nadere informatieRookvrij Opgroeien. Roken? Houd kinderen er buiten. Het bespreken van (mee)roken binnen de JGZ 4-19 jaar. 4-19 jaar
Rookvrij Opgroeien 4-19 jaar 4-19 jaar Roken? Houd kinderen er buiten. Het bespreken van (mee)roken binnen de JGZ 4-19 jaar Kinderen boven de vier jaar wonen relatief vaak in een huis waar gerookt mag
Nadere informatiePlaatsen en verwijderen van botankers
Mondheelkunde, Kaak- en Aangezichtschirurgie Behandeling Plaatsen en verwijderen van botankers 2 Patiëntenvoorlichting patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MKA/ Plaatsen en verwijderen van botankers/13
Nadere informatieSineFuma: organisatie
SineFuma: organisatie wat ons betreft (over)lijdt er straks niemand meer aan de gevolgen van roken Kenmerken: Kwaliteit Persoonlijk contact Uniformiteit met 45 trainers en coaches Transparantie Passie
Nadere informatieBijsluiter gebruik stoppen met roken -indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3
Bijsluiter gebruik stoppen met roken -indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 3 Inhoud Overzicht indicatoren... 2 Beschrijving per indicator... 3 Pagina
Nadere informatieMondspoelmiddelen. Mondspoelmiddelen
Mondspoelmiddelen Mondspoelmiddelen Uw tandarts of mondhygiënist heeft u geadviseerd een mondspoelmiddel te gaan gebruiken. U heeft bijvoorbeeld een aantal beginnende gaatjes (cariës). Het tandenpoetsen
Nadere informatieAfdeling: Longziekten. Onderwerp: Stop rokenpoli
Afdeling: Longziekten Onderwerp: Stop rokenpoli Stoppen doet u zelf, wij zijn er om gestopt te blijven U denkt er over te stoppen met roken. In deze folder leest u hoe u onder begeleiding van de longarts
Nadere informatieRoken FACT. Een op de tien jongeren rookt wekelijks SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO Rookt regelmatig. Ooit gerookt
Gelderland-Zuid E-MOVO 2015-2016 De resultaten in deze factsheet zijn afkomstig uit het 4 e E-MOVO jongerenonderzoek. In 2015 werd dit onderzoek uitgevoerd onder ruim 10.000 leerlingen in het voortgezet
Nadere informatiePatiënteninformatie. Parodontitis, niet voor mij! Actief voorkomen, herkennen en behandelen. Giving a hand to oral health.
Patiënteninformatie Parodontitis, niet voor mij! Actief voorkomen, herkennen en behandelen. Giving a hand to oral health. In actie tegen parodontitis: Voor aantrekkelijkheid en welzijn. Mooie tanden en
Nadere informatie