Commissie behandeling bezwaarschriften

Transcriptie

1 gemeente Roermond Commissie behandeling bezwaarschriften Onderwerp Advies aan de raad van de gemeente Roermond (liierna: de raad) inzal<e het bezwaarschrift van de Va!<vereniging Brandweer Vrijwilligers te Leusden, gericht tegen het besluit van de raad van 25 oktober 2012 inzake de sluiting van de brandweerpost Swalmen. Onderwerp van bezwaar Op 30 oktober 2012 is een bezwaarschrift ontvangen van de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers te Leusden, gericht tegen het raadsbesluit van 25 oktober 2012, raadsbesluitno. 2012/089/02, tot het instemmen met de uitvoering van het voorgenomen raadsbesluit van 15 december 2011, kenmerk 2011/083/2, inzake de sluiting van de brandweerpostswalmen per31 december2012. Het bezwaarschrift is overeenkomstig het bepaalde in artikel 2, lid 1 van de Verordening behandeling bezwaarschriften, ter advisering voorgelegd aan de Commissie behandeling bezwaarschriften (hierna: de commissie). Thans bericht de commissie de raad als volgt Ontvankelijkheid Op grond van artikel 8:1 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) kan een belanghebbende tegen een besluit beroep instellen bij de rechtbank. Alvorens beroep in te stelten dient een beianghebbende bezwaar te maken bij het administratief orgaan dat het besluit heeft genomen. In artikel 1:3, eerste lid, van de Awb is bepaald dat onder een besluit wordt verstaan een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling. Onder rechtshandeling wordt verstaan een handeling gericht op rechtsgevolgen. Een beslissing heeft rechtsgevolgen indien zij erop is gericht een bevoegdheid, recht of verplichting voor een of meer anderen te doen ontstaan of teniet te doen, dan wel de juridische status van een persoon of een zaak vast te stellen. Het besluit om de brandweerpost Swalmen te sluiten heeft weliswaar feitelijke gevolgen, doch geen rechtsgevolgen, zodat daartegen geen bezwaar- en beroep mogelijk is. (Zo ook uitspraak Afdeling Bestuursrechtspraak RvS , IVlaasdriel, LJN AY7565). Het besluit van 25 oktober 2012 is bovendien te kwalificeren als een besluit ter uitvoering dan wel herhaiing van het raadsbesluit van 15 december 2011, zodat reeds daarom niet kan worden gesproken van een besluit als bedoeld in artikel 1:3 van de Awb. Naar aanleiding van het door bezwaarmaker bij de rechtbank ingediende verzoek om vooriopige voorziening, kwam de voorzieningenrechter eveneens tot het oordeel dat het bezwaarschrift nietontvankelijk dient te worden verklaard, omdat er geen sprake is van een besluit in de zin van artikel 1:3 Awb. Het verzoek werd dan ook afgewezen (Uitspraak d.d. 7 december 2012, zaaknr. AWB 2012/1567). Alvorens op een bezwaarschrift wordt beslist, dient bezwaarmaker in de gelegenheid te worden gesteld om het bezwaarschrift mondeling toe te lichten. Deze verplichting leidt uitzondering o.m. indien het bezwaarschrift kennelijk niet-ontvankelijk dient te worden verklaard. Nu de commissie, gelet op hetgeen hierboven is vermeld tot de conclusie komt dat het bezwaarschrift niet-ontvankelijk dient te worden verklaard, komt de commissie aan een inhoudelijke beoordeling van de bezwaren niet toe en heeft de commissie overeenkomstig artikel 7:3, onder a van de Awb van het horen van bezwaarmaker afgezien. Advies Gelet op het vorenstaande adviseert: de commissie de raad het bezwaarschrift niet-ontvankelijk te verklaren. Roermond, 18 december De commissie behandeling bezwaarschriften, De secretaris. De voèrzitter, P.M.G. Ploum mr. J.D

2 Post in BRW Aan: het college van Burgemeester en wethouders Gemeente Roermond Postbus AX Roermond Betreft: Datum: Bijlagen: Afschrift bezwaarschrift 29 oktober 2012 Bezwaarschnft tegen besluit sluiting post swalmen Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u een afschrift van het bezwaarechrift tegen het raadsbesluit van 25 oktober 2012 inzake de sluiting van de brandweerpost Swalmen. Wij hebben eveneens de rechtbank Roermond verzocht om een voorlopige voorziening te treffen inzake het bestreden besluit. Wij gaan er vanuit u door middel van dit afschrifi volledig geïnformeerd te hebben. Met vriendelijke groet. Namens de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers ^ ^ ^ ^ ^ ^ Ronald Kraan, lid dagelijks bestuur. Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) Bezoek; Larikslaen 1 Telefoon 3833 AM Leusden Fax Post : Postbus 290 Home 3830 AG Leusden E-mall : ; : : lnfo@brandweervrijwllligers.nl Fiscaal : ,167 KvK-nummer : Bankrekening : CMHF - Verenigingsnummer 90 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 47

3 Postin BRW VAKVÏÜtNIGING BRANDWEER VRIJWICUGERS Aan; De Gemeenteraad Gemeente Roermond Postbus AX Roermond Betreft: Bezwaarschrift Datum: 29 oktober 2012 Ons kenmerk: Bezwaarschrift tegen besluit sluiting post Swalmen Uw kenmerk: Geen Bijlagen: 6 Geachte heer/mevrouw. Hierbij tekenen wij bezwaar aan tegen het definitieve besluit van de gemeenteraad van de gemeente Roermond d.d, 25 oktober 2012 om de brandweerpost Swalmen te sluiten. Een kopie van dit besiuit (bijlage 1) hebben wij bijgevoegd. Tegen deze beslissing hebben wij het volgende bezwaar: De besiissing is onzorgvuldig voorbereid; onvoldoende gemotiveerd en voldoet niet aan de bepalingen in relevante wet en regelgeving. Het besluit leidt tot een aanzienlijke verhoging van de wettelijke normtijden voor de opkomsttijd van de brandweer (generiek voor een heel gebied) zonder dat er compenserende, preventieve maatregelen zijn getroffen die een gelijkwaardig (brand)veiiigheldsniveau waarborgen voor de burgers, bedrijven en instellingen in de gemeente Roermond, met name de kern Swalmen en omgeving. Hierdoor komt de kwaliteit van de brandweerzorg en de veiligheid van burgers en brandweeriieden in het geding. Wettelijk kader De rijksoverheid heeft in artikel van het Besluit veiligheidsregio's normen geformuleerd aangaande de opkomsttijden van de brandweer voor verschillende type gebouwen. a) vijf minuten bij gebouwen met een winkelfunctie met een gesloten constructie, gebouwen met een woonfunctie boven een gebouw met een winkelfunctie of gebouwen met een celfunctie; b) zes minuten blj portiekwoningen, portiekflats of gebouwen met een woonfunctie voor verminderd zelfredzamen; c) acht minuten bij gebouwen met een andere woonfunctie dan bedoeld onder a en b, of met een winkelfunctie, gezondheidszorgfunctie, onderwijsfunctie of loglesfunctie, en d) tien minuten bij gebouwen met een kantoorfunctie, industriefunctie, sportfunctie, bijeenkomstfunctie of een overige gebruiksfunctie, Deze opkomsttijden gelden als normtijden, waaraan moet worden voldaan. Per 1 jull 2011 moeten alle veiligheidsregio's beschikken over een risicoprofiel, een beleidsplan en afgeleide daarvan een regionaal dekkingsplan. Daarin staan voor de brandweer geldende opkomsttijden en een beschrijving van de voorzieningen en maatregelen, noodzakelijk om daaraan te kunnen voldoen (artikel 14 van de Wet veiligheidsregio's). Het bestuur van elke veiligheidsregio dient zich te houden aan de wettelijke regels voor het bepalen van dekkingsplannen en de daarin vastgestelde normtijden voor de brandweervakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) Bezoek: Larikslaan 1 Telefoon : AM Leusden Fax ; Post ; Postbus 290 Home : wvvw.brandweervrljivilligers.nl 3830 AG Leusden E-mall : lnfo@brandweervrljwilllgers.nl Fiscaal : 81.86,45,167 KvK-nummer ; Bankrekening ; CMHF - Verenigingsnummer 90 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 2 van 47

4 Post in BRW Vakvereniging Brandweer VrijwHIigers (VBV) Indien het bestuur van een veiligheidsregio voor bepaalde locaties opkomsttijden vaststelt die afwijken van de Wet, dan is voorgeschreven dat afwijkingen per object inzichtelijk gemaakt moeten worden en dat tevens dan duidelijk moet zijn wat de precieze mate van afwijking is, Dat betekent dat in een bestuurlijk geaccordeerd dekktngsplan de locatie en mate van afwijking dienen te zijn gemotiveerd en dat compenserende maatregelen inzichtelijk zijn gemaakt, In de Wet veiligheidsregio's en het Besluit veiligheidsregio's staan deze bepalingen opgenomen. De Minister van Veiligheid en Justitie (VenJ) heeft in zijn brief van 23 november 2011 aan de Tweede Kamer (bijlage 2), betreffende het regionaal dekkingspian Limburg-Noord, duidelijk gesteld dat met de afwijkingsbevoegdheid uit het Besluit veiligheidsregio's het niet mogelijk is dat de opkomstttjden generiek en voor (hele gebieden in) de veiligheidsregio naar boven worden bijgesteld, Hoe het bestuur zijn verantwoordelijkheid voor de brandweerzorg kan invullen en de berekeningsmethode voor de technische uitvoering moet worden toegepast, staat beschreven in de landelijk gehanteerde 'Leidraad repressieve basisbrandweerzorg'^ Hoewel dit 'informele' regelgeving betreft heeft de overheid de hoofdelementen verankerd In wettelijke bepalingen en zijn er momenteel geen andere, goed onderbouwde alternatieven en instrumenten voor het bepalen van de repressieve basisbrandweerzorg op het gewenste (wettelijke) kwaliteitsniveau, voorhanden. Het bestreden besluit Met het besluit van de gemeenteraad van 25 oktober 2012 om de brandweerpost Swalmen te sluiten kan de gemeente Roermond, dan wel de veiligheidsregio Limburg-Noord, niet meer naar behoren voldoen aan de bepalingen in de Wet Veiligheidsregio's en het Besluit Veiligheidsregio's en wordt de gemiddelde opkomsttijd van de brandweer in dit omvangrijke gebied voor alle typen gebouwen, generiek verhoogt tot gemiddeld 15 minuten. Het argument van het college dat blj instandhouding van de post Swalmen voor 80,6% van de objecten in de gemeente Roermond kan worden voldaan aan de normtijden van het Besluit veiligheidsregio's en bij een sluiting van de post Swalmen dit percentage afneemt tot 80,3%, is misleidend. Het zegt Immers helemaal niets over de benadering van de (brand)rislco'$ in de overige 19,7%, met name: Swalmen en omgeving. In het raadsvoorstel (bijlage 3) staat dat in het dekkingsplan een ahwijkende (ruimere) normtijd van maximaal 15 minuten is vastgelegd. De Inspectie Veiligheid en Justitie (Inspectie VenJ) heeft eerder geconstateerd^ dat ln het dekkingsplan van de veiligheidsregio Limburg-Noord (bijlage 4) 'totaal afwijkende' tijdnormen zijn vastgesteld. Ook heeft de regio (op objectniveau) de objecten die niet binnen de van toepassing zijnde tijdnormen bereikt kunnen worden als zodanig aangewezen. Evenmin is gemotiveerd waarom dat zo Is. Ook zijn op dat niveau geen 'compenserende' maatregelen getroffen om het veiligheidsniveau weer op peil te brengen, De Minister van VenJ heeft in zijn brief van 5 september 2012 (bijlage 5) de veiligheidsregio Limburg-Noord opgeroepen het dekkingsplan 'op orde te brengen' en de opkomsttijden te verbeteren. Er ligt dus geen 'gekwalificeerd' dekkingsplan dat voldoet aan de wettelijke bepalingen. Op basis van dit gegeven is het besluit strijdig met de wettelijke bepalingen en betekent de sluiting een verslechtering van de basisbrandweerzorg. Verder is ook het uitgangspunt van het college dat bij sluiting van de post Swalmen een 2^ 3 en 4^ brandweereenheid respectievelijk binnen 20,25 en 30 minuten ter plaatse kan zijn, strijdig met de uitgangspunten in de'leidraad repressieve basisbrandweerzorg'. ' Zie voor achtergrontiinformatie: ^ Blz, l^apportter Plaatse'van de Inspectie Veiligheid en Justitie, iittp;//www,ioov,nl/ad:ueel?popup=t..8iactltmldt= Kijk op wvvw.brandweervrijwilllgers.nl voor meer informatie over onze vereniging, Pagina 2 van 3 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 3 van 47

5 Post In BRW Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) De op de Woningwet gebaseerde regelgeving zoals het Bouwbesluit bevat voorschriften over de brandveiligheid van bouwwerken. Het doel van deze brandveiligheidsvoorschriften in de bouwregelgeving Is om slachtoffers en snelle uitbreiding van brand naar andere gebouwen zoveel mogelijk te voorkomen. Het uitgangspunt bij deze voorschriften is dat de brandweer binnen 15 minuten ter plaatse, én operationeel is. Met het oplopen van de opkomsttijd van de brandweer in Swalmen en omgeving naar gemiddeld 15 minuten, neemt ook het risico op ongevallen bij burgers en brandweerpersoneel, exponentieel toe. Naar mate het langer duurt voordat de brandweer operationeel is en een inzet kan doen zal een brand zich in een verder gevorderd stadium bevinden en daarmee grotere risico's opleveren voor burgers en brandweerpersoneel. De toename van (maatschappelijke) schade is daarbij evident. In tegenstelling tot de motivering van het college en de uitgangspunten en analyses in het actuele dekkingsplan, is ln 1997 uitv'oerig onderzoek gedaan om te komen tot gefundeerde uitspraken over de (brand)velligheid in Swalmen (bijlage 6) en omgeving. Het belang van de brandweerpost Swalmen voor de brandrisicodekking werd toen als Vrij hoog' betiteld, Dit belang Is alleen maar toegenomen; de bereikbaarheid vanuit de brandweerkazerne Roermond is immers sterk verslechterd en het aantal wooneenheden is toegenomen. Ook is niet bekend en berekend wat de gevolgen van de sluiting van de post Swalmen zijn voor de restdekking van Roermond en de omliggende gebieden. Het gemeentebestuur van Roermond kan met het besluit tot sluiting nu al voorzien dat de normtijden in Swalmen en omgeving bij lange na niet kunnen worden gehaald, en kan deze tekortkoming niet eenvoudig 'repareren' door te verwijzen naar 'totaal afwijkende' opkomsttijden in het dekkingsplan. De ruimte daarvoor is immers beperkt in verband met de vereiste zorg van de kant van de brandweer. Zoals eerder gesteld wordt deze vereiste zorg afgeleid uit hetgeen bij besluit is bepaaid. Normtijden zijn Immers een uitdrukking van wat noodzakelijk is in verband met zorgvuldige taakvervulling. Het college, dan wel de veiligheidsregio, kan zo onvoldoende Invuiling geven aan de aan hun opgedragen wettelijke taak zoals beschreven In artikel 3 van de Wet veiligheidsregio's: a) het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daannee verband houdt; b) het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren blj ongevallen anders dan bij brand. Wij zijn derhalve van mening dat het bestreden besluit op basis van bovengenoemde argumenten, ontleend aan wet en regelgeving, niet in stand kan blijven en verzoeken u ons bezwaarschrift ontvankelijk en gegrond te verklaren en het bestreden besluit per direct te herroepen. Voor de schorsing van het bestreden besluit hebben wij de rechtbank verzocht om een vooriopige voorziening. Met vriendelijke groet, Nameri^^e Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers ^^^^m^möage^ks bestuur. In afschrift aan: - Het college van de gemeente Roermond - Inspectie Veiligheid en Justitie - I^inlsterle van Veiligheid en Justitie - Het algemeen bestuur Veiligheidsregio Limburg-Noord Kijk op voor meer informatie over onze vereniging. Pagina 3 van 3 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 4 van 47

6 Post in BRW gemeente Roermont) Raadsbesluitno. 2012/089/02 DE RAAD VAN DE GEfWEENTE ROERMOND, gezien hel voorste! van burgemeester en wethouders van 15 olctober 2012, raadsvoorstelnummer 2012/088/1; gezien het advies van de commissie Bestuur en Middelen van 8 oktober 2012; gelet op het bepaalde Raadsvoorstel 2011/083/1 en raadsfaesluit2011/083/2; besluit: 1. In te stemmen met de uitvoering van het voorgenomen raadsbesluit 2011/083/2 Inzake de sluiting van de brandweerpost Swalmen per 31 december 2012 Aldus besloten doorde raad van de gemeente Roermond in zijn openbare vergadering van 25 oktober J. Vervuurt Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 5 van 47

7 Post in BRW Tweede Kamer der Statem-Generaal VergacJerjaar Veiligheidsregio's Nr. 54 BREIF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTiTJE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 23 november 2011 In de afgelopen week is een aantal bericliten in de media verschenen over het brandweerbeleid, meer concreet eventueel sluiten van brandweerkazernes, in de gemeente Maas en Peel. Dit vond plaats naar aanleiding van het vaststellen van het van het brandweerbeleldsplan en het daarbij behorende dekkingsplan door het besuur van de veiligheidsregio Limburg-Noord waar gemeente IWaas en Pee! onderdeel van uitmaakt. Middels deze brief ga ik achtereenvolgens in op de vigerende wettelijke kaders die landelijk geldend, de rol die het bestuurvan de veiligheidsregio heeft in het vaststellen van het regionale beleid en het onderzoek dat de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (loov) op mijn verzoek momenteel uitvoert naar de dekkingsplannen in de vijfentwintig veiligheidsregio's, Landelijke wettelijke kaders In artikel van het Besluit veiligheidsregio's zijn opkomsttijden vastgesteld voor verschillende type gebouwen. Die opkomsttijden gelden als normtijden, waaraan moet worden voldaan. Per 1 juli 2011 moeten alle veiligheidsregio's beschikken over een risicoprofiel, een beleidsplan en afgeleide daarvan een regionaal dekkingspian. Daarin staan voor de brandweer geldende opkomsttijden en een beschrijving van de voorzieningen en maatregelen, noodzakelijk om daaraan te kunnen voldoen (artikel 14 van de Wet veiligheidsregio's). Regionale beleid Het bestuur van elke veiligheidsregio dient zich te houden aan de wettelijke regels voor het bepalen van dekkingsplannen en de daarin vastgestelde normtijden voor de brandweer. Artikel 3,2.1 van het Besluit veiligheidsregio's stelt het bestuurvan de veiligheidsregio in staat om voor een bepaalde locatie een opkomsttijd vast te stellen die afwijkt van de tijdsnorm uit het Besluit veiligheidsregio's. Deze afwijkingsmogelijk is ingesteld om het bestuur van de veiligheidsregio een brandveiligheidsafweging te kunnen laten maken. Het bestuur van de veiligheidsregio mag kst s4 vgravenhaffovoii TviBBóe Kamer, vergaderjaar , , nr. 54 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 6 van 47

8 Postin BRW ervoor kiezen om af te wijken van de opkomsttijden en een bestuurlijke afweging te maken in de kosten en baten. Indien het bestuur van een veiligheidsregio voor bepaaide locaties opkomsttijden vaststelt die afwijl<en van de Wet, dan is voorgeschreven dat afwijkingen per object inzichtelijk gemaakt moeten worden en dat tevens dan duidelijk moet zijn wat de precieze mate van afwijking is. Dat betekent dat in een bestuurlijk geaccordeerd dekkingsplan de locatie en mate van afwijking dienen te zijn gemotiveerd en dat compenserende maatregelen inzichtelijk zijn gemaakt. Met de afwijkingsbevoegdheid uit het Besluit veiligheidsregio's is het niet mogelijk dat de opkomsttijden generiek en voor (hele gebieden in) de veiligheidsregio naar boven worden bijgesteld. Onderzoek loov Zoals ook aangegeven in mijn brief aan Uw Kamer^, is de loov op mijn aangeven een grootschalig en diepgravend onderzoek gestart naar de daadwerkelijke opkomsttijden en dekkingsplannen van alle veiligheidsregio's. Dat onderzoek moet in februari 2012 gereed zijn en u wordt te zijner tijd over de uitkomsten ervan geïnformeerd. ik wil vooruitlopend op het onderzoek dat de loov uitvoert niet nu ingaan op de dekkingsplannen en discussies van afzonderlijke gemeenten. Ik wacht het onderzoek van de loov af. Indien noodzakelijk zal ik op basis van de uitkomsten van dat uitvoerige onderzoek actie ondernemen. De minister van Veiligheid en Justitie, 1. W. Opstelten ' Plan van aanpak onderzoek Opkonnsttijden brandweer van de Inspectie OOV-kenmerk Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr i I j Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 7 van 47

9 Postin BRW gemeente Roermond GEMEENTE ROE ERMOND Raadsvoorsielno. ; 2012/089/1 Datum : 15 oktober 2012 Agendapuntno.: Portefeuilie: BIVl Onderwerp: sluiting brandweerpost Swalmen Aan de Gemeenteraad 1 SAMENVATTING Op 15 december 2011 heeft de raad ingestemd met de sluiting van de brandweerpost Swalmen per 31 december 2012 en de hiermee samenhangende begrotingswijziging, Aan dit besluit is door de raad met instemming van de portefeuillehouder een voorwaarde toegevoegd. In afwachting van de resultaten van het onderzoek van de inspectie Veiligheid en Justitie naar opkomsttijden en dekkingsplannen van de brandweer, worden er geen onomkeerbare maatregelen genomen. Indien de resultaten van dit onderzoek daar aanleiding toe geven, behoud de raad zich het recht voor haar voorgenomen bestuit te heroverwegen. Waarom wordf een besluit van de raad gevraagd? \2S wettelijke taak beleidsgevoelig (CUP) kaderstellende taak overig, namelijk Relatie met / achterliggende stukken coalitleprogramma/coilege-uitvoeringsprogramma/programmabegrofing J3 eerdere besluitvorming raad/beleidsdocumenten: raadsvoorstel no. 2011/083/1 en raadsbesluit no. 2011/083/2 inzake brandweerpost Swalmen motie/amendement, nummer; overig, namelijk Financiële consequenties 0 nee ja, ten laste van regulier budget ja, ten laste van reserve, begrotingswijziging bijgevoegd ja, begrotingswijziging bijgevoegd Kerntakendiscussie In het Kerntakenboek wordt vermeld daf "de sluiting van de vrijwillige brandweerpost Swalmen aan de orde is" als gevolg van alternatieve werkwijzen bij de'brandweer en een verruiming van de opkomsttijd. Hierdoor zijn minder kazernes nodig. Gerealiseerde besparingen zulien gedeeltelijk "moeten worden Ingezet om tekorten die ontstaan vanwege tiet beëindigen van het repressieaontract door de gemeenle Leudal op te vangen", In de meerjarenbegroting Is een taakstellende bezuiniging van opgenomen, te realiseren door het sluiten van de brandweerpost Swalmen. Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 8 van 47

10 Post in BRW Pagina 2 Raadsvoorsteinummer: 2012/089/1 Risicoparagraaf nee m ja Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 9 van

11 Postin BRW Pagina 3 Raadsvoorstelnummer: 2012/089/1 2 TOELICHTING De raad heeft op 15 oktober 2011 Ingestemd met de sluiting van de brandweerpost Swalmen per 31 december 2012 en de hiermee samenhangende begrotingswijziging. Aan dit besluit ls door de raad mei instemming van de portefeuiilehouder een voonivaarde toegevoegd. In afwachting van de resultaten van het onderzoek van de Inspectie Veiligheid en Justitie naar opkomsttijden en dekkingsplannen van de brandweer, worden er geen onomkeerbare maatregelen genomen. Indien de resuitaten van dit onderzoek daar aanleiding toe geven, behoudt de raad zich het recht voor haar voorgenomen besluit te heroverwegen. Het onderzoeksrapport van de Inspectie Veiligheid en Justitie is op 21 juni 2012 door de Minister aangeboden aan de Tweede Kamer. De commissie BM heeft het rapport op 8 oktober 2012 besproken in relatie tot de voorgenomen sluiting van de brandweerpost Swaimen, in de cotnmissle BM is ook gesproken over het raadsvoorstel waarin de regionalisering van de brandweer per 1 januari 2013 wordt geregeld. Onderdeel van dit raadsvoorstel is het vaststellen van de begroting van het regionale brandweerdistrict Roermond. In de begroting van het brandweerdistrict zijn de financiële effecten van de voorgenomen sluiting van de brandweerpost Swalmen verwerkt. De commissie heeft om bovenstaande redenen verzocht dat de raad een expliciet neemt over de uitvoering van het voorgenomen raadsbesluit van 15 december 2011 over de sluiting van de brandweerkazerne Swalmen per 31 december 2012, In het onderzoeksrapport van de inspectie veiligheid en Justitie worden de volgende conclusies getrokken over de opkomsttijden en het dekkingsplan van de brandweer in de Veiligheidsregio Limburg-Noord: De veiligheidsregio beschikt over een bestuurlijk vastgesteld dekkingsplan conform de Wet veiligheidsregio.» In het dekkingsplan is een normtijd voor de opkomst van de eerste brandweereenheid vastgesteld die afwijkt van de normtijden in het Besluit veiligheidsregio's. De afwijkende normtijd voor de opkomsttijd voor het eerste brandweereenheid bedraagt maximaal 16 minuten. Het bestuur van de veiligheidsregio heeft de afwijkende normtijd in haar dekkingsplan gemotiveerd, De brandweer voldoet in de veiligheidsregio Limburg-Noord bij 46% van de incidenten aen de normtijden van het besluit veiligheidsregio's. Het landelijke gemiddelde bedraagt 67%, e De brandweer In de veiligheidsregio Limburg-Noord voidoet niet volledig aan de afwijkende normtijd in haar eigen dekkingsplan, ln 92% van de incidenten wordl voldaan aan de eigen normtijd in het dekkingspian van maximaai 15 minuten voor de eerste brandweereenheid. De operationele en organisatorische gevolgen van de sluiting van de kazerne Swalmen zijn onderzocht en vastgelegd in een onderzoeksrapport. Blj een instandhouding van de post Swalmen kan voor 80,6% van de objecten in de gemeente Roermond worden voldaan aan de normtijden van het Besluit veiligheidsregio's. Blj een sluiting van de post Swalmen neemt dit percentage af tof 80,3%. De eerste brandweereenheid vanuit de post Roermond is nagenoeg even snel of sneller ter plaatse bij een incident in de kern Swalmen. In het dekkingsplan ls een afwijkende (ruimere) normtijd van maximaal 15 minuten vastgelegd. De dekking van de eerste brandweereenheid in de gemeente Roermond is op basis van deze norm Is nagenoeg 100%, ook als de brandweerpost Swalmen wordt gesloten. Uit het onderzoek is ook gebleken dat bij sluiting van de post Swalman een 2^ 3* en 4^ brandweereenheid respectievelijk binnen 20, 26 en 30 minuten fer plaatse kan zijn. Ook is gebleken dat het personeel en de taken van de post Swalmen kunnen worden overgenomen door de post Roermond. De sluiting van de post Swalmen levert ook een substantieel voordeel op oplopend tot in De resultaten van Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 10 van 47

12 Post in BRW B4 Pagina 4 Raadsvoorstelnummer: 2012/089/1 liet onderzoek zijn besproken met fiet personeel van de post Swalmen. Het onderzoeksrapport is ais bijlage bij het raadsvoorstel 2011/083/1 aan de raad aangeboden In het Besiuit veiligheidsregio zijn enkel normtijden voor de eerste brandweereenheid vastgelegd, Voor de 2", 3" en 4* brandweereenheid is in het regionale dekkingsplan een normtijd vastgelegd. De dekking wordt hieraan getoetst. In het dekkingsplan zijn maatregelen opgenomen om de brandweerzorg verder te verbeteren. De repressieve brandweerzorg kan worden verbeterd door het invoeren van operationele grenzen. Hierdoor wordf altijd de brandweereenheid met de snelste opkomsttijd gealarmeerd. Deze operationele grenzen zijn inmiddels regionaal ingevoerd. Ook wordt regionaal gekeken of posten of brandweereenheden kunnen worden herschikt of dat beter interregionaal kan worden samengewerkt. Ook een toekomstige introductie van interventievoertuigen biedt mogelijkheden om de repressieve brandweerzorg verder te verbeteren. De preventieve brandweerzorg wordt verbeterd door het uitvoeren van een aantal projecten onder de noemer van brandveilig ieven, met als doel de zelfredzaamheid en het risicobewustzijn van burgers te vergroten. Een van deze projecten is het vergroten van de rookmelderdichtheid in woningen. De bevindingen van het onderzoeksrapport van de Inspectie Veiligheid en Justitie geven geen aanleiding om het voorgenomen raadsbesluit van 15 december 2011 Inzake de sluiting van de brandweerpost Swalmen, te herovenwegen. De raad wordt daarom voorgesteld om uitvoering te geven aan hetvoorgenomen raadsbesluit van 16 december 2011, Rfsicoparagraaf: Het niet uitvoeren van het raadsbesluit van 15 december 2011 inzake de sluiting van de brandweerpost Swalmen per , houdt in dat een structurele besparing, oplopend tot in 2016, niet kan worden gerealiseerd, In het kader van de regionalisering van het brandweerdistrict Roermond per , is een begroting voor het brandweerdistrict Roermond opgesteld. Het financiële voordeel van de sluiting van de brandweerpost Swalmen is hierin verwerkt, indien de raad alsnog niet instemt met de sluiting van de brandweerpost Swalmen, heeft dit gevolgen voor de begroting van het brandweerdistrict Roermond en de besluitvorming over de regionalisering van de brandweer. IVlet betrekking tot het pand brandweerkazerne Swaimen is het risico dal er een mogelijk boekverlies bij verkoop wordt gelopen van eenmalig Mei de accountant za! overleg plaatsvinden of dit veriies al genomen moet worden In de jaarrekening 2012, Hiertegenover sfaat dan wel dat structureel de kapitaaliasten van het pand vrijvallen. Bijlage(n): n.vt. Ter inzage; n,v.t. Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 11 van 47

13 Scan nunimer 1 van 1 - Scanpagina 12 van 47

14 Post in BRW Opgesteld door; In opdracht van: (n samenwerking met: Vast te stellen door: Versie: Datum: Jan Goutier (leeragent en interim-hoofd prep./repr./nazorg) Ger Sniekers (medewerker Operationele Voorbereiding en informatie) Petra Weemen (beleidsmedewerker brandweer veillgheidsbureau) Piet Lucassen (algemeen directeur) Harrie van Oosterhout (Manager Brandweerzorg) Algemeen Bestuur 18 november 2011 Concept, versie november 2011 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 13 van 47

15 Post in BRW veiligheidsregio 1. Inleiding Op 30 september 2011 is het Beleidsplan Limburg-Noord vastgesteld. Het beleidsplan beschrijft de ambitie van de Veiligheidsregio op strategisch niveau. Het niveau van de brandweerzorg is daarbij beschreven als: een goede brandweerzorg, met hoge maatschappelijke betrokkenheid, tegen aanvaardbare kosten. Onderdeei van de goede brandweerzorg is de opkomsttijd van de brandweer. De Wet veiligheidsregio's geeft aan het bestuur van de veiligheidsregio de bevoegdheid om de opkomsttijden voor de brandweer vast te leggen en daarbij te beschrijven welke voorzieningen en maatregelen noodzakelijk zijn voor de brandweer om aan de opkomsttijden te voldoen, De opkomsttijden en de voorzieningen en maatregelen staan beschreven in het Dekkingsplan brandweer Limburg- Noord Wet veiligheidsregio's Vanuit de Wet veiligheidsregio's stelt elke veiligheldregio een beleidsplan op met daarin een beschrijving van de voorzieningen en maatregelen, noodzakelijk voor de brandweer om te voidoen aan de gestelde opkomsttijden, in het dagelijks spraakgebruik staat dit onderdeel van het beleidsplan bekend onder de benaming 'dekkingsplan'. De opkomsttijd van de brandweer is In de Wet gedefinieerd als de tijd tussen de aanname van de melding door de meldkamer en de aankomst van de eerste brandweereenheid op de plaats van het incident. Het Besluit veiligheidsregio's stelt overde normen voor de opkomsttijden het volgende: - Het bestuur van de veiligheidsregio hanteert bij het vaststellen van de opkomsttijden van een basisbrandweereenheid tijdnormen voor verschillende gebouwtypen, oplopend van 5 tot 10 minuten. - Indien het bestuur van de veiligheidsregio voor bepaalde locaties opkomsttijden vaststelt die afwijken van de tijdnormen, motiveert het de keuze van de locatie en de mate van de afwijking. - Het bestuur van de veiligheidsregio stelt geen opkomsttijd vast die hoger is dan achttien minuten. 3. Uitgangspunten Bij het vaststellen van de opkomsttijd van de brandweer, gelden de volgende uitgangspunten: 1. De opkomsttijd van de brandweer past binnen de visie zoals beschreven in het beleidsplan van de veiligheidsregio: goede en betaalbare brandweerzorg. 2. De brandweer komt zo snel ais mogelijk ter plaatse, in de spreiding van de kazernes wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met de locatie van objecten waarin personen verblijven. Bij verplaatsing van een kazerne of oprichting van een nieuwe kazerne staat het zo laag mogetijk houden van de opkomsttijd voor deze objecten voorop. Een voorbeeld hiervan is de verplaatsing van de brandweerkazeme in Venlo van de Nijmeegseweg naar de Ariënstraat. 3. De brandweereenheid welke het snelste ter plaatse kan zijn, rukt als eerste uit: uitrukken volgens operationele grenzen. Dekkingsplan Brandweer Limburg-fMoord 2012, vs. 0,6 1 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 14 van 47

16 Postin BRW veiligheidsregio 1 i <«tl «eg- <i O i> r li 4. Voorzieningen en maatregelen De maatregelen op het gebied van repressieve brandweerzorg en risicobeheersing staan hieronder beschreven Repressieve brandweerzorg Met de huidige repressieve voorzieningen en maatregelen (peildatum ) is de dekking zoals weergegeven in bijlage 1. In deze bijlage is zichtbaar in welk gebied de opkomsttijd maximaai 10 (groen), 15 (blauw), 18 (oranje) of meer dan 18 minuten (wit) is. Daarbij zijn de huidige afspraken met gemeenten buiten ons regio meegenomen. Dit zijn de gemeenten Deurne, Gemert-Bakel en Saeffeien (D) omdat posten in deze gemeenten het snelste ter plaatse kunnen zijn in delen van onze regio. Uit bijlage 1 blijkt dat er in de regio gebieden zijn waar de opkomsttijd meer dan 18 minuten bedraagt. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie kan op dit moment (november 2011) niet aangeven welke consequenties dit heeft,!n het gebied met een opkomsttijd van meer dan 18 minuten bevinden zich 80 gebouwen, dit zijn vrijstaande woningen en agrarische bedrijven. Tevens zijn in bijlage 1 de gebieden zichtbaar waar de opkomsttijd tussen 15 en 18 minuten ligt. In deze gebieden bevinden zich ongeveer 2000 gebouwen waarin personen verblijven. Dit zijn wonmgen, kantoren en agrarische bedrijven. Uit nader onderzoek moet blijken of maatregelen op het gebied van repressieve brandweerzorg verbetering kunnen geven in de dekking. Mogelijke maatregelen zijn; - inzet van posten van buiten de regiogrens. Uit een eerste scan blijkt dat inzet van Duitse eenheden bij Gennep, Bergen en Roerdalen en Brabantse eenheden bij Weert en Nederweert een verbetering van de dekking kan geven. - Verplaatsing van tankautospuiten binnen de regiogrens. In zowel de gemeente Bergen als in de gemeente Venray staan hvee tankautospuiten in dezelfde post. Verplaatsing van een tankautospuit richting Welleriooi en richting Ysselsteyn geeft verbetering in de dekking. Uit onderzoek moet blijken of inrichting van een nieuwe post te realiseren is. 4,2. Risicobeheersing Zoals beschreven in het beleidsplan, wil de veiligheidsregio zich richten op (Brandjveilig leven door verhoging van het risicobewustzijn en de zelfredzaamheid. (Brand)veilig leven omvat de activiteiten die tot doe! hebben de fysieke en sociale veiligheid van verschillende doelgroepen in hun eigen omgeving te verbeteren. Dit gebeurt vanuit drie elkaar ondersteunende invalshoeken: de komende generatie opvoeden met (brand)veilig leven, gericht doelgroepenbeleid en sociaal-demografisch beleid. De komende generatie Voorde toekomstige generatie is het van groot belang dat jeugd al in een vroeg stadium kennismaakt met het gedachtegoed van (brand)ve!lig leven. Dit begint al op het moment dat de kinderen naar school gaan en op een speelse manier de risico's Ieren kennen ln hun eigen vertrouwde omgeving. Daarom is er gestart met voorlichting in de laatste groepen van de basisschool met het leerpakket Billy de Brandkraan. Hierbij krijgen de leerlingen onder andere vragen mee om thuis met de ouders de veiligheid in de woning te bekijken. In het programma voor risicobeheersing voor de komende jaren wordt vooriichting op basisscholen in Limburg-Noord structureel ingevoerd. Het traject gaat verder op het voortgezet onderwijs met BHV-opleidingen. Starten met opleidingen voor leeriingen van de VMBO en dit later uitbreiden naar alfe onderwijsniveaus. Dekkingsplan Brandweer Limburg-Noord 2012, vs Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 15 van 47

17 Post in BRW Gericht doelgroepenbeleid Hef concept (brand)veilig leven krijgt vorm door de diverse doelgroepen direct te benaderen. Te denken valt hierbij aan ouderen, minder zelfredzamen, alleenstaanden, kamerhuurders, allochtonen, seizoensarbeiders, enz. Deze doelgroepen bereiken met gerichte vooriichting, middelen en netwerken die bij de desbetreffende doelgroep hoort. Concrete voorbeelden zijn vooriichting tijdens bewonersavonden in zorgcentra, bezoek aan allochtonen winkels, moskeeën, aanwezigheid op beurzen en evenementen en bevorderen brandveiligheid bij studentenhuisvesting. De overheid is niet in staat een rlsicoioze maatschappij te creëren. De burger en het bedrijfsleven dienen zich meer bewust te zijn van de eigen verantwoordelijkheid voor hun veiligheid. Het gaat om "een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de overheid, het bedrijfsleven, andere organisaties en de burgers". De verwachting is dat het aanta! automatische doormeldingen naar de meldkamer zal afnemen. Bedrijven dienen hun verantwoordelijkheid te nemen bij incidenten bij het eigen bedrijf. Het spreekt voor zich dat de veiligheidsregio hierbij een ondersteunende en adviserende rol zal spelen in de richting van gemeenten en bedrijven. Sociaal-demografisch beleid Een derde benadering is dat gekeken wordt waar zich -(sociaal)geografisch gezien- de meeste branden voordoen. Vanuit een statistische basis kan de brandweer samen met andere partners (preventieteams) gericht aan de slag gaan met wijkgerichte campagnes zoals huisbezoeken, wijkvooriichting, rookmelderacties en brandoefeningen in de buurt. In de buitengebieden waarde opkomsttijd van 15 minuten niette realiseren is, komt extra aandacht vanuit risicobeheersing; 100% rookmelderdichtheid in gebouwen waarin mensen verblijven, aangevuld met preventieadvies aan de bewoners. In het programma van risicobeheersing heeft dit gebied de hoogste prioriteit 5. Opkomsttijd basisbrandweerzorg Vanuit bovenstaande uitgangspunten en maatregelen en voorzieningen, stelt het bestuur van de Veiligheidsregio Limburg-Noord de norm voorde opkomsttijd op maximaal 15 minuten. De argumenten voor deze norm zijn: - Een opkomsttijd van 15 minuten is in de praktijk een voortzetting van de huidige situatie in grote delen van de regio. - Een snellere brandweer zal niet tot nauwelijks meer mensen kunnen redden. De meeste slachtoffers vallen in de eerste minuten na het ontstaan van brand. - Parallel trekken van de normen voor de brandweer met de normen voor de andere hulpverieningsdiensten bij spoedeisende hulp. - Met het huidige voorzieningen en maatregelen voor de basisbrandweerzorg is het dekkingspercentage, getoetst aan de normen in het Besluit ongeveer 30%. Om dit dekkingspercentage significant te verbeteren, zijn buiten proportionele Investeringen, in orde grootte van 10 miljoen euro, op het gebied van de repressieve brandweerzorg nodig. Buiten de hoge kosten, is het zeer de vraag of voldoende personeel te vinden is voor deze posten, tero/ljl de ervaring per persoon minimaal zal worden vanwege het geringe aantal uitrukken per post. Dekkingsplan Brandweer Limburg-Noord 2012, vs Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 16 van 47

18 Post in BRW veiligheidsregio - ln het beleidsplan is geconstateerd dat belangrijke stappen worden gemaakt op het gebied van brandveiligheid wanneer geïnvesteerd wordt in risicobeheersing waarbij verhoging van risicobewustzijn en verhoging van zelfredzaamheid voorop staan. - De normen voor opkomsttijden moeten aansluiten bij het risicobeeld in onze regio. In het algemeen geldt In onze landelijke regio een laag risicobeeld. In het Besluit veiligheidsregio's zijn de opkomsttijden gedefinieerd naar objectcategorie. De veiligheidsregio zal nader onderzoek doen naar de opkomsttijden per objectcategorie en zo nodig aanvullende maatregelen nemen. 6. Gemeentelijke implementatie van regionale norm voor de opkomsttijd Elke gemeente richt de brandweerzorg zodanig in dat de opkomsttijd maximaal 15 minuten is. Met het vaststellen van de norm voor de opkomsttijd van maximaal 15 minuten, verandert er feitelijk niets aan het niveau van de repressieve dekking. De brandweer blijft immers eike dag zo snel als mogelijk uitrukken vanuit de bestaande kazernes. Bij wijzigingen in de repressieve dekking houdt de gemeente rekening met de kanttekeningen die de gemeenteraden gemaakt hebben bij het vaststeilen van de Visie brandweerzorg. De kanttekeningen van de gemeenteraden bij de Visie brandweerzorg waren: - De uitwerking van de visie moef eerst aantoonbaar meer veiligheid opleveren voordat het niveau van de repressieve dekking veriaagd kan worden. - Betrek het personeel, specifiek ook de vrijwilligers bij de uitwerking van de visie. - De democratische legitimatie omtrent maatregelen, voortvloeiende uit de visie, moet geborgd zijn. Leg voorgenomen wijzigingen in repressieve zorg die leiden tot een veriaging van de repressieve dekking, eerst vooraan de gemeenten, voordat deze wijzigingen worden uitgevoerd. 7. Voorstel Voorstel aan het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio Limburg-Noord: 1. Instemmen met de uitgangspunten: a. De opkomsttijd van de brandweer past binnen de visie zoals beschreven in het beleidsplan van de veiligheidsregio: goede en betaaibare brandweerzorg. b. De brandweer komt zo snel als mogelijk ter plaatse. In de spreiding van de kazernes wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met de locatie van objecten waarin personen verblijven. Bij verplaatsing van een kazeme of oprichting van een nieuwe kazerne staat het zo iaag mogeiijk houden van de opkomsttijd voor deze objecten voorop. c. De brandweereenheid weike het snelste ter plaatse kan zijn, rukt als eerste uit: uitrukken volgens operationele grenzen. 2. Instemmen met implementatie van operationele grenzen per 1 januari Opdracht geven tot het nader onderzoek naar mogelijke maatregelen op het gebied van repressieve brandweerzorg. 4. Prioriteit geven aan de maatregelen op het gebied van risicobeheersing voor het buitengebied waar de opkomsttijd van 15 minuten niet haalbaar is. 5. Opdracht geven tot het nader onderzoek naar de opkomsttijden per objectcategorie en vóór 1 juli 2012 besluitvorming over nodige aanvullende maatregelen. 6. Vaststellen van de norm voor de opkomsttijd voor de basisbrandweerzorg op maximaal 15 minuten. Dekkingsplan Brandweer Limburg-Noord 2012, vs Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 17 van 47

19 Post in BRW Bijlage 1. Regionale dekking brandweer Limburg-Noord Ovsfzicht (ipkkjno tanttamfospultan litcl. posion; D«uff»e, Rips etl Saf^fftlo» Qtacn» opkomsttutf 10 minulort Blauwsoptomsttijd 15 winutun OianjiK(Jj)lon1*Hijd ISmIriUton ^ ''J/ V ' ;^-^; -' ':^^^^^^ ^' -^^^^^^ Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 18 van 47

20 Post in BRW Naüonaa! Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van VdUgMdenimtitie > Retouradres Postbus S00 EH Oen Haag Aan de voorzitter van Veiligheidsregio Llmburg-r^oord De heer drs. W.J.A. DIJl<stra Postbus AA Venlo Ingi3l<, Vciliülioidsi 40 SEP 2012 Kodiiu Directie Natlonate Veiligheid NCTv Schadaldoekshaven EZ oen Haag Postbus EH DenHaag wvvw.nctv.nl Contactparioon D.e.Landa Datum 5 september 2012 Onderwerp Opl<omsttijden Geachte heer Dtjl<stra, Par. 4= TT. Oe>cr» De Inspectie Veiligheid en Justitie (Inspectie VenJ) van mijn Ministene heeft onderzoek gedaan naar de opkomsttijden en dekktngsplannen in de 25 veiligheidsregio's. Ook in uw regio heeft dat onderzoek piaatsgevonden en u bent inmiddels door de Inspectie VenJ geïnformeerd over de uitkomsten, Het onderzoeksrapport, voorzien van mijn beleidsreactie, is ook aan de Tweede Kamer gestuurd.* T F B6 42 Projectnaam Opkomsttijden Ons henmerk BIJ beanty/oordlng de ilaium en ons kenmerk vermmen, Wilt u slechts éên zaak in ow brier behandelen. Ik heb via het Veillgheidsberaad alle veiligheidsregio's verzocht om met voorrang en voor het einde van dit jaar het dekkingsplan In de veiligheidsregio op orde te brengen, Dat is belangrijk omdat het vaststellen van de risico's in het eigen gebied en een beeld van de huidige mate van brandweerdekking een eerste en noodzakelijke stap is voor het vaststellen van toekomstig brandweerbeleid en om bestuurlijke afwegingen te kunnen maken. Dat inzicht ontbreekt nu In een groot aantal gevallen. Er kan een bestuudijke afweging gemaakt worden dat wordt afgeweken van de normttjden zoals die In het Besluit veiligheidsregio's zijn opgenomen, maar dat moet dan Inzichtelijk en gemotiveerd gebeuren. De veiligheid van zowel burger als het brandweerpersoneel zijn daarin belangrijke overwegingen. Het is dan ook noodzakelijk dat at die overwegingen ln een volledig en actueel dekkingsplan samengevoegd zijn. In het verzorgingsgebied van uw veiligheidsregio wordt de opkomsttijd In minder dan 50% van de gevallen behaald. Dat wil zeggen dat de normtijden uit het Besluit veiligheidsregio's onvoldoende worden gehaald. Zoals lk ook in mijn brief aan de Kamer heb aangegeven, is dat voor mij zorgelijk omdat de opkomst van de brandweer daarmee onvoldoende is geborgd. Omdat uw veiligheidsregio een van de regio's is die in minder dan 50% van de gevallen de normtijden haalt, verzoek ik u met klem om de opkomstttjden te verbeteren en de daartoe noodzakelijke stappen In uw regio te nemen. Ik wijs er in dat verband nogmaals op dat afwijken van de normtijden uit het Besluit ' Brief aan Tweede Kamer "Landetijl< beeld van opkomsttijden en ontwikkeling van expertregio's", (Tweede Kamer, vergaderjaar ) pagina I van 2 Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 19 van 47