Een mens met dementie is een persoon met wensen, gevoelens en voorkeuren. En geen dode geest in een nog levend lichaam. Met deze presentatie willen
|
|
- Juliaan Veenstra
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1
2 Een mens met dementie is een persoon met wensen, gevoelens en voorkeuren. En geen dode geest in een nog levend lichaam. Met deze presentatie willen we de clichés omtrent dementie bijstellen. Het beeld links typeert de heersende beeldvorming van mensen met dementie. Hoe zijn we tot deze clichés gekomen en hoe kunnen we komen tot een meer genuanceerd beeld (zoals de foto rechts) die de mens met dementie in zijn waardigheid houdt. 2
3 Tientallen ziekten kunnen met dementie gepaard gaan. De diagnose is gebaseerd op de verschijnselen. Dementie is niet te genezen. Met de huidige medicatie kan de ziekte wat worden afgeremd. 3
4 Op dit moment leven in Vlaanderen naar schatting mensen met dementie. De meeste (70%) verblijven thuis, veelal verzorgd door de partner, soms door de kinderen, bijgestaan door thuishulp. Een minderheid verblijft in een tehuis, al dan niet aangepast aan de bijzondere noden. Omwille van de vergrijzing zal het aantal dementerende ouderen sterk toenemen: tegen 2020 voorspelt men een toename van 30%. De belangrijkste oorzaak van dementie is de ziekte van Alzheimer (65%), maar er zijn ook andere oorzaken, zoals aderverkalking van bloedvaten in de hersenen, jarenlang alcoholmisbruik of een aantasting van de voorste hersenkwab. Mensen met Alzheimerdementie, dat is grootste groep, overleven gemiddeld 7 jaar. 4
5 Dementie adequaat aanpakken, lukt enkel vanuit het juiste denkkader. We moeten er voor zorgen dat mensen met dementie zo lang mogelijk een zo goed mogelijke levenskwaliteit behouden. Dat doen we door de overgebleven mogelijkheden zoveel mogelijk te stimuleren. Het is belangrijk ook te hebben voor uiterlijke verzorging, sociale contacten en tijdsindeling. Ook moeten we aanvaarden dat vaardigheden met de tijd verdwijnen. Zo n ingesteldheid vraagt dat we anders naar dementie kijken. Naar de mens die er nog steeds is. 5
6 Om de beeldvorming omtrent dementie te veranderen, is het belangrijk om te begrijpen hoe deze beelden tot stand gekomen zijn. De communicatiewetenschappers professor Baldwin Van Gorp en zijn medewerker Tom Vercruysse van de KU Leuven hebben dat uitgebreid onderzocht in opdracht van de Koning Boudewijnstichting. Zij kwamen tot 6 denkkaders of frames (de linker kolom: 1-6) die vandaag overheersen en zochten voor ieder denkkader naar een andere manier, een counterframe, om naar dementie te kijken (de rechter kolom: a - f). In de volgende slides stellen we de verschillende frames en counterframes aan u voor. 6
7 Dit is veruit het meest dominante denkbeeld of frame: de veronderstelling dat de mens uit twee gescheiden delen bestaat, een materiaal lichaam en een immateriële geest. Als de geest is uitgeschakeld door dementie, blijft enkel een lege huls over. Uitspraken als dit is mijn vrouw niet meer, of ik zit al in een rouwperiode, ons moeder is eigenlijk al dood, maar nog niet begraven, zijn typerend voor dit beeld. Wie zo naar dementie kijkt, zal uiteraard geen moeite doen om contact te zoeken met de mens achter het ziektebeeld. 7
8 Het denkbeeld scheiding lichaam-geest kan je counteren door af te stappen van de dualistische visie en lichaam en geest als één geheel te beschouwen, wat veeleer strookt met de werkelijkheid. Een persoon met dementie verliest bepaalde cognitieve functies (zoals geheugen, concentratie, oriëntatie, ), maar daarnaast blijft nog heel wat overeind. Vooral het emotionele houdt stand. Communicatie verschuift van het rationele naar het emotionele. Eens goed knuffelen, een glimlach, een hand op de schouder, 8
9 9
10 Dementie wordt beschouwd als een duivel, een monster of een demon die moet bestreden worden. De ziekte is de vijand die het leven verwoest. We moeten er met alle wapens tegen vechten. 10
11 Dementie wordt veel minder bedreigend wanneer je aanvaardt. Je kan dementie ook beschouwen als een persoon die je pad kruist en je voor je verdere leven vergezelt. Je moet er mee leren omgaan, er is geen andere weg. 11
12 12
13 Wie redeneert vanuit de wetenschap, ziet een persoon met dementie als iemand met zieke hersenen, waar amper nog mee te communiceren valt. De hersenen zijn ziek en zo lang de geneeskunde geen oplossing heeft, is de persoon verloren. Lichaamsbeweging helpt om dementie te voorkomen, dus kan je beter op jezelf focussen. 13
14 Volgens dit denkkader, dat tegenover het wetenschappelijke kader staat, is dementie geen ziekte. Het maakt deel uit van het natuurlijk verouderingsproces en treft de ene wat vroeger dan de andere. Wanneer we oud genoeg worden, krijgen we allemaal dementie. Met personen met dementie moet je anders leren omgaan: ze communiceren anders, meer met emotie en minder met ratio. 14
15 15
16 Geredeneerd vanuit dit denkkader lijkt het leven voorbij vanaf het moment dat de diagnose gesteld is. Aan dementie is niks te doen. De dood is onafwendbaar. Angst voor de dood speelt je parten. Het rouwproces is ingezet. 16
17 In plaats van te focussen op het doodvonnis, kan je ook besluiten je te concentreren op de tijd die je nog rest met je naaste die aan dementie lijdt. Een persoon met dementie kan nog heel wat jaren leven. Het komt er op aan daar het beste van te maken, iedere dag opnieuw. 17
18 18
19 Bij dit denkkader ligt de aandacht op de kinderactiviteiten die personen met dementie soms doen, de eendjes voeren of met een slabbetje eten. Voor hun volwassen kinderen kan die schijnbare rolomwisseling gepaard gaan met negatieve emoties en taboe. Ze vinden het gênant om voor hun ouder te moeten zorgen. 19
20 Je kan de zogenaamde terugkeer naar de kindertijd ook aanvaarden. Volwassen kinderen kunnen ook uitgaan van de idee dat het nu hun beurt is om voor hun ouders te zorgen en ze te koesteren, precies wat hun ouders ook voor hen gedaan hebben. 20
21 21
22 In dit denkkader ziet de omgeving vooral de inspanningen die ze zelf doet voor het familielid met dementie. Ze voelen zich meer slachtoffer dan de persoon met dementie. De zorg is lastig, maar een opname gaat vaak gepaard met schuldgevoelens. 22
23 Zoals een Goede Moeder onvoorwaardelijk voor haar kinderen zorgt, zo kunnen mensen met dementie benaderd worden door hun omgeving. Met liefde en respect proberen ze de levenskwaliteit van de naaste met dementie wat op te krikken. 23
24 24
25 Vanuit ieder gangbaar denkkader kunnen we de brug maken naar een meer genuanceerd, meer positief denkkader. Vanuit ieder gangbaar denkkader kunnen we de brug maken naar een meer genuanceerd, meer positief denkkader. Vanuit ieder gangbaar denkkader kunnen we de brug maken naar een meer genuanceerd, meer positief denkkader. 25
26 26
27 27
Dementie maar anders Vergeet Dementie Onthou Mens
Dementie maar anders Vergeet Dementie Onthou Mens Wat is dementie? Dementie is geen op zichzelf staande ziekte, maar een combinatie van verschijnselen (syndroom): Geheugenstoornissen Verwardheid Verminderde
Nadere informatie27/10/2011. Vergeet Dementie Onthou Mens Meer info: 1. Dementie maar anders. Wat is dementie? Dementie: stand van zaken
Dementie maar anders Vergeet Dementie Onthou Mens Wat is dementie? Dementie is geen op zichzelf staande ziekte, maar een combinatie van verschijnselen (syndroom): Geheugenstoornissen Verwardheid Verminderde
Nadere informatieVergeet dementie, onthou mens
Kabinet Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 20 september 2011 Ongenuanceerde beeldvorming dementie leidt tot gemiste zorg en isolement Vergeet dementie, onthou mens Een
Nadere informatieDe tijd van je leven
De tijd van je leven Dementie Het verschil tussen dementie en alzheimer. Dementie is een verzamelnaam voor een aantal verschijnselen, die verschijnselen worden veroorzaakt door een ziekte. Er zijn ruim
Nadere informatieIk blijf een mens Anders communiceren over dementie. Patrick De Rynck Brussel, 14 juni 2013
Ik blijf een mens Anders communiceren over dementie Patrick De Rynck Brussel, 14 juni 2013 DEMENTIE: ÓÓK EEN SOCIALE CONSTRUCTIE I d like people to get to know the real me. I m not simply the sum of my
Nadere informatieDe mantelzorg DER LIEFDE
De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers
Nadere informatieCambriana online hulpprogramma
Dit is deel 1 van het online hulpprogramma van Cambriana. Verwerking van een scheiding 'Breaking up is hard to do' Neil Sedaka Een scheiding is een van de pijnlijkste ervaringen die je kunt meemaken in
Nadere informatieVoor mantelzorgers en vrijwilligers
Voor mantelzorgers en vrijwilligers Cursus en Thema 2014 VRIJWILLIGERS Basiscursus (voor nieuwe vrijwilligers) Aantal bijeenkomsten: 3 In drie bijeenkomsten maken nieuwe vrijwilligers kennis met diverse
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatieParkinson en neuropsychiatrie
Parkinson en neuropsychiatrie Rosalie van der Aa- Neuropsycholoog Altrecht Opbouw Onze Hersenen en Parkinson Neuropsychiatrie Adviezen Onze Hersenen en Parkinson de ziekte van Parkinson: 2 de neurodegeneratieve
Nadere informatieBeeldvorming over dementie: een kwestie van keuzes
Beeldvorming over dementie: een kwestie van keuzes Olivier Constant Communicatiemedewerker Expertisecentrum Dementie Vlaanderen 30 september 2014 Congres Gewoon anders Venray (NL) Dementie, what s in a
Nadere informatieWelke fasen zijn er in Dementie? Blz. 2. Afb eeldingen van gezonde hersenen en een dementerende zorgvrager. Wat is het verschil? Blz.
Wat is het verschil tussen Dementie en Alzheimer? Blz. 1 Welke fasen zijn er in Dementie? Blz. 2 Wat zijn de verschijnselen bij de verschillende fasen? Blz. 3 Afb eeldingen van gezonde hersenen en een
Nadere informatieVerschil tussen Alzheimer en dementie
Inhoudsopgave Verschil tussen Alzheimer en Dementie blz. 1 De fasen van Dementie blz. 2 Verschijnselen van Dementie blz. 3 Verschil tussen gezond en dementerend, waardoor? Blz. 4 Benaderingswijze blz.
Nadere informatieWij verzoeken u vriendelijk om bijgaande brief onder de aandacht te brengen b de fracties van de politieke partijen binnen uw gemeente.
Geachte heer, mevrouw, Wij verzoeken u vriendelijk om bijgaande brief onder de aandacht te brengen b de fracties van de politieke partijen binnen uw gemeente. Wilt u zo vriendelijk zijn om ons een ontvangst-
Nadere informatieVerlies, verdriet en rouw
Verlies, verdriet en rouw Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0233 Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene brengt wellicht
Nadere informatieVanjezelfhouden.nl 1
1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag
Nadere informatieHij heelt de gebrokenen van hart AANVAARD WIE JE BENT
Hij heelt de gebrokenen van hart AANVAARD WIE JE BENT De wortel van zelfhaat De eerste zonde; verlangen als God te zijn; de ontkenning van wie je bent Eerste gevolg van de zonde: Schaamte voor je lichaam
Nadere informatieStoornis in praktisch handelen. Dit bemoeilijkt de uitvoering van bijvoorbeeld koken, autorijden of hobby s.
Dementie 2 Dementie in de Nederlandse bevolking Dementie is een aandoening die vooral ouderen treft, maar het kan ook voorkomen op jongere leeftijd. In Nederland zijn er naar schatting ongeveer 300.000
Nadere informatieEMOTIONELE INTELLIGENTIE
EMOTIONELE INTELLIGENTIE drs. S. van den Eshof 1 SITUATIE Wat zijn emoties en welke invloed hebben ze op ons leven? Sommige mensen worden bestempeld als over-emotioneel, terwijl anderen van zichzelf vinden
Nadere informatieThema s voor het Alzheimer Café. Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek
Thema s voor het Alzheimer Café Verzameld, kopjes gekozen en geordend door Franklin Roos van Alzheimer Café Zuidelijk Westerkwartier te Leek Medische aspecten Wat is dementie? Medische aspecten Verschillende
Nadere informatieEmoties als brug naar actief burgerschap. Themadag Actief burgerschap 8 oktober 2015 Amanda Engels
Emoties als brug naar actief burgerschap Themadag Actief burgerschap 8 oktober 2015 Amanda Engels Mentaliteitsverandering? Voorwaarden die vooraf gaan aan empoweren van mensen met dementie en opheffen
Nadere informatieOefening buikademhaling
Omgaan met stress Oefening buikademhaling Adem langzaam in gedurende drie tellen (door je neus) Adem langzaam uit gedurende vijf tellen (door je mond) Leg je hand op je buik om te voelen of je buik beweegt:
Nadere informatieU zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?
U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? Uw hart luchten Adviezen inwinnen Uw problemen bespreken Mevrouw Meijers weet wat het is om te zorgen voor iemand met dementie: Zowel mijn buurvrouw
Nadere informatie25-9-2014. Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505
Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk www.phorosadvies.nl 06-10508273/06-12987505 Lichamelijk: pijn, fysieke beperkingen, afweging behandeling vs bijwerkingen Angst en onzekerheid: verloop ziekte,
Nadere informatieInner Child meditatie
De Inner Child meditatie Uit: Je Relatie Helen Een nieuwe weg naar heling van je relatievaardigheid Indra Torsten Preiss De Inner Child meditatie De Inner Child-meditatie is de meditatie bij uitstek om
Nadere informatieDepressie bij ouderen
Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder
Nadere informatieHet psychologisch onderzoek
GGzE centrum ouderenpsychiatrie Het psychologisch onderzoek Voor inzicht in uw capaciteiten, vaardigheden, mogelijkheden en beperkingen informatie voor cliënten >> 1 Psychologisch onderzoek kan bijdragen
Nadere informatieWIJZER OVER GEHEUGEN. over hersenen, vergeten & dementie GEORGIE DOM
WIJZER OVER GEHEUGEN over hersenen, vergeten & dementie GEORGIE DOM Wijzer over geheugen GEORGIE DOM WIJZER OVER GEHEUGEN 1 e druk, september 2013 2013 Consumentenbond en Alzheimer Nederland Auteursrechten
Nadere informatieLeven met een amputatie. Chris Leegwater Vinke Psycholoog
Leven met een amputatie Chris Leegwater Vinke Psycholoog Amputatie 2 Amputatie is voor de geamputeerde meestal een ernstig trauma, niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Naast het verlies van de
Nadere informatieVisie. Wat is dementie?
Visie Opdrachthoudende vereniging VitaS staat open voor gebruikers met dementie. Binnen onze dagverzorgingscentra worden alle ouderen met dementie opvangen ongeacht hun zorgnoden. Wij streven naar een
Nadere informatieBijlage 3. Symptomen van de eerste orde
Bijlage 3 Symptomen van de eerste orde Stoornissen in het kortetermijngeheugen* De persoon met dementie onthoudt de recente gebeurtenissen niet meer, of beter: slaat de nieuwe indrukken steeds moeilijker
Nadere informatieVisie. Wat is dementie?
Visie Opdrachthoudende vereniging VitaS staat open voor zorgbehoevende bewoners en voor bewoners met dementie. Binnen onze woonzorgcentra worden alle ouderen met dementie opvangen ongeacht hun zorgnoden.
Nadere informatiehttps://dementie.nl/dagbesteding/tijdelijke-opvang-respijtzorg-regelen
1 2 Odensehuis Hoeksche Waard: Odensehuizen landelijk platform: Dementie.nl: Dementie winkel: Doorleven: Fotofabriek: Handen in huis: Samen Dementievriendelijk: Stichting Alzheimer Nederland: http://odensehuishw.nl
Nadere informatieJoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop. De Zakdoekknoop.
Weetjesspel kaartjes - 1 van 10 1 Bij iemand met dementie moet je 1. je kwaad maken 2. rustig en duidelijk praten 2 Er is iets gebeurd. Kan het zijn dat iemand met dementie dit snel weer vergeet? 3 Krijgen
Nadere informatiede 9 mentale vaardigheden van een succesvolle atleet Topsport Limburg Sittard, 28 maart 2012 drs. Joep Teeken, VSPN -sportpsycholoog
de 9 mentale vaardigheden van een succesvolle atleet Topsport Limburg Sittard, 28 maart 2012 drs. Joep Teeken, VSPN -sportpsycholoog doel inzicht krijgen in het belang van en ervaren van mentale vaardigheden
Nadere informatieMindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café
Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café Yvonne Kuijsters Kennismaken met mindfulness Wat is mindfulness Wat brengt het mij, wat heb ik eraan? Aandacht Aandacht is een vorm van oplettendheid.
Nadere informatieVerlies, verdriet en rouw
Verlies, verdriet en rouw Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene
Nadere informatieParkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie
Parkinsoncafe april 16 Irene Vermeulen, Ziekte van Parkinson Cognitie GZ-psycholoog Brabantzorg Programma Dopamine en de hersenen Psychologische gevolgen Cognitie Neuropsychologisch onderzoek Dopamine
Nadere informatieToetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2
Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit
Nadere informatieSlecht nieuws goed communiceren
Slecht nieuws goed communiceren M A N U K E I R S E F A C U L T E I T G E N E E S K U N D E, K U L E U V E N Waarheid is een van de meest krachtige medicamenten waarover men beschikt, maar men moet nog
Nadere informatieDementie in de palliatieve fase
Dementie in de palliatieve fase Wie zijn wij? Marielle Rooijakkers Karin van Mersbergen Dementie Verzamelnaam voor een combinatie van symptomen waarbij de hersenen, informatie niet meer goed kunnen verwerken.
Nadere informatieALLE DAGEN DUURZAAM OP WEG NAAR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE. Eric Schoones
ALLE DAGEN DUURZAAM OP WEG NAAR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE Eric Schoones 74 Zicht op het geheel Het besef van een toekomstbestendige maatschappij en de vormgeving daarvan in de praktijk gaat hand in hand
Nadere informatieTraining & themabijeenkomsten 2017
Training & themabijeenkomsten 2017 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 10 11 Trainingen en themabijeenkomsten voor uw ontwikkeling Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers
Nadere informatieWanneer ouders kiezen voor een omgangsregeling ontvangt de ouder waar het kind woont de kinderbijslag en eventueel de éénouderheffingskorting.
Omgangsregeling en co-ouderschap Inleiding In het algemeen is het voor ouders geen eenvoudige zaak om goede afspraken over een omgangsregeling of het co-ouderschap te maken. Niet alleen moeten de ouders
Nadere informatiePsychologische zorg bij kanker
Psychologische zorg bij kanker Ik wilde weer de persoon worden voordat ik borstkanker kreeg. Het HDI heeft me hier bij geholpen Greta Gerritsen, diagnose borstkanker Psychologische zorg bij kanker Het
Nadere informatieen Alzheimer Nederland ADOPTIE PROJECT - Jong adopteert Oud
en Alzheimer Nederland ADOPTIE PROJECT - Jong adopteert Oud Foto: Marcel van Hoorn Voor meer informatie: 043-387 41 75 adoptieproject@maastrichtuniversity.nl www.alzheimercentrumlimburg.nl Ontwerp: Erik
Nadere informatieVerdwaald ben ik als mens! Wie zorgt er nu voor mij? t Was niet mijn eigen wens, maar mag ik er nog bij?
verdwaald in eigen leven infobrochure dementie Verdwaald ben ik als mens! Wie zorgt er nu voor mij? t Was niet mijn eigen wens, maar mag ik er nog bij? OCMW MERCHTEM WoonZorgCentrum Ter Stelten Hoe zou
Nadere informatie24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld.
Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen Indeling Introductie: Diabetes en Nierfalen, wat vraagt dat van mensen? (JW) Stress en Coping (JK) Een programma om mensen effectiever
Nadere informatieMultiple sclerose (MS) Poli Neurologie
00 Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 1 Inleiding U heeft MS. Deze woorden veranderen in één keer je leven. Gevoelens van ongeloof, verdriet en angst. Maar misschien ook opluchting, omdat de vage klachten
Nadere informatieWat is nou het verschil tussen dementie en Alzheimer?? Fasen tijdens het dementeren:
Inhoudsopgave Voorkant Inhoudsopgave Versschil tussen dementie en Alzheimer Fasen tijden dementeren Verschijnselen van dementie Hersenen Gedicht over dementie Opname verpleeghuis Juiste benaderingswijzen
Nadere informatieDementie. Havenziekenhuis
Dementie Uw arts heeft met u en uw naasten besproken dat er (waarschijnlijk) sprake is van dementie. Mogelijk bent u hiervan geschrokken. Het kan ook zijn dat u of uw omgeving hier al op voorbereid was.
Nadere informatieDe pedagogisch medewerker
De pedagogisch medewerker 1 Inleiding Het kind dat in het ziekenhuis wordt opgenomen, komt in een voor hem vreemde omgeving terecht. Voor kinderen is het ziekenhuis een onnatuurlijke situatie. Ziek zijn
Nadere informatieInhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven
Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Wat is een trauma? Trauma kan cultuurafhankelijk zijn Cultuur bepaalt reactie Cultuur aspecten:
Nadere informatieDementie Radboud universitair medisch centrum
Dementie Bij u, uw partner of familielid is dementie vastgesteld. In deze folder kunt u lezen wat dementie is en waar u voor verdere vragen en informatie terecht kunt. Vanwege de leesbaarheid wordt in
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieWaarom VERANDEREN soms LUKT.
MIND the BODY: Waarom VERANDEREN soms LUKT. Niek Knol & Irene van de Giessen Ede, 18 februari 2015 In een therapeut/coach patiënt/cliëntrelatie zou het meer moeten gaan over: 1) Het EMOTIONELE brein (het
Nadere informatieDementie moet dringend op de politieke agenda (dinsdag, 21 maart 2006) -
Dementie moet dringend op de politieke agenda (dinsdag, 21 maart 2006) - Interview op maandag. CHRISTEL GEERTS, SP.A-SENATOR EN GERONTOLOGE,,Dementie treft een half miljoen mensen'', zegt Christel Geerts
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding. Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent. Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent
Kind-In-Zicht Inhoudsopgave Inleiding Als je een peuter en tussen 3 en 5 jaar bent Als je een kleuter en tussen 6 en 8 jaar bent Als je een tiener en tussen 9 en 12 jaar bent Als je een puber en tussen
Nadere informatieRouwen. Praten en delen met lotgenoten
Rouwen Als een dierbaar iemand pas gestorven is en je afscheid van hem of haar hebt moeten nemen, dan voel je je vaak heel wezenloos. Je vraagt je af waarom dit moest gebeuren maar je krijgt geen antwoord.
Nadere informatieWanneer we Gods woord over heling begrijpen en er naar handelen, brengt het een manifestatie van heling voort.
NAZORG Na het gebed Geef de zieke richting in wat er verwacht mag worden. De genezing kan eerder een graduele genezing zijn dan alles ineens. Dit kan dagen, weken, zelfs maanden duren. Wat ze zouden moeten
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik weet niet of het u is opgevallen, maar het trof mij dat de lezingen van vandaag vol tegenstellingen zitten: het begint al bij Jesaja 41: mensen zijn
Nadere informatieStress & Burn Out. ubeon Academy
Stress & Burn Out ubeon Academy Programma Stress & Burn Out, twee thema s die tot voor kort taboe waren in vele werkomgevingen, vragen vandaag de dag extra aandacht. Naast opleidingen gericht op individuele
Nadere informatieWerkblad Gecommitteerde actie
Werkblad Gecommitteerde actie 1 Een onderdeel van mijn leven dat ik waardeer is Mijn intentie voor dit onderdeel is De gecommitteerde acties die ik wil ondernemen zijn de volgende (zorg ervoor dat je noteert
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieKwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan
Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit
Nadere informatieEenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl
Eenzaamheid bij Ouderen Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid: definitie Het gevoel dat de contacten met anderen in aard en/of intensiteit minder
Nadere informatieBEÏNVLOEDENDE FACTOREN VAN THERAPIETROUW EN ZELFMANAGEMENT BIJ ORALE TKIs: EEN KWALITATIEF ONDERZOEK. Mathieu Verbrugghe Prof. dr.
BEÏNVLOEDENDE FACTOREN VAN THERAPIETROUW EN ZELFMANAGEMENT BIJ ORALE TKIs: EEN KWALITATIEF ONDERZOEK Mathieu Verbrugghe Prof. dr. Ann Van Hecke INLEIDING THERAPIEONTROUW Een patiënt wordt therapieontrouw
Nadere informatieU ontvangt deze brief omdat uw kind bekend is met ADHD.
Betreft: controlespreekuur ADHD Beste ouder (s) en/ of verzorger (s), In Katwijk is een project gestart (ADHD@ease) gericht op het verbeteren van de zorg voor kinderen van 6-18 jaar met ADHD. Het betreft
Nadere informatieCommuniceren over wetenschap. Geert Vanpaemel KU Leuven
Communiceren over wetenschap Geert Vanpaemel KU Leuven 1. Inleiding 2. Algemene aanpak 3. Tips & Tricks Negatieve berichtgeving Naamgeving pesticiden, herbiciden, insecticiden, biociden Onvoorziene ecologische
Nadere informatieLinks op de foto mijn moeder, Greet van. Woudenberg-Brink met haar man, kinderen en. kleinkinderen tijdens een laatste vakantie op
Kwaliteit van leven en hoogwaardige kwaliteit van zorg voor mensen met dementie: dat is voor Alzheimer Nederland een belangrijke drijfveer. Zeker nu de hervormingen in de langdurige zorg aan de orde van
Nadere informatieOuderen, naasten en probleemgedrag
Ouderen, naasten en probleemgedrag Omgaan met gedragsveranderingen in de ouderenzorg Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 11 JANUARI 2016 Hannie en Henk 1 Filmfragment 1 2 Hannie en Henk nabespreken
Nadere informatieOnderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NAAR DE ROL VAN GENETICA IN JONGDEMENTIE: FAMILIES, MUTATIES EN GENETISCHE TESTEN. Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica,
Nadere informatieToespraak. Toespraak staatssecretaris Van Rijn bij EUconferentie. Dames en heren,
Toespraak Toespraak staatssecretaris Van Rijn bij EUconferentie over dementie 9 mei 2016 Dames en heren, Kijk om u heen. U ziet portretten van mensen met dementie. Ze zijn gemaakt door de kunstenaar Herman
Nadere informatieInhoud. Frits Koster 15
Voorwoord Frits Koster 15 Inleiding: Mindfulness bij kanker 19 Over de wetenschappelijke achtergrond van mindfulness 22 Vijf pluspunten 24 Hoe je dit boek kunt gebruiken 26 oefening: waar je ademt, daar
Nadere informatieOndersteunende zorg voor mensen met kanker
Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties
Nadere informatieOmgaan en communicatie met personen met een verstandelijke beperking
Omgaan en communicatie met personen met een verstandelijke beperking Wie zijn wij? - Hubertine - Jeanine - Krista Telemans van Pasform De Lork? een thuis voor de gebruikers, gelegen in Brussel hoofdstedelijk
Nadere informatiePsychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener. Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven
Psychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven Inhoud 1. Zorgattitude van alle hulpverleners 2. Hoe beleving en bekommernis
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieExodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje
Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots
Nadere informatieOf je hart nu breekt of scheurt, kapot is kapot.
Of je hart nu breekt of scheurt, kapot is kapot. Rouw van naastbestaanden van personen met dementie Gerke VERTHRIEST Een pluim voor jou, mantelzorger! We staan stil bij: - Rouwen als iemand nog niet dood
Nadere informatieDementie is een van de ingewikkeldste en meest ingrijpende
Inleiding Dementie is een van de ingewikkeldste en meest ingrijpende ziektes. Dementie uit zich bij iedereen anders. Dit komt mede doordat dementie altijd een combinatie is van geheugenproblematiek, gedrags-
Nadere informatieTHEMA-DAG. De verborgen zin van Dementie. Hans Stolp
THEMA-DAG De verborgen zin van Dementie Hans Stolp 9 april 2016 De verborgen zin van dementie Ze had zich diep in zichzelf teruggetrokken. De namen van haar kinderen wist ze niet meer en tegen haar man
Nadere informatieBel 078 15 50 10. Surf www.citycareplus.be
In alle comfort thuis wonen CARE - voor mantelzorgers & zorgbehoevenden... die genieten van hun moment Bel 078 15 50 10 Surf www.citycareplus.be City Care Plus is een eigentijdse, onafhankelijke organisatie
Nadere informatieDiagnose kanker Professionele hulp bij het omgaan met kanker
Diagnose kanker Professionele hulp bij het omgaan met kanker Ik was wanhopig en bang. Het HDI leerde mij beter omgaan met mijn borstkanker. Margit Hulp bij het omgaan met kanker Het hebben van kanker is
Nadere informatieOmgaan met kanker. Moeheid
Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid
Nadere informatieOntwikkelen: een levenslang proces 11
INHOUDSTAFEL Ontwikkelen: een levenslang proces 11 A Wat is ontwikkeling? 13 Doelstellingen 13 1 Inleiding 14 2 Definitie en kenmerken 15 2.1 Definitie 15 2.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling 15 2.3
Nadere informatieInleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen
Inleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen Dit is de inleiding van de psycho-educatie modules. Aan de hand van deze modules geven we meer informatie over hoe autismespectrumstoornissen (ASS) zich uiten
Nadere informatiePieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1
EENZAAMHEID Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 Partners 'Aanpak eenzaamheid Hatert' EENZAAMHEID / 2 Programma Wat is eenzaamheid? Signalen Omgaan met EENZAAMHEID / 3 Wat is eenzaamheid?
Nadere informatieZorg. Omdat een andere blik je leven verrijkt
Zorg vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt Je kind heeft autisme Je kind blijkt autisme te hebben. Waarschijnlijk had je al langere tijd een vermoeden. Ouders weten vaak al vroeg dat hun
Nadere informatieRelatie en Intimiteit. Ivonne van Deursen-Oomen AnneMarie Kuijs
Relatie en Intimiteit Ivonne van Deursen-Oomen AnneMarie Kuijs Wat hoop je vandaag mee te nemen, te horen en/of te leren? Wat is communicatie Communicatie is een proces tussen zender en ontvanger De boodschap
Nadere informatie'Verwarde personen' en RACT
'Verwarde personen' en RACT Het verward mij, de discussie rond ogenschijnlijke toename aan verwarde personen binnen ons straatbeeld. Wie zijn deze verwarde personen, op welke manier zijn ze verward, zijn
Nadere informatieVermoeidheid bij MPD
Vermoeidheid bij MPD Landelijke contactmiddag MPD Stichting, 10-10-2009 -van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant Toon Hermans Huis Amersfoort Welke verschijnselen? Gevoelens van totale
Nadere informatieDe maakbaarheid van het leven
Opvoeding in beeld De maakbaarheid van het leven Recht op een goede liefdesrelatie Voldoende inkomen Aantrekkelijke en zich goed ontwikkelende kinderen Bevredigend werk Vakanties en leuke vrienden Probleem
Nadere informatieWat je kunt doen om dementie te voorkomen (of de gevolgen ervan te beperken)
BOEKENNIEUWS Wat je kunt doen om dementie te voorkomen (of de gevolgen ervan te beperken) 31 juli 2018 NRC Wat kun je doen aan dementie? Jurgen Claassen, Roy Kessels en Petra Spies. Uitgeverij LannooCampus.
Nadere informatieVragenlijst voor patiënt en mantelzorger
Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger 1. Waar verblijft u momenteel? 2. Waar zou u momenteel willen verblijven? 3. Wie van de volgende mensen heeft vorige week aan u hulp, verzorging of een behandeling
Nadere informatieDepressie na een beroerte
Afdeling: Onderwerp: 6B Neurologie 1 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze informatiefolder is bedoeld voor zowel patiënten die in het Ikazia Ziekenhuis zijn opgenomen en/of hun naasten. Door middel van
Nadere informatieJezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder
Jezus zoekt ruzie Inleiding Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader,
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord 7 Inleiding 11
Inhoudsopgave Voorwoord 7 Inleiding 11 1 Gevoel en verstand in de liefde 15 2 De partnerkeuze 21 3 Mythes over de liefde 29 4 De liefde ontraadseld 35 5 Verbetering begint bij jezelf 43 6 De vaardigheden
Nadere informatieHET ZORGTRAJECT COGNITIE. Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen
HET ZORGTRAJECT COGNITIE Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen HET ZORGTRAJECT COGNITIE Vroegtijdige diagnosestelling van geheugenproblemen bij ouderen Doelstelling Het zorgtraject
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatie