STANDPUNT. Steven Harlem. Inleiding

Transcriptie

1 Ontwerpbeslissing ((B) CDC-1306) van de CREG over de Methode voor Onderwerp: de verdeling van de capaciteiten tussen de verschillende tijdshorizonten op de koppelverbinding België-Nederland Datum: 21 maart 2014 Contact: Steven Harlem Telefoon: Mail: steven.harlem@febeg.be Inleiding De CREG nodigt de marktpartijen uit om hun visie te geven op de ontwerpbeslissing van de CREG met betrekking tot de door Elia voorgestelde methode voor de verdeling van de capaciteiten tussen de verschillende tijdshorizonten op de koppelverbinding België-Nederland. De CREG vraagt bijzondere aandacht voor paragraaf 37 van haar beslissing: die paragraaf verwijst naar het tekort aan interesse van de markt voor bijkomende lange-termijn-capaciteit (maand of jaar). De CREG wil een evaluatie maken van de verwachtingen van de markt met betrekking tot de reservatie van capaciteit op de koppelverbinding op maandelijkse of jaarlijkse basis. Standpunt van FEBEG Er zijn verschillende marktspelers actief op de koppelverbinding tussen België en Nederland, met een gemiddelde van 20 marktspelers voor elke veiling van lange-termijn-capaciteit. Toegang tot de capaciteit op de koppelverbinding is belangrijk voor marktspelers met het oog op de optimalisatie van hun positie, in de praktijk door het verkopen van elektriciteit (producenten), door het aankopen van elektriciteit (leveranciers) of simpelweg door elektriciteit te verhandelen (traders). Deze toegang is essentieel om te kunnen reageren op onverwachte gebeurtenissen zoals het uitvallen van centrales of bepaalde marktsituaties, zoals bijvoorbeeld krapte in de markt in één of meer landen. In het algemeen is de toegang tot de capaciteit op de koppelverbinding belangrijk om twee redenen. Op de lange termijn op jaar- of maandbasis kan grensoverschrijdende capaciteit gebruikt worden voor hedging: zo wordt blootstelling aan één enkele markt vermeden en worden diversificatiemogelijkheden gecreëerd. Op korte termijn kan deze capaciteit gebruikt worden om te reageren op prijssignalen, die de elektriciteit afleiden naar de markt die de energie het meeste nodig heeft. De verdelingsregels voor de capaciteit op de koppelverbinding hebben als doel om beide doelstellingen te faciliteren door capaciteit toe te wijzen voor elke tijdshorizont. Dergelijke verdeling tussen lange-termijn- en korte-termijn-capaciteit zou evenwel niet nodig zijn wanneer het Use-it-or-Sell-It (UISOSI) -principe 1 zou toegepast worden voor de capaciteit die is toegewezen op jaar- of maandbasis. Het UIOSI-principe garandeert dat, in het geval de toegewezen capaciteit niet wordt gebruikt, deze capaciteit wordt toegevoegd aan de day ahead-marktkoppeling voor de optimalisatie van de elektriciteitsstromen. FEBEG legt meer in detail, in bijlage 1, de reden uit waarom het niet-toekennen van capaciteit op de koppelverbinding voor kortere tijdshorizonten het marktkoppelingsproces - dankzij het USIOS-principe toch niet belemmert. Wat betreft de verdeling van de capaciteit op de koppelverbinding tussen de verschillende tijdshorizonten (jaar, maand, dag), is het in het belang van een goed-functionerende groothandelsmarkt dat zoveel mogelijk lange-termijn-capaciteit ter beschikking wordt gesteld van de markt. 1 Alle capaciteit toegekend op de lange-termijn-veiling (jaar en maand) die niet wordt genomineerd, wordt automatisch aangeboden in de dagelijkse veiling. Referentie: POE

2 Capacity (MW) Oversubscription ratio FEBEG is van oordeel dat het huidige voorstel van Elia niet volstaat omwille van de volgende redenen: 1. Om te beginnen, wordt door de voorgestelde verdeling tussen lange-termijn- en korte-termijncapaciteit te weinig lange-termijn-capaciteit aangeboden. Zoals eerder vermeld en zoals verder uiteengezet in bijlage 1, zijn er geen negatieve effecten voor de day aheadmarktkoppeling wanneer het grootste deel van de capaciteit op de koppelverbinding wordt toegewezen op de lange termijn. Meer capaciteit op de lange termijn biedt de marktpartijen meer mogelijkheden om te hedgen. Het gebrek aan interesse van de marktpartijen, dat door Elia wordt aangehaald, is duidelijk in tegenspraak met de resultaten van de verschillende veilingen van capaciteit op de koppelverbinding in Uit grafiek 1 blijkt duidelijk dat de jaarlijkse en maandelijkse veilingen met een factor 7 tot 13 zijn over-onderschreven : dit betekent dat de vraag voor jaarlijkse en maandelijkse capaciteit op de koppelverbinding meer dan 7 keer groter is dan wat aan de markt werd aangeboden. Vanuit het perspectief van de deelname van de marktpartijen bekeken: gemiddeld krijgen slechts 7 van de 20 marktpartijen die hebben geboden voor capaciteit, effectief capaciteit toegewezen. Er is dus een duidelijke vraag van de markpartijen naar meer lange-termijncapaciteit op de Belgisch-Nederlandse grens. BE-NL LT auctions of XB capacity Auctioned capacity Oversubscription ratio (right axis) Unful\filled bids 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Grafiek 1 BE-NL lange-termijn-veilingen van capaciteit op de koppelverbinding in De verdeling tussen jaarlijkse - en maandelijkse capaciteit zou evenwichtiger moeten gebeuren. Het huidige voorstel bevat een verdeling 75/25 2 tussen de jaarlijkse en maandelijkse capaciteit. In 2013, wanneer de maandelijkse capaciteit elke maand werd aangepast, was de overheersende verdeling tussen jaarlijkse en maandelijkse capaciteit 70/30. Volgens FEBEG is deze verdeling evenwichtiger doordat meer capaciteit wordt toegewezen op maandelijkse basis. 3. FEBEG wil er bovendien op aandringen dat de netto interconnectiecapaciteit op de Belgisch- Nederlandse grens wordt herbekeken. Op dit ogenblik wordt ongeveer MW door Elia gebruikt als veiligheidsmarge om loop flows op te vangen. Het is voor marktpartijen echter niet duidelijk of deze veiligheidsmarge nog relevant is en of deze marge niet zou kunnen worden MW op jaarlijkse basis en 145,6 MW op maandelijkse basis, of m.a.w. 76,27 % jaarlijks en 24,73 %. Referentie: POE

3 verminderd gedurende het hele jaar of toch tenminste gedurende één of twee maanden, zolang de flow based-marktkoppeling nog niet in werking is getreden. Dit zou meer opportuniteiten creëren voor de markt en zou meer marktpartijen toelaten om capaciteit op de koppelverbinding te verwerven. 4. Elke reservatie van capaciteit, tot slot, wordt beter toegekend aan de intraday-markt dan aan de day ahead-marktkoppeling. De day ahead-marktkoppeling ontvangt reeds alle overblijvende capaciteit uit de lange-termijn-veilingen volgens het UIOSI-principe. Bijkomende capaciteit reseveren voor de day ahead garandeert niet meer marktkoppeling, maar vermindert daarentegen de mogelijkheden van de marktpartijen om zich te hedgen. Anderzijds moet de intraday-markt de marktpartijen toelaten om snel te reageren op onvoorziene gebeurtenissen. In een markt waar de evenwichtsverantwoordelijken meer verantwoordelijkheden worden gegeven om hun evenwicht te bewaren, wordt de intradaymarkt steeds belangrijker. Een beperkte hoeveelheid gegarandeerde capaciteit op de intraday-markt geeft marktpartijen meer mogelijkheden om zich te bevoorraden en biedt hen dus meer mogelijkheden om zelf hun onevenwichten weg te werken. FEBEG verzoekt de CREG dan ook rekening te houden met deze bezorgdheden bij het evalueren van het voorstel van Elia. Volgens FEBEG kent het voorstel van Elia de capaciteit op de koppelverbinding tussen België en Nederland niet op een correcte manier toe en gaat het voorstel voorbij aan het feit dat ook lange-termijn-capaciteit kan bijdragen aan de koppelingen tussen twee markten. FEBEG pleit dan ook voor het volgende: - alle capaciteit, of het grootste deel ervan, moet op de lange termijn toegekend worden, met toepassing van het UIOSI-principe voor de capaciteit die niet is genomineerd; - er moet een beter evenwicht bereikt worden tussen de toekenning van de lange-termijncapaciteit op jaar- en op maandbasis, die uitmondt in een ratio van 70/30; - de veiligheidsmarge en dus de beschikbare capaciteit op de grens moet herbekeken worden zolang de flow based-marktkoppeling niet in werking is getreden; - een reservatie van capaciteit op de korte-termijn wordt beter ter beschikking gesteld van de intraday-markt in plaats van aan de day ahead-marktkoppeling Referentie: POE

4 Demand A Demand B Bijlage 1 Interactie tussen de lange-termijn-veiling van capaciteit op de koppelverbinding en de marktkoppeling in korte tijdshorizonten FEBEG wil de visie, dat de toekenning op lange termijn (jaar en maand) van alle beschikbare grensoverschrijdende capaciteit de marktkoppeling niet ondergraaft, staven met duidelijke theoretische argumenten die geïllustreerd worden met de volgende figuren. Figuur 1 geeft twee markten (A en B) weer met twee verschillende vraag- en aanbodcurves en twee verschillende prijzen (PA en PB). De pijl XB cap is de capaciteit op de koppelverbinding die toegekend wordt tussen de twee markten. Market A /MWh XB cap Market B /MWh PB P A PA MW MW Figuur 1: Markt A and markt B Figuur 2 geeft de situatie weer waarin alle marktpartijen die jaarcapaciteit op de koppelverbinding hebben, hun rechten niet hebben gebruikt. Met andere woorden, alle capaciteit op de koppelverbinding is toegekend aan de marktkoppeling die de vraagcurve in markt A verschuift voor zover er capaciteit is op de koppelverbinding, en die de aanbodcurve in markt B verschuift met hetzelfde volume. Als gevolg hiervan komen twee nieuwe prijzen tot stand (P A en P B). Referentie: POE

5 Market A Market B PB XB cap P A P B PA Market coupling import Figuur 2: Marktkoppeling Figuur 3 geeft de situatie weer waarin één marktpartij beslist om zijn jaarcapaciteit op de koppelverbinding te gebruiken en op die manier de XB cap die beschikbaar is voor de marktkoppeling, beperkt. Dit heeft de volgende gevolgen: - in markt A: de energie van de exporterende marktpartij is niet langer beschikbaar in de aanbodcurve (dit betekent op de figuur dat de aanbodcurve in markt A steiler zal zijn); de marktkoppeling zal inderdaad enkel de resterende capaciteit exporteren en dus de vraagcurve doen opschuiven, maar omdat de aanbodcurve nu steiler is, zal dit leiden tot dezelfde prijs P A als figuur 2; - in markt B: er zijn twee bijkomende leveringen: de eerste via de marktkoppeling (maar beperkt tot de resterende capaciteit op de koppelverbinding) en een tweede via de marktpartij die zijn jaarcapaciteit op de koppelverbinding gebruikt en zijn energie aanbiedt in markt B. Deze bijkomende leveringen verschuiven de aanbodcurve en dit zal tot dezelfde prijs P B leiden als in figuur 2. Referentie: POE

6 Market A Remaining XB cap for MC Market B PB XB cap P A P B PA Exporting generator Importing generator Market coupling import Figuur 3: Gebruik van de jaarcapaciteit op de koppelverbinding Deze figuren tonen aan dat het gebruik van lange-termijn-capaciteit op de koppelverbinding tot dezelfde convergenties leidt als de marktkoppeling in de kortere tijdshorizonten. Tegelijk laat de reservatie van lange-termijn-capaciteit de marktpartijen toe om hun risico te beperken door hedgingstrategieën te gebruiken terwijl het UIOSI-principe garandeert dat alle overblijvende capaciteit wordt aangeboden aan de korte-termijn-marktkoppeling. Referentie: POE