Factsheet: NL25_13 Boven Mark

Transcriptie

1 Factsheet: NL5_1 Boven Mark De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Boven Mark Code: NL5_1 Deelstroomgebied: Maas Type: R6 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 1 van 9

2 Karakterschets: De Boven Mark heeft de oorsprong in Koekhoven in België. De Boven Mark is in de jaren 60 van de twintigste eeuw grotendeels gekanaliseerd, terwijl de Mark in België nog een min of meer natuurlijk meanderend karakter heeft. De Boven Mark kent van oudsher vele doorwaadbare plaatsen (voorden) en bruggen. De Boven Mark is circa 15 tot ruim 0 m breed en circa meter diep en wordt gekenmerkt door een regenwaterregime. Bepaalde bovenlopen kunnen in de winter- en zomerperiode droog vallen. _x000d_ Het waterlichaam vormt een belangrijke ecologische relatie met het noordelijke Mark en Vliet systeem en de deelstroomgebieden van de Bovenmark zoals Chaamse Beken, Strijbeeksche beek en Merkske. Deze factsheet heeft betrekking op het Nederlandse deel van het stroomgebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina van 9

3 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina van 9

4 Motivering: Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied: Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 4 van 9

5 De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied: Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast kan ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Juist om dit soort problemen te voorkomen is in het verleden regel drainage aangelegd om de grondwaterstand verder te kunnen reguleren. Het verhogen of verwijderen hiervan leidt in vrijwel alle gevallen tot de eerder genoemde ongewenste verschijnselen. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 5 van 9

6 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Riooloverstorten Stedelijke ontwikkeling emissies van organische stof, diverse verontreinigingen en nutriënten; kan lokaal leiden tot lage zuurstofconcentraties met direct effect op macrofauna en vis diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) diffuse bronnen Infrastructuur Transport Lozing van zware metalen, PAK's en minerale oliën via bermsloten en de afwatering van wegen en bruggen. wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Uitspoeling van macrofauna en vis regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Migratiebarrières voor vis Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Aanvoer uit Vlaanderen: belasting met nutriënten en chemische stoffen; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 6 van 9

7 ontoereikend ontoereikend ontoereikend overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie Verstoring gewenst evenwicht in visstand (door uitzetten) en mogelijk negatieve effecten op waterkwaliteit overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige biologische kwaliteitselementen Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,50 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 7 van 9

8 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R6) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 8 van 9

9 ontoereikend ontoereikend ontoereikend slecht slecht ontoereikend slecht slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 9 van 9

10 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 7,5 uitgevoerd in 010 t/m 014 Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) 7,5 km Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: Aanpassing omvang na praktijkevaluatie (7,5 in plaats van 7 km) Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 6,8 Actief randenbeheer Motivatie: Voorbereidingen voor uitkring van beheersveringen is gereed: maatregel wordt uitgevoerd. 6,8 km duurzaam terreinbeheer [zilver] verminderen emissie gewasbeschermingsmiddelen stad Oosterhout Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Oosterhout: mechanisch onkruidbeheer 1 stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Oosterhout Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Oosterhout: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP 1 stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma 1 stuks geven van voorlichting Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 10 van 9

11 Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 117 afgerond in 009 t/m 014 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 117 ha Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: getalse correctie na praktijkevaluatie 117 in plaats van 16 ha Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 4,7 afgerond in 010 Ingetrokken: 1, 6 ha getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Aanpassing omvang na actualisatie projectendatabase op waterlichaamniveau. Rekenregel: 1km lengte van 10 meter breed. Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: afgerond in 010 Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) KRW Synergieproject Waterakkers Gemeente Breda overige inrichtingsmaatregelen Breda Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Breda: Aannemer is gestart. stuks 1 stuks Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 11 van 9

12 totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd:,14 afgerond 009 en 010 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Omvang aangepast na actualisatie projectendatabase op waterlichaamniveau (,14 km in plaats van km),14 km vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: afgerond in 010 en 01 Aanleggen vistrappen bij stuwen Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Aanpassing omvang na actualisatie projectendatabase op waterlichaam-niveau; in plaats van 1 passage stuks Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 1 van 9

13 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 9,5 km Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op overige biologische kwaliteitselementen Uitgegaan is van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Beekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Positief effect op overige waterflora, macrofauna en vis. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 6 km 100 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Onderzoek Natura000-gebied Ulvenhoutse Bos en woongebieden uitvoeren onderzoek Breda 1 stuks In samenwerking met WBD en SBB worden maatregelen onderzocht voor de verbetering van de waterhuishouding in het Ulvenhoutse Bos en de naastgelegen woongebieden. Het Ulvenhoutse Bos verdroogt, terwijl de naastgelegen woongebieden te maken hebben met wateroverlast. In het concept-beheerplan voor het Ulvenhoutse Bos is deze afstemming maar beperkt aanwezig. vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken stuks Positief effect op vis (in Boven Mark én in stroomopwaarts gelegen bovenlopen). Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 1 van 9

14 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 14 van 9

15 Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar kwik fosfor totaal, kwik, Macrofauna-kwaliteit, stikstof totaal, Vis-kwaliteit fosfor totaal, kwik, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Kwik is hoogstwaarschijnlijk afkomstig uit atmosferische depositie. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Anders: Metalochloor betreft een gewasbeschermingsmiddel. Het generieke landelijke/europese beleid is hierop van toepassing. De waterbeheerder heeft hierop geen invloed. Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 15 van 9

16 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Boven Mark Code waterlichaam: NL5_1 pagina 16 van 9

17 Factsheet: NL5_16 Mark en Vliet De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Mark en Vliet Code: NL5_16 Deelstroomgebied: Maas Type: R6 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Steenbergen Nee Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 17 van 9

18 Karakterschets: Het waterlichaam Mark en Vliet omvat een aantal wateren die als één geheel tot het Mark en Vlietsysteem behoren. De Roosendaalsche en Steenbergsche Vliet wordt met het Mark en Dintelsysteem door het Mark Vlietkanaal verbonden (kunste waterloop). Het systeem omvat verder waterlopen die ontspringen als recreatiehaven in stedelijk gebied (Oudenbosch en Etten Leur). De Mark en Vliet zijn regenrivieren. Op talrijke punten langs de Mark en Vliet kan water worden ingelaten voor de watervoorziening in de polders. Het hele watersysteem mondt uit in het Krammer-Volkerak. Het Mark-Vliet systeem is een belangrijke ader in de zoetwatervoorziening voor diverse waterafhankelijke functies (landbouw, natuur, peilbeheer, visstand, scheepvaart, recreatie) in het beheergebied. Jaarlijks wordt er van april tot oktober water vanuit het Hollandsch Diep via het Mark-Vliet (naast water uit de Vlaamse bovenlopen) verdeeld over het beheergebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Baggeren en vaarwegonderhoud - Drainage - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking - Stuwen, dammen en reservoirs Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 18 van 9

19 Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Hermeandering beken in stedelijk gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied True Verwijderen sluizen True Verwijderen van dammen, dijken, kribben, vaste lagen, stuwen, sluizen, waterkrachtcentrales en/of oeververdediging in Rijkswateren True Verwijderen van stuwen in landbouwgebied True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 19 van 9

20 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 0 van 9

21 Motivering: Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied: Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 1 van 9

22 De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied: Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast kan ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Juist om dit soort problemen te voorkomen is in het verleden regel drainage aangelegd om de grondwaterstand verder te kunnen reguleren. Het verhogen of verwijderen hiervan leidt in vrijwel alle gevallen tot de eerder genoemde ongewenste verschijnselen. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen van waterkeringen/dammen/sluizen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina van 9

23 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen IPPC industrieën Industrie diverse belastingen met negatieve invloed op waterkwaliteit puntbronnen Riooloverstorten Stedelijke ontwikkeling Emissies van diverse verontreinigingen, organische stof en nutriënten; kan lokaal leiden tot lage zuurstofconcentraties met direct effect op macrofauna en vis diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) diffuse bronnen Infrastructuur Transport Lozing van zware metalen, PAK's en minerale oliën via bermsloten en de afwatering van wegen en bruggen. wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Heeft een negatieve invloed op gewenste stroming voor macrofauna en vis en kan negatieve invloed hebben op de waterkwaliteit regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones, negatieve invloed op gewenste stroming; negatief effect op waterkwaliteit, overige waterflora, macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor transport & scheepvaart Transport Opwerveling en golfbeweging met negatief effect op vooral overige waterflora, maar ook op macrofauna en vis overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie Verstoring gewenst evenwicht in visstand door uitzettingen Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina van 9

24 4 4 4 overige belastingen Introductie van exoten / uitheemse soorten en plagen Transport Het voorkomen van uitheemse vissoorten (roofblei, uitheemse grondels en zonnebaars) heeft een negatief effect op de KRW-toestand voor vis overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Visserij & Aquacultuur Verstoring gewenst evenwicht in visstand door onttrekkingen en uitzettingen Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,45 Vis (EKR) 0, Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 4 van 9

25 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R6) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 5 van 9

26 ontoereikend ontoereikend Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 6 van 9

27 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 7, Actief randenbeher mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 98,9 Actief randenbeheer 7, km 98,9 km duurzaam terreinbeheer [zilver] verminderen emissie gewasbeschermingsmiddelen stad Etten-Leur Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Etten-Leur: chemische bestrijding onkruid. Onhandige omvang/eenheid. het is eigenlijk niet mogelijk eenheid en grootheid om te rekenen 1 stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Etten Leur Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Gemeente Etten-Leur: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP. Kees Vissers heeft op aangegeven de maatregel te hebben uitgevoerd. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Drimmelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 7 van 9

28 Gemeente Drimmelen: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Halderberge Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Gemeente Halderberge: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP. In het kader van de samenwerking in de waterketen wordt er op dit moment gewerkt aan gezamenlijke communicatie. Communicatie is niet apart opgenomen in het VGRP Halderberge : afgerond in 015 gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: t/m 014 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 55 ha Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: bijstelling omvang na praktijkevaluatie, 55 ha in plaats van 10 ha. herstel foutieve aansluitingen riolering opheffen ongezuiverde lozingen Moerdijk Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Gemeente Moerdijk: Opsporen en herstellen foutaansluitingen riool (incidenteel) incidenteel, daar waar we ze 'tegen' komen of daar waar groot onderhoud wordt uitgevoerd. Geen garantie dat alles in 015 klaar is. Eenheid is fictief, niet in te schatten Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 8 van 9

29 herstel foutieve aansluitingen riolering opheffen ongezuiverde lozingen Halderberge Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Gemeente Halderberge: Opsporen en herstellen foutaansluitingen riool (incidenteel). De gemeente is bezig met inventariseren. Op korte termijn (01) worden de eerste foutaansluitingen aangepakt. Aantal 1 is fictief, het juiste aantal moet volgen uit inventarisatie. Opsporing foutieve aansluitingen gereed. Het verhelpen van de foutaansluitingen is momenteel in uitvoering, : afgerond in 015 herstel foutieve aansluitingen riolering opheffen ongezuiverde lozingen Drimmelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 4 Gemeente Drimmelen: Opsporen en herstellen foutaansluitingen riool (incidenteel) 4 stuks Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis 11 ha Voortgang: ha Motivering: Ingetrokken: 11 getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: getalse correctie omvang na omvorming database op waterlichaamniveau (0 ha in plaats van 11 ha) Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: afgerond in 011 Ingetrokken: 1 4 stuks getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: nauwkeurigheidscorrectie ( stuks) KRW Innovatieve aanpak blauwalgen uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 afsluitend symposium begin 01 KRW Innovatieve aanpak blauwalgen 1 stuks Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 9 van 9

30 RWZI: uitbreiding en/of verbetering verminderen belasting RWZI overige stoffen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 afgerond in 011, maatregel is als niet kosten-effectief beoordeeld Verkenning verplaatsing effluent binnenwater RWZ Dinteloord Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Verkenning uitgevoerd: maatregel is niet kosteneffectief. RWZI: uitbreiding en/of verbetering verminderen belasting RWZI overige stoffen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 maatregel draagt niet bij aan KRW-doelstellingen Verkenning verplaatsing effluent binnenwater RWZI Nieuwveer 1 stuks totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1 Afgerond in 009 en 010 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) verwijderen eutrofe waterbodems verwijderen eutrofe bagger 1 km m Voortgang: m Motivering: Uitgevoerd: niet primair vanwege waterkwaliteit maar vanwege waterkwantiteit (scheepvaart) Waterkwaliteitbaggeren Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 0 van 9

31 KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 1 van 9

32 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 7 km Positief effect op overige waterflora en als tegelijk de stroming hersteld wordt ook op overige biologische kwaliteitselementen Andere richtlijn: Uitgegaan is van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. afkoppelen verhard oppervlak zuiveren + afkoppelen verhard oppervlak Halderberge 1 ha afkoppelen verhard oppervlak, waar doel, daarom fictieve grootheid 1 positief effect op waterkwaliteit Andere richtlijn: EVZ Kibbelvaart verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO kleiner dan m Halderberge Inrichting van ecologische verbindingszone aan de Kibbelvaart 1 km Positief effect op overige waterflora en als tegelijk de stroming hersteld wordt ook op overige biologische kwaliteitselementen Andere richtlijn: Andere richtlijn: GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 56 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Opsporen en oplossen van foutieve aansluitingen riolering overige immissiemaatregelen Drimmelen 1 stuks In eerste periode KRW-maatregelen is uitvoering gegeven aan het opsporen en oplossen van foute rioolaansluitingen (vuilwater op hemelwater en vice versa). In de nabije toekomst zullen wij dit blijven doen en heeft het onze aandacht. Positief effect op waterkwaliteit Andere richtlijn: Vispasseerbaar maken stuwen vispasseerbaar maken kunstwerken 1 stuks Beperkt positief effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling. Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina van 9

33 Andere richtlijn: Voortzetting educatieprogramma geven van voorlichting Drimmelen 1 stuks In de eerste periode KRW-maatregelen is uitvoering gegeven aan het opnemen van het geven van educatie. De educatie blijven wij voortzetten. Positief effect op waterkwaliteit Andere richtlijn: Andere richtlijn: Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Studie beperken geneesmiddelen op oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Breda ) stuks ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Via het riool verdwijnen jaarlijks grote hoeveelheden medicijnen in het oppervlaktewater. Samen met opleidingsinstituten wordt onderzocht welke maatregelen het meest effectief zijn om de lozing te verminderen. Positief effect op waterkwaliteit. Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina van 9

34 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken ) stuks ) in totaal 11 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met in kreken (beperkt) effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling; in beken positief effect op de visstand. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 4 van 9

35 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Prioritaire stoffen totaal Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 5 van 9

36 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Voor kwik betreft het hoogstwaarschijnlijk atmosferische depositie, een natuurlijke omstandigheid waar de lokale waterbeerder geen invloed op heeft. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor ammonium, zink en metalochloor is het agrarisch landgebruik een van de belangrijkste emissiebronnen. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke Europese/landelijke diffuse bronnen en gewasbeschermingsbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 6 van 9

37 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Mark en Vliet Code waterlichaam: NL5_16 pagina 7 van 9

38 Factsheet: NL5_18 Roode Vaart De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Roode Vaart Code: NL5_18 Deelstroomgebied: Maas Type: M6b Waterbeheerder: Status: Kunst Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Moerdijk Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Roode Vaart Code waterlichaam: NL5_18 pagina 8 van 9

39 Karakterschets: De Roode Vaart is een gegraven waterlichaam (kanaal) en is voor een groot deel gesitueerd aan de oostzijde van het industrieterrein Moerdijk. Het kanaal loopt van het Hollandsch Diep tot de Mark en vormde met name in het verleden een belangrijke scheepvaartverbinding tussen het Mark-Vlietsysteem en het Hollandsch Diep. In het verleden is een deel van het kanaal met de binnenhaven van Zevenbergen gedempt. De Roode Vaart loopt nu ter hoogte van Zevenbergen naar de Mark via een duiker door Zevenbergen. Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijngebied Hollands Diep (NL_VOG_111) Status: Kunst Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor scheepvaart Dammen, dijken, kribben en stuwen voor scheepvaart Hydrologische verandering watersysteem voor transport & scheepvaart Transport Transport Transport Aantasten ondiepe begroeide/begroeibare zones; directe gevolgen voor overige waterflora en indirect voor macrofauna Geen geleidelijke land-water overgang met direct negatieve gevolgen voor overige waterflora en indirect voor macrofauna Opwerveling en golfbeweging met negatief effect op vooral overige waterflora, maar ook op macrofauna en vis Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren conform de methodiek met ecologische sleutelfactoren van de STOWA om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Naam waterlichaam: Roode Vaart Code waterlichaam: NL5_18 pagina 9 van 9

40 5 5 5 slecht Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,5 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),80 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 00 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,65 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M6b) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Roode Vaart Code waterlichaam: NL5_18 pagina 40 van 9

41 slecht slecht slecht slecht slecht slecht slecht slecht Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Roode Vaart Code waterlichaam: NL5_18 pagina 41 van 9

42 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 5,7 Actief randenbeheer 5,7 km gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) stuks Naam waterlichaam: Roode Vaart Code waterlichaam: NL5_18 pagina 4 van 9

43 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar tributyltin (kation) Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, tributyltin (kation), Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Roode Vaart Code waterlichaam: NL5_18 pagina 4 van 9

44 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Conform landelijke regelegeving mag tributyltin niet meer worden toegepast (antifouling scheepvaart), Nog aanwezige concentraties in het water kunnen nog lang aanwezig zijn (breekt zeer langzaam af). Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Het kanaal loopt voor een belangrijk deel door stedelijk gebied (kern Zevenbergen). Aanpassing van dit kanaal voor een substantiële verbetering van de ecologische toestand zou om dusdanig ingrijpende maatregelen vragen dat het maatschappelijk draagvlak daarvoor zal ontbreken. Voor ammonium en koper zijn er verschillende emissiebronnen waarvoor de waterbeheerder geen maatregelen ter beschikking heeft. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke Europese/landelijke diffuse bronnen en gewasbeschermingsbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Roode Vaart Code waterlichaam: NL5_18 pagina 44 van 9

45 Factsheet: NL5_ Beneden Donge De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Beneden Donge Code: NL5_ Deelstroomgebied: Maas Type: R6 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Dongen, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Oosterhout, Tilburg, Waalwijk Nee Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 45 van 9

46 Karakterschets: De Benedenloop van de Donge was van oudsher een vrij afstromende licht slingerende beek met natte moerassige veenlagen. Het bovenstroomse deel van dit waterlichaam ontvangt water van de Groote en Hultense Leij bij het verdeelwerk Hulten. De Benedenloop is losgekoppeld van de Bovenloop (Oude Leij) om het stedelijk gebied (onder andere bij Dongen) te vrijwaren van wateroverlast. Door middel van een sifon onder het Wilhelminakanaal wordt het water door de kern van Dongen, via het Koppelkanaal, afgevoerd richting gemaal Keizersveer. Het laatste deel van het riviertje is breder dan 0 m. De bodemsoorten binnen het stroomgebied variëren (zand, veen, rivier- en zeeklei). Op basis hiervan is het watertype R6. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 54% Agrarische Hoofdstructuur; 4% Groene Hoofdstructuur en % stedelijk gebied. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn gebied Langstraat (NL_HAB_10) Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen van dammen, dijken, kribben, vaste lagen, stuwen, sluizen, waterkrachtcentrales en/of oeververdediging in Rijkswateren True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 46 van 9

47 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 47 van 9

48 Motivering: Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied: Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 48 van 9

49 De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied: Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast kan ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Juist om dit soort problemen te voorkomen is in het verleden regel drainage aangelegd om de grondwaterstand verder te kunnen reguleren. Het verhogen of verwijderen hiervan leidt in vrijwel alle gevallen tot de eerder genoemde ongewenste verschijnselen. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 49 van 9

50 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Rioolwaterzuiveringsinstallaties Stedelijke ontwikkeling Het effluent van de rwzi's Kaatsheuvel en Rijen wordt geloosd binnen het stroomgebied, maar niet direct op waterlichaam (rwzi Dongemond loost op rijkswater); indirect vormen de rwzi's een bron van nutriënten voor het waterlichaam en dit heeft direct effect op fytobenthos (overige waterflora) diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) diffuse bronnen Infrastructuur Transport Lozing van zware metalen, PAK's en minerale oliën via bermsloten en de afwatering van wegen en bruggen. wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming uitspoeling macrofauna en vis regulering waterbeweging regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis Migratiebarrière voor vis Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 50 van 9

51 regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor industrieën Stedelijke ontwikkeling Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Gebrek aan stroming met negatief effect op macrofauna en vis overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie effecten op visstand en indirect op waterkwaliteit zijn mogelijk aanwezig Verstoring natuurlijk evenwicht visstand overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige biologische kwaliteitselementen Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 51 van 9

52 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,45 Vis (EKR) 0, Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) - Geen Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R6) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 5 van 9

53 ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 5 van 9

54 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 10 periode 010 t/m km Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) Motivatie: Voortgangsrapportage 014: Aanpassing omvang na praktijkevaluatie (10 km in plaats van 8 km) Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 58,7 Actief randenbeheer Motivatie: Voorbereidingen voor uitkering van beheersveringen zijn afgerond. Maatregel wordt uitgevoerd. duurzaam terreinbeheer [zilver] verminderen emissie gewasbeschermingsmiddelen stad Waalwijk Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Waalwijk: themische bestrijding onkruid. Gebiedsdossier is ondertekend. 58,7 km 1 stuks J van Westerlo heeft laten weten dat een doorlopende maatregel is die in de bedrijfsvoering verankerd is. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen van waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 54 van 9

55 GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Gefaseerd: 164 uitvoering gepland voor 017 (SGBP) Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 164 ha Motivatie: Voortgangsrapportage 014: uitstel naar SGBP (fasering) Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Ingetrokken: 8 getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Inrichten naar functie viswater 8 ha Motivatie: Voortgangsrapportage 01: Vervallen, maatregel niet in dit waterlichaam, aanpassing na actualisatie projectendatabase op waterlichaamniveau. Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna 4 stuks Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 4 getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) Motivatie: Niet in dit waterlichaam: na aanpassing projectendatabase op waterlichaamniveau. verwijderen eutrofe waterbodems verwijderen eutrofe bagger m Voortgang: m Motivering: Uitgevoerd: baggeren niet primair gericht op waterkwaliteit maar waterkwantiteit (afvoer) Waterkwaliteitbaggeren Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 55 van 9

56 KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 56 van 9

57 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg EVZ aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Dongen 1 stuks Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op overige biologische kwaliteitselementen Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,8 km Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op overige biologische kwaliteitselementen. Uitgegaan is van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg vispassages vispasseerbaar maken kunstwerken Direct positief effect op vismigratie. Afkoppelen riolering zuiveren + afkoppelen verhard oppervlak Geertruidenberg 6 stuks 1 ha Van riolering afkoppelen van verhardoppervlak; positief effect op waterkwaliteit communicatie/voorlichting geven van voorlichting Dongen 1 stuks Inwoners informeren over gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen; positief effect op waterkwaliteit Duurzaam onkruidbeheer overige beheersmaatregelen Geertruidenberg Aangepaste onkruidbestrijding; positief effect op waterkwaliteit GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 1 stuks 61 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 57 van 9

58 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Herinrichten en verondiepen Nionplas verondiepen watergang/-systeem Geertruidenberg Stapsteen in de EVZ Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied 1 ha ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken ) stuks ) in totaal 11 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met in kreken (beperkt) effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling; in beken positief effect op de visstand. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 58 van 9

59 Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Prioritaire stoffen totaal fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 59 van 9

60 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Voor kwik betreft het hoogstwaarschijnlijk atmosferische depositie, een natuurlijke omstandigheid waar de lokale waterbeerder geen invloed op heeft. Tributyltin is verboden. Zou kunnen wijzen op naijlen van een historische belasting. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor ammonium en zink zijn het agrarisch landgebruik en het stedelijk gebied de belangrijkste emissiebronnen. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder bewoners en ondernemers om maatregelen te treffen. Voor fosfor heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 60 van 9

61 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Beneden Donge Code waterlichaam: NL5_ pagina 61 van 9

62 Factsheet: NL5_ Zoom en Bleekloop De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Deelstroomgebied: Zoom en Bleekloop Schelde Code: Type: NL5_ R5 Waterbeheerder: Status: Kunst Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincies: Provincie Noord-Brabant Gemeenten: Bergen op Zoom, Roosendaal Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ Nee pagina 6 van 9

63 Karakterschets: De Zoom vindt zijn oorsprong in België als Spillebeek en Oude Moervaart ter hoogte van de Nol. In Nederland gaat de Spillebeek over in de Zoom. Hier is de in de 15e eeuw gegraven turfvaart als een diepe insnijding in het landschap herkenbaar. Tijdens droge perioden valt een groot deel van de Zoom droog. Door de diepe insnijding de draineert de Zoom een groot gedeelte van de Brabantse Wal. Ten westen van De Zoom mondt de Bleekloop uit in de Zoom. Deze beek is gegraven voor de afwatering van de Brabantse Wal. Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijngebied Brabantse Wal (NL_VOG_18) Status: Kunst Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 6 van 9

64 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Riooloverstorten Stedelijke ontwikkeling Emissies van diverse verontreinigingen, organische stof en nutriënten; kan lokaal leiden tot lage zuurstofconcentraties met direct effect op macrofauna diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) diffuse bronnen Infrastructuur Transport Lozing van zware metalen, PAK's en minerale oliën via bermsloten en de afwatering van wegen en bruggen. wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Belasting met nutriënten en chemische stoffen met negatief effect op fytobenthos (overige waterflora) overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige biologische kwaliteitselementen Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen; als onderdeel van de studie wil het waterschap een haalbaarheidsstudie uitvoeren naar het afkoppelen van de Bleekloop ter herstel van een meer oorspronkelijke situatie. Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 64 van 9

65 ontoereikend ontoereikend ontoereikend. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,45 Vis (EKR) Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 65 van 9

66 ontoereikend ontoereikend ontoereikend slecht ontoereikend ontoereikend slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 66 van 9

67 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,8 010 t/m 014 Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) 1,8 km Motivatie: getalse correctie na praktijkevaluatie 014: 1,8 km in plaats van km. Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 9,18 actief randenbeheer Motivatie: Voorbereidingen voor uitkering van beheersveringen zijn afgerond: maatregel wordt in de praktijk gebracht. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen provincie en waterschap Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 9,18 km 1 stuks GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: ha Inrichten vlakvormige waternatuurelementen stuks aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 67 van 9

68 Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: correctie na praktijkevaluatie in 014 Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Gemeente Woensdrecht ) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW communicatie is onderdeel geworden van reguliere watercommunicatie ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Gemeente Woensdrecht: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP In telefonisch overleg met Erik Schets van gemeente Woensdrecht op uitgevoerd gezet. KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 68 van 9

69 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 1,6 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Andere richtlijn: Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied, Vogelrichtlijngebied ) km ) in totaal 6 km voor meerdere waterlichamen. Gedifferentieerd onderhoud van waterlopen is een e praktijk voor het verbeteren van de waterkwaliteit doordat het zorgt voor meer variatie aan leefgebieden voor planten en dieren in het water en de natte oeverzone. Het draagt daarmee bij aan de ecologische doelstellingen van de KRW. Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 8, km voor meerdere waterlichamen. Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 69 van 9

70 Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, zuurstof fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, zuurstof Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Overige relevante verontreinigende stoffen: het betreft ammonium en zink uit regenwater en/of agrarisch gebied en/of overstroten uit stedelijk gebied. Hiervoor ligt de nadruk op het generiek landelijke producten en/of diffuse bronnenbeleid. Prioritaire stoffen: betreft een projectie van meetgegevens uit een ander waterlichaam. Is hoogstwaarschijnlijk niet van toepassing voor dit waterlichaam. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 70 van 9

71 Naam waterlichaam: Zoom en Bleekloop Code waterlichaam: NL5_ pagina 71 van 9

72 Factsheet: NL5_4 Markiezaatsmeer De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Deelstroomgebied: Markiezaatsmeer Schelde Code: Type: Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincie Zeeland, Provincie Noord-Brabant Gemeenten: Bergen op Zoom, Reimerswaal, Woensdrecht Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 NL5_4 M0 Nee pagina 7 van 9

73 Karakterschets: Het Markiezaatmeer is in 198 ontstaan uit het oostelijk deel van de Oosterschelde door de aanleg van de Markiezaatkade (als onderdeel van de Deltawerken voor waterveiligheid). Hiermee is een stuk integetijdengebied met schorren en slikken ingeruild voor een zwak brak meer dat geleidelijk aan het verzoeten is. Er is dus geen getijdenwerking meer en ook geen aan- en afvoer van zout water. Het meer ontvangt zijn water vooral uit neerslag. Afvoer van water vindt plaats via een overlaat naar het Zoommeer. Het gehele Markiezaatgebied is aangeduid als Natura 000 gebied. In de zoetwatersituatie levert de van oorsprong mariene waterbodem, die rijkelijk is opgeladen met nutriënten (P en N), fosfaat aan het oppervlaktewater. Dit zorgt voor algenbloei en daarmee een toebel waterysteem met een blijvend risicio op (toxische) (blauw)algenontwikkeling. Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijngebied Markiezaat (NL_VOG_17) Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Stuwen, dammen en reservoirs Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Verwijderen van dammen, dijken, kribben, vaste lagen, stuwen, sluizen, waterkrachtcentrales en/of oeververdediging in Rijkswateren True Verwijderen waterkeringen True Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 pagina 7 van 9

74 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect regulering waterbeweging Verdwijnen watersysteem voor hoogwaterbescherming en door klimaatverandering Hoogwaterbescherming Minder ruimte voor natuurlijke processen en afname oppervlakte voor waterplanten (overige waterflora) en leef- en opgroeigebied voor macrofauna en vis Het waterschap laat in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant, Brabants Landschap en de gemeente Bergen op Zoom een Watersysteemanalyse uitvoeren.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 pagina 74 van 9

75 ontoereikend ontoereikend slecht Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l) 1,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 6,0-9,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M0) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 pagina 75 van 9

76 slecht slecht slecht ontoereikend ontoereikend slecht ontoereikend ontoereikend slecht ontoereikend ontoereikend slecht Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 pagina 76 van 9

77 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,8 afgerond in 014 Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) 1,8 km Motivatie: getalse correctie na praktijkevaluatie in 014: 1,8 in plaats van 1 km gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 5 t/m 014 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 5 ha Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: Aanpassing omvang na praktijkevaluatie (5 ha in plaats van 1 ha) Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna stuks Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: Getalse correctie door omvorming projectendatabase naar waterlichamen. Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (geen opgave in dit waterlichaam). Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 pagina 77 van 9

78 totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,11 Afgerond in 009 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) 1,11 km Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau: geen opgave in dit waterlichaam Voortgangsrapportage over 014: wel een opgave voor dit waterlichaam, afgerond in 009 (1,11 km) Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Gemeente Woensdrecht ) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW communicatie is onderdeel geworden van reguliere watercommunicatie ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Gemeente Woensdrecht: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP In telefonisch overleg met Erik Schets van gemeente Woensdrecht op uitgevoerd gezet. KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 pagina 78 van 9

79 Maatregelen gepland voor de periode Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken Vogelrichtlijngebied ) in totaal 7 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met direct positief effect op visstand ) stuks Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar fosfor totaal Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, som a-, b-, c- en d-hch, som C10-C1-chlooralkanen, stikstof totaal, tributyltin (kation), Vis-kwaliteit, Zuurgraad Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De van oorsprong marien waterbodem die rijk is aan nutriënten levert in de zwak brakke tot zoete situatie P na aan de waterfase. Zonder ingrijpende maatregelen zal deze nalevering decennialang doorgaan. Technisch onhaalbaar Er zijn vooralsnog geen kosteneffectieve en duurzame maatregelen bekend. Hiervoor zal eerst een watersysteemanalyse moeten worden uitgevoerd. Overige relevante verontreinigende stoffen: het betreft ammonium uit regenwater. Hier zijn geen gebiedsspecifieke maatregelen voor mogelijk. Prioritaire stoffen: betreft een projectie van meetgegevens uit een ander waterlichaam. Is hoogstwaarschijnlijk niet van toepassing voor dit waterlichaam. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 pagina 79 van 9

80 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Markiezaatsmeer Code waterlichaam: NL5_4 pagina 80 van 9

81 Factsheet: NL5_8 Vennen Groote Meer De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vennen Groote Meer Code: NL5_8 Deelstroomgebied: Schelde Type: M1 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Woensdrecht Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 81 van 9

82 Karakterschets: Het vennencomplex Groote Meer bij Ossendrecht maakt deel uit van een aaneengesloten natuurgebied waaronder het grenspark De Zoom Kalmthoutse Heide. Het ven Groote Meer is te verdelen uit een Westelijk en een Oostelijk gedeelte (Voormeer en Achtermeer). Door de zwakke buffering zijn de vennen Europees gezien één van de belangrijkste habitats voor zachtwatersoorten uit het oeverkruidverbond met kenmerkende soorten als Oeverkruid en Drijvende waterweegbree. Het vennencomplex heeft de status van Vogel- en Habitatrichtlijn gebied. Door de hoge frequente droogval door verdroging van de Brabantse Wal en door aanvoer van eutroof oppervlaktewater vanuit België (Steertse Heide) en Nederland is in de tweede helft van de 0ste eeuw de natuurwaarde van het ven sterk achteruitgegaan. Verder treedt verruiging en eutrofiëring van het ven en venbodem op. Drinkwateronttrekkingen aan zowel Vlaamse als Nederlandse zijde dragen bij aan de droogval van dit waterlichaam. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 8 van 9

83 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 8 van 9

84 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en, nutriënten hebben een effect op fythoplankton en dat heeft indirecte effecten op de andere biologische kwaliteitselementen. wateronttrekkinge n/wateroverdracht Tbv menselijke consumptie Stedelijke ontwikkeling Door grondwateronttrekking ten behoeve van de drinkwatervoorziening is natuurlijke hydrologische situatie aangetast. Natuurlijke peilfluctuatie en de daarbij behorende ecologische situatie wordt hierdoor bedreigd.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 84 van 9

85 4 4 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) Fytoplankton (EKR) 0,50 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,10 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),00 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 00 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 7,0 Zuurgraad (zgm) (-) 4,0-7,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M1) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 85 van 9

86 ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 86 van 9

87 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna 1 stuks 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau, zit in KRW synergie project Jagersrust Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau (geen aparte opgave voor dit waterlichaam; is onderdeel van de maatregel KRW-synergieproject). KRW Synergieproject Inrichting Jagersrust overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW Synergieproject Inrichting Jagersrust Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP 1 stuks ) stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma ) stuks geven van voorlichting Gemeente Woensdrecht Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 87 van 9

88 Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW communicatie is onderdeel geworden van reguliere watercommunicatie ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Gemeente Woensdrecht: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP In telefonisch overleg met Erik Schets van gemeente Woensdrecht op uitgevoerd gezet. KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Maatregelen gepland voor de periode Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Er zijn geen maatregelen gepland in de periode ) stuks Met het KRW synergieprojecten Jagersrust is in de SGBP1 periode een groot aantal herstelmaatregelen uitgevoerd. Deze zullen de komende jaren een positief effect hebben op de biologische kwaliteitselementen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Technisch onhaalbaar Overige relevante verontreinigende stoffen, som a-, b-, c- en d-hch, som C10-C1-chlooralkanen, tributyltin (kation) Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 88 van 9

89 Motivering per motiveringsgrond: Technisch onhaalbaar Er zijn geen gebiedsspeciefieke maatregelen te treffen voor deze stoffen. Aanpak is afhankelijk van generiek landelijk en Europees producten- en diffuse stoffen beleid. Tevens kan instroom van verontreinigd Vlaams water een emissiebron zijn. Voor de prioritaire stoffen betreft het projecties van metingen uit een ander waterlichaam. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vennen Groote Meer Code waterlichaam: NL5_8 pagina 89 van 9

90 Factsheet: NL5_0 Tonnekreek complex De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Tonnekreek complex Code: NL5_0 Deelstroomgebied: Maas Type: M14 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Moerdijk Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 90 van 9

91 Karakterschets: Het Tonnekreek-complex bestaat uit een aantal oude kreekrestanten dat door een dijk is afgedamd van het Hollandsch diep. Het krekenstelsel ligt voor het grootste deel in agrarisch gebied. Sommige delen van het krekenstelsel zijn morfologisch nog intact. Dat wil zeggen dat de oorspronkelijke morfologie van een getijdekreek nog herkenbaar is (kreekruggen en eeuwkanten, smalle en brede kreektracées). Andere delen zijn rechtgetrokken en genormaliseerd. Het Tonnekreek-complex heeft een belangrijke wateraanvoer en waterafvoerfunctie. Het water vanuit de kreek wordt via het gemaal Tonnekreek uitgeslagen op het Hollandsch Diep. Herstelopties voor het Tonnekreekcomplex zijn opgenomen in de Krekenvisie West-Brabant 00. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 84% Agrarische Hoofdstructuur; 9% Groene Hoofdstructuur en 7% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen van dammen, dijken, kribben, vaste lagen, stuwen, sluizen, waterkrachtcentrales en/of oeververdediging in Rijkswateren True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 91 van 9

92 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 9 van 9

93 Motivering: Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 9 van 9

94 grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytoplankton en dat heeft indirecte effecten op de andere biologische kwaliteitselementen regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Migratiebarrière voor vis Direct effect op overige waterflora, indirect effect op overige kwaliteitselementen overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie Verstoring natuurlijk evenwicht visstand overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige biologische kwaliteitselementen Het waterschap voert een watersysteemanalyse uit conform de methodiek met ecologische sleutelfactoren van de STOWA om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 94 van 9

95 ontoereikend. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,50 Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,09 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l) 1,0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 00 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 95 van 9

96 slecht slecht slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 96 van 9

97 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 6, 6, km Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 64,76 doorlopende activiteit: jaarlijke beheersvering 64,76 km Actief randenbeheer Motivatie: Doorlopende jaarlijkse activiteit. Voorbereidingen afgerond, maatregel wordt al in praktijk gebracht. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 doorlopende jaarlijkse activiteit 1 stuks Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Doorlopende jaarlijkse activiteit. Voorbereidingen al getroffen, maatregel wordt al in de praktijk gebracht. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 14 afgerond in 014 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 14 ha Motivatie: Aanpassing omvang in 01 na omvorming projectendatabase op waterlichaamniveau: 14 in plaats van 6 ha. Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: 5 ha Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 97 van 9

98 Uitgevoerd: 5 afgerond in 009 Inrichten naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau (totale omvang 5ha in plaats van 4 ha). totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 7,4 afgerond in 009 en 014 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) 7,4 km Motivatie: Aanpassing omvang na omvorming projectendatabase op waterlichaamniveau (7,4 in plaats van 6 km) vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 4 afgerond in 009 en 01 Aanleggen vistrappen bij stuwen 4 stuks Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: bijstelling omvang door omzetting projectendatabase naar waterlichaam-niveau (4 in plaats van 5 passages) Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 98 van 9

99 Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Maatregelen gepland voor de periode ) stuks Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,7 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 1,5 km Direct positief effect op overige waterflora en indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken stuks Opheffen migratiebarrières met direct (beperkt) effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 99 van 9

100 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken ) stuks ) in totaal 11 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met in kreken (beperkt) effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling; in beken positief effect op de visstand. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 100 van 9

101 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar tributyltin (kation) Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 101 van 9

102 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Tributyltin wordt niet meer toegepast (antifouling scheepvaart). Betreft daarom naijleffect van historische belasting. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor stikstof en fosfor heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammonium is het agrarisch landgebruik de belangrijkste emissiebron. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen (bijvoorbeeld in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer). Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 10 van 9

103 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Tonnekreek complex Code waterlichaam: NL5_0 pagina 10 van 9

104 Factsheet: NL5_4 Aa of Weerijs De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Aa of Weerijs Code: NL5_4 Deelstroomgebied: Maas Type: R5 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Breda, Zundert Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 104 van 9

105 Karakterschets: Het waterlichaam Aa of Weerijs is genormaliseerd en stroomt richting het noorden door een sterk open intensief agrarisch landschap. De aanwezige kernen Zundert en Rijsbergen liggen op een zandrug en grenzen aan het beekdal. Het gehele waterlichaam is in het huidige landschapsbeeld niet of nauwelijks in het landschap zichtbaar. Het beekdal is geomorfologisch herkenbaar. Verder zijn slechts in het beekdal fragmentarisch kleine landschapselementen in de vorm van oude beekmeanders met beplanting aanwezig. Het waterlichaam wordt sterk gestuwd, maar vormt een belangrijke vismigratieroute naar deelstroomgebieden in Nederland (zoals naar Kleine beek, Turfvaart en Bijloop) en bovenlopen in België. Gedurende zijn langs stuwen in Nederland en België reeds een aantal vispassages gerealiseerd en zijn langs verschillende tracées van het waterlichaam opnieuw meanders aangebracht (Zaartpark, Effen en Trippelenberg). Verder is er een optrekmogelijkheid voor vissen gerealiseerd tussen de Bijloop en de Aa of Weerijs. Inmiddels zijn alle stuwen vispasseerbaar gemaakt in zowel het Vlaamse als het nederlandse deel. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 74% Agrarische Hoofdstructuur; 0% Groene Hoofdstructuur en 6% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 105 van 9

106 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 106 van 9

107 Motivering: Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 107 van 9

108 Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 108 van 9

109 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Niet IPPC industrieën Industrie diverse belastingen diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Uitspoeling van macrofauna en vis regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Aanvoer uit Vlaanderen: belasting met nutriënten en chemische stoffen; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie effecten op visstand en indirect op waterkwaliteit zijn mogelijk aanwezig Verstoring natuurlijk evenwicht visstand overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige biologische kwaliteitselementen Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 109 van 9

110 Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,45 Vis (EKR) 0, Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 110 van 9

111 ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 111 van 9

112 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 11,8 Gefaseerd: 1,5 onderdeel van opgave SGBP (Weerijs-Zuid) 1, km Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd:,7 doorlopende maatregel: betreft beheersvering,7 km Actief randenbeheer Motivatie: Voorbereidingen van de beheersveringenregeling zijn gereed: maatregel wordt in de praktijk gebracht. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 doorlopende jaarlijkse activiteit 1 stuks Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht door diverse partners als onderdeel van communicatie over water. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 1 uitgevoerd in 01 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 1 ha Motivatie: Getalse correctie na praktijkevaluatie 014: 1 in plaats van 55 ha Inrichten naar functie viswater 0,0001 ha aanleg speciale leefgebieden voor vis Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 11 van 9

113 Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 0, Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Rekenregel: 1km met een breedte van 10 m. Omvang aangepast na actualisatie projectendatabase op waterlichaamniveau: geen opgave in dit waterlichaam (in plaats van 7 ha). Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: getalse correctie: geen opgave in dit waterlichaam Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) stuks Motivatie: Voortgangsrapportage 01: maatregel is ingetrokken na actualisatie projectendatabase (maatregel niet van toepassing in dit waterlichaam in deze planperiode). KRW Synergie Integraal Herstelproject Aa of Weerijs Zundert overige inrichtingsmaatregelen Zundert Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks KRW Synergie Integraal Herstelproject Aa of Weerijs Zundert 015: Binnen subsidieperiode was niet alles realiseerbaar. Daarom is vervolgproject opgevoerd voor SGBP vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 5 uitgevoerd in 009 en 011 Aanleggen vistrappen bij stuwen 5 stuks Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Bijstelling omvang vanwege actualistaie projectendatabase waterschap op waterlichaamniveau. In totaal 4 in plaats van. Voortgangsrapportage over 014: totale omvang 5 passages in plaats van 4. Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 11 van 9

114 KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Maatregelen gepland voor de periode ) stuks Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Positief effect op overige waterflora. 7, km Uitgegaan is van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapestenen' worden volstaan. Andere richtlijn: Andere richtlijn: Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Studie beperken geneesmiddelen op oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Breda ) stuks ) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Via het riool verdwijnen jaarlijks grote hoeveelheden medicijnen in het oppervlaktewater. Samen met opleidingsinstituten wordt onderzocht welke maatregelen het meest effectief zijn om de lozing te verminderen. Positief effect op waterkwaliteit. Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 114 van 9

115 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 115 van 9

116 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor fosfor en stikstof heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammonium, zink en metalochloor is het agrarisch landgebruik een van de belangrijkste emissiebronnen. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke Europese/landelijke diffuse bronnen en gewasbeschermingsbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 116 van 9

117 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Aa of Weerijs Code waterlichaam: NL5_4 pagina 117 van 9

118 Factsheet: NL5_5 Bovenloop Donge De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Bovenloop Donge Code: NL5_5 Deelstroomgebied: Maas Type: R4 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Goirle, Tilburg Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 118 van 9

119 Karakterschets: De Oude Leij ontspringt bij Nijhoven in Baarle Nassau. De beek is genormaliseerd en vormt de bovenloop van de Donge. De Oude Leij was van oudsher een vrij afstromende, licht meanderende bovenloop tussen natte moerasachtige laagten. De loop is in de huidige situatie gestuwd. In het beekdal van Oude Leij en Hultense Leij treedt kwel op. Door grondwateronttrekkingen en een versnelde afwatering binnen het stroomgebied is de watervoerendheid van de beek beïnvloed. Tijdens perioden met veel neerslag ontstaan hoge piekafvoeren. Dit heeft een negatief effect op de beekecologie. De bovenloop is losgekoppeld van de benedenloop, zodat er een significante barrière voor vismigratie aanwezig is. In het stroomgebied van het waterlichaam ligt een Natura000 gebied: VHR Regte Heide/Rielse Laag. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 51% Agrarische Hoofdstructuur; 7% Groene Hoofdstructuur, 10% stedelijk gebied en % overig. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn gebied Regte Heide & Riels Laag (NL_HAB_14) Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 119 van 9

120 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 10 van 9

121 Motivering: Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied: Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 11 van 9

122 De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied: Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast kan ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Juist om dit soort problemen te voorkomen is in het verleden regel drainage aangelegd om de grondwaterstand verder te kunnen reguleren. Het verhogen of verwijderen hiervan leidt in vrijwel alle gevallen tot de eerder genoemde ongewenste verschijnselen. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 1 van 9

123 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Rioolwaterzuiveringsinstallaties Stedelijke ontwikkeling Het effluent van rwzi Riel wordt direct op het waterlichaam geloosd; belasting met vooral nutriënten en die hebben direct effect op fytobenthos (overige waterflora) diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Uitspoeling van macrofauna en vis regulering waterbeweging regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen, verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones, plaatselijk nog oeververdediging aanwezig, geen geleidelijke land-water overgang; negatieve effecten op overige waterflora, macrofauna en vis Migratiebarrières voor vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Geen natuurlijke stroomopen -afwaartse migratie van vis overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie Verstoring gewenst evenwicht in visstand en mogelijk negatieve effecten op waterkwaliteit overige belastingen Zwerfvuil of illegale stortplaatsen Stedelijke ontwikkeling Kan in stedelijk gebied (o.a. Reeshof in Tilburg) en recreatiegebied (De Hoevens) negatieve invloed hebben op waterkwaliteit Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 1 van 9

124 overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora en macrofauna, indirecte effecten op vis Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,45 Vis (EKR) 0, Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zgm) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 14 van 9

125 slecht slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend slecht Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 15 van 9

126 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 7,4 uitgevoerd in periode 009 t/m 014 Ingetrokken: 1,6 getalse correctie na praktijkevaluatie in 014 Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) 9 km Motivatie: Voortgangsrapportage over 014:getalse correctie na praktijkevaluatie (7,4 km in plaats van 9 km) Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0, Actief randenbeheer Motivatie: Voorbereidingen voor uitkering van beheersveringen zijn afgerond. Maatregel wordt uitgevoerd. 0, km gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen van waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 15 ha Motivatie: Aanpassing omvang na praktijkevaluatie in 014: 15 ha in plaats van 17 ha. Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 16 van 9

127 Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 1,5 afgerond in 010 en 01 Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: 1,5 ha Voortgangsrapportage over 011: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (1,5 in plaats van 5 ha) Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 getalse correctie Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) saneren verontreinigde waterbodems verwijderen eutrofe bagger Voortgang: m Motivering: Ingetrokken:.000 maatregel is niet kosteneffectief bevonden Waterkwaliteitbaggeren 1 stuks.000 m totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 4,5 uitgevoerd in 01/014 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) 4,5 km Motivatie: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau: opgave berpekter en uitvoering na 015. vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 5 uitgevoerd in 009, 01, 014 Aanleggen vistrappen bij stuwen 5 stuks Motivatie: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau in 011 en 01: 4 vistrappen in plaats van. Getalse correctie na praktijkevaluatie 014; 5 vistrappen in plaats van Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 17 van 9

128 Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 18 van 9

129 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 1,4 km Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op overige biologische kwaliteitselementen. Uitgegaan is van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Beekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Positief effect op overige waterflora, macrofauna en vis. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 4,7 km 4 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Positief effect op vis via bevordering vismigratie. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied 4 stuks ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 19 van 9

130 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Prioritaire stoffen totaal Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Temperatuur, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Temperatuur, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 10 van 9

131 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Voor tributyltin en nikkel betreft het hoogstwaarschijnlijk naijlen van historische belasting. Tributyltin is verboden als toepassing in antifouling (shceepvaart); nikkel betreft waarschijnlijk belasting vanuit grondwater. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor ammonium, zink en metalochloor is het agrarisch landgebruik een van de belangrijkste emissiebronnen. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke Europese/landelijke diffuse bronnen en gewasbeschermingsbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 11 van 9

132 Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Bovenloop Donge Code waterlichaam: NL5_5 pagina 1 van 9

133 Factsheet: NL5_4 Binnenschelde De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Deelstroomgebied: Binnenschelde Schelde Code: Type: NL5_4 M0 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincies: Provincie Noord-Brabant Gemeenten: Bergen op Zoom Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 Nee pagina 1 van 9

134 Karakterschets: De Binnenschelde binnen de gemeente Bergen op Zoom is in 1988 ontstaan na afsluiting van de Markiezaatsdam. De oorspronkelijke zoute Binnenschelde is na afsluiting door de inlaat van zoet water vanuit het Zoommeer in ongeveer maanden verzoet (brak).water verlaat de Binnenschelde door verdamping en door wegzijging. Het meer wordt gevoed door neerslag en om te voorkomen dat het waterpeil te ver daalt of stijgt wordt periodiek water in- en uitgelaten vanuit het aangrenzende Zoommeer. In verband met de blauwalgenproblematiek vindt inlaat van Zoommeerwater tegenwoordig in het winterhalfjaar plaats. Men laat in die periode extra veel water in om verliezen in de zomer op voorhand te compenseren. Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijngebied Zoommeer (NL_VOG_10) - Zwemwater Binnenschelde (NLBW5_80001) Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 pagina 14 van 9

135 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Verwijderen waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied: De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor recreatie Fysieke wijziging watersysteem voor recreatie Recreatie Recreatie Geen geleidelijke land-water overgang; direct effect: overige waterflora, indirect effect: macrofauna en vis Peilbeheersing om droogval te voorkomen. regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Wordt voornamelijk gevoed door water uit het Volkerakzoommeer. Is zeer bepalend voor de chemische samenstelling van het oppervlaktewater. overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie Verstoring gewenst evenwicht visstand Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 pagina 15 van 9

136 ontoereikend slecht Het waterschap laat in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant, Brabants Landschap en de gemeente Bergen op Zoom een Watersysteemanalyse uitvoeren. NB de beschreven belastingen zijn vaak gekoppeld aan de functie "recreatie". In werkelijkheid betreft het hier echter de functie "wonen" of "stedelijke ontwikkeling", maar die is in een aantal categorieën niet te kiezen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,50 Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l) 1,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 6,0-9,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 pagina 16 van 9

137 slecht slecht slecht ontoereikend ontoereikend slecht ontoereikend ontoereikend slecht ontoereikend ontoereikend slecht Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M0) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 pagina 17 van 9

138 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Voor maatregelen ten behoeve van de zwemwaterrichtlijn wordt verwezen naar Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,4 afgerond in 011 Ingetrokken: 7,6 9 km getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Aanpassing omvang na actualisatie projectendatabase op waterlichaamniveau.(1,4 km in plaats van 9 km) gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. Vispasseerbaarheid kunstwerken (stuwen, gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 0, Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: geen opgave in dit waterlichaam in deze planperiode Watersysteemanalyse opties herstelmaatregelen uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 in samenhang met watersysteemanalyse Markiezaatsmeer 1 stuks 0,0001 stuks 1 stuks Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 pagina 18 van 9

139 Watersysteemanalyse waarbij kosteneffectieve maatregelcombinaties worden verkend voor zowel een mogelijk zoute als zoete Binnenschelde. Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Betreft een voorgenomen onderzoek waarover in 01 afspraken zullen worden gemaakt (opzet en financiering). Eind 014 heeft het algemeen bestuur het besluit genomen tot uitvoering van een watersysteemanalyse voor zowel Markiezaatsmeer als Binnenschelde.Betreft een brede coalitie van partijen: waterschap (trekker), provincie Noord-Brabant, provincie Zeeland, Rijkswaterstaat, stichting 't Brabants Landschap, gemeente Bergen op Zoom. Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Gemeente Woensdrecht ) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW communicatie is onderdeel geworden van reguliere watercommunicatie ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Gemeente Woensdrecht: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP In telefonisch overleg met Erik Schets van gemeente Woensdrecht op uitgevoerd gezet. KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 pagina 19 van 9

140 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Visplan verplichting (regulering vis uitzetten en onttrekken) overige instrumentele maatregelen 1 stuks Visrechthebbenden mogen alleen met een gekeurd visplan vis uitzetten en/of onttrekken; dit heeft een direct positief effect op vis en indirecte positieve effecten op de overige kwaliteitselementen Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 8, km voor meerdere waterlichamen. Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken Vogelrichtlijngebied ) in totaal 7 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met direct positief effect op visstand ) stuks Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 pagina 140 van 9

141 Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, stikstof totaal som a-, b-, c- en d-hch, som C10-C1-chlooralkanen, tributyltin (kation) Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, som a-, b-, c- en d-hch, som C10-C1-chlooralkanen, stikstof totaal, tributyltin (kation), Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De van oorsprong marien waterbodem die rijk is aan nutriënten levert in de zwak brakke tot zoete situatie P na aan de waterfase. Zonder ingrijpende maatregelen zal deze nalevering decennialang doorgaan. Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Er zijn vooralsnog geen kosteneffectieve en duurzame maatregelen bekend. Hiervoor zal eerst een watersysteemanalyse moeten worden uitgevoerd. Overige relevante verontreinigende stoffen: het betreft ammonium uit regenwater. Hier zijn geen gebiedsspecifieke maatregelen voor mogelijk. Prioritaire stoffen: betreft een projectie van meetgegevens uit een ander waterlichaam. Is hoogstwaarschijnlijk niet van toepassing voor dit waterlichaam. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Binnenschelde Code waterlichaam: NL5_4 pagina 141 van 9

142 Factsheet: NL5_44 Agger De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Deelstroomgebied: Agger Schelde Code: Type: NL5_44 M14 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincies: Provincie Noord-Brabant Gemeenten: Woensdrecht Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 Nee pagina 14 van 9

143 Karakterschets: De Agger uitwatering is een kreekrestant dat morfologische kenmerken heeft van een licht slingerende brede poldersloot. Het grootste deel van de watergang varieert in breedte van 1 à m tot ruim 10 m met enkele uitschieters naar bijna 0 m. De kreek maakt deel uit van het huidige waterhuishoudkundige systeem en voert zoet kalkrijk en ijzerrijk kwelwater af dat afkomstig is vanuit de Brabantse Wal. De Calfvensche kreek maakt deel uit van het Agger waterlichaam. Dit kreekrestant is ecologisch waardevol en bestaat voornamelijk uit rietland, grasland en broekbosjes. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 70% Agrarische Hoofdstructuur en 0% Groene Hoofdstructuur. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 14 van 9

144 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 144 van 9

145 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Rioolwaterzuiveringsinstallaties Stedelijke ontwikkeling Het effluent van de rwzi's Putte en Ossendrecht wordt loost binnen stroomgebied, maar niet direct op waterlichaam diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en, nutriënten hebben een direct effect op fytoplankton en dat heeft indirecte effecten op de andere biologische kwaliteitselementen. regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Landbouw Belemmering migatiemogelijkheden voor vis. overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral indirect effect op overige waterflora, indirecte effecten op de overige biologische kwaliteitselementen Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren conform de methodiek met ecologische sleutelfactoren van de STOWA om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 145 van 9

146 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,50 Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,09 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l) 1,0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 00 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 146 van 9

147 slecht slecht slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend slecht Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 147 van 9

148 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,5 Ingetrokken: 0,5 getalse correctie na praktijkevaluatie in 014 Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) km Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: getalse correctie na praktijkevaluatie in 014: 1,5 km in plaats van km Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,47 doorlopende maatregel; betreft beheersvering 1,47 km Motivatie: Doorlopende maatregel met jaarlijkse beheersvering. Voorbereidingen voor de uitkering van beheersveringen zijn afgerond: maatregel wordt uitgevoerd. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 doorlopende activiteit Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 44 in 01 Gefaseerd: Ingetrokken: 19 waarvan de helft voor SGBP en de helft voor SGBP Correctie na praktijkevaluatie. 05 ha Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 148 van 9

149 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: 05 ha in plaats van 97 ha Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 0, Inrichten van oevers voor functie viswater Motivatie: 0,0001 ha Motivatie: Voortgangsrapportage 01: getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau (geen opgave voor dit waterlichaam) Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,87 uitgevoerd in 01/014 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) 1,87 km Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang na actualisatie projectendatabase op waterlichaamniveau. (1 in plaats van km) Voortgangsrapportage over 014: Getalse correctie na praktijkevaluatie: 1,87 km in plaats van 1 km. Vispasseerbaar kunstwerken (vistrappen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 uitgevoerd in stuks Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: uitgestelde vispassage uit periode Daarmee toch een opgave voor deze planperiode: 1 in plaats van 0. Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 149 van 9

150 Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Gemeente Woensdrecht ) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW communicatie is onderdeel geworden van reguliere watercommunicatie ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Gemeente Woensdrecht: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP In telefonisch overleg met Erik Schets van gemeente Woensdrecht op uitgevoerd gezet. KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 150 van 9

151 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 4, km Betreft Kalfsvense Bosloop en Heiloop. Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 11 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,5 km Deze maatregel heeft een positief effect op de biologische kwaliteitselementen. vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Deze maatregel heeft een positief effect op vismigratie. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied, Vogelrichtlijngebied stuks ) km ) in totaal 6 km voor meerdere waterlichamen. Gedifferentieerd onderhoud van waterlopen is een e praktijk voor het verbeteren van de waterkwaliteit doordat het zorgt voor meer variatie aan leefgebieden voor planten en dieren in het water en de natte oeverzone. Het draagt daarmee bij aan de ecologische doelstellingen van de KRW. Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 151 van 9

152 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 11 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 8, km voor meerdere waterlichamen. Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken Vogelrichtlijngebied ) in totaal 7 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met direct positief effect op visstand ) stuks Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Doorzicht, fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Doorzicht, fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 15 van 9

153 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 15 van 9

154 Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Agger Code waterlichaam: NL5_44 pagina 154 van 9

155 Factsheet: NL5_45 Rietkreek - Lange Water De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Rietkreek - Lange Water Code: NL5_45 Deelstroomgebied: Schelde Type: M14 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Bergen op Zoom, Steenbergen Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 155 van 9

156 Karakterschets: Het waterlichaam Rietkreek-Lange Water bestaat uit de onderdelen Rietkreek en Verkorting/Lange Water. Het Rietkreekcomplex bestaat uit een drietal kreektakken die landschappelijk van elkaar verschillen.de huidige situatie van het krekencomplex kent een heel gedifferentieerd karakter. In de huidige situatie hebben de kreektakken over het algemeen een zoet karakter. Indien verzilting gaat plaatsvinden van het Volkerak/Zoommeer kan de invloed van brakke kwel gaan toenemen. De Verkorting/Lange water is een kreekrestant die ten Westen van Bergen op Zoom binnen de Auvergne polder is gesitueerd. Mocht het Rijk besluiten om het Volkerak-Zoommeer zout te maken dan onstaan er kansen om in dit kreekrestant een zout-zoet overgang te hestellen mits inpasbaar in het ruimtegebruik (Krekenvisie West-Brabant 00).De kreek ligt aan de voet van de Brabantse Wal en ontvangt daardoor zoete kalkrijke en ijzerrijke kwel. Door de invloed van brakke kwel is met name het zuidelijke deel van het Lange Water brak van karakter. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen van dammen, dijken, kribben, vaste lagen, stuwen, sluizen, waterkrachtcentrales en/of oeververdediging in Rijkswateren True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 156 van 9

157 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 157 van 9

158 Motivering: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 158 van 9

159 houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Rioolwaterzuiveringsinstallaties Stedelijke ontwikkeling Het effluent van de rwzi's Halsteren en Nieuw Vossemeer wordt direct op waterlichaam geloosd diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytoplankton en dat heeft indirecte effecten op de andere biologische kwaliteitselementen. wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw aanvoer gebiedsvreemd water regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Belemmering migatiemogelijkheden voor vis. Direct effect op overige waterflora, indirect effect op overige kwaliteitselementen regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor landbouw & transportactiviteiten Transport aanvoer gebiedsvreemd water overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders Vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige kwaliteitselementen. Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren conform de methodiek met ecologische sleutelfactoren van de STOWA om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 159 van 9

160 ontoereikend. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,50 Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,09 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l) 1,0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 00 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 160 van 9

161 slecht slecht slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 161 van 9

162 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: afgerond in 009 Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) km Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 5,6 Actief randenbeheer Motivatie: Voorbereidingen voor uitkering van beheersveringen zijn afgerond: maatregel wordt in de praktijk gebracht. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 5,6 km 1 stuks GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 6 uitgevoerd in 009 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) Motivatie: 6 ha Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (totale omvang is bijgesteld naar 6 ha in plaats van 1 ha). Inrichten naar functie viswater,7 ha Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 16 van 9

163 aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd:,7 afgerond eind 009 Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau (,7 in plaats van 5 ha) Inrichting van vlakvormige waternatuur aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 0, Inrichten van vlakvormige waternatuur elementen Geen opgave in dit waterlichaam 0,0001 stuks RWZI: uitbreiding en/of verbetering verminderen belasting RWZI overige stoffen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 conclusie: maatregel is niet kostenefficiënt 1 stuks RWZI Nieuw-Vossemeer: verkenning gebruik effluent voor landbouwwatervoorziening totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 7,7 afgerond in 009 Ingetrokken:, 10 km dubbeltellingen met andere doelen (zijn dezelfde maatregelen) Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (omvang is 7,7 in plaats van 10 km) vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: naar SGBP en SGBP Aanleggen vistrappen bij stuwen stuks Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau, opgave gefaseerd naar SGBP en/of Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 16 van 9

164 Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Gemeente Woensdrecht ) stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW communicatie is onderdeel geworden van reguliere watercommunicatie ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Gemeente Woensdrecht: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP In telefonisch overleg met Erik Schets van gemeente Woensdrecht op uitgevoerd gezet. KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 164 van 9

165 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,9 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 4, km Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. Onderdeel van Krekenvisie West-Brabant 00. Andere richtlijn: Andere richtlijn: Vispasseerbaar maken stuwen vispasseerbaar maken kunstwerken Positief effect op visstand via bevorderen vismigratie. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied, Vogelrichtlijngebied 1 stuks ) km ) in totaal 6 km voor meerdere waterlichamen. Gedifferentieerd onderhoud van waterlopen is een e praktijk voor het verbeteren van de waterkwaliteit doordat het zorgt voor meer variatie aan leefgebieden voor planten en dieren in het water en de natte oeverzone. Het draagt daarmee bij aan de ecologische doelstellingen van de KRW. Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 165 van 9

166 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 4, km Maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 8, km voor meerdere waterlichamen. Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken Vogelrichtlijngebied ) in totaal 7 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met direct positief effect op visstand ) stuks Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 166 van 9

167 Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar chloride, Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Vis-kwaliteit chloride, Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 167 van 9

168 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Rietkreek - Lange Water Code waterlichaam: NL5_45 pagina 168 van 9

169 Factsheet: NL5_47 Molenkreek complex De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Molenkreek complex Code: NL5_47 Deelstroomgebied: Maas Type: M0 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Steenbergen Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 169 van 9

170 Karakterschets: Het Molenkreek-complex bestaat uit de Barend (brede deel), Molenkreek, Potmarkreek en Derriekreek. De kreken zijn landschapsecologisch nog herkenbaar. Langs een deel van de kreken zien we flauwe oevers, bestaande uit vlakke stroken welke lager liggen dan de oeverwal en vaak door een steilrand gescheiden zijn van de aangrenzende hoger liggende percelen.de kreken hebben een belangrijke functie in de af- en aanvoer van water. Herstelopties voor het Molenkreekcomplex zijn beschreven in de Krekenvisie West--Brabant 00. Als besloten wordt het Volkerak-Zoommeer zout temaken, dan ontstaan er kansen om in een deel van dit krekencomplex herstel vaneen zout-zoet gradiënt te realiseren (mits inpasbaar in het ruimtegebruik voor de nuttige doelen). Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 85% Agrarische Hoofdstructuur; 11% Groene Hoofdstructuur en 4% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 170 van 9

171 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 171 van 9

172 Motivering: Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 17 van 9

173 grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en, nutriënten hebben een direct effect fytoplankton en dat heeft indirecte effecten op de andere biologische kwaliteitselementen. wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw aanvoer gebiedsvreemd water regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Hydrologische verandering watersysteem voor landbouw & transportactiviteiten Landbouw Landbouw Landbouw Direct effect op overige waterflora, indirect effect op de overige kwaliteitselementen. Belemmering migatiemogelijkheden voor vis. aanvoer gebiedsvreemd water overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op de andere biologische kwaliteitselementen. Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren conform de methodiek met ecologische sleutelfactoren van de STOWA om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 17 van 9

174 ontoereikend ontoereikend slecht. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,50 Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l) 1,80 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 6,0-9,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M0) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 174 van 9

175 slecht slecht slecht slecht slecht ontoereikend slecht slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 kwik Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 175 van 9

176 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd:,1 Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57),1 km Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: lichte bijstelling omvang na praktijkevaluatie Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 15,8 Actief randenbeheer Motivatie: doorlopende jaarlijkse activiteit 15,8 km gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 1 stuks Voortgang: ha Motivering: Ingetrokken: 9 getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 9 ha Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau (geen opgave voor dit waterlichaam) Inrichten naar functie viswater ha Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 176 van 9

177 aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Ingetrokken: getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau (geen opgave in dit waterlichaam). totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd:,5 Ingetrokken: 0,5 Getalse correctie na projectenevaluatie. Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP 4 km ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 177 van 9

178 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,1 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 15 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,1 km De maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 178 van 9

179 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 179 van 9

180 Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar tributyltin (kation) Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 180 van 9

181 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Historische belasting via antifouling op schepen (nu verboden). Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor stikstof en fosfor heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammoniumis het agrarisch landgebruik de belangrijkste emissiebron. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameter is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen (bijvoorbeeld in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer). Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 181 van 9

182 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Molenkreek complex Code waterlichaam: NL5_47 pagina 18 van 9

183 Factsheet: NL5_48 Kruislandse kreken De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kruislandse kreken Code: NL5_48 Deelstroomgebied: Maas Type: M14 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Roosendaal, Steenbergen Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 18 van 9

184 Karakterschets: Het waterlichaam Kruislandse kreken bestaat uit een complex van oude kreektakken en wielen. De kreken zijn ontstaan na dijkdoorbraken waarvan de bressen gedurende lange tijd open zijn gebleven. Het gebied wordt gevoed met water vanuit de hogere zandgronden rond Heerle, Wouw tot aan de Wouwse Plantage (via de Ligne). Met name het bovenstroomse deel van de Kruislandse kreken is landschapsecologisch waardevol met herkenbare kreekruggen en eeuwkanten. Het Roode weel is hydrologisch geïsoleerd van de overige kreken. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 84% Agrarische Hoofdstructuur; 9% Groene Hoofdstructuur en 7% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 184 van 9

185 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 185 van 9

186 Motivering: Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 186 van 9

187 grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytoplankton en dat heeft indirecte effecten op de andere biologische kwaliteitselementen regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Migratiebarrière voor vis Direct effect op overige waterflora, indirect effect op overige kwaliteitselementen overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie Verstoring natuurlijk evenwicht visstand overige belastingen Introductie van exoten / uitheemse soorten en plagen Transport overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op de overige biologische kwaliteitselementen Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren conform de methodiek met ecologische sleutelfactoren van de STOWA om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 187 van 9

188 slecht. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,50 Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,09 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l) 1,0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 00 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 ammonium Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 188 van 9

189 slecht slecht slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 189 van 9

190 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 4,6 Gefaseerd: 1,9 onderdeel van opgave voor SGBP 6,5 km Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 40,1 Actief randenbeheer Motivatie: Doorlopende jaarlijkse activiteit 40,1 km gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en gemeenten Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 140 afgerond in 014 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 140 ha Motivatie: Aanpassing omvang na praktijkevaluatie in 014: 140 ha in plaats van 7 ha. Inrichten naar functie viswater 6 ha aanleg speciale leefgebieden voor vis Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 190 van 9

191 Voortgang: ha Motivering: Ingetrokken: 6 Correctie na praktijkevaluatie 01; was dubbeltelling Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau: geen opgave in dit waterlichaam (geen opgave voor dit waterlichaam) totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 5,6 Ingetrokken: 1,4 getalse correctie na projectenevaluatie 7 km verwijderen eutrofe waterbodems verwijderen eutrofe bagger Voortgang: m Motivering: Ingetrokken:.000 niet kosteneffectief gebleken als waterkwaliteitsmaatregel Waterbodemsanering.000 m Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 191 van 9

192 Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 19 van 9

193 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 1 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 19 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 11,8 km Direct positief effect op overige waterflora en indirect op overige biologische kwaliteitselementen. vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken 1 stuks Opheffen migratiebarrières met direct (beperkt) effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 19 van 9

194 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 194 van 9

195 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor ammonium is het agrarisch landgebruik een van de belangrijkste emissiebronnen. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke Europese/landelijke diffuse bronnen en gewasbeschermingsbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 195 van 9

196 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Kruislandse kreken Code waterlichaam: NL5_48 pagina 196 van 9

197 Factsheet: NL5_49 Oude Maasje De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Oude Maasje Code: NL5_49 Deelstroomgebied: Maas Type: R8 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Geertruidenberg, Waalwijk Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 197 van 9

198 Karakterschets: Het Oude Maasje is eenzijdig verbonden met de Bergsche Maas; het fungeert als boezem voor water uit het rivierengebied. Door de verbinding heeft het een belangrijke ecologische relatie met het rivierengebied. De breedte varieert. In het westen waar het waterlichaam in verbinding staat met de Bergsche Maas is deze het breedst. Ter hoogte van Keizersveer bevindt zich in het waterlichaam een keersluis die dicht wordt gezet tijdens perioden van hoge afvoeren op de rivieren. Water dat afkomstig is van de Donge wordt via een koppelingskanaal door het gemaal Keizersveer uitgeslagen op het Oude Maasje. Daarnaast loost de RWZI bij Waspik op het waterlichaam. De oevers van het waterlichaam zijn verdedigd met voornamelijk stortsteen en zijn begroeid met voornamelijk riet en wilgensoorten. Verder komt een aantal zeldzame planten voor zoals o.a. groot moerasscherm en blauwe waterereprijs. Rijkswaterstaat heeft het waterkwaliteitsbeheer gedelegeerd aan het waterschap. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 4% Agrarische Hoofdstructuur; 50% Groene hoofdstructuur en 8% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking - Stuwen, dammen en reservoirs - Sluizen Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen van dammen, dijken, kribben, vaste lagen, stuwen, sluizen, waterkrachtcentrales en/of oeververdediging in Rijkswateren True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 198 van 9

199 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 199 van 9

200 Motivering: Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 00 van 9

201 worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Rioolwaterzuiveringsinstallaties Stedelijke ontwikkeling Het effluent van de rwzi Waspik wordt direct op waterlichaam geloosd diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (onderdeel overige waterflora) regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders overige belastingen Historische verontreiniging (nu gestopt) Anders Potentiele bron van zware metalen, PAK's, e.d. Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 01 van 9

202 4 5 4 ontoereikend Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,50 Overige waterflora (EKR) 0,55 Vis (EKR) 0,1 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,14 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),50 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 00 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 6,0-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R8) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 0 van 9

203 ontoereikend ontoereikend slecht slecht ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 0 van 9

204 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 04 van 9

205 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 1, km Positief effect op overige waterflora. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Voor EVZ is uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. Disclaimer: deze maatregel kan alleen (volledig) worden uitgevoerd wanneer de provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Prioritaire stoffen totaal Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 05 van 9

206 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Tributyltin: mag niet meer worden toegepast in antifouling (scheepvaart); betreft hoogstwaarschijnlijk naijlen van historische belasting. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor ammonium is het agrarisch landgebruik een van de belangrijkste emissiebronnen. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om passende maatregelen te treffen. Voor stikstof heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. Generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer zal nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 06 van 9

207 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Oude Maasje Code waterlichaam: NL5_49 pagina 07 van 9

208 Factsheet: NL5_50 Bavelse Leij De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Bavelse Leij Code: NL5_50 Deelstroomgebied: Maas Type: R4 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Alphen-Chaam, Breda, Gilze en Rijen Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 08 van 9

209 Karakterschets: De Bavelse Leij ontspringt in Breda. Er monden een aantal beekjes (de Kerkdreef en de Huisdreefloop) uit op de Bavelse Leij. De Broekloop ontspringt op Land Valkenberg en mondt ook uit in de Bavelse Leij. Een zijwatergang van de Broekloop, de Leeuwerikloop, voert water vanuit landbouwgebied. Alvorens in de Broekloop uit te monden wordt dit water eerst door een zuiveringsmoeras geleid. De bovenlopen van de Bavels Leij vallen s zomers regel droog. Lokaal zorgt kwel voor overlast wat wordt verzameld en afgevoerd wordt naar de Bavelse Leij. Het Voorbos is een Natura000 gebied en heeft daardoor een beschermde status.het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 5% Agrarische Hoofdstructuur; 9% Groene Hoofdstructuur en 8% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn gebied Ulvenhoutse Bos (NL_HAB_19) Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 09 van 9

210 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 10 van 9

211 Motivering: Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied: Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 11 van 9

212 De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied: Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast kan ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Juist om dit soort problemen te voorkomen is in het verleden regel drainage aangelegd om de grondwaterstand verder te kunnen reguleren. Het verhogen of verwijderen hiervan leidt in vrijwel alle gevallen tot de eerder genoemde ongewenste verschijnselen. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Uitspoeling van macrofauna en vis regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem - anders / overig Anders Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige biologische kwaliteitselementen Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 1 van 9

213 Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,45 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zgm) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 1 van 9

214 ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 14 van 9

215 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,1 1,1 km Actief randenbeheer Motivatie: Doorlopende maatregel met jaarlijkse uitkering van beheersveringen. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) stuks Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 15 van 9

216 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone (EVZ) verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 1 km Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op macrofauna en vis. Uitgegaan is van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 1,5 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 9 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 16 van 9

217 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 17 van 9

218 Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor ammonium en zink zijn het agrarisch landgebruik en overstorten in stedelijk gebied waarschijnlijk de belangrijkste emissiebronnen. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers en bewoners om maatregelen te treffen. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 18 van 9

219 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Bavelse Leij Code waterlichaam: NL5_50 pagina 19 van 9

220 Factsheet: NL5_51 Chaamse beken De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Deelstroomgebied: Chaamse beken Maas Code: Type: NL5_51 R4 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincies: Provincie Noord-Brabant Gemeenten: Alphen-Chaam, Breda, Gilze en Rijen Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 Nee pagina 0 van 9

221 Karakterschets: Het waterlichaam Chaamse Beken ligt ten zuidoosten van Breda en wordt ten westen begrensd door het stroomgebied van de Boven Mark, ten noorden door Breda, in het oosten door de Chaamse Bossen. Het stroomgebied van de Chaamse Beken omvat de stromen van de zes beken: de Chaamse Beek, de Groote of Rode beek, Laagheiveltse Beek, Heikantse Beek, Broekse Beek en de Valkenburgse Leij, die samenkomen en uitmonden in de Chaamse Beek. De beekdalen liggen duidelijk diep ingesneden in het landschap. Door de diepe ligging werken de beken sterk drainerend. Regenwater infiltreert op de hoge gronden (met name de Chaamsche Bossen) en komt weer als kwel aan de oppervlakte in de lager gelegen beekdalen. Naast (directe) voeding met neerslagwater worden de beken daarmee ook deels gevoed door ondiep grondwater. De beken zijn gedeeltelijk gestuwd om water in droge periode vast te houden. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 6% Agrarische Hoofdstructuur; 7% Groene Hoofdstructuur en % stedelijk gebied. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn gebied Ulvenhoutse Bos (NL_HAB_19) Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 1 van 9

222 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina van 9

223 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina van 9

224 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Riooloverstorten Stedelijke ontwikkeling Emissies van diverse verontreinigingen, organische stof en nutriënten; kan lokaal leiden tot lage zuurstofconcentraties met direct effect op macrofauna en vis diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Uitspoeling van macrofauna en vis regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Migratiebarrières voor vis Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis overige belastingen Introductie van exoten / uitheemse soorten en plagen Transport Uitheemse vissoort (zonnebaars) komt in geringe dichtheden voor en heeft een negatief effect op de KRW-toestand voor vis, maar niet op andere parameters overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora en macrofauna, indirecte effecten op vis Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 4 van 9

225 Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,45 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zgm) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 5 van 9

226 ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 6 van 9

227 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd:,8 uitgevoerd in 010 Ingetrokken: 0, getalse correctie omvang na praktijkevaluatie Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaam-niveau ( in plaats van 4 km) Voortgangsrapportage over 014: getalse correctie omvang na praktijkevaluatie (,8 in plaats van km) 4 km Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd:, Actief randenbeheer Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: betreft doorlopende activiteit., km gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Breda Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Gemeente Breda: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP communicatieplan stedelijk water in uitvoering. In april week v/h water als onderdeel daarvan gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Gilze en Rijen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Gilze en Rijen: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP 1 stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma 1 stuks Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 7 van 9

228 geven van voorlichting Alphen-Chaam Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Alphen Chaam: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP Update begin 015 was te laat voor rapportage gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 168 afgerond in 010 en 014 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 168 ha Motivatie: Aanpassing omvang na praktijkevaluatie in 014: 168 in plaats van 146 ha herstel foutieve aansluitingen riolering opheffen ongezuiverde lozingen Breda Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Gemeente Breda: Opsporen en herstellen foutaansluitingen riool (incidenteel) lopen diverse onderzoeksprojecten met diverse technieken. Fouten worden hersteld herstel foutieve aansluitingen riolering opheffen ongezuiverde lozingen Gilze en Rijen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Gilze en Rijen: Opsporen en herstellen foutaansluitingen riool (incidenteel) Omvang is fictief en dient nog via onderzoek vastgesteld te worden. 1 stuks Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 8 van 9

229 Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 0, Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) 0,0001 ha Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (geen opgave in dit waterlichaam in plaats van de fictieve ha). Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 Correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichamen. 1 stuks Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) Motivatie: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau: geen opgave in dit waterlichaam. totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 15,6 afgerond in 009/010 Ingetrokken: 1,9 Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (15,6 in plaats van 17,5 km) 17,5 km vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 16 afgerond in 009 en 010 Aanleggen vistrappen bij stuwen, diverse locaties in het bekenstelsel 16 stuks Motivatie: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau: totale omvang bedraagt 16 passages in plaats van 1 Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) stuks Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 9 van 9

230 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 0 van 9

231 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Foutaansluitingen opheffen ongezuiverde lozingen Gilze en Rijen Controle van de HWA en DWA aansluitingen Positief effect op waterkwaliteit 1 stuks Andere richtlijn: Andere richtlijn: GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 98 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Overstort op Leijbeemd opstellen nieuw plan Gilze en Rijen Realiseren NBW-alternatief 1 stuks Positief effect op waterkwaliteit en zuurstof met indirect positieve effecten op macrofauna en vis Andere richtlijn: Samenwerken in de waterketen Kring West Brabant overige immissiemaatregelen Gilze en Rijen 1 stuks Uitwerken tot een doel (en afgestemd) maatregelenprogramma en afspraken over beheer afvalwaterketen gericht op het behalen van ecologische doelstellingen vanuit de KRW. Hierbij is het globaal meetplan wat uitgevoerd is in SWWB verband leidend Positieve effecten op waterkwaliteit Andere richtlijn: Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 1 van 9

232 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken ) stuks ) in totaal 11 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met in kreken (beperkt) effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling; in beken positief effect op de visstand. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina van 9

233 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Temperatuur, Vis-kwaliteit fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Temperatuur, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina van 9

234 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor fosfor en stikstof heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammonium en zink is (zijn) het agrarisch landgebruik en/of effluent van een RWZI de belangrijkste emissiebron(nen). De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder burgers en ondernemers om maatregelen te treffen. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 4 van 9

235 Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Chaamse beken Code waterlichaam: NL5_51 pagina 5 van 9

236 Factsheet: NL5_5 Strijbeekse beek De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Strijbeekse beek Code: NL5_5 Deelstroomgebied: Maas Type: R4 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Alphen-Chaam, Baarle-Nassau Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 6 van 9

237 Karakterschets: Het waterlichaam Strijbeeksche beek is een zijbeek van de Boven-Mark. Het waterlichaam vormt voor een groot deel de landsgrens tussen Nederland en België. De huidige situatie van de Strijbeeksche beek kent een aanzienlijk percentage van meandering binnen aanwezige natuurgebieden. De potenties voor beekherstel zijn daarmee relatief groot, mede in relatie tot plannen voor herinrichting van het Markdal. Met name het meest bovenstroomse deel is genormaliseerd en stroomt door landbouwgebied.algeheel kan geschetst worden dat de beek stroomt door bos, kleinschalig landschap, open graslanden en intensievere landbouwgebieden. Tijdens droge perioden vallen de smalle haarvaten van het beeksysteem droog. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld:48% Agrarische Hoofdstructuur; 51% Groene Hoofdstructuur en 1% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 7 van 9

238 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 8 van 9

239 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Belemmering migratiemogelijkheden voor vis met negatief effect op het biologische kwaliteitselement vis Minder ruimte voor natuurlijke processen en afname oppervlakte voor waterplanten (overige waterflora) en leef- en opgroeigebied voor macrofauna en vis overige belastingen Introductie van exoten / uitheemse soorten en plagen Transport Het voorkomen van zonnebaars (in zeer geringe dichtheden) heeft een negatief effect op de KRW-beoordeling voor vis overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora en macrofauna, indirecte effecten op vis Het waterschap voert een watersysteemanalyse uit om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 9 van 9

240 ontoereikend ontoereikend. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,45 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zgm) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 40 van 9

241 ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 41 van 9

242 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1, afgerond in 009 Ingetrokken: 0,8 omzetting projectendatabase naar waterlichaam-niveau Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) km Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau (4,4 km in plaats van km). Voortgangsrapportage over 014: correctie op basis van praktijkevaluatie (1, km in plaats van 4,4 km). Totale omvang daarom weer terug gezet op km. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks GGOR/hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 15 Ingetrokken: 40 getalse correctie na praktijkevaluatie in 014 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 55 ha Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: getalse correctie na praktijkevaluatie in 014: 15 ha in plaats van 55 ha Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering:,9 ha Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 4 van 9

243 Uitgevoerd:,9 afgerond in 009 Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau (totale omvang,9 ha in plaats van 1 ha). Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) Motivatie: Aanpassing omvang na omvorming projectendatabase op waterlichaamniveau: geen opgave in dit waterlichaam. totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 8,4 afgerond in 009 en 010 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) Motivatie: Aanpassing omvang na omvorming projectendatabase op waterlichaamniveau Vispasseerbaar maken kunstwerk vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 uitgevoerd in 009 8,4 km 1 stuks Motivatie: Aanpassing omvang na omvorming projectendatabase op waterlichaam-niveau in 011: wel een opgave, namelijk 1 vispassage in plaats van 0. Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 4 van 9

244 KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 44 van 9

245 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,8 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m km Positief effect op overige waterflora, macrofauna en vis (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied 15 ha ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 45 van 9

246 Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar kwik, nikkel fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Temperatuur, Vis-kwaliteit fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Temperatuur, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 46 van 9

247 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Voor kwik betreft het hoogstwaarschijnlijk atmosferische depositie, een natuurlijke omstandigheid waar de lokale waterbeheerder geen invloed op heeft. Voor nikkel betreft het hoogstwaarschijnlijk historische belasting, naijleffect via grondwater. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor fosfor en stikstof heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammonium en zink is het agrarisch landgebruik een van de belangrijkste emissiebronnen. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen. Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 47 van 9

248 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Strijbeekse beek Code waterlichaam: NL5_5 pagina 48 van 9

249 Factsheet: NL5_54 Galdersche beek De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Deelstroomgebied: Galdersche beek Maas Code: Type: NL5_54 R4 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincies: Provincie Noord-Brabant Gemeenten: Alphen-Chaam, Breda, Zundert Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 Nee pagina 49 van 9

250 Karakterschets: De Hazeldonksche beek ontspringt in de Lange Gooren, iets ten oosten van Waaijenberg, en stroomt in noordelijke richting in de richting van Breda. Nadat de beek de A16 gepasseerd is wordt de beek de Galdersche Beek genoemd. De beek mondt vervolgens ten noorden van Galder uit in de Boven Mark. De Galdersche en de Hazeldonksche Beek zijn permanent watervoerend (gevoed door ondiepe kwel). Zij zijn circa 4 m breed en 1,5 m diep. De beek is op een aantal punten beschoeid en over zijn totale lengte genormaliseerd, met uitzondering van het gedeelte van de Galdersche Beek in het Galdersche bos waar hij gereguleerd is. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 86% Agrarische Hoofdstructuur; 1% Groene Hoofdstructuur en % stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 50 van 9

251 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 51 van 9

252 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Uitspoeling van macrofauna en vis regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora en macrofauna, indirecte effecten op vis Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 5 van 9

253 ontoereikend. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,45 Vis (EKR) 0, Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zgm) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 5 van 9

254 ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 nikkel Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 54 van 9

255 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,1 uitgevoerd in 01 Ingetrokken:,9 getalse correctie na praktijkevaluatie in 014 Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) km Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (geen opgave in dit waterlichaam) Voortgangsrapportage over 014L getalse correctie na praktijkevaluatie (opgave van 0,1 km) gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Ingetrokken: 18 getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 1 stuks 18 ha Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaam-niveau. Geen opgave in deze planperiode. Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 getalse correctie: geen opgave in dit waterlichaam 1 stuks Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 55 van 9

256 Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,8 Correctie na praktijkevaluatie 01; uitgevoerd in 01 Ingetrokken:, getalse correctie na praktijkevaluatie in 01 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) Motivatie: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau in 011/01 km vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 afgerond in 011 Aanleggen vistrappen bij stuwen 1 stuks Voortgangsrapportage over 01: bijstelling omvang door omzetting van projectendatabase naar waterlichaam-niveau: 1 vispassage in plaats van 0 Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 56 van 9

257 Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Maatregelen gepland voor de periode ) stuks Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,4 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Positief effect op overige waterflora, macrofauna en vis. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 7,5 km 8 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 57 van 9

258 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 58 van 9

259 Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar kwik, nikkel Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Temperatuur, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Temperatuur, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 59 van 9

260 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Voor kwik betreft het hoogstwaarschijnlijk atmosferische depositie, een natuurlijke omstandigheid waar de lokale waterbeheerder geen invloed op heeft. Voor nikkel betreft het hoogstwaarschijnlijk nalevering uit grondwater (historische belasting vanuit de landbouw). Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor stikstof heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammonium en zink is het agrarisch landgebruik de belangrijkste emissiebron. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen (bijvoorbeeld in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer). Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 60 van 9

261 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Galdersche beek Code waterlichaam: NL5_54 pagina 61 van 9

262 Factsheet: NL5_57 Bijloop - Turfvaart De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Bijloop - Turfvaart Code: NL5_57 Deelstroomgebied: Maas Type: R4 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Breda, Etten-Leur, Zundert Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 6 van 9

263 Karakterschets: Het stroomgebied van Turfvaart-Bijloop is één van de grootste natte natuurgebieden in West-Brabant. Het gebied kent ook een rijk verleden. De aanwezigheid van de Turfvaart, aangelegd om turf uit het hoogveengebied naar de steden te vervoeren, is hier het bewijs van. Door alle inrichtingsmaatregelen in het verleden (normalisatie, aanleg van kades) is het natuurlijke karakter van de beek verloren gegaan.de Bijloop is van oorsprong een natuurlijke beek, die ontspringt op land de Moeren. De Bijloop ligt duidelijk in een beekdal. Op de Bijloop komen verschillende zijwaterlopen uit: de Blikloop, Flessenloop en Lange Matenloop. Door alle inrichtingsmaatregelen in het verleden (normalisatie, aanleg van kades) is het natuurlijke karakter van de beek verloren gegaan. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 50% Agrarische Hoofdstructuur; 47% Groene Hoofdstructuur en % stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 6 van 9

264 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 64 van 9

265 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a.. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Uitspoeling van macrofauna en vis regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Onnatuurlijke stromingskarakteristiek met negatieve effecten op macrofauna en vis overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie effecten op visstand en indirect op waterkwaliteit zijn mogelijk aanwezig beperkt van omvang, kan leiden tot verstoring natuurlijk evenwicht visstand Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen en de noodzaak om Turfvaart en Bijloop vanwege verschil in functies als aparte waterlichamen te beschouwen. Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 65 van 9

266 ontoereikend. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,45 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zgm) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 66 van 9

267 slecht slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 kwik Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 67 van 9

268 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 7,9 uitgevoerd in 010 t/m 014 7,9 km Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: Aanpassing omvang na actualisatie projectendatabase op waterlichaamniveau en praktijkevaluatie: 7,9 in plaats van km gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Roosendaal Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 geborgd via VGRP Gemeente Roosendaal: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP Continue activiteit gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Rucphen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Rucphen: Gezamenlijk voorlichting en educatie programma opnemen in VGRP 1 stuks 1 stuks gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels 440 ha Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 68 van 9

269 gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 5 t/m 014 Gefaseerd: 105 gepland voor SGBP Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: een deel is gefaseerd, uitvoering in SGBP herstel foutieve aansluitingen riolering opheffen ongezuiverde lozingen Roosendaal Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Opsporing is opgenomen in dagelijks werk gemeente Gemeente Roosendaal: Opsporen en herstellen foutaansluitingen riool (incidenteel) continue-activiteit Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Ingetrokken: 4 getalse correctie na praktijkevaluatie in 014 Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: 1 stuks 4 ha Voortgangsrapportage over 01: getalse correctie door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (in totaal 1 ha in plaats van 4 ha) Correctie in 014 na praktijkevaluatie, geen opgave, 0 ha Inrichten vlakvormige waternatuurelementen aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 8 8 stuks KRW Synergieproject Helofytenfilter Zunderste Moeren overige immissiemaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 Resultaat nader onderzoek: maatregel is niet kosteneffectief 1 stuks KRW Synergieproject Helofytenfilter Zunderste Moeren Motivatie: Voortganghsrapportage over 011: Nadere verkenning naar kosteneffectiviteit alvorens besluit tot uitvoering. Voortgangsrapportage over 01: maatregel is niet kosteneffectief en zal niet worden uitgevoerd. Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 69 van 9

270 totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 7,9 in 009 en 01 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang na actualisatie projectendatabase op waterlichaamniveau (7,9 in plaats van 9 km) 7,9 km Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 70 van 9

271 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m km Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op overige biologische kwaliteitselementen. Andere richtlijn: Uitgegaan is van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. afkoppelen verhard oppervlak van riolering zuiveren + afkoppelen verhard oppervlak Rucphen 1,5 ha in VGRP is in 016 en 017 afkoppelen voorzien van in totaal ca. 1,5 ha. Betreft gehele gemeente Rucphen. Positief effect op waterkwaliteit Andere richtlijn: Andere richtlijn: Beekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Positief effect op overige waterflora, macrofauna en vis. EVZ Weerijs Zuid overige inrichtingsmaatregelen Zundert Vervolg op Synergieproject periode 1, km 1 stuks Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op overige biologische kwaliteitselementen Andere richtlijn: Andere richtlijn: GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 15 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Verminderen emissie bestrijdingsmiddelen stad verminderen emissie gewasbeschermingsmiddelen stad Zundert 1 stuks Verminderen emissie bestrijdingsmiddelen stad- FASERING UIT SGBP1; positief effect op waterkwaliteit Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied ) km Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 71 van 9

272 Andere richtlijn: uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beek - en kreekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 76,8 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken positief effect op alle kwaliteitselementen (bij voldoende herstel van stroming). GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 7 van 9

273 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar nikkel fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Temperatuur, Vis-kwaliteit fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Temperatuur, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 7 van 9

274 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Betreft historische belasting: naijleffect vanuit grondwater. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor stikstof en fosfor heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammonium en zink is het agrarisch landgebruik de belangrijkste emissiebron. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen. Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 74 van 9

275 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Bijloop - Turfvaart Code waterlichaam: NL5_57 pagina 75 van 9

276 Factsheet: NL5_59 Molenbeek De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Deelstroomgebied: Molenbeek Maas Code: Type: NL5_59 R5 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Provincies: Provincie Noord-Brabant Gemeenten: Roosendaal Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 Nee pagina 76 van 9

277 Karakterschets: De Molenbeek is een langzaam stromende laaglandbeek gelegen ten zuiden van Roosendaal. De beek ontspringt bij Swartenheuvel, ten oosten van Kalmthout in België. De bovenloop is gelegen in België waar deze beek de Kleine Aa genoemd wordt. De Midden- en benedenloop ligt in Nederland. De Molenbeek stroomt verder door het stedelijk gebied van Roosendaal en mondt uit in het Mark-Vliet kanaal. Het huidige beeld van de Molenbeek is te beschrijven als sterk gestuwd en genormaliseerd (overgedimensioneerd). Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 74% Agrarische Hoofdstructuur; 0% Groene Hoofdstructuur en 6% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied True Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 77 van 9

278 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 78 van 9

279 Motivering: Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied: De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 79 van 9

280 Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied: Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast kan ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Juist om dit soort problemen te voorkomen is in het verleden regel drainage aangelegd om de grondwaterstand verder te kunnen reguleren. Het verhogen of verwijderen hiervan leidt in vrijwel alle gevallen tot de eerder genoemde ongewenste verschijnselen. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 80 van 9

281 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect puntbronnen Riooloverstorten Stedelijke ontwikkeling Emissies van diverse verontreinigingen, organische stof en nutriënten; kan lokaal leiden tot lage zuurstofconcentraties met direct effect op macrofauna en vis diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Uitspoeling van macrofauna en vis regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Verandering afvoerkarakteristiek, vermindering natuurlijke processen en verlies van overstromingsvlaktes en natuurlijke oeverzones; negatief effect op overige waterflora, macrofauna en vis regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen - anders / overig Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Anders Geen geleidelijke land-water overgang met directe negatieve effecten op overige waterflora en indirecte effecten op macrofauna en vis Aanvoer uit Vlaanderen: belasting met nutriënten en chemische stoffen; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie Verstoring gewenst evenwicht vislevensgemeenschappen Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 81 van 9

282 overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige biologische kwaliteitselementen Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,45 Vis (EKR) 0, Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 8 van 9

283 ontoereikend ontoereikend slecht ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 8 van 9

284 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 17 uitgevoerd in 011, 01 en 01 Ingetrokken:,5 getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) Motivatie: Voortgangsrapportage over 011: getalse correctie na omzetting projectendatabase naar waterlichaamniveau (0,5 in plaats van 8 km) 0,5 km Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 4,65 Actief randenbeheer Motivatie: Doorlopende jaarlijkse activiteit 4,65 km gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen van waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Ingetrokken: 4 getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau 4 ha Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 84 van 9

285 Inrichting van oevers voor de functie viswater Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau: geen opgave voor dit waterlichaam KRW Synergieproject OAS Gemeente Rucphen overige immissiemaatregelen Rucphen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Rucphen: 1 stuks Stimulering aanpak diffuse bronnen burgers/bedrijven geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 niet haalbaar en betaalbaar gebleken Project stimulering aanpak diffuse bronnen burgers/bedrijven Molenbeek totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd:,6 uitgevoerd in 01 volgens projectendatabase 1 stuks,6 km Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) Motivatie: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau. Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 85 van 9

286 KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 86 van 9

287 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 5, km Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Positief effect op overige waterflora, macrofauna en vis vispasseerbaar kunstwerken (vistrap; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken Positief effect op kwaliteitselement vis. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied 0,8 km stuks ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 87 van 9

288 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m ) km ) in totaal 15,9 km voor meerdere waterlichamen. In kreken direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen; in beken bij herstel van stroming effect op overige waterflora, macrofauna en vis. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Vispasseerbaar maken kunstwerken (stuwen; gemalen) vispasseerbaar maken kunstwerken ) stuks ) in totaal 11 stuks voor meerdere waterlichamen. Opheffen migratiebarrières met in kreken (beperkt) effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling; in beken positief effect op de visstand. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar nikkel, tributyltin (kation) fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit fosfor totaal, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 88 van 9

289 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Nikkel: historsische landbouwbelasting via nalevering uit grondwater. Tributyltin: reeds verboden in antifouling (scheepvaart). Betreft naijleffect van historische belasting. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor stikstof en fosfor heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammonium en zink is het agrarisch landgebruik een van de belangrijkste emissiebronnen. Ook riooloverstorten kunnen een bijdrage leveren. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder burgers ondernemers om maatregelen te treffen. Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 89 van 9

290 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Molenbeek Code waterlichaam: NL5_59 pagina 90 van 9

291 Factsheet: NL5_61 Ligne De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Ligne Code: NL5_61 Deelstroomgebied: Maas Type: M14 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Bergen op Zoom, Roosendaal, Steenbergen Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 91 van 9

292 Karakterschets: De Ligne is te verdelen in een bovenstroomse gedeelte (beekkarakter, tot en met de Brabantse Wal) en een benedenstrooms gedeelte (kreektype). Het benedenstroomse deel is qua omvang van doorslaggevend belang bij de bepaling van het watertype. Het bovenstrooms deel is gegraven en maakte historisch gezien deel uit van de West-Brabantse Waterlinie (verdedigingswerken). Het gebied waar de Ligne nu is gesitueerd was oorspronkelijk een moerasachtig gebied. Vanaf het Oudslandse Laag richting het Noorden (Steenbergen) heeft de Ligne een kreekkarakter. Dit vanwege de eb en vloed die vroeger aanwezig was op de Steenbergsche Vliet. Het landgebruik in het stroomgebied is als volgt verdeeld: 4% Agrarische Hoofdstructuur; 50% Groene Hoofdstructuur en 16% stedelijk gebied. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk veranderd De volgende ingrepen liggen ten grondslag aan het sterk veranderde karakter van het waterlichaam: - Drainage - Stuwen, dammen en reservoirs - Kanalisatie, normalisatie, stabilisatie geul en oeverversterking Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied True Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied True Hermeandering beken in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied True Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied True Verwijderen van stuwen in landbouwgebied True Verwijderen waterkeringen True Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 9 van 9

293 Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 9 van 9

294 Motivering: Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied: Het vasthouden van water in de bovenlopen van het watersysteem door middel van stuwen en verondiepen van waterlopen heeft in dit gebied aanzienlijke gevolgen voor de landbouw. Door deze ingrepen wordt optimale waterhuishoudkundige situatie verstoord en treedt opbrengstderving op als gevolg van vernatting. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Een natuurlijke fluctuatie van het peil heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoort en opbrengstderving aan de orde is. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hermeandering beken in agrarisch gebied: Het hermeanderen van beken heeft als doel meer variatie te creëren in het stromingspatroon en substraat van beken. Om dit te realiseren en eventuele negatieve effecten op de waterhuishouding te compenseren, moet areaal worden vrijgemaakt ten behoeve van het verleggen van de beek en wellicht voor mogelijke inundaties die zullen plaatsvinden vanwege het gewijzigde profiel. Hierdoor gaat areaal voor de landbouw verloren, dat in het dichtbevolkte Nederland slechts beperkt en tegen relatief hoge kosten beschikbaar is. Bovendien worden inundaties vanwege de water / slibkwaliteit op veel plaatsen uit milieuoverwegingen ongewenst geacht. Aanpassen van de gebruiksfuncties is slechts mogelijk als grondeigenaren tegen een acceptabele prijs schadeloos worden gesteld of functieverplaatsing mogelijk is. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de landbouwfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebieden met een intensief agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. In gebieden met een landbouwfunctie betreft het bijvoorbeeld de teelt van gewassen die optimaal renderen bij een bepaalde grondwaterstand, maar ook aan de berijdbaarheid van percelen die nodig is voor een e bedrijfsvoering. Het dempen van waterlopen of het verhogen van de drainagebasis heeft tot gevolg dat de optimale waterhuishoudkundige situatie wordt verstoord en opbrengstderving aan de orde is. Bovendien leiden de afgenomen mogelijkheden voor waterafvoer ertoe dat regenwater plaatselijk lang op het land blijft staan. De ontstane opbrengstderving is meestal niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen stuwen in intensief agrarisch gebied: De waterhuishouding in gebied met een agrarische functie vraagt om een gereguleerd grondwaterpeil. Een te laag grondwaterpeil is ongewenst in gebieden met een landbouwfunctie (verminderde opbrengsten). Het peil van het oppervlaktewater is sterk bepalend voor de grondwaterstand. Dit oppervlaktewaterpeil wordt gereguleerd door stuwen. Het verwijderen van deze stuwen heeft daarmee een verstoring van de grondwaterstand tot gevolg. Bovendien kan door het ontbreken van stuwen niet meer worden ingespeeld op situaties van langdurige droogte of hoge afvoeren. De grondwaterstand wordt in groot deel van het jaar lager en extreem lage grondwaterstanden houden langer aan. De ontstane opbrengstderving voor de landbouw is niet te mitigeren door bewezen aanpassingen in de e landbouwpraktijk. Het enige alternatief is verplaatsing van functies. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor verplaatsing van de gebruiksfunctie is dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied: Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 94 van 9

295 De waterhuishouding in het stedelijk gebied is gebaad bij een gereguleerd grondwaterpeil. Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een tijdelijk hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast zal ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Een te laag grondwaterpeil is eveneens ongewenst in het stedelijk gebied in verband met de afname van stabiliteit van funderingen (door bijvoorbeeld paalrot) en kades. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie: Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van de gebruiksfunctie in dit in dit gebied alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied: Oppervlaktewaterpeilen hebben een rechtstreekse invloed op het grondwaterpeil. In lager gelegen gebieden met een stedelijke functie is een hoger grondwaterpeil ongewenst, omdat hierdoor wateroverlast kan ontstaan in bijvoorbeeld kelders en kruipruimten (ongezonde leefomgeving). Juist om dit soort problemen te voorkomen is in het verleden regel drainage aangelegd om de grondwaterstand verder te kunnen reguleren. Het verhogen of verwijderen hiervan leidt in vrijwel alle gevallen tot de eerder genoemde ongewenste verschijnselen. Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen en werken) is doorgaans geen optie. Gezien het beperkt beschikbare areaal voor aanpassing van gebruiksfunctie in dit alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten. Verwijderen van waterkeringen: Het verwijderen van waterkeringen heeft via het mechanisme veiligheid nagenoeg altijd negatieve consequenties op één of meerdere gebruiksfuncties. Omdat het areaal waar schade optreedt bij het verwijderen van de waterkering over het algemeen vele hectaren bedraagt, is het verplaatsen van gebruiksfuncties alleen tegen onevenredig hoge kosten mogelijk. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - onevenredig hoge kosten - technisch onhaalbaar Motivering: Geen uitvoerbare, betaalbare alternatieven beschikbaar. Zie ook de gedetailleerde motivering bij Artikel 4.a. Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 95 van 9

296 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytoplankton en dat heeft indirecte effecten op de andere biologische kwaliteitselementen wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw aanvoer gebiedsvreemd water regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor hoogwaterbescherming Hoogwaterbescherming Harde overgangen tussen water en oever waardoor groei van waterplanten wordt belemmerd. regulering waterbeweging Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Direct effect op overige waterflora, indirect effect op overige kwaliteitselementen overige belastingen Verplaatsen of verwijderen van dieren en planten Recreatie verstoring natuurlijk evenwicht visstand overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders Vooral directe effecten op overige waterflora, indirecte effecten op overige waterflora. Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren conform de methodiek met ecologische sleutelfactoren van de STOWA om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen.. Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 96 van 9

297 slecht ontoereikend Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,55 Overige waterflora (EKR) 0,50 Vis (EKR) 0,40 Fytoplankton (EKR) 0,60 Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,09 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l) 1,0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 00 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 5,0 Zuurgraad (zgm) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) 0,90 Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 97 van 9

298 slecht slecht slecht slecht slecht ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen - Geen Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 98 van 9

299 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 1, opgenomen in opgave van SGBP afkoppelen verhard oppervlak zuiveren + afkoppelen verhard oppervlak Bergen op Zoom Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 60 Gemeente Bergen op Zoom: Afkoppelen regenwater naar opp. water vordert gestaag en zit daarmee ruim op schema. 1, km 60 ha gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen waterschap en provincie Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 18 ha Motivatie: Getalse correctie na praktijkevaluatie in 014: 18 ha in plaats van 7 ha Inrichten vlakvormige waternatuurelementen 1 stuks aanleg speciale leefgebieden flora en fauna Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 99 van 9

300 Voortgang: stuks Motivering: Ingetrokken: 1 getalse correctie: geen opgave in dit waterlichaam Inrichten vlakvormige waternatuurelementen (4, 6) KRW Synergieproject Inrichting Grote en Kleine Melanen Bergen op Zoom overige inrichtingsmaatregelen Bergen op Zoom Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 1 stuks Gemeente Bergen op Zoom: Voor Kleine Melanen is baggeren en oeverinrichting gereed; Groote Melanen wacht op toestemming waterschap : project is medio 015 afgerond, uitvoering nu in volle gang totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Ingetrokken: getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) km Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau: geen opgave in dit waterlichaam in deze planperiode verwijderen eutrofe waterbodems verwijderen eutrofe bagger Voortgang: m Motivering: Uitgevoerd:.000 Waterkwaliteitbaggeren Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP.000 m ) stuks Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 00 van 9

301 KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 ) stuks Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 01 van 9

302 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m,4 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m 7,4 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. EVZ bij Kraggeloop verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Bergen op Zoom 1 km Direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 75 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Vispasseerbaarheid (vispassage; gemaal) vispasseerbaar maken kunstwerken 1 stuks Opheffen migratiebarrière met direct (beperkt) effect op visstand en specifiek effect op bedreigde trekvissoorten, zoals paling. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 0 van 9

303 Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Andere richtlijn: GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparel gewenste grond- en oppervlaktewaterregime ) ha ) in totaal 6 ha voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar tributyltin (kation) Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Doorzicht, fosfor totaal, Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige relevante verontreinigende stoffen, Overige waterflora, stikstof totaal, Vis-kwaliteit Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 0 van 9

304 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Reeds verboden in toepassing als antifouling voor scheepvaart. Betreft naijlen van historische belasting. Onevenredig kostbaar Onevenredig hoge kosten Het volledig halen van de KRW doelstellingen voor eind 01 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. In het Bestuursakkoord Water (011) is afgesproken dat de waterschappen gaan meebetalen aan enkele taken van de Rijksoverheid en desondanks de lastenontwikkeling ged houden. Naar aanleiding van de motie van Veldhoven (TK 765, nr. 15) heeft de Tweede Kamer het begrip gede lastenontwikkeling vertaald naar een tariefstijging kleiner dan 5% per jaar, inclusief inflatie. Het investeringsvolume voor het Waterbeheerplan Brabantse Delta is, naast gebiedspecifieke afwegingen, bepaald op basis van deze nationale spelregels. Het waterschap zet haar middelen in voor verschillende kerntaken: inrichting, beheer en onderhoud van watersystemen, afvalwaterzuivering, waterkeringen en vaarwegen. Het waterschap hanteert hierbij een integrale filosofie: Dit betekent dat in de praktijk vaak wisselende combinaties van maatregelen worden uitgevoerd die bijdragen aan meerdere watersysteemdoelen. De KRW opgave betreft vooral maatregelen voor watersystemen en afvalwaterzuivering. Indien het waterschap de volledige KRW-opgave voor 01 zou realiseren, zijn er meer middelen nodig. Het waterschap kan deze middelen niet zelf ter beschikking stellen, binnen het voornoemde kader voor een proportionele tariefontwikkeling. Andere wettelijke taken, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, zouden daarmee in het gedrang komen. Zie voor een meer gedetailleerde onderbouwing de financiële paragraaf in het waterbeheerplan Brabantse Delta Technisch onhaalbaar Technische haalbaarheid maatschappelijk draagvlak/grondverwerving Vanwege het benodigde maatschappelijke draagvlak vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Gezien de omvang van de resterende herinrichtingsopgave voor beken en kreken is het niet aannemelijk dat de benodigde grondpositie hiervoor volledig gerealiseerd kan worden voor eind 018. Hierbij is eind 018 als uiterste datum genoemd omdat er ook voldoende tijd moet zijn voor voorbereiding en uitvoering van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich naar verwachting niet in de periode op alle wenselijke locaties binnen waterlichamen zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Bovendien zou het op korte termijn willen verwerven van alle benodigde gronden voor de totale resterende opgave leiden tot een substantiële verhoging van de grondprijs met een negatieve impact op de betaalbaarheid van het hele maatregelpakket. Genoemde aspecten hebben als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Technische haalbaarheid - uitvoeringscapaciteit Inrichtingsmaatregelen vormen een groot deel van het maatregelpakket. Zowel overheden als uitvoerende organisaties (aannemers) voeren momenteel al maatregelen uit. Het totale resterende pakket aan KRW maatregelen vraagt een forse versnelling van uitvoering als het hele pakket voor eind 01 zou moeten worden gerealiseerd. Voorbereiding en uitvoering vragen specifieke kennis en capaciteiten, die in beperkte mate aanwezig is. Uitvoering van alle benodigde inrichtingsmaatregelen in de tweede planperiode van het SGBP is dan ook niet mogelijk. Dit heeft, in combinatie met de benodigde grondpositie, als consequentie dat fasering (verdeling van de resterende opgave over SGBP en SGBP) nodig is. Voor stikstof en fosfor heeft de waterbeheerder geen gebiedsspecifieke maatregelen tot zijn beschikking. In aanvulling op actief randenbeheer zal generiek landelijk beleid in combinatie met inzet van de agrarische ondernemers in het kader van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer nodig zijn om verdere verbetering te kunnen realiseren. Voor ammonium en zink is het agrarisch landgebruik de belangrijkste emissiebron. Voor zink spelen mogelijk ook rioolverstorten in stedelijk gebied een rol. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke landelijke diffuse bronnenbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers en inwoners om maatregelen te treffen. Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 04 van 9

305 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Ligne Code waterlichaam: NL5_61 pagina 05 van 9

306 Factsheet: NL5_6 Merkske De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Merkske Code: NL5_6 Deelstroomgebied: Maas Type: R4 Waterbeheerder: Status: Natuurlijk Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Baarle-Nassau Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 06 van 9

307 Karakterschets: Het Merkske is een grotendeels grensvormende beek en is één van de weinige Brabantse beken die nog hun oorspronkelijke karakteristieke meanderende loop hebben behouden. Het beekdallandschap van het Merkske is gelegen in het grensgebied tussen Baarle Nassau en het Vlaamse Hoogstraten; meer dan de helft van het stroomgebied vindt zijn oorsprong in België. Het Merkske is een belangrijke zijbeek van de Mark. De beek stroomt in een sterk ingesneden dal. Vanwege het aangrenzende landgebruik ligt de beek voor een groot deel van haar lengte te diep ingesneden in het landschap; de relatief snelle afstroming heeft een negatieve impact op het volledig kunnen realiseren van de e ecologische toestand. Ook Vlaanderen heeft het Merkske gekarakteriseerd als een natuurlijke laaglandbeek (Kempische beek op zand). Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Natuurlijk Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 07 van 9

308 . Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (P) door gebruiksfuncties (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten (I) ervan. Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Categorie Belasting Functie Effect diffuse bronnen Landbouwactiviteiten Landbouw Belasting met nutriënten en gewasbeschermingsmiddel en; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) wateronttrekkinge n/wateroverdracht Landbouwactiviteiten Landbouw Minder stroming met negatief effect op macrofauna en vis regulering waterbeweging regulering waterbeweging Dammen, dijken, kribben en stuwen voor landbouwactiviteiten Fysieke wijziging watersysteem voor landbouwactiviteiten Landbouw Landbouw Belemmering migratiemogelijkheden met negatief effect op vis Minder ruimte voor natuurlijke processen en afname oppervlakte voor waterplanten (overige waterflora) en leef- en opgroeigebied voor macrofauna en vis regulering waterbeweging Hydrologische verandering watersysteem - anders / overig Anders Aanvoer uit Vlaanderen: belasting met nutriënten en chemische stoffen; nutriënten hebben een direct effect op fytobenthos (overige waterflora) overige belastingen Introductie van exoten / uitheemse soorten en plagen Transport Het voorkomen van uitheemse vissoorten (zonnebaars, blauwband) heeft een negatief effect op de KRW-toestand voor vis, maar door lage dichtheden niet op andere biologische kwaliteitselementen overige belastingen Andere antropogene belastingen Anders vooral directe effecten op overige waterflora en macrofauna, indirecte effecten op vis Het waterschap is voornemens in de e planperiode een watersysteemanalyse uit te voeren om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van de verschillende belastingen. Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 08 van 9

309 Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en indien de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet (I). De prognose 07 is een eerste ambtelijke inschatting. Deze prognose is geen onderdeel geweest van de ontwerp-plannen en daarom nu niet overal bestuurlijk vastgesteld. Ecologische toestand Biologie GET Prognose 01 Prognose 07 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zgm) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zgm) (mg N/l),0 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zgm) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zgm) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zgm) (%) Doorzicht (zgm) (m) Specifieke verontreinigende stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 zink Legenda: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. A: Er is sprake van achteruitgang van de toestand ten opzichte van 009 (zgm): zomergemiddelde Motivering ecologische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 09 van 9

310 ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend Chemische toestand Ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Prognose 01 Prognose 07 kwik Niet-ubiquitaire stoffen - Geen Niet-ubiquitaire stoffen (normoverschrijding) Motivering chemische toestand: Er is geen motivering beschikbaar. Eindoordeel Prognose 01 Prognose 07 Chemie Chemie totaal Ubiquitaire stoffen Niet-Ubiquitaire stoffen Ecologie Ecologie totaal Biologie totaal Fysische chemie Specifieke verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = / rood = niet / - Ecologie: blauw = zeer / groen = geel = oranje = ontoereikend rood = slecht / : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Onder ubiquitaire stoffen wordt verstaan: stoffen waarvan de productie of het gebruik al is verboden, maar die vanwege persistentie nog lang in het milieu zullen voorkomen. Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 10 van 9

311 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015. overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015. maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode 0-07 Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen in SGBP 009 voor de periode t/m 015 Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,9 afgerond in 010 Ingetrokken: 1,1 km getalse correctie na omzetting projectendatabase op WL niveau Aanleg natte ecologische verbindingszone's (8, 49, 57) Motivatie: Voortgangsrapportage over 014: getalse correctie omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau en praktijkevaluatie: 0,9 in plaats van km Actief randenbeheer mestvrije zones Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd:,56 Actief randenbeheer Motivatie: Voorbereidingen voor uitkering van beheersveringen zijn afgerond. Maatregel wordt in de praktijk gebracht. duurzaam terreinbeheer [zilver] verminderen emissie gewasbeschermingsmiddelen stad Baarle Nassau Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1,56 km 1 stuks Gemeente Baarle-Nasau: mechanisch onkruidbeheer J Braspennings heeft laten weten dat het een doorlopende maatregel is die de gemeente Baarle-Nassau in haar bedrijfsvoering heeft verankerd. gezamenlijk voorlichting en educatie programma geven van voorlichting Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Voorlichting over bestrijdingsmiddelen, mest aan particulieren en/of bedrijven/bijdragen provincie en waterschap Motivatie: Voorbereidingen zijn afgerond: maatregel wordt in praktijk gebracht als onderdeel van watercommunicatieprogramma's. 1 stuks Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 11 van 9

312 GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 9 afgerond in 011 Hydrologisch herstel natte natuurparels (5, 59, 68) 9 ha Motivatie: Voortgangsrapportage over 01: Getalse correctie omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaam-niveau (9 ha in plaats van 146 ha) Inrichten naar functie viswater aanleg speciale leefgebieden voor vis Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 0, Inrichten oevers naar functie viswater (56, 58) Motivatie: Geen opgave in dit waterlichaam 0,0001 ha totaalpakket (beek- en kreekherstel & waternatuur lijn) verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 1,7 getalse correctie na praktijkevaluatie in 01; uitgevoerd in 010 Ingetrokken:, getalse correctie na praktijkevaluatie in 01 Totaalpakket beek- en kreekherstel & waternatuur lijn (9, 47, 48, 4, 6) Motivatie: Aanpassing omvang door omvorming projectendatabase naar waterlichaamniveau (011/01) 4 km Evaluatie SGBP1 en WBP1/opstellen SGBP/WBP opstellen nieuw plan Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Evaluatie SGBP ) stuks KRW metingen oppervlaktewater uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 KRW-metingen zijn opgenomen in reguliere activiteiten. ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Metingen formeel KRW meetnet ) stuks Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 1 van 9

313 Maatregelen zwemwater overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 ) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Verplichtingen KRW/zwemwater Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Er zijn geen overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 015 Maatregelen gepland voor de periode ) stuks Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg natte ecologische verbindingszone's verbreden watergang/-systeem langzaam stromend of stilstaand: NVO groter dan m en kleiner dan 10 m, km Positief effect op overige waterflora en bij herstel van stroming ook op overige biologische kwaliteitselementen. In beginsel wordt uitgegaan van aanleg van een volledige zone van 5 meter (10 meter langs de 'natte' en 15 meter langs de 'droge' oever). De 10 meter is voor rekening van het waterschap, de 15 meter voor rekening van gemeenten. In sommige gevallen kan met de aanleg van 'stapstenen' worden volstaan. Deze maatregel betreft het natte waterschapsdeel. Beekherstel verbreden (snel) stromend water / hermeanderen, NVO groter dan m en kleiner dan 10 m Positief effect op overige waterflora, macrofauna en vis. GGOR/Hydrologisch herstel natte natuurparels gewenste grond- en oppervlaktewaterregime 14,5 km 145 ha Deze maatregel betreft herstel van de hydrologische condities voor natuurwaarden die hiervan afhankelijk zijn. Het is in de regel een grondwater-gerelateerde maatregel. Daar waar een beek of kreek door een natte natuurparel loopt, zijn er mogelijke kansen voor combinaties van (her-)inrichtingsmaatregelen. Gedifferentieerd onderhoud in het beheergebied uitvoeren op waterkwaliteit gericht onderhouds-/maaibehee (water en natte oever) Habitatrichtlijn gebied ) km ) in totaal 58 km voor meerdere waterlichamen. Deze maatregel heeft een direct positief effect op overige waterflora, indirect op overige biologische kwaliteitselementen. Maatregelen gepland voor de periode 0-07 Er zijn geen maatregelen gepland in de periode Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 1 van 9

314 Disclaimer: Voor alle (her)inrichtingsmaatregelen (aanleg natte ecologische verbindingszones, beek- en kreekherstel, vispassages, hydrologisch herstel natte natuurparels) geldt dat deze alleen (volledig) kunnen worden uitgevoerd wanneer provinciale cofinancieringsmiddelen beschikbaar komen en de benodigde grondpositie kan worden geregeld. Waar mogelijk zal ook gebruik gemaakt worden van landelijke en/of Europese subsidiemogelijkheden. Door deze onzekerheden van technische en financiële aard kan het zijn dat gedurende de planperiode de conclusie moet worden getrokken dat niet alle voorgenomen km en/of ha voor eind 01 kunnen worden gerealiseerd. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 01 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '. Doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 01 niet "" is, is fasering aan de orde. Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar kwik, Macrofauna-kwaliteit, Vis-kwaliteit Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Voor kwik betreft het hoogstwaarschijnlijk atmosferische depositie, een natuurlijke omstandigheid waar de lokale waterbeerder geen invloed op heeft. Voor de vis- en macrofaunakwaliteit geldt dat de effecten van de uitgevoerde maatregelen gedeeltelijk na 01 merkbaar zullen worden in een verbetering van de ecologische toestand. Voor de herintroductie van een beekprik en rivierdonderpad geldt dat er een onzekerheid blijft in de kans van welslagen. Technisch onhaalbaar Voor ammonium, zink en metalochloor is het agrarisch landgebruik vermoedelijk de belangrijkste emissiebron. De waterbeheerder heeft hiervoor geen maatregelen ter beschikking. Het bereiken van verbeteringen voor deze parameters is sterk afhankelijk van het generieke Europese/landelijke diffuse bronnen en gewasbeschermingsbeleid in combinatie met draagvlak onder ondernemers om maatregelen te treffen. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 01 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Merkske Code waterlichaam: NL5_6 pagina 14 van 9

315 Factsheet: NL5_6 Gat van den Ham De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 0 december 016. Deze factsheet dient gezien te worden als een tussentijdse versie ten behoeve van het opstellen van het Stroomgebiedbeheerplan 01 en de daaraan gerelateerde waterplannen. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. Omdat de inhoud van de factsheets bestuurlijk niet is gekeurd, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Gat van den Ham Code: NL5_6 Deelstroomgebied: Maas Type: M14 Waterbeheerder: Status: Sterk veranderd Provincies: Gemeenten: Provincie Noord-Brabant Drimmelen Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Gat van den Ham Code waterlichaam: NL5_6 pagina 15 van 9