2018 Voorstellingen Bezoekers Randprogrammering en educatie

Transcriptie

1

2

3 De Toneelschuur is een presenterend en producerend theater dat gevestigd is in Haarlem. Stichting Toneelschuur Producties, het productiehuis van De Toneelschuur biedt mogelijkheden aan theatermakers die oud en nieuw repertoire maken voor de kleine zaal, de middenzaal en op locatie. Dit zijn talentvolle, startende en midcareer regisseurs die hun werk aan een groot en divers publiek willen presenteren. Toneelschuur Producties biedt deze regisseurs trajecten op maat, meerjarige verbindingen, een adequaat werkbudget en een groot netwerk. Wij richten ons op het produceren en presenteren van onderscheidend theateraanbod dat ertoe doet en maatschappelijke relevantie heeft. Wij zijn thuis in talent; door onze ruime expertise en ervaring weten we wat er nodig is om talent te laten ontwikkelen. Wij maken ons daarbij hard voor goede en eerlijke betaling van de kunstenaars en anderen die voor ons huis werken. De keuze van talenten voor een traject bij Toneelschuur Producties wordt gemaakt op basis van ons profiel en de toegevoegde waarde die het werken vanuit ons huis kan hebben voor hun verdere ontwikkeling. Wij selecteren op ambitie, kunstenaarschap, vakmanschap en de wil om eigenzinnig, relevant en vernieuwend teksttheater te maken: nieuw tekst- of repertoiretoneel dat iets zegt over de wereld waarin wij leven. De artistieke vrijheid van de maker vormt het uitgangspunt. Het ontwikkelen van een eigen signatuur is daarin het hoofddoel. De makers vertrekken vanuit de sterke behoefte om het huidige tijdsgewricht en de mechanismen bloot te leggen. Het publiek krijgt hiermee de kans om op nieuwe wijze te kijken naar actuele maatschappelijke ontwikkelingen. In de producties stellen wij naast onze regisseurs ook jonge acteurs en actrices, dramaturgen, vormgevers, componisten, ontwerpers voor aan vakgenoten, gezelschappen en het publiek. Wij zorgen daarmee voor een in- en doorstroom in het Nederlandse theaterveld. Voor de theatersector zijn wij door onze talentontwikkelingstrajecten van regisseurs hofleverancier van de BIS-gezelschappen. De meest recente voorbeelden daarvan zijn de doorstroom van Paul Knieriem naar de Toneelmakerij, Erik Whien naar Theater Rotterdam Thibaud Delpeut naar Theater Utrecht, en Eric de Vroedt naar het Nationale Theater. De Toneelschuur kent twee rechtspersonen: Stichting De Toneelschuur, het theater en filmhuis, en Stichting Toneelschuur Producties, het productiehuis. De twee stichtingen zijn complementair en versterken elkaar in hun missie, artistieke en zakelijke doelen en het delen van expertise, professionals, netwerk en infrastructuur. De stichtingen hebben elk een eigen bestuur, werken volgens de Code Governance Cultuur en brengen jaarlijks een afzonderlijk inhoudelijk- en financieel verslag uit. 1

4 In dit verslag blikken bestuur en directie terug op de activiteiten ondernomen vanuit Toneelschuur Producties in Naast dit verslag zal afzonderlijk een jaarverslag verschijnen van stichting De Toneelschuur. Alle Toneelschuur Producties (behalve locatieprojecten) gaan in de Toneelschuur in première en besluiten daar ook hun tournee. Het theater is mede ontworpen om voorstellingen optimaal te kunnen monteren en technici werken gevarieerd voor producties en voor het theater. Van 2017 tot en met 2020 werkt Toneelschuur Producties voor de uitvoering van het beleid met een bijdrage van drie regelingen van Fonds Podiumkunsten. De regeling meerjarige activiteitensubsidie, de bijdrage Talentontwikkeling (ingezet voor het Schuur Atelier) en de subsidie nieuwe makers. Bijdragen uit deze regelingen worden aangevuld met bijdragen van de Gemeente Haarlem, landelijke en private fondsen, donateurs en sponsoren. Onze kernactiviteiten zijn de meerjarige trajecten waarin door ons geselecteerde regisseurs jaarlijks een voorstelling maken. Deze voorstellingen gaan op tournee langs belangrijke vlakke vloertheaters, schouwburgen en op locatie. De nieuwe aanvulling op onze kernactiviteit is het Schuur Atelier, speciaal voor door ons geselecteerde, jonge talenten die net van de opleiding komen. Zij kunnen in het Schuur Atelier hun tijd gebruiken om samenwerkingen aan te gaan, hun curriculum aan te vullen en voorbereidende stappen te zetten richting de meerjarige trajecten. Deze onderzoeken worden altijd afgesloten met een presentatie voor publiek. Door het Schuur Atelier, subsidie nieuwe makers trajecten en de meerjarige regeling ontstaat er een doorgaande ontwikkelingslijn voor makers bij Toneelschuur Producties. In 2018 werkten acht regisseurs bij Toneelschuur Producties: Maren Bjørseth, Paul Knieriem, Olivier Diepenhorst, Nina Spijkers (meerjarige regeling Fonds Podiumkunsten) Eline Arbo (subsidie nieuwe makers Fonds Podiumkunsten), Loek de Bakker, Abdel Daoudi, Belle van Heerikhuizen (Schuuratelier, bijdrage talentontwikkeling Fonds Podiumkunsten). In 2018 zijn er meer producties en voorstellingen gerealiseerd, dan in de startbegroting zijn opgenomen. Dit komt door de aanvulling van een productie binnen de nieuwe makers regeling (Eline Arbo), en hernemingen van zeer succesvolle producties. Wij brachten 5 nieuwe eigen producties uit die met een landelijke tournee in totaal 133 keer gespeeld hebben voor bezoekers. Deze producties worden verderop in dit verslag uitgebreider belicht. Binnen ons Schuur Atelier hebben we onze jaarlijkse jongerenproductie Starring# uitgebracht, twee theatrale onderzoeksprojecten gepresenteerd en in samenwerking met de kunstopleidingen drie edities van PROEFwerk getoond. Vanwege het grote succes van Het lijden van de jonge Werther (Eline Arbo) en de nominatie voor de BNG Bank Theater Prijs hebben wij deze voorstelling hernomen voor een korte tournee van 6 voorstellingen die allemaal zo goed als uitverkocht waren. Revolutionary Road werd geselecteerd voor Het Nederlands Theater Festival 2018 en is daarom ook voor een aantal voorstellingen hernomen. Daarnaast hebben wij in coproductie met Theater Rotterdam De Wereldverbeteraar, onze productie uit 2016, hernomen. 2

5 Ook hebben wij voor het eerst meegedaan met Theater Na de Dam door met een groep acteurs de speciaal geschreven tekst in enscenering te lezen. In vergelijking met vorig jaar is het totaal aantal voorstellingen (en daarmee het totaal aantal bezoekers) iets gedaald. Dit komt doordat 2017 een uitzonderlijk hoog aantal voorstellingen had, mede door de coproductie Revolutionary Road die dat jaar 50 keer gespeeld heeft. Daarbij is er ook een verschil in aantal bezoekers ten opzichte van 2017, doordat wij in dat jaar geen kleine zaal productie hebben gemaakt. Het totaal van alle bezoekers van voorstellingen, randactiviteiten en educatie in 2018 komt uit op Voorstellingen Bezoekers Randprogrammering en educatie Bezoekers Geluk Andromache De Revolutionairen Stones in his pockets Werther Kras Revolutionary Road De Wereldverbeteraar Proefwerk Schuuratelier Starring # Theater Na de Dam 1 74 Totaal Totaal bezoekers

6 Ook in 2018 heeft Toneelschuur Producties opnieuw haar belang benadrukt door haar talentvolle makers, duidelijke zichtbaarheid in het veld en in de theaters, en de hoge kwaliteit van producties. De balans vinden tussen succesvolle producties maken en tegelijkertijd maximale ruimte geven aan het ontwikkelen van de talenten en daarmee de podiumkunsten, blijkt daarin onze grootste kracht. Doordat het palet van regisseurs aanvullend op elkaar is en zij in verschillende fases van hun ontwikkeling zitten, konden de makers elkaar blijven inspireren en Toneelschuur Producties blijven vernieuwen. Nina Spijkers maakte de voorstelling Geluk, waarin zij voor het eerst niet op basis van een toneeltekst werkte maar rondom het thema geluk een montagevoorstelling maakte. Hiermee kon zij in haar ontwikkelingstraject binnen ons huis een andere manier van werken onderzoeken. Daarbij wilde zij een voor haar belangrijk thema aansnijden, namelijk de collectieve geluks-obsessie waar veel mensen aan lijden. Nina geeft aan dat deze voorstelling van groot belang is geweest voor haar artistiek leerproces, maar ook dat deze manier van werken niet haar grootste kracht is. Het was bijzonder te zien dat de voorstelling populair was bij jonger publiek. Dit succes heeft geresulteerd in een uitnodiging om een speciale festivaleditie te spelen op festival Lowlands in augustus Olivier Diepenhorst regisseerde Andromache, en koos deze klassieke tekst vanwege de urgentie die hij hierin zag die hij vond passen bij de huidige tijd. De voorliefde van Olivier voor taal en het proberen open te breken van klassieke stukken is onderdeel van zijn signatuur. Hij probeert hierin spanning te vinden tussen de taal en theatraliteit. We hebben speciaal een nieuwe vertaling van Racine laten maken door Herman Altena, waarin de taal van Racine bewaard blijft maar toegankelijker wordt. Andromache had een zeer sterke cast en Olivier heeft in het proces laten zien dat hij hier goed leiding aan kan geven. De uiteindelijke voorstelling is een compromisloze voorstelling geworden die heel ingehouden begon, maar steeds fysieker en intenser werd. Eline Arbo heeft vanuit de subsidie nieuwe makers de productie De Rechtvaardigen van Albert Camus gemaakt. Dit was haar tweede voorstelling bij Toneelschuur Producties. Omdat Eline een voorstelling wilde maken over hoe jonge mensen vandaag de dag met idealen omgaan, en om in opstand te komen tegen onrechtvaardigheid, heeft zij een bewerking van het stuk gemaakt en een alternatief einde. Na de première kregen we te horen dat de rechten ingetrokken zijn door de erfgenamen van Camus omdat ze niet akkoord gingen met de bewerking. We hadden de optie om óf de tournee af te gelasten óf een nieuwe voorstelling te maken. Wij hebben gekozen voor de laatste optie, mede vanwege de artistieke wens van Eline om het stuk juist radicaler te bewerken. Ook de cast wilde graag verder werken met het materiaal. Het nieuwe stuk, genaamd De Revolutionairen, werd een nog betere voorstelling. Het was een stressvolle periode om met elkaar in korte tijd een nieuwe voorstelling te maken, maar voor Eline is het een hele positieve ervaring geweest, dat zij artistiek inhoudelijk toch iets uit deze moeilijke situatie heeft kunnen halen, en zich verder heeft kunnen ontwikkelen als regisseur. (Zie bijlage column Herien Wensink) 4

7 Maren Bjørseth had al vanaf haar start op de Regieopleiding de wens om Stones in his pockets te ensceneren en koos daarom dit stuk als haar eerste locatievoorstelling. We wisten al lang van tevoren dat we deze productie op Oerol konden maken, dus hebben we een lange voorbereiding gehad. Daarbij heeft Maren ook een jaar van tevoren een artist in residence bij Oerol gedaan, waardoor zij goed de verbinding van het stuk met het eiland kon uitzoeken. De locatie werd uiteindelijk een grote meerwaarde voor het verhaal. De parallel tussen het verhaal en de echte situatie (filmset op een eiland en festival op het eiland Terschelling) kwam sterk naar voren. De voorstelling werd zeer enthousiast ontvangen op Oerol en werd een ware hit. We hadden de voorstelling graag nog hernomen, maar helaas is dit in de huidige subsidieregelingen niet mogelijk. Paul Knieriem maakte Kras als laatste regie bij ons huis, voordat hij definitief uitstroomde naar De Toneelmakerij. Hij koos voor Kras van Judith Herzberg, omdat hij graag werkt met Nederlands toneelrepertoire en dit repertoire ook meer onder de aandacht wil brengen, wat erg in lijn is met de visie van ons huis. Daarbij sloot het stuk aan op een geliefd thema van Paul: de familie als mini-maatschappij. Door het werken met een zeer grote cast en groot artistiek team heeft hij al zijn ervaring en ontwikkeling goed kunnen inzetten voor zijn laatste voorstelling binnen het traject in ons huis. We hebben hem nauw betrokken bij de productie en organisatie van Kras, als voorbereiding op zijn nieuwe functie. De voorstelling is erg goed ontvangen door de pers, vooral hoofdrolspeelster Marlies Heuer werd zeer geprezen. In 2018 trok Toneelschuur Producties bezoekers, waarvan bezoekers aan voorstellingen en bezoekers aan randprogramma- of educatieve activiteiten. Dit is een daling van 6.8 % ten opzichte van recordjaar Redenen hiervoor zijn onder andere dat er minder voorstellingen zijn opgevoerd (175 in 2018 tegenover 205 in 2017) en dat er meer kleine zaal voorstellingen zijn geprogrammeerd (4 in 2018 tegenover 2 in 2017). Vanwege het uitblijven van randprogrammering rondom onze locatievoorstelling op Oerol zijn ook deze aantallen lager dan voorheen. Het gemiddeld aantal bezoekers per voorstelling is iets gedaald ten opzichte van vorig jaar, dit sluit aan bij de landelijke dalende trend. We reageren hierop door meer te investeren in het bereiken van nieuwe doelgroepen, wat een aanlooptijd nodig heeft, maar zich zal naar wij hopen gaan vertalen in het aantal bezoekers. Toneelschuur Producties trekt in eigen huis een trouw publiek, circa 50% van alle bezoekers komt al meer dan 5 jaar naar onze voorstellingen. Er is een kleine verschuiving zichtbaar in de aanwas van nieuw publiek (24% in 2018 tegenover 22% in 2017). Uit onze marketing rapportage kunnen we verder concluderen dat er een verdubbeling is van het aantal jongeren dat een van onze producties bezocht. Hiernaast groeit het percentage bezoekers waarvan we de leeftijd weten. Hieruit kan de voorlopige conclusie getrokken worden dat er een groei is te zien in de verjonging van ons publiek. 5

8 Toneelschuur Producties streeft er op veel manieren naar jonge mensen in toneel te interesseren. In elk geval 25 % van de bezoekers aan educatie en randprogrammering in 2018 is tussen de 12 en 19 jaar oud. De afgelopen jaren is het aantal schoolbezoeken gegroeid vanwege de investering in goed lesmateriaal en de keuze van veel van onze makers voor klassiek repertoire. Ook de reguliere voorstellingen trekken een steeds groter deel jong publiek. Dit laat zich onder andere verklaren door de inspanningen die we als productiehuis en theater ondernemen om jongeren die een voorstelling bezoeken via het educatie aanbod, ook enthousiast te maken voor de rest van het aanbod. De afdeling educatie is de laatste jaren steeds verder geprofessionaliseerd en biedt een uitvoerig aanbod aan online educatiemateriaal, lesbrieven, workshops, begeleiding van jongeren ambassadeurs, begeleiding in productie van de jongerenvoorstelling Starring #, backstage nagesprekken met makers en een diverse reeks aan aanvullende programma s gericht op jongeren. Van bezoekers van zeer jonge leeftijd tot aan volwassen makers. Doorstroming is hierin belangrijk. De hele keten van talentontwikkeling in de Toneelschuur wordt hiermee benut. Onze jaarlijkse jongerenproductie Starring # is hierin een goed voorbeeld. Niet alleen krijgt de jonge regisseur de kans zich te ontwikkelen als maker en zijn of haar signatuur te ontdekken, ook jong acteertalent wordt intensief begeleid in een professioneel traject en stroomt vaak door naar een passende opleiding. De tournees laten een wisselend beeld zien qua publieksaantallen en samenstelling. In de provincie ligt de gemiddelde bezoekersleeftijd hoger dan in de randstad. De bezoekersaantallen in de regio zijn over het algemeen wat lager dan in de grote steden, met uitzondering van een aantal speelplaatsen waar toneelpubliek nog goed vertegenwoordigd is. Voor alle speelplekken geldt een man/vrouw-verhouding van grofweg 40/60. De samenwerking met organisaties als CJP en WeArePublic is geïntensiveerd en dit heeft eind 2018 geleid tot een pilotproject samenwerking, getiteld Club Charlie; een onderdeel binnen WeArePublic om millennials van tussen jaar aan ons te binden. Onze onlinekanalen zijn in beweging. Op alle kanalen komen er volgers bij, alleen Facebook heeft vanwege de slechte p.r. van afgelopen jaar, in combinatie met een schoonmaakactie van het bedrijf door verdachte accounts grootschalig te verwijderen, een daling laten zien. Momenteel hebben onze kanalen vrienden (Facebook), volgers (Instagram), 164 volgers (Twitter) en zijn onze video s op YouTube keer en op Facebook keer bekeken was een succesvol jaar wat betreft persbereik. Zowel landelijke als regionale dagbladen hebben uitvoerig verslag gedaan van de producties in de vorm van interviews, voorartikelen en recensies. In totaal zijn er bijna 100 artikelen verschenen. Hiernaast waren makers meermaals te gast op zowel landelijke radio als televisie. 6

9 Bij een groeiend aantal voorstellingen worden context- en educatieprogramma s georganiseerd. Onder de verzameltitel Toneelschuur extra worden deze met het publiek gecommuniceerd. Deze extra activiteiten zijn inleidingen, nagesprekken, colleges, meet & greet met de makers, workshops en andersoortige specials. Elk programma is erop gericht een eigen doelgroep aan te spreken. Toneelschuur Producties is in alle hierna genoemde programma s aan bod gekomen. Toneelschuur Exclusief 1 Masterclass Toneelkijken: kennismaking met acteurs, regisseurs, toneelexperts en theaterrecensenten. Toneelschuur Exclusief 2 Kennismaking met spraakmakende, jonge veelbelovende theatermakers door middel van inleiding, voorstellingsbezoek en nagesprek. Dubbelspel (meerdere keren per jaar) Bezoek en contextprogrammering rondom drie voorstellingen in de grote zaal van de Toneelschuur en drie in de Stadsschouwburg Haarlem Boek&Schuur (meerdere keren per jaar) Een literaire theateravond in samenwerking met Boekhandel Athenaeum Haarlem, bestaande uit een uitgebreide inleiding, gevolgd door een dagmenu in Café Toneelschuur en een bezoek aan een theatervoorstelling. Backstage (bij alle STP producties) Onze jongerenambassadeurs selecteren ieder seizoen een aantal (volwassen)voorstellingen en films, waarbij zij na afloop van de voorstelling het nagesprek verzorgen. Voorafgaand aan deze reeks krijgen de ambassadeurs een masterclass interviewtechnieken van Oscar Kocken. Cultuurtafel Van Veel (meerdere keren per jaar) Kennismakingsdiner voor mensen die elkaar nog niet kennen met voorafgaand aan de voorstelling een korte inleiding met de regisseur onder leiding van journaliste Ziggy Klazes. Extra voordelig met een Haarlempas, mogelijk gemaakt door de Rotary Haarlem. In samenwerking met de Tafel Van Veel en BUUV. Schuurshow (meerdere keren per jaar) Een culturele talkshow vanuit Café Toneelschuur. Met spraakmakende gasten, prikkelende columns en interviews met makers over voorstellingen die in Haarlem e.o. te zien zijn. Hiernaast zijn er nog vele losse inleidingen en nagesprekken, in eigen huis en op tournee, het Haarlem Cultuurfestival, de Cultuurnacht en activiteiten rondom de Coproducers. De Coproducers is een initiatief van een aantal kwaliteitstheaters om aanbod van onafhankelijke makers te stimuleren. 7

10 Omdat ons productiehuis in Haarlem is gevestigd kunnen wij in de luwte van Amsterdam opereren maar tevens als Productiehuis een unieke plek in Haarlem innemen. Vier van onze producties hebben een uitgebreide landelijk tournee gehad en wij hebben daarin goed kunnen samenwerken met onze alliantietheaters. De basis hiervoor werd gelegd met de oprichting van De Coproducers. Gaandeweg werd het aantal theaters dat op structurele basis verantwoordelijkheid wil nemen voor talentontwikkeling van jonge makers, en daarmee ons aanbod, verder uitgebreid. We merken dat door meerdere speelbeurten, randprogrammering en gezamenlijk marketingplan we veel meer kunnen bereiken dan bij de losse speelbeurten. Daarom willen wij daar in de toekomst ook meer focus op leggen. Eén productie heeft enkel op het Oerol festival gespeeld waardoor we veel publiek uit het hele land hebben kunnen bereiken. Het zichtbaar zijn op festivals (Oerol en Lowlands) is ons weer erg goed bevallen. In de speellijstenbijlage is er een overzicht te zien waar onze producties gespeeld hebben. Publiek Toneelschuur Producties heeft in de loop der jaren een grote groep trouwe en loyale bezoekers opgebouwd. Een deel van hen is al fan vanaf het eerste uur en heeft de hele ontwikkeling van het productiehuis meegemaakt. Toneelschuur Producties is een merk geworden, dat staat voor een hoge professionele kwaliteit en een vernieuwende en reflecterende kijk op onszelf en de maatschappij. Er is een grote betrokkenheid van de bezoekers bij de makers en de voorstellingen, mede door het grote aanbod aan inleidingen, nagesprekken, openbare repetities, diners en andere randprogrammering. Uit het publieksonderzoek blijkt dat de bezoeker een grote nieuwsgierigheid heeft naar het werk en de artistieke ontwikkeling van onze regisseurs. Ook blijkt daaruit veel waardering voor de randprogrammering en de mogelijkheid om in contact te komen met makers en acteurs. De openbare repetities, waarbij een inkijkje in het werkproces wordt geboden, trekken een steeds groter publiek. Door de grote betrokkenheid van het publiek zijn zij belangrijke ambassadeurs van onze voorstellingen en onze makers. In 2018 hebben wij een aantal activiteiten georganiseerd, gericht op het werven van TalentBegunstigers die jaarlijks minimaal 500 euro doneren aan Toneelschuur Producties voor een periode van 5 jaar. Wij hebben twee Studiobijeenkomsten georganiseerd, waarbij het publiek een repetitie in de studio s bijwoont, en een Benefietdiner. Dit heeft geresulteerd in 25 nieuwe TalentBegunstigers in

11 Stad/Regio: Waardering cultureel aanbod neemt toe Volgens de Cultuurmonitor 2017 van de gemeente Haarlem (2018 wordt later dit jaar bekend gemaakt) waarderen Haarlemmers het cultuuraanbod in hun stad met een 8,2. Dat is een hoger cijfer dan in voorgaande jaren. In de periode schommelde het gemiddelde cijfer steeds rond 7,4. In 2015 en 2016 werd het aanbod met een 8,0 beoordeeld. Daarbij wijken Haarlemmers steeds minder uit naar Amsterdam voor cultuur. Dit positieve sentiment komt ook terug in de verdiepende stellingen. De deelnemers zijn onverminderd tevreden over het cultureel aanbod (80 procent). Steeds minder mensen herkennen zich in de stelling dat het aanbod in Haarlem te wensen overlaat en dat ze liever uitwijken naar andere steden. In 2014 gaf 14 procent aan naar andere steden te gaan, nu is dit 5 procent. Toneelschuur/Filmschuur kreeg in 2017 voor het eerst meer dan bezoekers over de vloer. Er waren 360 theatervoorstellingen en filmvertoningen (exclusief de randprogrammering). Niet meegeteld zijn de bezoekers van voorstellingen van Toneelschuur Producties die buiten Haarlem speelden. Daar kwamen ongeveer bezoekers op af. Aangezien Toneelschuur Producties de grootste bespeler en gezicht van De Toneelschuur is, is de impact van Toneelschuur Producties hier ook onderdeel van. Sector Veel jonge regisseurs, acteurs, ontwerpers en dramaturgen kregen bij ons de kans om hun eerste stappen in het professionele veld te zetten. Andere midcareer regisseurs maakten volgende stappen in hun ontwikkeling. Paul Knieriem wordt per 1 januari 2019 artistiek leider bij De Toneelmakerij. Eline Arbo heeft in 2018 twee producties in Noorwegen kunnen maken en als onderdeel van haar nieuwe makers traject een onderzoek bij het NNT kunnen doen. 9

12 Ook Nina Spijkers en Olivier Diepenhorst zijn opgevallen in het veld en hebben mooie producties naast hun werk bij Toneelschuur Producties kunnen maken. Door onze samenwerking met Erik Whien hebben we samen met Theater Rotterdam een Toneelschuur productie kunnen hernemen, en een coproductie hernomen. Tot slot hebben in 2018 vijf stagiaires de kans gekregen om bij Toneelschuur Producties de gevraagde praktijkervaring op te doen. Stakeholders van Stichting Toneelschuur Producties zijn: Fonds Podiumkunsten, Gemeente Haarlem, VSBFonds, Ammodo, Fonds 21, Stichting Dioraphte, Leeuwestein stichting, Bank Giro Loterij fonds, AFK, Prins Bernard Cultuurfonds, Stichting Joop en Jaap, Stichting Melanie, Van Bijleveltstichting, J.C. Ruigrok Stichting, Norma Fonds, De Nolte Stichting, SKOB Haarlem, S.B.C.I., Talentbegunstigers en Vrienden van de Toneelschuur. Verder: Toneelschuur, Internationaal Theater Amsterdam, Theater Rotterdam, Nederlands Theaterfestival, NNT, De Toneelmakerij, Theaterschool Amsterdam, Toneelacademie Maastricht, Artez Arnhem, Teylers Museum. Toneelschuur Producties maakt relatief grote producties en neemt haar verantwoordelijkheid door altijd de CAO te volgen en omarmt de Fair Practice Code voor de sector. De prestatiedruk en de druk op het behalen van de eigen inkomsten is bij Toneelschuur Producties erg hoog. Wij signaleren dat de particuliere fondsen meer en meer de focus verleggen van participeren in het kunstproduct naar publieksbereik, educatie en maatschappelijke doelen. Daarnaast worden de particuliere fondsen zwaar overvraagd, waardoor de onzekerheid van een bijdrage is toegenomen. Om nog in aanmerking te komen voor ondersteuning moeten er naast het artistiek product nog aanvullende projecten opgezet worden op basis van de criteria van deze fondsen. Dat betekent meer werk, hogere kosten en kleiner artistiek budget. Daarnaast blijven we een probleem zien bij de afname van artistiek aanbod. De artistieke programmering van de theaters in het land loopt terug en steeds minder theaters durven nog risico in hun programmering te nemen. Daarnaast kunnen of willen veel theaters geen adequate garanties/uitkoopsommen bieden. Door lokale bezuinigingen zijn bij veel theaters in het land de budgetten en formaties op de afdelingen marketing en communicatie onder druk komen te staan, waardoor de inzet van deze afdelingen bij veel tourneetheaters minimaal is. Dit is direct terug te zien in de publieksaantallen. Wij vinden dit voor de toekomst een gevaarlijke ontwikkeling. 10

13 Het exploitatieresultaat bedraagt Dit geeft een vertekend beeld aangezien de in 2018 ontvangen BNG-prijs gelden van voor Eline Arbo hierin zijn opgenomen. Dit geld is bestemd voor een productie in Zonder deze bijdrage zouden we hebben afgesloten met een negatief exploitatieresultaat van: , --. Dit in de loop van het kalenderjaar ingecalculeerde negatieve resultaat is te verklaren door extra kosten m.b.t. het maken van een nieuwe productie De Rechtvaardigen/De Revolutionairen, en lagere toegekende bedragen van de private fondsen en een kleine tegenvaller in de vooraf begrote publieksinkomsten. We zien in de jaarrekening een toename van de beheerslasten personeel, dit is verklaarbaar doordat wij een uitbreiding van personeel bezetting hebben om op het huidige niveau te kunnen blijven produceren. De werkdruk met name door druk op verkoop, aanvragen fondsen, publieksbereik en randactiviteiten is de afgelopen jaren toegenomen en het was niet verantwoord om met dezelfde bezetting blijven werken. Daarnaast hebben wij door omstandigheden onze boekhouding in 2018 extern moeten onderbrengen wat extra kosten met zich meebracht. Een reflectie op samenstelling van eigen en andere inkomsten De liquiditeit en solvabiliteit van Stichting Toneelschuur Producties zijn naar algemeen geldende maatstaven goed te noemen zijn. De financiële positie per 31 december 2018 is zowel voldoende liquide als solvabel. Directie en bestuur hechten veel waarde aan een goede solvabiliteit. Enerzijds vanwege de grotere afhankelijkheid van private financiering en de grotere risico s die daarmee gepaard gaan. Anderzijds vanwege de financiële risico s van de te ondernemen afzonderlijke geplande producties. De financieringsmix voor Toneelschuur Producties bestond in 2018 uit een bijdrage van Fonds Podiumkunsten uit de meerjarige activiteitensubsidie aangevuld met een bijdrage voor Talentontwikkeling. Van hetzelfde fonds ontvingen wij een bijdrage uit de subsidie nieuwe makers regeling en een bijdrage van de gemeente Haarlem, aangevuld met private middelen, publieksinkomsten, particuliere donaties, verkoop van voorstellingen en bijdragen uit overige fondsen. De berekende eigen-inkomstenquote in 2018 kwam uit op een percentage van 48,72 % (= eigen inkomsten/totale baten). De berekende andere inkomstenquote in 2018 kwam uit op een percentage van 69,43 % (= totale baten- meerjarige subsidies FPK/totale baten). Zowel de EIQ als de AIQ vallen ruim binnen de door Fonds Podiumkunsten geformuleerde normen. We kunnen de bestemmingsreserve van het FPK en een heel klein deel van de algemene reserve gebruiken om het eigenlijke tekort van 2018 aan te vullen. Daarnaast is eerdergenoemd BNG-prijzengeld opgenomen in de jaarrekening 2018 als bestemmings-reserve voor de nieuwe productie van Eline Arbo in bestemmingsreserve van De algemene reserve blijft verder voor 2019 grotendeels intact. Deze algemene reserve dient als waarborg voor de continuering van de productieactiviteiten van de Stichting Toneelschuur Producties. 11

14 Het bestuur-model van de Governance Code Cultuur is leidend bij het besturen van Stichting Toneelschuur Producties. De uitvoering is gedelegeerd aan de directie. Bestuursleden worden benoemd voor een periode van vier jaar. Na deze eerste periode zijn zij voor nog een periode van vier jaar herbenoembaar. Zij treden af volgens een vastgesteld rooster van aftreden. De bestuursleden vervullen hun functie onbezoldigd. De leden van het bestuur van Stichting Toneelschuur Producties hebben op persoonlijke titel zitting in het bestuur. Het bestuur bestaat uit: Els van Odijk, Els van Betten, Alexander Bergher en Jan de Ridder. (Voor rooster van aftreden: zie bijlage.) Directeur Frans Lommerse had al eerder aan het bestuur laten weten dat de aanvraag voor de kunstenplanperiode zijn laatste zou zijn. In 2019 worden de aanvragen voor de nieuwe kunstenplanperiode ( ) voorbereid en geschreven. In onderling overleg zijn directie en bestuur overeengekomen dat Frans Lommerse op 1 januari 2019 met pensioen gaat. Volgens het rooster van aftreden verstreek de zittingstermijn van Els van Odijk, voorzitter van het bestuur van Stichting Toneelschuur Producties, op 21 september In verband met de aanstaande pensionering van Frans Lommerse, een intern organisatieonderzoek en de opvolgingsprocedure, gaven de bestuursleden aan dat het wenselijk was om in dit geval de zittingstermijn van Els van Odijk nog eenmaal te verlengen. Om op deze manier haar kennis en expertise te kunnen blijven gebruiken in deze overgangsperiode voor de organisatie. Daartoe is Els van Odijk als voorzitter van het bestuur van Stichting Toneelschuur Producties herbenoemd voor een periode van vier jaar. Met het aangekondigde vertrek van Frans Lommerse was in 2018 een meer directe en sturende rol weggelegd voor het bestuur. Vanwege de bestuursverantwoordelijkheid werd veel tijd en aandacht besteed aan de opvolgingsprocedure. Het bestuur kwam daartoe regelmatig bijeen, om de te nemen stappen hierin te bespreken. Om te komen tot een goed beeld van de organisatie, de benodigde veranderingen en een directieprofiel werden er gesprekken gevoerd met medewerkers en andere belanghebbenden. Door middel van bijeenkomsten werd het personeel op de hoogte gehouden van de te nemen stappen. Er werd een selectiebureau in de arm genomen om te komen tot een goede selectie van geschikte kandidaten. In oktober werd de nieuwe directeur per 2019 voorgesteld aan de medewerkers: Marelie van Rongen. Zij was sinds 2010 algemeen directeur van Oerol en vervulde daarvoor verschillende functies binnen de theaterwereld. Ze was onder meer zakelijk leider van Theatergroep DOX, Het Syndicaat en producent bij De Toneelmakerij. Met specialisaties in zowel dramaturgie als kunstbeleid en -management, ontwikkelde ze zich als verbinder tussen de artistieke dromen van makers en de realisatie ervan, tussen opkomend talent en een groot publiek. Per 1 januari 2019 volgt ze Frans Lommerse op. Het is een jeugddroom om in de Toneelschuur te werken. 12

15 Het bestuur brengt de negen principes van de Governance Code Cultuur in de praktijk. In het Bestuursreglement is vastgelegd hoe de samenstelling van het bestuur tot stand komt, welke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden het bestuur kent, wat de werkwijze is en hoe verantwoording wordt afgelegd. In het door het bestuur opgestelde Directiereglement is vastgelegd welke taken en bevoegdheden aan de directie zijn gedelegeerd. Het ligt in de planning om in 2019 te kijken naar de overgang naar een Raad van Toezichtmodel, in plaats van het huidige bestuur-model. Daarbij zal dan ook zal de toepassing van de hernieuwde Governance Code Cultuur meegenomen worden. De Toneelschuur en Toneelschuur Producties willen een duurzame en inclusieve organisatie zijn. Daarbij willen wij nadrukkelijk een breder kader hanteren dan alleen het begrip culturele diversiteit zoals dat gehanteerd worden in de Code Culturele Diversiteit. We constateren dat we zowel op de planken als achter de schermen en in het publiek qua diversiteit man/vrouw, leeftijd, nationaliteit daar steeds beter in slagen. In 2018 is ook getraind in het blootleggen van de eigen blinde vlekken en ingebakken perspectieven van zowel programmerend als organiserend personeel. Er is een begin gemaakt met nontraditional casting en er zijn veranderingen doorgevoerd in het vacature beleid voor personeel achter de schermen. Aan de representatie van niet-westerse of niet-westerse biculturele verhalen/repertoire wordt binnen het productiehuis verder gewerkt. Ook in het personeelsbestand zijn nietwesterse collegae of biculturele niet-westerse collegae onder gerepresenteerd. In 2019 zullen we verder bouwen aan onze toegankelijkheid en inclusiviteit in brede zin. Daarbij vinden we inspiratie in de in Engeland geïnitieerde creative case for diversity. Deze artistiek gemotiveerde leidraad geeft handvatten voor een zo divers mogelijk samengesteld team vanuit het geloof dat dit ook het beste, meest rijke proces en artistiek resultaat oplevert. Uiteraard beogen we ook meer diversiteit qua culturele achtergrond in de publiekssamenstelling te bewerkstelligen maar we realiseren ons dat divers samengesteld personeel, programmering en structurele samenwerking met partners daar een eerste voorwaarde voor zijn. Toneelschuur Producties beoogt een gelaagdheid te bieden in haar artistieke aanbod die niet 1 specifieke doelgroep maar een divers samengesteld publiek aanspreekt. In 2019 wordt met plezier verder gewerkt aan meer diversiteit. Stichting Toneelschuur Producties past de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen (WNT) publieke en semipublieke sector toe binnen de organisatie. Er zijn geen overschrijdingen van de WNT in de salariëring van de medewerkers van de stichting. 13

16

17 Stichting Toneelschuur Producties Totaal Begroting 2019 B a t e n Directe opbrengsten Publieksinkomsten binnenland Vergoeding co-producenten Totaal Directe opbrengsten Private fondsen AFK Ammodo Fonds Bijlevelt Diorapthe FPK projectsubsidie Fonds Joop & Jaap Leeuwenstein / Haella Melanie Norma Fonds PBCF Lira Fonds Rabo Skob Versterking Overige Uit bestemmingsfonds Toneelschuur Producties Totaal Private fondsen Subsidies/bijdragen FPK meerjarig FPK vaste voet FPK talentontwikkeling Gemeente Haarlem Totaal Subsidies/bijdragen Som van opbrengsten en bijdragen: LASTEN Beheerslasten Beheerslasten personeel Beheerslasten materieel Totaal Beheerslasten Activiteitenlasten Activiteitenlasten personeel Activiteitenlasten materieel Totaal Activiteitenlasten Som van beheers- en activiteitenlasten Exploitatieresultaat 0

18 Het bestuur kwam eens in de twee maanden bijeen in een gezamenlijke vergadering van Stichting De Toneelschuur en Stichting Toneelschuur Producties. In het bestuur van Stichting Toneelschuur Producties zaten in 2018: Els van Odijk (1953), voorzitter STP. Directeur Rijksakademie van beeldende kunsten tot september 2018, Amsterdam, directeur Trustfonds Rijksakademie en mede-initiator van internationale Rijksakademie-netwerken zoals RAIN. Bestuurslid van het Karel Appelhuis en van het De Gijselaar-Hintzenfonds, lid van de Munt Adviescommissie (Ministerie van Financiën), diverse ad-hoc commissies in binnen- en buitenland. Els van Betten (1962), penningmeester STP. In het dagelijks leven is zij transformatiemanager bij Habion, zorggerelateerd vastgoed in combinatie met participatietrajecten. Alexander Bergher (1972), secretaris STP. Brand Identity & Marketing consultant bij Lex Bergher Marketing Boutique. Oprichter van Mayster. Daarnaast onder meer voormalig voorzitter Amsterdam Creative Crossings en voormalig bestuurslid Bevrijdingspop. Jan de Ridder (1955), algemeen bestuurslid STP. Directeur Rekenkamer Metropool Amsterdam, voorheen o.m. voorzitter afdeling Communicatiewetenschap UvA, voormalig lid Gemeenteraad Haarlem. Frans Lommerse bekleedde de directiefunctie tot januari In 1968 was hij betrokken bij de oprichting van actiegroep Toneelschuur. Sinds 1982 is hij algemeen directeur/programmeur van de Toneelschuur. In 1984 richtte hij Stichting Toneelschuur Producties op voor de producerende functie. Marelie van Rongen neemt per januari 2019 de directiefunctie van Frans Lommerse over. Zij was hiervoor onder meer werkzaam als algemeen directeur van Terschellings Oerol Festival, zakelijk leider van DOX en het Syndicaat. Datum Naam Functie Einde 1 e termijn Einde 2 e termijn benoeming 25/01/2010 Els van Odijk Voorzitter herbenoeming per 21/09/ /09/ /01/2012 Alexander Bergher secretaris 30/01/ /01/ /11/2013 Els van Betten Penningmeester 07/11/2017 7/11/ /03/2015 Jan de Ridder Lid 09/02/ /02/2023

19

20 Regie: Nina Spijkers Cast: Victor IJdens, Linde van den Heuvel, Tessa Jong Poerink en Sander Plukaard Speelperiode: 3 februari t/m 19 augustus 2018 Het getuigt allereerst van lef dat ze na repertoireregies komt met een montagevoorstelling rondom een thema Parool Nina Spijkers doet aan energiek zelfonderzoek naar onze obsessie met geluk maar echt spannend wordt het niet *** Volkskrant Nina Spijkers over Geluk: Dit wordt een vrolijke en energieke muziektheatervoorstelling, een aanklacht tegen onze obsessie voor geluk. Op een geestige manier gaan wij samen met het publiek op zoek naar wat geluk nou eigenlijk is. En of het wellicht wel meer binnen bereik ligt op het moment dat we stoppen het geluk zo krampachtig te forceren. Voorstellingen in standplaats (Toneelschuur) Voorstellingen buiten standplaats Randprogrammering bij deze voorstelling Totaal voorstellingen en randprogrammering 8 Bezoekers in standplaats Bezoekers buiten standplaats 10 Bezoekers 386 randprogrammering 38 Totaal bezoekers

21 Regie: Olivier Diepenhorst Cast: Roeland Fernhout, Kirsten Mulder, Matthijs IJgosse, Ellen Parren en Steven Ivo Speelperiode: 10 maart t/m 26 april 2018 Aangrijpende Andromache in het slagveld van de liefde *** Trouw Regisseur Olivier Diepenhorst maakt een tijdloze schaakmatch van deze intrige zonder winnaars Parool Olivier Diepenhorst over Andromache: Andromache wordt vaak gezien als een liefdestragedie, maar voor mij gaat zij vooral over jonge mensen die zijn opgegroeid tegen de achtergrond van een wereld die permanent in oorlog is. De oorlog lijkt voorbij maar in hen woedt hij voort, waardoor zij geen andere mogelijkheid zien dan hun toevlucht te zoeken tot extreem geweld als uitweg uit hun persoonlijke misère. Voorstellingen in standplaats (Toneelschuur) Voorstellingen buiten standplaats Randprogrammering bij deze voorstelling Totaal voorstellingen en randprogrammering 8 Bezoekers in standplaats Bezoekers buiten standplaats 8 Bezoekers 237 randprogrammering 38 Totaal bezoekers

22 Regie: Eline Arbo Cast: Matthijs IJgosse, Judith van den Berg, Chiem Vreeken, Benno Veenstra, Laura van de Geest en Thijs van Vuure Speelperiode: 15 mei t/m 3 november 2018 De Rechtvaardigen Opeens gaat het stuk over vijf jonge acteurs die worstelen met waarachtigheid in deze wereld van facebookpetities *** Volkskrant Rake karikatuur van idealisme Haarlems Dagblad De Revolutionairen Alleen hebben de makers nu niet alleen de standpunten die Camus in zijn stuk uiteenzette naar het nu vertaald, in het verlengde daarvan zijn ook hun eigen stugge, wrange, naïeve en romantische ideeën overhoopgegooid. Keuze van de criticus, Theaterkrant Eline Arbo over De rechtvaardigen: In onze wereld die politiek gezien steeds extremer lijkt te worden, vind ik het belangrijk om te reflecteren op onze eigen morele grenzen. De jonge terroristen in het stuk van Camus representeren een uiteenlopende groep mensen, van de alles-of-niets revolutionair tot de opstandeling die graag de wereld wil veranderen zonder veel daarvoor te hoeven doen. Wat hen bindt is een wens voor een betere wereld, maar de vraag blijft: hoe pakken we het aan? Ik merk dat dit een vraag is die mijn generatie ook bezighoudt. De tijd is rijp voor verandering, maar hoe? 17

23 Voorstellingen in standplaats (Toneelschuur) Voorstellingen buiten standplaats Randprogrammering bij deze voorstelling Totaal voorstellingen en randprogrammering 8 Bezoekers in standplaats Bezoekers buiten standplaats 4 Bezoekers 230 randprogrammering 30 Totaal bezoekers

24 Regie: Maren Bjørseth Cast: Benjamin Moen, Daniel Cornelissen en Wilko Sterke Speelperiode: 14 t/m 24 juni 2018 Een voorstelling zoals je die graag op Oerol ziet **** NRC Met z n tweeën brengen Benjamin Moen en Daniel Cornellissen dit filmische verhaal tot leven **** Volkskrant Maren Bjørseth over Stones in his pockets: Stones in his pockets gaat over het geloof dat het leven anders kan. Over de afstand tussen de gewone mensen en de mensen die het gemaakt hebben in het leven. Het kleine dorp versus de grote wereld. Ideale thema s voor een locatievoorstelling. Bezoekers in standplaats 17 Bezoekers buiten standplaats Bezoekers randprogrammering 17 Totaal bezoekers

25 Regie: Paul Knieriem Cast: Marlies Heuer, Tjebbo Gerritsma, Malou Gorter, Samora Bergtop, Jan Paul Buijs, Keja Klaasje Kwestro, Lindsay Zwaan en Piet Kooij Speelperiode: 10 november t/m 29 december 2018 Marlies Heuer speelt fenomenaal in ensemblestuk Kras Haarlems dagblad Kras is verraderlijk. De humor van de teksten en het groteske spel staat ten dienste van een pikzwart verhaal over eenzaamheid en spijt dat flink onder de huid kruipt. Paul Knieriem had voor zijn afscheid bij Toneelschuur Producties geen beter slotakkoord kunnen componeren Keuze van de criticus, Theaterkrant Paul Knieriem over Kras: Ik vind Judith Herzberg een van de grootste (nog levende) toneelschrijvers van ons taalgebied, zij weet met hele alledaagse taal een ongekend poëtische wereld op te roepen, die zowel geestig en herkenbaar als zeer pijnlijk is. In haar dialogen komt alles via een omweg ter sprake. De personages lijken alleen maar te praten om de (pijnlijke) stilte te vullen. Enerzijds is het heel alledaags, anderzijds gaat het over grote thema s. Maar die worden licht verteld. Voorstellingen in standplaats (Toneelschuur) Voorstellingen buiten standplaats Randprogrammering bij deze voorstelling Totaal voorstellingen en randprogrammering 10 Bezoekers in standplaats 22 Bezoekers buiten standplaats Bezoekers 292 randprogrammering 42 Totaal bezoekers

26 Loek de Bakker regisseerde Starring #21 Dorian Gray. 15 jongeren tussen de 15 en 20 jaar uit Haarlem en omstreken kregen de kans om in een Toneelschuur Productie mee te spelen. Loek de Bakker trekt het portret van Dorian Gray uit het Victoriaanse Londen en houdt het samen met een groep Haarlemse jongeren tegen het licht. Wat als we alles kunnen doen waar we zin in hebben, zonder de consequenties te hoeven dragen? Binnen het SchuurAtelier werden in 2018 twee onderzoeken gedaan. Abdel Daoudi maakte een proef van voorstelling Reiken naar Julie, een moderne bewerking van Freule Julie door Abdelkader Benali. Met drie nieuw geschreven scenes maakte hij een kleine voorstelling, met George Tobal en Julia Akkermans. Deze werd afgesloten met 2 presentaties en is wegens succes nog 1x in het Spui theater gespeeld. Belle van Heerikhuizen schreef en ensceneerde 3 korte monologen, gebaseerd op vrouwelijke bekende vrouwelijke toneelpersonages, en deze een nieuwe stem te geven. De monologen werden onder de titel Nu zijn wij van ons gespeeld door Oda Spelbos en we sloten dit onderzoek af met 2 presentaties in onze studio s. Daarnaast hebben wij in edities van PROEFWerk uitgebracht, onze samenwerking met Regie Opleiding Amsterdam, ArteZ Arnhem en Toneelacademie Maastricht. Hierbij toonden de studenten hun etudes aan publiek en gingen met hen in gesprek. Ook deden wij in 2018 voor het eerst mee aan de theatrale lezing in het kader van Theater Na de Dam. 21

27 Voorstellingen Bezoekers Starring #21 Dorian Gray Reiken naar Julie 3 93 Nu zijn wij van ons 2 43 PROEFWerk Theater na de Dam 1 74 Totaal voorstellingen 12 Totaal bezoekers 791 Credits foto s: Sanne Peper, Ramon Philippo, en Mette Stam. 22

28 Verschenen in Volkskrant

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60 SKOB Haarlem