Begroting Meerjarenraming CONCEPT

Transcriptie

1 Begroting 2018 Meerjarenraming CONCEPT Versie: 7 april 2017

2 Inhoud 1 Begroting Inleiding Deelnemersbijdragen Planmatig Onderhoud Samenstelling bestuur & organisatie Leeswijzer Beleidsbegroting Programmaplan Beleidskader Programma s Programma Bedrijfsvoering Wat willen we bereiken en wat gaan we doen? Wat mag het kosten? Programma Waterrecreatie Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? Wat gaat het kosten? Programma Landrecreatie Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? Wat gaat het kosten? Programma Baggeren Wat gaat het kosten? Programma Ontwikkelingen Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? Wat gaat het kosten? Programma Wimpels, donateurs en vrijwilligers Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? Wat gaat het kosten? Programma Algemene Dekkingsmiddelen Paragrafen Lokale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud Kapitaalgoederen Verbonden partijen Personeel Grondbeleid

3 4 Financiële begroting Overzicht van baten en lasten Toelichting op het overzicht van baten en lasten Uiteenzetting financiële positie Geprognotiseerde balans Stand en verloop van de reserves Meerjarenraming Ontwikkeling financiële positie Bijlagen Overzicht deelnemersbijdragen

4 1 Begroting Inleiding Hieronder presenteert Recreatieschap Marrekrite haar Begroting 2018 en Meerjarenraming De begroting voldoet aan het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en bestaat uit een beleidsbegroting en een financiële begroting. Het vaststellen van de begroting is een verantwoordelijkheid van het Algemeen Bestuur (AB). Vóór 15 april 2017 ontvangen de deelnemers de conceptbegroting (financiële kaders). Naar aanleiding hiervan kunnen zij hun zienswijze kenbaar maken. De Begroting 2018 en Meerjarenraming worden op 29 juni 2017 ter goedkeuring voorgelegd aan het Algemeen Bestuur van Recreatieschap Marrekrite Deelnemersbijdragen Indexeren De afspraak om de deelnemersbijdrage niet te indexeren tot 2021 blijft van kracht. In deze Begroting is de bijdrage van de deelnemers daarom opnieuw niet geïndexeerd (2% korting) tot en met In de Meerjarenbegroting is vanaf 2021 wel weer een indexatie van 2% toegepast. Te zijner tijd kan worden bezien hoe hiermee het beste kan worden omgegaan. Herijken bijdragen Bij het vaststellen van de nieuwe rekenmethode voor de deelnemersbijdragen water en land is afgesproken de gebruikte parameters eens in de vijf jaar te herijken. De herijking was in feite al van toepassing op de deelnemersbijdragen Voor 2017 is er echter voor gekozen de bestaande bijdragen te handhaven. De achtergrond hiervan is de volgende: Om de deelnemersbijdragen vast te stellen, maken we gebruik van een aantal parameters. Voor het domein water zijn dat: 40% inwoners; 40% watersportovernachtingen; 20% meters aanlegvoorziening. Voor landrecreatie maken we gebruik van twee parameters, namelijk 50% inwoners; 50% landovernachtingen. De metingen ten aanzien van de parameter overnachtingen werden tot een aantal jaren geleden geleverd door Toerdata Noord (zowel voor de watersport als voor landrecreatie). Er zijn wel provinciale cijfers, maar geen cijfers meer op gemeentelijk niveau. De provincie spant zich nog steeds in om weer tot gemeentelijke cijfers te komen, maar per saldo zijn die er op dit moment nog altijd niet. We hebben er, in overleg met de provincie, voor gekozen om de huidige overnachtingscijfers niet te herijken. De overige parameters zijn wel aangepast! Baggerbijdrage De berekening van de baggerbijdrage moet nog worden aangepast conform de huidige rekenmethode voor de deelnemersbijdrage. Dat betekent dat de totale baggerbijdrage van verdeeld wordt over de deelnemers op basis van de parameter aantal meters aanlegvoorziening. Daar komt bij dat de regeling voor het Baggerfonds formeel liep tot eind In december 2015 is door het bestuur besloten de regeling nog tot en met 31 december 2017 te continueren op basis van de oude doelen en de oude bijdrageberekening. Tijdens de bestuursvergadering van 29 juni 2017 wordt het bestuur voorgesteld in te stemmen met de continuering van het Baggerfonds en met de nieuwe berekening van de bijdragen. Het 4

5 bestuur heeft reeds meermalen over de voorstellen gesproken. De doorgevoerde aanpassingen zijn conform de wensen van het bestuur, maar als gezegd formeel nog niet bekrachtigd in een besluit. In de voorliggende Begroting moest een vertrekpunt worden gekozen en zijn we er vooreerst vanuit gegaan dat het Algemeen Bestuur zal instemmen met beide voorstellen. Herindelingen 2018 Op 1 januari 2018 gaan zeven Friese gemeenten herindelen: het Bildt, Franekeradeel, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Littenseradiel, Menameradiel en Súdwest-Fryslân. Deze gemeenten worden per 2018 samengevoegd tot drie nieuwe gemeenten: Leeuwarden, Súdwest-Fryslân en Waadhoeke. Het betreft dus zeven gemeenten en drie herindelingen. Deze zijn verbonden door de opsplitsing van de gemeente Littenseradiel. Deze gemeente splitst zich namelijk op en wordt verdeeld over Leeuwarden, Súdwest-Fryslân en Waadhoeke. De nieuwe gemeenten zien er als volgt uit: 1. Leeuwarden: Leeuwarden, Leeuwarderadeel en een deel van Littenseradiel. 2. Súdwest-Fryslân: Súdwest-Fryslân en een deel van Littenseradiel. 3. Waadhoeke: Franekeradeel, Menameradiel, het Bildt en het resterende deel van Littenseradiel. De deelnemersbijdragen zijn herverdeeld naar aanleiding van de bovenstaande herindelingen. De totale bijdrage is niet verhoogd, maar is opnieuw verdeeld over de betreffende gemeenten op basis van nieuwe inwoneraantallen, meters aanlegvoorziening, et cetera. Het Algemeen Bestuur buigt zich op 29 juni 2017 over deze herverdeling van de bijdragen (hamerstuk). Daarnaast wordt tijdens die vergadering ook formeel besloten over het uittreden van de gemeente Littenseradiel en de herverdeling van de bijdragen over de gemeenten Leeuwarden, Súdwest-Fryslân en Waadhoeke (hamerstuk). Percentages herverdeeld Met ingang van 2019 worden de bijdragen van de deelnemers eveneens anders verdeeld over de verschillende programma s. De reden hiervoor is dat er een verschuiving plaatsvindt binnen de programma s Bedrijfsvoering en Waterrecreatie. De personeelskosten (programma Bedrijfsvoering) stijgen door de toename van taken en doordat we meer taken in eigen beheer gaan doen. De andere kant van de medaille is dat we in de afgelopen jaren steeds verder konden besparen op diverse taken die vallen onder het programma Waterrecreatie, zoals het Vuilnisvaren, klussen binnen Dagelijks Onderhoud, Planmatig Onderhoud, e.d. Per saldo werken we efficiënter en de onderlinge weging tussen de programma s verandert. 5

6 Hieronder een overzicht van de verdeling in 2018 en na Deelnemersbijdrage WATER: 2018 Bijdrage 2019 Bijdrage Programma Bedrijfsvoering 34% % Programma Waterrecreatie 65% % Programma Ontwikkelingen 1% % % % Deelnemersbijdrage LAND: 2018 Bijdrage 2019 Bijdrage Programma Bedrijfsvoering 95% % Programma Landrecreatie 3% % Programma Ontwikkelingen 2% % % % Planmatig Onderhoud De komende jaren staat Marrekrite voor een grote vervangingsopgave. Met deze opgave wordt een groot gedeelte van onze voorzieningen duurzaam vervangen middels steigers van gerecycled kunststof en damwanden in beton. Daarmee blijft Marrekrite duurzaam investeren in haar recreatieve voorzieningen en in de (Friese) economie. In diverse bestuursstukken is de afgelopen jaren reeds geschetst dat er langzaamaan een periode aanbreekt waarin het Onderhoudsfonds als bestemmingsreserve moeten worden aangesproken. Dit Onderhoudsfonds is ontstaan door het vervangingsonderhoud uit te stellen gaf het beeld van voorzichtigheid en uitstel, terwijl we eerder hadden begroot om vanaf dat jaar vol in te zetten op grootschalig planmatig onderhoud. Dit uitstel is een direct gevolg van het feit dat onze beton-innovaties nog een aantal extra aanpassingen vereisten en een grote uitrol daarom nog niet verstandig was. Dit schrijvende, begin 2017, kunnen we stellen dat we uit de experimentele fase zijn en vanaf nu het Planmatig Onderhoud op projectmatige wijze kunnen gaan organiseren. Dit impliceert dat er in de komende jaren een continue stroom van werk in uitvoering te zien zal zijn en dat de hiervoor bestemde budgetten dus zullen worden aangesproken. Het wordt ook tijd dat we op stoom raken. Het is helder dat er een grens is aan verder uitstel. Het is ondertussen wel goed te benadrukken dat alles onder controle is en dat we eigenlijk zelden plaatsen hebben hoeven afsluiten, omdat het onderhoud er te slecht zou zijn. In die zin merken de gebruikers weinig tot niets van onze zoektocht naar een optimum in deze materie. Hoewel het verder uitstellen van het onderhoud maakt dat we het in de komende jaren nog drukker zullen krijgen met vervangingen (PO), heeft dit uitstel voorlopig vooral positieve kanten. Niet alleen hebben we nu een damwandconstructie die aan al onze eisen voldoet, ook weten we inmiddels nog beter waar we grotere, dan wel kleinere lengtes zouden moeten herplaatsen. In eerdere bestuursstukken hebben wij meermalen geschetst dat wij van een aanbodgericht bedrijf (wij bepalen wat goed voor u is) bewegen naar een vraaggestuurde organisatie (welke behoefte heeft u als gebruiker?) We luisteren goed naar de opmerkingen en wensen van onze gebruikers. Dit resulteert er bijvoorbeeld in dat we met extra zorg kijken naar plaatsen waar mensen wandelend of fietsend van boord kunnen. Het betekent ook dat we zoveel mogelijk locaties behouden, maar wel minder meters herplaatsen waar het zelden druk is. In paragraaf gaan wij uitgebreider op deze koers in. 6

7 1.2 Samenstelling bestuur & organisatie Het Algemeen Bestuur bestaat op 1 januari 2016 uit de volgende bestuursleden: Deelnemers Provincie Fryslân (voorzitter) Gemeente Achtkarspelen Gemeente De Friese Meren Gemeente Dantumadiel Gemeente Dongeradeel Gemeente Ferwerderadiel Gemeente Franekeradeel Gemeente Harlingen Gemeente Heerenveen Gemeente Het Bildt Gemeente Kollumerland Gemeente Leeuwarden Gemeente Leeuwarderadeel Gemeente Littenseradiel Gemeente Menameradiel Gemeente Opsterland Gemeente Smallingerland Gemeente Sudwest-Fryslân Gemeente Tytsjerksteradiel Gemeente Weststellingwerf Bestuursleden De heer K. Kielstra De heer M. van der Veen De heer K. Antuma (vervanger) De heer J. van der Pal De heer E. Peterson De heer T. Piersma (vervanger) De heer S. Boorsma De heer W. van den Berg Mevrouw C. de Pee Mevrouw M. Le Roy Mevrouw C. van der Laan Mevrouw B. Tol De heer J. Boerema Mevrouw I. Diks Mevrouw R. van der Meulen De heer B. Bonnema De heer A. Dijkstra De heer R. Jonkman De heer R. van der Leck De heer M. Offinga De heer G. Schippers De heer F. Kloosterman Het Dagelijks Bestuur (DB) bestaat per 1 januari 2016 uit de volgende bestuurders: Deelnemers Provincie Fryslân (voorzitter) Gemeente De Friese Meren Gemeente Franekeradeel Gemeente Kollumerland Gemeente Opsterland Gemeente Súdwest Fryslân Bestuursleden De heer K. Kielstra De heer J. van der Pal Mevrouw C. de Pee De heer J. Boerema De heer R. Jonkman Dhr. M. Offinga 7

8 1.3 Leeswijzer De opbouw van de begroting wordt in belangrijke mate voorgeschreven in het Besluit Begroting en Verantwoorden Provincies & Gemeenten en ziet er als volgt uit: In deze begroting vindt u in Hoofdstuk 2 de Beleidsbegroting, bestaande uit de plannen voor het jaar 2018 binnen de programma s Bedrijfsvoering, Waterrecreatie, Landrecreatie, Baggeren, Ontwikkelingen en tenslotte het programma Wimpels, Donaties & Vrijwilligers. Hoofdstuk 3 bestaat uit de paragrafen waar wordt ingegaan op het weerstandstandsvermogen, de kapitaalgoederen, en dergelijke. In de Financiële Begroting (Hoofdstuk 4) schetsen wij een beeld van onze financiële positie en geven wij een financiële doorkijk naar de jaren

9 2 Beleidsbegroting 2.1 Programmaplan Beleidskader Recreatieschap Marrekrite onderhoudt en beheert ongeveer 40 kilometer aan vrije ligplaatsen in de Friese natuur, zorgt voor afvoer van recreatieafval en onderhoudt boeien en bakens in recreatievaarten. Tevens beheert en onderhoudt Marrekrite het fietsknooppuntennetwerk en het wandelknooppuntennetwerk. Het in kaart brengen en actueel houden van alle routes in Fryslân behoort ook tot het werk van Marrekrite. Hiernaast verricht Marrekrite namens en voor de deelnemers nog tal van andere taken, welke in dit verband niet alle kunnen worden benoemd. Recreatieschap Marrekrite doet dit werk namens de provincie Fryslân en 19 Friese gemeenten met het doel om een uniforme, toeristische recreatieve infrastructuur op het water en land te bewerkstelligen. Samen met onze deelnemers en nauw betrokken partijen zoals Merk Fryslân, Wetterskip Fryslân(WF), It Fryske Gea (IFG), Staatsbosbeheer (SBB) en vele anderen, werken wij voorwaardenscheppend ten behoeve van de recreatie en het toerisme in Fryslân Programma s De begroting van de Marrekrite bestaat uit een zestal programma s: 1. Bedrijfsvoering 2. Waterrecreatie 3. Landrecreatie 4. Baggeren 5. Ontwikkelingen 6. Wimpels, donaties & vrijwilligers Deze programma s laten vanouds, met uitzondering van het domein Waterrecreatie, een stabiel beeld zien. Binnen het programma Waterrecreatie vinden vanouds de meeste fluctuaties plaats, omdat hier het beheer en onderhoud van onder andere de aanlegplaatsen is opgenomen. Per jaar kan het bedrag dat nodig is voor het Planmatig Onderhoud (volledig vervangen van voorzieningen) sterk wisselen. Sinds enige jaren proberen wij de post Planmatig Onderhoud eveneens te stabiliseren. Uit de historie blijkt dat dit een lastige opgave is. Er wordt inmiddels met een maximum-budget gewerkt, in plaats van de jaarlijkse vervangingsbehoefte te begroten, zoals vroeger gebeurde. Door op de uitgaven te sturen middels het spreiden van het onderhoud over de komende jaren en daarbij 70% te vervangen in plaats van 100% kunnen wij zwarte cijfers blijven schrijven binnen het Onderhoudsfonds. In paragraaf wordt dieper ingegaan op de achtergronden van deze maatregelen, alsmede op het toekomstperspectief. 2.2 Programma Bedrijfsvoering Het achterliggende doel van het programma Bedrijfsvoering is, dat de primaire processen binnen de organisatie effectief worden ondersteund en er goed kan worden samengewerkt met deelnemers en bestuur. De kosten die betrekking hebben op de bedrijfsvoering zijn onder andere: personeelskosten, secretariaatskosten, kantoorkosten en communicatie. Maar ook de aan- en verkoop van grond, de waterschapslasten en ruiverkavelingsrente worden verantwoord in dit programma. Het saldo van het programma Bedrijfsvoering valt ten bate/laste aan de Algemene Reserve. 9

10 2.2.1 Wat willen we bereiken en wat gaan we doen? Binnen dit programma willen we, behoudens onvoorziene zaken, vooral negatieve afwijkingen van de begroting voorkomen. Vanzelfsprekend daarbij is, dat wij onze taken naar behoren uitvoeren. Wij willen ervoor zorgen dat de interne organisatie op orde is, zodat wij de deelnemers en het bestuur kunnen adviseren en hun belangen kunnen behartigen op het gebied van de recreatie (water/land) Wat mag het kosten? Baten Lasten Resultaat voor bestemming Onvoorzien Toevoeging/onttrekking Algemene Reserve Resultaat na bestemming In de bovenstaande cijfers zijn de personele lasten de meest bepalende en veranderlijke factor. Op korte termijn moeten we rekening houden met vervanging door ziekte (2017 en 2018), hetgeen wordt opgevangen door onttrekkingen aan de Algemene Reserve. Verder wordt qua personele lasten ook rekening gehouden met de veranderingen die zich voordoen ten aanzien van de bemanning van de milieuboot. De huidige schipper gaat minder werken (Generatiepakt) en er komt een extra schipper bij (mei 2017). Daarentegen nemen de kosten van externe inhuur van schippers dan af. Dit alles betekent dat de programma s een andere onderlinge gewichtsverdeling krijgen, waar het gaat om hun aandeel in de totale lasten. Per 2019 worden de bijdragepercentages aan deze structurele veranderingen aangepast, zie het overzicht op pagina 4. Positieve of negatieve saldi op het programma Bedrijfsvoering worden standaard verrekend met de Algemene Reserve. Na twee jaar (vanaf 2019) vervallen de dubbele personele kosten. 10

11 2.3 Programma Waterrecreatie Onder het programma Waterrecreatie vallen alle taken die betrekking hebben op het beheer en onderhoud aangaande de infrastructuur op en om het water. De taken variëren van Dagelijks Onderhoud (DO), Planmatig Onderhoud (PO), Groenbeheer, Recreatieafvalinzameling, Bebakening van recreatievaarten tot een Uniforme Brug- en Sluisbediening, en dergelijke Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? Dagelijks Onderhoud Wij hebben in 2013 de lijn ingezet om het (kleine), dagelijkse onderhoud zoveel mogelijk zelf uit te voeren. Wij blijven deze lijn voortzetten. Door de inzet van onze Technisch Medewerker zijn de kosten voor het dagelijkse onderhoud, dat eerder door derden werd uitgevoerd, flink lager geworden. Tegelijk is het inzicht in de technische staat van onze voorziening juist sterk verbeterd. Hoewel de kosten voor DO de laatste twee jaar lager waren dan begroot, willen we als budget voor het jaar 2018 aanhouden, om onverwachte pieken in DO te kunnen opvangen. Vanaf 2019 verwachten we dat we de kosten voor het Dagelijks Onderhoud wel structureel iets verder naar beneden toe te kunnen gaan bijstellen. Hieronder wordt aan de hand van de vergelijking van de jaren 2012 tot en met 2016 helder weergegeven, dat de inzet van de Technisch Medewerker een besparing van de kosten laat zien. De lagere uitgaven in 2015 worden verklaard doordat in dat jaar minder onderhoud door de provincie Fryslân is gedaan. Daarnaast is in dat jaar een deel van het gedane werk door de provincie opgenomen in de post Groenbeheer en onderhoud (grondwerk). Dagelijks Onderhoud Onderhoud regulier, incl. schip, et cetera Personeelskosten Totaal * Prognose Planmatig Onderhoud In 2016 heeft Marrekrite haar Toekomstvisie 2020 gepresenteerd. Hierin wordt uitgebreid stilgestaan bij de vraagstukken en keuzes waar we mee te maken hebben als het gaat om het Planmatig Onderhoud. Zoals eerder al is opgemerkt zijn de innovaties op het gebied van de betonnen damwanden inmiddels afgerond en kunnen we vanaf 2017 en 2018 schaal gaan maken met het vervangen van damwanden. We voorzien op dit moment nog altijd dat we met een jaarlijks budget van maximaal uit de voeten kunnen. Omdat dit budget ruimer is dan de jaarlijkse bijdrage, wordt er aangevuld uit de Onderhoudsreserve. Deze pot is als bekend aardig gevuld, het logische gevolg van jaren van uitstellen van het onderhoud. Een budget van stelt ons in staat jaarlijks forse stappen te zetten, tegelijk lijkt een dergelijk bedrag wel zo ongeveer het plafond te zijn wat wij als organisatie goed kunnen besturen enerzijds en wat we binnen de aanbestedingsregels in de markt kunnen wegzetten anderzijds. Door allerlei omstandigheden kan het zijn dat er bepaalde jaren minder wordt besteed, dan het maximum. Tot nu toe is dit eerder de regel gebleken, dan de uitzondering. Onderstaande tabel geeft de stand van het Onderhoudsfonds weer indien gewerkt wordt met dit vaste budget en rekening houdend met het te verwachten begrotingsresultaat op het programma Waterrecreatie. Het Onderhoudsfonds neemt in eerste instantie af, maar blijft een positief saldo schrijven. Vanaf 2026 gaat het Onderhoudsfonds zelfs weer langzaam groeien, 11

12 hetgeen mogelijk op termijn tot een structurele verlaging van de bijdragen zou kunnen leiden. Overzicht van speerpunten en concrete maatregelen De keuzes die in de vervangingsopgave worden gemaakt, worden getoetst aan onderstaand kader, bestaande uit een aantal regels en concrete maatregelen. Dit kader is uitgewerkt in de Toekomstvisie Marrekrite 2020, welke op 7 april 2016 aan het AB is gepresenteerd. Algemene kader: richtinggevende regels a) Stevig blijven inzetten op onderzoek (tellingen, eigen observaties, provinciale monitoringscijfers) naar gebruik van voorzieningen (1) en op toekomst / trends watersport in Fryslân in algemene zin (2). b) Zoveel mogelijk aansluiten op fiets- en wandelstructuren. c) Nieuwe plekken realiseren; elders dezelfde meters inleveren door inkorten daar waar dat verantwoord is, om te zorgen voor optimale spreiding in Fryslân. d) Zoveel mogelijk locaties behouden, maar afslanken per locatie. e) Waar mogelijk eigendom van percelen afstoten. f) Damwanden in principe behouden en vervangen door betonnen exemplaren. g) Steigers waar mogelijk vervangen door betonnen damwanden (in overleg met terreinbeheerders en rekening houdend met natuurdoelen). h) Aanmeergedrag beïnvloeden (aansluiten en dubbelen). Concrete maatregelen 1) Bestaande tuigsteigers niet meer vervangen, uitzonderingen daargelaten. 2) Kritisch kijken welke steigers-zonder-oplopen zouden moeten worden gehandhaafd. Zoveel mogelijk met de wal en achterland verbinden. 3) Wegens overcapaciteit jaarlijks 30% van de te vervangen aanlegvoorzieningen afslanken, specifieke situaties respecterend. 4) Het naar 2018 toe realiseren van in totaal 100 MarBoeien. 5) Het realiseren van palen voor grote schepen bij minimaal 10% van de vervangingen. 6) Jaarlijks minimaal vijf nieuwe kanovoorzieningen realiseren (i.c.m. damwanden). 12

13 Groenbeheer Wie de begrotingen van afgelopen jaren en andere bestuursstukken erop na slaat, ziet onze zorgen verwoord in onze ambitie om het groenonderhoud op het gewenste peil te brengen en te houden. Op deze plaats wordt de discussie op dit onderwerp beperkt tot de conclusie dat het roer ons inziens per 2018 radicaal om moet. Wij zien 2017 als een overgangsjaar waarin we ons voorbereiden om het groenonderhoud volledig in eigen beheer te nemen. We hebben op dit moment met Empatec nog een totaalcontract waarin het SW-bedrijf alle mensen en middelen verstrekt en het werk uitvoert. Deze contractvorm kan echter geen standhouden. Empatec heeft aangegeven niet meer in de benodigde werkschepen te kunnen investeren en ook het aannemen van de voorman van de ploeg kan niet worden gerealiseerd. Dit maakt dat wij geen andere keuze hebben dan naar een ander model over te stappen en zelf te investeren in de voorman en de middelen en de machines. Empatec wordt voor ons vanaf 2018 puur een detacheerder van SW-personeel. In onze begroting maakt deze wijziging van beleid, hoe fors die ook is, qua totale lasten niet zoveel uit. Zodra de eigen ploeg echter op stoom komt, verwachten wij dat wij zeker in de wintermaanden allerlei klussen zelf kunnen gaan doen, die we nu nog uitbesteden aan derden. Hoewel we de eerste tijd qua kosten ongeveer gelijk zullen uitkomen en op termijn een aantal efficiencyslagen kunnen maken, waardoor we per saldo verder kunnen bezuinigen, zal er ook een flinke verschuiving van posten binnen de begroting te zien zijn. Zo zullen de personele kosten flink stijgen, alsmede de investeringen in materieel. Tegelijk gaat het bedrag dat jaarlijks aan Empatec voor de detachering wordt betaald naar verwachting met circa 50% naar beneden, van naar circa De afgelopen jaren heeft Marrekrite steeds weer laten zien dat het in eigen beheer nemen van activiteiten weliswaar tot uitbreiding van personeel leidt, maar tegelijk tot een veel zekerder bedrijfsvoering, een flinke kwaliteitsimpuls en per saldo ook tot een verlaging van de totale kosten. Dit was het geval toen de Technisch Medewerker op het water werd aangesteld en tevens het geval toen de schipper van de milieuboot werd binnengehaald. Deze beide stappen leveren ons elk jaar weer een besparing van ruim op, terwijl onze sturing op deze activiteiten ook sterk is toegenomen. Hetzelfde beeld zal aftekenen als wij de voormanhovenier die door Empatec op de ploegen is gezet, binnen Marrekrite aannemen. Hierdoor wordt onze bedrijfsvoering ook op dit terrein betrouwbaarder en nemen onze kosten af. Het realiseren van onze groen- en grondbeheerzaken wordt in 2018 begroot op In de jaren hierna verwachten we dat er besparingen mogelijk zijn als gevolg van synergetische effecten. Deze besparingen en verschuiving van personeelskosten naar het programma Bedrijfsvoering zijn nog niet verwerkt in deze begroting, omdat de exacte kosten nog niet helder zijn. Recreatieafval Wat het ophalen van het recreatieafval betreft, hier zien we in allerlei opzichten parallellen met het hierboven onder Groenonderhoud geschetste beeld. Ook op dit terrein zien we, zij het om heel andere redenen, de noodzaak om het model aan te passen. De schipper wil graag profiteren van het zogenaamde Generatiepakt, wat maakt dat hij in uren 50% zal minderen. Door een nieuwe jonge schipper aan te stellen, borgen we de continuïteit en maken we de milieuboot ook in de wintermaanden inzetbaar. In de winter wordt de jonge schipper toegevoegd aan de eigen ploeg waardoor wij op allerlei kosten kunnen bezuinigen die we nu nog aan derden kwijt zijn (zie bovenstaand, Groenonderhoud). 13

14 Ook met deze maatregel nemen onze personele lasten verder toe, maar lopen we op andere fronten juist op kosten in. Per saldo kunnen we efficiënter werken en wat belangrijker is, vooral ook betrouwbaarder. Dat raakt aan een andere parallel tussen het groenonderhoud en het vuilnis ophalen: deze twee activiteiten zijn, samen met het onderhoud aan onze voorzieningen, het meest bepalend voor het positieve imago dat wij als organisatie hebben. Wij kunnen ons hier geen missers veroorloven en dat vraagt bijpassende maatregelen. Recreatieafvalinzameling Jaarlijkse kosten Personeelskosten Totaal * In 2013 is de milieuboot voor aangekocht. Dit waren eenmalige kosten, die jaarlijks worden afgeschreven. ** Prognose Adviescommissies-werkgroepen In 2016 is een start gemaakt met een werkgroep Camperen, Kamperen & Handhaving. In de werkgroep zitten ook R&T-ambtenaren, die de regio s in de provincie vertegenwoordigen. Zij denken mee over voorstellen die moeten bewerkstelligen dat zaken rondom de betreffende domeinen goed geregeld worden, bij voorkeur zo uniform mogelijk. In overleg met de provincie is besloten dat Marrekrite het taakveld bedieningstijden bruggen en sluizen weer op zich neemt. Vanouds lag deze taak ook bij ons, maar door de inspanningen rondom Het Friese MerenProject is aan dit onderwerp de laatste jaren vanuit Marrekrite wat minder aandacht besteed. De werkgroep Harmonisatie Brug- & Sluisbediening is daarom nieuw leven ingeblazen. Deze werkgroep buigt zich over zaken als de jaarlijkse starttijden van de bediening, een nieuw bedieningsregime voor Fryslân, en dergelijke. Voor de komende jaren wordt voor de activiteiten van beide werkgroepen een bescheiden budget van 5000 begroot Wat gaat het kosten? Baten Lasten Resultaat voor bestemming Onvoorzien Onttrekking Onderhoudsfonds Resultaat na bestemming Het Planmatig Onderhoud wordt voor de komende jaren gebudgetteerd op per jaar. In 2021 wordt deze post teruggebracht naar en vanaf 2022 naar Voor 2018 bestaan de overige lasten ter grootte van uit kosten ten behoeve van het Dagelijks Onderhoud ( ), het Groenbeheer ( ), de Recreatieafvalinzameling ( ) en de Werkgroep Brug- & Sluisbediening ( 5.000). De baten nemen vanaf 2018 af, aangezien de post Opbrengsten Maandagronde (vuilnisvaren) naar het programma Bedrijfsvoering zijn doorgeschoven. 14

15 Vanaf 2019 is er sprake van een aanpassing in de percentuele toebedeling van de bijdragen over de verschillende programma s. Er gaat dan minder geld naar het programma Waterrecreatie, zie pagina 4. De deelnemersbijdrage wordt in de meerjarenbegroting vanaf 2021 weer geïndexeerd met 2%. Helder is dat jaarlijks een beroep moet worden gedaan op het Onderhoudsfonds (dat hier ook voor bedoeld is). Daar staat tegenover dat het positieve saldo van het Programma Wimpels, Donaties & Vrijwilligers ten gunste valt aan het Onderhoudsfonds. Negatieve saldi op het programma Waterrecreatie worden verrekend met het Onderhoudsfonds. 15

16 2.4 Programma Landrecreatie Binnen dit programma valt het beheer en onderhoud van het fietsknooppuntennetwerk, het wandelknooppuntnetwerk en andere routestructuren, nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van de infrastructuur voor de landrecreatie en het coördineren van nieuwe en bestaande routes in Fryslân. In juni 2014 heeft het Algemeen Bestuur besloten dat de Marrekrite op het land haar taken mag verbreden met de aanleg van routestructuren. Gemeenten en provincie betalen de aanleg van routestructuren op projectbasis en de onderhoudskosten worden door gemeenten gedekt. Over dit laatste worden bij de aanleg van netwerken afspraken met de gemeenten gemaakt Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? In 2015 is het onderhoud voor een periode van drie jaar ( ) aanbesteed. In deze aanbesteding is zowel het onderhoud van de fietsknooppunten als de wandelknooppunten opgenomen. De aannemer moet in de uitvoering gebruik maken van de SW. Sinds 2015 wordt het onderhoud elk jaar in één uitgebreide voorjaarsronde uitgevoerd, in plaats van in twee rondes, wat eerder het geval was. Incidentele meldingen (schades e.d.) worden jaarrond (continu) verholpen. Inmiddels is gebleken dat het aantal schademeldingen niet groter is geworden, nu er maar één onderhoudsronde plaatsvindt. Deze opzet werkt dus goed en is efficiënter dan de eerdere opzet. De bijdrage van de gemeenten aan dit onderhoudscontract kan verschillen met de bijdrage zoals die vermeld staat in de bijlage, omdat er sprake kan zijn van een toename van het aantal wandelknooppunten. Uitbreiding van het netwerk betekent ook hogere beheerskosten. In principe moet het werk voor 2018 en verder opnieuw aanbesteed worden. In 2017 en 2018 wordt het fietsknooppuntnetwerk echter compleet vernieuwd (zie onderstaande toelichting op het project Routenetwerk Fryslan bij de tijd en compleet). Omdat de uitvoering hiervan in 2018 nog in volle gang is, is het niet zinvol om het onderhoud voor dat jaar aan te besteden. Wij zullen de gemeenten nog een voorstel voorleggen, waarin wij vragen om weliswaar rekening te houden met de jaarlijkse budgetten voor de onderhoudsronde, echter met het verzoek deze middelen aan te mogen wenden binnen het eerdergenoemde project in 2017 en 2018 rondom de fiets- en wandelinfrastructuur. Met de eenmalige bijdrage vanuit de provincie van circa voor dit project, is er namelijk nog wel een gat in de financiering. Zeker als ook alle benodigde TOP s meteen moeten worden gerealiseerd. Zonder TOP s heeft ons netwerk niet het gewenste niveau. De TOP s zijn de poorten van het netwerk, hier stappen mensen in, op en over. De gedachte is het onderhoud van de netwerken voor 2019 opnieuw aan te besteden, tenzij tegen die tijd blijkt dat we ook dit type onderhoud beter in eigen beheer kunnen gaan doen. Het is echter nog veel te vroeg om aan te kunnen geven of die casus levensvatbaar is. Routenetwerken Fryslan bij de tijd en compleet 2017 en 2018 staan in het teken van de uitvoering van een deel van het projectplan Zwerven door Fryslan. De provincie heeft hiervoor in de loop van 2016 een bijdrage beschikbaar gesteld van onder de vlag Routenetwerk Fryslan bij de tijd en compleet. Dit geld is bedoeld voor drie deelprojecten: - Vernieuwen van het fietsknooppuntnetwerk en daarmee de huidige vijf regio s ombouwen naar één fietsknooppuntnetwerk Fryslân. Het fietsknooppuntnetwerk staat in de meeste regio s nu ruim 10 jaar en de levensduur van een groot deel van de bebording is daarmee verstreken. 16

17 - Het realiseren van het wandelknooppuntnetwerk in de laatste witte vlekken in de provincie. - Het opstellen van een plan van aanpak hoe het concept van Friese rustpunten/ pypskoften/wolkom-adressen over de provincie uitgerold kan worden. De daadwerkelijk uitvoer is afhankelijk van andere partijen. Dit project sluit aan op de ambitie van de provincie om de basisinfrastructuur compleet te maken en Fryslân als meest gastvrije provincie op de kaart te zetten. De gemeenten worden betrokken bij de uitvoering van het plan en krijgen daardoor ook tijdig inzicht in eventuele kosten. We zetten daarbij in op een aanpak per gebied, aansluitend bij de Streekwurk-regio s. In 2016 is een pilot gestart met de ontwikkeling van drie toeristische overstappunten in Bakkeveen, Delfstrahuizen en Earnewâld. Deze zijn begin 2017 geplaatst. Toeristische overstappunten zijn startplaatsen voor de toerist en recreant om over te stappen op andere modaliteiten om Fryslân te ontdekken. Aan de hand van een evaluatie van deze drie locaties en de eerder opgestelde Kadernotitie TOP s wordt het bestuur een voorstel gedaan hoe wij de verdere ontwikkeling van toeristische overstappunten zien. De toeristische overstappunten moeten een logische plek krijgen in het integrale plan basisinfrastructuur. Dit cruciale punt is hierboven ook al genoemd. De netwerken, TOP s en provinciale routedatabase die Marrekrite beheert, zijn opgenomen in ons beheerprogramma C-TIP. De gegevens worden digitaal uitgewisseld met de nieuwe koepeldatabase van Merk Fryslân. Derden zoals Merk en regionale VVV s kunnen de informatie uit deze koepeldatabase benutten voor marketingdoeleinden Wat gaat het kosten? Baten Lasten Resultaat voor bestemming Onvoorzien Toevoeging Landrecreatiefonds Resultaat na bestemming Het project Routegebonden Recreatie Zuidoost Fryslân is niet verwerkt in de bovengenoemde cijfers voor De totale begroting van het project komt neer op een bedrag van In de jaarrekening 2016 wordt het positieve verschil opgenomen als overlopende passiva, zodat dit saldo voor 2017 ingezet kan worden om het project af te ronden. Aan het einde van het project volgt een financiële rapportage. Voor de uitvoering van het project Routenetwerk Fryslân bij de tijd en compleet (opgenomen in deze begroting) is tijdelijk een projectmedewerker Landrecreatie aangetrokken om de coördinator Landrecreatie te ondersteunen. De kosten voor deze projectmedewerker worden betaald uit de provinciale bijdrage voor het project en drukken daarmee niet op de begroting van het programma Landrecreatie. 17

18 In de begroting is ook rekening gehouden met de incidentele kosten in het onderhoud van het fiets- en wandelknooppuntennetwerk. Alle kosten, of het nu vast onderhoud of incidenteel onderhoud is, worden een op een doorberekend aan de betreffende gemeenten. Positieve en negatieve saldi op het programma Landrecreatie worden in principe verrekend met het Landrecreatiefonds. Projecten zoals Routegebonden Recreatie Zuidoost, Routenetwerk Fryslan bij de tijd en compleet, e.d. vallen buiten dit stramien. 2.5 Programma Baggeren Het doel van het programma Baggeren is tweeledig. De deelnemers die aan het Baggerfonds bijdragen, kunnen eens per drie jaar een beroep op het fonds doen (33% van de kosten met een maximum van ). Daarnaast wordt er geld aan het Baggerfonds onttrokken om mee te kunnen liften met baggerprojecten van derden (veelal de provincie), om zodoende de ligplaatsen bereikbaar te houden. De maximale jaarlijkse bijdrage is Dit bedrag wordt al jaren niet meer geïndexeerd. Het Baggerfonds en de bijbehorende bijdrage loopt tot 31 december Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? Het bestuur moet een besluit nemen over de continuering van het Baggerfonds en de aanpassing van de verouderde bijdragenregeling. Tijdens de Algemeen Bestuursvergadering van 29 juni 2017 zal dit aan de orde komen. In de Begroting 2018 gaan we er vanuit dat het Baggerfonds wordt gecontinueerd en dat het bestuur tevens instemt met de bijdragenregeling. In ieder geval tot 31 december 2017 dient het Baggerfonds twee doelen: 1) Het fonds fungeert voor de meebetalende deelnemers als spaarpot, waaruit zij eens in de drie jaar maximaal kunnen trekken ten behoeve van een lokaal project. Een dergelijk baggerproject moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. Elk project wordt besproken binnen het Dagelijks Bestuur. Op dit moment wordt bijna geen gebruik meer van gemaakt van deze toepassing van het fonds, omdat praktisch alle vaarwegen zijn overgedragen aan de provincie. Dit doel kan bij de continuering van het Baggerfonds komen te vervallen. 2) Het fonds wordt ook gebruikt om Marrekrite-aanlegplaatsen op diepte te brengen. Aangezien dergelijke baggerprojecten relatief kostbaar zijn, lift Marrekrite over het algemeen mee met projecten van bijvoorbeeld de provincie Fryslan. Het gebeurt tot nu toe zelden dat Recreatieschap Marrekrite baggerprojecten zelfstandig laat uitvoeren. Het op diepte brengen van Marrekrite-ligplaatsen lijkt bij de continuering van het Baggerfonds het belangrijkste, en wellicht zelfs, enige doel. Voor Recreatieschap Marrekrite betekent dit het baggeren tot vier meter voor de aanlegplaats en over de hele lengte van de aanlegplaats. Jaarlijks stort het merendeel van de deelnemers een bijdrage in het Baggerfonds. Alleen gemeenten die aan het fonds bijdragen, hebben trekkingsrechten. De totale jaarlijkse storting in het fonds is De provincie Fryslân betaalt hiervan 45%. De gemeenten Het Bildt, Harlingen, Franekeradeel, Menameradiel en Achtkarspelen betalen sinds hun de toetreding tot de GR Marrekrite (2012) geen baggerbijdrage, omdat toen: 1. op korte termijn alle vaarwegen over zouden gaan naar de provincie; 2. de huidige bijdrageregeling niet kon worden toegepast op de nieuwe deelnemers; 3. een eventuele nieuwe bijdrageregeling al per 2016 zou worden ingesteld. Heerenveen betaalt sinds 2014 een beperkte bijdrage voor de ligplaatsen die naar aanleiding 18

19 van de herindeling van de gemeente Boarnsterhim zijn overgenomen. Met ingang van 2018 gaan deze deelnemers wel betalen, mits er aanlegvoorzieningen in de gemeente zijn. Aangezien enige doel van het Baggerfonds het op diepte houden van Marrekriteligplaatsen is, lijkt het logisch de nieuwe bijdrageregeling te baseren op het aantal meters ligplaats in de betreffende gemeenten. De provincie blijft, net als bij de bijdrage waterrecreatie, circa 45% van de bijdrage betalen. De aangepaste bijdragen zijn te vinden in de bijlage Wat gaat het kosten? Baten Lasten Resultaat voor bestemming Onvoorzien Toevoeging/onttrekking Baggerfonds Resultaat na bestemming Jaarlijks is er een vast budget voor baggeren ( ). Marrekrite beschikt op dit moment nog niet over een beeld van de baggeropgave voor de komende jaren en dus kan er niet worden gesteld of deze bijdrage voor de komende jaren toereikend is of niet. In 2016 is daarom in kaart gebracht welke Marrekriteligplaatsen gebaggerd moeten worden. Op dit moment wordt gewerkt aan een vertaling van deze analyse in een meerjaren-opgave. Ook als er een beter beeld is van de meerjarige opgave op het vlak van baggeren, blijft het lastig om jaarlijks exact te begroten wat er op dit domein zal worden uitgegeven. Dat komt puur omdat wij ons in baggerwerken volgend opstellen. Wij zijn afhankelijk van de planning van derden afhankelijk. Dit pleit voor een voortzetting van de huidige systematiek. Zodra zich een kans voordoet om mee te liften met het werk van anderen, wordt het bestuur middels een voorstel gevraagd hierin te participeren. Positieve / negatieve saldi op het programma Baggeren worden verrekend in het Baggerfonds. 19

20 2.6 Programma Ontwikkelingen Hieronder vallen alle nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van voorzieningen van Marrekrite en de infrastructuur voor de water- en landrecreatie. Jaarlijks worden, indien van toepassing, relevante projectvoorstellen ter goedkeuring aan het bestuur voorgelegd. Het beoogde effect van de ontwikkelingen draagt bij aan het aantrekkelijker maken van Fryslân als provincie voor water- en/of landrecreatie, waardoor het leefklimaat van de inwoners verbetert en het toerisme wordt bevorderd Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? Voor 2018 en 2019 worden middelen onttrokken aan het Ontwikkelingsfonds voor de verdere ontwikkeling van de website/app ( ). In 2018 wordt ook verder geïnvesteerd in de achterkant van de MarBoei via de website en de hiermee verbonden publicaties in het blad Moanne ( 7.500). Daarnaast is een tijdelijke medewerker op detacheringsbasis aangetrokken voor de jaren 2016 t/m 2018 ( ). Tenslotte zijn er jaarlijks nader in te vullen budgetten opgenomen voor ontwikkelingen/innovaties op de domeinen water ( 4.750) en land ( 2.500). Indien nodig kan het bestuur beslissen extra geld uit het Ontwikkelingsfonds in te zetten voor bijvoorbeeld het aanleggen van nieuwe ligplaatsen. In 2017 ontwikkelen we onder andere ligplaatsen in het Lauwersmeer, de Aldegeaster Brekken, et cetera Wat gaat het kosten? Baten Lasten Resultaat voor bestemming Onvoorzien Onttrekking Ontwikkelingsfonds Resultaat na bestemming Positieve en negatieve saldi op het programma Ontwikkelingen worden verrekend in het Ontwikkelingsfonds. 2.7 Programma Wimpels, donateurs en vrijwilligers Dit programma behelst alles wat te maken heeft met het verkopen van wimpels en met de donateurs die de Marrekrite extra steunen. Ook de vrijwilligers van de Marrekrite maken deel uit van dit programma, omdat zijn veelal betrokken zijn bij de verkoop van wimpels Wat willen we bereiken en wat willen we gaan doen? Wimpels Watersporters dragen bij aan het in stand houden van de Marrekritevoorzieningen door het vrijwillig kopen van een wimpel. Het bestuur heeft besloten om de wimpelprijzen voor een aantal jaren te bevriezen. Dit betekent dat de standaardwimpel 15 kost. De middelgrote en grote wimpels kosten respectievelijk 20 en 25. De verwachting is dat de baten en de lasten de komende jaren ongeveer gelijk blijven. 20

21 Donateurs Het aantal donateurs varieert al een aantal jaren tussen de 400 en 500 watersporters. Deze watersporters dragen door hun donateurschap net even iets meer bij aan het in stand houden van Marrekritevoorzieningen. Door 22 (of meer) over te maken ontvangen donateurs een wimpel en in ieder geval vier keer per jaar onze Nieuwsbrief. Ook voor het donateurschap geldt, dat rekening is gehouden met een handhaving van de bestaande prijs. Vrijwilligers Na een aantal professionaliseringsslagen in de afgelopen jaren, is er momenteel sprake van een stabiele, positieve groep vrijwilligers (circa 30 mensen) die ons op goede wijze aanvult in onze werkzaamheden, met name op het vlak van de wimpelverkoop en het toezichthouden. Hoewel niet in groten getale, kan Marrekrite toch elk jaar weer rekenen op een aantal nieuwe mensen dat zich aanmeldt als vrijwilliger. Daar staat tegenover dat er elk jaar ook een aantal mensen stopt als gevolg van leeftijd, gezondheid, en dergelijke. Het is heel helder dat ook Marrekrite in de toekomst rekening zal moeten houden met een geleidelijke afname van het aantal actieve vrijwilligers. In onze keuzes en afwegingen proberen wij hierop in te spelen. Vanouds vinden er jaarlijks enkele vergaderingen met de vrijwilligers plaats om de betrokkenheid te borgen en informatie te vergaren. Onder de vrijwilligers is veel kennis aanwezig die voor de bedrijfsvoering nuttig is. Als organisatie zijn wij niet alleen trots op onze vrijwilligers, in veel opzichten hebben wij belang bij hun kennis en inzet Wat gaat het kosten? Baten Lasten Resultaat voor bestemming Onvoorzien Toevoeging Onderhoudsfonds Resultaat na bestemming Positieve en negatieve saldi op het programma Wimpels, Donateurs & Vrijwilligers worden verrekend met het Onderhoudsfonds. 2.8 Programma Algemene Dekkingsmiddelen Het saldo van dit programma is altijd 0, omdat de deelnemers onze btw betalen via het BTW Compensatiefonds. Het btw-bedrag is hoger of lager naar gelang de fluctuatie van onze investeringen. 21

22 3 Paragrafen Lokale heffingen Bij recreatieschap Marrekrite is geen sprake van Lokale Heffingen Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is het vermogen om de financiële risico s van de GR Marrekrite te kunnen opvangen, zonder dat dit directe gevolgen heeft voor de lopende bedrijfsvoering. Om te kunnen bepalen of het weerstandsvermogen per 31 december 2016 van de Marrekrite toereikend is, dient te worden beoordeeld welke risico s recreatieschap Marrekrite loopt en wat de mogelijke (financiële) impact van deze risico s zijn. Het eigen vermogen, voor resultaatbestemming 2016, bedraagt per 31 december 2016: Bedragen x Overzicht reserves en fondsen Algemene reserve 150 Onderhoudsfonds Landrecreatiefonds 34 Baggerfonds Ontwikkelingsfonds 448 Totaal Algemene reserve De Algemene reserve dient ter dekking van de onvoorziene uitgaven, in het bijzonder de onvoorziene overheadkosten. Voor de onderhouds- en baggeractiviteiten zijn bestemmingsreserves en fondsen gevormd. Marrekrite is een GR waarbij de overhead van beperkte omvang is en in belangrijke mate bestaat uit het personeel en de vaste organisatiekosten. Het grootste risico voor Marrekrite is dat als gevolg van ziekte, vertrek of uitval, extra of duurder personeel (bijvoorbeeld inhuur van interim-personeel of uitzendkrachten) moet worden aangetrokken om de continuïteit van de bedrijfsvoering te kunnen blijven garanderen. De kans dat dit risico zich voordoet is, gelet ook op de huidige ontwikkelingen waarbij sprake is van een langdurig zieke werknemer, redelijk groot aanwezig. Voorzichtigheidshalve wenst Marrekrite voor dit risico een reserve ter grootte van 50% van de jaarlijkse personeelskosten aan te houden. De werkelijke personeelskosten bedragen over 2016 circa en dit resulteert in een benodigde weerstandscapaciteit van De huidige omvang van de algemene reserve bedraagt per 31 december 2016 ongeveer , waardoor geconcludeerd kan worden dat de huidige algemene reserve ongeveer lager bedraagt is dan gewenst. Marrekrite verwacht op korte termijn de algemene reserve op niveau te kunnen brengen. Vanwege de langdurige ziekte en de noodzakelijke vervanging komt de Algemene reserve onder druk te staan. Het Algemeen Bestuur wordt daarom op donderdag 29 juni

23 voorgesteld een deel van het positieve saldo 2016 anders te bestemmen en toe te voegen aan de Algemene Reserve. Ditzelfde bedrag wordt dan in mindering gebracht op het Onderhoudsfonds. Deze wijziging is nog niet doorgevoerd in deze begroting. Eventuele materiële risico s in de vaste organisatiekosten wordt door Marrekrite als beperkt geschat, omdat hier in belangrijke mate sprake is van flexibiliteit, dan wel dat deze kosten grotendeels zijn afgedekt via verplichte verzekeringen. Marrekrite is gevestigd in een huurpand, waarbij de jaarlijkse huurkosten in relatie tot de begrote lasten, beperkt van omvang zijn. Bestemmingsreserves en -fondsen De bestemmingsreserves- en fondsen van De Marrekrite hebben tot doel om het meerjarig onderhoud aan aanlegvoorzieningen en fiets- en wandelknooppunten, alsmede bepaalde baggerwerkzaamheden te financieren. Het risico bestaat dat, als gevolg van uitstel van onderhoudswerkzaamheden of extreme weersomstandigheden, de (technische) staat van voorzieningen en knooppunten kan verslechteren. Om te kunnen beoordelen of de bestemmingsreserves en -fondsen toereikend zijn, heeft Marrekrite voor deze verschillende taakvelden een meerjaren-onderhoudsprogramma opgesteld. Overigens heeft het Dagelijks Bestuur en de directie hierbij de mogelijkheid om af te wijken van het opgestelde onderhoudsprogramma. In nood kan per direct besloten worden om niet, of gedeeltelijk niet tot vervanging over te gaan of te wachten tot Marrekrite over voldoende liquiditeiten beschikt om het onderhoud uit te kunnen voeren. Dit past ook binnen het beleid van het Algemeen Bestuur/de deelnemers van Marrekrite om het onderhoud uit eigen middelen te financieren en hiervoor geen langlopende financieringen af te sluiten. Aanwezige stille reserves Naast bovenstaande reserves beschikt Marrekrite ook over meerdere kavels landbouwgrond. In het verre verleden zijn deze gronden veelal om niet verkregen en niet op de balans gewaardeerd, aangezien het BBV dit niet toestaat. Afhankelijk van wijzigingen in de toekomstige bestemming van deze kavels, kan Marrekrite besluiten om overbodige gronden te verkopen aan boeren (en/of andere belangstellenden). De omvang van de stille reserves op dergelijke overtollige kavels is op de balansdatum niet bepaald. Financiële kengetallen Voor Marrekrite zijn alleen de kengetallen netto-schuldquote (artikel 11 lid 2, sub d, 1a BBV), solvabiliteit en structurele exploitatieruimte van toepassing. Het kengetal netto-schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen (artikel 11 lid 2, sub d, 1b BBV) is niet berekend, omdat deze dezelfde uitkomst heeft als de netto-schuldquote 1a. De overige kengetallen zoals opgenomen in artikel 11 BBV, waaronder grondexploitatie en belastingcapaciteit, zijn niet van toepassing voor Marrekrite en zijn derhalve in dit hoofdstuk niet verder uitgewerkt. 23