Cystectomie met aanleggen van een urostoma

Transcriptie

1 Cystectomie met aanleggen van een urostoma SAP 15734

2 Az Damiaan vzw, september Niets uit deze brochure mag worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming. Deze brochure bevat algemene informatie en is bedoeld als aanvulling op het gesprek met uw zorgverlener. 2

3 Beste mevrouw Beste mijnheer Er werd bij u een kwaadaardig gezwel in de blaas en/of de urineleiders vastgesteld. Rekening houdend met uw algemene toestand en de karakteristieken van de tumor werd beslist om de blaas te verwijderen (cystectomie). Wat houdt dit in? Bij deze ingreep verwijdert de chirurg de blaas en het omliggend vetweefsel, evenals de lymfeklieren langs de grote bloedvaten in het kleine bekken. Bij de man wordt de prostaat en de zaadblaasjes mee weggenomen. Bij de vrouw kan beslist worden om ook de baarmoeder, de eierstokken en de eileiders te verwijderen. Indien het gezwel nog aanliggende organen heeft aangetast (bv. darm, bloedvaten) zal een uitgebreidere procedure plaatsvinden. Na het wegnemen van de blaas moet de urine op een andere manier afgeleid worden. Meestal gebeurt dit via een Brickerderivatie waarbij een kunstmatige uitgang (stoma) gemaakt wordt om de urine langs buiten af te voeren. Met behulp van een stuk dunne darm (10-15cm) wordt een nieuwe uitgang (urostoma) gemaakt aan de rechterkant van de buikwand. Hierover komt het stomazakje dat aan de huid gekleefd is. De 2 urineleiders worden op de dunne darm ingeplant en zorgen zo voor de afvloei van urine. 3

4 Indien mogelijk wordt er gebruik gemaakt van het da Vinci robotsysteem. Dit biedt volgende voordelen: Korter verblijf in het ziekenhuis Minder pijn Minder bloedverlies Minder littekens Sneller herstel Minder kans op infecties Gevolgen van de operatie U hebt geen controle meer over het plassen. De urine loopt continu af in het stomazakje. U hebt niet meer het gevoel dat uw blaas vol is. U dient het zakje regelmatig te ledigen. s Nachts kunt u gebruik maken van een grotere opvangzak zodat u niet moet opstaan. Psychische beleving Vóór de operatie leeft u vaak in een periode van stress en spanning. Voor sommige patiënten komt de diagnose vrij plots en onverwacht, anderen zijn al langere tijd in opvolging voor bijvoorbeeld blaaspoliepen. De beslissing voor deze ingrijpende operatie kan zwaar doorwegen op u en uw gezin. Weet dat u in het ziekenhuis een beroep kunt doen op een sociaal werker en/of psycholoog om u hierbij te ondersteunen. Tijdens de opname komen zij bij u langs. Zij kunnen u eventueel ook doorverwijzen voor professionele ondersteuning in uw eigen omgeving. 4

5 Behandelingsverloop Preoperatieve voorbereiding Na het doktersbezoek wordt u gevraagd om uw kamerreservatie administratief te regelen bij de dienst inschrijvingen. Daarna wordt u doorverwezen naar de preoperatieve raadpleging anesthesie waar uw preoperatief dossier ingevuld wordt. Vermeld zeker indien u bloedverdunners inneemt. Eventueel worden bijkomende onderzoeken (bloedafname, elektrocardiogram) uitgevoerd. Deze onderzoeken kunt u ook via de huisarts laten doorgaan enkele dagen vóór de ingreep. Indien u veel gewicht verloren heeft op korte termijn, kunt u doorverwezen worden naar een diëtist. Het wordt ten stelligste aangeraden om tabak en alcohol te vermijden in voorbereiding van uw operatie. De tabakoloog kan u hierin begeleiden. Na de consultatie bij de uroloog krijgt u een afspraak bij de zorgconsulente uro-oncologie. Zij kan uw verdere vragen beantwoorden en geeft u verdere informatie over uw opname en verloop van de behandeling. Het is belangrijk dat u voldoende fysieke activiteiten blijft uitvoeren. Wandelen, zwemmen fietsen worden dagelijks aanbevolen. Dit verbetert uw algemene gezondheidstoestand. 3 dagen vóór de ingreep thuis Als voorbereiding op uw ingreep wordt gevraagd om 3 dagen op uw voeding te letten. Dit houdt in dat u restenarm probeert te eten. Een voorbeeld met wat mag en wat niet mag vindt u in bijlage. Dit biedt het voordeel dat er tijdens de ingreep minder voedselresten in de darm aanwezig zijn. Onderhoud ook hier nog uw fysieke activiteit 5

6 Opname in het ziekenhuis Voor de ingreep Ofwel wordt u de dag vóór de ingreep of de ochtend van de ingreep opgenomen. U meldt zich aan bij de kiosken met uw identiteitskaart voor opname-hospitalisatie. Men begeleidt u naar uw kamer op de zorgeenheid. Volg de richtlijnen van uw arts i.v.m. nuchter zijn (6 uur vóór ingreep). Op uw kamer maakt de verpleegkundige uw dossier verder in orde. U krijgt ook antitrombosekousen en de operatiestreek wordt geschoren. 3 uur vóór de ingreep krijgt u nog een energierijk drankje. Vanaf dit ogenblijk mag u niets meer eten of drinken. Vóór de operatie leert de kinésist u het juist gebruik van het triflow apparaatje aan. Zo kunt u na de operatie onmiddellijk starten met de ademhalingsoefeningen. Dit verkleint de kans op longproblemen. Er wordt nog een bloedafname uitgevoerd om zo nodig bloed te kunnen toedienen na de operatie. 6

7 Naar de operatiezaal Wanneer het uw beurt is, wordt u in bed naar de voorbereidingsruimte van de operatiezaal gebracht. Hier nemen de verpleegkundigen van de operatiezaal het over. Zij begeleiden u verder. U ontmoet tevens de anesthesist die u in slaap brengt en u verder bewaakt tijdens de operatie. Naar de Mid Care Unit (MCU) Na de operatie verblijft u enige tijd in de ontwaakruimte. Van hieruit gaat u naar de dienst Mid Care. Dit is een intensieve afdeling waar men u via monitoring beter kan observeren. Hier is het bezoek beperkt. U verblijft er meestal 1 of 2 nachten. De dag van de ingreep krijgt u niets te eten. U krijgt vocht via het infuus en hebt mogelijks een maagsonde. Deze wordt, zodra het kan, verwijderd. Daarna wordt de voeding langzaam weer opgestart. Kauwen bevordert de speekselvorming en zo de darmperistaltiek. Een pijnpomp houdt de pijn onder controle. Dit biedt het voordeel dat u deze zelf gedeeltelijk kan bedienen. Heb geen schrik want u kunt nooit teveel medicatie toedienen, dit is een beveiligd systeem. Het is belangrijk dat u geen pijn hebt want dit bevordert het genezingsproces. De kinesist komt langs voor ademhalingsoefeningen en bewegingsoefeningen. Op de afdeling Als uw algemene toestand goed is beslist de anesthesist dat u terug naar de kamer mag. Het is belangrijk om zo snel mogelijk uit het bed te kunnen. U krijgt hiervoor hulp van de verpleegkundigen. Dit is belangrijk voor de bloedcirculatie. Gebruik ook het triflow apparaatje verder ter voorkoming van longinfecties. 7

8 Ter hoogte van de operatiestreek hebt u 1 of 2 wonddrains om bloed, wond- en lymfevocht af te voeren. Er wordt dagelijks beoordeeld wanneer deze kunnen verwijderd worden. In het stoma ziet u 2 fijne buisjes zitten. Deze zorgen ervoor dat de inhechting van de urineleiders in het stukje darm goed kan genezen. Meestal kunnen deze na 7 à 10 dagen verwijderd worden. De arts beslist wanneer dit mag gebeuren. De verpleegkundigen verzorgen op regelmatige tijdstippen de wonde en vervangen de plaat en het zakje. U verblijft gemiddeld 10 à 14 dagen in het ziekenhuis. De verblijfsduur is afhankelijk van de snelheid van uw herstel. Tijdens uw verblijf krijgt u begeleiding van de onco-psycholoog. Ook de sociale dienst komt bij u langs in voorbereiding tot uw ontslag en om te helpen met administratie. Ontslagplanning Zo nodig helpen we u om thuiszorg te organiseren. We zorgen dat u alle verzorgingsmateriaal thuis hebt vóór u in ontslag gaat. Bandagisten leveren het materiaal in het ziekenhuis of bij u thuis. Het ziekenfonds voorziet hiervoor terugbetaling. Het is aangewezen dat er dagelijks een verpleegkundige langskomt, enerzijds voor de stomazorg, anderzijds voor de emboolpreventie (spuitjes in de buik). De witte steunkousen dient u nog 10 dagen aan te houden. Langzaam aan zal de thuisverpleegkundige u de zelfzorg rond de stoma aanleren. Volgend instructiefilmpje kan u hierbij helpen. 8

9 Hernemen van de activiteiten Het is belangrijk om zo snel mogelijk uit bed te komen. Bewegen is goed voor de bloedsomloop. Probeer thuis kleine stukjes te wandelen. In het begin kan dit zeer vermoeiend zijn. Probeer uw dagelijkse activiteiten te spreiden en schakel zo nodig hulp in. Over het algemeen wordt een volledige recuperatie bereikt na 3 à 4 maanden. Het stoma mag u, na uw herstel, niet hinderen in uw activiteiten. Wenst u bepaalde sporten uit te oefenen, raadpleeg de stomaverpleegkundige of bandagist, er bestaan veel hulpmiddelen. Mogelijke complicaties Bij elke behandeling kunnen er zich verwikkelingen voordoen. Deze worden tijdens de follow-up bij de uroloog besproken en mogelijke oplossingen worden u voorgesteld. Na een buikoperatie kunnen de darmen korte of langere tijd niet of te weinig werken. Dit kan leiden tot een opgezette buik, misselijkheid en braken. Hierdoor kan het nodig zijn om de maagsonde enige tijd terug te plaatsen. Met geduld lost dit probleem zich meestal spontaan op. Mogelijks kan er een lek ontstaan op de plaats waar de dunne darm aan elkaar gehecht is. Hierdoor kan een extra ingreep noodzakelijk zijn. Er kan lekkage optreden op de plaats waar de urineleiders ingehecht zijn in de dunne darm. Dit leidt tot ophoping van urine in de buik. Normaal wordt dit voorkomen door de buisjes die ter plaatse zijn. Urineweginfectie waarvoor u medicatie krijgt. 9

10 Longontsteking. Daarom is het uitermate belangrijk dat u de ademhalingsoefeningen correct uitvoert. Stomaproblemen (huidproblemen, uitstulping of intrekking van de stoma). Wondinfectie. Seksuele problemen zoals pijnlijke penetratie, problemen met intimiteit of impotentie. Spreek hierover met uw arts. Hij kan u doorverwijzen naar een sexuoloog. Een breuk ter hoogte van de huidnaad of rond de stoma. Mogelijks moet dit operatief hersteld worden. Aandachtspunten voor thuis Neem voldoende rust de eerste weken. De verdoving en de verwerking van het slechte nieuws kunnen u moe maken. Vermijd persen bij toiletbezoek. Bij constipatie neemt u best medicatie om de stoelgang wat zachter te maken. Vraag hiervoor raad aan uw apotheker. Drink voldoende water ((1,5 à 2l/dag). Vermijd fietsen gedurende 3 maanden. Doe geen zware lichamelijke arbeid: sport niet en til geen zware voorwerpen (< 10kg) gedurende 6 weken. Baden wordt afgeraden de eerste 4 weken, douchen mag. Bij koorts (< 38.5 C) neemt u contact op met de uroloog. s Nachts of in het weekend meldt u zich aan op de dienst spoedgevallen. U hoeft geen speciaal dieet te volgen. Zorg steeds dat u reservemateriaal bij hebt indien u een uitstap maakt. Lekkage is altijd mogelijk. 10

11 Emboolpreventie gedurende 3 weken onder de vorm van inspuitingen. Hiervoor krijgt u een voorschrift mee. De urine in het stomazakje zal wat troebel en vlokkerig zijn, dit wijst niet altijd op een infectie maar op de aanwezigheid van darmslijmen. Follow up Gedurende de eerste 5 jaar wordt u op regelmatige tijdstippen opgevolgd door uw uroloog. In eerste instantie worden de resultaten van het weefsel en de bijwerkingen besproken. Er is de mogelijkheid om een revalidatieprogramma te volgen. Vraag hierover info aan de onco-verpleegkundige. 11

12 Checklist bij ontslag 0 Medicatie: Thuismedicatie verder stop././. Pijnmedicatie... Urfadyn PL 2x/d gedurende 10 dagen ja neen Antibioticum neen Clexane 40 mg tot.././. neen Start bloedverdunners op././. 0 Medicatievoorschrift ja neen 0 Attest thuisverpleging ja neen 0 Voorschrift stomamateriaal 0 Documenten hospitalisatieverzekering 0 Arbeidsongeschiktheid 0 Controleafspraak op././.. 12

13 Contactgegevens Secretariaat urologie: ZE urologie: Spoedgevallen: Dr. P. Mattelaer Consultatie maandag: voormiddag + namiddag woensdag: namiddag donderdag: voormiddag vrijdag: voormiddag Dr. D. Ponette Consultatie maandag: voormiddag woensdag: voormiddag donderdag: voormiddag + namiddag vrijdag: voormiddag + namiddag Dr. J. Darras Consultatie maandag: dinsdag: woensdag: donderdag: namiddag voormiddag voormiddag + namiddag namiddag 13

14 Notities 14

15 Notities 15

16 Az Damiaan vzw Gouwelozestraat Oostende Tel. +32 (0) Fax +32 (0)