Als uw blaas moet worden weggenomen - Cystectomie

Transcriptie

1 Als uw blaas moet worden weggenomen - Cystectomie Omleidingen van de urinewegen Uw blaas wordt verwijderd U wordt binnenkort opgenomen voor het verwijderen van de blaas. Deze ingreep heet een cystectomie en wordt meestal uitgevoerd vanwege kanker aan de blaas. Informatie over blaaskanker kunt u vinden in het boekje Blaaskanker van de Nederlandse Kankerbestrijding/ KWF. Nadat de blaas verwijderd is, moeten de urineleiders in uw lichaam worden omgeleid (= deviatie). Deze brochure geeft u informatie over welke deviaties er mogelijk zijn. De diagnose zal bij u emotioneel veel losmaken en de operatie kan ingrijpende gevolgen hebben voor u en uw naasten. Niet alleen vanwege het verwijderen van de blaas maar ook vanwege het mogelijk verlies van de baarmoeder, de eierstokken en de voorwand van de schede bij de vrouw, of het mogelijk verlies van de prostaat en de zaadblazen bij de man. Mogelijk zijn er ook consequenties voor uw seksuele functioneren. Het betreft een grote operatie waarvan het herstel meerdere weken kan duren en opname in ziekenhuis is meestal 2 tot 3 weken. Echter u bent na de herstelperiode in staat om uw normale leven met alle activiteiten (bv. sporten) weer te hervatten. Voor de operatie is het dan ook belangrijk dat u goed op de hoogte wordt gebracht van de uitgebreidheid van de operatie. De uroloog zal met u bespreken of het noodzakelijk is om behalve de blaas ook de baarmoeder/eierstokken of de prostaat weg te nemen. Verder zal de uroloog u informeren over welke deviaties er bij u mogelijk zijn. De stomaverpleegkundige zal u vervolgens: informatie geven over de operatie en de mogelijke consequenties; informatie geven over de voor- en nadelen van de verschillende deviaties; begeleiden bij een deviatiekeuze; leren omgaan met de veranderingen van uw lichamelijke functies. DEVIATIES (omleidingen van de urinewegen) In Nij Smellinghe wordt meestal een van de volgende deviaties uitgevoerd: De deviatie volgens Bricker Indiana Pouch Neoblaas 1. DEVIATIE VOLGENS BRICKER Dit is een omleiding van de urinewegen via een nieuwe uitgang naar buiten (incontinent urostoma). Er wordt een klein stukje dunne darm losgemaakt, waar de urineleiders op worden aangesloten. De darm wordt vervolgens door een opening in de buik naar buiten geleid en vastgehecht aan de buikwand. Op deze wijze loopt een voortdurende stoom van urine vanuit de nieren door de urineleiders en het nieuw gevormde stoma naar buiten in een stoma-zakje (zie tekening). Patiëntenvoorlichting - Blaas - Cystectomie - juli

2 Dit betekent voor u dat U niet meer via de normale weg kunt urineren; U het urineren niet meer onder controle heeft; U een zakje moet dragen om de urine op te vangen; dit kan overdag geleegd worden en s nachts worden aangesloten op een urine opvangzak; U altijd reserve opvang materiaal bij u moet hebben. De voorkeursplaats van de urinestoma is de rechterhelft van uw onderbuik, onder uw broek of rok. Voor- en nadelen in vergelijking met andere deviatievormen De duur van de operatie is iets korter; U kunt s nachts doorslapen omdat de urinezak is aangesloten op een nachtopvangzak; Aan het gewicht van het zakje voelt u of u het moet legen. Nadelen Uw uiterlijk is veranderd, niet alleen vanwege het stoma, maar ook door het dragen van een uitwendig zakje; Er kunnen lekkage of huidproblemen optreden, bijvoorbeeld als het stoma niet zorgvuldig verzorgd wordt; Het zakje is bij het dragen voelbaar. Patiëntenvoorlichting - Blaas - Cystectomie - juli

3 2. INDIANA POUCH Een Indiana Pouch is een omleiding via een nieuwe uitgang naar buiten door middel van een inwendig reservoir (continent stoma). De urineleiders worden van de blaas losgemaakt en aangesloten op een stuk geïsoleerde darm dat als reservoir dient (zie tekening). Het uiteinde van dat stukje darm wordt via een opening naar buiten geleid en vastgehecht aan de buikwand (grootte van een kwartje) Op deze wijze loopt een voortdurende stroom urine vanuit de nieren naar het reservoir. De urine stroomt niet spontaan naar buiten door een klepmechanisme. Het reservoir dient regelmatig (4-5x daags) via de uitgang geleegd te worden met behulp van een catheter (zie tekening), die de klep gemakkelijk kan passeren. De voorkeursplaats van de uitgang van de urinepouch is in de navel of in de rechter helft van de onderbuik; onder uw rok of broek. Dit betekent voor u dat: U niet meer via de natuurlijke weg kunt urineren; U het urineren door het ledigen van het reservoir zelf onder controle heeft; U altijd een catheter bij u heeft; U evt. een pleister draagt over de uitgang ter bescherming van uw kleding; U (voor noodgevallen) altijd een medisch paspoort bij u draagt met uitleg over het reservoir. Voor- en nadelen in vergelijking met andere deviatievormen. U heeft controle over het urineren. Uw uiterlijk is wel veranderd, maar toont minder doordat u geen uitwendige zakje hoeft te dragen. U heeft normale bewegingsvrijheid. Patiëntenvoorlichting - Blaas - Cystectomie - juli

4 Nadelen U dient rekening te houden met het tijdig ledigen van uw reservoir, u voelt echter geen aandrang. Het is mogelijk (zeker in het begin) dat u ook s nachts uw reservoir moet ledigen. Het is mogelijk (zeker in het begin) dat u uw reservoir moet spoelen. De kans op infecties of steenvorming op de langere termijn is groter dan bij de deviatie volgens Bricker. U komt niet in aanmerking voor een Indiana Pouch als: U beschikt over onvoldoende darm; U lijdt aan een ernstige nierfunctie stoornis. 3. NEOBLAAS Een neoblaas is een urinereservoir dat is aangesloten op de natuurlijke plasbuis (urethra) De urineleiders worden van de blaas losgemaakt en na het verwijderen van de blaas aangesloten op een nieuw gevormd reservoir (neoblaas). Dit reservoir wordt met een vrijgemaakt stuk dunne darm van ongeveer 60 cm zodanig geconstrueerd, dat het een nieuwe blaas vormt (zie tekening). Op deze wijze loopt een voortdurende stroom urine vanuit de nieren naar de neoblaas. De intact gebleven kringspier zorgt voor de natuurlijke controle van het urineren. De neoblaas bezit niet de eigenschap van een normale blaas om tijdens het plassen samen te trekken. Het ledigen van de neoblaas gebeurt door het ontspannen van de kringspier en de druk van de buikpers. Dat betekent voor u dat: U via de normale weg kunt urineren U het urineren, als neoblaas en spieren goed functioneren, zelf onder controle heeft; U (voor noodgevallen) altijd een medisch paspoort bij u draagt met uitleg over het reservoir. Patiëntenvoorlichting - Blaas - Cystectomie - juli

5 Voor- en nadelen in vergelijking met de andere deviatievormen U heeft controle over het urineren; U urineert via de normale weg Uw uiterlijk wordt niet veranderd door een stoma of een zakje U heeft normale bewegingsvrijheid Nadelen De kans bestaat dat u, bij nog onvoldoende krachtbeheersing van uw bekkenbodem spieren, tijdelijk onvoldoende controle over het urineren heeft. De kans bestaat dat u, bij onvoldoende vermogen om uw neoblaas te ledigen, soms de achtergebleven urine via een catheter moet laten aflopen. De kans op infecties of steenvorming op de langere termijn is groter dan bij de deviatie volgens Bricker. U komt niet in aanmerking voor een neo-blaas als; Uw kringspier en/of plasbuis om medische redenen niet behouden kan worden; U beschikt over onvoldoende darm; U lijdt aan een ernstige nierfunctiestoornis. Voor eventuele vragen kunt u terecht bij de stoma verpleegkundige. Zij is bereikbaar onder nummer Afd. urologie Ziekenhuis Nij Smellinghe Drachten Patiëntenvoorlichting - Blaas - Cystectomie - juli