Ingrijpende operatie 2 Deviaties (omleidingen van de urinewegen) 3 Bricker 4 Voor- en nadelen in vergelijking met andere

Transcriptie

1 De urologen werken samen met de specialisten van de andere ziekenhuizen in Zuidwest Friesland. Wij doen dit in een maatschap met de naam Maatschap Urologie Zuidwest Friesland (maatschap UZF). Sommige behandelingen doen we alleen op één locatie binnen onze maatschap. Hiermee kunnen we onze expertise bundelen en kwaliteit van de behandelingen verbeteren. Daarmee leveren we kwalitatief hoogstaande zorg en kunnen we al onze patiënten in de regio blijven helpen. U wordt binnenkort opgenomen in het ziekenhuis voor het verwijderen van uw blaas. Deze ingreep vindt plaats in het St Antonius Ziekenhuis in Sneek. De ingreep heet een cystectomie. De cystectomie wordt meestal uitgevoerd Ingrijpende operatie 2 Deviaties (omleidingen van de urinewegen) 3 Bricker 4 Voor- en nadelen in vergelijking met andere 5 omleidingvormen Indiana Pouch 6 Voor- en nadelen in vergelijking met andere 7 omleidingvormen. Neoblaas 8 Voor- en nadelen in vergelijking met de andere 9 omleidingvormen Vragen? 9 vanwege kanker aan de blaas. Informatie over blaaskanker kunt u vinden in het boekje Blaaskanker van de Nederlandse kankerbestrijding/ KWF. Doordat de blaas wordt verwijderd, moeten ook de urineleiders in uw lichaam worden omgeleid. Dit heet deviatie. Deze folder geeft u informatie over welke omleidingen er mogelijk zijn en hoe de omleidingen werken. Ingrijpende operatie De diagnose kan bij u emotioneel veel losmaken en de operatie kan ingrijpende gevolgen hebben voor u en uw naasten. Niet alleen vanwege het verwijderen van de blaas, maar ook vanwege het mogelijk verlies van de baarmoeder, de eierstokken en de voorwand van de schede bij de vrouw, of het mogelijk verlies van de prostaat en de zaadblazen bij de man. Mogelijk zijn er ook consequenties voor uw seksuele functioneren. Het is een grote operatie waarvan het herstel meerdere weken duurt. De opname in het ziekenhuis is meestal 2 tot 3 weken. Na de operatie verblijft u tenminste één dag op de intensive care voor extra bewaking. Na de herstelperiode bent u in staat om uw normale leven met alle activiteiten (bijv. sporten) weer te hervatten. 1 2

2 Voor de operatie is het dan ook belangrijk dat u goed op de hoogte bent van de grootte van de operatie. De uroloog bespreekt met u of het noodzakelijk is om behalve de blaas ook de baarmoeder/eierstokken of de prostaat weg te nemen. Verder informeert de uroloog u over welke deviaties (omleidingen) er bij u mogelijk zijn. De stomaverpleegkundige zal u vervolgens: informatie geven over de operatie en de mogelijke consequenties informatie geven over de voor- en nadelen van de verschillende omleidingen begeleiden bij een omleidingskeuze leren omgaan met de veranderingen van uw lichamelijke functies. Deviaties (omleidingen van de urinewegen) Een van de volgende omleidingen kan worden uitgevoerd: De omleiding volgens Bricker Indiana Pouch Neoblaas Hierna volgt een korte uitleg over de verschillende deviaties. Bricker Dit is een omleiding van de urinewegen via een nieuwe uitgang naar buiten (incontinent urostoma). Er wordt een klein stukje dunne darm losgemaakt, waar de urineleiders op worden aangesloten. De darm wordt vervolgens door een opening in de buik naar buiten geleid en vastgehecht aan de buikwand. Op deze wijze loopt een voortdurende stoom van urine vanuit de nieren door de urineleiders en het nieuw gevormde stoma naar buiten in een stomazakje (zie tekening). Dit betekent voor u dat: U niet meer via de normale weg kunt urineren U het urineren niet meer onder controle heeft U een zakje moet dragen om de urine op te vangen. Dit kan overdag geleegd worden en s nachts worden aangesloten op een urine opvangzak U altijd reserve opvangmateriaal bij u moet hebben. 3 4

3 De voorkeursplaats van de urinestoma is de rechterhelft van uw onderbuik, onder uw broek of rok. Voor- en nadelen in vergelijking met andere omleidingvormen De duur van de operatie is iets korter U kunt s nachts doorslapen omdat de urinezak is aangesloten op een nachtopvangzak Aan het gewicht van het zakje voelt u of u het moet legen. Uw uiterlijk is veranderd, niet alleen vanwege het stoma, maar ook door het dragen van een uitwendig zakje Er kunnen lekkage of huidproblemen optreden, bijvoorbeeld als het stoma niet zorgvuldig verzorgd wordt Het zakje is bij het dragen voelbaar. Indiana Pouch Een Indiana Pouch is een omleiding via een nieuwe uitgang naar buiten door een inwendig reservoir (continent stoma). De urineleiders worden van de blaas losgemaakt en aangesloten op een stuk geïsoleerde darm dat als reservoir dient (zie tekening). Het uiteinde van dat stukje darm wordt via een opening naar buiten geleid en vastgehecht aan de buikwand (grootte van een kwartje). Op deze wijze loopt een voortdurende stroom urine vanuit de nieren naar het reservoir. De urine stroomt niet spontaan naar buiten door een klepmechanisme. Het reservoir dient regelmatig (4-5x daags) via de uitgang geleegd te worden met behulp van een katheter (zie tekening), die de klep gemakkelijk kan passeren. Dit betekent voor u dat: U niet meer via de natuurlijke weg kunt urineren U het urineren door het ledigen van het reservoir zelf onder controle heeft U altijd een katheter bij u moet hebben U evt. een pleister draagt over de uitgang ter bescherming van uw kleding U (voor noodgevallen) altijd een medisch paspoort bij u draagt met uitleg over het reservoir. 5 6

4 De voorkeursplaats van de uitgang van de urinepouch is in de navel of in de rechter helft van de onderbuik, onder uw rok of broek. Voor- en nadelen in vergelijking met andere omleidingvormen. U heeft controle over het urineren Uw uiterlijk is veranderd, maar is niet zo ingrijpend doordat u geen uitwendige zakje hoeft te dragen U heeft normale bewegingsvrijheid. U moet rekening houden met het tijdig legen van uw reservoir. U voelt namelijk geen aandrang Het is mogelijk (zeker in het begin) dat u ook s nachts uw reservoir moet legen Het is mogelijk (zeker in het begin) dat u uw reservoir moet spoelen De kans op infecties of steenvorming op de langere termijn is groter dan bij de omleiding volgens Bricker. Neoblaas Een neoblaas is een urinereservoir dat is aangesloten op de natuurlijke plasbuis (urethra). De urineleiders worden van de blaas losgemaakt en na het verwijderen van de blaas aangesloten op een nieuw gevormd reservoir (neoblaas). Deze neoblaas wordt van een stuk dunne darm gemaakt (zie tekening). Zo loopt een voortdurende stroom urine vanuit de nieren naar de neoblaas. De intact gebleven kringspier zorgt voor de natuurlijke controle van het urineren. De neoblaas bezit niet de eigenschap van een normale blaas om tijdens het plassen samen te trekken. Het legen van de neoblaas gebeurt door het ontspannen van de kringspier en de druk van de buikpers. Dat betekent voor u dat: U via de normale weg kunt urineren U het urineren zelf onder controle heeft, als neoblaas en spieren goed functioneren U (voor noodgevallen) altijd een medisch paspoort bij u draagt met uitleg over het reservoir. U komt niet in aanmerking voor een Indiana Pouch als: U beschikt over onvoldoende darm U lijdt aan een ernstige nierfunctiestoornis. 7 8

5 Voor- en nadelen in vergelijking met de andere omleidingvormen U heeft controle over het urineren U urineert via de normale weg Uw uiterlijk wordt niet veranderd door een stoma of een zakje U heeft normale bewegingsvrijheid. De kans bestaat dat u, bij nog onvoldoende krachtbeheersing van uw bekkenbodemspieren, tijdelijk onvoldoende controle over het urineren heeft De kans bestaat dat u, bij onvoldoende vermogen om uw neoblaas te legen, soms de achtergebleven urine via een katheter moet laten aflopen De kans op infecties of steenvorming op de langere termijn is groter dan bij de omleiding volgens Bricker. U komt niet in aanmerking voor een neoblaas als: Uw kringspier en/of plasbuis om medische redenen niet behouden kan worden U beschikt over onvoldoende darm U lijdt aan een ernstige nierfunctiestoornis. Vragen? Voor eventuele vragen kunt u terecht bij de stomaverpleegkundige. Zij is bereikbaar op telefoonnummer (0512) Verder is er een videoband en DVD beschikbaar, waarop de verschillende omleidingen nog eens worden uitgelegd. Tot slot Deze brochure is een algemene voorlichting en is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelend arts. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u op werkdagen contact opnemen met de afdeling urologie, tel. (0512)