Wateruitdagingen in de circulaire economie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wateruitdagingen in de circulaire economie"

Transcriptie

1 1 Wateruitdagingen in de circulaire economie Grondstoffenefficiëntie in de waterketen Kees Roest KWR - bridging science to practice

2 2 Grondstoffenefficiëntie in de aterketen Kees Roest Senior onderzoeker - Industrie, Afvalwater & Hergebruik Projectmanager KWR Programmacoördinator TKI Watertechnologie

3 3 Grondstoffenefficiëntie in de waterketen Wateruitdagingen in de circulaire economie 1. Circulair water TKI Watertechnologie 3. Water, Energie & Componenten 4. Excellente Waterkwaliteit

4 4 Circulair water 2050 Gevolgen en kansen van volledig circulair in 2050 voor de waterketen

5 Onderzoeksrichtingen BTO WiCE (Water in de Circulaire Economie) 5 BTO DRINKWATER EFFICIËNT MET GRONDSTOFFEN WAARDE IN DE KETEN ENERGIE KWALITEIT IN DE KETEN KLIMAAT ADAPTATIE ZUINIG MET ZOET

6 6 Rijksbrede programma Circulaire Economie 14 september 2016 Kamerbrief

7 7 EFFICIËNT MET GRONDSTOFFEN Waardepyramide (1) ZUINIG IN GEBRUIK EN (2) HERGEBRUIK/ UPCYCLING VAN MATERIALEN

8 8 Transitie Nederland Circulair in 2050 LINEAIR CIRCULAIR

9 9 Circulair water 2050 Mogelijkheden en kansen die leiden tot realisatie van een volledig circulaire waterketen in ) Inzichtelijk maken van alle in- en uitgaande stofstromen in de waterketen (drinkwaterbedrijven en waterschappen) in de huidige situatie. 2) Onderzoeken, omschrijven, bespreken, afbakenen en vastleggen wat in de waterketen wordt verstaan onder volledig circulair in 2050 (stip op de horizon). 3) Uitzoeken en vastleggen/duidelijkheid creëren over welke implicaties, kansen, belemmeringen en risico s er zijn, op korte en langere termijn, om te komen tot de circulaire waterketen (in 2050). 4) Bepalen welke mogelijke maatregelen en acties nodig zijn (vormgegeven als route(n)kaart) om de huidige waterketen om te vormen tot een volledig circulaire waterketen in 2050.

10 10 RWZI2030 ROUTEKAART AFVALWATERKETEN ENERGIEFABRIEK & GRONDSTOFFENFABRIEK

11 11 Terugwinnen van energie en grondstoffen In de regio Amsterdam

12 Kees Roest, KWR Programmacoördinator TKI Watertechnologie

13 TKI WATERTECHNOLOGIE Schoon TKI Watertechnologie water met minimale brengt druk de op onze leefomgeving. Nederlandse watertechnologiesector Nederlandse innovaties bij in TKI drinkwater, elkaar, industriewater versterkt, verbindt en het en zuiveren ondersteunt. TECHNOLOGIE en her- DELTAgebruiken Dit alles met van als afvalwater doel de toegevoegde is van het hoogste niveau. waarde Het van de biedt sector wereldwijd tot 2020 oplossingen te voor verdubbelen. de groeiende wateruitdagingen. SMART WATER SYSTEMS Wateruitdagingen oplossen om de wereld welvaart te verhogen, dat is waar de Topsector Water & Maritiem aan werkt. TKI WATER- TECHNOLOGIE RESOURCE EFFICIENCY TKI MARITIEME TECHNOLOGIE SUSTAINABLE CITIES

14 TKI WATERTECHNOLOGIE SMART WATER SYSTEMS RESOURCE EFFICIENCY SUSTAINABLE CITIES RESOURCE EFFICIENCY In een meer circulaire economie gaan we efficiënter om met natuurlijke hulpbronnen door middel van kringloopsluiting. Efficiëntieverbeteringen in de keten leveren niet alleen kostenbesparingen op, maar kunnen ook leiden tot energiebesparing en CO 2 -reductie. We maken onderscheid in het hergebruik van drie soorten hulpbronnen: energie, grondstoffen en water zelf. KENNISTHEMA S Drinkwater en industriewater Afvalwaterbehandeling Nieuwe waterbronnen Terugwinning van mineralen (nutriënten en hergebruik van reststoffen) Winning van energie Watersystemen en kringlopen SMART WATER SYSTEMS SUSTAINABLE CITIES TKI WATER- TECHNOLOGIE RESOURCE EFFICIENCY

15 TKI WATERTECHNOLOGIE SMART WATER SYSTEMS RESOURCE EFFICIENCY SUSTAINABLE CITIES SUSTAINABLE CITIES Een duurzame stad hergebruikt water en afvalstoffen, doet een beperkt beroep op de omgeving voor haar voedselvoorziening, en maakt gebruik van duurzame energie. Een duurzame stad is klimaatneutraal en klimaatbestendig, zowel rainproof als waterbestendig. SMART WATER SYSTEMS TKI WATER- TECHNOLOGIE RESOURCE EFFICIENCY KENNISTHEMA S Drinkwater en industriewater Afvalwaterbehandeling Transport en opslag Terugwinning van mineralen (nutriënten en hergebruik van reststoffen) Winning van energie Sensoring & control Watersystemen en kringlopen SUSTAINABLE CITIES

16 TKI WATERTECHNOLOGIE SMART WATER SYSTEMS RESOURCE EFFICIENCY SUSTAINABLE CITIES The Calcite Factory; terugwinnen van entmateriaal voor ontharding, Amsterdam (medewinnaar IWA Award Resource Recovery 2015) Circulaire aanjagers

17 TKI WATERTECHNOLOGIE SMART WATER SYSTEMS RESOURCE EFFICIENCY SUSTAINABLE CITIES Watersysteem met ondergrondse opslag voor de glastuinbouw te Dinteloord COASTAR: de ondergrond als schatbewaarder

18 TKI WATERTECHNOLOGIE SMART WATER SYSTEMS RESOURCE EFFICIENCY SUSTAINABLE CITIES Multi-source drinkwatervoorziening, proefhal Kamerik (Oasen) Drinkwatertechnologie in de delta

19 TKI WATERTECHNOLOGIE SMART WATER SYSTEMS RESOURCE EFFICIENCY SUSTAINABLE CITIES Solar Power to the People: water, warmte en waterstof voor mobiliteit Energietransitie

20 TKI WATERTECHNOLOGIE SMART WATER SYSTEMS RESOURCE EFFICIENCY SUSTAINABLE CITIES CROSS-OVERS

21 OUR RESEARCH SUSTAINABLE WATER CYCLE Sustainable use of water resources Preparing for climate change Water technologies for sustainable energy Resource recovery

22 27 Grondstoffenefficiëntie in de waterketen Circulaire Economie Een duurzame water cyclus WATER Effluent hergebruik: implementatie van MDR (modulaire duurzame RWZI) & Dinteloord: effluentopslag voor tuinbouw in aquifer COASTAR: zout op afstand, zoet op voorraad Urban Waterbuffer Zero liquid discharge (ZLD): spuiwater behandeling tuinbouw Sewer Mining & CoRe Water: Forward osmosis Eutectic freeze crystallisation: verwerking van geconcentreerde zoutoplossingen ENERGIE Thermisch: Thermische energie uit drinkwater; o.a. Calorics Duurzaam Ziekenhuis Hilversum Transitie WKO naar HTO Biogas uit organische stof: Dynamische filtratie (DynaFil) met optimale A-trap Nieuwe efficiënte hydrodynamische actieve cavitatie voor slibontsluiting Nieuwe duurzame energie: Power to X Solar Power to the People COMPONENTEN / STOFFEN Duurzame luchthavens: fosfaathergebruik Duurzame luchthavens: duurzame waterketen: energie- & grondstoffenfabriek Screencap: celluloseterugwinning Metalenterugwinning NOMixed: behandeling IEX regeneraat door EDR en hergebruik van humuszuren IJzerslib toepassing voor coagulant & natuurontwikkeling in fosfaatrijke bodem Granulair ijzer voor fosfaat,- zwavelwaterstof- en arseenverwijdering Pure kalkorrelproductie Kringloopsluiting: Cleantech Playground EuRyDice: terugwinnen grondstof industrieel afvalwater Power to Protein

23 KWR op Vakbeurs Aqua Nederland 2018 DINSDAG 13 MAART Lezing Grondstoffenefficiëntie in de waterketen (ochtendseminar) Symposium Excellente waterkwaliteit in de watercyclus (13.00 uur) Bijeenkomst Environmental Verification Technology (15.00 uur) Borrel in KWR-stand (17.00 uur) WOENSDAG 14 MAART Bijeenkomst Netwerkgroep Industriewater Ondertekening CoRe Water + borrel in KWR-stand (16.30 uur) DONDERDAG 15 MAART Lezing Optimalisatie van het drinkwaternet (ochtendseminar) Feestelijke lancering CBM in KWR-stand (12.30 uur) EXCELLENTE WATERKWALITEIT KWR-stand (H.111) kees.roest@kwrwater.nl BRIDGING SCIENCE TO PRACTICE

TKI Watertechnologie Datum

TKI Watertechnologie Datum TKI Watertechnologie Datum VERSTERKEN VAN NEDERLANDSE WATERTECHNOLOGIESECTOR DOOR SAMENWERKING IN R&D Schoon TKI Watertechnologie water met minimale brengt druk de op onze leefomgeving. Nederlandse watertechnologiesector

Nadere informatie

BTO. Het drinkwaterdistributienetwerk: van zwarte doos naar begrepen systeem. Peter van Thienen KWR Watercycle Research Institute

BTO. Het drinkwaterdistributienetwerk: van zwarte doos naar begrepen systeem. Peter van Thienen KWR Watercycle Research Institute 1 Het drinkwaterdistributienetwerk: van zwarte doos naar begrepen systeem Peter van Thienen KWR Watercycle Research Institute met bijdragen van Ina Vertommen, Joost van Summeren, Karel van Laarhoven BTO

Nadere informatie

HVC SVI 25 jaar 24-september-2018

HVC SVI 25 jaar 24-september-2018 1 Terugwinnen metalen uit water, slib en vliegas HVC SVI 25 jaar 24-september-2018 Kees Roest, Edwin de Buijzer, Julian Muñoz Sierra & Luc Palmen KWR Watercycle Research Institute Deze activiteit is mede

Nadere informatie

De Waarde van Watertechnologie Joke Cuperus. TUD Vakantiecursus Delft, 11 januari 2019

De Waarde van Watertechnologie Joke Cuperus. TUD Vakantiecursus Delft, 11 januari 2019 De Waarde van Watertechnologie Joke Cuperus TUD Vakantiecursus Delft, 11 januari 2019 TKI DELTA- TECHNOLOGIE Wateruitdagingen oplossen om de wereld welvaart te verhogen, dat is waar Topsector Water & Maritiem

Nadere informatie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5 Innovatiethema s MIT 2016 Pagina 1 van 5 Innovatiethema s MIT 2016 Innovatieve MKB-ers kunnen subsidie aanvragen binnen de MKB Innovatiestimuleringsregeling Topsectoren (MIT). Daarin zijn de volgende instrumenten

Nadere informatie

De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent?

De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent? De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent? Symposium Energie en Water schrijven toekomst 20 juni 2012 Jan Peter van der Hoek Focus Drinkwatervoorziening NL: dichtbevolkt gebied (16,7

Nadere informatie

Denktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016

Denktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016 Denktank Circulaire Economie Consolidatie 3 maart 2016 1. In de startblokken Wat doen we al rond dit onderwerp We produceren elektriciteit en warmte door middel van gisting van al ons slib en verbranding

Nadere informatie

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Ruud Bartholomeus, 21 maart 2019, Utrecht 1 Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Balans tussen watervraag en wateraanbod Ruud Bartholomeus, namens collega s 2 Balans tussen watervraag en wateraanbod

Nadere informatie

Technologie inzetten voor duurzaam watergebruik

Technologie inzetten voor duurzaam watergebruik Kennisgroep Watertechnologie Evides Industriewater heeft een Demi Water Plant (DWP) ontworpen en gerealiseerd bij de Botlek in Rotterdam en daarbij de AiRO-technologie toegepast die ontwikkeld is door

Nadere informatie

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN AKKOORDEN EN GREEN DEALS Rafaël Lazaroms Coördinator Energie en duurzaamheid Unie van Waterschappen 1. Duurzaamheid en taken waterschappen 2. Duurzame ambities in akkoorden

Nadere informatie

CIRCULAIRE ECONOMIE THEMA THEMA. Een tandje erbij

CIRCULAIRE ECONOMIE THEMA THEMA. Een tandje erbij THEMA 13 Een tandje erbij THEMA CIRCULAIRE istockphoto President Donald Trump van Amerika mag dan met zijn rug naar de toekomst zijn gaan staan door zijn klimaatbeleid, de beweging naar een circulaire

Nadere informatie

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating

Nadere informatie

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015 Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen A. Visser Maart 2015 André Visser Sinds 1999 bij Royal HaskoningDHV Actief op het vlak duurzaamheid en circulaire economie - energiefabriek - grondstoffenfabriek

Nadere informatie

CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek. 14 maart 2017

CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek. 14 maart 2017 CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek 14 maart 2017 De Duis reis viverra naar de arcu toekomst ac odio feugiat QUISQUE PHARETRA NISL A PHARETRA ELEIFEND. o In euismod magna eu egestas volutpat.

Nadere informatie

Overleg Nutriënten & de Circulaire Economie 19 april 2016, NWP

Overleg Nutriënten & de Circulaire Economie 19 april 2016, NWP Datum: 19 april 2016 Onderwerp: Verslag overleg Nutriënten & de Circulaire Economie Overleg Nutriënten & de Circulaire Economie 19 april 2016, NWP Aanwezigen: Edith Engelen-Smeets Eli de Vries Herman Walthaus

Nadere informatie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie

Nadere informatie

Energie uit afvalwater

Energie uit afvalwater Energie uit afvalwater 15 november 2011 Giel Geraeds en Ad de Man Waterschapsbedrijf Limburg is een samenwerkingsverband van Waterschap Peel en Maasvallei en Waterschap Roer en Overmaas Onderwerpen Introductie

Nadere informatie

ISPT Institute for Sustainable Process Technology

ISPT Institute for Sustainable Process Technology ISPT Institute for Sustainable Process Technology Menno Plantenga Platform Water Vallei en Eem 7 September 2017 ISPT Innovatie Platform voor de procestechnologie gemeenschap Versterken NL procestechnologie

Nadere informatie

HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND. Circulaire kansen en knelpunten December 2018

HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND. Circulaire kansen en knelpunten December 2018 HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND Circulaire kansen en knelpunten December 2018 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE & AANPAK WAT IS EEN CIRCULAIR HOOGHEEMRAADSCHAP? Definities Karakteristieken Belangrijke kringlopen

Nadere informatie

De klimaatneutrale waterketen

De klimaatneutrale waterketen De klimaatneutrale waterketen Jos Frijns Lelystad, 13 februari 2009 Klimaatverandering: adaptatie ja, maar ook mitigatie Belang van mitigatie voor watersector Gevolgen worden vooral zichtbaar in de waterketen,

Nadere informatie

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe-

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe- Vallei & Eem Veluwe Oost Veluwe Noord WELL DRA Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe- februari 2015 concept De aanpak handelingsperspectieven Ontwikkelingen maatschappij

Nadere informatie

Regionale toekomstvisies op samenwerken aan water

Regionale toekomstvisies op samenwerken aan water 1 Regionale toekomstvisies op samenwerken aan water Jos Frijns (KWR) LEF Bijeenkomst Samenwerken aan Water Utrecht 11-11-2016 2 Toekomst 3 Circular Design 4 Resilience Management & Governance Trends Impacts

Nadere informatie

Glastuinbouw Waterproof. KOEPELTREKKERS Margreet Schoenmakers, LTO Glaskracht Nederland Ellen Beerling, Wageningen Research BU Glastuinbouw

Glastuinbouw Waterproof. KOEPELTREKKERS Margreet Schoenmakers, LTO Glaskracht Nederland Ellen Beerling, Wageningen Research BU Glastuinbouw Glastuinbouw Waterproof KOEPELTREKKERS Margreet Schoenmakers, LTO Glaskracht Nederland Ellen Beerling, Wageningen Research BU Glastuinbouw Inhoud Doel Wat is daarvoor nodig? Hoe bereiken we de emissieloze

Nadere informatie

Circulaire en industriële watertechnologie - de noodzaak van multidisciplinair onderzoek. Prof. Arne Verliefde UGent

Circulaire en industriële watertechnologie - de noodzaak van multidisciplinair onderzoek. Prof. Arne Verliefde UGent Circulaire en industriële watertechnologie - de noodzaak van multidisciplinair onderzoek Prof. Arne Verliefde UGent Onderwerp Aandachtsvelden in onderzoek TOC Corrosie Fouling (membranen, ionenwisseling,

Nadere informatie

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE In kort bestek Rafael Lazaroms INHOUDSOPGAVE 1. Wat houdt het in? 2. Motieven, doelstellingen en ambities 3. Organisatiestructuur GELOOFWAARDIGE BOODSCHAP Waterschappen hebben

Nadere informatie

Waterschappen en Energieakkoord

Waterschappen en Energieakkoord Waterschappen en Energieakkoord Energiekansen in het Waterbeheer Hennie Roorda/Rafaël Lazaroms Unie van Waterschappen mei 5, 2014 1 Waar staan de waterschappen voor? Waterveiligheid (veilig wonen en werken

Nadere informatie

Mei 2015. Kennis- en Innovatieagenda. TKI Watertechnologie

Mei 2015. Kennis- en Innovatieagenda. TKI Watertechnologie Mei 2015 Kennis- en Innovatieagenda 2016-2019 TKI Watertechnologie TKI Watertechnologie Mei 2015 Kennis- en Innovatieagenda 2016-2019 TKI Watertechnologie TKI Watertechnologie Mei 2015 Kennis- en Innovatieagenda

Nadere informatie

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE

WATER- SCHAPPEN & ENERGIE WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld

Nadere informatie

Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw. Ruud van Esch

Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw. Ruud van Esch Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw Ruud van Esch Lid kernteam samenwerking waterketen namens UvW Beleidsadviseur waterketen en circulaire economie Inhoud presentatie Bestuursakkoord

Nadere informatie

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Versie: 0.0 Datum: 21-4-2015 Auteur: Vrijgave: M.J.A. Rijpert T. Crum 1 IKN (Innovatie Kenniscentrum Nederland) Copier is de initiatiefnemer

Nadere informatie

JOKE CUPERUS, NIEUWE VOORZITTER TOPCONSORTIUM: WATERTECHNOLOGIESECTOR IS TE BESCHEIDEN

JOKE CUPERUS, NIEUWE VOORZITTER TOPCONSORTIUM: WATERTECHNOLOGIESECTOR IS TE BESCHEIDEN 4 JOKE CUPERUS, NIEUWE VOORZITTER TOPCONSORTIUM: WATERTECHNOLOGIESECTOR IS TE BESCHEIDEN Tekst Marloes Hooimeijer Fotografie Marcel Molle Voor het Topconsortium Kennis en Innovatie Watertechnologie valt

Nadere informatie

COASTAR. Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND

COASTAR. Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND COASTAR Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND Klaasjan Raat Koen.zuurbier@kwrwater.nl Bestuurlijk Overleg Zoetwater West 5 maart 2018

Nadere informatie

Grant agreement no: Deliverable number: D6.12 Partner responsible: Deliverable author(s): J. Boersma. Quality assurance:

Grant agreement no: Deliverable number: D6.12 Partner responsible: Deliverable author(s): J. Boersma. Quality assurance: D6.12 Open day Grant agreement no: 630492 Deliverable number: D6.12 Partner responsible: WAM Deliverable author(s): J. Boersma Quality assurance: K. Roest Planned delivery date: 31 January 2016 Actual

Nadere informatie

Hoofdthema 5.1: Winnen op Zee Dit hoofdthema omvat maritieme technologie voor het winnen van grondstoffen, energie en voedsel uit zee.

Hoofdthema 5.1: Winnen op Zee Dit hoofdthema omvat maritieme technologie voor het winnen van grondstoffen, energie en voedsel uit zee. 5. MIT-MKB-plan Water 2019 Innovatiethema s Water & Maritiem De topsector Water kent drie deelgebieden: Maritiem, Deltatechnologie en Watertechnologie. Deze drie deelgebieden hebben alle tevens sterke

Nadere informatie

Ondergrondse zoetwateropslag in de NLse polders

Ondergrondse zoetwateropslag in de NLse polders Ondergrondse zoetwateropslag in de NLse polders Duurzaam watermanagement in de polders 9 oktober 2017 Brugge Dr. Koen Zuurbier (KWR) Watertekorten agrarische sector Vandaag o Mismatch zoetwateraanbod en

Nadere informatie

Duurzame watersystemen

Duurzame watersystemen TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE Maar water kost toch niets? Waterverbruik en klimaatverandering Infrastructuur Drinkwater Afvalwater Hemelwater Waterverbruik en klimaatverandering Drinkwater

Nadere informatie

Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven

Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven Naar een duurzame industriewatervoorziening in de Eemshaven Verwachte groei vraagt In totaal nemen de bedrijven in de Eemshaven nu 300.000 m 3 drinkwater af voor industriële activiteiten. Waterbedrijf

Nadere informatie

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE Thereis no suchthingas waste water. Just water wasted. Ideaslikethisare goodforpeople, planetandprofit. Ideaslikethisarisein the Netherlands.

Nadere informatie

Advies. Ons kenmerk. AcW-2015/36053. 20 april 2015

Advies. Ons kenmerk. AcW-2015/36053. 20 april 2015 Advies Ons kenmerk 20 april 2015 ADVIES INNOVATIE IN DE WATERKETEN 1. Inleiding Aanleiding en doel advies In het Bestuursakkoord Water (2011) hebben Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en drinkwaterbedrijven

Nadere informatie

Versie: 3.0 Status: definitief Datum: 1 juni Marktconsultatie / inspiratiesessie Grondstoffen waterschap Zuiderzeeland

Versie: 3.0 Status: definitief Datum: 1 juni Marktconsultatie / inspiratiesessie Grondstoffen waterschap Zuiderzeeland Marktconsultatie / inspiratiesessie Grondstoffen waterschap Zuiderzeeland Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Marktconsultatie... 4 2.1 Aanleiding... 4 2.2 Doel van de marktconsultatie... 4 2.3 Contactgegevens...

Nadere informatie

Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw

Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Prof.dr. Jacqueline Cramer Universiteit Utrecht Opzet lezing Wat zijn de grote opgaven in de bouw op het gebied van duurzaamheid? Hoe kunnen deze opgaven worden

Nadere informatie

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN Jeroen Sluijsmans mob. 06 53544671 / sluijsmans@kiemt.nl Symposium Circulaire technologie Saxion

Nadere informatie

De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie

De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie PEOPLE People, Planet, Profit (PPP) Van een lineaire naar

Nadere informatie

Toekomst van de Duurzame NWO Jaap Schouten

Toekomst van de Duurzame NWO Jaap Schouten Toekomst van de Duurzame Procesindustrie @ NWO Jaap Schouten vanaf 1 januari 2017 voorzitter NWO-domein Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW) lid Raad van Bestuur NWO Domein TTW: Toegepaste

Nadere informatie

Vakantiecursus. Serieus. Circulair. 12 januari 2018

Vakantiecursus. Serieus. Circulair. 12 januari 2018 Vakantiecursus Serieus. Circulair. 12 januari 2018 Duurzaamheid - Duitse boekhouder zilvermijn in Freiberg - Sylvicultura Oeconomica Verduurzamen Ander economisch beeld: - Mínder produceren, niet meer

Nadere informatie

Kennis en Innovatieagenda Topsector Water 2016-2019. Topsector Water Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag. www.topsectorwater.nl

Kennis en Innovatieagenda Topsector Water 2016-2019. Topsector Water Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag. www.topsectorwater.nl Kennis en Innovatieagenda Topsector Water 2016-2019 Topsector Water Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag www.topsectorwater.nl 1 juni 2015 Visie Kennis en Innovatieagenda Topsector Water Gezamenlijke

Nadere informatie

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per

Nadere informatie

Afvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s

Afvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s In vogelvlucht Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s watersysteem De afvalwaterketen Wij beschouwen de afvalwaterketen als één geheel,

Nadere informatie

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Amersfoort, 2017 Henry van Veldhuizen https://www.youtube.com/watch?v=5bzezh4xqhu Inhoud Ontwikkelingen Energie en Grondstoffen Landelijke visie en aanpak Visie

Nadere informatie

Grant agreement no: Deliverable number: D6.9 Partner responsible: Deliverable author(s): KWR, CirTec, WAM. Quality assurance:

Grant agreement no: Deliverable number: D6.9 Partner responsible: Deliverable author(s): KWR, CirTec, WAM. Quality assurance: D6.9 Press releases Grant agreement no: 630492 Deliverable number: D6.9 Partner responsible: KWR Deliverable author(s): KWR, CirTec, WAM Quality assurance: Kees Roest (KWR) Planned delivery date: 31 October

Nadere informatie

Nieuwe sanitatie en energie

Nieuwe sanitatie en energie Nieuwe sanitatie en energie Agenda Wat? Waarom? Hoe? Energie Wij zijn de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering merkt, en de laatste generatie die er iets aan kan doen. Barack Obama UN

Nadere informatie

KWR Watercycle Research Institute

KWR Watercycle Research Institute KWR Watercycle Research Institute Introductie KWR en activiteit team IAH Danny Traksel 1 1 Historie KWR Watercycle Research Institute 1948 Keurings Instituut Waterleiding Artikelen (Rijswijk) o Certificering

Nadere informatie

I-QUA binnen Gemeentelijke Waterbeheer. Harold Soffner, beleidsmedewerker en projectleider I-QUA Gemeente Bernheze 19 oktober 2017

I-QUA binnen Gemeentelijke Waterbeheer. Harold Soffner, beleidsmedewerker en projectleider I-QUA Gemeente Bernheze 19 oktober 2017 I-QUA binnen Gemeentelijke Waterbeheer Harold Soffner, beleidsmedewerker en projectleider I-QUA Gemeente Bernheze 19 oktober 2017 Titel Gemeente Bernheze 5 Kernen Ontstaan in 1994 30.000 inwoners 9.000

Nadere informatie

Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen

Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen Douwe Jan Tilkema directeur Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Definitie van de competentie ondernemerschap Signaleren van kansen in de

Nadere informatie

Circulaire Economie in de GWW Betekenis voor de baggersector. Evert Schut Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving

Circulaire Economie in de GWW Betekenis voor de baggersector. Evert Schut Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving Circulaire Economie in de GWW Betekenis voor de baggersector Evert Schut Water Verkeer en Leefomgeving 2 RWS ONGECLASSIFICEERD 3 RWS ONGECLASSIFICEERD 4 RWS ONGECLASSIFICEERD 5 RWS ONGECLASSIFICEERD 6

Nadere informatie

Organisatorische handvatten. Water in de energietransitie

Organisatorische handvatten. Water in de energietransitie Organisatorische handvatten Water in de energietransitie Carleen Mesters Dieter de Vroomen Najaarscongres KNW 2018 Agenda Introductie Energietransitie is complex Waarmee kunnen we de opgave vergelijken?

Nadere informatie

Smart Delta Resources

Smart Delta Resources Smart Delta Resources Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen Werkconferentie Energieakkoord

Nadere informatie

VERKLARING Green Deal tussen Unie van waterschappen en Rijksoverheid

VERKLARING Green Deal tussen Unie van waterschappen en Rijksoverheid VERKLARING Green Deal tussen Unie van waterschappen en Rijksoverheid Ondergetekenden: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, ieder

Nadere informatie

INNOVATIE-PROGRAMMA Afvalwatersysteem

INNOVATIE-PROGRAMMA Afvalwatersysteem INNOVATIE-PROGRAMMA Afvalwatersysteem Beheer Transitie Duurzaam Innovatie Maatregelenprogramma SAF Transitie management Duurzaamheid Innovatie-programma Focus en Invloed BEHEER Principes voor Innovatie

Nadere informatie

Onderwerp: Samenwerkingsovereenkomst en incidentele subsidie aan KWR Water BV voor Coastar TKI-project

Onderwerp: Samenwerkingsovereenkomst en incidentele subsidie aan KWR Water BV voor Coastar TKI-project GS-Voorstel Besluitnummer PZH-2017-587783316 (DOS-2017-0004201) Contact L.M. van Os / E.R. de Haan 070-441 68 25 / 7623 lm.van.os@pzh.nl er.de.haan@pzh.nl Behandelend ambtenaar: E.R. de Haan Akkoord Ambtelijk

Nadere informatie

Regionale. bijdrage aan. een stapsgewijze oplossing van een. wereldprobleem

Regionale. bijdrage aan. een stapsgewijze oplossing van een. wereldprobleem Regionale bijdrage aan een stapsgewijze oplossing van een wereldprobleem De vraag naar opbrengst van land (voedsel, hout, biobrandstof en katoen) zal in 2050 met 30 tot 80% verder toenemen. Planbureau

Nadere informatie

voor de deur Mobiele opvangmiddelen voor afvalwater Opslag van afvalwater Clean Water Mobiele waterzuiver

voor de deur Mobiele opvangmiddelen voor afvalwater Opslag van afvalwater Clean Water Mobiele waterzuiver Mobiele waterzuivering voor de deur Mobiele opvangmiddelen voor afvalwater Opslag van afvalwater Clean Water Mobiele waterzuiver ing Afvalwater zuiveren voor de deur Afvalwater zuiveren voor de deur? Niet

Nadere informatie

Ontwikkeling duurzame waterketen in de Haagse regio

Ontwikkeling duurzame waterketen in de Haagse regio Ontwikkeling duurzame waterketen in de Haagse regio Wageningen Alumnibijeenkomst Regio Den Haag/Rotterdam, donderdag 7 april, 2016 Even voorstellen Rogier van Kempen 1986 1990 Hogeschool Van Hall Larenstein

Nadere informatie

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Versie: 0.1 Datum: 23-11-2015 Auteur: Vrijgave: P. Cleijne T. Crum 1 IKN (Innovatie Kenniscentrum Nederland) Copier is de initiatiefnemer

Nadere informatie

Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking

Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking Mineral Valley Twente: Toonaangevend voor bodem en mestverwerking Aanleiding In Twente is het mestoverschot aanzienlijk. De agrarische bedrijven moeten een bestemming voor het mestoverschot vinden buiten

Nadere informatie

Zonder water, geen papier

Zonder water, geen papier Zonder water, geen papier (en zonder papier geen Waterschappen:) Grenzen bestaan alleen in je hoofd! Leon P.A.A. Joore M.Sc. Millvision B.V. Grondstoffenfabriek, energietransitie keten en KCPK, 20 Juni

Nadere informatie

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen Duopresentatie Hennie Roorda en Tanja Klip 1. Ambities en resultaten waterschappen

Nadere informatie

VANG Van Afval Naar Grondstof

VANG Van Afval Naar Grondstof Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019 Raadsakkoord energietransitie Februari 2019 De energietransitie in Rotterdam Een klimaatneutraal en duurzaam Rotterdam. Dat is waar we naar toe willen. Een groene en gezonde stad met schone lucht, waarin

Nadere informatie

agendapunt 04.B.07 Aan Commissie Gezond, schoon en gezuiverd water VISIE EN STRATEGIE ROTTERDAMSE SAMENWERKING AFVALWATERKETEN

agendapunt 04.B.07 Aan Commissie Gezond, schoon en gezuiverd water VISIE EN STRATEGIE ROTTERDAMSE SAMENWERKING AFVALWATERKETEN agendapunt 04.B.07 1253828 Aan Commissie Gezond, schoon en gezuiverd water VISIE EN STRATEGIE ROTTERDAMSE SAMENWERKING AFVALWATERKETEN Voorstel Commissie Gezond, schoon en gezuiverd water 06-09-2016 Langetermijnvisie

Nadere informatie

Welkom. Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen. Van Afval naar Grondstoffen

Welkom. Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen. Van Afval naar Grondstoffen Welkom Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen Programma 14.00-14.05 uur Welkomstwoord door dagvoorzitter Isabelle

Nadere informatie

Oktober Kennis- en Innovatieagenda Watertechnologie

Oktober Kennis- en Innovatieagenda Watertechnologie Oktober 2017 Kennis- en Innovatieagenda Watertechnologie 2018-2021 Kennis- en Innovatieagenda Watertechnologie 2018-2021 Oktober 2017 Opdrachtgever Bestuur Stichting TKI Watertechnology Auteurs Programmaraad

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Raadsakkoord energietransitie. April 2019 Raadsakkoord energietransitie April 2019 Inhoudsopgave De energietransitie in Rotterdam 1 De energietransitie als kans 1 Tegengaan energiearmoede 1 Klimaatakkoord van Parijs 2 Rotterdamse klimaatambitie

Nadere informatie

Nederland Circulair: Water & Tuinbouw. Workshop Nationale Watertechnologie Week 21 maart 2017, Gorinchem

Nederland Circulair: Water & Tuinbouw. Workshop Nationale Watertechnologie Week 21 maart 2017, Gorinchem Nederland Circulair: Water & Tuinbouw Workshop Nationale Watertechnologie Week 21 maart 2017, Gorinchem Programma 10.00 Welkom door dagvoorzitter Jos Boere (KWR Watercycle Research) 10.05 Presentatie Wateruitdagingen

Nadere informatie

Afvalwater zuiveren Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014

Afvalwater zuiveren Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014 Afvalwater zuiveren 1970-2030 Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014 Even voorstellen: Mathijs Oosterhuis (T32, 1993) Specialisatie: milieutechnologie 1999-2003 TNO-MEP 2003-heden Waterschap

Nadere informatie

MINERALE MESTSTOFFEN: Essentieel & efficiënt

MINERALE MESTSTOFFEN: Essentieel & efficiënt MINERALE MESTSTOFFEN: Essentieel & efficiënt Peter Jaeken Algemeen Secretaris 10 jaar BELFertil Antwerpen - 15 september 2017 Belgisch - Luxemburgse Minerale Meststoffen Vereniging BELFertil vertegenwoordigt

Nadere informatie

De energie-infrastructuur van Zuid-Holland

De energie-infrastructuur van Zuid-Holland De energie-infrastructuur van Zuid-Holland Smart Multi Commodity Grid Technische sessie PS 26 september 2018 Marco van Steekelenburg & Isabel Nijveldt Energietransitie Stap 1: in kaart brengen huidige

Nadere informatie

Schone logistiek voor de circulaire economie. Een visie als opmaat naar een green deal

Schone logistiek voor de circulaire economie. Een visie als opmaat naar een green deal Schone logistiek voor de circulaire economie Een visie als opmaat naar een green deal 2 SCHONE LOGISTIEK VOOR DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wij, de deelmarkt afvalstoffentransport van Transport en Logistiek Nederland,

Nadere informatie

FOSFAATFABRIEK. Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat

FOSFAATFABRIEK. Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat FOSFAATFABRIEK Green Deal en Ketenakkoord Fosfaat Coert Petri (Waterschap Rijn en IJssel) (Rafaël Lazaroms, coördinator klimaat en energie Unie van Waterschappen) 1 mei 2012 1 Inhoud presentatie Green

Nadere informatie

De economische betekenis van waterschappen. mr.drs. Peter C.G. Glas Voorzitter Unie van Waterschappen 5 september 2013

De economische betekenis van waterschappen. mr.drs. Peter C.G. Glas Voorzitter Unie van Waterschappen 5 september 2013 De economische betekenis van waterschappen mr.drs. Peter C.G. Glas Voorzitter Unie van Waterschappen 5 september 2013 1 Gefeliciteerd! 2 opzet Waterschappen en ons land Strijd tegen het water Deltaplan

Nadere informatie

De impact van techniek op weg naar Voor een Nederland dat mee voorop loopt

De impact van techniek op weg naar Voor een Nederland dat mee voorop loopt De impact van techniek op weg naar 2025 Voor een Nederland dat mee voorop loopt Zes toekomstthema s Zes grotere thema s Mensenwerk oud naast nieuw De stad Nederland op zoek naar de balans Branche zonder

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

Speech Maxime Verhagen bij 50-jarig jubileum GMB Openluchtmuseum Arnhem, donderdagmiddag 5 september 2013

Speech Maxime Verhagen bij 50-jarig jubileum GMB Openluchtmuseum Arnhem, donderdagmiddag 5 september 2013 Speech Maxime Verhagen bij 50-jarig jubileum GMB Openluchtmuseum Arnhem, donderdagmiddag 5 september 2013 Geachte aanwezigen, Nederland heeft een al sterke internationale reputatie als het om deltatechnologie

Nadere informatie

3/13/2014. Klimaatverandering vraagt om innovatie. Crises op meerdere fronten

3/13/2014. Klimaatverandering vraagt om innovatie. Crises op meerdere fronten Klimaatverandering vraagt om innovatie De crisis als voorbode van grote veranderingen in economie en maatschappij Brabantse Waterdag 28 februari 2014 s Hertogenbosch door Pier Vellinga Hoogleraar aan Wageningen

Nadere informatie

Aa & Maas: Afvalwaterstrategie

Aa & Maas: Afvalwaterstrategie 2 Aa & Maas: Afvalwaterstrategie Waarom een afvalwaterstrategie? Aanleiding Ons dagelijks werk is het zuiveren van afvalwater. Hierbij realiseren we, ook in landelijk perspectief, een uitstekende effluentkwaliteit

Nadere informatie

Kostenefficiënt watermanagement

Kostenefficiënt watermanagement Presentatie TNAV Workshop, 20 april Leuven Kostenefficiënt watermanagement Energie Chemicaliën Reststoffen R.T.G. Hoeijmakers Adviseur Industriële Watervoorziening Haskoning, Mechelen Inhoud presentatie

Nadere informatie

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018 INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND Lut Hoebeke, 1 juni 2018 Overzicht presentatie Circulaire economie Problemen bij waterbesparing en hergebruik VLAREM artikel rond waterbesparing/waterhergebruik

Nadere informatie

Circulaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid

Circulaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid Circulaire Economie Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid John Nederstigt Inleider Hoe maken we de MRA Circulair? Jacqueline Cramer Ambassadeur

Nadere informatie

Meststoffen terugwinning in de glastuinbouw

Meststoffen terugwinning in de glastuinbouw Meststoffen terugwinning in de glastuinbouw Verslag workshop 19 oktober 2016, Dinteloord Zie ook nieuwsbericht in de Bode: Sluiten van waterkringloop glastuinbouw een must Aanwezigen Alwin van Ruijven

Nadere informatie

Circulaire watervoorziening glastuinbouw. Glastuinbouw en water. Dr. Ir. Marcel Paalman KWR Watercycle Research Institute

Circulaire watervoorziening glastuinbouw. Glastuinbouw en water. Dr. Ir. Marcel Paalman KWR Watercycle Research Institute Glastuinbouw en water Altijd voldoende water van een goede kwaliteit en een redelijke prijs Circulaire watervoorziening glastuinbouw Dr. Ir. Marcel Paalman KWR Watercycle Research Institute 15 Maart 2016

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 2 juli 2015 Betreft Voortgang ketenakkoord fosfaatkringloop

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 2 juli 2015 Betreft Voortgang ketenakkoord fosfaatkringloop > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Visie op duurzaamheid

Visie op duurzaamheid Visie op duurzaamheid Duurzaamheid als aanjager van toekomstbestendige vooruitgang Als functionele overheid voor waterbeheer ondervinden de waterschappen als geen ander de gevolgen van klimaatverandering.

Nadere informatie

Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch

Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Voorbeeldprojecten Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Data Contact: Waterschap Aa en Maas Meer informatie: www.aaenmaas.nl Water Hitte

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Circulaire economie kans voor de regio

Circulaire economie kans voor de regio Circulaire economie kans voor de regio 7 oktober 2015 Early Morning Toast Stichting kiemt Arnhem Michiel Westerhoff, Manager Strategie en Ontwikkeling Recentere geschiedenis van het afvalscheiden 7 maart

Nadere informatie

CIRCULAR ECONOMY IN THE CITY CASE: De Nieuwe Dokken Gent 18/11/2016 Brussel

CIRCULAR ECONOMY IN THE CITY CASE: De Nieuwe Dokken Gent 18/11/2016 Brussel CIRCULAR ECONOMY IN THE CITY CASE: De Nieuwe Dokken Gent 18/11/2016 Brussel Wouter Demuynck (Sustainable Urban Development bvba) CEO Inleiding Van lineaire benadering naar circulaire stadsdelen A nation

Nadere informatie

Vloeibaar goud: de routekaart afvalwaterketen

Vloeibaar goud: de routekaart afvalwaterketen Vloeibaar goud: de routekaart afvalwaterketen De huidige situatie Het meeste water dat we in huis of bedrijf gebruiken, spoelt via de riolering naar een rioolwaterzuivering (rwzi). De 350 rwzi s zuiveren

Nadere informatie

VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER

VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER VAN PROBLEEM NAAR GRONDSTOF THIJS COPINI HOOGHEEMRAADSCHAP HOLLANDS NOORDERKWARTIER Presentatie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) Energie en grondstoffenfabriek HHNK en de EFGF Beleid biomassa

Nadere informatie

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus Wageningen University & Research Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus 2017 Het begon in 1918 Van Landbouwhogeschool tot University & Research of the Life Sciences 1960s: primair

Nadere informatie

Grondstoffenschaarste in drie dimensies

Grondstoffenschaarste in drie dimensies Grondstoffenschaarste in drie dimensies Maarten Hajer Kenniskamer Schaarste 9 oktober 2012 Schaarste in vele vormen 2 Vraag stijgt, schaarste neemt toe; prijzen stijgen en schommelen 3 Geen uitputting

Nadere informatie