ISPT Institute for Sustainable Process Technology

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ISPT Institute for Sustainable Process Technology"

Transcriptie

1 ISPT Institute for Sustainable Process Technology Menno Plantenga Platform Water Vallei en Eem 7 September 2017

2 ISPT Innovatie Platform voor de procestechnologie gemeenschap Versterken NL procestechnologie positie internationaal Netwerk Innovatie programma Proces Technologie (industry need) Gericht op implementatie Behandeling van proceswater Nieuw Talent Samenwerking: bundelen expertise, delen risico s, grotere stappen, grotere impact Stichting zonder winstoogmerk September 14,

3 ISPT hoe werken we and/or FTE and/or FTE IP/technology solutions Educated personnel Network/innovative ecosystem IP/technology solutions Educated personnel Network/innovative ecosystem September 14,

4 ISPT Participants 4

5 5 Inspiratie - ISPT activiteiten inspiratie - Waterbehoefte breder dan industrie -Behoefte groeiende; water stress - Demografie - Chemicaliën productie en water onttrekking groeien sterker dan demografie - Klimaat - Meer duurzaam / weg van fossiel

6 6 Focus presentatie op voorbeelden van samenwerking - Samenwerking - Breder dan industrieel gericht - Breder dan ISPT - Historie, lopende / startende initiatieven

7 Belangrijke water innovatie organisaties 7

8 8 Circulariteit / sluiten van ketens De industrie speelt in op een situatie met toenemende water stress en water schaarste WssTP Vision: A Future-Proof Model for a Water-Smart Society Circulariteit - Water - Zout & mineralen - Zoutscheiding - Organica - Verwijdering - Terugwinning - Synthese (amino zuren / eiwitten) - Energie - Warmte - Electriciteit

9 Today Existing Production process Robust wastewater treatment plant WWTP discharge Process water Installation Upgrade module 2 Upgrade module 1 Upgrade module 3 Fresh water intake September 14,

10 Tomorrow Existing Production process Unit 1 Unit 2 Unit 3 Robust wastewater Residual streams treatment plant WWTP Recovery unit 1 Recovery unit 2 Recovery unit Recovered materials to outside process 3 discharge Recovered water Process water Installation Upgrade module 2 Upgrade module 1 Upgrade module 3 Fresh water intake September 14,

11 Next week Upgraded Existing Production process Unit 1 Unit 2 Unit 3 Residual streams Robust wastewater treatment plant WWTP Recovery Modules 1 Recovery Modules 2 Recovery Modules 3 Recovered materials reuse in process Recovered water Near Zero Liquid Discharge Process water Installation Upgrade module 2 Upgrade module 1 Upgrade module 3 Fresh water intake September 14,

12 Next month Integrated Production process Unit 1 Unit 2 Unit 3 Circular Modules 1 Circular Modules 2 Circular Modules Unit 3 Circular Modules 3 Residual streams Materials, heat Water Robust wastew ater treatme nt plant WWTP Zero Liquid Discharge 3 Recovered materials recycle outside process Process water Installation Recovered water Upgrade module 2 Upgrade module 1 Upgrade module 3 Fresh water intake September 14,

13 13 Drinkwatersituatie Nederland * Huishoudens: 780 Mm³/a * Industrie (excl. Koelwater): 500 Mm³/a, Ca. helft drinkwater, helft eigen onttrekking Trend naar meer eigen onttrekking en sluiten van kringloop / ontkoppeling van publiek net * Koelwater: Mm³/a (excl. Energiecentrales alleen conditionering; geen drinkwater) Stabiel

14 14

15 Verdygo project 2013; Simpelveld & Roermond 2013: modelstudie KWR (TKI Watertechnologie) Maart 2015: oprichting Verdygo B.V., Toekomst business case opties: levering tuinbouw Venlo en aan industrie (Chemelot) September 14, 2017 Flexibel - Inspelen op klimaat, demografie, ander (te schoon?) wateraanbod. - Op- en afbouw mogelijk Modulair, Verplaatsbaar Bovengronds Lagere kosten - Capex en Opex 20% lager Samenwerking met marktpartijen Geen zuivering afvalwater - Produceert gezuiverd afvalwater - Decentrale zuivering dicht bij gebruikers - Stimuleren hergebruik van gezuiverd water en van materialen 15

16 Dow Chemical Integrated water utility plant Dow Terneuzen hergebruikt water van het eigen terrein zodat ze niet uit de Biesbosch hoeven af te nemen Dow Bioxplant Biesbosch Cooling Tower LHC-3 Belgian Polders Spuikom - rainwater Evides Pumping station Philippine Evides DECO plant Singapore Water Week 2008 red connections represent municipal effluent reuse 16 WWTP Terneuzen 16

17 17 Innovatieve projecten in Europees verband (H2020, BBI) ECWRTI Provides Zero Brine textielindustrie papierindustrie hergebruik zoutstromen

18 18 Algemene Behandeling Brine stromen Bron: EU project ZeroBrine

19 19 The EColoRO concept in the textile factory Textile waste water Textile Plant Operation Fresh Water Buffer Fresh Water intake Waste Water Buffer Effluent Concept: close the waterloop The ECWRTI Project - Textile Waste-water recycling through electro-coagulation

20 The EColoRO concept in the textile factory Textile Plant Operation Textile Wastewater Fresh Water Buffer Fresh Water intake Wastewater Buffer Waste water Purified water Purified water Electro- Coagulation Flocculation & Flotation Ultra Filtration Reverse Osmosis Sludge Brine Sludge Filtration Concentration & Cristallisation Filter cake Residues Salt The ECWRTI Project - Textile Waste-water recycling through electro-coagulation 20

21 ECWRTI: Water recovery 70% 21

22 Verwijderen medicijnresten (nog geen hergebruik) 22

23 23 CEW Duurzame glastuinbouw Verwijderen gewasbeschermingsmiddelen uit spuiwater van kassentelers Driver: % verwijdering Methode? Kosten?

24 24 Membraantechnologie om grondstoffen uit water te halen en bij voorkeur te hergebruiken Componenten uit restwater Componenten uit slib Grondstoffenfabriek Vraagsturing?

25 25 VFA s Source: d.w.f.brilman@utwente.nl

26 Betere warmteoverdracht watersystemen (87% van watergebruik industrie zit in koel- en stoomcircuits) en zoveel mogelijk circulair. 26

27 Catch-it project 27

28 28 ABM Waterkwaliteit, een gemeenschappelijk belang - Bewaken waterkwaliteit - Opkomende stoffen - Niet regulier gemeten - Beperkte informatie - Mogelijk toxisch en persistent - Geen criteria of normen - Betere analytische technieken - Polaire stoffen, kleine plastics, zeer zorgwekkende stoffen - Pyrazol problematiek (industriële lozing vs. inname voor drinkwater) - Geen norm, signaleringswaarde overschreden - Algemene Beoordelingssystematiek (ABM) BAT / BBT - Gedetailleerde informatie lozing individuele stoffen PWZI s i.h,a niet bekend - Discussie niet lozen wat niet bekend is?

29 29 Netwerken Er kan al veel Er kan nog veel meer Technologisch is er veel mogelijk, samenwerken hierin is het belangrijkst. Dit stimuleert en coördineert ISPT voor de Proces Technologische industrie

30 30

31 31 TNO: Urban Innovation: Autarcic floating hotel De recirculatie douche

32 Dank voor de aandacht. Vragen? September 14,

Resource recovery als drijfveer voor cross sectorale samenwerking Seminar TKI Watertechnologie May 28 th, 2014

Resource recovery als drijfveer voor cross sectorale samenwerking Seminar TKI Watertechnologie May 28 th, 2014 Resource recovery als drijfveer voor cross sectorale samenwerking Seminar TKI Watertechnologie May 28 th, 2014 T.M. Plantenga, OPM / CD Water Cluster a.i. ISPT KWR en ISPT Verschillende achterban, gemeenschappelijk

Nadere informatie

Wateruitdagingen in de circulaire economie

Wateruitdagingen in de circulaire economie 1 Wateruitdagingen in de circulaire economie Grondstoffenefficiëntie in de waterketen Kees Roest KWR - bridging science to practice 2 Grondstoffenefficiëntie in de aterketen Kees Roest Senior onderzoeker

Nadere informatie

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015 Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen A. Visser Maart 2015 André Visser Sinds 1999 bij Royal HaskoningDHV Actief op het vlak duurzaamheid en circulaire economie - energiefabriek - grondstoffenfabriek

Nadere informatie

Waterhergebruik in de textielindustrie. Jan Morel Utexbel Ronse (BE) Marc Feyaerts EColoRO Leeuwarden (NL)

Waterhergebruik in de textielindustrie. Jan Morel Utexbel Ronse (BE) Marc Feyaerts EColoRO Leeuwarden (NL) Waterhergebruik in de textielindustrie Jan Morel Utexbel Ronse (BE) Marc Feyaerts EColoRO Leeuwarden (NL) Utexbel: bedrijfsprofiel Anno 1929: Usines Textiles Réunies de Belgique Dominante speler in Europese

Nadere informatie

Smart Delta Resources

Smart Delta Resources Smart Delta Resources Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen Werkconferentie Energieakkoord

Nadere informatie

Circulaire en industriële watertechnologie - de noodzaak van multidisciplinair onderzoek. Prof. Arne Verliefde UGent

Circulaire en industriële watertechnologie - de noodzaak van multidisciplinair onderzoek. Prof. Arne Verliefde UGent Circulaire en industriële watertechnologie - de noodzaak van multidisciplinair onderzoek Prof. Arne Verliefde UGent Onderwerp Aandachtsvelden in onderzoek TOC Corrosie Fouling (membranen, ionenwisseling,

Nadere informatie

CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek. 14 maart 2017

CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek. 14 maart 2017 CoRe Water van rwzi naar een duurzame waterfabriek 14 maart 2017 De Duis reis viverra naar de arcu toekomst ac odio feugiat QUISQUE PHARETRA NISL A PHARETRA ELEIFEND. o In euismod magna eu egestas volutpat.

Nadere informatie

Duurzame groei mogelijk door waterhergebruik

Duurzame groei mogelijk door waterhergebruik Duurzame groei mogelijk door waterhergebruik Waterhergebruik bij FrieslandCampina Aalter Door: Gert Snijders Datum: 19 maart 2015 Inhoud Informatie over site FrieslandCampina Aalter Projecten Condensaat

Nadere informatie

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Ruud Bartholomeus, 21 maart 2019, Utrecht 1 Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Balans tussen watervraag en wateraanbod Ruud Bartholomeus, namens collega s 2 Balans tussen watervraag en wateraanbod

Nadere informatie

Ontzilting met restwarmte door middel van het Memstill-proces

Ontzilting met restwarmte door middel van het Memstill-proces Ontzilting met restwarmte door middel van het Memstill-proces Bart Kregersman 18 November, 2010 Inhoud Introductie Keppel Seghers Memstill principe Pilootinstallaties Volgende stappen Toekomstperspectief

Nadere informatie

Waterkringloop Zeeuws-Vlaanderen

Waterkringloop Zeeuws-Vlaanderen Waterkringloop Zeeuws-Vlaanderen Vitaal Sloe / Kanaalzone - Projectuitleg - Haalbaarheidsstudie - Fase 2 + financiering - Vervolgtraject Niels Groot Dow Benelux bv / 13 october 2010 1 Regio Zeeuws-Vlaanderen:

Nadere informatie

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating

Nadere informatie

Dow Benelux Chemie op Wereldschaal

Dow Benelux Chemie op Wereldschaal Dow Benelux Chemie op Wereldschaal SKIW / KNW seminar Niels Groot 29 januari 2015 www.dowbenelux.com Cijfers en feiten* Midland Opgericht in 1897 Terneuzen 201 vestigingen in 36 landen hoofdkantoor in

Nadere informatie

Duurzame innovatie en bedrijfscontinuïteit Jan Harmsen symposium 29 maart 2016 Lage Energieprijs: nu investeren

Duurzame innovatie en bedrijfscontinuïteit Jan Harmsen symposium 29 maart 2016 Lage Energieprijs: nu investeren Duurzame innovatie en bedrijfscontinuïteit Jan Harmsen symposium 29 maart 2016 Lage Energieprijs: nu investeren Duurzame ontwikkeling Waarom duurzame innovatie? Wat kan de ingenieur doen? www.harmsenconsultancy.nl

Nadere informatie

KWR Watercycle Research Institute

KWR Watercycle Research Institute KWR Watercycle Research Institute Introductie KWR en activiteit team IAH Danny Traksel 1 1 Historie KWR Watercycle Research Institute 1948 Keurings Instituut Waterleiding Artikelen (Rijswijk) o Certificering

Nadere informatie

Optimale bedrijfsvoering van Omgekeerde Osmose -installaties met 3D-Trasar-technologie

Optimale bedrijfsvoering van Omgekeerde Osmose -installaties met 3D-Trasar-technologie Optimale bedrijfsvoering van Omgekeerde Osmose -installaties met 3D-Trasar-technologie 1 Themanamiddag Thema: Membraanfouling 14 april 2016 Ing. Liévin De Vriese Msc Sr Solution Manager EAME Wat? Innovatieve

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

VIS-traject De Blauwe Cirkel

VIS-traject De Blauwe Cirkel VIS-traject De Blauwe Cirkel Algemene conclusies en outlook Arne Verliefde (UGent) Initieel doel Blauwe Cirkel Verhogen efficiëntie waterhergebruik Valorisatie van zouten: Intern Extern Validatie van nieuwe

Nadere informatie

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid

Nadere informatie

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5 Innovatiethema s MIT 2016 Pagina 1 van 5 Innovatiethema s MIT 2016 Innovatieve MKB-ers kunnen subsidie aanvragen binnen de MKB Innovatiestimuleringsregeling Topsectoren (MIT). Daarin zijn de volgende instrumenten

Nadere informatie

Nieuwe stoffen, nieuwe wetten?

Nieuwe stoffen, nieuwe wetten? Nieuwe stoffen, nieuwe wetten? Ontwikkelingen lozingsbeleid industrie Roy Tummers, 6 april 2017 Kommer en kwel? PBL: waterkwaliteit sinds 1980 significant verbeterd Kwaliteit oppervlaktewater voldoende

Nadere informatie

COASTAR. Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND

COASTAR. Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND COASTAR Zout op afstand, zoet op voorraad ROBUUSTE ZOETWATERVOORZIENING VOOR LAAG-NEDERLAND SCHUILT IN DE ONDERGROND Klaasjan Raat Koen.zuurbier@kwrwater.nl Bestuurlijk Overleg Zoetwater West 5 maart 2018

Nadere informatie

Blue Energy in de Valley

Blue Energy in de Valley Blue Energy in de Valley Presentatie voor Jaarcongres KIVI 24 november 2015 Rik Siebers r.siebers@redstack.nl Wat is Blue Energy? Blue Energy = Energie, geoogst uit het verschil in zoutconcentratie tussen

Nadere informatie

Vlaams afval- en materialencongres 6 april

Vlaams afval- en materialencongres 6 april Vlaams afval- en materialencongres 6 april Erik de Baedts Directeur NVRD President MWE Board member ISWA Strategisch omgaan met grondstoffen Nederlandse vereniging van gemeenten ogv afvalbeheer & reiniging

Nadere informatie

CIRCULAR ECONOMY IN THE CITY CASE: De Nieuwe Dokken Gent 18/11/2016 Brussel

CIRCULAR ECONOMY IN THE CITY CASE: De Nieuwe Dokken Gent 18/11/2016 Brussel CIRCULAR ECONOMY IN THE CITY CASE: De Nieuwe Dokken Gent 18/11/2016 Brussel Wouter Demuynck (Sustainable Urban Development bvba) CEO Inleiding Van lineaire benadering naar circulaire stadsdelen A nation

Nadere informatie

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Amersfoort, 2017 Henry van Veldhuizen https://www.youtube.com/watch?v=5bzezh4xqhu Inhoud Ontwikkelingen Energie en Grondstoffen Landelijke visie en aanpak Visie

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Algemene informatie

Inhoudsopgave. Algemene informatie Algemene informatie Dit document is een informatie presentatie. In de slides zijn verwijzingen naar websites, rapporten of een andere positie in de presentatie. Klikt u op verwijzing, dan wordt u doorgelinkt.

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

RATIONEEL WATERBEHEER IN DE INDUSTRIE: TWEE CASE STUDIES ROND BRONGERICHTE AANPAK

RATIONEEL WATERBEHEER IN DE INDUSTRIE: TWEE CASE STUDIES ROND BRONGERICHTE AANPAK RATIONEEL WATERBEHEER IN DE INDUSTRIE: TWEE CASE STUDIES ROND BRONGERICHTE AANPAK AQUARAMA 25 OKTOBER 2018 Sara Vander Beken Sr. Consultant Water Sweco Belgium SWECO Divisions in Belgium Grootste studie-

Nadere informatie

Schoonschip is de meest duurzame drijvende woonwijk van Europa, bestaande uit 46 drijvende huishoudens die een nieuwe standaard definieert voor

Schoonschip is de meest duurzame drijvende woonwijk van Europa, bestaande uit 46 drijvende huishoudens die een nieuwe standaard definieert voor Schoonschip is de meest duurzame drijvende woonwijk van Europa, bestaande uit 46 drijvende huishoudens die een nieuwe standaard definieert voor duurzame stedelijke ontwikkeling in Amsterdam. HET PROJECT

Nadere informatie

Welkom. Stefan Korthout. Stichting Waalwijk CO2 Vrij 29/11/2016

Welkom. Stefan Korthout. Stichting Waalwijk CO2 Vrij 29/11/2016 Welkom Stefan Korthout Opening Aad van Lopik Voorzitter Stichting Waalwijk CO2 vrij Doelstellingen Voorloper Bewustwording Samenwerking Kennis bundelen Klimaatdoelstellingen van de gemeente Waalwijk Jan

Nadere informatie

TKI Watertechnologie Datum

TKI Watertechnologie Datum TKI Watertechnologie Datum VERSTERKEN VAN NEDERLANDSE WATERTECHNOLOGIESECTOR DOOR SAMENWERKING IN R&D Schoon TKI Watertechnologie water met minimale brengt druk de op onze leefomgeving. Nederlandse watertechnologiesector

Nadere informatie

Wereldlezing Nutriëntneutraal als ideaal in de circulaire economie. Van dead end naar kringloop in de waterketen

Wereldlezing Nutriëntneutraal als ideaal in de circulaire economie. Van dead end naar kringloop in de waterketen Wereldlezing Nutriëntneutraal als ideaal in de circulaire economie Van dead end naar kringloop in de waterketen Jan Weijma Wageningen University & Research Sub-department of Environmental Technology 1

Nadere informatie

Circulaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid

Circulaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid Circulaire Economie Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid John Nederstigt Inleider Hoe maken we de MRA Circulair? Jacqueline Cramer Ambassadeur

Nadere informatie

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE Thereis no suchthingas waste water. Just water wasted. Ideaslikethisare goodforpeople, planetandprofit. Ideaslikethisarisein the Netherlands.

Nadere informatie

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013 Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT RvT maart 2013 Het topsectorenbeleid Overheid, Rijksdient voor ondernemend Nederland Tenders voor Demo, pilot en Early adapter projecten Topcluster voor

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Kom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012

Kom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012 Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen Welkom Jan de Wit, 20 juni 2012 Vragen? Trends: 1. Energiebesparing door monitoring & procesbeheersing 2. Energiebesparing

Nadere informatie

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011 TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development Leon Stille Leon.stille@tno.nl +31652779011 TNO Partners TNO is een onafhankelijk kennis instituut met meer dan 80 jaar ervaring in technologie

Nadere informatie

Workshop C-Bèta 23 mei 2019

Workshop C-Bèta 23 mei 2019 A new vision of value Workshop C-Bèta 23 mei 2019 Michiel Huijgen Senior consultant Sustainability Michiel heeft de KPMG True Value methodologie o.a. toegepast voor NS, Prorail, het Havenbedrijf Rotterdam,

Nadere informatie

Slimme Aanpak Energiebesparing voor de industrie

Slimme Aanpak Energiebesparing voor de industrie Slimme Aanpak Energiebesparing voor de industrie Mei 2014 www.ecn.nl Nederlands industrieel energiegebruik Feedstock M 3792 Elektrisch M 1736 Een economische waarde van ca. 6 miljard euro per jaar Jaarlijks

Nadere informatie

Examples from the water sector

Examples from the water sector Examples from the water sector Developments with new technologies / ideas Waterforum Jaarcongres, Rotterdam, 18 November 2014 Egbert de Jong Regional presence in the Netherlands GDF SUEZ Energie Nederland

Nadere informatie

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018 INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND Lut Hoebeke, 1 juni 2018 Overzicht presentatie Circulaire economie Problemen bij waterbesparing en hergebruik VLAREM artikel rond waterbesparing/waterhergebruik

Nadere informatie

Regionale toekomstvisies op samenwerken aan water

Regionale toekomstvisies op samenwerken aan water 1 Regionale toekomstvisies op samenwerken aan water Jos Frijns (KWR) LEF Bijeenkomst Samenwerken aan Water Utrecht 11-11-2016 2 Toekomst 3 Circular Design 4 Resilience Management & Governance Trends Impacts

Nadere informatie

Hoe realiseer je een Smart City?

Hoe realiseer je een Smart City? Hoe realiseer je een Smart City? Thema Inclusive Society Dr. Ir. Rianne Valkenburg FUTURE Steden worden langzaam bedolven onder sensoren Steden waren al vol, namelijk met mensen Kwaliteit van leven? Hoe

Nadere informatie

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Versie: 0.0 Datum: 21-4-2015 Auteur: Vrijgave: M.J.A. Rijpert T. Crum 1 IKN (Innovatie Kenniscentrum Nederland) Copier is de initiatiefnemer

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie

Duurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie Duurzame Industrie De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

Koelwater conditionering

Koelwater conditionering Aqua NL Vakbeurs, 23 maart 2017 1 Koelwater conditionering Aqua NL Vakbeurs,23 maart 2017 Nienke Koeman, Frank Oesterholt, Hans Huiting Bridging science to practice 2 TKI project Cooling water conditioning

Nadere informatie

Modulariteit als voorwaarde voor circulaire economie

Modulariteit als voorwaarde voor circulaire economie Modulariteit als voorwaarde voor circulaire economie Bovenhoud symposium 9-06-2016 Ir. Remko de Jong Modulariteit als voorwaarde voor circulaire economie Bovenhoud symposium Remko de Jong 4-nov-2016 Inhoud

Nadere informatie

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw 1 Uitdagingen Sustainable Development 1950 2.5 billion 2011 7 billion 2050 9 billion World

Nadere informatie

HOTCO2: alternatief voor de WKK en ketel in de tuinbouw

HOTCO2: alternatief voor de WKK en ketel in de tuinbouw HOTCO2: alternatief voor de WKK en ketel in de tuinbouw Inschatting van de potentie van efficiëntere productie van warmte en CO2 met het HOTCO2 systeem in de tuinbouwsector Erin Kimball (TNO), Ronald-Jan

Nadere informatie

Duurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen

Duurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen Duurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen MTS vd Lageweg Hendrikus van de Lageweg 1 Inhoud MTS vd Lageweg Mestplaatsing veehouderij sectoren / sector belang Doelen Wat

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient

Duurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient Duurzame Industrie De overgang van energie-intensief naar energie-efficient De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

Drijfveren om minder voedsel te verspillen

Drijfveren om minder voedsel te verspillen Samen tegen voedselverspilling Expert tafel RTC Gelderland 06 november 2018, Sanne Stroosnijder & Theo Verkleij Drijfveren om minder voedsel te verspillen 1 Voedselverspilling in Europa 173 kg pro-capita

Nadere informatie

"Traditionele ketens maken plaats voor nieuwe productievormen

Traditionele ketens maken plaats voor nieuwe productievormen "Traditionele ketens maken plaats voor nieuwe productievormen Jos Kleiboer Directeur Beleid van Koninklijke Metaalunie "De metaalsector beslaat een enorm breed terrein, waarbinnen elk aspect z n eigen

Nadere informatie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie

Nadere informatie

Energie en water de circulaire economie

Energie en water de circulaire economie Energie en water de circulaire economie Prof. Dr. Ad van Wijk 4-6-2014 28-5-2014 Delft University of Technology Challenge the future Circular Economy (EMF) 2 Six principles of the Circle Economy All materials

Nadere informatie

onderzoeken Peka Kroef 2011/2012

onderzoeken Peka Kroef 2011/2012 onderzoeken Peka Kroef 2011/2012 1 Verwerking van > 200.000 ton aardappelen per jaar Productie van gekookte aardappel producten Verbruikt hierbij ca. 600.000 m 3 water. Produceert hierbij ca. 500.000 m

Nadere informatie

Platform voor valorisatie van nevenstromen. Johan Gemoets & Andy Vancauwenberghe

Platform voor valorisatie van nevenstromen. Johan Gemoets & Andy Vancauwenberghe Platform voor valorisatie van nevenstromen Johan Gemoets & Andy Vancauwenberghe Het Historiek ProjectSYMBIOSE SYMBIOSE 1 Sept. 2012 Aug. 2014 SYBIOSE 2.0 Sept. 2014 Dec.2015 Het Project (sinds sept. 2012)

Nadere informatie

VANG Van Afval Naar Grondstof

VANG Van Afval Naar Grondstof Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging

Nadere informatie

Energy Balance Assessment Tool

Energy Balance Assessment Tool Energy Balance Assessment Tool Energy Balance Assessment Tool (EBAT) Verbruik van verschillende soorten energie in de waterkringloop: een Excel tool Energy Balance Assessment Tool (EBAT) Waarom is EBAT

Nadere informatie

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN ROADMAP 2017-2020 EN JAARPLAN 2018 MICHIEL ADRIAANSE VISIE EN IMPACT Visie: - Oudpapier blijft voornaamste grondstof voor PKI Nl - Hoeveelheid & samenstelling oudpapier verandert

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma. Water Natuurlijk Rijn en IJssel

Verkiezingsprogramma. Water Natuurlijk Rijn en IJssel Verkiezingsprogramma 2019 2023 Water Natuurlijk Rijn en IJssel Inleiding Voor u ligt het conceptverkiezingsprogramma van Water Natuurlijk Rijn en IJssel In de komende periode gaan we in gesprek met inwoners

Nadere informatie

BOOMERANG Waterhergebruik i/d Textielindustrie. Kris Gorissen Oktober 2014

BOOMERANG Waterhergebruik i/d Textielindustrie. Kris Gorissen Oktober 2014 BOOMERANG Waterhergebruik i/d Textielindustrie Kris Gorissen Oktober 2014 CONTENTS WATERLEAU BOOMERANG Water Why membrane filtration? Membrane filtration Bio-effluent re-use Drivers Bio-effluent re-use

Nadere informatie

Uitvoeringskader Watertechnologie 2014-2020. Bijlage Succesvolle watertechnologieprojecten

Uitvoeringskader Watertechnologie 2014-2020. Bijlage Succesvolle watertechnologieprojecten Uitvoeringskader Watertechnologie 2014-2020 Bijlage Succesvolle watertechnologieprojecten Overzicht succesvolle waterprojecten Vanaf 2000 wordt in Fryslân gewerkt aan de ontwikkeling van het watertechnologiecluster

Nadere informatie

De derde industriële revolutie is de redding van de Nederlandse Economie

De derde industriële revolutie is de redding van de Nederlandse Economie is de redding van de Nederlandse Economie 3D printing als voorbeeld van een nieuw industrieel paradigma Managing Director Industrial Innovation 2 Hier de RTL video over 3D-printen invoegen 3 De vraag Een

Nadere informatie

Duurzaamheid bij Ahrend Circulair Inrichten

Duurzaamheid bij Ahrend Circulair Inrichten Duurzaamheid bij Ahrend Circulair Inrichten The best way to create a better and more sustainable future is to design it together and always starting today* *the best time to plant a tree was 20 years ago,

Nadere informatie

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL TIDAL POWER 100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL In 2025 100.000 Zeeuwse huishoudens voorzien van duurzame electriciteit uit getijdenenergie met een totale CO2-reductie van 140.000 ton

Nadere informatie

Transformatie Stationsplein Eindhoven 14 februari 2019

Transformatie Stationsplein Eindhoven 14 februari 2019 Transformatie Stationsplein Eindhoven 14 februari 2019 @ruimtevoorwonen www.stedelijketransformatie.nl Gemeente Eindhoven @ruimtevoorwonen www.stedelijketransformatie.nl Amvest @ruimtevoorwonen www.stedelijketransformatie.nl

Nadere informatie

De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie

De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie PEOPLE People, Planet, Profit (PPP) Van een lineaire naar

Nadere informatie

Green Deal Circulaire Gebouwen

Green Deal Circulaire Gebouwen Green Deal Circulaire Gebouwen 28-11-2015 Green Deal Circulaire Gebouwen 2 CFP Green Buildings: zo veel mogelijk gebouwen winstgevend verduurzamen 28-11-2015 Green Deal Circulaire Gebouwen 3 3 28-11-2015

Nadere informatie

Industriële elektrificatie

Industriële elektrificatie Waar staan we en waar gaan we heen? Industriële elektrificatie 9 oktober 2018 Egbert Klop Rode draad Heden Perspectief 2030 en 2050 Hoofdpaden industriële energietransitie Elektrificatie als transitiepad

Nadere informatie

Ir. Annette Ottolini OP DE TOEKOMST VOORBEREID. WATER IN DE STAD 68 e vakantiecursus TU Delft 8 januari 2016

Ir. Annette Ottolini OP DE TOEKOMST VOORBEREID. WATER IN DE STAD 68 e vakantiecursus TU Delft 8 januari 2016 Ir. Annette Ottolini OP DE TOEKOMST VOORBEREID WATER IN DE STAD 68 e vakantiecursus TU Delft 8 januari 2016 AFVALWATER ZUIVERING INDUSTRIEWATER geïnfiltreerd DUINWATER OPPERVLAKTEWATER SPAARBEKKENS BIESBOSCH

Nadere informatie

Kansen voor ondiepe geothermie

Kansen voor ondiepe geothermie Kansen voor ondiepe geothermie Ondiepe Geothermie Onttrekken van aardwarmte uit ondiepe formaties Diepte tot circa 1.250 meter Temperatuur 15 tot 45 C Technologie Dieptes (m) Gebruikelijke toepassing WKO

Nadere informatie

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot:

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: Jac. Gofers 16 april 2015 1 Smart Industry Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: de productvraag (specificaties,

Nadere informatie

EXSEL CC-RO. RO 2.0: Maximum Recovery, Minimum Energy

EXSEL CC-RO. RO 2.0: Maximum Recovery, Minimum Energy EXSEL CC- 2.0: Maximum Recovery, Minimum Energy Omgekeerde Osmose 60 jaar OO technologie: efficientieverbeteringen beperken zich tot verbeteringen in pompen, membraanoppervlakte Beperkingen klassieke multistage

Nadere informatie

Page 1

Page 1 www.colsen.nl Page 1 Inhoudsopgave Deel I: Hydrobusiness en Colsen I.1. Over Hydrobusiness I.2. Over Colsen Deel II: AWZI Vion II.1. Oorspronkelijke AWZI II.2. Nieuwe AWZI II.3. Wat kost het? www.colsen.nl

Nadere informatie

Smart Delta Resources Platform

Smart Delta Resources Platform Platform Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen 3 September 2015 Ger Spork, Program Manager

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

Waterzuivering Westland Bijeenkomst 's-gravenzande

Waterzuivering Westland Bijeenkomst 's-gravenzande Waterzuivering Westland Bijeenkomst 7-12-2015 's-gravenzande Even voorstellen Bas Nanninga Hoogheemraadschap van Delfland Daan van Empel LTO Glaskracht Nederland Programma 19.30 uur Ontvangst en opening

Nadere informatie

Rijksbrede aanpak. Minisymposium: Circulaire Economie en Werkgelegenheid. Marc Pruijn Directie Duurzaamheid. Ministerie van IenM

Rijksbrede aanpak. Minisymposium: Circulaire Economie en Werkgelegenheid. Marc Pruijn Directie Duurzaamheid. Ministerie van IenM Rijksbrede aanpak Minisymposium: Circulaire Economie en Werkgelegenheid Marc Pruijn Directie Duurzaamheid Ministerie van IenM Wat wil het kabinet bereiken? 100% circulaire economie in 2050 50% minder eindige

Nadere informatie

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Dutch industry fit for the future?! onze wereld verandert en dus ook onze industrie. met impact op economie en samenleving smart industry agenda

Nadere informatie

Circulair met E-Waste

Circulair met E-Waste Circulair met E-Waste Gemakkelijk Elektronica Recyclen Ernest de Weert Sims Metal Management Werelds grootste metaal recycler Beursgenoteerd in Australië 8,7 miljoen ton jaarlijks Wereldwijd beschikbaar

Nadere informatie

De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018

De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018 De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018 1 Wat is de circulaire stad? 2 Circulaire economie http://blog.exportleadership.com/2015/11/04/the-circular-economy-from-waste-to-wealth/

Nadere informatie

De impact van techniek op weg naar Voor een Nederland dat mee voorop loopt

De impact van techniek op weg naar Voor een Nederland dat mee voorop loopt De impact van techniek op weg naar 2025 Voor een Nederland dat mee voorop loopt Zes toekomstthema s Zes grotere thema s Mensenwerk oud naast nieuw De stad Nederland op zoek naar de balans Branche zonder

Nadere informatie

Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen.

Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen. Port Waste Catch Innovatiever. Schoner. Duurzamer. Make it happen. Het Havenbedrijf Rotterdam wil investeren in de vermindering van de plastic soep. Samen met andere partijen gaan we de mogelijkheid onderzoeken

Nadere informatie

Koop licht geen lampen. Philips Managed Services Gerlinde Haberl 14/11/2017

Koop licht geen lampen. Philips Managed Services Gerlinde Haberl 14/11/2017 Koop licht geen lampen Philips Managed Services Gerlinde Haberl 14/11/2017 Managed services Door Philips gegarandeerde prestaties: Wij bieden een volledige end-to-end -aanpak inclusief het ontwerp, de

Nadere informatie

Built Positive Together We Build What s Next

Built Positive Together We Build What s Next @ C2C Bouwgroep 10 Maart 2017 Rotterdam Built Positive Together We Build What s Next Cradle to Cradle Products Innovation Institute Het doel van deze presentatie. Wie zijn wij? Wat doen we? Waarom Built

Nadere informatie

Verkennend onderzoek mogelijkheden en kansen hergebruik nutriënten (anders dan fosfor) Nutriënten Platform 7 december 2017

Verkennend onderzoek mogelijkheden en kansen hergebruik nutriënten (anders dan fosfor) Nutriënten Platform 7 december 2017 Verkennend onderzoek mogelijkheden en kansen hergebruik nutriënten (anders dan fosfor) Nutriënten Platform 7 december 2017 Inhoud Uitvoerders en begeleidingcommissie Prioritering Nutriënten Onderzochte

Nadere informatie

Een gezonde werkplek!

Een gezonde werkplek! We werken er samen aan. 2 Effectiviteit van beheersmaatregelen Fransman et al. 2008 Annals of Occupational Hygiene 3 Wat gebeurt op gebied van interventiesstudies In 2011 bijna 20.000 wetenschappelijke

Nadere informatie

Green Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes

Green Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes Green Gas Technology Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar Shared Succes Imtech en Green Gas Technology Imtech is de technologie partner voor bedrijven die biogas willen opwaarderen naar aardgaskwaliteit.

Nadere informatie

Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water

Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water Waterkwaliteit is verbeterd, als je terug kijkt... Na decennia slechte

Nadere informatie

Nederland Circulair in 2050

Nederland Circulair in 2050 Nederland Circulair in 2050 Het Rijksbrede programma circulaire economie en de betekenis voor het Nederlandse afvalbeleid NVRD Themadag Afval en Grondstoffen 24 november 2016 Marc Pruijn Directie Duurzaamheid

Nadere informatie

SKIW / KNW - Symposium

SKIW / KNW - Symposium SKIW / KNW - Symposium Waterzuivering bij BASF Antwerpen en ervaring met inhibitie van actief slib. Steven Meul 31 mei 2018 1 31.05.2018 SKIW / KNW - Symposium Waterbeheer bij BASF Antwerpen Verschillende

Nadere informatie

Circulaire nutriënten economie: droom of werkelijkheid? Dr Koen Van Keer, Yara Maart 2017

Circulaire nutriënten economie: droom of werkelijkheid? Dr Koen Van Keer, Yara Maart 2017 Circulaire nutriënten economie: droom of werkelijkheid? Dr Koen Van Keer, Yara Maart 2017 Inhoud Norsk Hydro / Yara: van pionier tot wereldspeler in de meststoffenindustrie. Yara s visie en engagement

Nadere informatie

Symposium Groene chemie in de delta

Symposium Groene chemie in de delta DPI Value Centre als onderdeel van TKI SPM en het valorisatienetwerk 2.0 Symposium Groene chemie in de delta A. Brouwer, 12 November 2012 TKI Smart Polymeric Materials Topresearch in polymeren 5-10 jaar

Nadere informatie

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases Mei 18, 2011 Waarom koploper? Zuidwest-Nederland: Aanwezigheid grondstoffen Hoogwaardige bedrijven in agro,

Nadere informatie

Grant agreement no: Deliverable number: D6.12 Partner responsible: Deliverable author(s): J. Boersma. Quality assurance:

Grant agreement no: Deliverable number: D6.12 Partner responsible: Deliverable author(s): J. Boersma. Quality assurance: D6.12 Open day Grant agreement no: 630492 Deliverable number: D6.12 Partner responsible: WAM Deliverable author(s): J. Boersma Quality assurance: K. Roest Planned delivery date: 31 January 2016 Actual

Nadere informatie

Zonder water, geen papier

Zonder water, geen papier Zonder water, geen papier (en zonder papier geen Waterschappen:) Grenzen bestaan alleen in je hoofd! Leon P.A.A. Joore M.Sc. Millvision B.V. Grondstoffenfabriek, energietransitie keten en KCPK, 20 Juni

Nadere informatie