Integrale kwaliteitsvisie Stationsplein Oost en omgeving i.o.v. Gemeente Utrecht. Ector Hoogstad

Transcriptie

1 Integrale kwaliteitsvisie Stationsplein Oost en omgeving i.o.v. Gemeente Utrecht Ector Hoogstad 1

2 2

3 De opgave Kader Utrecht heeft een groot winkelcentrum met regionale en landelijke aantrekkingskracht, een groot beursterrein met landelijke uitstraling dat mogelijkheden biedt leisure -functies te ontwikkelen, het grootste openbaarvervoersknooppunt ( Railport ) van Nederland met nationale en Europese betekenis en een oude stad van groot cultureel belang (die zwaar onder druk staat van de centrumfunctie). Kortom, Utrecht is een stad met potenties. De aanpak van het Stationsgebied staat dan ook niet op zichzelf. De hoofddoelstelling is een nieuw centrum van Utrecht te realiseren door het nieuwe Stationsgebied en de oude stad te integreren en synergie tussen beide te realiseren. Ook tussen delen van Utrecht die tot nu toe als losstaand worden ervaren, ontstaat samenhang en verbinding. Daardoor krijgt niet alleen het Stationsgebied, maar ook de oude stad de kans zich op een ontspannen manier verder te ontwikkelen. Bovendien wordt de historische stad ontlast, zodat deze zijn unieke karakter kan behouden. Een sterk logistiek knooppunt, hoogwaardige openbare ruimte, architectuur van hoge kwaliteit en intensief ruimtegebruik leveren hun bijdrage aan het nieuwe centrum van Utrecht, dat bewoners, reizigers, winkelend publiek en werkenden beleven als prettig, schoon en veilig. Een centrum dat in staat is zichzelf blijvend te vernieuwen en in stand te houden, ook voor toekomstige generaties. (bron: Masterplan Stationsgebied Utrecht) Aanleiding Rond het stationsplein Oost en omgeving zijn verschillende plannen gepresenteerd binnen het Kwaliteitsoverleg en Stedenbouwkundig atelier. Naar aanleiding van deze losse plannen is de wens geuit tot een integraal beeld van de planvorming en ontwikkelingen rond Stationsplein Oost en omgeving. Het advies is gegeven tot het maken van een integrale kwaliteitsvisie en een maquette die de verschillende ontwikkelingen inzichtelijk maken. Deze opdracht is gegeven aan combinatie Ector Hoogstad Architecten/ Buro Sant en Co Landschapsarchitectuur. De kwaliteitsvisie is ontwikkeld en afgestemd met verschillende partijen zoals Projectorganisatie Stationsgebied(POS) en Corio. Integrale kwaliteitsvisie Voor de kwaliteitsvisie wordt gezocht naar één integraal plan ter versterking van de ontwikkelingen in het stationsgebied. De kwaliteitsvisie geeft de context en de principes van de huidige ontwerpen weer en legt de kaders vast voor de toekomstige ontwerpen. De scope van dit plan betreft stationsplein Oost en aanliggende straten, hiervoor is over de grens gekeken naar het gehele stationsgebied. Dit document moet de integrale visie op het gebied geven waarbij de huidige stand van zaken van de diverse ontwerpen als basis zal worden meegenomen. 3

4 4

5 Stationsgebied Utrecht 2.1 Een centrum, drie gezichten 2.2 Verbinden 2.4 Integratie en synergie 2.5 Visie stationsgebied 5

6 Eén centrum, drie gezichten In het Masterplan Stationsgebied Utrecht worden de ambities omschreven voor het Stationsgebied. De kernwoorden die hierbij gebruikt worden zijn verbinden, herstellen en betekenis geven. Dit betekent het versterken van de bereikbaarheid, het slechten van barrières en het creëren van samenhang van verschillende gebieden. Het herstellen van oude structuren, kwaliteit van de omgeving verbeteren, verhogen van sociale veiligheid en menselijke schaal terugbrengen. En betekenis geven aan verschillende gebieden, het versterken van identiteit en karakter. Binnen het centrum van utrecht zijn drie gebieden te onderscheiden: de kleinschalige en organische binnenstad, de orthogonale en grootstedelijk opgezette stationsgebied en het grootschalige Jaarbeursmilieu. Deze gebieden worden onderdeel van Utrecht maar hebben ieder een eigen gezicht. Het doel is integratie en synergie te ontwikkelen tussen de verschillende gebieden en tegelijk het karakter te versterken. Voor het stationsgebied betekent het een versterking van het hoogstedelijke en moderne karakter. Jaarbeursterrein Stationsgebied Binnenstad 6

7 Historische binnenstad Randstedelijk Stationsgebied Jaarbeursterrein kleinschalig grootschalig grootschalig organische structuur orthogonale structuur amorfe structuur binnenstedelijk milieu grootstedelijk milieu bedrijventerrein milieu 7

8 Verbindingen Stadscorridor Centrumboulevard Stadsverbinding Stadscorridor De Stadscorridor is de belangrijkste stedelijke oostwestverbinding voor fietsers en voetgangers, waaraan culturele en publieksvoorzieningen van Utrecht zijn geconcentreerd. De dominante functies van de Stadscorridor zijn wonen, winkelen en cultuur. Publieke functies als het Muziekpaleis en een moskee bevinden zich langs deze route. Zo wordt een stadse, eenduidige route gecreëerd gericht op de inwoners van Utrecht en met functies die de stadsbewoners primair nodig hebben. Het begeleiden van de route met nieuwe functies zorgt bovendien voor een grotere sociale veiligheid. (bron: Masterplan Stationsgebied Utrecht) Centrumboulevard De Centrumboulevard, een aaneenschakeling van gebouwen met bijzondere functies, die zijn gekoppeld aan een ruime promenade over het spoor. Het programma is passend bij het grootstedelijke karakter en kenmerkt zich door een mix van functies: wonen, werken, winkels, amusement ( leisure ) en de OV-Terminal. Nieuwe grootstedelijke amusementsbestemmingen vinden een plek aan de Centrumboulevard. Het is een levendig, sociaal veilig gebied met dag en nacht bedrijvigheid. (bron: Masterplan Stationsgebied Utrecht) Stadsverbinding De Rabobrug maakt een belangrijke stedelijke verbinding tussen de binnenstad(de Dom) en de westkant van de stad. Naast een goede voetgangersverbinding is de brug een belangrijke schakel in het netwerk van hoofdfietsroutes. 8

9 Stadscorridor Centrumboulevard Stadsverbinding historisch herstel Leidsche Rijn stadspromenade functionele verbinding fiets, voetgangersverbinding grootstedelijk karakter stadsdelen culturele en publieksvoorzieningen wonen, werken, winkels, fiets, voetgangersverbinding amusement, vervoer 9

10 Integratie en synergie Croeselaan Mineurslaan Spoor Stationsallee Catharijnesingel Jaarbeursterrein Stationsgebied Binnenstad visie huidig versterking hoogstedelijk karakter duidelijk eigen gezicht samenhang buitenruimte actieve plint 10

11 Continuiteit maaiveld Utrecht huidig stationsgebied ongedefinieerd schaalloos kaal functieloos waairuimte samenhang en continuiteit eenheid in uitstraling hoogstedelijk karakter eigen gezicht, herkenbare identiteit entree van de stad identiteit, gedefinieerd orientatie lijnen/ vlakken/ punten 11

12 c g 12

13 Gebouwde omgeving onfiguratie: van een ongedefinieerde ruimte naar een gedeffinieerde ruimte, orthogonaliteit versterken ebouwen: van horizontale eenzijdige bouwblokken naar een verticale geleding en differentiatie 13

14 uncties: van een monofunctinole grootschalige korrel naar een fijne, multifunctionele korrel (menselijke maat) lint: van een ver naar achter geschoven plint naar een actieve plint met de voeten op de grond 14

15 een type materiaalgebruik, voeten op de grond actieve plint 15

16 ACTIEVE PLINT actieve plint 4m wonen, winkels, kantoren etc `` functies zichtbaar actieve plint, menging van functies 16

17 hoekpunten van gebouwen als accent - beeldbepalende functies op hoekpunten 17

18 Openbare ruimte Het stationsgebied krijgt één samenhangende uitstraling met een eigen gezicht. De samenhang wordt gevormd door één type verharding en meubilair. De uitstraling van het stationsgebied is passend bij een hoogstedelijk stationsgebied en appelerend aan Utrechtse binnenstad. Modern, hoogwaardig en duurzaam. De buitenruimte wordt meer gedefinieerd naar de functie van de locatie. Een heldere zonering van de straten, pleinen en parken. Dit draagt bij aan herkenbaarheid van de plek. De buitenruimte heeft een fijne menselijke schaal. Dit wordt gerealiseerd door een combinatie van architectuur, meubilair, groen, breedtes etc. De openbare ruimte heeft een vriendelijke uitstraling, het materiaal en meubilair draagt hieraan bij. De openbare ruimte is overzichtelijk, obstakelarm, gemakkelijk toegankelijk. openbare ruimte pleinen Zicht op belangrijke functies blijft behouden, belangrijk voor de orientatie belangrijkste looproutes groen bomen samenhangende openbare ruimte met een eigen gezicht 18

19 samenhangde buitenruimte verblijfskwaliteit 19

20 c Verharding Het verhardingsmateriaal is een combinatie van warme gemeleerde baksteen en natuursteen tegels, het gekozen type wordt vastgelegd voor het gehele stationsgebied. Opsluitbanden, en kleine hoogteverschillen bij entrees zijn in natuursteen vormgegeven. arme gemeleerde klinker moderne natuursteen tegel Markering in wegdek zoveel mogelijk in verharding opnemen zoals witte markeersteen. Bij voorkeur natuursteen i.v.m. slijtage kleur. R Fietspaden zijn in het stationsgebied vormgegeven in een comfortabel rood asfalt. Er is een duidelijk verschil tussen wandelzones en snelverkeer. Rijbanen en fietspaden worden opgesloten door een opsluitband met hoogteverschil. arkering in verharding(natuursteen) natuursteen opsluiting Trappen zijn eenduidig van karakter(één trapformule, één type materiaal). Ze zijn functioneel van aard, hebben een riante breedte en een transparant hekwerk. Uitritten met weinig verkeer kunnen á nivo worden opgelost. Hierbij een heldere markering toepassen zoals RVS noppen, of witte markeersteen. Muren zijn gemaakt van baksteen, hebben een natuursteen afdeklaag. Eén type transparant hekwerk. i 20

21 Meubilair Het toe meubilair past in het beeld van het hoogstedelijk stationsgebied en appelerend aan Utrecht. Modern, hoogwaardig en duurzaam. Het meubilair is comfortabel in gebruik. Banken hebben een warme houten zitting. Afvalbakken zijn groot genoeg en staan op functionele plekken. VS meubilair Het meubilair is goed te beheren. Het is vervangbaar, en goed plaatsbaar. De verlichting voldoet aan de verlichtingseisen voor buitenruimte. dentiteit in uitstraling omfortabele bank moderne verlichting, voldoende licht 21

22 Groen De beplanting past in het beeld van het hoogstedelijk stationsgebied en appelerend aan het karakter van Utrecht.Bijv. lanen aan lange lijnen, strooiing op pleinen, etc. Passend bij de hierarchie aan lijnen en plekken. Het groen draagt bij aan de versterking aan orientatie en zicht. Zicht op belangrijke gebouwen of objecten blijft behouden. Lanen geven richting aan de ruimte. De beplanting draagt bij aan een fijne menselijke schaal en uitstraling. Waairuimtes worden zoveel mogelijk tegengegaan. Bomen hebben een minimale maat vanaf de gevel van gebouwen. De beplanting is van een zeer duurzaam karakter. Bomen worden voorzien van voldoende ondergrondse groeiruimte, zoals boomkratten, boomgranulaat. En voorzieningen voor watertoe- en afvoer, en lucht. Indien bomen op daken of in bakken staan wordt er specifiek gekeken naar de duurzaamheid van de boom en daarbij de maatregelen gekozen. Bij twijfel aan de duurzaamheid op een andere plek toepassen. boomstructuren parken 22

23 herkenbare laanstructuur bruikbare parkruimtes 23

24 Eigenheid verbindingen stadscorridor De verschillende verbindingen(lange lijnen) zijn onderscheidend van karakter. Het onderscheidend karakter bevindt zich in het profiel (hoogtebreedte verhouding, aanwezigheid groen, weg/ fietspad, aanwezigheid water) en versterking door toevoeging van elementen. catherijne singel centrumboulevard stationsallee leidsche rijn Stadsverbinding De Leidsche Rijn: doorlopende waterverbinding een doorgaand fietspad zuidzijde een dubbele bomenrij zuidzijde een harde kaderand zuidzijde een zachte groen oever noordzijde De Centrumboulevard: een doorgaande natuursteen loper een hoogwaardige schipholuitstraling een veranderlijkheid in ruimte De stationsallee: straatachtige ruimte losse verspringende blokken aan een lijn losse strooiing bomen Stadsverbinding Rabobrug aanwezigheid herkenbare brug stadsverbinding Catharijnesingel singelprofiel rond stad grastaluds, bomenrijen, levendige kade Treinverbinding grote blokken langs spoor 24

25 herkenbaar kadeprofiel moderne stationsallee natuursteen loper herkenbare brug stadsverbinding 25

26 26

27 eenduidig materiaal, riante trap transparant hekwerk 27

28 BURO SANT EN CO landschapsarchitectuur Edwin Santhagens Stephen Tas Chris Janssen Maike Warmerdam Bankastraat EM Den Haag (070) Ector Hoogstad 28