Klachtencommissie SCEN

Transcriptie

1 Klachtencommissie SCEN Oordeel van 30 december 2014 naar aanleiding van de op 28 augustus 2014 ontvangen klacht van A, wonend te B, jegens C, SCEN-arts, gevestigd te D 1

2 1 De klacht Op 28 augustus 2014 heeft de Klachtencommissie SCEN (hierna: de Commissie) het verzoek van klager ontvangen haar oordeel uit te spreken over de vraag of de aangeklaagde SCEN-arts (hierna: verweerder) al dan niet heeft gehandeld als een goed SCEN-arts bij het uitvoeren van haar SCEN-werkzaamheden. De klacht van klager omvat de volgende onderdelen: a. dat verweerder tijdens het consultatieproces de diagnose stelde dat er sprake was van een psychische aandoening, waarmee de somatische grondslag voor het lijden - onterecht - meer op de achtergrond kwam te staan; b. dat verweerder de casus heeft ingebracht op een regionale bijeenkomst van SCENartsen waardoor daarna met betrekking tot de casus te consulteren SCEN-artsen niet meer onbevooroordeeld zouden zijn; c. dat verweerder in haar verslag geen duidelijke uitspraak heeft gedaan over het al dan niet voldaan zijn aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen en vervolgens geen eenduidige conclusie vermeldde. 2 De loop van de procedure 2.1 De Commissie heeft op 28 augustus 2014 het klaagschrift - gedateerd 27 augustus 2014 ontvangen, ondertekend door de E en A (hierna klager ). Klager heeft in aanvulling op het klaagschrift aan de Commissie een videopname toegezonden, waarin E de klacht toelicht. Deze opname is ter beschikking gesteld aan verweerder en maakt deel uit van de procedure. 2.2 Bij brief van 4 september 2014 heeft de Commissie verweerder in kennis gesteld van de klacht en haar in de gelegenheid gesteld daarop schriftelijk te reageren. 2.3 Op 30 september 2014 ontving de Commissie de schriftelijke reactie van verweerder, gedateerd op 27 september De klacht werd behandeld ter zitting van 17 november 2014, alwaar zijn verschenen: klager, alsmede verweerder, vergezeld door F. 3 De feiten Uit de door partijen overlegde bescheiden en hetgeen ter zitting naar voren is gebracht en niet is weersproken, is het navolgende komen vast te staan. 3.1 Klager was de partner van E (hierna patiënt ), die de brief van klager mede heeft ondertekend. 3.2 Patiënt leed aan chronische pijnklachten. 3.3 Patiënt deed reeds eerder in een euthanasieverzoek aan zijn toenmalige huisarts. Die wilde daar toen niet in meegaan. De huidige huisarts kon de euthanasie niet zelf uitvoeren, maar heeft patiënt wel aangemeld bij de Levenseindekliniek. Een aan de Levenseindekliniek verbonden arts heeft verweerder verzocht om advies over het al 2

3 dan niet voldaan zijn aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen voor euthanasie of hulp bij zelfdoding, als bedoeld in art. 2 lid 1 onder e van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (Wtl). 3.4 Op 3 juli 2014 bezocht verweerder de patiënt. 3.5 Verweerder durfde niet te concluderen dat aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen voor uitvoering van euthanasie of hulp bij zelfdoding was voldaan en adviseerde een tweede SCEN-arts te raadplegen. 3.6 Ruim een week later heeft een tweede SCEN-arts de patiënt bezocht. Deze SCENarts was van mening dat op dat moment niet aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen was voldaan. Een in een later stadium geconsulteerde derde - SCEN-arts concludeerde dat op dat moment wel aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen was voldaan. 3.7 Op 28 augustus is patiënt na het verlenen van euthanasie overleden. 4 Standpunt van klager 4.1 Klager verwijt verweerder dat deze onzorgvuldig heeft gehandeld omdat verweerder tijdens het consultatieproces de diagnose stelde dat er sprake was van een psychische aandoening, waarmee de somatische grondslag voor het lijden - onterecht - meer op de achtergrond kwam te staan en waarmee verweerder zich in de rol van medebehandelaar heeft geplaatst. Daarnaast verwijt klager verweerder dat deze de casus heeft ingebracht op een regionale bijeenkomst van SCEN-artsen waardoor daarna te consulteren SCEN-artsen niet meer onbevooroordeeld konden zijn. Tot slot wordt verweerder verweten dat zij in het consultatieverslag geen duidelijke uitspraak doet over het al dan niet voldaan zijn aan de afzonderlijke wettelijke zorgvuldigheidseisen en vervolgens niet een eenduidige conclusie vermeldt. 4.2 Ter nadere onderbouwing van deze klachten voert klager het volgende aan. 4.3 In het door verweerder opgestelde verslag staat beschreven: Bij mij kwam het woord neurasthenie op,.. Naar de mening van klager stelt verweerder een diagnose en treedt daarmee in de rol van medebehandelaar. Met deze diagnose suggereert verweerder volgens klager dat het tussen de oren zat en is verweerder voorbijgegaan aan de mening van twee, eerder betrokken, psychiaters, die hadden vastgesteld dat het lijden en de pijn geen psychische oorzaak hadden. Klager stelt dat de SCEN-arts niet een diagnose moet stellen maar moet beoordelen of is voldaan aan de zorgvuldigheidseisen zoals de euthanasiewet die stelt. 4.4 Klager en patiënt hebben van de consultvragend arts vernomen dat de casus door verweerder ter bespreking was ingebracht in een regionale bijeenkomst van SCENartsen. Daardoor zouden, volgens klager, volgende SCEN-artsen niet meer onbevooroordeeld zijn. Klager is van mening dat een casus pas in een dergelijk intercollegiaal overleg kan worden besproken als het totale besluitvormingsproces is afgesloten. 3

4 4.5 Aan het eind van het consultatieverslag vermeldt verweerder: Na lang wikken en wegen durf ik niet te concluderend dat aan alle zorgvuldigheidseisen is voldaan. Volgens klager doet de SCEN-arts geen duidelijke uitspraak over het al dan niet voldaan zijn aan de afzonderlijke zorgvuldigheidseisen. Dat wordt naar de mening van klager wel van een SCEN-arts verwacht. Ook is er volgens klager geen sprake van een goed onderbouwde conclusie. 4.6 Klager en patiënt waren zeer teleurgesteld over het verslag van verweerder. Het verslag van verweerder voldeed niet aan hun verwachting. Verweerder deed geen duidelijke uitspraak en motiveerde niet waarom zij dat niet deed. 4.7 De klacht is opgesteld op de dag voor het overlijden van de patiënt. Op dat moment heeft emotie een belangrijke rol gespeeld in de woordkeuze. Klager ziet dat de formulering van de klacht hier en daar kwetsend is naar verweerder. Dat is niet de bedoeling geweest. 5 Standpunt van verweerder 5.1 Verweerder geeft aan dat dit de meest bijzondere casus is geweest waarmee zij als SCEN-arts is geconfronteerd. Zij heeft in deze casus geworsteld om tot een oordeel te komen. Haar opmerking in het verslag, ongetwijfeld zouden veel mensen hiermee, zij het met moeite, wel kunnen leven. Hij kan het niet. geeft een belangrijk facet van haar worsteling weer. Zij kwam er niet uit of het onvermogen van de patiënt tot coping de patiënt kon worden aangerekend of dat dit nu juist bijdroeg aan de ondraaglijkheid van zijn lijden. Daarnaast werd verweerder in deze week in haar eigen praktijk geconfronteerd met een aantal complexe situaties van patiënten met ernstige problematiek die juist wél wilden doorleven. Zij vond het lastig alle casus goed van elkaar te scheiden en was bang dat dit haar visie zou kunnen beïnvloeden ten nadele van de patiënt. Om die reden heeft zij niet willen oordelen en heeft zij de consultvragend arts geadviseerd een andere SCEN-arts te benaderen. In een wat rustiger week was het haar waarschijnlijk wel gelukt om tot een zorgvuldig oordeel en een duidelijke conclusie te komen. 5.2 Verweerder vond het van belang om ook de mening van de huisarts van de patiënt te vernemen; deze had immers de behandelrelatie met de patiënt. Verweerder heeft na het gesprek met de patiënt contact gehad met deze huisarts. Dit contact heeft er niet toe geleid dat zij haar besluit om niet te oordelen heeft herzien. 5.3 Zij heeft haar overwegingen om niet te oordelen kenbaar gemaakt aan de consultvrager, in bedekte bewoordingen, mogelijk zodanig dat de boodschap niet is overgekomen. Achteraf gezien beschouwt verweerder het verslag niet als een echt consultatieverslag en ziet zijn in dat het beter was geweest het verslag ook niet die titel te geven. 5.4 Met het noemen van het woord neurasthenie heeft verweerder zeker niet de intentie gehad een diagnose te stellen. Ook was het niet bedoeld om aan te geven dat een eerdere diagnose niet zou kloppen of om aan te geven dat er nog sprake zou zijn van behandelbaarheid. Het woord kwam bij haar op omdat de presentatie van de patiënt in haar ogen niet in overeenstemming was met het aangegeven ondraaglijk lijden. De 4

5 patiënt kon nog wel een stukje fietsen, maar een kopje koffie zetten kon hij niet opbrengen. Ook zag de patiënt er niet ernstig ziek uit. 5.5 Verweerder vindt het van groot belang dat een SCEN-arts onbevooroordeeld is. Juist daarom heeft zij het contact met de huisarts pas gehad nadat zij met de patiënt had gesproken. Ook heeft zij consultvrager niet naar een specifieke collega SCEN-arts doorverwezen, maar geadviseerd om voor het benaderen van een volgende SCEN-arts de gebruikelijke procedure - het bellen naar het regionaal SCEN-telefoonnummer - te volgen en heeft zij geen contact gehad met deze tweede SCEN-arts. Zij heeft de casus pas na het overlijden van de patiënt ingebracht in het intercollegiaal overleg. Verweerder kan zich goed voorstellen dat dit misverstand tot grote onrust heeft geleid bij klager en patiënt. 6 Overwegingen van de Commissie 6.1 De Commissie wijst er allereerst op dat het bij de toetsing van het handelen van een SCEN-arts er om gaat om te beoordelen of de SCEN-arts bij het beroepsmatig handelen is gebleven binnen de grenzen van een redelijk bekwame beroepsuitoefening. 6.2 Ten aanzien van de klacht over het stellen van de diagnose van een psychische aandoening overweegt de Commissie als volgt. De Commissie is ervan overtuigd dat verweerder met het noemen van neurasthenie niet een diagnose wilde stellen, noch behandelbaarheid wilde aangeven. De Commissie heeft niet de indruk dat de consultvragend arts - aan wie het verslag was gericht - dit als diagnose zal hebben opgevat. Naar de mening van de Commissie is dit klachtonderdeel ongegrond. 6.3 In aanvulling hierop hecht de Commissie eraan het volgende op te merken: Het verslag van de SCEN-arts is onderdeel van het medisch dossier van de patiënt. Een SCEN-arts zal er daarom in zijn formuleringen rekening mee moeten houden dat het verslag onder ogen van patiënt en naasten komt of kan komen. 6.5 Ten aanzien van het verwijt van het inbrengen van de casus in het intercollegiaal overleg, waardoor volgende SCEN-artsen niet meer onbevooroordeeld zouden zijn overweegt de Commissie het volgende. Verweerder heeft aangegeven dat de casus pas is besproken na het overlijden van de patiënt en dat er sprake moet zijn van een misverstand. De notulen van de bijeenkomsten van de betreffende SCEN-groep ondersteunen de lezing van verweerder. Dit klachtonderdeel is daarom naar de mening van de Commissie ongegrond. 6.6 Ten aanzien van het laatste klachtonderdeel overweegt de Commissie als volgt. De Commissie is overtuigd van de intentie van verweerder om zeer zorgvuldig te handelen. Als een SCEN-arts bemerkt dat er sprake is van omstandigheden waardoor een zorgvuldige oordeelsvorming wordt belemmerd dient een SCEN-arts daar - hoe lastig ook - consequenties aan te verbinden. Dat heeft verweerder inderdaad gedaan, maar vervolgens heeft zij ongelukkig geopereerd, met als resultaat een tot misverstanden aanleiding gevend verslag. De Commissie acht dit klachtonderdeel gegrond. Toen verweerder bemerkte dat zij niet tot een oordeel kon komen had zij - naar de mening van de Commissie - ofwel de opdracht moeten teruggeven aan de consultvrager, ofwel haar overwegingen om niet tot een oordeel te komen duidelijker op 5

6 moeten nemen in het verslag. Zoals verweerder zelf ook inziet, had haar verslag geen consultatieverslag mogen heten. Hoewel dit klachtonderdeel gegrond wordt bevonden, is het betreffende handelen van verweerder niet zodanig dat de oplegging van een maatregel geboden is. 7. Oordeel van de Commissie De Commissie is van oordeel dat de klachtenonderdelen a en b ongegrond zijn. Klachtonderdeel c is naar de mening van de Commissie gegrond. De Commissie legt aan verweerder geen maatregel op. De Commissie bepaalt dat dit oordeel in geanonimiseerde vorm ter publicatie zal worden aangeboden aan Medisch Contact, het Tijdschrift voor Gezondheidsrecht en Gezondheidszorg Jurisprudentie met een verzoek om plaatsing. Aldus gegeven in raadkamer door: prof. mr. J. Legemaate (voorzitter), drs. C. de Graaf, drs. M. van der Grijn, drs. S. van der Meer en dr. ing. C.J. Ruissen, leden van de Klachtencommissie SCEN, in tegenwoordigheid van drs. R.H.J.M. Sanders, secretaris. de voorzitter: prof. mr. J. Legemaate de secretaris: drs. R.H.J.M. Sanders Utrecht, 30 december