brochure Duurzaam aankopen Duurzaam van 9 to 5 VOOR MILITANTEN VAN ACV, ABVV EN ACLVB - flickr

Transcriptie

1 brochure VOOR MILITANTEN VAN ACV, ABVV EN ACLVB - Duurzaam aankopen flickr Duurzaam van 9 to 5 Een samenwerking van met de steun van 1

2 Deze brochure is een uitgave van Arbeid & Milieu vzw Edinburgstraat 26, 1050 Brussel Tel. 02/ uitgegeven in het kader van het project Duurzaam van 9 to 5, en in de eerste plaats bedoeld voor militanten en vormingsmedewerkers van het ABVV, ACV en ACLVB. labelinfo.be Druk: De Wrikker Lay-out: Deze kaft en brochures zijn gedrukt op kringlooppapier. Het binnenwerk wordt gedrukt met vegetale inkten. Arbeid & Milieu vzw geeft ook 3-maandelijks Arbeid & Milieu Magazine uit. Een jaarabonnement: 17,5 euro. Proefnummer of abonnement? Contacteer ons op 02/ of mail secretariaat@a-m.be VU: Anton Gerits Edinburgstraat 26, 1050 Brussel Motivatie Aankopen = Gevolgen op sociaal en op ecologisch vlak Bedrijfsaankopen hebben gevolgen op zowel sociaal als ecologisch vlak. Als werknemersvertegenwoordiger ben je begaan met het lot van collega-werknemers. Deze solidariteit gaat voorbij de landsgrenzen. Het is inmiddels voldoende bekend dat in vele bedrijven, vooral in de lage loonlanden, mensen moeten werken in mensonwaardige omstandigheden, vaak tegen een hongerloon. Als het bedrijf waarvoor we werken producten of diensten aankoopt gaande van de koffie tot en met de grondstoffen voor het eindproduct waar bij de productie geen rekening werd gehouden met de rechten van de werknemer, dan houden we die mensonwaardige praktijken mee in stand. De uitdaging voor de werknemersvertegenwoordiger is het bedrijf te overtuigen van de noodzaak van een duurzaam en transparant aankoopgedrag. De stijgende vraag naar eerlijke producten zal uiteraard mee druk zetten op bedrijven. Naast de sociale aspecten van de aankoop, zijn er ook de ecologische aspecten. Tal van producten op de markt brengen het milieu schade toe. Denk maar aan afval, CO2-uitstoot, ontbossing, Vaak zijn er milieuvriendelijke alternatieven voorhanden. Het zijn die producten die we een duwtje in de rug moeten geven. Dit draagt niet alleen bij tot een oplossing van het klimaatprobleem, maar ook ons afvalprobleem, verlies van biodiversiteit,.... Als werknemersvertegenwoordiger wijs je je werkgever op de sociale en ecologische component van duurzaam aankopen, de verantwoordelijkheid van het bedrijf hierbij én bied je alternatieven aan. Welke producten zijn duurzaam geproduceerd? Om de milieuvriendelijke van de milieu-onvriendelijke producten (de ecologische component) te scheiden, zijn al heel wat labels op de markt. Op sociaal vlak wordt heel wat minder met labels gewerkt als bij ecologische producten. Hier is het dus vaak niet makkelijk te achterhalen of een product in sociaal waardige omstandigheden is gemaakt. Meer en meer labels houden tegenwoordig echter ook rekening met sociale criteria. De bekendste voorbeelden hiervan zijn het FSC en PEFC-label voor hout, en de Fair-Trade labels voor bijvoorbeeld koffie. Deze brochure toont je op wat je allemaal kan letten bij de aankoop van producten. Op www. labelinfo.be worden bovendien heel wat labels beoordeeld op een aantal criteria. Daar kun je ook nagaan of ook sociale criteria werden opgenomen en of het label onafhankelijk wordt gecontroleerd. Zijn er ook voordelen voor de werkgever? Niet alle werkgevers zien het nut van een duurzaam aankoopbeleid. Een veelgebruikt argument: Allemaal goed en wel, maar die zaken kosten stukken meer!. Laat je hierdoor echter niet meteen van de kaart brengen. Dat argument moet in de meeste gevallen genuanceerd worden: Niet alle mens- en milieuvriendelijk geproduceerde producten zijn per definitie duurder. Als we daarnaast even stilstaan bij het waarom van die meerkost, dan is deze vaak logisch te verklaren. Schoenen die geproduceerd worden tegen een hongerloon, liggen voor ons goedkoper in de winkel. Maar als je die mensen een eerlijk loon wil aanbieden, dan kúnnen die schoenen simpelweg niet aan die prijs worden verkocht. Hetzelfde verhaal vind je bij bijvoorbeeld bio-producten: Het is vaak arbeidsintensiever om groenten te telen zonder pesticiden, waardoor de loonkost al snel stijgt. Tenslotte blijken vele producten misschien duurder bij de aankoop, maar bij gebruik plots minder te kosten dan hun conventionele tegenhangers (doordat het bijvoorbeeld minder energie verbruikt, of langer meegaat). Dit is natuurlijk afhankelijk van product tot product. 2 Er zijn 100-en labels voor tal van productgroepen. geeft overzicht. Een sterk argument om de werkgever te overtuigen, is het groene imago dat dit duurzaam aan-

3 koopgedrag met zich kan meebrengen. Een bedrijf dat duurzaam aankoopt kan zich hiermee profileren naar de buitenwereld, een sterke marketingstrategie. Bovendien kan al heel wat bereikt worden door een beperkte meerkost. Bij aankoop van groene elektriciteit daalt de kostprijs zelfs in vele gevallen. flickr Ga stapsgewijs te werk Je kan op je bedrijf bijvoorbeeld starten met het duurzamer maken van de catering : fair-trade koffie, biologische sandwiches,.... De catering is bij een bedrijf vaak niet de grote kost en is snel zichtbaar bij de werknemers. Het is een van de meest laagdrempelige manieren om je bedrijf in een duurzame richting te sturen. Hiervoor hoef je niet altijd van leverancier te veranderen. Het is beter om bestaande leveranciers proberen te vergroenen. Als de vraag verandert, zullen ze hun aanbod misschien wel aanpassen. Indien niet, er zijn steeds meer leveranciers die werken met biologische en fair-trade producten. Op vlak van catering kun je dus alvast aan de slag in het bedrijf, maar er zijn ook andere mogelijkheden. Zo kan je bijvoorbeeld (voor bedienden) duurzaam kantoormateriaal aan gaan kopen. Of je zorgt ervoor dat de werkkledij in menselijke omstandigheden werd geproduceerd. Deze brochure reikt verder ideeëen aan. Na een aantal kleine stappen creëer je binnen het bedrijf een cultuur van duurzame aankopen, die in een ideale situatie door de werkgever wordt overgenomen. Als vakbond hebben we hier een voortrekkersrol. We hebben meer oog voor goede werkomstandigheden en producten. Wist je dat... Vandaag ongeveer de helft van alle papier en karton wordt gerecycleerd, maar kringlooppapier slechts 3,9 procent van de totale papierproductie in de Benelux uitmaakt? 1 Syndicale info- en inspraak Ondernemingsraad (OR) De meest logische plek om een duurzaam aankoopbeleid te bespreken is de OR. Aankopen kost immers geld, en alles wat een weerslag heeft op financieel vlak wordt in de OR besproken. Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) Ook in het CPBW zijn aanknopingspunten met betrekking tot het aankoopbeleid van de onderneming te vinden. Het aankopen van ergonomisch bureaumateriaal bijvoorbeeld, heeft te maken met de gezondheid en het welzijn van de werknemers, een agendapunt dat besproken wordt in het CPBW. Syndicale afvaardiging (SA) In een aantal gevallen neemt de SA de bevoegdheden van de OR en het CPBW over. Meer info vindt je op de algemene brochure. Wist je dat... De aankoop van groene energie in de meeste gevallen niet duurder is dan conventionele energie, en vaak zelfs goedkoper uitvalt! Alle info over prijzen van de verschillende leveranciers vind je op Stappenplan naar een duurzaam aankoopbeleid Voor we starten met de uitwerking van het stappenplan, willen we toch de aandacht vestigen op een belangrijk punt, namelijk het belang van groepswerk. In eerste instantie moet getracht worden alle militanten van je eigen vakbond hierover samen te brengen. Nog beter is de samenwerking tussen de vertegenwoordigers van alle vakbonden. Hoe groter de groep van werknemers, die zich achter een actie scharen, hoe krachtiger de argumenten naar de werkgever toe om ook zijn medewerking te verlenen. Je kan ook rechtstreeks een beroep doen op de werknemers. Ze kunnen ingeschakeld worden om informatie van het terrein te verzamelen en om mee naar oplossingen te zoeken. Per slot van rekening kennen zij hun arbeidssituatie het best. Indien werknemers vanaf het begin betrokken worden, zullen ze ook meer gemotiveerd zijn om mee te werken bij de uitvoering van eventuele maatregelen. 1. Start in het overleg 2. Een foto van de onderneming 3. Het actieplan 4. Opvolging en evaluatie Veel bananenplantages kennen zowel problemen op ecologisch vlak (het veelvuldig sproeien) als op sociaal vlak (uitbuiting van werknemers). Door Fair-trade bananen te kopen kun je deze wantoestanden vermijden 3

4 Product/ productgroep Aan welke criteria moeten ze voldoen Welke concrete acties moeten we ondernemen Wie is hiervoor verantwoordelijk Timing opstellen van een actieplan 4 START IN HET OVERLEG Vooraf moet je met alle militanten goed afspreken wat je precies wil bereiken met de actie en wat je concreet zal vragen en voorstellen aan de werkgever. Bepaal vervolgens in welk overlegorgaan je de voorstellen zal lanceren (ondernemingsraad, CPBW, syndicale afvaardiging). Nu reeds contact nemen met enkele sleutelfiguren in de onderneming (aankoopdienst, personeelsdienst, ) kan de weerstand tegen de voorstellen verminderen. In een eerste overleg is het van belang de werkgever te overtuigen werk te maken van een duurzaam aankoopbeleid. Er bestaan goede argumenten om dit te doen, ook voor de onderneming. Leg ook uit wat je wil bereiken. Probeer zo concreet mogelijk te zijn en geef aan welke aankopen je wil verduurzamen: bijvoorbeeld kantoormateriaal, werkkledij, voeding in het personeelsrestaurant, grondstoffen, Je moet afspreken waarover je zal praten en hoe je dit gaat aanpakken. Je kan kiezen voor het regulier overleg of, wat zeker aan te raden valt, een aparte werkgroep duurzaam aankopen oprichten, met daarin naast de werknemersvertegenwoordigers alle personen van de onderneming die een sleutelpositie hebben in het aankoopbeleid. Een goede terugkoppeling naar het overleg is in dit geval wel nodig. EEN FOTO VAN DE ONDERNEMING En nu aan de slag. Een eerste werk is een gedetailleerde foto maken van het aankoopbeleid van de onderneming: Waar in de onderneming worden welke zaken aangekocht. Wie is (zijn) verantwoordelijk voor de aankoop: wie maakt de keuzes, wie heeft contact met de leveranciers, Op basis van welke criteria worden keuzes gemaakt bij het aankopen (prijs, kwaliteit, ). Wordt bij bepaalde aankopen of aanbestedingen al rekening gehouden met duurzaamheidscriteria? Zijn er reeds producten die duurzaam zijn? Op basis van deze gegevens kan je nagaan of voor bepaalde producten of productgroepen verbeteringen kunnen worden gerealiseerd: zijn er duurzame alternatieven op de markt, aan welke criteria zouden ze moeten voldoen, Misschien bestaat het ideale product niet, maar kan gekozen worden voor een variant die beter scoort op een aantal criteria. Uiteraard kan je niet alles in één keer aanpakken en moeten er dus prioriteiten worden gesteld. Deze planning is de basis van een actieplan HET ACTIEPLAN OPSTELLEN EN UITVOEREN Bij het kiezen van prioriteiten kan met een aantal zeken rekening gehouden worden: Waar kunnen we het grootste succes op het vlak van duurzaamheid realiseren? Kunnen we met onze actie zichtbare resultaten boeken binnen een redelijke termijn? Dit is belangrijk voor de motivatie van alle werknemers die bij de actie betrokken zijn. Kunnen we het personeel betrekken bij de uitwerking van oplossingen en de toepassing ervan in de praktijk? Dit draagt bij tot de betrokkenheid en de sensibilisatie van het personeel. Rest nog om de gemaakte keuzes vast te leggen in een actieplan, waarin je duidelijk bepaalt, welke productgroepen je zal aanpakken, welke duurzaamheidscriteria je voorop stelt, welke acties ondernomen moeten worden, wie verantwoordelijk is hiervoor en welke timing aangehouden wordt. OPVOLGING EN EVALUATIE Wanneer het actieplan opgesteld is, moet het ook nog uitgevoerd wor den. Indien nodig moet de timing worden aangepast aan de problemen waarop je bij de concretise ring van het actieplan in je onderneming stuit. Het is belangrijk om deze evaluatie ook in het reguliere overleg en in de militantengroep te bekijken. Bij de uitvoering en opvolging van het actieplan is het belangrijk de werknemers vanaf het begin te betrekken en op de hoogte te houden van de vorderingen. Een actieplan is nooit af. Er kunnen nieuwe producten aangekocht worden, duurzamere varianten komen op de markt, je wil starten met producten waarvoor in het eerste actieplan geen plaats was, Kortom, de uiteindelijke bedoeling is dat duurzaamheid structureel in het aankoopbeleid van de onderneming wordt geïntegreerd. Het actieplan is daartoe de eerste aanzet. Wist je dat... De productie van hout voor een gelijk volume: 4 keer minder energie verbruikt dan de productie van beton? 60 keer minder energie verbruikt dan de productie van staal? 130 keer minder energie verbruikt dan de productie van aluminium?

5 Suggesties tot maatregelen A&M Hieronder een aantal suggesties tot maatregelen die bedrijven kunnen nemen met betrekking tot hun aankoopbeleid. In de ene situatie is natuurlijk al meer mogelijk dan in de andere. Zo zal een bedrijf dat enkel kantoorgebouwen heeft weinig hebben aan de aankoop van duurzame grondstoffen voor productie. Een productiesite daarentegen zal op vlak van meubilair en bureaumateriaal weinig kunnen doen. Voel je dus niet overdonderd door de veelheid aan maatregelen, maar bekijk op een rationele manier wat binnen de gegeven omstandigheden in jouw bedrijf mogelijk is. Hieronder worden een aantal labels aangehaald om je verder op weg te helpen. Alle info hierover vind je op INTERN IN HET BEDRIJF AANKOOP VOEDING/KOFFIE/THEE... Stel voor Fair trade en/of biologische producten (koffie/thee/suiker...) te kopen. Zo kan het imago van het bedrijf ten overstaan van externe en eigen medewerkers verbeterd worden. Voorbeelden hiervan zijn Fair trade koffie, thee, suiker, wijn,... Daarnaast zijn er verschillende lekkere Belgische en biologische vruchtensappen op de markt (bv. Pajottenlander). Door af te wijken van de klassieke producten en een betere kwaliteit te bieden, valt het bedrijf positief op ten opzichte van anderen. BUREAUMEUBILAIR- EN MATERIAAL Zijn de nieuwe meubels ergonomisch? Hierdoor kunnen rugproblemen en andere lichamelijke klachten vermeden worden. Producten met het TCO label zijn getest inzake ergonomie, emissies van schadelijke stoffen en kwaliteit. Een efficiënte investering, want ze gaan langer mee en veroorzaken minder ziektedagen. En waarom geen energiezuinige toestellen met het Europees Ecolabel of de Energy Star kopen en zo je energieverbruik doen dalen? Hout is een hernieuwbare grondstof en creëert een meer aangename werkomgeving. Waarom worden geen houten meubels met FSC of PEFC label gekocht? Gerecycleerd papier dat niet met chloor gebleekt is wordt meer en meer standaard. Ecolabels zoals het Europees ecolabel, Nordic Swan en Blauwe Engel maken de keuze eens zo gemakkelijk. Of je kan kiezen voor FSC- of PEFC-gelabeld papier, wat garant staat voor papier dat afkomstig is van hut uit duurzaam beheerde bossen. Tegenwoordig is het eenvoudiger om balpennen, fardes en ander gerecycleerd bureaumateriaal te vinden. De producten kunnen zelfs worden bedrukt met het bedrijfslogo. Zo laat je zien dat het bedrijf een groen imago heeft terwijl je reclame aan het maken bent. ELEKTRICITEIT/ENERGIE Groene elektriciteit is in vele gevallen goedkoper dan de klassieke formules. Overschakelen kan ons geld besparen. Overschakelen op Groene energie zal ook het imago naar de buitenwereld verbeteren. Veel bedrijven verspreiden persberichten die samengaan met de overgang. Zo kunnen we positief in het nieuws komen. Opgelet: Niet alle groene energie is even groen! Op vind je een ranking, die je het verschil duidelijk maakt. Voor de aankoop van elektrische toestellen en verwarmingsketels worden premies voorzien door de overheid. Daarbij komt dat door het zuinige verbruik de meerkost na enkele jaren al is terugverdiend. Koop daarom verwarmingstoestellen met het HR top label of elektrische toestellen met een zo hoog mogelijke energie-efficiëntie (A+ of A++) Groene elektriciteit is in vele gevallen goedkoper dan de klassieke formules 5

6 6 BLIJE BLOEMEN KLEDIJ De schone Kleren Campagne ( brengt bedrijven die kledij in sociaal aanvaardbare omstandigheden zijn geproduceerd in een positief daglicht. Hierdoor kunnen we ons bedrijf extra promoten. Kledij kan allergische reacties veroorzaken bij het personeel. Het is daarom beter om kledij met het EKO of öko-tex label te kopen. De producten bevatten geen schadelijke stoffen en verminderen sterk de kans op allergische reacties. BEDRIJFSGESCHENKEN Waarom geeft het bedrijf als bedrijfsgeschenken geen ecologische producten. Zo zijn er tegenwoordig sleutelhangers op zonne-energie waar je bedrijfreclame op kan laten afspelen. Dit is slechts één van de vele ideeën op VERVOER Een energiezuinige auto aankopen drukt de kosten van het brandstofverbruik. Je kan makkelijk de ecoscore van een wagen terugvinden op www. ecoscore.be. Voor zuinige wagens wordt ook nog eens extra belastingaftrek voorzien. Daarbij komt dat de eventuele meerprijs makkelijk wordt terugverdiend door het lage verbruik van de auto. Door het aankopen van fietsen voor de korte verplaatsingen van het personeel (vergaderingen...) besparen we op kosten van het openbaar vervoer en blijft ons personeel fit. Meer info over duurzaam woon-werk verkeer vind je op de specifieke brochure rond het thema. BLOEMEN In een bedrijf wordt al eens iemand in de bloemetjes gezet. Bloemen lijken de onschuldigheid zelve te zijn, maar vaak zijn deze in mensonwaardige omstandigheden geteelt (vooral Oost-Afriak en Zuid-Amerika). Daarnaast is de industrie zeer energieverslindend, en bovendien zorgt de overbemesting en het pesticidegebruik voor een aanslag op ons milieu. De campagne Blije Bloemen is een gezamenlijk initiatief van Netwerk Bewust Verbruiken vzw (NBV), Foodfirst Information and Action Network vzw (FIAN), Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze vzw (Velt), en Max Havelaar vzw met de steun van de Vlaamse Regering. Voor meer info: RELATIE MET ONDERAANNEMERS EN GRONDSTOFLEVERANCIERS GRONDSTOFFEN Van een andere aard maar zeker niet onbelangrijk is de aankoop van grondstoffen en hulpstoffen in de productie. Grondstoffen is natuurlijk een erg brede term: gaat het om hout? erts? olie? zand? zout? Klei? Graan? steenkool?... Bij de grondstoffen hangt het er dus in de eerste plaats vanaf welke grondstof je gebruikt. Voor duurzaam hout bestaan labels (Bv. Het FSC- of PEFC-label). Duurzame olie daarentegen is niet beschikbaar, het gaat immers om een niet-hernieuwbare grondstof waarvan we het gebruik drastisch moeten verminderen willen we de klimaatverandering tegengaan. Hier is de vraag dus eerder of we een andere meer duurzame grondstof kunnen gebruiken ter vervanging. Hieronder een aantal voorbeelden van grondstoffen met labels en/of criteria waarop je kan letten: Vele grondstoffen worden geproduceerd in de landbouw. Hierbij gaat het niet enkel om voedingsproducten maar ook vezels voor textiel, rubber... Er bestaan een hele reeks duurzaamheidslabels voor deze grondstoffen zoals Max Havelaar, FSC, Biogarantie... Vaak zijn de arbeidsomstandigheden waar de grondstoffen worden geproduceerd niet altijd even goed gereglementeerd. Zeker in conflictgebieden is dit het geval, denk maar aan de verhalen van bloeddiamanten. Probeer daarom grondstoffen uit deze zones te vermijden. Indien grondstoffen lokaal beschikbaar zijn of er is een alternatief voor handen (bijvoorbeeld hennepvezels in plaats van katoen), kies je beter voor lokale producten. Zo vermijd je dat grondstoffen eerst de halve wereld hebben afgereisd (en zo vele tonnen CO2 hebben uitgestoten) alvorens in jullie bedrijf terecht te komen. Kijk tenslotte steeds uit naar alternatieven. Vaak bestaan er duurzame oplossingen gemaakt uit hernieuwbare grondstoffen waardoor fossiele brandstoffen overbodig worden. Praktijkvoorbeelden Heel wat bedrijven hebben reeds actie ondernomen op het vlak van duurzaam aankopen. Deze allemaal opsommen is niet haalbaar, maar hieronder toch een aantal grotere en kleinere voorbeelden. De voorbeelden tonen aan dat er heel wat mogelijk is binnen het duurzaam aankoopbeleid, maar zeggen niets over andere aspecten van het milieubeleid of over het sociaal beleid van de ondernemingen. Center Parcs Center Parcs, uitbater van recreatiedomeinen in België, Nederland, Duitsland en Frankrijk, heeft zichzelf 6 groene doelstellingen opgelegd. Uit die doelstellingen volgen telkens een aantal maatregelen, waarvan enkele ook betrekking hebben op het aankoopbeleid.

7 Aankoop van duurzame vis: Center Parcs besloot als eerste in de branche om alle rode vissoorten uit de viswijzer van het WWF te verwijderen van het menu. De rode soorten zijn de soorten met de grootste milieu-impact. De viswijzer kun je zelf ook downloaden op Waterbesparing: Center Parcs maakt gebruik van waterbesparende douchekoppen, perlators en toiletten met een spaarknop. Zo verbruikt men tot 15% minder water. Verpakkingen: Alle spullen (van meubels tot bestek, van fietsen tot glaswerk) worden afgeleverd zonder individuele verpakking óf in een verpakking die opnieuw gebruikt kan worden. Bestellingen voor de keuken (zoals frituurvet, vlees of frites) worden bezorgd in grote verpakkingen. Net als schoonmaakproducten: de schoonmaakploeg vult zelf telkens zijn flessen bij uit grote vaten van 1000 liter, zodat individuele plastic verpakkingen overbodig zijn. In de Market Dome (het overdekte centrum van Center Parcs) zijn geen individuele verpakkingen meer te vinden voor melk, suiker, jam, hagelslag, boter en pindakaas. Planten en dieren: Center Parcs importeert zelf tropische bomen en planten, van orchideeën en palmen tot citrus- en bananenbomen. De bijzondere exemplaren, die niet bij kwekerijen te koop zijn, worden gezocht in stadsontwikkelingsgebieden in de tropen, die door de lokale overheid bestemd zijn voor bebouwing. De groenspecialisten van Center Parcs gaan zelf de jungle in om de bomen voorzichtig uit te graven. Ze selecteren alleen die exemplaren waarvan er minimaal enkele tientallen in een gebied voorkomen, zodat het voorbestaan van de soort is gegarandeerd. Center Parcs zoekt nooit in reservaten of beschermde gebieden. De exotische vogels zijn allemaal geadopteerd vanuit een vogelopvangcentrum (na illegale import, waardoor ze niet meer naar het land van oorsprong terugkunnen) Schoonmaken: Er worden uitsluitend biologisch afbreekbare schoonmaakproducten en microvezeldoeken gebruikt die (milieuvriendelijk!) worden gewassen en opnieuw gebruikt. Bovendien behaalde center parcs het Green Key label, een jaarlijkse onderscheiding voor duurzame recreatieve en toeristische bedrijven. Ook een duurzaam aankoopbeleid droeg hiertoe bij. Roularta 2 Bij een drukkerij als Roularta krijgen de poetsdoeken het hard te verduren. Roularta maakt gebruik van herbruikbare poetsdoeken. Hierdoor kan niet alleen bespaard worden op de aankoop van de vodden, maar ook op de afvalkost die deze meebrengen. De poetsdoeken worden bewaard in (zelf)sluitende containers die voorkomen dat dampen van oplosmiddelen vrijkomen. Bepaalde firma s leveren herbruikbare doeken, halen ze op, wassen ze en brengen ze terug. Belangrijk hierbij is om te kiezen voor firma s die milieuzorg ook hoog in het vaandel dragen om de milieu-impact van reiniging te beperken. Hiervoor doet Roularta een beroep op MEWA, die op dit moment een reinigingsgraad van 99,8 procent in de zuivering van afvalwater bereikt. Elke week worden er bij Roularta 14 bakken met een inhoud van ca. 800 doeken per bak door de MEWA-chauffeur opgehaald. Terzelfdertijd levert hij eenzelfde hoeveelheid gewassen exemplaren af. Dat geeft al onmiddellijk een beeld van de mate waarin de doeken worden gebruikt. Drukkerij De Wrikker Drukkerij De Wrikker, uit Berchem, is klant bij Ecopower voor de afname van hun energie. Ecopower is een coöperatieve die investeert in groene energie en deze ook levert aan haar coöperanten. Daarnaast wil Ecopower sensibiliseren voor rationeel energiegebruik. Joost Van Langendonck van De Wrikker, motiveert de keuze: Wij zijn coöperant geworden van Ecopower om twee redenen : enerzijds omwille van hun echte bekommernis om het milieu - en geen groen randje aan een vervuilend bedrijf - en anderzijds hun coöperatieve aanpak. Ook in het bedrijfsleven is democratie een belangrijke waarde. En de vakbonden? Ook bij de vakbonden zelf zijn voorbeelden van duurzaam aankopen te vinden. Hieronder een greep uit de maatregelen: ACV-Persdienst Voor meer info over het duurzaamheidsbeleid van center parcs kun je terecht op be/vl/be/inhoud/csr Het ACV voert campagne met duurzaam campagnemateriaal 7

8 ACLVB Het ABVV voert campagne voor blije bloemen Albert Balboa ACV Bij het ACV wordt onder andere werk gemaakt van een verduurzaming van het campagnemateriaal. Johan Van Baelen (persdienst ACV) legt uit : «Al jaren voeren we - samen met de andere vakbonden - campagne in de bedrijven voor Schone Kleren. Maar de wereld veranderen begint bij jezelf. Daarom trachten we ook het aankoopbeleid van het ACV zo duurzaam mogelijk in te vullen. In de eerste plaats gebeurt dit door het aankopen van materiaal dat langer meegaat (jassen in plaats van regenovertrekken, draagzakken in plaats van plastiek zakken, enz). Door de aankoop van «schone» materialen, geproduceerd met respect voor de basisconventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). Bij elke aakoop vragen we hiervoor een garantiebewijs. Textiel kopen we - zoveel als mogelijk - aan via de Fair Wear Foundation. Bedrijven die hier lid van zijn, laten toe dat er externe controles gebeuren in hun bedrijf/bedrijven. Dit geeft ons nog meer garanties dat de produkten in eerlijke omstandigheden werden geproduceerd. Bij het drukwerk wordt er zoveel als mogelijk rekening gehouden met duurzame criteria, bv. via gerecycleerd papier en milieuvriendelijke inkten. ABVV Vlaams ABVV heeft een belangrijke voortrekkersrol gespeeld bij het promoten van de Blije Bloemen. Zowel in 2008 als in 2009 werden op de 1 Mei stoeten massaal Blije Bloemen verspreid. Tegelijkertijd is een samenwerkingsverband opgestart met de bloemenvakbonden in Colombia. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van Fair- Trade koffie en is er een werkgroep in opstart die gaat zorgen voor meer verduurzaming intern in het hoofdkwartier van Vlaams ABVV in Brussel. Hierbij gaat zowel de aandacht naar energie- als milieuthema s. Het is belangrijk dat we als vakbond het goede voorbeeld geven. Met de promotie van Blije Bloemen geven we een duidelijk signaal in verband met mens- en milieuvriendelijke arbiedsvoorwaarden, aldus Danny Jacqmot, intersyndicaal milieu-verantwoordelijke bij het Vlaams ABVV. ACLVB Ook ACLVB onderneemt stappen om haar aankoopbeleid te verduurzamen: Het aankoopbeleid van ACLVB is in de eerste plaats gericht op het duurzaam omspringen met de inkomsten, maar dat wil niet zeggen dat er geen sociale of ecologische criteria meespelen in aankoopbeslissingen. Het ACLVB-personeel kan gratis koffie drinken. Op het centraal secretariaat in Gent is dat koffie met een fair trade-label, aldus Timothy De Clerck, educatief medewerker bij ACLVB. In het hoofdkwartier in Brussel is er dan weer groene stroom. Een CPBW-afgevaardigde van de Liberale Vakbond reageert: Dit lijken eerder geïsoleerde, quasi-toevallige beslissingen. We kunnen nog zoveel meer doen. Ik denk dat iedere organisatie aan duurzaam aankopen moet denken en een vakbond zeker. Dan denk ik vooral aan eerlijke handel, omwille van de arbeidsomstandigheden, maar ook in milieuzorg moeten we een voorbeeld kunnen stellen ACLVB 8 Bij ACLVB drinkt men Fair Trade koffie