Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF"

Transcriptie

1 Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF

2 I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve infrastructuur en ruimte V. Ecosportieve actie

3

4 Ecosportief, Sporten doe je spoorloos! Projectpartners: Ecolife, ISB en BOS+ (steun Vl.. overheid) 2 jarig project: Samen met actoren uit: sport, beleid, milieu en natuur Doel: lokale sport in Vlaanderen verduurzamen Hoe? Analyserapport: De sport van duurzaamheid Toolbox met 10 instrumenten Pilootprojecten passen tools toe Samenwerking, uitwisseling en advies

5 ANALYSE

6 Impacten van en op sport

7 Effecten van sport op milieu én vice-versa Op milieu lawaai + licht emissies (brandstof + energieverbruik) grondstoffen + materialen afval bodem- + watervervuiling (pesticiden, bemesting, erosie) Op sport lucht + lawaai watervervuiling pesticiden verlies van habitat/biodiversiteit (dus minder natuurlijke ruimte om te sporten) Cruciale thema s bescherming en behoud biodiversiteit / ecosystemen ruimtelijke inrichting vervuiling water, lucht en bodem (transport, toxische stoffen in verven, schoonmaak) emissies / CO2 uitstoot geluid + licht gezondheid & veiligheid beschermen cultureel erfgoed Bronnen: UNEP, NL, KBS, DOSB

8 Waar veel mensen samen zijn FIFA WERELDBEKER 2006 (DUITSLAND): bij elke wedstrijd 3 miljoen KWh energie en 5 tot 10 ton afval. TOUR DE FRANCE (3 weken): ton afval (= jaarlijkse afvalproductie van gezinnen in Wallonië!) GRAND PRIX IN FRANCORCHAMPS 2007: ton CO2 SPORTFACILITEITEN IN VK: jaarlijks 700 miljoen energieverbruik en 10 miljoen ton CO2 DUITSLAND: van alle grote sportevenementen meeste toeschouwers bij Marathons (20%) en motorsport en fietsen (elk 18%).

9 Emissies bij sportevenementen

10 Hoezo bewegen?

11 Manieren van verplaatsen

12 CO2 emissies sportaccommodaties Bron: DOSB symposium nov. 2012

13 Belangrijkste impactthema s bij sport Emissies: transport, accommodatie, brandstof Water + energie Afval: (materialen, vervuiling bodem, water) Bodem: natuur Ruimtegebruik Lawaai + licht

14 Toolbox voor Ecosportief

15 Wat levert Ecosportief op? 1. Bijdrage aan gemeentelijke doelstellingen voor milieu, DO en klimaat (burgemeestersconvenant) 2. Verminderen van diverse milieu-impacten van sportactiviteiten 3. Verkleinen van ecologische voetafdruk; sportinfrastructuren 4. Vergroten draagvlak en bewustzijn bij sporters en sportactoren voor sporten doe je spoorloos!

16 Tools uitgelicht Charters: gemeenten + sportclubs Quickscan infrastructuur LED verlichting Afval Mobiliteit

17 Quickscan infrastructuur Nulmeting: CO2 + ecologische voetafdruk sporthal en zwembad. Geeft zicht op: besparingen ( ); simulaties mogelijk! Inhoud vragenlijst: a. Verlichting en elektrische apparaten b. Verwarming en isolatie c. Ventilatie d. Wassen en warm water e. Maatregelen rond: water, afval, aankoop en mobiliteit

18 Afval sorteren en verminderen Beperken van afval Correct sorteren Afvalbakken binnen handbereik Sensibiliseren Duurzaam aankopen Evenementen in je infrastructuur Buitensportterreinen Samenspel als voorwaarde

19 LED verlichting, indoor en outdoor Diverse praktijkvoorbeelden Voordelen Terugverdientijd Technische weetjes Hoe aanpakken krachten bundelen gezamenlijk aankopen

20 Mobiliteitsplan STOP-Principe nieuw sportcomplex bestaande infrastructuur sportevenementen 3E: enforcement, engineering, education & samenwerken en participatie

21 Stappenplan mobiliteit Meetbaar maken van effecten Participatie Visie > aanpak concreet probleem Multidisciplinair Integraal beleid Aandacht voor draagvlak Evaluatie en monitoring Visie en participatie Actie Plan van Aanpak Quick wins Lange termijn i(gedragsverandering) Heldere taakverdeling Participatie

22 Sporten doe je spoorloos Veranderen is een mix van ingrepen: 1. Techniek, materialen (energiezuinige verlichting, afvalbakken, sensoren, enz.) 2. Context aanpassen (slimme planning, fietsenstalling, geen afvalbakken, enz.) 3. Gedrag van gebruikers (sensibiliseren, engageren, belonen, enz.)

23

24 Ecosportieve acties Sportinfrastructuur Verlichting Afval Mobiliteit

25 Bespreek samen 1. Wat kun je doen? denk aan: techniek, materialen, context en gedrag. 2. Wie zijn doelgroepen? 3. Wie heb je daarbij nodig? welke samenwerkingen?

Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club

Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve evenementen V.

Nadere informatie

DUURZAAMHEID ALS UITGANGSPUNT VOOR HET BELEID

DUURZAAMHEID ALS UITGANGSPUNT VOOR HET BELEID DUURZAAMHEID ALS UITGANGSPUNT VOOR HET BELEID BURGEMEESTERCONVEN ANT BURGEMEESTERCONVEN ANT Wie? Wat? Waar? Hoe ZAVENTEM SPORT SPOORLOOS! 1. EEN INTEGRALE AANPAK Puntensysteem subsidiereglement sportclubs

Nadere informatie

Quickscan Sportinfrastructuur - Handleiding

Quickscan Sportinfrastructuur - Handleiding Quickscan Sportinfrastructuur - Handleiding 1 Inhoudstafel 1 Inhoudstafel... 1 1 Inleiding... 1 2 Handleiding... 2 2.1 Structuur van de scan... 2 2.2 Kleurcodes... 2 2.3 Aan de slag!... 3 2.3.1 Algemene

Nadere informatie

Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017

Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017 Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017 ECOLOGIE ALS OPPORTUNITEIT Footprinting & Onderzoek Coaching Campagnes Workshops 1 KLIMAATSLIMME VERENIGINGEN Wat is een klimaatslimme

Nadere informatie

Ann Vandenhulle Team Sport Stad Kortrijk

Ann Vandenhulle Team Sport Stad Kortrijk Ann Vandenhulle Team Sport Stad Kortrijk 1 Inleiding Elke sportclub laat in grotere of kleinere mate een ecologische voetafdruk na. De sportclub koopt en gebruikt sportmateriaal, verbruikt energie, water

Nadere informatie

Klimaatplan Maldegem

Klimaatplan Maldegem Klimaatplan Maldegem Klimaatplan Maldegem Inleiding Proces Nulmeting Actieplan Inleiding Burgemeestersconvenant Doelstellingen 2020 20% minder energie verbruik 20% minder CO2 uitstoot 20% hernieuwbare

Nadere informatie

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN «Het is noodzakelijk dat de Belgen hun verbruik en aankoop van goederen en diensten aanpassen» Age quod agis Belgium Climate Team: Ir. Philippe DELAISSE

Nadere informatie

Actieplan Burgemeestersconvenant

Actieplan Burgemeestersconvenant Actieplan Burgemeestersconvenant Wat is het burgemeestersconvenant? Engagement van 6735 steden en gemeenten Om minimum 20 % CO 2 te gaan besparen tegen 2020 20 % CO 2 over het volledige grondgebied Opmaak

Nadere informatie

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3

Nadere informatie

MEETINSTRUMENTEN EN ACTIEVORMEN

MEETINSTRUMENTEN EN ACTIEVORMEN MEETINSTRUMENTEN EN ACTIEVORMEN VOOR ECOLOGISCHE GEDRAGSVERANDERING OP DE WERKVLOER Ecolife vzw @ Boekenbeurs 3 november 2009 ONS LEVEN EN WERKEN HEEFT Footprint components EEN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK DE

Nadere informatie

Sportsymposium De toekomst van de sportvereniging

Sportsymposium De toekomst van de sportvereniging Sportsymposium De toekomst van de sportvereniging Voorbeelden en ervaringen uit de praktijk André Bus & Hendrik Jan Gorter, Duurzaam Verenigen / F.C. Oldemarkt Duurzame ontwikkeling: Een ontwikkeling die

Nadere informatie

Klimaat uitdaging voor iedereen. Goedele Van der Spiegel schepen Edegem

Klimaat uitdaging voor iedereen. Goedele Van der Spiegel schepen Edegem Klimaat uitdaging voor iedereen Goedele Van der Spiegel schepen Edegem Zuidrand van Antwerpen Grootstedelijk gebied 21.249 inwoners 865 ha Langs E19 Grote groene long 2 landbouwers Weinig industrie UZ

Nadere informatie

PROJECTAANVRAAG WEDSTRIJDTOELAGE ECOSCHOLEN VOORBEELD

PROJECTAANVRAAG WEDSTRIJDTOELAGE ECOSCHOLEN VOORBEELD PROJECTAANVRAAG WEDSTRIJDTOELAGE ECOSCHOLEN Vul deze projectaanvraag volledig in. U kunt in deze aanvraag ook verwijzen naar bijlagen die u toevoegt. Voor een volledige projectaanvraag moet u volgende

Nadere informatie

Duurzame campus. Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik

Duurzame campus. Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik Duurzame campus Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? Tips and tricks voor het verduurzamen van een universiteitsterrein NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik Inhoud Wat maakt de campus duurzaam?

Nadere informatie

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING Stijn Bruers OVERZICHT MILIEUZORGSYSTEEM NULMETING REDUCTIEDOELSTELLING ANALYSES EN SIMULATIES ACTIEPLAN CASE STUDIES 1 1. MILIEUZORGSYSTEEM

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a asbl Doelstellingen van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

Duurzaam op kantoor IN PRAKTIJK

Duurzaam op kantoor IN PRAKTIJK Duurzaam op kantoor IN PRAKTIJK Tweekerkenstraat 47 Arbeid & Milieu Tweekerkenstraat 47 Duurzaam op kantoor Energieverbruik Mobiliteit Materialengebruik Tweekerkenstraat 47 Waarom duurzaam op kantoor?

Nadere informatie

Agenda Iris 21: workshop «Evaluatie»

Agenda Iris 21: workshop «Evaluatie» Agenda Iris 21: workshop «Evaluatie» 26-3-2013 Philippe Mertens Het doel van deze vergadering in het kader van de begeleiding van Agenda Iris 21 was samen met de coördinatoren van projecten een reeks indicatoren

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a asbl Doelstellingen van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

LES 2: Klimaatverandering

LES 2: Klimaatverandering LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met

Nadere informatie

Burgemeestersconvenant. Gemeenteraad 23 november 2015

Burgemeestersconvenant. Gemeenteraad 23 november 2015 Gemeenteraad 23 november 2015 UITGANGSPUNT Het klimaat- en energiebeleid van de EU Uitstoot broeikasgassen moet op korte termijn fors omlaag Energiebronnen die meer zekerheid bieden Energie-onafhankelijkheid

Nadere informatie

Onderzoek naar de klimaatimpact van het gebruik van Ecocheques in België EXECUTIVE SUMMARY. 29 April 2019 versie 1.1

Onderzoek naar de klimaatimpact van het gebruik van Ecocheques in België EXECUTIVE SUMMARY. 29 April 2019 versie 1.1 Onderzoek naar de klimaatimpact van het gebruik van Ecocheques in België EXECUTIVE SUMMARY 29 April 2019 versie 1.1 Samenvatting In opdracht van de Voucher Issuers Association Belgium werd in deze studie

Nadere informatie

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB Energiezuinige zwembaden: Case Study Bart Callens is Senior Project Engineer bij VK Engineer. Daar leidt hij het projectteam van ingenieurs en design assistants, zowel voor sportinfrastructuur, maar eveneens

Nadere informatie

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum

Nadere informatie

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Welkom Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Aanbod Energiediensten voor Lokale Besturen Wat zijn EnergieDiensten voor Lokale Besturen? Energie

Nadere informatie

Duurzaamheid bij Landal GreenParks

Duurzaamheid bij Landal GreenParks Duurzaamheid bij Landal GreenParks Kenniswerkplaats Vitale Vakantieparken Noord-Veluwe Harderwijk - 18 februari 2015 Landal een duurzame organisatie? Onze belofte naar de gasten Waarom D&BO? Externe

Nadere informatie

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel

> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Ketenaanpak en -verantwoordelijkheid > Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Doel: boeren ondersteunen bij de impact van klimaatverandering en ontbossing tegen te gaan. Ons klimaat verandert

Nadere informatie

Er ligt geld in de afvalbak

Er ligt geld in de afvalbak Er ligt geld in de afvalbak Meer besparen op afvalkosten Platform Grondstoffenrotonde Noord Holland 1 Perspectief op Afval Geen omkijken naar afval en daarom kijkt men niet om naar afval. 2 Milieu Besparing

Nadere informatie

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen Leefmilieu Brussel Afd. Energie, Lucht, Klimaat et Geluid Dpt Ecoconstructie Sophie Duterne 21/04/09 Opleiding voor een ecologische keuze van bouwmaterialen

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2015

Milieubarometerrapport 2015 Milieubarometerrapport 2015 DARETRONICS B.V. Milieubarometer - 2015 DARETRONICS B.V. Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen

Nadere informatie

Vorming Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Vorming Duurzaam Gebouw : ENERGIE Vorming Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel DUURZAME GEBOUWEN: INLEIDING Catherine Massart Architecture en Climat UCL Doelstellingen van de presentatie Een globale visie over de uitdagingen en

Nadere informatie

Gezonde Gemeente 2020 Grimbergen

Gezonde Gemeente 2020 Grimbergen Gezonde Gemeente 2020 Grimbergen 30 11 2017 1 boodschap vanuit de voltallige Vlaamse preventiesector: Zet in op preventieve gezondheidszorg! DE GEZONDHEIDS KLOOF Voorbeelden van hoe een gemeente zichzelf

Nadere informatie

Samen maken we Nederland aardgasvrij

Samen maken we Nederland aardgasvrij Samen maken we Nederland aardgasvrij Martien Visser, Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool, Groningen Donderdag, 28 september, Bakkeveen Achtergrond Klimaatverdrag van Parijs: well below

Nadere informatie

SPORTEN DOE JE SPOORLOOS! Door & Voor Vlaamse Sportactoren

SPORTEN DOE JE SPOORLOOS! Door & Voor Vlaamse Sportactoren SPORTEN DOE JE SPOORLOOS! Door & Voor Vlaamse Sportactoren 3 P O T S H2 0 1 1/ Ecosportief, sporten doe je spoorloos! De drie projectpartners Ecolife vzw, ISB vzw en BOS+ vzw hebben het tweejarige project

Nadere informatie

COLLECTIEF RENOVEREN. K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s

COLLECTIEF RENOVEREN. K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s COLLECTIEF RENOVEREN K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s 1-05/04/2017 COLLECTIEF RENOVEREN WAAROM? Waarom? Collectief renoveren? De rol van Kamp C? Duurzaambouwloket.be

Nadere informatie

Hoe versnipperde ruimte duurzamer inrichten? Het Vlaams beleid

Hoe versnipperde ruimte duurzamer inrichten? Het Vlaams beleid Hoe versnipperde ruimte duurzamer inrichten? Het Vlaams beleid Peter Cabus Duurzaam Ruimtegebruik Antwerpen, 23 maart 2018 Leiegardens 2014, Your Estate Solution Inhoud 1. Context 2. Witboek Beleidsplan

Nadere informatie

Over duurzaamheid en transitie in de kunsten. Steven Vromman, Greentrack Gent

Over duurzaamheid en transitie in de kunsten. Steven Vromman, Greentrack Gent Over duurzaamheid en transitie in de kunsten Steven Vromman, Greentrack Gent ontstaan - Werkgroep ecopodia (2008) - Project jonge sla (2010-2012) - Voortrekkers in Gent - Vooruit, BAM, Vieze Gasten, Timelab

Nadere informatie

Openbare verlichting in Avelgem

Openbare verlichting in Avelgem Openbare verlichting in Avelgem Lut Deseyn Schepen van Milieu Lut.deseyn@avelgem.be 1. Inleiding 2. Duiding 2. Het project 3. Kosten en Besparing 5. Opvolging en evaluatie 6. Conclusie 7. Vragen Agenda

Nadere informatie

Milieutrefdag 4 juni 2009. Ecologische voetafdruk In jouw gemeente

Milieutrefdag 4 juni 2009. Ecologische voetafdruk In jouw gemeente Milieutrefdag 4 juni 2009 Ecologische voetafdruk In jouw gemeente Doelstelling Workshop: Alle gemeenten warm maken voor een inspirerende Campagne Ecologische voetafdruk Ecologische Voetafdruk in jouw gemeente

Nadere informatie

Meer grip op klimaatbeleid

Meer grip op klimaatbeleid Meer grip op klimaatbeleid Klimaatbeleid voeren is complex. Het is interdisciplinair en omgeven met onzekerheid. Hoe zorg je als overheid dat je klimaatbeleid aansluit bij je ambities? En waarmee moet

Nadere informatie

Wat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing. Gemeenten staan niet alleen! Inhoudsopgave. Wat bestaat al?

Wat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing. Gemeenten staan niet alleen! Inhoudsopgave. Wat bestaat al? Wat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing Marie De Winter, Dienst Minawa Nathalie Garré, wvi Inhoudsopgave Ondersteuningsaanbod wvi-provincie Ondersteuning overige partners

Nadere informatie

edup 2015 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn januari 2016

edup 2015 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn januari 2016 1 edup 2015 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn januari 2016 2 Inleiding Voor u ligt het de evaluatie van het Duurzaamheidsuitvoeringsplan 2015: het edup

Nadere informatie

Waarom een evenementenvervoerplan?

Waarom een evenementenvervoerplan? Waarom een evenementenvervoerplan? VSV Mobiliteitsacademie 17 november 2014 Scelta Mobility Mobiliteitsbureau Oplossingen op maat voor: Evenementen Recreatieve locaties: toerisme, cultuurhuizen, Tijdelijke

Nadere informatie

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017

gemeente Bunnik INFORMATIENOTA De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 gemeente Bunnik INFORMATIENOTA Aan: Van: De gemeenteraad Het college van burgemeester en wethouders Datum: 7 maart 2017 Onderwerp: Tussentijdse evaluatie Bunnik Duurzaam In december 2014 heeft de gemeenteraad

Nadere informatie

Gemeenteraadscommissie energie & klimaat. 20 januari 2015 20u Mortsel

Gemeenteraadscommissie energie & klimaat. 20 januari 2015 20u Mortsel Gemeenteraadscommissie energie & klimaat 20 januari 2015 20u Mortsel 1 Meerjarenplanning stadsbestuur Eigen organisatie stadsbestuur Klimaatneutraal tegen 2020 (actie 86) Energieverbruik eigen diensten

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

Kringlooptoets. Een instrument om de effectiviteit van maatregelen systematisch te onderzoeken. 24 juni 2015

Kringlooptoets. Een instrument om de effectiviteit van maatregelen systematisch te onderzoeken. 24 juni 2015 Kringlooptoets Een instrument om de effectiviteit van maatregelen systematisch te onderzoeken 24 juni 2015 Kringloop- WIJZER of TOETS? 2 Kringloopwijzer Gewassen Bodem Vee Mest Mest 3 Kringlooptoets Gewassen

Nadere informatie

Biodiversiteit in 2010

Biodiversiteit in 2010 Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Wat motiveert ons? Catherine MASSART Architecture et Climat Wat motiveert ons?... Hoe kunnen we zin geven aan onze acties? 2 Wat

Nadere informatie

CO₂ - Communicatieplan Quercus Boomverzorging

CO₂ - Communicatieplan Quercus Boomverzorging CO₂ - Communicatieplan Quercus Boomverzorging Inhoud 1.0 Inleiding... 2 2.0 CO₂ visie... 2 3.0 Doelstellingen... 3 3.1 Algemeen... 3 3.2 Communicatief... 3 4.0 Doelgroep... 4 4.1 Intern... 4 4.2 Extern...

Nadere informatie

Pilot verduurzaming commercieel vastgoed Nijmegen Aanpak klimaatneutraal maken van (winkel)panden: het klimaatgerust programma

Pilot verduurzaming commercieel vastgoed Nijmegen Aanpak klimaatneutraal maken van (winkel)panden: het klimaatgerust programma 11 juni 2019 Pilot verduurzaming commercieel vastgoed Nijmegen Aanpak klimaatneutraal maken van (winkel)panden: het klimaatgerust programma Uitgevoerd door: In samenwerking met: Wat gaan we doen? Projectactiviteiten

Nadere informatie

Sessie. 8 richtlijnen voor een open sportcentrum

Sessie. 8 richtlijnen voor een open sportcentrum Sessie 8 richtlijnen voor een open sportcentrum Wat zal je vandaag horen. 1. Waarom willen we een switch in wat bestaat? 2. 8 richtlijnen voor een open sportcentrum 3. Van sportcentrum naar andere ruimten

Nadere informatie

VR DOC.0570/2BIS

VR DOC.0570/2BIS VR 2017 0906 DOC.0570/2BIS Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 16 november 2012 betreffende het verlenen van investeringssubsidies voor culturele infrastructuur

Nadere informatie

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011 Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011 Dienst Stadsbeheer Milieu en Vergunningen Juni 2012 2 Aanleiding De gemeente Den Haag wil in 2040 een klimaatneutrale en -bestendige

Nadere informatie

Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019

Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019 Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie 25 april 2019 Behoeften invullen met minder hulpbronnen Langere levensduur voor producten Gedeeld gebruik Minder verlies Dienst centraal en niet het

Nadere informatie

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel Brugge 3 juni 2015 Kris Van Dijck Burgemeester Dessel 9.500 inwoners 27 km² Landelijk maar Nucleaire industrie Opslag nucleair afval Witzand winning Sportgemeente Dessel en Witgoor Sport BMX Sportpark

Nadere informatie

Mobiliteit en het MINA-plan 4. Axel Verachtert Planningsgroep MINA-plan

Mobiliteit en het MINA-plan 4. Axel Verachtert Planningsgroep MINA-plan Mobiliteit en het MINA-plan 4 Axel Verachtert Planningsgroep MINA-plan Overzicht 1. Inleiding 2. Milieuproblemen door vervoer 3. Beleidscyclus, MINA-plan 4, MOB-plan 4. raakvlak Omgevingskwaliteit 5. raakvlak

Nadere informatie

ons bin zinnig feb 2019 made in zeeland

ons bin zinnig feb 2019 made in zeeland ons bin zinnig feb 2019 aanleiding klankbordgroep - duurzaam project - concreet én meetbaar - binnen 5 jaar te realiseren. - energie-balans energie-efficiëntie (duurzame bronnen/besparen) energie-efficiëntie

Nadere informatie

Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012

Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012 Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012 Inhoud 1 Aanleiding 1 2 Werkwijze 2 2.1. Bronnen 2 2.2. Kentallen 2 3 CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie 3 4 Ontwikkeling 5

Nadere informatie

edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017

edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 1 edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 2 Inleiding Voor u ligt het de evaluatie van het Duurzaamheidsuitvoeringsplan 2016: het edup

Nadere informatie

Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie

Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie HOF VAN TWENTE Provincie Overijssel Regio Twente Geherindeelde gemeente (5 oude)

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 27 maart 2017;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 27 maart 2017; Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 16 november 2012 betreffende het verlenen van investeringssubsidies voor culturele infrastructuur met bovenlokaal

Nadere informatie

Casper Hesp Hoofd Portefeuillemanagement , Financial Investigator Seminar

Casper Hesp Hoofd Portefeuillemanagement , Financial Investigator Seminar [CLICK TO START] Casper Hesp Hoofd Portefeuillemanagement 30-10-2018, Financial Investigator Seminar ESG beleid vol in de schijnwerpers 2 Waarom vastgoed in de portefeuille? Goed risico rendementsprofiel

Nadere informatie

CO2 prestatieladder Reductiebeleid en reductiedoelstellingen

CO2 prestatieladder Reductiebeleid en reductiedoelstellingen CO2 prestatieladder Reductiebeleid en doelstellingen Versie: Definitief Datum: februari 2015 Eis: 2.C.3 Westgaag 42b - 3155 DG Maasland Postbus 285-3140 AG Maassluis Telefoon: 010-5922888 Fax: 010-5918621

Nadere informatie

SPORTCOMPLEX MIDDELSTUM

SPORTCOMPLEX MIDDELSTUM MAANDAG 7 APRIL 2014 WOENSDAG 11 JUNI 2014 STEDENBOUW & ARCHITECTUUR STEDENBOUW & ARCHITECTUUR Kenmerken locatie - rand van woonwijk, maar toch centraal en goed bereikbaar; - woonwijk met dorps en kleinschalig

Nadere informatie

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen

Nadere informatie

5.B.1 CO2-reductiedoelstellingen + voortgang

5.B.1 CO2-reductiedoelstellingen + voortgang 5.B.1 CO2-reductiedoelstellingen + voortgang Samen zorgen voor minder CO2 Drunen 20 juli 2018 Dhr. R. Buijs Akkoord directie: Datum: Handtekening: Pagina 1 van 9 1 Inleiding Dit CO2-reductieplan heeft,

Nadere informatie

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen - De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE

Nadere informatie

Hoe verduurzaam je een EVENEMENT. ecomakes LIFEbetter

Hoe verduurzaam je een EVENEMENT. ecomakes LIFEbetter Hoe verduurzaam je een EVENEMENT ecomakes LIFEbetter INHOUDSTAFEL Hoe verduurzaam je een EVENEMENT 1 De Ecologische Voetafdruk als basis 1.1 Meten om te weten 1.2 Voorbeelden 2 De Ecoscan van Ovam als

Nadere informatie

Duurzaamheid van lokaal sportbeleid. Keuzesessies ISB-Congres 2013 Waagnatie Antwerpen 21.03.13

Duurzaamheid van lokaal sportbeleid. Keuzesessies ISB-Congres 2013 Waagnatie Antwerpen 21.03.13 Duurzaamheid van lokaal sportbeleid Keuzesessies ISB-Congres 2013 Waagnatie Antwerpen 21.03.13 Opzet sessie duurzaamheid 1. Theoretisch kader met koppeling naar de praktijk in de sportdienst 2. Wat is

Nadere informatie

WELKOM. Jozef Dauwe, gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen

WELKOM. Jozef Dauwe, gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen WELKOM Jozef Dauwe, gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator ONDERTEKENING BURGEMEESTERSCONVENANT 27 januari 2017 3 PARTNERS & 13

Nadere informatie

Subsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties

Subsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties Nederland watersportland! Een leven lang genieten op het water Subsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties Watersportacademy is onderdeel van het Watersportverbond Bram Sluijk EDS

Nadere informatie

Duurzame mobiliteit: praktrijkcase

Duurzame mobiliteit: praktrijkcase Duurzame mobiliteit: praktrijkcase 26 september 2017 Jan Van de Putte Directeur Dienst Aankoopbeheer, Dienst Service en Logistiek Departement Facility Management Stad Gent Structuur (huidig) Cluster Grondgebonden

Nadere informatie

WIJ, SCHEPENEN VAN SPORT

WIJ, SCHEPENEN VAN SPORT WIJ, SCHEPENEN VAN SPORT TOP 5 : uitdagingen en kansen Afslanking provincies Sectorale subsidies in Gemeentefonds Clustering in Vrije Tijd Lokale Monitoring over vrije tijd en sport Bovenlokale sportinfrastructuur

Nadere informatie

Bent u. duurzaamheid. al de baas?

Bent u. duurzaamheid. al de baas? Bent u al de baas? Wat levert het je op? Inzicht in hoe u het sbereik binnen een leefgebied kunt vergroten door slimme inrichting van uw sbeleid en duurzame aanpak van infrastructurele (her)inrichtingsprojecten.

Nadere informatie

Hoe integreer ik duurzaamheid in mijn bedrijf? Sofie Coppens AlfaportAntwerpen 4.12.2012

Hoe integreer ik duurzaamheid in mijn bedrijf? Sofie Coppens AlfaportAntwerpen 4.12.2012 Hoe integreer ik duurzaamheid in mijn bedrijf? Sofie Coppens AlfaportAntwerpen 4.12.2012 ALFAPORT ANTWERPEN? Federatie van havengebonden en logistieke ondernemingen 400 bedrijven: scheepsagenturen, rederijkantoren,

Nadere informatie

TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR

TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR SAMEN TEGEN VOEDSELVERLIES! EEN ACTUELE UITDAGING VOOR DE GROOTKEUKENSECTOR Kris Roels - Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies @ Grootkeukencolloquium 2015 WAT IS VOEDSELVERLIES? Voedselverlies

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Onderdeel 1. Gegevens en indicatoren van het evenement Gegevens Evenement Naam: Datum: Korte Omschrijving Bezoekers: Deelnemers:

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017 Milieubarometerrapport 2017 Plaisier Milieubarometer - 2017 Plaisier Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die de milieubelasting

Nadere informatie

Gemeente Kampenhout MILIEUJAARPROGRAMMA 2005

Gemeente Kampenhout MILIEUJAARPROGRAMMA 2005 Gemeente Kampenhout *************************************************************************** *************************************************************************** MILIEUJAARPROGRAMMA 2005 ***************************************************************************

Nadere informatie

Opening. Welkom. Theo Drenth ICT & Kwaliteitszorg. Friso Ypma Commercieel manager

Opening. Welkom. Theo Drenth ICT & Kwaliteitszorg. Friso Ypma Commercieel manager Opening Introductie Harwig Wat is ISO 14001 Waarom ISO 14001 De weg naar certificering Resultaat tot nu toe Borging en continuering Duurzame oplossingen Afsluiting Agenda Opening Welkom Theo Drenth ICT

Nadere informatie

Duurzaamheid. Openbare wijkraad vergadering 15 nov 2018

Duurzaamheid. Openbare wijkraad vergadering 15 nov 2018 Duurzaamheid Openbare wijkraad vergadering 15 nov 2018 Duurzaamheid Duurzaamheid Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van de toekomstige

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

ENERGIESTRATEGIE OP MAAT VAN DE REGIO EN UW GEMEENTE CASE KLIMAATPLAN HARELBEKE

ENERGIESTRATEGIE OP MAAT VAN DE REGIO EN UW GEMEENTE CASE KLIMAATPLAN HARELBEKE ENERGIESTRATEGIE OP MAAT VAN DE REGIO EN UW GEMEENTE CASE KLIMAATPLAN HARELBEKE De Samenkomst 11 december 2012 Dominiek Vandewiele Els Verhaest Eric Lemey DE THEORIE Ons energiesysteem een geschiedenis

Nadere informatie

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & north river écht duurzaam produceren 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

Gemeentelijk vastgoedmanagement

Gemeentelijk vastgoedmanagement Gemeentelijk vastgoedmanagement 12 september Meppel 14 september Rotterdam 19 september Utrecht (chefs) *** 26 september Eindhoven 27 september Alkmaar Doel van de dag Uitwisselen kennis en ervaring Bespreken

Nadere informatie

Van realiseren naar optimaliseren Open atelier, Grip op sport. Margot Icking, Hospitality Consultants 23 september 2010

Van realiseren naar optimaliseren Open atelier, Grip op sport. Margot Icking, Hospitality Consultants 23 september 2010 Van realiseren naar optimaliseren Open atelier, Grip op sport Margot Icking, Hospitality Consultants 23 september 2010 Agenda Van realiseren naar optimaliseren: een nieuwe koers in het accommodatiebeleid

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst Intekening en rapportering

Samenwerkingsovereenkomst Intekening en rapportering Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Intekening en rapportering 3 niveau s (basis, onderscheiding, projecten) Jaarlijks ondertekenen Voor 2012 - basis GR 06/12/2011 Jaarlijks

Nadere informatie

Duurzame wijk van en voor de toekomst. Doe mee!

Duurzame wijk van en voor de toekomst. Doe mee! Duurzame wijk van en voor de toekomst. Doe mee! Een bijzondere wijk In het zuidoosten van Hoofddorp wil gemeente Haarlemmermeer samen met marktpartijen, ketenpartners en bewoners een bijzondere wijk ontwikkelen.

Nadere informatie

vanaf 1/1/2014: BBC (beleids- en beheerscyclus) = nieuw systeem voor boekhouding en meerjarenplanning niet langer alles apart in begroting maar:

vanaf 1/1/2014: BBC (beleids- en beheerscyclus) = nieuw systeem voor boekhouding en meerjarenplanning niet langer alles apart in begroting maar: 17 BBC vanaf 1/1/2014: BBC (beleids- en beheerscyclus) = nieuw systeem voor boekhouding en meerjarenplanning niet langer alles apart in begroting maar: strategische doelstellingen actieplannen acties strategische

Nadere informatie

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle

Nadere informatie

CO2 reductieplan 2020 Conform de CO2-prestatieladder 3.0

CO2 reductieplan 2020 Conform de CO2-prestatieladder 3.0 CO2 reductieplan 2020 Conform de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Hoofddoelstelling 3 2 Subdoelstellingen per emissiestroom 4 2.1. Scope 1: subdoelstelling wagenpark 4 2.2. Scope

Nadere informatie

Overzicht beleidsdomeinen en beleidsvelden

Overzicht beleidsdomeinen en beleidsvelden Gemeente en OCMW Wevelgem (NIS 34041) Vanackerestraat 16 Deken Jonckheerestraat 9 8560 Wevelgem 8560 Wevelgem BE 0207 488 641 BE 0212 182 748 Rapporteringsperiode : 2019 Overzicht beleidsdomeinen en beleidsvelden

Nadere informatie

Holstein BV. Energie(management) actieplan Conform NEN april Holstein BV. Verantwoordelijke voor dit verslag is Holstein BV

Holstein BV. Energie(management) actieplan Conform NEN april Holstein BV. Verantwoordelijke voor dit verslag is Holstein BV Energie actieplan Holstein BV - Energie(management) actieplan -1 Conform NEN 50001 Holstein BV 16 april Holstein BV Verantwoordelijke voor dit verslag is Holstein BV 5 Energie actieplan Holstein BV - Inhoudsopgave

Nadere informatie

Voorstelling van het voorlopige ecosysteemdienstenactieplan voor de Vlaamse Overheid (OMG / LV)

Voorstelling van het voorlopige ecosysteemdienstenactieplan voor de Vlaamse Overheid (OMG / LV) Voorstelling van het voorlopige ecosysteemdienstenactieplan voor de Vlaamse Overheid (OMG / LV) Workshop 2 Symposium Ecosysteemdiensten Naar een robuuste en klimaatbestendige omgeving 4 februari 2019,

Nadere informatie

Connect2Change 2019 Autodelen en circulaire economie

Connect2Change 2019 Autodelen en circulaire economie Connect2Change 2019 Autodelen en circulaire economie AUTODELEN.NET: VLAAMS NETWERK AUTODELEN DOEL: de ecologische-, sociale en economische voordelen van autodelen te maximaliseren door: De belangen te

Nadere informatie

Duurzame wijk van èn voor de toekomst. Doe mee!

Duurzame wijk van èn voor de toekomst. Doe mee! Duurzame wijk van èn voor de toekomst. Doe mee! Lincolnpark in vogelvlucht Een bijzondere wijk Lincolnpark biedt ruimte aan circa 850 woningen en voorzieningen zoals winkels, horeca, een school, kleinschalige

Nadere informatie

Naar een schoner wagenpark. Auto voor Auto

Naar een schoner wagenpark. Auto voor Auto Naar een schoner wagenpark Auto voor Auto Gestart in 2010 234.000 auto s in 2013 besparen 258.000 ton CO 2 -emissie, 82 mio liters brandstof en 129 mio euro Die wij niet hoeven te betalen Cleaner Car Contracts

Nadere informatie