Kwalificeren voor de toekomst Het verpleegkundig onderwijs in perspectief
|
|
- Helena Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kwalificeren voor de toekomst Het verpleegkundig onderwijs in perspectief Verslag Onderwijscongres maart 2013 Dit is het verslag van het onderwijscongres Kwalificeren voor de toekomst, het verpleegkundig onderwijs in perspectief. Het congres werd in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid op 20 en 21 maart 2013 georganiseerd door het Elsje Finck- Sanichar College Centrale Opleiding voor Verpleegkundigen en Beoefenaren van Aanverwante Beroepen (EFS College COVAB). Het verslag is aangeboden aan de Minister van Volksgezondheid. Deelnemers van het congres kunnen het verslag en de presentaties verkrijgen via de website:
2 2
3 Inhoudsopgave Leeswijzer... 4 Inleiding Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aanbevelingen Congresdag één: 20 maart Achtergronden en doelstellingen congres: Officiële opening: THEMA : CONTEXTEN Driving forces internationaal, regionaal en nationaal Trends in het verpleegkundig onderwijs Invloeden van de zorgpraktijk op het verpleegkundig onderwijs THEMA: GOVERNANCE Positionering van het verpleegkundig onderwijs Van concurrentie naar samenwerking Lesson learned Kwaliteit en toezicht THEMA STRUCTUUR Huidige inrichting verpleegkundig onderwijs Kwalificatiestructuur en kwalificatie niveaus binnen het verpleegkundig beroep Opleidingsstructuur en doorlopende leerlijnen binnen het verpleegkundig onderwijs: Aansluiten op het beroepsonderwijs Impressie van vragen, antwoorden en commentaren Dankwoord Bijlagen Notitie en achtergronden onderwijscongres Congresprogramma Uitkomsten werkopdrachten
4 Leeswijzer Dit document is het verslag van het congres Kwalificeren voor de toekomst, het verpleegkundig onderwijs in perspectief. Een tweedaagse congres dat werd gehouden op 20 en 21 maart 2013 in Wyndham Garden Hotel in Paramaribo. Het congres had een nationaal karakter en had als onderwerp de toekomst van het beroepsonderwijs van verpleegkundigen. Het congres werd in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid georganiseerd door het bestuur van het Elsje Finck- Sanichar College Centrale Opleiding voor Verpleegkundigen en Beoefenaren van Aanverwante Beroepen (EFS College COVAB) Het verslag heeft als doel u te informeren over het inhoudelijk verloop van het congres, de conclusies en de aanbevelingen. Het congres werd gekenmerkt door vakkundige bijdragen van de inleiders en de grote betrokkenheid en het enthousiasme van de deelnemers. Deze betrokkenheid en dit enthousiasme kwamen tot uiting in de hoge opkomst van de verpleegkundige beroepsgroepen, hun deelname aan de discussies en hun bijdragen in de werkgroepen. Unaniem zijn de congresdeelnemers van mening dat dit congres het begin markeerde van het proces dat moet leiden naar activiteiten voor een fundamentele verbetering van het verpleegkundig beroepsonderwijs in Suriname, op de volgende gebieden: de strategische inbedding (governance); de onderwijsorganisatie; de onderwijsstructuur; het onderwijs aanbod; de curricula; de resultaten ( zowel van de kwaliteit: het niveau van de afgestuurden, als van de kwantiteit: het aantal afgestudeerden). Deze verbetering is nodig om de Surinaamse gezondheidszorg op een hoger plan te brengen dan nu het geval is, om zodoende bij te dragen aan gezondheid voor allen in Suriname. Aan het congres namen 105 beroepsbeoefenaren deel. Verpleegkundigen, student- verpleegkundigen; directies en leidinggevenden van zorginstellingen; stafmedewerkers uit diverse velden en instellingen in de gezondheidszorg of uit organisaties die verwantschap hebben met het onderwerp van het congres. 4
5 Het congresprogramma was opgebouwd rond drie hoofdthema s: contexten; governance; structuur. Deze hoofdthema s werden onderverdeeld in tien onderwerpen waarover een inleiding werd verzorgd door een terzake deskundige. Daarnaast bevatte het congresprogramma opdrachten. Deze opdrachten waren gerelateerd aan de congresonderwerpen en werden uitgevoerd in werkgroepen bestaande uit de congresdeelnemers. Men kon zich middels inschrijving aanmelden voor een opdracht naar keuze. Het verslag leest als volgt. Na de inleiding leest u in hoofdstuk 1 de conclusies en aanbevelingen zoals uit het congres gedestilleerd. Hoofdstuk 2 beschrijft de achtergronden en de officiële opening. In de daarop volgende hoofdstukken 3 t/m 5 leest u de weergave van de inleidingen met, aan het beging van ieder hoofdstuk, een toelichting op de betekenis van het hoofdthema waaronder de inleiding valt. Hoofdstuk 6 bevat een impressie van vragen, antwoorden en commentaren. Tot slot vindt u het dankwoord van de voorzitter van het bestuur van EFS College COVAB. Het document Notitie en achtergronden welke de uitgangspunten en doelstellingen van dit congres bevat, het congresprogramma, en de uitkomsten van de opdrachten voor de werkgroepen zijn als bijlagen bij het verslag opgenomen. 5
6 Inleiding Wereldwijd zijn er ontwikkelingen gaande die een fundamentele heroriëntatie op en een herinrichting van de gezondheidzorg vereisen, op elk niveau: politiek, systeem, beleid, bestuur & management, organisatie en aanbod. Deze ontwikkelingen vereisen van verpleegkundigen een herprofilering en herpositionering van hun beroep, een nieuw beroepsprofiel, bijstelling van de beroepskwalificaties, herstructurering en herinrichting van de beroepsopleidingen. Suriname maakt deel uit van de internationale gemeenschap en heeft zich gecommitteerd aan internationale verdragen en afspraken over de gezondheid van en de gezondheidszorg voor zijn bevolking en de opleiding van gezondheidszorgprofessionals, waartoe ook verpleegkundigen behoren. De wereldwijde ontwikkelingen in de gezondheidszorg zullen ook in Suriname hun intrede doen en zijn op sommige terreinen reeds gaande (Primary Healthcare, Thuiszorg). De wereldwijde ontwikkelingen - in internationale fora en discussies over gezondheidszorg driving forces (drijvende krachten) genoemd - zijn complex en divers en waar te nemen in: aantal en spreiding van verpleegkundigen per hoofd van de bevolking in een land; demografische ontwikkelingen (migratie, dalende geboorten, vergrijzing, bevolkingsemancipatie, feminisering); De veranderde contexten van dienstverlening; stijgende kosten; veranderde verwachtingspatroon van de patiënt; Ontwikkelingen in het beroepsonderwijs (snelle kennisveroudering, internationalisering, internet en ICT- toepassingen); paradigma verschuivingen (vernieuwde inzichten) in het verpleegkundig onderwijs (medisch naar gemeenschaps ontwikkelingsmodel) Tegen deze achtergrond vroeg het Ministerie van Volksgezondheid aan het bestuur van EFS College COVAB een nationaal onderwijscongres te organiseren. Dit congres moest de gelegenheid bieden aan de diverse verpleegkundige beroepsgroepen om met elkaar in gesprek te gaan over de toekomst van het verpleegkundig beroepsonderwijs, met als einddoel te komen tot herinrichting van dit onderwijs op zodanige wijze dat het aansluit op de hedendaagse gezondheidszorg. 6
7 Bij de inrichting van het congres zijn er een aantal uitgangspunten gebruikt welke u kunt terug vinden in de bijlage in het document Notitie en achtergronden. De congresdoelen waren strategisch van aard. Ze gingen over het totale systeem van het verpleegkundig beroepenveld, het verpleegkundig beroepsonderwijs en de aangrenzende domeinen. In de hierna volgende hoofdstukken wordt verslag gedaan van dit congres. 7
8 1. Conclusies en aanbevelingen 1.1 Conclusies De algemene conclusies zijn alsvolgt; Conclusie 1: de deelnemers aan het congres zijn het eens over de verander noodzaak van het verpleegkundig beroepsonderwijs en de herprofilering en herpositionering van het verpleegkundig beroep in de gezondheidszorg. Conclusie 2: de grote opkomst en de intensiteit waarmee werd deelgenomen in de discussies en werkgroepen, indiceert dat de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen grote waarde hechten aan betrokken te worden en deel te nemen in de veranderingen; ook heeft men ideeën over de uitvoering. Conclusie 3: in retroperspectief moet worden geconcludeerd alhoewel het programma voldoende ruimte bood voor inbreng van de congres deelnemers, er toch grote behoefte bestaat aan het met elkaar in gesprek gaan. Het in deze vorm met elkaar in gesprek gaan over zaken het beroep rakende is dus sterk aan te raden. Dit creëert betrokkenheid en draagvlak bij de mensen die direct met de veranderingen te maken hebben. Conclusie 4: het congres markeerde het begin van het voldoen aan de behoefte die er leeft onder de beroepsgroepen, om geïnformeerd en betrokken te worden bij de ontwikkelingen die moeten leiden naar structurele vernieuwingen. Conclusie 5: door het congres is de ongelijkheid van informatie bij de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen verminderd waardoor het begin niveau voor deelname in de toekomstige onderwijs ontwikkelingen is gelijkgesteld. Hiermee is een gemeenschappelijk besef van de ernst en de urgentie voor veranderingen, en een gemeenschappelijk denkkader voor de veranderrichting gecreëerd. Conclusie 6: Geconcludeerd moet worden dat het congres voldoende input heeft opgeleverd om te komen tot de beoogde doelstellingen. De noodzakelijke veranderingen kunnen voor een groot deel direct uitgeschreven worden, terwijl voor een aantal zaken er voldoende input is gegeven voor de richting, maar de verdere vormgeving zal nadere discussie behoeven. 8
9 De inhoudelijke conclusies zijn alsvolgt; Conclusie 1: structuur en niveau van beroepsuitoefening Voor wat betreft de niveaus van beroepsuitoefening kan uit de discussies gehaald worden, dat deze op het niveau van helpende, verzorgende, verpleegkundige moet plaatsvinden. Het niveau van verpleegkundige is weer onderverdeeld in 2 categoriën; nl dat van verpleegkundige en verpleegkundige specialist. Een duidelijke opmerking geplaatst is dat er gekeken moet worden naar zowel de ICN, CARICOM en Nederland v.w.b. de niveau s van beroepsuitoefening en dat de keuze weloverwogen gemaakt moet worden voor Suriname. Conclusie 2: structuur van de opleiding Uit de discussies kan gehaald worden dat de opleidingen anders gestructureerd moeten worden. Naar analogie van de structuur en niveau van beroepsuitoefening zouden verpleegkundigen op zowel MBO als op HBO niveau moeten worden opgeleidt. In het laatste jaar van zowel de ZV, MBO als de HBO moet een differentiatie worden aangeboden. Een aantal differentiaties zijn genoemd tijdens het congres, doch nadere uitwerking met behulp van data betreffende de gezondheidszorgbehoefte is gewenst. Daarnaast moet er zowel ZV, MBO als op HBO niveau specialisaties worden aangeboden. Er is duidelijk genoemd welk post basis opleidingen de MBO verpleegkundige en welke de HBO verpleegkundige zou kunnen volgen. Enige ordening is gewenst in de opsomming tijdens het congres. Conclusie 3: leerroutes Voor wat betreft het aanbieden van twee leerroutes voor de MBO opleiding is er een duidelijke uitspraak gedaan dat zowel de BOL (Beroeps ondersteunde Leerroute) als de BBL (Beroeps Begeleidende Leerroute) aangeboden moeten worden. Conclusie 4: instroom, doorstroom, uitstroom Aangegeven is dat doorstroom tussen de verschillende opleidingen, maar ook tussen de verschillende niveau s mogelijk moet zijn. Concreet is aangegeven dat ZV- ers zonder propadeause moeten kunnen doorstromen naar de MBO opleidingen dat de doorstroom van GZA s naar de verpleegkundige opleidingen bekeken moet worden. In welk leerjaar men kan instromen moet nog nader worden uitgezet op basis van het curriculum inhoud en de vooropleiding. 9
10 De voorstellen gedaan rond de instromen en doorstromen moeten nader uitgewerkt worden met in achtneming van de wijze waarop het algemeen onderwijs in Suriname en het verpleegkundig onderwijs georganiseerd is. Conclusie 5: structuur /modellen van samenwerking Het antwoord op de vraag onder welk ministerie het beroepsonderwijs voor de verpleegkundige beroepsgroepen moet vallen is aangegeven dat er een samenwerking tussen Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling (MINOV) en Volksgezondheid moet zijn. In deze is het voorstel dat MINOV aan kwaliteitsborging doet, terwijl het ministerie van Volksgezondheid als afnemer van de opleidingen de eindtermen vaststelt en bewaakt. Dit behoeft verder uitwerking daar het uitvoeren van deze vorm van samenwerking een gedegen voorbereiding behoeft. Ook tussen de verschillende opleidingen (COVAB,RKZ, AZ) moet er beter worden samengewerkt. Concrete gebieden waarop er samengewerkt moet worden, zijn ook genoemd. Conclusie 6: Werving Uit de discussies is gebleken dat de beroepsgroep voorstander is van een gemenge vorm van werving, waarbij EFS College COVAB ook de ruimte krijgt om zelf studenten voor de ZV, MBO en de post basis opleidingen te werven. Conclusie 7: kwaliteit Uit de discussie van de werkgroepen is aangegven dat voor wat betreft toezicht op onderwijsproces de bekwaamheid ligt bij het MINOV en dat voor wat betreft toezicht op eindtermen (bevoegdheid) deze ligt bij het Ministerie van Volksgezondheid. De bestaande standaarden (ICN, Caricom, Unasur) zouden als raamwerk gebruikt moeten worden om de zaken die van toepassing zijn voor de Surinaamse samenleving, mee te nemen om eigen standaarden te formuleren. Ook het vatstellen en hanteren van het Nationaal curriculum is van belang. Alle docenten moeten bevoegd en bekwaam zijn, waarbij een Pedagogisch getuigschrift verplicht is voor deeltijd docenten en een diploma verpleegkunde en leraar voor alle verpleegkunde docenten. De werkgroep heeft uitgebreide randvoorwarden voor kwaliteit benoemd, welke zeker gebruikt kunnen worden om een goed kwaliteitssysteem op te zetten. 10
11 1.2 Aanbevelingen Aanbeveling 1: het verdient aanbeveling om, zo spoedig mogelijk de structuur en niveau van beroepsuitoefening voor de verpleeg- en zorg beroepen goed vast te leggen. Suriname moet er nu toe overgaan om de internationale raamwerken en instrumenten waaraan het zich heeft gecommitteerd, passend te maken voor zijn situatie en te implementeren. Aanbeveling 2: structuur van de opleiding De inrichting van het verpleegkundig onderwijs moet vanuit een brede kwalificatie, waarbij de student na afronding van de opleiding inzetbaar is als beginnend beroepsbeoefenaar in verschillende zorgsettings (van breed naar smal). Het uitgangspunt is hierbij het aanleren van zowel generieke als specifieke beroepsvaardigheden Het voorstel om zowel binnen de ZV, MBO als de HBO opleiding differentiaties aan te bieden moet verder worden uitgewerkt op basis van de behoefte van de gemeenschap. Data betreffende gezondheidszorgbehoefte zal hiervoor moeten worden opgevraagd bij het ministerie van Volksgezondheid. De voorgestelde post basis specialisatie voor de MBO en HBO moeten beter woren geordend m.b.v. duidelijke rationalisatie. Aanbeveling 3: leerroutes Een nationaal curriculum moet aanwezig zijn ter garantie van de kwaliteit van beide leerroutes. Deskundig kader zal ingezet moeten worden om uiteindelijk een nationaal geaccepteerd en gehanteerd curriculum voor beide leerroutes in place te brengen. Aanbeveling 4: instroom, doorstroom, uitstroom Het ontwerpen van goed aansluitende modellen voor instroom, doorstroom moet op kort termijn plaatsvinden. Overleg met het MINOV is noodzakelijk om uitstromers uit het algemeen onderwijs goed aan te laten sluiten op het beroepsonderwijs. Daarnaast moet zorgvuldig uitgwerkt worden hoe uitstromers van verzorgende en verpleeegkundige opleidingen in de diverse opleidingen en tussen de verschillende niveau s kunnen doorstromen. Met de Medische Zending zullen gesprekken gevoerd moeten worden om ook voor de GZA s doorstroom te garanderen. 11
12 Aanbeveling 5: structuur /modellen van samenwerking Het is evident dat door samenwerking de beperkte middelen beter kunnen worden aangewend, maar ook dat de uitkomsten van het onderwijsproces uiteindelijk beter zullen zijn. Samenwerking opleidingen - opleidingen Het zou in deze fase van ontwikkelingen juist zijn om een overleg orgaan voor operationele samenwerking tussen de verpleegkundige opleidingen (AZ, RKZ, COVAB) op te zetten. In dit orgaan zouden de hoofden/managers van de voornoemde opleidingen kunnen participeren om operationele zaken het onderwijs rakende te bediscussieren en te implementeren. In dit overleg zouden ook periodiek docenten en praktijkbegeleiders betrokken kunnen worden. Concrete voorstellen op het gebied van curriculum ontwikkeling, docenten, toetsenbank en eenduidige toepassing van het nationaal curriculum en de examenen regelementen kunnen in dit verband nader worden uitgewerkt. Daarnaast zou de IVV ook in dit overleg moeten participeren, zodat de besluitvorming en implementatie efficienter kan geschieden. Samenwerking opleidingen praktijk Bij beide leerroutes valt de relatie opleiding werkveld te typeren als een relatie van wederzijdse afhankelijkheid: de opleiding heeft een werkveld nodig dat het leren in de praktijk mogelijk maakt. In dat kader moeten de opleidingen en het werkveld met elkaar in gesprek om stageplekken en kwalitatieve begeleiding in de praktijk te garanderen. Leerwerkplekken en skillslab s kunnen hierin een uitkomst bieden. Samenwerking MINOV - Volksgezondheid Gesprekken met zowel het ministerie van Volksgezondheid als het ministerie van Onderwijs moeten gevoerd worden betreffende de positionering van het verpleegkundig onderwijs. Diepgaande discussies met inschatting van de riscico s is hierbij essentieel. Dit is een verandering op strategisch niveau dat goed overwogen en gepland moet worden. Aanbeveling 6 : Werving Om aan de gemengde vorm van werving inhoud te kunnen geven, zal zeker voor de basis opleidingen eerst studiefinaciering in place gebracht moeten worden. Dit vanwege het feit dat de studenten die nu door de instellingen worden ingestuurd een stipendium krijgen. Aanbeveling 7: voor de kwaliteitsontwikkeling van de verpleegkundige beroepsopleidingen, verdient het aanbeveling een integraal kwaliteitsmanagementsysteem te ontwikkelen en implementeren. 12
13 De rol van de Inspectie Verplegende en Verzorgende Beroepen als toezicht houder in het verpleegkundig onderwijs te herijken v.w.b rollen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Tevens zal hierbij de nadruk gelegd moeten worden op de capaciteitsversterking van dit orgaan m.b.t. het verpleegkundig onderwijs. Aanbeveling 8: wet en regelgeving In samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid moeten er relevante wetten voor het verpleegkundig onderwijs gemaakt worden. Aanbeveling 9: way forward Effectieve communicatie met het verpleegkundig beroepenveld voor uiteindelijke doelrealisatie zal van essentieel belang zijn. Onderwijs veranderingen staan niet opzichzelf, maar faciliteren de onwikkelingen in de praktijk en omgekeerd. In het traject dat nu ingezet wordt is het essentieel dat de praktijk functie differentiatie beter vorm gaat geven. Om de verwachtingen van de verpleegkundige beroepsgroepen te managen zal er een strategisch plan met strategie, hoofd- en subdoelen geformuleerd moeten worden ten behoeve van de inrichting van het proces naar doelrealisatie. Taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden, besluitvorming, communicatie en informatie voor de verrichtingen in het proces naar doelrealisatie zullen duidelijk worden uitgezet in dit plan. Voor het schrijven van dit strategisch plan betreffende onderwijs zouden de leden van de commissie welke het onderwijscongres hebben georganiseerd als een task force (met duidelijke doelstelling en mandaat) aangesteld kunnen worden door het ministerie van Volksgezondheid. Het plan zal zich moeten richten op de volgende gebieden: de strategische inbedding (governance); de onderwijsorganisatie; de onderwijsstructuur; het onderwijs aanbod; de curricula; de resultaten ( zowel van de kwaliteit: het niveau van de afgestuurden, als van de kwantiteit: het aantal afgestudeerden). De aanbevelingen zullen op kort termijn na goedkeuring van het ministerie van volksgezondheid in acties worden omgezet zodat het opgestarte proces voortgang kan vinden. 13
14 2. Congresdag één: 20 maart 2013 Welkom en opening De moderator van het congres, mevrouw Filia Kramp, heet allen welkom. Een bijzonder welkomstwoord richt ze aan de heer Lesley Resida die namens de Minister van Volksgezondheid de openingstoespraak zal houden; mevrouw Silvina Malvárez uit Argentinië die namens de Pan American Health Organization (PAHO) een inleiding zal geven; de heer André Kurvers uit Nederland, PUM senior expert met ervaring in Suriname, die een inleiding zal geven; de heer Geert van den Brink uit Nederland, directeur van Radboud Zorgacademie Nijmegen, die een inleiding zal geven; de directies van instellingen en het bestuur van EFS College COVAB. Na een korte toelichting op haar functie in het congres, op het congresprogramma en op de werkwijze, geeft mevrouw Kramp het woord aan mevrouw Angéle Wallerlei - Kumbangsila, voorzitter van het bestuur van EFS College COVAB. 2.1 Achtergronden en doelstellingen congres: Mw. A. Wallerlei - Kumbangsila, voorzitter bestuur EFS college COVAB Mevrouw Wallerlei Kumbangsila heet namens het bestuur van EFS College COVAB allen welkom; in het bijzonder de heer Resida, de vertegenwoordigers van de PAHO, de Nederlandse inleiders en de verpleegkundig leidinggevenden. Hierna schetst ze de achtergronden van dit congres. Het succes van hervormingen in de gezondheidszorg hangt voor een groot deel af van de bijdragen van verpleegkundigen, omdat ze de grootste beroepsgroep zijn in de gezondheidszorg. Elk gezondheidszorgsysteem heeft verpleegkundigen nodig die over intellectuele en emotionele capaciteiten beschikken om bewust de technische en klinische vaardigheden te combineren, met een diep begrip en het vermogen om te zorgen voor de medemens. De dienstverlening vindt plaats binnen veranderende contexten: stijgende kosten; hogere verwachtingen van de patiënt; veranderende demografie en vergrijzing; tekorten aan verpleegkundigen en andere gezondheidswerkers; beperkingen in wetgeving om het verpleegkundig potentieel te benutten. Ook is er de noodzaak om in het verpleegkundig onderwijs over te stappen van het medisch model naar het gemeenschaps ontwikkelingsmodel. 14
15 De Surinaamse verpleegkundige van de 21 ste eeuw zal een drastische heroriëntatie moeten ondergaan, een heroriëntatie die reeds is begonnen met het schrijven van een nieuw beroepsprofiel. Nationaal zijn er ook ontwikkelingen en verwachtingen binnen de gezondheidzorg. De regering heeft plannen voor decentralisatie, bouw van meer ziekenhuizen en gezondheidscentra; met meer ziekenhuizen en gezondheidscentra zal het tekort aan verpleegkundigen alleen maar toenemen. Gedegen beleid op gebied van gezondheidszorg Human Resource Management (health HRM) is dringend gewenst. Tegen deze achtergrond organiseerde het bestuur van EFS College COVAB, op verzoek van het Ministerie van Volksgezondheid, dit onderwijscongres. Een congres waarin de verpleegkundige beroepsgroepen met elkaar in gesprek zullen gaan over het verpleegkundig onderwijs, en hoe dit onderwijs zodanig te herinrichten dat het die resultaten oplevert die gewenst zijn in de hedendaagse gezondheidszorg. Dit congres beoogt de volgende resultaten: Een overzichtelijke kwalificatiestructuur van waaruit eindtermen van de opleiding op een transparante en samenhangende wijze geformuleerd kunnen worden. Een geaccepteerde indeling in kwalificatieniveaus. Een beter georganiseerde opleidingsstructuur en doorstroom naar een hoger kwalificatieniveau. Daaronder vallen o.a. ü een goed stelsel van aansluiting vanuit het algemeen onderwijs naar het verpleegkundig beroepsonderwijs; ü herziene in- en doorstroom criteria; ü doorlopende leerlijnen en doorstroommogelijkheden creëren tot het masterniveau. Een inhoudelijk en bestuurlijk vernieuwd opleidingsstelsel. Een advies aan het Ministerie van Volksgezondheid over de organieke positionering van het verpleegkundig onderwijs. Tot slot geeft mevrouw Wallerlei Kumbangsila aan dat voorgaande betekent dat er veel werk moet worden verzet en dat dit congres een belangrijk forum is voor de beroepsgroep om mee te helpen de ontwikkelingen die nodig zijn in gang te zetten. Ze geeft ook aan te beseffen dat het congres slechts het begin markeert om te komen tot de nodige fundamentele veranderingen in het verpleegkundig beroepsonderwijs. Ze spreekt het vertrouwen uit dat er 15
16 voldoende capaciteit is om het proces in te gaan dat in gang gezet moet worden en wenst het congres vruchtbare dagen toe met veel discussie en plezier. 2.2 Officiële opening: Dhr. L. Resida, namens de Minister van Volksgezondheid In zijn voorbereiding voor het officiële openingswoord, heeft de heer Resida zich georiënteerd in zijn dagelijkse werkomgeving, het Bureau Openbare Gezondheidszorg (BOG), waar hij algemeen directeur is. In het BOG zijn er ook verpleegkundigen werkzaam. Deze oriëntatie en zijn ervaringen in verschillende andere werksituaties hebben hem een actueel beeld gegeven van verpleegkundig Suriname. Dit actueel beeld plaatst hij in het groter geheel van de ambities van de Regering, namelijk het Ontwikkelingsplan In het Ontwikkelingsplan heeft de gezondheidszorg een belangrijke plaats. Dit komt tot uiting in het Nationaal Strategisch Plan voor de versterking en de hervorming van de primaire gezondheidszorg in Suriname. Het Nationaal Strategisch Plan definieert vier strategische gebieden, waarvan één gebied management en organisatie betreft. Bij management en organisatie gaat het over Human Resource Management (HRM) dat gericht is op het behalen van de overheidsdoelen voor de gezondheidszorg. Eén van de strategische acties van HRM is het herzien van de onderwijsprogramma s van de medische en gerelateerde paramedische beroepen en een betere aanpassing van curricula ten behoeve van de primaire gezondheidszorg. Deze herzieningen en aanpassingen worden ingegeven doordat veranderingen in gezondheidspatronen en in ziektepatronen noodzaken tot verschuivingen in de prioriteiten van de gezondheidszorg. Het BOG produceert jaarlijks statistieken onder anderen over doodsoorzaken onder de bevolking. In deze statistieken is er een duidelijke verschuiving waarneembaar. Was ouderdom twee decennia geleden de belangrijkste doodsoorzaak, tegenwoording zijn de belangrijke doodsoorzaken hart- en vaatziekten, kankers en trauma s (waaronder suïcide). Een andere verschuiving zijn de eisen die aan het BOG worden gesteld. Deze eisen komen niet langer alleen van artsen, maar steeds vaker ook uit de bevolking die door internet toegang heeft tot actuele informatie (over gezondheid en ziekte). 16
17 Deze verschuivingen vereisen van werkenden in de gezondheidszorg een heroriëntatie die moet leiden naar moderne, relevante en effectieve beroepscompetenties. Suriname heeft internationale en regionale conventies over gezondheidszorg getekend en geratificeerd. In sommige ontwikkelingen doet Suriname het vrij goed en is ze trendsetter ( bestrijding van HIV/Aids, malaria en andere dodelijke infectieziekten). We hebben de taak om deze positie te behouden en hebben daarom die gezondheidswerkers ook verpleegkundigen - nodig die goed opgeleid en goed gekwalificeerd zijn. Naar de mening van de heer Resida zou dit congres ook moeten komen tot een grotere diversificatie van opleidingen om daarmee onze gezondheidsdoelen beter te bereiken. Tot slot wenst de heer Resida de aanwezigen vruchtbare besprekingen en discussies en opent hiermee het congres officieel. 17
18 3. THEMA : CONTEXTEN Betekenis: context is de totale omgeving waarin iets zijn betekenis krijgt. (Bron: wikipedia) Verpleegkunde is wereldwijd erkend als professie binnen het sociaal maatschappelijk domein: de gezondheidszorg. Wanneer in dit domein - internationaal, regionaal en nationaal - zich belangrijke gebeurtenissen of ontwikkelingen voordoen, heeft dat gevolgen voor de verpleegkunde. 3.1 Driving forces internationaal, regionaal en nationaal Mw. S. Malvárez, formal regional adviser nursing PAHO Mevrouw Malvárez opent haar inleiding met te benadrukken dat wanneer we spreken over gezondheidszorg we het hebben over human care, zorg voor mensen. Zorg voor mensen betekent liefhebben, solidariteit en compassie. Dit zijn verpleegkundige waarden. Alvorens in te gaan op de drijvende krachten (driving forces) merkt mevrouw Malvárez op dat - voor een goed begrip van deze krachten, hun onderlinge relaties en wat ons te doen staat - het nodig is te beseffen dat deze krachten geen toevalligheden zijn (zaken die zich buiten onze wil afspelen) maar dat ze het gevolg zijn van menselijke keuzes. Zo is bijvoorbeeld de spreiding van verpleegkundigen en artsen per hoofd van de bevolking van een land, het gevolg van een keuze (een besluit) en geen toeval. Evenals de migratie van verpleegkundigen een keuze is en geen toeval. Onderzoek laat zien dat verpleegkundigen een hoger loon als 4 de motief voor migratie noemen. Belangrijkere motieven zijn voor hen: 1. betrokken te worden in de besluitvorming in hun organisaties; 2. invloed te hebben op hun werkomstandigheden en 3. voldoende faciliteiten te hebben om goede zorg te verlenen. Verpleegkundigen migreren, omdat ook zij dromen hebben. De drijvende krachten die leiden naar een wereldwijde crisis van Human Resources in de gezondheidszorg en die noodzaken tot fundamentele veranderingen zijn: aantal en spreiding van verpleegkundigen per hoofd van de bevolking in een land; demografische ontwikkelingen (migratie, dalende geboorten, vergrijzing, bevolkingsemancipatie); 18
19 falende gezondheidszorg (kostenstijging, slechte kwaliteit, ondoelmatige zorg, onvoldoende toegangkelijkheid, onveiligheid, medische technologie); beroepsonderwijs (snelle kennisveroudering, internationalisering, internet en ICT- toepassingen); paradigma verschuivingen (vernieuwde inzichten) in de bio- medische wetenschappen. Aan de hand van grafieken (hand outs in de bijlagen) laat mevrouw Malvárez de actuele spreiding zien van verpleegkundigen en artsen in de verschillende regio s in de wereld. De lage dichtheid (weinig aanwezig) van artsen in Afrika contrasteert met de hoge dichtheid (veel aanwezig) van deze beroepsgroep in Europa en Japan. De lage dichtheid van verpleegkundigen op het zuidelijke halfrond contrasteert met de hoge dichtheid van artsen in diezelfde regio en met de hoge dichtheid van verpleegkundigen in Noord Amerika. In Latijns Amerika is de verhouding tussen artsen en verpleegkundigen onevenredig; er zijn veel artsen en weinig verpleegkundigen. In 19 Latijns Amerikaanse landen zijn er veel meer artsen dan verpleegkundigen. Van de verpleegkundigen die er zijn, heeft slechts 30% een professionele beroepsopleiding genoten. De situatie in het engelstalig Caribisch gebied en in Suriname laat een andere verhouding zien; ongeveer 3 verpleegkundigen: 1 arts. Sommige landen, waaronder Suriname, spannen zich onvoldoende in om met behulp van het verpleegkundig beroepsonderwijs, een aantrekkelijke en stabiele arbeidsmarkt voor de gezondheidszorg te creëeren. Het verpleegkundig onderwijs in die landen vertoont de volgende lacunes: onvoldoende aandacht in het curriculum voor relevante gezondheidsproblemen; onvoldoende samenwerking met stageverlenende instellingen; gebrekkige doorstroommogelijkheden voor studenten; weinig toegang tot kennis uit de verpleeg- en gezondheidswetenschappen; trage revisie van leerplannen en superspecialisatie; traditionele en suboptimale didactische methoden; hoge uitval van studenten (suboptimale studentenzorg); gebrekkige ICT vaardigheden en toegang tot internet. 19
20 De spreiding, de samenstelling en de vaardigheden van gezondheidswerkers, houden ongelijke en beperkte toegang van burgers tot de gezondheidszorg in stand. Om in deze situatie verandering te brengen is beleid en planning op gebied van Human Resource nodig. Human Resource Management dat nieuwe organisatienormen, organisatiewaarden en modernere leiderschapsstijlen ontwikkelt en ondersteunt. Dit stelt verpleegkundigen en hun beroepsopleiding voor drie kritieke uitdagingen. 1. Ontwikkelen van HRM voor gezondheidszorg (healthcare HRM). Healthcare HRM dat is gestoeld op analyse en een visie op de toekomst van de gezondheidszorg en van het beroep. Helder gedefinieerd HRM beleid dat zich richt op het ontwerpen en het implementeren van plannen voor een duurzame arbeidsmarkt voor de gezondheidszorg. 2. Ontwikkelen van beleid en management dat erop is gericht om de hele bevolking blijvend te voorzien van voldoende en competente gezondheidszorgwerkers, waardoor gezondheid voor allen kan worden bereikt. 3. Reguleren van de spreiding van gezondheidszorgwerkers om de continue gezondheidskwaliteit van de gehele bevolking te garanderen. Deze spreiding moet worden uitgevoerd met in achtneming van de rechten en vrijheden van burgers om hun professionele en sociale ambities te bereiken. Deze kritieke uitdagingen vereisen samenwerking tussen het beroepsonderwijs voor verpleegkundigen en zorgorganisaties. Een samenwerking met als doel het opleiden van voldoende en competente verpleegkundigen die bijdragen aan het doel van gezondheidszorg: voldoen aan de gezondheidsbehoeften van de gemeenschap. Verpleegkundigen zullen zich beter moeten organiseren en netwerken om positie te verwerven en hun doelen te bereiken. De maatstaven waarlangs gemeten wordt of zorgorganisaties voldoen aan de gezondheidsbehoeften van de gemeenschap en zodoende waarde toevoegen aan het leven van de mensen in die gemeenschap, aan de arbeidstevredenheid van de medewerkers en aan veilige zorg voor iedereen, moeten te herleiden zijn uit de missies en de doelstellingen van die zorgorganisatie. Voor het tot stand brengen van duurzame zorgorganisaties, zullen zorgmedewerkers en de leiding vernieuwde arbeidsrelaties moeten aangaan. Het raamwerk en de instrumenten die hen hierbij ten dienste staan zijn reeds ontwikkeld [ SDH, de Milleniumagenda (MDG s), the Health for all Agenda for the America s, Primary Health Care renewal, Rio 20 + ]. Suriname heeft zich gecommiteerd aan deze raamwerken en instrumenten en moet nu overgaan 20
ONDERWIJSCONGRES GEZONDHEIDSZORG Paramaribo, Suriname 20/21 maart 2013
ONDERWIJSCONGRES GEZONDHEIDSZORG Paramaribo, Suriname 20/21 maart 2013 TRENDS IN HET VERPLEEGKUNDIG ONDERWIJS COVAB In de spiegel van een voorbij wandelende PUM expert André Kurvers PUM Netherlands senior
Nadere informatiePOSITIONERING VAN HET VERPLEEGKUNDIG ONDERWIJS. Yuro Dipotaroeno MSc.
POSITIONERING VAN HET VERPLEEGKUNDIG ONDERWIJS Yuro Dipotaroeno MSc. Het belang van onderwijs UNICEF geeft aan dat goed onderwijs de sleutel is voor de ontwikkeling van een kind én van een samenleving.
Nadere informatieRuth Mangroe,MSc 20 maart 2013
Ruth Mangroe,MSc 20 maart 2013 Ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg hebben direct invloed op de wijze waarop men verwacht dat de praktische dienstverlening zal worden uitgevoerd of geboden. Dat de
Nadere informatieVERPLEEGKUNDE IN SURINAME : CLOSING THE GAP BETWEEN PROFESSION AND SOCIETY.
VERPLEEGKUNDE IN SURINAME : CLOSING THE GAP BETWEEN PROFESSION AND SOCIETY. Ieder jaar op 12 mei, vieren verpleegkundigen wereldwijd de Internationale Dag van de Verpleging. Ze gedenken hiermee de grondlegster
Nadere informatieKwalificatie structuur en kwalificatie niveaus binnen het verpleegkundig onderwijs. Mw. Y. Lieuw A Soe
Kwalificatie structuur en kwalificatie niveaus binnen het verpleegkundig onderwijs Mw. Y. Lieuw A Soe FACTOREN DIE VAN INVLOED ZIJN OP DE ZORG EN HET VERPLEEGKUNDIG ONDERWIJS Toenemende vergrijzing Toenemend
Nadere informatieVoortgang SectorplanPlus
Voortgang SectorplanPlus Tabellenboek Uitgebracht op verzoek van RegioCoöp Amersfoort, 16 april 2019 Achtergrond SectorplanPlus Op de arbeidsmarkt van zorg en welzijn wordt een groot tekort aan personeel
Nadere informatieKansen en uitdagingen van de verpleegkundig specialist: profilering
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Multidisciplinair symposium MS Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of
Nadere informatieHoe komen we in topvorm?
Hoe komen we in topvorm? Niet meer vandaag maar morgen? Is de vraag Wat is onze uitdaging? 70 tot 80 procent van de verpleegkundigen zijn inservice en MBO-opgeleid 90 procent van de Nederlandse verpleegkundigen
Nadere informatieCompetentieprofiel MZ Opleider. Competentieprofiel voor mz-opleider.
Competentieprofiel MZ Opleider Dit is een verkorte versie van het document dat is vastgesteld door de ledenvergaderingen van BVMP en BVMZ. In de volledige versie zijn enkele bijlagen toegevoegd, deze worden
Nadere informatieHart voor je patiënt, goed in je vak, trots op je werk
Visie Verpleging & Verzorging VUmc 2015 Preventie Zorg plannen Pro-actief State-of-the-art zorg Samen Zorg uitvoeren Gezamenlijk verant wo or de lijk Screening & diagnostiek Efficiënt Zinvolle ontmoeting
Nadere informatieWat maakt je kinderdiëtist? discussie
Wat maakt je kinderdiëtist? discussie Kinderdiëtist, specifieke deskundigheid of specialisatie? Geen nieuw onderwerp! In 2010 ook op de agenda. met als onderwerp groei Aantal leden gegroeid, ook dit jaar
Nadere informatieVilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009
Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009 Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid 17 juni 2009 Inleiding Onderwijs en gezondheid hebben een
Nadere informatieLeeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak
Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 14 april 2014 Betreft Beroep en opleiding verpleegkundige
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatieEmployabilityDriver. Waarom een strategische discussie over employability beleid?
EmployabilityDriver Waarom een strategische discussie over employability beleid? We weten al een tijd dat door vergrijzing en ontgroening de druk op de arbeidsmarkt toeneemt. Het wordt steeds belangrijker
Nadere informatieAcademie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio s. Leiderschapsprofiel strategisch leidinggevende
Leiderschapsprofiel strategisch leidinggevende Leidinggevende*: er zijn 6 hoofdrollen geïdentificeerd voor de leidinggevende en 3 niveaus van leiderschap, te weten strategisch, tactisch en operationeel.
Nadere informatieRaamplan Artsopleiding 2009
Raamplan Artsopleiding 2009 Prof. dr. Roland Laan UMC St Radboud Nijmegen Onderwerpen - Historie en Doel - Student wordt Arts; wordt Specialist - Rollen en competenties - Kennis, vaardigheden en attitudes
Nadere informatieV&VN PALLIATIEVE ZORG JAARPLAN 2019
V&VN PALLIATIEVE ZORG JAARPLAN 2019 INLEIDING Dit V&VN Palliatieve zorg jaarplan 2019 is het resultaat van een periode van reflectie en onderzoek door het bestuur V&VN Palliatieve zorg. De aanleiding was
Nadere informatiePR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten
PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene
Nadere informatieWerkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?
Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieSKPO Profielschets Lid College van Bestuur
SKPO Profielschets Lid College van Bestuur 1 Missie, visie SKPO De SKPO verzorgt goed primair onderwijs waarbij het kind centraal staat. Wij ondersteunen kinderen om een stap te zetten richting zelfstandigheid,
Nadere informatieFunctieprofiel: Manager Functiecode: 0202
Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of
Nadere informatieVerslag college 4: De staat van burgerschapsonderwijs en een blik op de toekomst
Verslag college 4: De staat van burgerschapsonderwijs en een blik op de toekomst In de collegereeks Democratie en burgerschap, georganiseerd door ProDemos en de Universiteit van Amsterdam, kijken we naar
Nadere informatieLeeftijdbewust personeelsbeleid De business case
Leeftijdbewust personeelsbeleid De business case Inleiding Binnen de sector ziekenhuizen is leeftijdsbewust personeelsbeleid een relevant thema. De studie RegioMarge 2006, De arbeidsmarkt van verpleegkundigen,
Nadere informatieHet vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan!
Het vmbo van de toekomst Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan! Voorstellen Mirjam Bosch, plv. directeur CSV Veenendaal Dennis Heijnens, adviseur bij Actis Advies Programma deelsessie
Nadere informatieBeroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo
Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Samenvatting Opdrachtgever: Bouwend Nederland Rotterdam, april 2013 Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Samenvatting
Nadere informatie1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling...
Meetinstrumenten De meetinstrumenten zijn ondersteunend aan de projecten van De Sportbank en ontwikkeld met de Erasmus Universiteit. Deze instrumenten helpen om op een gefundeerde manier te kijken naar
Nadere informatieHET NIEUWE CURRICULUM WERKVELD HBO-V 19 NOVEMBER 2015
HET GEHEIM VAN GOED BEGELEIDEN IS GOED LUISTEREN NAAR DE STUDENTEN JOHN HATTIE HET NIEUWE CURRICULUM WERKVELD HBO-V 19 NOVEMBER 2015 Beroepsprofiel 2020-Christine Rietveld Aan de slag Wat gaan we doen?
Nadere informatie2 ALGEMENE BESCHRIJVING VAN DE OPLEIDING Naam
SAMENVATTING AANVRAAG DOELMATIGHEIDSTOETS AD OUDERENZORG 1 BASISGEGEVENS INSTELLING Soort aanvraag: Naam instelling Nieuwe opleiding Avans Hogeschool Contact Adres Bezoekadres: Professor Cobbenhagenlaan
Nadere informatieStrategisch Beleidsplan BGN
Strategisch Beleidsplan BGN 2017-2025 Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland (BGN) info@gewichtsconsulenten.nl www.gewichtsconsulenten.nl Inhoud 1. Introductie en achtergrond... 3 2. Missie en
Nadere informatieMedical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem
Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg
Nadere informatieOver de Zorgbalans: achtergrond en aanpak
1 Over de Zorgbalans: achtergrond en aanpak 1.1 De Zorgbalans beschrijft de prestaties van de gezondheidszorg In de Zorgbalans geven we een overzicht van de prestaties van de Nederlandse gezondheidszorg
Nadere informatieEen brede kijk op onderwijskwaliteit Samenvatting
Een brede kijk op onderwijskwaliteit E e n o n d e r z o e k n a a r p e r c e p t i e s o p o n d e r w i j s k w a l i t e i t b i n n e n S t i c h t i n g U N 1 E K Samenvatting Hester Hill-Veen, Erasmus
Nadere informatieUpdate m.b.t. aanvraag erkenning specialisme Klinisch Verloskundige
Update m.b.t. aanvraag erkenning specialisme Klinisch Verloskundige Inleiding Met deze notitie wil ik u informeren over de stand van zaken met betrekking tot de noodzakelijke voorbereidingen voor de aanvraag
Nadere informatieMensgericht werken. Een nieuwe focus voor iedereen in uw organisatie door een toegankelijke opleiding nieuwe stijl
Mensgericht werken Een nieuwe focus voor iedereen in uw organisatie door een toegankelijke opleiding nieuwe stijl De verandering: met elkaar vanuit een nieuwe focus zorg verlenen Sinds dit jaar is de wetgeving
Nadere informatievan onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut
Opleidingsmanager Doel Ontwikkelen van programma( s) van wetenschappenlijk onderwijs en (laten) uitvoeren en organiseren van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande van een faculteitsplan
Nadere informatieZorginnovatie bij CZ
Zorginnovatie bij CZ Het zorglandschap verandert snel, innovatie is nodig CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid
Nadere informatieBeroepscompetentieprofiel (herziening) Plan van aanpak
Beroepscompetentieprofiel (herziening) Plan van aanpak Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding... 3 2. Projectdefinitie... 3 2.1 Beoogde resultaat... 3 2.2 Projectstructuur... 3 2.3 Programma van eisen... 4 3.
Nadere informatieFIT-traject onderwijsvernieuwing met ICT en sociale media. draagvlak inspiratie motivatie vernieuwing 21st century skills borging
FIT-traject onderwijsvernieuwing met ICT en sociale media draagvlak inspiratie motivatie vernieuwing 21st century skills borging Via het Klavertje 4 Model zet u sociale media en ICT breed in Didactische
Nadere informatieAan de slag met duurzame inzetbaarheid 3 november 2015
Duurzame inzetbaarheid uitgangspunt personeelsbeleid Het voorstel is duurzame inzetbaarheid centraal te stellen in het personeelsbeleid om medewerkers van alle levensfasen optimaal inzetbaar te houden
Nadere informatieSamenvatting bijeenkomst Stip aan de Horizon 14 maart 2016
Samenvatting bijeenkomst Stip aan de Horizon 14 maart 2016 Op 14 maart jl. hebben ROB en Utrechtzorg, in het kader van de aftrap van de Week van Zorg en Welzijn, een thema bijeenkomst georganiseerd over
Nadere informatieBeroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo
Beroepenveldcommissies voor de bouwsector Samenvatting Rotterdam, April 2013 Karel Kans Ruud van der Aa Inhoudsopgave Aanleiding en doel onderzoek Uitkomsten van het onderzoek Wat weten de commissies te
Nadere informatieWelkom in TECHNUM! KwaliteitsKring Zeeland 14-02-08
Welkom in TECHNUM! KwaliteitsKring Zeeland 14-02-08 TECHNUM in vogelvlucht Wat is Technum Welke participanten Waarom noodzakelijk Waar we voor staan Wat onze ambities zijn TECHNUM Zelfstandige onderwijsvoorziening
Nadere informatieHandreiking toelichting bij descriptoren NLQF
Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;
Nadere informatieOp zoek naar nieuwe standaarden voor examinering van Competentie Gericht Onderwijs. Confrontatie tussen twee visies
Op zoek naar nieuwe standaarden voor examinering van Competentie Gericht Onderwijs. Confrontatie tussen twee visies Inleiding Binnen de inspectie wordt gewerkt aan de afstemming en toekomstige integratie
Nadere informatieWendbaar en waarde(n)vol onderwijs!
Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn
Nadere informatieWij danken allen die het mogelijk hebben gemaakt om deze Conferentie te houden.
Voorwoord Dit concept document is tot stand gekomen vanuit presentaties, discussies en overwegingen met verschillende belangengroepen bij de Organisatie van de Conferentie Ordening Goud sector in Suriname
Nadere informatieCongres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014
Congres VELOV Elementen voor de toespraak van Pascal Smet Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel Mechelen, 26 maart 2014 Nieuwe ontwikkelingen en impulsen op sociaal, cultureel,
Nadere informatieDiversiteit Loont?! Factsheet Middelbaar Beroepsonderwijs
Diversiteit Loont?! Factsheet Middelbaar Beroepsonderwijs Inleiding In opdracht van het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt heeft EIM onderzoek gedaan naar de meerwaarde van diversiteitsbeleid in het onderwijs.
Nadere informatieIn opleiding tot verpleegkundig specialist. Informatie voor de vios
In opleiding tot verpleegkundig specialist Informatie voor de vios Versie juni 2017 1 Inhoud Inleiding 3 1. Over de opleiding 4 2. College en Registratiecommissie 4 3. De regels van het Algemeen Besluit
Nadere informatieFunctieprofiel lid Raad van Toezicht
Functieprofiel lid Raad van Toezicht Bestuursbureau Postbus 245, 6710 BE Ede Bovenbuurtweg 27, 6717 XA Ede 088 020 70 00 aeres.nl info@aeres.nl Doel van de functie De Raad van Toezicht staat het College
Nadere informatieStrategische Personeelsplanning. Basisdocument
Strategische Personeelsplanning Basisdocument Strategische Personeelsplanning Basisdocument SPP als pijler van hr-beleid Om als organisatie in een dynamische omgeving met veel ontwikkelingen en veranderingen
Nadere informatieSamenvatting aanvraag
Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing Nieuwe opleiding is): Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing bestaande opleiding Nevenvestiging
Nadere informatieONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA
ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag
Nadere informatieCompetentieprofiel. kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg
Competentieprofiel kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg Generieke Competenties... 2 Affiniteit met kaderlidmaatschap... 2 Sociale vaardigheden... 2 Communicatie... 2 Lerend vermogen... 3 Initiatiefrijk... 3
Nadere informatieScenario s en samenwerkingsvormen curriculum herontwerp:
Overlegorgaan van HBO-scholen met een accountancy-opleiding Scenario s en samenwerkingsvormen curriculum herontwerp: Inleiding: Ter voorbereiding op de tweedaagse van hat AC-Scholenoverleg van 9 en 10
Nadere informatiePositionering van de specialist ouderen geneeskunde
Positionering van de specialist ouderen geneeskunde Samenwerking tussen professional en bestuur/management Specialist ouderen genees kunde: betrokken professional en gesprekspartner Bestuurders of management
Nadere informatieforum beroepsonderwijs. DEC 6 dilemma s pittige discussies constructieve uitkomsten én hilarische momenten 1 oktober 2015 @THNK
forum beroepsonderwijs 1 oktober 2015 @THNK Vindt u ook wat van het beroepsonderwijs? Praat mee! De volgende bijeenkomst vindt plaats op: n e x t DEC 3 Terugblik op het eerste Forum op 1 oktober met als
Nadere informatieInformele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst
Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Netwerk Informele Zorg en Netwerk Mantelzorg Eindhoven Contact adres secretariaat: Mw. Marijke van der Zanden tel: 040-238 27 97 m.vd.zanden@eindhoven.nl
Nadere informatieUitkomsten CFO-bijeenkomst Prestatieafspraken in het HBO
Uitkomsten CFO-bijeenkomst Prestatieafspraken in het HBO Eind september ging Deloitte met CFO s uit het hoger onderwijs in gesprek over de uitdagingen om de prestatieafspraken te realiseren, ook al is
Nadere informatiewaarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering
waarom? externe drivers 1 Technologie Digitalisering Globalisering Wat zijn de dominante factoren die leren en werken veranderen in de 21ste eeuw? externe drivers Voortgaande digitalisering veroorzaakt
Nadere informatieFunctieprofiel: Docent Functiecode: 0104
Functieprofiel: Docent Functiecode: 0104 Doel Voorbereiden en uitvoeren van ontwikkelde onderwijsonderdelen en participeren in uitvoering van onderwijsevaluaties en ontwikkeling en/of onder begeleiding
Nadere informatieMessi of Beckenbauer. Generalistisch of gespecialiseerd werken in de verpleegkunde
Messi of Beckenbauer Generalistisch of gespecialiseerd werken in de verpleegkunde Beschouwing over een prachtig vak. En de vraag welke professionals we daarin nodig hebben deze...? Of deze.? Opbouw presentatie
Nadere informatieToolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn
Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn De toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn bevat vier praktische instrumenten om samen met cliënten te werken aan verbetering of vernieuwing van diensten
Nadere informatieVN-VERDRAG HANDICAP VAN VERDRAG NAAR INCLUSIE. 16 punten voor volwaardige deelname van mensen met een beperking aan de samenleving
VN-VERDRAG HANDICAP VAN VERDRAG NAAR INCLUSIE 16 punten voor volwaardige deelname van mensen met een beperking aan de samenleving Van verdrag naar inclusie 16 punten voor volwaardige deelname van mensen
Nadere informatieVisiedocument Franciscus Ziekenhuis Boerhaavelaan AE Roosendaal (0165)
1968 2003 2010 Visiedocument 2020 Franciscus Ziekenhuis Boerhaavelaan 25 4708 AE Roosendaal (0165) 58 80 00 www.franciscusziekenhuis.nl Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Trends en ontwikkelingen 4 2 Missie Franciscus
Nadere informatieStrategisch Opleidingsbeleid. Geert van den Brink Radboud Zorgacademie
Strategisch Opleidingsbeleid Geert van den Brink Radboud Zorgacademie Oktober 2012 Huidige situatie Aantal zorgprofessionals in het UMCN (25 beroepen) Verpleegkunde Medische ondersteunende beroepen Paramedische
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieDuurzame inzetbaarheid in de HR praktijk Onderzoeksrapport 2012
Duurzame inzetbaarheid in de HR praktijk Onderzoeksrapport 2012 Zicht krijgen op duurzame inzetbaarheid en direct aan de slag met handvatten voor HR-professionals INHOUDSOPGAVE 1. Duurzame inzetbaarheid
Nadere informatieDAG VAN DE BEROEPSKOLOM 9 O K TO B E R 20 1 5
DAG VAN DE BEROEPSKOLOM MBO-HBO 9 O K TO B E R 20 1 5 Doelen Kijken wat al goed werkt Nagaan of iets bijdraagt aan de kwaliteit van de aansluiting en doorstroom Aangeven wat kan verder worden uitgewerkt
Nadere informatieImplementatie - en overgangsregeling CEA eindtermen Inleiding
Overlegorgaan van HBO-scholen met een accountancyopleiding Implementatie - en overgangsregeling CEA eindtermen 2016 Inleiding Op 15 december 2015 zijn door de CEA de eindtermen 2016 en kaderregelingen
Nadere informatieInhoud. deel 1 leren van de toekomst 13 Drs. Johan Lambregts en drs. Ans Grotendorst. Voorwoord: leren van de toekomst 1 1
Inhoud Voorwoord: leren van de toekomst 1 1 deel 1 leren van de toekomst 13 Drs. Johan Lambregts en drs. Ans Grotendorst 1 Samenvatting: een nieuw beroepenhuis V&V 1 5 152 Werkwijze V&V 2020 en belangrijkste
Nadere informatieDuurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en
Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en samenleving Stel hogere eisen aan het arbeidsmarktperspectief Handhaaf het startkwalificatieniveau met extra aandacht aan studiekeuze mbo niveau 2 studenten. Biedt
Nadere informatieGedragscode. SCA Gedragscode
SCA Gedragscode 1 Gedragscode SCA Gedragscode SCA wil op sociaal- en milieutechnisch verantwoorde wijze omgaan met haar belanghebbenden en op basis van respect, verantwoordelijkheid en uitmuntendheid een
Nadere informatieStrategische agenda. Auteur Datum. Jan Bartling
Strategische agenda Auteur Datum Jan Bartling 13-09-2018 Strategische agenda digitalisering mbo 2 Strategische agenda digitalisering mbo Bronnen onderzoek Interviews 16 april: conferentie Consultatie Concretiseren
Nadere informatieKeuzedeel mbo. Zorg en technologie. gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo. Code K0137
Keuzedeel mbo Zorg en technologie gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0137 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op: 26-11-2015
Nadere informatieToekomstbestendige zorgondersteuning, bent u al klaar?...
ebook Toekomstbestendige zorgondersteuning, bent u al klaar?... Voortschrijdende vergrijzing, de daarmee samenhangende complexiteit van de zorgvraag en de te verwachten schaarste aan verpleegkundig en
Nadere informatiePiter Jelles Strategisch Perspectief
Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03
Nadere informatieNiels Oerlemans. Functieprofielen Belang en landelijke implementatie
Niels Oerlemans Functieprofielen Belang en landelijke implementatie Nederlands elftal in topvorm Excellent team is de norm Landelijke context Functiedifferentiatie Geen doel op zich, maar een middel 1
Nadere informatieStrategisch BeleidsPlan en nu verder
Strategisch BeleidsPlan en nu verder Algemeen In 2015 zijn de discussies gevoerd over het nieuwe Strategisch BeleidsPlan (SBP) en dit heeft geleid tot het SBP met de titel Bundelen van kracht&ruimte voor
Nadere informatieToekomstbestendige zorgondersteuning, bent u al klaar?...
ebook Toekomstbestendige zorgondersteuning, bent u al klaar?... Voortschrijdende vergrijzing, de daarmee samenhangende complexiteit van de zorgvraag en de te verwachten schaarste aan verpleegkundig en
Nadere informatieKwaliteitsprofiel Verloskundige Echoscopist maart 2011
Kwaliteitsprofiel Verloskundige Echoscopist maart 2011 Inleiding Door het toenemende belang van echoscopisch onderzoek in de zwangerschap en de invoering van prenatale screening in Nederland, wordt het
Nadere informatieBevoegd aan de slag Werksessie Conferentie VO2020 Werkt
Bevoegd aan de slag Werksessie Conferentie VO2020 Werkt In 2017 is elke leraar bevoegd voor het vak dat hij/zij geeft Nationaal Onderwijsakkoord Ambities sectorakkoord VO alle lessen worden gegeven door
Nadere informatieIndustry consulting. Care management. Effectieve procesinnovatie in de zorg. Onze zorg Kwaliteit nu én in de toekomst
Industry consulting Care management Effectieve procesinnovatie in de zorg Onze zorg Kwaliteit nu én in de toekomst Effectieve procesinnovatie Iedere organisatie is uniek. Dat is in de zorg niet anders.
Nadere informatieRegiovisie huisartsenzorg in Nijmegen e.o Van regioplan naar de wijken en de praktijken
Regiovisie huisartsenzorg in Nijmegen e.o. 2011-2015 Van regioplan naar de wijken en de praktijken 1 Regiovisie huisartsenzorg in Nijmegen e.o. 2011-2015 Van regioplan naar de wijken en de praktijken Ten
Nadere informatieStrategisch document Ambulancezorg Nederland
Strategisch document Ambulancezorg Nederland 1 Inleiding: relevante ontwikkelingen 2 Missie en visie AZN 3 Kernfuncties: profiel en kerntaken AZN 4 Strategische agenda AZN vastgesteld: woensdag 23 mei
Nadere informatieDeze vraagstelling is nader toegespitst op de volgende sub-vragen:
Samenvatting Dit proefschrift gaat over ervaringen en leerprocessen in de ontwikkeling van de theorie en praktijk van Moreel Beraad als methode van ethiekondersteuning in de gezondheidszorg. Hoofdstuk
Nadere informatieLOB beleidsontwikkelingen. Thea van den Boom Directie mbo, OCW 17 maart 2017
LOB beleidsontwikkelingen Thea van den Boom Directie mbo, OCW 17 maart 2017 LOB staat op de agenda! En ontwikkelt zich in de hele onderwijsketen positief. Er moet (blijvend) aandacht zijn voor verbetering.
Nadere informatieDe begeleidings- en beoordelingstrajecten zijn schriftelijk vastgelegd en te raadplegen door anderen. ILS en Radboud Docenten Academie.
Rapportageformat Instrument Keurmerk HAN ILS en samenwerkingsscholen Versie VO, oktober 2014 Standaard 1. De samenwerkingsschool in relatie tot de kwaliteit van de leerwerkomgeving van de lerende Deze
Nadere informatieBESTURINGSFILOSOFIE SAMENWERKING BEEMSTER- PURMEREND. Besturingsfilosofie samenwerking Beemster-Purmerend
BESTURINGSFILOSOFIE SAMENWERKING BEEMSTER- PURMEREND Besturingsfilosofie samenwerking Beemster-Purmerend 1. VOORAF In deze notitie wordt de hoofdlijn van de besturingsfilosofie van het samenwerkingsmodel
Nadere informatieBeroepsvereisten in kwalificatiedossiers, een stappenplan
Beroepsvereisten in kwalificatiedossiers, een stappenplan Aanleiding Bij de vaststelling van de herziene kwalificatiedossiers op 1 februari 2016 door de minister, was er bij een aantal kwalificatiedossiers
Nadere informatieBeleid en implementatie aanpak ouderenmishandeling.
Beleid en implementatie aanpak ouderenmishandeling. 1. Sociaal beleid in breder verband Ontwikkelen beleid: een complex proces Het ontwikkelen en implementeren van beleid voor preventie en aanpak van grensoverschrijdend
Nadere informatieSport en Welzijn. Advanced Nursing Practice Masteropleiding Amsterdam
Gezondh Sport en Welzijn Advanced Nursing Practice Masteropleiding Amsterdam Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Verpleegkundig Specialist De masteropleiding Advanced Nursing Practice (ANP) leidt
Nadere informatieKadernotitie professionalisering
Kadernotitie professionalisering 2015-2020 Colofon Uitgave : ZAAM interconfessioneel voortgezet onderwijs Voorgenomen besluit College van Bestuur : 31 maart 2015 Instemming GMR : 24 april 2015 Vastgesteld
Nadere informatie1 Samenvatting: een nieuw beroepenhuis V&V
1 Samenvatting: een nieuw beroepenhuis V&V 1.1 V&V 2020 heeft op basis van: de rondetafelgesprekken met vele honderden beroepsbeoefenaren; de achtergrondstudies met een review van wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieRichtlijn inschaling zij-instromers
Richtlijn inschaling zij-instromers Route: Staf, d.d. Bestuur, voorlopig besluit, d.d. 4 maart 2019 Directieoverleg, d.d. 14 maart 2019 GMR, d.d. 21 maart 2019 (verzenddatum 6 weken vooraf; d.d. 8 maart
Nadere informatie3) Verslag van de vergadering van 29 september 2014, zie bijlage 1 (16:05 uur)
Agenda voor de vergadering van het Platform Zelfredzaam Datum: Locatie: 12 januari 2015 van 16:00 uur tot uiterlijk 19:00 uur (voor een eenvoudige maaltijd wordt gezorgd) Kulturhus Lienden Koningin Beatrixplein
Nadere informatieAfsprakenkader. Partners in Leren en Werken in. Zorg en Welzijn Zeeland. Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad. ViaZorg
Afsprakenkader Partners in Leren en Werken in Zorg en Welzijn Zeeland ViaZorg 2014 Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad INHOUD Inleiding 1. Hoe kunnen de opleidingen kwalitatief beter en vooral uitdagender?
Nadere informatieLid Raad van Toezicht Aandachtgebieden financiën, bedrijfsvoering en vastgoed
Vacature Lid Raad van Toezicht Aandachtgebieden financiën, bedrijfsvoering en vastgoed Stichting De Waalboog Nijmegen 13 maart 2019 1 Stichting De Waalboog Stichting De Waalboog is één van de grote Nijmeegse
Nadere informatie10 onmisbare vaardigheden voor. de ambtenaar van de toekomst. 10 vaardigheden. Netwerken. Presenteren. Argumenteren 10. Verbinden.
10 vaardigheden 3 Netwerken 7 Presenteren 1 Argumenteren 10 Verbinden Beïnvloeden 4 Onderhandelen Onderzoeken Oplossingen zoeken voor partijen wil betrekken bij het dat u over de juiste capaciteiten beschikt
Nadere informatie