Boekverslag Nederlands De verborgen bron door Hella S. Haasse

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands De verborgen bron door Hella S. Haasse Boekverslag door een scholier 4930 woorden 13 juni ,5 74 keer beoordeeld Auteur Genre Hella S. Haasse Roman Eerste uitgave 1950 Vak Nederlands Titel: De verborgen bron Auteur: Hella S. Haasse Uitgeverij: Em. Querido's Uitgeverij B.V. Eerste druk: 1950 Gelezen druk: 1996 (het is een boek uit de grote lijsters van 1996) Aantal bladzijden: 87 bladzijden voor het verhaal en daarna nog 6 bladzijden over de schrijfster Verdeling boek: Het boek is ingedeeld in 27 titelloze hoofdstukken waar overigens wel getallen boven staan. Er is veel variatie in de lengte van de hoofdstukken: er zijn hoofdstukken van een halve bladzijde en hoofdstukken van 10 bladzijden. Beschrijving voorkant: Op de voorkant zie je een meertje in het bos bij Breskel waar Elin Breskel en Meinderts in hun jongere jaren vaak zijn geweest (tenminste daar ging ik vanuit). Ook zou het symbool kunnen staan voor de verborgen bron. Titelverklaring: Het thema van dit boek is zoektocht. In dit boek zijn meerdere mensen op zoek naar de oorzaak van de dood van Elin Breskel, de moeder van Rina Breskel. Rina Breskel is de vrouw van Jurjen Siebling en Jurjen is weer de hoofdpersoon uit het verhaal. Er zijn allerlei bronnen die iets weten over de dood van Elin Breskel, maar al die bronnen denken anders over de dood van Elin Breskel. Het is juist de verborgen bron die de waarheid weet, maar die is goed verborgen en wordt niet gevonden in het verhaal. Opdracht: Er is geen opdracht aanwezig in dit boek. Motto: Man is a stream, whose source is hidden. Uitleg motto: Man is a stream, whose source is hidden, dit betekent: de mens is een stroming, waarvan de bron verborgen is. Dit blijkt wel uit het boek. In het boek bedenkt Jurjen ook dat een stromende rivier ergens begint, maar dat de bron op een onbekende plek onder de grond kan zitten/verborgen kan zijn. Zo zie je dat ook bij zijn zoektocht naar Elin Breskel. Je komt wel verschillende dingen over haar te weten, maar wat nou haar doodsoorzaak is, is onbekend. Extra informatie over de auteur Biografie Pagina 1 van 9

2 Op 2 februari 1918 wordt Hella (Hélène) S. (Serafia) Haasse in Batavia geboren. Zij is dochter van de concertpianiste Katharina Diehm Winzenhöhler en Willem Hendrik Haasse, die in Nederlandsch-Indië de belastingontduiking bestreed. In 1920 vertrekt het gezin Haasse voor een twee jaar durend verlof naar Nederland. Op 4 oktober 1921 wordt Willem Hendrik Johannes geboren. In 1922 keert de familie terug naar Indië, naar Soerabaja. Hier gaat Hella S. Haasse naar de kleuterschool en als zij zes jaar is naar een katholieke lagere school waar zij les krijgt van de nonnen. In 1924 wordt haar moeder ziek en moet opgenomen worden in een sanatorium in Davos. Zij neemt de kinderen mee naar Europa. Hella woont bij haar moeders moeder in Heemstede en vervolgens in een kinderpension in Baarn. In 1928 is de moeder hersteld van haar ziekte en zij steken weer over naar Nederlandsch-Indië. Na een jaar Bandoeng en een kort verblijf in Buitenzorg, verhuist het gezin naar Batavia, waar Hella naar het lyceum gaat. Daar wordt haar liefde voor de Nederlandse literatuur gestimuleerd. Het zijn vooral de Nederlandse dichters die tot de verbeelding spraken: Slauerhoff, Roland Holst. Na het eindexamen in 1938 vertrekt ze naar Nederland om aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam Scandinavische Talen en Letteren te gaan studeren. De bedoeling is dat het gezin in 1940 in Nederland herenigd zal worden, maar door het uitbreken van de oorlog verloopt alles anders. De ouders worden tijdens de Japanse bezetting van Nederlandsch-Indië geïnterneerd en pas in 1946 zien zij in Nederland hun dochter, inmiddels getrouwd, terug. In 1941 beëindigt zij haar studie Scandinavische Talen en Letteren en doet toelatingsexamen voor de Toneelschool in Amsterdam. In 1943 doet ze eindexamen aan de Toneelschool en speelt in een aantal voorstellingen. Na haar huwelijk met mr. Jan van Lelyveld in 1944 beëindigt Hella S. Haasse haar professionele toneelactiviteiten. Wel blijft ze teksten schrijven voor het zomercabaret van het Centraal Toneel-gezelschap. Ze schrijft ook voor Wim Sonnevelds cabaret en na de oorlog voor dat van Cor Ruys. Op 11 november 1944 wordt het eerste kind van Jan van Lelyveld en Hella Haasse geboren. Het meisje, Chrisje, zal in april 1947 overlijden. Oeroeg verschijnt anoniem ter gelegenheid van de Boekenweek van Lezers mogen raden wie de auteur is. In het najaar van 1993 wordt de verfilming van Oeroeg uitgebracht, onder regie van Hans Hylkema. Na de verschijning van Oeroeg volgt een lange lijst literaire produkties. Op 15 december 1947 wordt Ellen Justine geboren, op 8 maart 1951 wordt dochter Marina geboren. In augustus 1981 verhuist Haasse met haar man naar het Franse plaatsje Saint-Witz, vlak bij Parijs. In december ontvangt ze de Constantijn Huygens-prijs voor haar gehele oeuvre. Op 26 juni wordt op het Muiderslot aan Hella Haasse de P.C. Hooftprijs (proza) 1983 uitgereikt. toegekend voor haar gehele oeuvre. Op 25 maart 1988 wordt ze aan de Rijksuniversiteit Utrecht gehuldigd met een Eredocotoraat in de Letteren. Ze werkt mee aan Beatrix, Koningin, een groot televisieportret voor de NOS, dat op 29 april wordt uitgezonden. In augustus 1990 keren Haasse en haar echtgenoot terug naar Nederland. In mei 1991 wordt haar het erelidmaatschap van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde toegekend. In april 1992 ontvangt zij uit handen van koningin Beatrix de Eremedaille in Goud voor Kunst en Wetenschap in de Huisorde van Oranje. Bibliografie Oeroeg (boekenweekgeschenk 1948) Het woud der verwachting. Het leven van Charles van Orléans (1949) De verborgen bron (1950) De doolhof (roman, waarvan 8 auteurs ieder een hoofdstuk schreven, met een prijsvraag, waarbij de Pagina 2 van 9

3 lezers de juiste schrijver bij ieder hoofdstuk moesten plaatsen) (1951) De scharlaken stad (1952) Zelfportret als legkaart (autobiografie) (1954) De ingewijden (1957) Cider voor arme mensen (1960) De meermin (1962) Een nieuwer testament (1966) Persoonsbewijs (autobiografie) (1967) De tuinen van Bomarzo (1968) Krassen op een rots. Notities bij een reis op Java (1970) Huurders en onderhuurders. Een fictie (1971) De meester van de neerdaling (verhalen) (1973) De duvel en zijn moer (1973) De kooi (1973) Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven (1976) Mevrouw Bentinck of Onverenigbaarheid van karakter (1978) De groten der aarde of Bentinck tegen Bentinck (1981) De wegen der verbeelding (1983) Berichten van het Blauwe Huis (1986) Schaduwbeeld of Het geheim van Appeltern (1989) Mevrouw Bentinck. Onverenigbaarheid van karakter & De groten der aarde (1990) Heren van de thee (1992) Een handvol achtergrond, 'Parang Sawat' (1993) Twee verhalen (Genius Loci/Het tuinhuis) (175 genummerde ex.) (1993) Transit (boekenweekgeschenk 1994) Toen ik schoolging (1996) Zwanen schieten (1997) Fenrir - Een lang weekend in de Ardennen (2000) Een doolhof van relaties (2002) Sleuteloog (2002) Het dieptelood van de herinnering (Zelfportret als legkaart/persoonsbewijs/krassen op een rots/een handvol achtergrond (2003) Het tuinhuis (2006) Sterrenjacht (2007) Interpreteren Inhoud Jurjen Siebling is een man, getrouwd met Rina van Starvold. Hij gaat voor een tijdje naar huis Breskel om te herstellen van wat psychische problemen. Rina heeft het huis geërfd van haar moeder Elin Breskel (het huis heet dus Breskel omdat de familie Breskel er gewoond heeft). Het huis bestaat al best lang en is dus aardig vervallen. Als Jurjen in het huis is, klopt er een man op de deur, Jurjen doet open. Voor de deur staat dr. Meinderts. Hij zei tegen Jurjen dat hij in het huis naar informatie zocht. Dr. Meinderts zei dat Elin Breskel zelfmoord had gepleegd, en daar zocht hij meer informatie over. Jurjen had sleutels van het huis, Pagina 3 van 9

4 wat wel goed uitkwam. Ze gingen naar de zolderkamers. Op de zolderkamers vonden ze heel veel papier, maar dr. Meinderts kon er niets vinden. Wat later vertelde dr. Meinderts het hele verhaal aan Jurjen. Toen hij en Elin vroeger nog jong waren, gingen ze veel met elkaar om. Ze zagen elkaar minstens één keer per week en konden het goed met elkaar vinden. Naarmate ze ouder werden, werd Meinderts verliefd op Elin. Zij vond dit vreemd en trok zich er weinig van aan. Ze gingen hierdoor wat minder met elkaar om. Toen Elin ging studeren ging ze naar een speciale tekenschool. Ze had veel talent voor tekenen. Ze had echter na een tijdje opgegeven en ze was dus gestopt. Ze ging overigens trouwen met een van Starvold. Meinderts denkt nog steeds dat Elin zelfmoord had gepleegd omdat ze de verkeerde echtgenoot had gekozen. Dit was ook uit een soort wanhoop. Elin s ring en kleding waren gevonden op het strand. Dit gebruikte Meinderts als argument. Meinderts wilde dus zoeken naar informatie over Elin s dood op de zolderkamers. Door het verhaal over Elin s dood was Jurjen ook geïnteresseerd geraakt in Elin s leven. Jurjen kwam via de papieren meer te weten dan Meinderts. Hij kwam er bijvoorbeeld achter dat ze haar kleren daar had kunnen achterlaten en ook een stuk had kunnen lopen. Bovendien zei Rina in een brief die ze aan Jurjen stuurde dat haar moeder, Elin, was omgekomen in een auto-ongeluk. Jurjen was eigenlijk in huis Breskel voor herstel, maar door een soort van toverkracht in het huis verdiept hij zich in de familie Breskel. Ook komt hij erachter dat zijn relatie met Rina niet zo goed is als hij zich altijd had voorgesteld. Hij komt erachter dat hij haar helemaal niet zo goed kent, en dat ze zich zelf als het waren nog moet ontplooien. Toch denkt hij dat Rina na haar zwangerschap haar zelfstandigheid zou vinden. Ook komt hij erachter dat Elin Breskel helemaal niet dood is, want op een expositie zag hij een recent schilderij van Elin. Later bekende Rina dat haar moeder niet dood was, maar dat Elin voor haar niet bestaat. Onderlinge relaties De belangrijkste personages in het boek zijn: Jurjen Siebling, dr. Meinderts, Elin Breskel, Rina Breskel Jurjen Siebling: Jurjen Siebling is getrouwd met Rina Breskel. Elin Breskel is zijn schoonmoeder (zij is de moeder van zijn echtgenote). Dr. Meinderts heeft Jurjen ontmoet toen hij een dag doorbacht in huis Breskel. Dr. Meinderts kwam daar aan de deur om ook in het huis naar informatie te zoeken. Dr. Meinderts: Dr. Meinderts is in zijn jonge jaren goed bevriend geweest met Elin Breskel. Hij ging veel met haar om in zijn jeugd. Hij is zelfs verliefd op haar geweest. Dr. Meinderts kent Rina Breskel helemaal niet. Jurjen Siebling heeft hij ontmoet toen hij naar huis Breskel ging toen Jurjen daar ook was. Elin Breskel: Elin is de moeder van Rina Breskel. Zij was in haar jeugd goede vrienden met Meinderts, maar toen hij verliefd werd op haar verslechterde het contact. Rina Breskel: Rina is de vrouw van Jurjen. Elin is haar moeder. Zij is in haar jeugd opgevoed door de ouders van de echtgenoot van Elin: Elin was getrouwd met een van Starvold. Rina is opgevoed door de ouders van die van Starvold. Karakterbeschrijving en ontwikkeling Jurjen Siebling: Over zijn uiterlijk wordt niets gezegd in het boek. Wel komt duidelijk naar voren hoe hij is. Hij is een echte dromer (dit heeft ook nog een beetje te maken met zijn psychische crisis die hij eerder heeft gehad). Misschien is hij ook licht paranormaal begaafd, omdat hij een soort van kracht voelt in huis Breskel die van Elin kan zijn. Hij is ook een voorbeeld van een nieuwsgierig persoon, want als hij ook maar het minste van Elin weet, wil hij al onderzoek naar haar doen. Hij is ook een medelevend persoon. Dit blijkt uit het feit dat hij Meinderts niets verteld over de waarheid van Elin omdat dit hem pijn kan doen. Aangezien zijn vrouw zwanger is, zal Jurjen rond de 30 jaar oud zijn. Bij Jurjen zie je dat hij steeds meer Pagina 4 van 9

5 gaat nadenken over zijn leven en over dat van anderen. Je ziet hoe hij van gedachten verandert over zijn relatie met Rina, en hoe hij zich steeds verder verdiept in Elin. Dr. Meinderts: Meinderts is een man die slecht tegen slecht nieuws kan en alles graag heeft zoals hij denkt dat het is. Zo zegt hij dat het niet waar is dat Elin aan een auto-ongeluk is omgekomen, en hij wil ook niet toegeven dat Elin gewoon een goede echtgenoot had gekozen. Ook Meinderts is een nieuwsgierige man. Net als Jurjen doet hij uitgebreid onderzoek. Meinderts kan moeilijk dingen uit het verleden loslaten. Elin is hier een goed voorbeeld van. Meinderts was vijf jaar ouder dan Elin. Zijn leeftijd zal dus wel tussen de jaar zijn. Als je vanaf de jeugd van Meinderts kijkt, zie je dat hij vanaf het moment dat Elin hem ging negeren steeds iets gekker werd, en dat zie je terug in de manier hoe hij over Elin praat. Elin Breskel: Over Elin wordt niet superveel gezegd in het boek, maar wel genoeg voor een beschrijving. Elin is een best zelfverzekerde vrouw, maar als je hoort hoe Rina is opgevoed (haar moeder heeft haar niet opgevoed maar haar schoonouders), zegt dat wel iets over hoeveel Elin van kinderen houdt. Elin was vijf jaar jonger dan Meinderts, ze zal dus wel zo n 50 jaar zijn geweest. Ook bleek uit het boek dat Elin een lange vrouw was met steil blond haar. Elin begint net als Meinderts als een meisje dat naar school gaat, en ze tekent veel. Ze wordt steeds beter in tekenen. Wat later gaat ze naar de tekenschool, maar haar familie houdt niet meer van haar als ze weggaat, waardoor ze wanhopig wordt, wat ook één van de mogelijke oorzaken kan zijn van haar zelfmoord. Rina Breskel: Rina lijkt erg op haar moeder. Ook zij is erg zelfverzekerd en bij haar staat alles vast. Ze is af en toe wel koppig (ze wil veel dingen volgens haar zin), zo wil ze bijvoorbeeld niet dat Jurjen doorgaat met onderzoek naar Elin. Ze is wel erg zorgzaam, want ze wil dat Jurjen zo snel mogelijk weer terug naar huis komt. Over de ontwikkelingen van Rina kom je niet veel te weten. Ook zij zal ergens rond de 30 jaar oud zijn. Ruimte en klimaat Dit verhaal speelt zich af in huis Breskel en het hotel dat daar in de buurt is. Er zijn heel veel verschillende ruimtes die een klein deel van het verhaal beslaan, en dat zijn er teveel om allemaal te noemen. Daarom kan je een driedeling maken van ruimtes: huis Breskel, het bos bij het huis Breskel en het hotel in de buurt van huis Breskel. Het klimaat is niet echt duidelijk, maar je kan wel wat zeggen over het weer. In het verhaal is het weer aardig wisselvallig. Er zijn dagen waarop het heel warm is, maar ook dagen dat het onweert en regent. In het boek wordt vaak de onweersbui beschreven die je in de verte ziet maar die huis Breskel niet bereikt. De onweersbui blijft echter niet altijd weg van huis Breskel. Tijd Het is in dit verhaal heel moeilijk om de vertelde tijd te bepalen, omdat het eigenlijk een opeenhoping is van brieven, dagboekfragmenten en dingen die in het heden gebeuren. Als je kijkt naar de tijd die Jurjen doorbrengt in huis Breskel, is dat ongeveer 1 à 2 weken. Maar als je kijkt naar het verhaal van Elin en Meinderts in het verleden, dan gaat dat over ongeveer 15 jaar. Het verhaal is dus niet chronologisch verteld, omdat de brieven en dagboekfragmenten heel erg op flashbacks lijken. De vertelde tijd is ongeveer 3 à 4 uur (hangt ook af van de persoon die het verhaal leest). In dit boek is niet echt sprake van vertraging, wel lijkt het vertraagd verteld doordat er heel veel bijvoeglijke naamwoorden in de tekst staan waardoor de zinnen langer worden. Hierdoor lijkt het verhaal soms vertraagd verteld. Van versnelling is wel veel plaats, sowieso doordat er heel veel geswitcht word tussen verleden en heden. Ook worden de flashbacks vaak versneld verteld (bijvoorbeeld als Meinderts zijn verleden vertelt aan Jurjen). Perspectief Pagina 5 van 9

6 In het verhaal is sprake van een wisselend ik-perspectief. Er zijn veel brieven en dagboekfragmenten, waar je vanuit verschillende personen meeleest. Je bekijkt het verhaal dus vanuit verschillende invalshoeken, waardoor de feiten langzaam als puzzelstukjes in elkaar vallen. Hierdoor werk je langzaam naar de ontknoping toe. Taalgebruik Aan het taalgebruik van het boek kan je zien dat het boek een aardige tijd geleden is geschreven. Hella Haasse gebruikt oud-nederlandse woorden, zoals waterdroppels in plaats van waterdruppels. Ook gebruikt ze bij verwijzing naar een vrouwelijk personage altijd het woord zij, en niet één keer het woord ze. Verder staan er in de zinnen veel bijvoeglijke naamwoorden, wat waarschijnlijk de reden heeft het lezen boeiender te maken. Ook komt er weinig dialoog voor in dit verhaal. Dit komt doordat er heel veel brieven en dagboekfragmenten in dit verhaal zitten. Het taalgebruik in dit boek is dus van jaar geleden. Terugkerende elementen Bron(nen): Dit is een terugkerend element uit het boek. Dit een belangrijk element uit het boek, omdat je zonder bronnen natuurlijk niet kan vinden wat je zoekt. Er zijn verschillende bronnen, zoals Meinderts, de papieren op de zolderkamer en Rina. Filosofie: In dit boek wordt heel veel nagedacht. Zo denkt Jurjen veel na over zijn leven en hij is eigenlijk bezig zichzelf te ontplooien. Hij probeert zijn ware aard te vinden. Hierdoor is filosofie ook een terugkerend element. Onzekerheid: Er komen een aantal dingen in het verhaal voor waar onzekerheid bij is. Zo is Jurjen onzeker over zijn relatie met Rina, en er is ook veel onzekerheid over de dood van Elin. Liefde: In dit boek zijn de relatie tussen Rina en Jurjen en de liefde die Meinderts voor Elin voelde en nu nog steeds voelt belangrijke punten, waardoor het liefdeselement terugkomt in het boek. Zoektocht: In het boek is zoektocht een belangrijk (eigenlijk het belangrijkste) element uit het boek. Het komt in bijna elk hoofdstuk terug. Zo heb je de zoektocht naar Elin s dood, Elin s verleden, de ware aard van Jurjen, enz. Je zou zoektocht ook wel het thema van dit boek kunnen noemen. Thema Zoektocht is het thema uit dit boek. Er zijn meerdere zoektochten in het boek (zie zoektocht bij terugkerende elementen), dus kan je zeggen dat het thema zoektocht in het algemeen is. Zoals al bij de terugkerende elementen gezegd, is zoektocht het belangrijkste element uit het boek. Het is de rode draad die het verhaal gaande houdt. Het verhaal is van begin tot eind een zoektocht. Daarom is dit het thema van het boek. Je zou dit ook een terugkerend element kunnen noemen. Hoe is het boek ontvangen in de media? Recensie 1: Bij een bezoek aan het sinds jaren onbewoonde, aan zijn vrouw toebehorende landgoed doet een man ontdekkingen over zijn schoonmoeder (die hij nooit heeft gekend). Aanvankelijk lijkt zij hem een romantische, gevoelige vrouw met eigenschappen die hij in zijn eigen vrouw steeds heeft gemist. Maar bij het lezen in de nagelaten papieren wordt het hem duidelijk dat zijn schoonmoeder egocentrisch en liefdeloos was en verantwoordelijk voor de trieste jeugdjaren van zijn vrouw. Hij krijgt nu een heel ander beeld van zijn huwelijk. Een heel gevoelige roman met veel sfeer- en natuurbeschrijvingen. Goedkope pocket-editie met een omslagfoto van groene bomen. Redelijke marges, goede letter. (Biblion recensie, Redactie...) Mening van de schrijver: De verborgen bron is een hele gevoelige roman met veel sfeer- en Pagina 6 van 9

7 natuurbeschrijvingen. Ben ik het hier mee eens? Ik ben het hier mee eens. Deze roman is inderdaad heel gevoelig (er staan veel bijvoeglijke naamwoorden in het boek met een emotionele waarde) en er wordt ook veel verteld over het bos Breskel bij het huis Breskel. Ook over het weer wordt veel gepraat (bijvoorbeeld over een broeierige zonnige dag of juist een zware onweersbui). Recensie 2: Op zoek naar de groote onbekende Hella S. Haasse heeft na haar omvangrijke roman "Het woud der verwachting" een verhaal gepubliceerd, dat onder de titel "De verborgen bron" bij Querido, Amsterdam, is verschenen. Die roman is, in mijn ogen althans, voor haar ook misschien wel vooral een proefobject geweest. Een onderzoekingstocht door het vakgebied, geleid door een gegeven en personages, die aan de historie waren ontleend waarachter de schrijfster zich veilig schuil kon houden. Dit verhaal over "De verborgen bron" (dat door zijn structuur nauwelijks een roman mag worden genoemd, zoals op het titelblad staat vermeld) verraadt ten minste wat deze schrijfster bezig houdt of hield, wat ze waard is en waar zij staat. Het is in ieder geval, hoewel nog tamelijk verhuld, van haar en niet van de historie. Hella Haasse's werk stamt uit de romantische school. Zij schrijft uit en op een tamelijk ongecontroleerde gevoeisstroom, uit een bewogenheid die zelfcritiek bemoeilijkt. Men treft in dit boekje enkele pagina's werkelijk zuiver en poëtisch proza aan tussen gedeelten, waarin alleen sprake is van een manier om "schoon" te schrijven. Kan men zich een romantischer geschiedenis voorstellen dan deze? Een jonge man, Juijen, gaat op huwelijksvacantie naar het inmiddels vervallen en onbewoond landhuis waar zijn schoornnoeder Elin is opgegroeid. Een mysterieuze vrouw, van wie hij niets weet. Hij ontmoet een verlopen dokter, die Elin nog steeds liefheeft, en ontdekt, dat zij door middel van een gefingeerde zelfmoord van deze wereld is "verdwenen". Kan men zich een beter motief uit de romantiek voorstellen dat de grote onbekende, de "dode", die nog in leven is? Zo'n fascinerend wezen. op wie Juijen zijn diepste verlangens projecteert en met wie hij zich vereenzelvigt? Als 't moet tot in de dood? Zover gaat deze Juijen niet. Zij dient als middel tot zelfonderzoek, tot een herziene waardering van de verhouding met zijn vrouw Rina. Tot wie hij terugkeert. Want Hefia Haasse's werk stamt niet alleen uit de romantische school, het is ook besmet met een stevige portie verstandelijkheid. Daarom voegde zij aan deze puur romantische stof een "probleem" toe, een intellectueel zelfonderzoek, waardoor Juijen zich ervan bewust dat hij een dichter is die het scheppend vermogen mist. Dat hij de werelden, die in zijn verbeelding leven, niet kan vastleggen, niet in woorden kan omzetten. Zo speelt deze geschiedenis zich in twee "sferen" af, die niet in elkaar zijn versmolten maar naast elkaar bestaan. Daardoor valt dit werkje in stukken uiteen. Het boeit, zodra de schim van de mysterieuze afwezige achter de scène opdoemt, en dat zijn verreweg de beste pagina's van dit boek. Het zakt in elkaar zodra er sprake is van de verhouding tussen Juijen en zijn vrouw Rina. Die gedeelten hebben de bijsmaak "literair" bedacht te zijn en achter de schrijftafel te zijn geconstrueerd. Dit zelfonderzoek, en Juijens ontdekking dat hij het creatief vermogen mist, zijn bovendien van geen enkele betekenis, vergeleken met het levenslot van de vrouw Elin. Hij is niet interessant en wat hij al of niet over zich zelf ontdekt laat mij onverschillig. Pagina 7 van 9

8 In dit verhaal worden volstrekt ongelijkwaardige personages tegenover elkaar gesteld. Een in wezen dramatisch levenslot van Efin tegenover een vluchtig, want tijdelijk spiegelbeeld van Juijen. Een drama tegenover een episode. Want met deze Elin had Helia Haasse in ieder geval een figuur te pakken. Een mens wiens lot boven het persoonlijk geval uitstijgt, omdat het in het geheim is verborgen, dat tussen leven en dood hangt. Omdat Efin werkelijk de "onbekende" is, die ieder van ons somtijds zoekt, die hem fascineert en aan wie hij ergens diep in zich heugenis bewaart. Deze tweederangs halve dichter valt bij haar in 't niet. Juist ten aanzien van deze bedachte figuur zou men invloeden kunnen aanwijzen die Hella Haasse heeft ondergaan, en die haar schrijversaard niet ten goede zijn gekomen. Zij moet nog bewijzen wat ze werkelijk waard is, of ze genoeg te zeggen heeft, maar zij heeft in ieder geval gevoel voor wat van betekenis is en wat niet; voor wat een mens boven zijn persoon verheft. Sommige passages over Elin bewijzen het. Dat de rest daarbij niet haalt neme men op de koop toe. Mening van de schrijver: In dit verhaal worden volstrekt ongelijkwaardige personages tegenover elkaar gesteld. De schrijver van deze recensie werd het meest geboeid door de zoektocht naar de ware aard naar Elin. De manier van denken van Jurjen laat haar onverschillig. Ben ik het hier mee eens? Ook ik was het meest geboeid door de zoektocht naar Elin. Maar het was niet zo dat ik niet geboeid werd door de manier van denken van Jurjen. Ook dit is belangrijk voor de loop van het verhaal. Met de ongelijkwaardige personages heeft wel gelijk. Je hebt Jurjen, denker en dromer, Rina, een vrouw die graag haar zin heeft en heel lief en zorgzaam is, Elin, een vrouw die eigenlijk niet zoveel van kinderen houdt en een vaag verleden heeft, en je hebt Meinderts, een man die slecht dingen los kan laten en ook romantisch is. Dit zijn inderdaad 4 ongelijkwaardige personages. Persoonlijke beoordeling Algemene indruk Toen ik het boek voor het eerst zag, dacht ik: 87 bladzijden, daar kan toch nooit een goed verhaal instaan? Toen ik het boek had gelezen dacht ik daar wel anders over. In die 87 bladzijden is toch een heel groot verhaal neergezet. Ik moet wel zeggen dat het moeilijk is om door de tekst heen te komen, omdat het soms hele grote lappen tekst zijn met heel weinig dialoog waren. Hierdoor was het soms ook saai om te lezen. Wel vind ik het verhaal goed bedacht. Beoordelingswoorden Somber: Ik vond het boek over het algemeen een sombere indruk hebben. Dit kwam omdat het de hele tijd ging over de dood van Elin. Bovendien had Jurjen een nogal pessimistische gedachte over zijn relatie met Rina. Lastig: Dit was een verhaal met heel veel dagboekfragmenten en brieven. Hierdoor was er weinig dialoog. Ik raakte hierdoor soms de draad kwijt. Het was dus af en toe lastig om te lezen. Weinig zeggend: Ik vond het boek niet echt veel zeggen. Dat komt misschien ook omdat het tamelijk kort is. Er zijn bovendien wel meer boeken geschreven waarbij op zoek wordt gegaan naar een bepaald persoon, en dit boek had juist minder te zeggen omdat er ook wat meer op de gedachten van de hoofdpersoon wordt ingegaan. Inleving in hoofdpersoon Ik kan me het best inleven in Jurjen (de hoofdpersoon). Het grootste gedeelte van het boek is geschreven vanuit zijn perspectief. Ik vind zijn manier van denken best logisch. Ik heb zelf ook filosofie op school, dus Pagina 8 van 9

9 begrijp ik ook wat hij bedoelt met bijvoorbeeld de zelfstandigheid van Rina. Ik denk dat ik dezelfde beslissingen zou hebben genomen als Jurjen, omdat je natuurlijk niet achter de ware aard van Elin kan komen als je niet vaak genoeg naar huis Breskel gaat. Hij denkt ook dat zijn vrouw zich al jaren anders voordoet dan ze is. Ik zou ook willen dat zij zichzelf zou zijn, omdat ik dat zelf ook ben. Ik denk wel dat ik Meinderts zou hebben verteld dat Elin nog leeft, want iets verzwijgen is een soort van liegen. Met wie zou je zelf ook omgaan en met wie niet? Ik zou denk ik wel omgaan met Jurjen. Hij is een man die veel nadenkt en ook wel iemand waarmee je een goed gesprek kunt voeren. Met Rina zou ik denk ik niet omgaan, omdat zij toch alles wil zoals zij vindt dat het is, dus veel zal ik niet te zeggen hebben. Met Elin zou ik ook niet omgaan, omdat zij qua karakter op haar dochter lijkt. Bovendien blijft zij een beetje op de achtergrond, dus erg sociaal zal ze niet zijn. Met Meinderts zou ik wel omgaan, omdat hij mij best een sociale man lijkt. Hij is ook al wat ouder en zal dus wat meer levenservaring hebben. Mening over leesbaarheid boek Ik vond het boek best moeilijk om te lezen. Er is heel veel verhaal, en weinig dialoog. Het boek varieert in hoofdstuklengte. Het ene hoofdstuk is een halve bladzijde en de andere wel tien bladzijden. Vooral de lange hoofdstukken zijn moeilijk om te lezen, omdat een lange lap tekst met weinig dialoog heel langdradig is. Het is ook zo dat Hella de gekste samentrekkingen gebruikt, die bij nalezen toch lijken te kloppen. De verteltijd was bij mij dus wel langer dan de eerder genoemde 3-4 uur. Als er wat meer dialoog in het boek was zou het een stuk makkelijker zijn om te lezen. Mening over geloofwaardigheid boek Het boek was niet echt geloofwaardig. De personages en de plekken zijn fictief (er is geen huis Breskel en de personen zijn allemaal bedacht). Vooral doordat er verschillende bewijzen zijn voor alle doodsoorzaken van Elin, wordt het boek extra ongeloofwaardig. Als ze dan later nog blijkt te leven wordt het verhaal helemaal ongeloofwaardig. Als er zowel een bewijs is voor zelfmoord, als voor een auto-ongeluk, wordt een verhaal nogal vaag en ongeloofwaardig. Geef een eindoordeel over het boek Ik zou dit boek alleen aanraden aan mensen die van het genre zoektocht houden. Het boek is heel vaag en langdradig. Het is heel moeilijk om doorheen te komen met de lange lappen dialoogloze tekst. Je moet echt van zoektocht houden om al die feiten te lezen. In dit boek heb je niet echt het gevoel van een climaxwerking, waardoor het lezen alleen maar saaier wordt. Ik moet zeggen dat ik dit boek niet echt een leuk verhaal vind hebben. Het verhaal is opzich goed bedacht, maar niet echt boeiend om te lezen. Pagina 9 van 9