De kost van adaptatie aan de klimaatverandering in de Brugse poort. Johan Bogaert
|
|
- Gerda Paula de Vries
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De kost van adaptatie aan de klimaatverandering in de Brugse poort
2
3 1. Het Vlaams Klimaatplan. 2. De studie: Adaptatie aan klimaatverandering: globale kosten en praktische voorbeelden Literatuurstudie De cases - Brugse Poort (Gent) - Eilandje (Antwerpen) - Clementwijk (Sint-Niklaas) - De Wijers (Hasselt/Zonhoven)
4 Koolstofcyclus Jean-Pascal van Ypersele
5 Koolstofcyclus Jean-Pascal van Ypersele
6 Berekend met zekerheid Als we voort blijven doen zoals nu verhoogt de temperatuur met 3,6 C ( of hoger) en stijgt de zeespiegel met 60 cm (30-100).
7 Het Vlaams klimaatplan EU Witboek Climate-adapt EAS Weten- Schappelijk onderzoek Nationaal Adaptatie Plan Regionale en/of Sectoriele beoordeling van de Impact, kwetsbaarheid & Adaptatie Acties Klimaat modellering Regionale Adaptatie (Actie) Plannen Vlaanderen Wallonië klimaatonderzoek Brussel Federaal Locale Adaptatie (Actie) Adaptatie instrumenten
8 Het VKP deel adaptatieplan MANAGEMENTSAMENVATTING LEESWIJZER Deel I: Uitgangspunten Deel II: Inventarisatie Deel III: Concretisering Deel IV Doorwerking Bijlagen BIJLAGE 1: MAATREGELENLIJST BIJLAGE 2: LITERATUURLIJST
9 De studie: Adaptatie aan klimaatverandering: globale kosten en praktische voorbeelden 2 delen inventaris van bestaande studies en vertaling van de kost voor klimaatverandering naar de Belgische situatie. 4 cases
10 Literatuurstudie bestaande literatuur
11 Literatuurstudie bestaande literatuur
12 Literatuurstudie Kosten van de klimaatveranderingen
13 Literatuurstudie Kosten van de klimaatveranderingen 1. Belangrijkste schadepost: kustoverstromingen sterftegevallen door hittestress. 2. Minder maar toch aanzienlijke schadepost: Rivieroverstromingen schade aan de landbouw 3. Belangrijkste baten Toerisme Verminderde koudestress
14 De cases: inventaris potentiele adaptatiemaatregelen
15 De cases Primaire klimatologische effecten
16 De cases: Voornaamste effecten 1. Wateroverlast door neerslag; 2. Wateroverlast door zeespiegelstijging of hogere rivierpeilen; 3. Verdroging; 4. Hittestress.
17 De cases: Mogelijke maatregelen 1. Ruimtelijk structureel en gebouwniveau Ruimtelijk structureel Op niveau gebouwen en percelen 2. Bestuurlijke en sociale maatregelen Planning Beheer Communicatie naar de bevolking Lokaal sociaal beleid Crisisplanning 3. Verwevenheid
18 Ruimtelijk structureel en gebouwniveau
19 Bestuurlijke en sociale maatregelen 1. Planning 2. Beheer 3. Communicatie naar en met de bevolking 4. Lokaal sociaal beleid 5. Crisisplanning
20 De cases: Mogelijke maatregelen
21 De Brugse Poort Context Bebouwde ruimte Verharde ruimte Onverharde ruimte Water
22
23 Sociaal economisch
24
25 stadsvernieuwingsproject
26 Het onderzoek
27 Kost van klimaatverandering
28 Ingreep: creatie van open ruimte/parken in dense woonwijk Referentieproject: zuurstof voor de Brugse poort.
29 Ingreep: netwerk van ondergrondse en bovengrondse buffering Referentieproject: Augustenborg, Malmö, Zweden Regentuinen te Mint Plaza, San Francisco, VS
30 Ingreep: Microwaterbuffering in de straat Referentioeproject SW 12th Avenue Green Street Project, Portland, VS
31 Ingreep: windcorridors Referentieproject: Hittekaart Arnhem, NL
32 Ingreep: hoge densiteit aan bomen Referentieproject: Urban Forest, Chicago, VS
33 Ingreep: Vergroenen van straten in meest dense kleinschalige woonweefsels Referentieproject: Straatgeveltuinen, Indische Buurt, Amsterdam, NL Green Alleys, Detroit, VS
34 Ingreep: Brugse Vaart en Leie opladen als publieke verblijfsruimte Referentieproject: Oevers van de Rhône, Lyon, FR
35 Synthesekaart Ingreep: creatie van open ruimte/parken in dense woonwijk Ingreep: netwerkvan ondergrondse en bovengrondse buffering Ingreep: Microwaterbuffering in de straat Ingreep: windcorridors Ingreep: hoge densiteit aan bomen Ingreep: Vergroenen van straten in meest dense kleinschalige woonweefsels Ingreep: Brugse Vaart en Leie opladen als publieke verblijfsruimte
36 Totale kost van adaptatie scenariotype laag midden hoog Totaal kosten private actoren /jaar Totaal kosten overheid /jaar Totale kosten /jaar
37 Kostprijs adaptatiemaatregelen Eenmalige investeringen Jaarlijkse investering financiering over 15 jaar à 5% Jaarlijkse investering financiering over 20 jaar à 4% Laag scenario Midden Scenario Hoog scenario Kosten en financiering adaptatiemaatregelen door de gezinnen
38 Kostprijs adaptatiemaatregelen Bestedingen /jaar Bestedingen In % van het totaal inkomen Woonkost /jaar Brugse Poort % Vlaanderen % Totale bestedingen en bestedingen voor wonen
39 Kostprijs adaptatiemaatregelen Geschatte spaarquote Geschat gemiddeld jaarlijks spaarbedrag per gezin ( ) Percentage van het gespaarde bedrag te besteden aan adaptatie met financiering over 15 jaar à 5% laag 8% % 0% midden 8% % 13% hoog 8% % 30% Aandeel van adaptatiemaatregelen in het sparen van de gezinnen Percentage van het gespaarde bedrag te besteden aan adaptatie met financiering over 20 jaar à 4%
40 Extreem scenario
41 Extreem scenario
42 Meer informatie bij: Maarten van Leest Natuurverkenning Milieuverkenning T/02_THEMAS/02_12/ADAPTATIERAPPORT_DEF_TW.PDF
Stand van zaken van het adaptatiebeleid in Vlaanderen. Johan Bogaert
Stand van zaken van het adaptatiebeleid in Vlaanderen Johan Bogaert Oplossing Ten gronde aanpakken : wereldbevolking Brand blussen : mitigatie Verder leven : adaptatie 4 Europese strategie Be A Plan FAP
Nadere informatie1. MANAGEMENTSAMENVATTING. 1.1 Literatuurstudie. Inleiding. Gevolgen op wereldschaal
1. MANAGEMENTSAMENVATTING Voorliggende studie spitst zich toe op het inzichtelijk maken van de gevolgen van klimaatverandering en van mogelijke maatregelen om ons hieraan te adapteren. Het eindresultaat
Nadere informatieKlimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014
Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject
Nadere informatieKlimaatscenario s voor Vlaanderen, en impact op de waterhuishouding
Vlaamse Klimaatconferentie: Adaptatie, 26.5.2011, Antwerpen Klimaatscenario s voor Vlaanderen, en impact op de waterhuishouding Johan Brouwers Dienst Milieurapportering - MIRA, Vlaamse Milieumaatschappij
Nadere informatieDe kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling
De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling Prof. dr. Patrick Meire Universiteit Antwerpen Ecosystem management research group De polders, tussen de kust en zandig/zandlemig
Nadere informatieZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE
ZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE GRIET VERSTRAETEN BARBARA LEGIEST KLIMAATVERANDERING IN VLAANDEREN - Toename temperatuur - Drogere zomers - Hevige onweders - Nattere winters - Stijging
Nadere informatieHet Vlaams adaptatiebeleid, naar Griet Verstraeten Departement Omgeving. Symposium Ecosysteemdiensten in Vlaanderen 4 februari 2019
Het Vlaams adaptatiebeleid, naar 2030 Griet Verstraeten Departement Omgeving Symposium Ecosysteemdiensten in Vlaanderen 4 februari 2019 Leiegardens 2014, Your Estate Solution Vlaams Adaptatieplan 2021-2030
Nadere informatieHoe versnipperde ruimte duurzamer inrichten? Het Vlaams beleid
Hoe versnipperde ruimte duurzamer inrichten? Het Vlaams beleid Peter Cabus Duurzaam Ruimtegebruik Antwerpen, 23 maart 2018 Leiegardens 2014, Your Estate Solution Inhoud 1. Context 2. Witboek Beleidsplan
Nadere informatieAnalyse van de sociale kwetsbaarheid van de gemeente via een kaart
Thema(s): Landgebruik: Kosten: Beschrijving van de maatregel: Niet elke inwoner van de gemeente heeft evenveel last van klimaateffecten. Een aantal sociale bevolkingsgroepen ondervindt meer last of worden
Nadere informatieKlimaatverandering, waterhuishouding en adaptatienoden in Vlaanderen
Klimaatverandering, waterhuishouding en adaptatienoden in Vlaanderen enkele aanvullende beschouwingen prof. dr. ir. Patrick Willems K.U.Leuven Afdeling Hydraulica Toekomstig klimaat? huidig klimaat: gematigd
Nadere informatieRuimtelijke klimaatscenario s voor Vlaanderen. & Impact op overstromingen en droogte
Ruimtelijke klimaatscenario s voor Vlaanderen & Impact op overstromingen en droogte Prof. dr. ir. Patrick WILLEMS KU Leuven - Afdeling Hydraulica Klimaateffecten & -impacten Klimaateffecten & -impacten
Nadere informatieMasterclass Klimaatbestendige Stad Klimaatbestendige gebiedsontwikkeling Bauke de Vries,
Masterclass Klimaatbestendige Stad Klimaatbestendige gebiedsontwikkeling Bauke de Vries, 28-09-2017 Opbouw 1. Context KNMI scenario s kosten en risico s 2. Effecten hittestress, droogtestress, wateroverlast
Nadere informatieGevolgen van extreme regenval Iedereen heeft zijn verantwoordelijkheid burger, overheid en landbouw
Gevolgen van extreme regenval Iedereen heeft zijn verantwoordelijkheid burger, overheid en landbouw Prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven Dept. Burgerlijke Bouwkunde Afdeling Hydraulica Vlaanderen, 27
Nadere informatieT.OP Kustzone Ruimte Vlaanderen en gebiedsontwikkeling
T.OP Kustzone Ruimte Vlaanderen en gebiedsontwikkeling Stijn Vanderheiden Ruimte Vlaanderen Oostende, 21 september 2016 Vlaams ruimtelijk ontwikkelingsbeleid: 4 ambities 1. Nieuw beleidskader voor de lange
Nadere informatieConferentie Kennis voor Klimaat. WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland
Conferentie Kennis voor Klimaat WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland Vz: Cees Moons Organisatie: Aad Sedee & Aalt Leusink 27 november 2008 Context Adaptatieprogramma
Nadere informatieWATERPROEF. De casus Antwerpen. Naar een klimaatbestendig Antwerpen
WATERPROEF Naar een klimaatbestendig Antwerpen De casus Antwerpen Griet Lambrechts Projectleider klimaatadaptatie Afdeling Energie en Milieu Stad Antwerpen klimaatadaptatie 2014: Burgemeestercovenant Mayors
Nadere informatieMaatschappelijke kosten van verspreide bebouwing voor het eerst becijferd
PERSMEDEDELING DEPARTEMENT OMGEVING Donderdag 28 maart 2019 Maatschappelijke kosten van verspreide bebouwing voor het eerst becijferd De maatschappelijke kosten voor infrastructuur, mobiliteit en open
Nadere informatieHITTEKAART VLAANDEREN: HUIDIG EN TOEKOMSTIG KLIMAAT
HITTEKAART VLAANDEREN: HUIDIG EN TOEKOMSTIG KLIMAAT Dirk Lauwaet (dirk.lauwaet@vito.be), Koen De Ridder, Hans Hooyberghs, Bino Maiheu, Filip Lefebre VITO Not for distribution 1 ACHTERGROND Hittestress
Nadere informatieDE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Hittestress in de stad: Over urgentie, metingen en maatregelen
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Hittestress in de stad: Over urgentie, metingen en maatregelen Dr. Ir. Lisette Klok november 2015 1 HITTEGOLF 30 JUNI 5 JULI, 2015 2 TOUR DE FRANCE,
Nadere informatieResultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100
Resultaten CLIMAR onderzoek Veilig wonen aan de Kust tot 2100 Symposium Knokke-Heist 9 januari 2010 Toon Verwaest, Johan Reyns Waterbouwkundig Laboratorium Veilig wonen aan de Kust tot 2050 tot 2050 ~
Nadere informatieGevolgen van klimaatverandering voor Nederland
Gastcollege door Sander Brinkman Haagse Hogeschool Climate & Environment 4 september 2008 Introductie Studie Bodem, Water en Atmosfeer, Wageningen Universiteit Beroepsvoorbereidendblok UNFCCC CoP 6, Den
Nadere informatieStrategy: a perspective
1 The Belgian National Climate Change Adaptation Strategy: a perspective CLIMAR Workshop, 25 mei 2011 Yannick Ghelen FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Dienst Klimaatverandering
Nadere informatieKennisagenda NKWK- KBS. Groeidocument versie 0.1
Kennisagenda NKWK- KBS Groeidocument versie 0.1 November 2015 Voorwoord Dit is de eerste versie (versie 0.1) van het Groeidocument van de Kennisagenda NKWK- KBS. Dit document is een eerste aanzet voor
Nadere informatieHittestresstest. Sobolt. Gemeente Venray. energy intelligence
Hittestresstest Gemeente Venray Sobolt energy intelligence Met dit rapport krijgt u inzage in de opwarming in de bebouwde omgeving van de Gemeente Venray. Het zogeheten hitte-eilandeffect ligt ten grondslag
Nadere informatieWettelijk kader voor adaptatiemaatregelen
Wettelijk kader voor adaptatiemaatregelen bij kustverdediging Workshop Kustverdediging, visserij en toerisme : klimaatadaptatie warm aanbevolen?, Bredene 25 mei 2011 Overzicht 1. Internationaal adaptatiebeleid
Nadere informatieBergpolder Zuid, Rotterdam
Climate Proof Cities klassieke benadering 2 De theorie klimaatverandering effecten kwetsbaarheid aanpassingsmaatregelen implementatie bijvoorbeeld: 1000 bomen plan groene daken subsidie bouwvoorschriften
Nadere informatieSamenvatting 203 Klimaatverandering leidt volgens de voorspellingen tot een toename van de mondiale temperatuur en tot veranderingen in de mondiale waterkringloop. Deze veranderingen in de waterkringloop
Nadere informatieHet klimaat past ook in uw straatje
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Het klimaat past ook in uw straatje Voorbeeldenboek Ronald Loeve 5 april 2017 1 2 VOOR DE PRAKTIJK EN MET DE PRAKTIJK Samenwerking: Consortium: gemeenten
Nadere informatieWerksessie. Duurzaamheidsvisie Pijler Klimaatadaptatie. Indicatoren en Ambities
Werksessie Duurzaamheidsvisie Pijler Klimaatadaptatie Indicatoren en Ambities 7 februari 2019 Mahatma Geerdink en Corinne Daemen 1 Terugkoppeling Klimaatadaptatie EFFECTEN VAN KLIMAATONTWIKKELING De extremen
Nadere informatieKlimaatportaal Vlaanderen Symposium Ecosysteemdiensten 4/2/2019 Johan Brouwers, Kris Cauwenberghs
Klimaatportaal Vlaanderen Symposium Ecosysteemdiensten 4/2/2019 Johan Brouwers, Kris Cauwenberghs Inhoud 1. Klimaatportaal Vlaanderen: https://klimaat.vmm.be 2. Enkele boodschappen uit het portaal effecten
Nadere informatieKlimaatadaptatieplan Gent
Klimaatadaptatieplan Gent Greet Steeman, beleidsmedewerker Dienst Milieu en Klimaat, Stad Gent Netwerk- en inspiratiemoment Provincie Vlaams-Brabant 19 juni 2017 INHOUD A. Procesverloop B. Klimaatadaptatieplan
Nadere informatieKlimaatbestendige stad
Klimaatbestendige stad Nú bouwen aan de stad van de toekomst Deltaprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Hoe is het begonnen? Veel onderzoek Nationale adaptatiestrategie Advies van Commissie Veerman Deltaprogramma
Nadere informatieLegendaeenheid. Toelichting op probleem Dit zijn de meest hittegevoelige. Opgave en moment Maatregelen. Actoren. Verbeteren van de huidige situatie.
LEGENDA BIJ HITTE-ATTENTIE KAART VAN ARNHEM Met: toelictiting op legenda-eenheid en eventueel het achterliggende probleem opgave voor de eenheid (gebied) en moment waarop maatregelen genomen dienen te
Nadere informatie(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem
Memo DM 1013497 Aan: Marktpartijen uitwerking plannen het Burgje, gemeente Bunnik Van: Beke Romp, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Datum: 13 januari 2016 Onderwerp: Notitie gebiedskenmerken (waterthema
Nadere informatieWAAROM STEDELIJKE KLIMAATADAPTATIE?
WAAROM STEDELIJKE KLIMAATADAPTATIE? 13 november 2018 waarom stedelijke klimaatadaptatie wat verandert er aan ons klimaat meer: wateroverlast hitte droogte toenemende verstedelijking, meer verharding en
Nadere informatieNatuurverkenning 2030
Natuurverkenning 2030 Aanpak Terrestrische verkenning Scenario s Verlies en versnippering van leefgebied Vermesting Klimaatverandering Aquatische verkenning Scenario s Verontreiniging Versnippering van
Nadere informatieInleiding. Doelstelling
25 Inleiding Marleen Van Steertegem, MIRA-team, VMM Myriam Dumortier, NARA, INBO Doelstelling De samenleving wordt complexer, en verandert steeds sneller. Het beleid kan zich niet uitsluitend baseren op
Nadere informatiedemografische en sociale impact van migratie in Eeklo burgemeester Koen Loete eeklo stad van inwoners
demografische en sociale impact van migratie in Eeklo burgemeester Koen Loete eeklo stad van 20.546 inwoners 1 Demografische impact van migratie in Eeklo evolutie aantal inwoners - evolutie aantal vreemdelingen
Nadere informatieGeeft u liever uw mening via of per post?
Geeft u liever uw mening via e-mail of per post? U kan ook: - de vragenlijst op papier invullen. In dat geval drukt u de vragenlijst (hieronder) af en stuurt u hem naar ons terug via e-mail of per post.
Nadere informatieKNMI 06 klimaatscenario s
KNMI 06 klimaatscenario s Stof tot nadenken? Opzet presentatie Klimaatverandering en het (versterkte) broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering De nieuwe KNMI-klimaatscenario s Mogelijke effecten 1
Nadere informatieDe klimaatuitdaging ruimtelijk aangepakt
De klimaatuitdaging ruimtelijk aangepakt Robin De Smedt - robin.desmedt@vlaanderen.be Geert Stichelbaut geert.stichelbaut@vlaanderen.be Griet Verstraeten griet.verstraeten@vlaanderen.be 1. Beleidsplan
Nadere informatieDE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING & DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS & DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE
DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING & DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS & DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE & DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN,
Nadere informatieMKBA Rotterdamse Klimaatadaptatie Strategie. Rotterdam, januari 2014
MKBA Rotterdamse Klimaatadaptatie Strategie Rotterdam, januari 2014 Overzicht Page 2 1. MKBA denken 2. Casus Kop van Feijenoord 3. Casus Bergpolder Zuid Page 3 1 MKBA- denken Doel van de MKBA Page 4 Beantwoorden
Nadere informatieKLIMAATADAPTATIE IN DE STAD. Proeftuinen Den Haag en Arnhem
KLIMAATADAPTATIE IN DE STAD Proeftuinen Den Haag en Arnhem BOSCH SLABBERS Klimaatadaptatie in de stad Proeftuinen Den Haag en Arnhem Opdrachtgever Ministerie van VROM In samenwerking met Gemeenten Den
Nadere informatieGent klimaatrobuust. Visie op een klimaatrobuuste stad Maaike Breugelmans 6 februari 2013 open MINA-raad
Gent klimaatrobuust Visie op een klimaatrobuuste stad Maaike Breugelmans 6 februari 2013 open MINA-raad 1. Probleemstelling Waarom werken aan een klimaatrobuuste stad? Klimaatverandering wordt zichtbaar
Nadere informatieNieuwe KNMIklimaatscenario s. Janette Bessembinder e.v.a.
Nieuwe KNMI klimaatscenario s Nieuwe KNMIklimaatscenario s 2006 2006 Janette Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Klimaatverandering Waargenomen veranderingen Wat zijn klimaatscenario s? Huidige en nieuwe
Nadere informatieWonen in Vlaanderen. Mercedes Van Volcem Vlaams Parlementslid
Wonen in Vlaanderen Editie Ardooie Hooglede Ingelmunster Izegem Ledegem Lichtervelde Meulebeke Moorslede Oostrozebeke Pittem Roeselare Staden Tielt Wingene Mercedes Van Volcem Vlaams Parlementslid Inhoud
Nadere informatieKLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING. Prof. Dr. Luc LAVRYSEN. Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent
KLIMAATVERANDERING EN ZESDE STAATSHERVORMING Prof. Dr. Luc LAVRYSEN Rechter in het Grondwettelijk Hof Hoogleraar Universiteit Gent 1 KLIMAATVERANDERING Toename van concentratie van broeikasgassen in de
Nadere informatieRuimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde
Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke
Nadere informatieEn wat voor mijn gemeente? Deel 2. Afdeling PBM
En wat voor mijn gemeente? Deel 2 Afdeling PBM Mijn gemeente in Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) Veerle Vanwesenbeeck, coördinatieteam DOV Leiegardens 2014, Your Estate Solution Welke data vind je
Nadere informatieBIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering
BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?
Nadere informatieBodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer
Bodem & Klimaat Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Jaartemperaturen en warmterecords in De Bilt sinds het begin van de metingen in 1706 Klimaatverandering KNMI scenarios Zomerse dagen Co de Naam
Nadere informatieWaarom? Twee tegengestelde gevoeligheden
Ruimte voor water Waarom? Twee tegengestelde gevoeligheden Wateroverlast Droogte OORZAKEN : KLIMAATVERANDERING TOENEMENDE VERHARDE OPPERVLAKTE VERSNIPPERD WATERBELEID Economische, maatschappelijke en ecologische
Nadere informatieHet lobbenstadmodel hanteren om de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van
Het lobbenstadmodel hanteren voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de stad Het Lobbenstadmodel Sint-Niklaas werd in 2014 goedgekeurd door de Een beschrijving van de huidige situatie, met de
Nadere informatieKlimaatverandering in Utrecht. Erwin Rebergen Beheerder/Beleidsadviseur stedelijk water gemeente Utrecht Groenmoetjedoen!
Klimaatverandering in Utrecht Erwin Rebergen Beheerder/Beleidsadviseur stedelijk water gemeente Utrecht Groenmoetjedoen!-dag,12 juni 2016 De klimaatopgave, omgaan met 1. Intensievere neerslag 2. Stijging
Nadere informatieOmdat. Agentschap voor Natuur en Bos. Je kan niet zomaar iets, ergens plannen/planten. Iedereen wil leefbare steden en gemeenten 20/09/2011
Agentschap voor Natuur en Bos Grammatica van de stedelijke groentaal Vibe 21 september 2011 Het Agentschap voor Natuur en Bos staat in voor - het beleid - het duurzaam beheren en - versterken van natuur,
Nadere informatiekernteam kenniscentrum tuin+, 2014
kernteam kenniscentrum tuin+, 2014 deelnemende partners brede publiek structurele partners kernteam kenniscentrum tuin+, 2014 deelnemende partners brede publiek structurele partners kernteam kenniscentrum
Nadere informatieVerkenning energie- en broeikasgasscenario s in Vlaanderen
Verkenning energie- en broeikasgasscenario s in Vlaanderen David de Jager, Ecofys Netherlands b.v. Sara Ochelen, Departement Omgeving Leiegardens 2014, Your Estate Solution Studie Verkenning middellange
Nadere informatieWork in progress: brownfieldconvenanten in Vlaanderen
Work in progress: brownfieldconvenanten in Vlaanderen Realty 19.05.2015 20 1. Intro 2. Stavaza 3. Evaluatie 4. Toekomst 5. En nu.. 1. Intro Een brownfield is Een geheel van verwaarloosde of onderbenutte
Nadere informatieProgramma Water en klimaatveranderingen
Programma Water en klimaatveranderingen Ger Renkens / Luuk Postmes 7 juni 2016 Doel Beschermen van de volksgezondheid en het milieu en het leveren van een bijdrage aan het in stand houden en verbeteren
Nadere informatieInhoudstafel DEEL 1 VAN DE STUDIE. 1. De oorspronkelijke probleemstelling Een evolutie in de benadering van deze problematiek...
Inhoudstafel I NLEIDING................................................................1 DEEL 1 B ESCHRIJVING VAN DE DOELSTELLINGEN VAN DE STUDIE 1. De oorspronkelijke probleemstelling.......................................6
Nadere informatieThematische stadsvernieuwingsprojecten. Infomoment stadsvernieuwing 12 maart 2018
Thematische stadsvernieuwingsprojecten Infomoment stadsvernieuwing 12 maart 2018 Thematische stadsvernieuwingsprojecten Historiek Wat? Oproep 2017 Oproep 2018 Historiek Thematische stadsvernieuwingsprojecten
Nadere informatieVergrijzing. Impact en uitdagingen voor de lokale besturen
Vergrijzing Impact en uitdagingen voor de lokale besturen Robert Petit Het departement Research van Dexia heeft een bijzonder interessante studie gepubliceerd voor de gemeentelijke beleidsvoerders die
Nadere informatieInleiding. Waarom Ruimtelijke adaptatie? Doel en afbakening van het klimaatatelier. Proces
Betreft Verslag klimaatatelier Goirle Project Klimaatateliers Hart van Brabant Van ORG-ID / HydroLogic Aan Gemeente Goirle Datum 7 juni 2016 Inleiding In opdracht van de werkgroep Afvalwaterketen van de
Nadere informatieGRAVEN NAAR ERVARINGEN Water passerende verhardingen, wat werkt?
GRAVEN NAAR ERVARINGEN Water passerende verhardingen, wat werkt? Rutger van Hogezand 11 april 2019 Waterstraat, TU bouwcampus CREATING TOMORROW www.hva.nl/klimaatbestendigestad KLIMAATVERANDERINGEN WORDEN
Nadere informatieKoolstofarme economie Link met andere EU- subsidieprogramma s. 25 april 2014
Gerichte infosessie Interreg: Noordzee Regio en Noordwest Europa 2014-2020 Koolstofarme economie Link met andere EU- subsidieprogramma s 25 april 2014 Vlaams- Europees verbindingsagentschap Joke Hofmans
Nadere informatieKeynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00
Keynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00 Thema: Leven met water in de stad Speech: - Geweldig om zoveel professionals bezig te zien met groen en water in stedelijk gebied! - In het Deltaprogramma
Nadere informatieINSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studie in opdracht van Fevia
INSCHATTING VAN DE IMPACT VAN DE KILOMETERHEFFING VOOR VRACHTVERVOER OP DE VOEDINGSINDUSTRIE Studie in opdracht van Fevia Inhoudstafel Algemene context transport voeding Enquête voedingsindustrie Directe
Nadere informatie/ Beschrijvende fiche
/ Beschrijvende fiche Beschrijvende fiche spoorinvesteringsproject Vlaanderen Ontwerpinvesteringsprogramma 2016-2020 Nieuwe Vlaamse spoorprioriteiten Project V-129: Spoorlijn 19 Mol Neerpelt - Hamont mow.vlaanderen.be
Nadere informatieRUIMTELIJKE VERSNIPPERING IN VLAANDEREN
RUIMTELIJKE VERSNIPPERING IN VLAANDEREN Lien Poelmans (VITO) Studiedag Basisbereikbaarheid 29 maart 2019 VITO Not for distribution 1 RUIMTELIJKE VERSNIPPERING IN VLAANDEREN Toestand van urban sprawl in
Nadere informatieKlimaatverandering. Opzet presentatie
Klimaatverandering Wat kunnen we in Nederland verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering) en het broeikaseffect? Waargenomen klimaatverandering KNMI 06 klimaatscenario
Nadere informatieKlimaatstudie Vlaams-Brabant klimaatneutraal: Beleidsaanbevelingen voor gemeenten
Klimaatstudie Vlaams-Brabant klimaatneutraal: Beleidsaanbevelingen voor gemeenten Dinsdag 15 september 2015, PIVO, Asse Dinsdag 22 september 2015, Provinciehuis, Leuven ? Klimaatstudie Vlaams-Brabant klimaatneutraal
Nadere informatie1. Wat? 2. Waarom? 3. Hoe?
FLEMOSI Instrumenten voor ex ante evaluatie van sociaal economische beleidsmaatreglen in Vlaanderen Slotconferentie IWT project (SBO project 90044) 16 september 2013 wordt gefinancierd door Het FLEMOSI-project
Nadere informatieLokale bestrijding. kinderarmoede. Groeiactieplan. kinderarmoede
Lokale bestrijding kinderarmoede Groeiactieplan kinderarmoede Overzicht 1. Algemeen kader 2. Greep uit de acties in Gent 3. Succesfactoren/knelpunten à Debat Psychologische Dienst - OCMW Gent 2 1. Algemeen
Nadere informatieKlimaatadaptatie. Charles Aangenendt
Klimaatadaptatie Charles Aangenendt Adaptatie Ruimte en Klimaat 2006: start Nationaal Programma Adaptatie Ruimte en Klimaat (ARK) Doel: klimaatbestendig maken van ruimtelijke inrichting lange termijn:
Nadere informatieDe effecten van verdroging als gevolg van de klimaatwijziging en urbanisatie op oppervlaktewater
De effecten van verdroging als gevolg van de klimaatwijziging en urbanisatie op oppervlaktewater Prof. dr. ir. Patrick Willems KU Leuven Dept. Burgerlijke Bouwkunde Afdeling Hydraulica Vroegere klimaatscenario
Nadere informatieWonen in multifunctionele woonkernen
Herziening RSL2 Ontwerp 27 november 2017 Wonen in multifunctionele woonkernen Inleiding Kernnota Thema s Stadsdelen & Deelruimten Prioritaire Projecten 101 Wonen in multifunctionele woonkernen B. Bestaande
Nadere informatieHet weer in Vlaanderen wordt grilliger. Juni 2016 was heel nat, juni 2017 extreem droog. Die uitersten zijn slecht nieuws, in het bijzonder voor de
1. Het weer in Vlaanderen wordt grilliger. Juni 2016 was heel nat, juni 2017 extreem droog. Die uitersten zijn slecht nieuws, in het bijzonder voor de land- en tuinbouwsector. Daarom lanceert Vlaams Minister
Nadere informatieKlimaatverandering. Opzet presentatie
Klimaatverandering Wat kunnen we in de toekomst verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd/in
Nadere informatieInleiding. Doelstelling
19 Inleiding Myriam Dumortier, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek Marleen Van Steertegem, Vlaamse Milieumaatschappij - Milieurapport Doelstelling De samenleving wordt complexer, en verandert steeds
Nadere informatieWonen in multifunctionele woonkernen
Herziening RSL2 Ontwerp 7 maart 2017 Wonen in multifunctionele woonkernen Inleiding Kernnota Thema s Stadsdelen & Deelruimten Prioritaire Projecten 99 Wonen in multifunctionele woonkernen B. Bestaande
Nadere informatiec l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR
c l e u r e n _ m e r k e n RUIMTELIJKE PLANNING EN ARCHITECTUUR - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Nadere informatietuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015
tuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015 Voorstellen multifunctionele landbouw functieverandering landschappelijke inpassing gebiedsontwikkeling
Nadere informatieInleiding. Waarom Ruimtelijke adaptatie? Doel en afbakening van het klimaatatelier. Proces
Betreft Verslag klimaatatelier Hilvarenbeek Project Klimaatateliers Hart van Brabant Van ORG-ID / HydroLogic Aan Gemeente Hilvarenbeek Datum 9 juni 2016 Inleiding In opdracht van de werkgroep Afvalwaterketen
Nadere informatieWOON-ZORG AAN DE KUST
WOON-ZORG AAN DE KUST Appartementsgebouwen renoveren: een aanpak op maat Rita Agneessens Architect-urban planner Health Care Accelerator Build en care B2Ai Human Centered Architecture B2Ai Human Centered
Nadere informatieHet BOSFORUM. Een visie op bos en samenleving & het wetenschappelijk onderzoek daarover vanuit het middenveld
Het BOSFORUM Een visie op bos en samenleving & het wetenschappelijk onderzoek daarover vanuit het middenveld Het Bosforum 1. Groepeert organisaties en experts uit de bos- en houtsector. 2. Wil bosbeleid
Nadere informatieToelichting Klimaatadaptatie
Toelichting Klimaatadaptatie Provinciale Klimaatdag 13 oktober Resi Pansaerts 1-10/18/2016 Proces Ondertekenen Europese convenant okt 2014 Opdracht studiebureau nov 2015 Interne werkgroep Milieu Natuur
Nadere informatieKennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER
Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER Dr. Hasse Goosen Alterra Wageningen UR Stichting Climate Adaptation Services De urgentie is hoog: zelfs wanneer de opwarming beperkt blijft
Nadere informatieBouwstenen om te komen tot een coherent en efficiënt adaptatieplan voor Vlaanderen
2. BOUWSTENEN VOOR EEN ADAPTATIEPLAN Deze bouwstenen zijn gericht op de uitwerking van een adaptatieplan vanuit een Vlaams beleidsdepartement of beleidsveld. Het globale proces kan eveneens door een ander
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 25 januari 2014 betreffende het onroerend erfgoed;
Besluit van de Vlaamse Regering houdende de voorlopige vaststelling van het ontwerp van gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Scheldepolders Hingene in Bornem DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de Vlaamse
Nadere informatieDeltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie
Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol
Nadere informatieOp weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland
Op weg naar klimaatbewuste regio Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland Klimaateffecten Nederland Neerslag Het regent minder vaak 7% tot 30% Maar buien zijn heftiger! 8% tot 24% Wake-up call -
Nadere informatieGroene netwerken voor klimaatadaptatie. hoorzitting Minaraad 24 januari 2019
Groene netwerken voor klimaatadaptatie hoorzitting Minaraad 24 januari 2019 Overzicht Klimaatverandering in het antropoceen Interventiepunten: tussen droom en daad Maatregelen, landgebruiksveranderingen
Nadere informatieGroenblauwe netwerken voor duurzame en dynamische steden
Groenblauwe netwerken voor duurzame en dynamische steden 5 maart 2013 Hiltrud Pötz Toenemende Verstedelijking Uitdaging Klimaatverandering Vaker heftige neerslag Meer dagen met tropische temperaturen Langere
Nadere informatieKinderopvang cijfert. Voorrangsgroepen
Kinderopvang cijfert Voorrangsgroepen 2015-2016 Inleiding Elke subsidiegroep met subsidie inkomenstarief (trap 2 of T2) moet op jaarbasis minstens 20% kinderen uit specifieke voorranggroepen opvangen.
Nadere informatieInfo-sessie VLAGG-project. Vlaamse Afstromingsgevoelige Gebieden
Info-sessie VLAGG-project Vlaamse Afstromingsgevoelige Gebieden Programma 1. Welkom en situering - Kris Cauwenberghs, VMM 2. Voorstelling inhoud en resultaten van het VLAGG-project Tom Feyaerts, Hydroscan
Nadere informatieKlimaat Services. Opzet presentatie
Klimaat Services J. Bessembinder Opzet presentatie Basis voor klimaat-services Voorbeelden confectie Voorbeelden maatwerk Basis confectie en maatwerk : tijdreeksen voor de toekomst Activiteiten binnen
Nadere informatieIs gentrificatie meetbaar?
Is gentrificatie meetbaar? Ad Coenen & Bart Van de Putte Vakgroep Sociologie Universiteit Gent Studiedag Gent in Cijfers 31/05/2016 Wat is gentrificatie? Onze definitie? the shared and defining characteristic
Nadere informatieKlimaatbestendige stad
Klimaatbestendige stad Joke van Wensem Samenwerken aan water en klimaat Programmaplan en kennisagenda Algemeen en programmering: Deltaprogramma RA/IenM, STOWA, RWS, CAS, Deltares Projectentournee: Deltaprogramma
Nadere informatie