Nawoord De rekenkamercommissie heeft kennis genomen van de bestuurlijke reacties van de gemeenten Loppersum, Delfzijl en Appingedam en is verheugd ove

Transcriptie

1

2

3

4

5

6

7 Nawoord De rekenkamercommissie heeft kennis genomen van de bestuurlijke reacties van de gemeenten Loppersum, Delfzijl en Appingedam en is verheugd over de positieve toonzetting en het feit dat de colleges in grote lijnen de conclusies van het onderzoek onderkennen, in het bijzonder waar het gaat om de geringe beleidsmatige aandacht voor fiscaliteit en de noodzaak tot een beter inzicht in de maatschappelijke effecten van beleid. De rekenkamercommissie constateert met genoegen dat de colleges in algemene zin de aanbevelingen, voor zover die aan de colleges geadresseerd zijn, onderschrijven of hier welwillend tegenover staan Een gedachtenwisseling van het college met de auditcommissie of denktank over de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de aanbevelingen, zoals het college van Delfzijl voorstelt, lijkt de rekenkamercommissie een goede zaak. De rekenkamercommissie constateert dat het college van Appingedam aangeeft om budgettaire redenen geen invulling te geven aan de plicht tot periodiek onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het beleid op basis van artikel 213a van de Gemeentewet. Het college van de gemeente Loppersum gaat in zijn reactie niet expliciet in op deze aanbeveling, maar legt in zijn reactie nadruk op de kosten die gepaard gaan met het uitvoering geven aan de aanbevelingen. De rekenkamercommissie is van mening dat deze reacties illustratief zijn voor de conclusie uit het onderzoek dat inzicht in de doelmatigheid en doeltreffendheid van het beleid in de DAL-gemeenten de sluitpost vormen in de informatiehuishouding. De rekenkamercommissie pleit niet voor onderzoek naar doelmatigheid en doeltreffendheid van het gemeentelijk beleid om het onderzoek zelf, als een verplicht nummer om af te draaien en af te vinken. Onderzoek naar doelmatigheid en doeltreffendheid draait om publieke verantwoording van belastinggeld. Bij de invoering van het duaal stelsel is de verantwoordelijkheid voor de controle op en evaluatie van de doelmatigheid en doeltreffendheid van het beleid en het financieel beheer primair bij de raad en het college zelf neergelegd. Naast verantwoording door het college aan de raad speelt hier ook het aspect van de verantwoording die het gemeentebestuur als geheel aflegt aan de burger nadrukkelijk mee. 1 De wetgever heeft het collegeonderzoek op grond van Gemeentewet 213a dus bedoeld als een integraal onderdeel van het bouwwerk 2 van publieke controle en publieke verantwoording en niet als een onderdeel uit een keuzemenu, waaruit het college naar believen kan kiezen. Verantwoording kost de nodige aandacht en middelen. Vandaar dat de rekenkamercommissie in de aanbevelingen aan de raad ook oproept de benodigde middelen voor het sturings- en controleinstrumentarium beschikbaar te stellen. Beleid dat niet doeltreffend en niet doelmatig is kost de gemeenschap evenzeer middelen. Daarbij hoeft het niet zo te zijn dat meer inzicht in de maatschappelijke effecten van beleid altijd meer middelen hoeft te kosten. Zoals het onderzoek laat zien is er winst te behalen in de wijze waarop beleidsdoelstellingen worden geformuleerd en in de presentatie en interpretatie van publiekelijk toegankelijke beleidsindicatoren van instanties als het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING). Daarbij hoeft niet iedere gemeente het wiel opnieuw uit te vinden, maar bestaat er volop de mogelijkheid om van elkaar te leren. Dit vraagt wellicht niet direct om meer beleidscapaciteit, maar eerder om een andere inzet van de bestaande capaciteit. De rekenkamercommissie constateert dat de colleges van Appingedam en Loppersum het beeld herkennen van een raad die zich soms passief opstelt als het gaat om de sturing op informatie en dat deze colleges de aanbeveling van het ontwikkelen van een controlevisie overnemen. Ook de relatief lage respons op de enquête in Delfzijl is wellicht symptomatisch voor deze passieve opstelling. Het ontwikkelen van een controlevisie, zoals in aanbeveling 4a opgenomen, is tevens een goed moment om afstemming te zoeken tussen raad, college, auditcommissie, accountant, rekenkamercommissie en concerncontrol. De rekenkamercommissie betreurt de omissie die het college van Loppersum constateert op pagina 13 van het feitenrapport en neemt de voorgestelde tekstuele aanpassing over. 1 Zie Memorie van toelichting Wet dualisering gemeentebestuur Ter illustratie is een schematische weergave van dit controle bouwwerk in bijlage 1 van het feitenrapport opgenomen.

8 De rekenkamercommissie wil er ten slotte op wijzen dat het vergelijkende perspectief in de rapportage vooral is opgenomen om inzicht te verschaffen in de verschillen in kaders, aanpak en werkwijze in de DALgemeenten en om lessen daaruit te trekken en niet zozeer om te bepalen welk van de drie gemeenten 'het beste scoort', hoe verleidelijk dat wellicht ook mag zijn. Rekenkamercommissie DAL, 9 juni 2017 Bert Schudde (voorzitter) Corrie Hartholt Dido Westrik