Is RSI de prijs van de vooruitgang?
|
|
- Hugo de Ruiter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Is RSI de prijs van de vooruitgang? Het begint doorgaans met een onschuldig pijntje, bijvoorbeeld in de nek of schouders. Vaak denkt men niets aan de hand en de veel gehoorde remedie is snel gevonden, niet aan stellen gewoon doorgaan. Te snel zoals steeds vaker blijkt, want een onschuldig lijkend pijntje kan zich ontwikkelen tot ernstige lichamelijke klachten. Wat kunnen we er aan doen? In een samenleving waar productiviteit en efficiency een belangrijke rol spelen. Mensen kampen met overvolle agenda's en rennen zichzelf voorbij. Een eerste stap kan zijn: stop met doorgaan. De volgende stap: leer je lichaamsbewustzijn te ontwikkelen om klachten op tijd op te merken en erger te voorkomen. Hoe zit u nu achter uw beeldscherm? Bent u zich ervan bewust hoe u zit? Zit u op uw zitbeenderen? Hoe houdt u uw hoofd? Brengt u uw hoofd naar het beeldscherm,zodat er spanning ontstaat in uw nek en schouder? Spant u uw beenspieren aan terwijl u zit? Zo kunt u stapsgewijs bewust worden van uw houding en het daaraan gekoppelde lichaamsgevoel. Het is bekent dat RSI zich snel kan ontwikkelen tot een ernstige aandoening. Vaak wordt er pas over RSI gesproken als de klachten chronisch zijn (6 mnd). Dit betekent, dat u beter snel kunt handelen voordat deze klachten chronisch worden. Welke maatregelen voor u belangrijk kunnen zijn om op te volgen, of deze nu van medische of ergonomische aard zijn, daar is inmiddels voldoende informatie over te vinden. Het allerbelangrijkste is dat u zelf als eerste actie onderneemt. U weet wat de gevolgen kunnen zijn als u dat niet op tijd doet. Bedenk ook eens hoe u tegen RSI aankijkt? Zelfkennis is onontbeerlijk bij het voorkomen van RSI. Hoe gaat u om met uw emoties? Uit ervaring is bekend dat een belangrijke emotionele gebeurtenis de uiteindelijke aanzet kan zijn tot klachten. Het is zeker niet eenvoudig om voor u zelf op te komen in de tijd dat er klachten ontstaan. Dat vraagt moed.
2 RSI IS EEN VERWARRENDE TERM EEN BELADEN BEGRIP De nieuwe terminologie en indeling van arm-,nek- en/of schouderklachten IS CANS IN PLAATS VAN RSI Er is in de medische wereld overeenstemming om deze klachtengroep aan te duiden met CANS(Complaints of Arm, Neck and/or Schoulder). Volgens de daarbij opgestelde definitie zijn dit klachten van het bewegingsapparaat in arm, nek en/of schouder, die niet veroorzaakt zijn door een acuut trauma of een systemische aandoening. Het CANS model laat zien dat de klachten in te delen zijn in specifieke- en a-specifieke CANS. Een aandoening is een specifieke cans als deze te diagnosticeren is. Dat betekent dat op basis van onderscheidende kenmerken de diagnose reproduceerbaar gesteld kan worden. Op deze wijze zijn 23 aandoeningen benoemd als specifieke CANS. Ze worden als afzonderlijke aandoeningen benaderd en behandeld en dus niet als een grote groep klachten gezien. Alle klachten die niet als specifieke CANS te diagnosticeren zijn, worden a-specifieke klachten genoemd. Betekenis voor de praktijk Het containerbegrip RSI wordt losgelaten. Door het gebruik van dezelfde terminologie en indeling zullen behandelaars elkaar beter begrijpen en verbetert de multidisciplinaire samenwerking. De patient zal hier de voordelen van ervaren. Door betere communicatie kan sneller de juiste behandeling worden ingezet. Consensus is hiertoe de eerste stap. In de tekst zal steeds de term RSI worden gebruikt i.p.v. CANS omdat deze term het meest bekend is in de volksmond.
3 De aandoeningen die als specifieke CANS worden benoemd zijn: Biceps tendinose radiaal tunnel syndroom Bursitiden rond de elleboog Raynaud,s fenomeen Carpaal tunnelsyndroom Rotator cuff scheuren Cubitaal tunnelsyndroom Radiaal tunnelsyndroom Cervicale hernia Sudeckse dystrofie Epicondylitis lateralis cubiti Epicondylitis medialis cubiti Frozen scholder Supracapulaire compressie Guyon kanaalsyndroom Ziekte van De Quervain Instabiliteit v/d schouder en instabiliteit v/d elleboog Scheur in het labrum glenoidale Trigger finger Lokale artritis (geen RA) gewricht bovenste extremiteit Oarsman M. Dupuytren subacromiaal impingments syndroom (rotatorcuff syndroom, tendinose en bursitiden rond de schouder) Wees extra alert bij klachten in armen, nek en/of schouders zij kunnen ook duiden op onderliggende pathologie zoals: Reumatische ziekten zoals reumatoïde artritis, M bechterew en Ploymyalgia Rheumatica Cardiale aandoeningen, zoals Angina pectoris Diafragmaprikkeling door kwaadaardige aandoeningen Op onderstaande websites is veel interessante info te vinden
4 Vaak voorkomende misverstanden over RSI Over RSI doen nog steeds veel fabeltjes de ronde. De meest voorkomende misverstanden op een rijtje: RSI krijg je door beeldschermwerk RSI is hetzelfde als een muisarm Door RSI kom je in de WAO Als je eenmaal RSI hebt, kom je er nooit meer vanaf Mij overkomt dat niet, ik krijg geen RSI RSI krijg je door beeldschermwerk In Nederland hebben 3,2 miljoen werkenden last van RSI-klachten, zo blijkt uit onderzoek van TNO Arbeid. Dat komt neer op twee van de vijf werkende mensen en dat zijn echt niet allemaal beeldschermwerkers. RSI komt ook voor bij beroepen die weinig of niets met computerwerk te maken hebben: schoonmakers, lassers, musici, inpakkers, slagers. De Kappersbond FNV constateerde in 2003 dat liefst 49% van de kappers RSI-klachten heeft. RSI is hetzelfde als een muisarm Toen RSI nog uitsluitend in verband werd gebracht met computerwerk kreeg de 'muis' de schuld. RSI werd toen ook wel een muisarm genoemd. Veel 'muizen' achter de computer - vaak in een verkeerde houding en/of op een ergonomisch slecht ingerichte werkplek - is slechts een van de mogelijke oorzaken van RSI. Tegenwoordig is RSI een verzamelnaam ('paraplubegrip') voor alle klachten aan armen, nek en schouders. Dat omvat veel meer dan een 'muisarm'. Door RSI kom je in de WAO RSI heeft het imago van een ziekte waarmee je in de WAO komt; dat beeld is onjuist. Hoewel RSI-klachten vaak voorkomen en RSI zelfs de meest gemelde beroepsziekte is, is slechts 3% van de totale WAO-instroom het gevolg van RSI. De meeste klachten zijn gelukkig geen aanleiding tot langdurig ziekteverzuim. Slechts 1 op de 100 mensen met RSI-klachten verzuimt meer dan drie maanden. Degenen die in de WAO komen gebruiken die tijd doorgaans om hard verder te werken aan hun herstel. De praktijk wijst uit dat op termijn een belangrijk deel weer terug komt op de arbeidsmarkt.
5 Als je eenmaal RSI hebt, kom je er nooit meer vanaf Gelukkig kunnen RSI-klachten ook overgaan. Zelfs mensen die de hele dag pijn hebben bij dagelijkse handelingen als een kopje vasthouden of haren kammen, kunnen weer terugkomen op het niveau van beginnende klachten en dan volledig herstellen. Het is dus een misverstand dat beginnende RSI automatisch uitmondt in een chronische RSI. Het is wel belangrijk om bij beginnende klachten meteen alert te reageren: meer pauzes op het werk, afwisselender werk, betere houding en/of werkplek, zo mogelijk minder stress. Bezoek in een vroeg stadium de huisarts, bedrijfsarts of arbo-arts voor adviezen en behandeling (meestal krijg je een verwijzing naar een fysiotherapeut of oefentherapeut Mensendieck). Mij overkomt dat niet, ik krijg geen RSI Als in Nederland 3,2 miljoen werkenden RSI-klachten hebben, waarom zou jij het dan niet kunnen krijgen? Veel RSI-patiënten hebben óók aangenomen dat zij geen RSI zouden krijgen en zijn doorgegaan met langdurig computer- of ander werk, zonder voldoende pauzes, zonder ergonomische maatregelen (goede werkplek) en met te veel ongezonde stress. Totdat zij de pijn niet meer konden negeren en wel moesten stoppen met werken, vaak voor langere tijd. Neem daarom bijtijds je maatregelen en negeer de signalen (pijn in armen, nek en schouders) niet. (bron RSI-patiëntenvereniging) De Invloed van stress op onze spieren Een van de meest kenmerkende symptomen van stress is chronische spanning in onze spieren. Deze constante spierspanning, ook terwijl men slaapt, veroorzaakt enorme krachten op onze spieren en pezen die hun aanhechting hebben aan het skelet. Juist op die plaatsen kunnen dan pijnplekken en houdingsafwijkingen ontstaan. Door deze spanning kan de doorbloeding van de spieren met 80% afnemen,dat wil zeggen dat de spieren nog maar 1/5 van de normale hoeveelheid zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Tegelijkertijd kunnen de afvalstoffen die in het spierweefsel ontstaan door deze verminderde doorbloeding niet goed worden afgevoerd. Deze opeenhoping van afvalstoffen veroorzaken pijnklachten en daardoor weer meer spanning in het lichaam. Dit kunnen de eerste signalen van RSI zijn. Neemt u deze pijnsignalen vooral serieus voordat ze verder toenemen. In de praktijk blijkt dat juist hoge spanning in het spierweefsel bewegingsklachten kunnen veroorzaken van de wervelkolom. Dit komt door verkleving van het bindweefsel. Daardoor heeft een spier of spiergroep geen optimale ruimte meer om aan te spannen of te ontspannen en kan het bewegingspatroon verder uit balans raken. Tevens kan er asymmetrie ontstaan, met als gevolg dat er
6 wederom spanningsvelden ontstaan en de bloedvoorziening nog verder stagneert. Als de spieren daarnaast langdurig licht en repeterend werk moeten verrichten, zodat telkens een klein gedeelte van dezelfde spier(en) wordt geactiveerd, kunnen de betrokken spiercellen fors overbelast en beschadigd raken. Er ontstaat een vicieuze cirkel van klachten. Belangrijk is te beseffen dat chronische spanning in onze spieren niet een geïsoleerd verschijnsel is, maar ondermeer samenhangt met een hoge concentratie van allerlei chemische stoffen in ons bloed en weefsel. Een langdurig teveel van deze stoffen in ons lichaam heeft niet alleen nadelige effecten op bijv. spieren, pezen en bindweefsel, maar ook op onze psyche. Risicofactoren RSI wordt altijd door meerdere factoren veroorzaakt. De combinatie van risicofactoren kan echter voor iedereen weer anders zijn. Daarom is het van belang dat iedereen zich bewust wordt van zijn/haar persoonlijke risico's. In het algemeen geldt dat fysieke risicofactoren worden gezien als primaire factoren voor RSI. Andere factoren kunnen doorslaggevend zijn voor het krijgen van RSI, RSI bevorderen, RSI versterken of zorgen voor instandhouding hiervan. De risicofactoren worden verdeeld in drie groepen: Persoonsgebonden factoren Het is bekend dat RSI vaker voorkomt bij vrouwen en jongeren. Verder zijn er de volgende persoonsgebonden factoren die invloed hebben op het krijgen van RSI: lichaamsbouw verminderde conditie hypermobiliteit plichtsgetrouwheid hoge eisen stellen aan werk gemotiveerdheid.
7 Omgevingsgebonden factoren Een goede werkomgeving is van belang voor prettig en gezond werken. Ongunstige omstandigheden als bijvoorbeeld teveel zonlicht, overdaad aan geluid, koude, tocht of het gebruik van slecht functionerende apparatuur hebben invloed op de houding. Een gespannen of verkrampte houding leidt simpelweg tot een verminderde doorbloeding. Andere factoren in de arbeidsomgeving zijn: samenwerking met collega s kwaliteit van leiding/management teveel of gebrek aan sociale contacten bedrijfscultuur weinig autonomie (zeggenschap) over het werk werkstress (deadlines) hoog werktempo door te hoge werkdruk hoge werkbelasting en daardoor hoge mentale eisen RSI wordt altijd door meerdere factoren veroorzaakt. De combinatie van risicofactoren kan echter voor iedereen weer anders zijn. Daarom is het van belang dat iedereen zich bewust wordt van zijn/haar persoonlijke risico's. In het algemeen geldt dat fysieke risicofactoren worden gezien als primaire factoren voor RSI. Andere factoren kunnen doorslaggevend zijn voor het krijgen van RSI, RSI bevorderen, RSI versterken of zorgen voor instandhouding hiervan. De risicofactoren worden verdeeld in drie groepen: Activiteitgebonden factoren Het is bekend dat een kortdurende, hoge belasting van bijvoorbeeld enkele maanden sneller tot klachten leidt dan een langdurige, lage belasting. Ook het aantal werkuren per week is van invloed: wie 20 tot 34 uur werkt, heeft 1,5 maal zo grote kans op RSI dan wie minder dan 20 uur per week werkt. Wie langer dan 35 uur werkt heeft een bijna tweemaal zo grote kans. Verder is bekend dat telewerken een verhoogd risico met zich meebrengt (door vaker laptop gebruik of langer doorwerken). Ook lopen uitzendmedewerkers en medewerkers met een tijdelijk contract meer risico. Activiteitgebonden factoren die de kans op RSI verhogen zijn: precisie bewegingen eenzijdige bewegingen
8 statische houding (langdurig in één houding werken) werken in een ongemakkelijke houding trillingen activiteiten waarbij veel kracht nodig is gebrek aan afwisseling met andere activiteiten. Test je eigen risico op RSI Wat is jouw zwakke plek als het gaat om RSI-risico's? Een antwoord krijg je na het doorlopen van de zeven testen van het Bureau Beroepsziekten van de FNV. Hiermee kun je nagaan waar je individuele risico's op RSI liggen. In het bijzonder beeldschermwerkers krijgen zo een goed beeld van hun zwakke plekken. In de testen komen aan de orde: werkdruk werktijden en pauzes beeldscherm toetsenbord en muis stoel, bureau en accessoires verlichting, geluid en klimaat hoge werkbelasting en daardoor hoge mentale eisen. zithouding en werktechniek thuissituatie Iedere test wordt afgesloten met een beoordeling. Vul alle testen in en je krijgt een totaal aan scores. Ga naar Preventieve tips bij werk Zo langzamerhand kent iedereen wel iemand die getroffen is door RSI. De belangstelling voor preventieve maatregelen onder werkgevers en werknemers is dan ook groot. Er zijn verschillende invalshoeken om het risico op RSI door werkgerelateerde factoren te verminderen. Eigenlijk draait het vooral om inzicht in een gezonde manier van werken. Uiteraard is gezond werken een verantwoordelijkheid van zowel werkgever als werknemer. Op deze pagina lees je een aantal handige tips met als rode draad: verminderen van repeterende handelingen, toepassen van korte en lange pauzes en meer beweging door meer afwisseling. Hoewel er in elke sector weer andere preventieve maatregelen nodig zijn om RSI te voorkomen, zijn veel voorwaarden voor gezond werken in
9 de meeste beroepen van toepassing. Wil je meer weten over RSI-preventie in jouw sector, vraag je werkgever naar informatie. Ook kun je vragen naar het opzetten van een RSI-preventiebeleid binnen jouw bedrijf. Lees de aanbevelingen en de brochures 'Goed ingericht aan het werk' van het Centrum GBW. Het 5xW-model: Werktaken: zorg voor afwisseling Werktijden: pauzes: grote, kleine en micropauzes Werkdruk: prioriteiten stellen Werkplek: een ergonomische werkomgeving Werkhouding: voorwaarden voor gezond werk Slaaphouding Een onderbelicht aspect van RSI is de slaaphouding. Indien de statische duurbelasting overdag haar tol eist voor t.a.v. het collagene bindweefsel, is het zaak om dit 's nachts zoveel mogelijk te laten herstellen. Er dient dan wel een slaaphouding te worden gekozen waarbij niet opnieuw statische trekspanning op het bindweefsel ontstaat. Bij het liggen op de buik, ligt de nek gedraaid en wordt het bindweefsel in kapsels en ligamenten van de nekwervelkolom belast. Deze moeten juist ontspannen. In de stabiele zijligging, een veel-voorkomende slaaphouding, dreigt overbelasting van bindweefsel en spieren. Door het afhangen van de bovenste arm en schouder ontstaat spanning in het gebied tussen de schouderbladen. In de nek ontstaat spanning doordat de romp half naar voren rolt, maar het hoofd parallel op het kussen blijft rusten. Het gebruik van een Indonesische goeling, in Nederland verkrijgbaar onder de naam 'Sleepmate', kan zorgdragen voor een collageen ontlastende slaaphouding. Door het gebruik van een sleepmate ontstaat op eenvoudige wijze een slaaphouding die niet collageen belastend is. De sleepmate is een rolvormig
10 kussen dat comfortabel tussen de knieën en tussen de armen kan worden geplaatst. Heel belangrijk is alert te blijven, bedenk dat ook andere houdingen collageen belastend kunnen zijn, zoals het hangen op de bank, het kijken naar tv, of bij het lezen van een boek. Hobby's zoals puzzelen, internetten en wielrennen (nek langdurig gestrekt) vormen een andere categorie die het collagene systeem belasten. Juist vanwege het feit dat de term RSI inmiddels goed is ingeburgerd als beroepsziekte bestaat het risico dat men, op zich ook terecht, vrij snel kijkt naar werkgebonden risicofactoren van RSI, maar dat de overige risicofactoren worden vergeten. Een 24-uurs aanpak is gewenst om de basis te leggen voor herstel van die vormen van RSI waarbij collageenbelasting een rol speelt. Op onderstaande sites staat veel relevante informatie voor mensen die belangstelling hebben een ook een pauze programma WORKPACE
RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers
RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen
Nadere informatieHogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!
Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om
Nadere informatieINFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN
INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel
Nadere informatieAspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1
Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar
Nadere informatieRSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot:
studenten FEW RSI in relatie tot: Werkwijze Werkplekinrichting Werkorganisatie: werktaken werktijden werkdruk dienst Arbo en Milieu VU 2003, Isabel Priesman Inleiding toename beeldschermwerk studenten.
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor leidinggevenden) Brochure voor leidinggevenden over de gezondheidsrisico s van beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond werken
Nadere informatieAdviezen bij KANS/rsi
Adviezen bij KANS/rsi U bent momenteel in behandeling wegens klachten aan arm, nek en schouders. Dit wordt ook wel KANS/rsi genoemd. Het begrip RSI (Repetitive Strain Injury) heeft in de praktijk een groot
Nadere informatieKlachten Arm Nek én Schouders. WGH Oerlemans Neuroloog Meander Medisch Centrum
Klachten Arm Nek én Schouders WGH Oerlemans Neuroloog Meander Medisch Centrum TOELICHTING Neuroloog in Meander Medisch Centrum Amersfoort Lid Werkgroep Pijn NVN Bestuurslid Nederlandse Vereniging voor
Nadere informatieWat is er aan de hand?
Wat is er aan de hand? Hieronder staan allerlei praktijksituaties die op jou van toepassing kunnen zijn. Herken je hier iets van? Als je op de items klikt, krijg je als advies welke oplossingen uit de
Nadere informatieArbo- en Milieudienst
Arbo- en Milieudienst KANS B.Groenenberg, bedrijfsarts 19 november 2013 1 KANS - Wat is KANS? - Welke factoren kunnen KANS veroorzaken? - Wat kan de medewerker doen bij KANS? - Wat kan de PAM doen bij
Nadere informatieRSI IN DE INDUSTRIE INHOUDSOPGAVE. RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman. Uitgave juni 2011
RSI IN DE INDUSTRIE RSI is meer dan een muisarm... Auteurs: Liesbeth Kluyver/ Margreet Pasman Inleiding Wat is RSI? Hoe ontstaat RSI? RSI-klachten: verschillende fasen Is RSI een beroepsziekte? RSI-behandelingen
Nadere informatieGezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders
Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Inhoud Pagina Wat is RSI of CANS? 3 Wat zijn de oorzaken van CANS/RSI? 4 Samen CANS voorkomen 4 Werktaken,
Nadere informatieKANS door beeldschermwerk
Voorkomen is beter dan genezen KANS door beeldschermwerk Erasmus Universiteit Rotterdam Risicofactoren Wat kun je er aan doen? Verschillende factoren spelen een rol bij de kans op het ontwikkelen van klachten.
Nadere informatieTips voor de beeldschermwerkplek
Tips voor de beeldschermwerkplek 1. Werkplek De juiste stoelinstelling Bij een goede stoelhoogte moeten uw voeten plat op de grond kunnen staan en de bovenbenen horizontaal blijven. Kan er nog een vuist
Nadere informatieBEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt
BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf
Nadere informatieVoorkomen is nog altijd beter dan.
Voorkomen is nog altijd beter dan. Colofon Auteur Erwin Napjus Human-Invest B.V. Loosdrecht/ Oktober 2012 Inleiding Een gezonde en veilige werkomgeving is belangrijk. Voor uw medewerkers, maar ook voor
Nadere informatiePauzes als noodzakelijk onderdeel van gezond werken
Pauzes als noodzakelijk onderdeel van gezond werken Situering Om jezelf emotioneel, mentaal en lichamelijk op te laden, is het niet direct nodig om een vakantie te boeken! Je kunt stress-gerelateerde problemen
Nadere informatieFNV Arbokaart RSI. Wat vindt FNV Bondgenoten?
FNV Arbokaart RSI RSI staat voor Repetititive Strain Injury. RSI is een verzamelnaam voor lichamelijke klachten die voorkomen in: bovenrug nek- en schoudergebied armen ellebogen polsen handen en vingers.
Nadere informatie1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal
1.10 Computeropstelling veilig gebruik in het leslokaal Werkwinkel info : Doelgroep : PA, TA, leerkrachten, directies Duurtijd : +/- 75 minuten Omschrijving : Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd
Nadere informatieGezond werken met computers
Gezond werken met computers Gezond werken met je computer Iedereen heeft wel eens een stijve nek of schouders, pijnlijke polsen of vermoeide ogen na een dag werken achter te computer. Vaak gaan die klachten
Nadere informatieDry Needling. Informatie voor patiënten
Dry Needling Informatie voor patiënten Wat is dry needling? Dry needling is een nieuwe behandelmethode van de fysiotherapeut. Door middel van een speciale techniek worden spieren aangeprikt en raken op
Nadere informatieBASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren.
WAT IS HET PROBLEEM? Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd in het dagelijks leven en worden alsmaar belangrijker, ook in het onderwijs. In deze sessie wordt het gebruik van ICT-materiaal
Nadere informatieSubject: Taak 1.2.20
Taak 1.2.20 Tutor : vd Biggelaar Mentor : vd Biggelaar Klas : MT1A Gemaakt door : Tommy & Paul van der Linden 1 Inhoud! Taak 1.2.20 Inhoud!... 2 Inleiding... 3 Trekken en Duwen... 4 Tillen... 4 Zitten...
Nadere informatieVragenlijst Beeldschermwerk
dienst Arbo en Milieu Vragenlijst Beeldschermwerk vrije Universiteit amsterdam INLEIDING AANVULLENDE VRAGEN Om voor uzelf een indruk te krijgen van mogelijke knelpunten in uw eigen werksituatie kunt u
Nadere informatieBOEKJE. Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen
DOE BOEKJE Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen Armheffing Het werken met de handen boven schouderhoogte noemen we
Nadere informatieLage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl
Lage rugklachten Introductie De lage rug is het gebied ter hoogte van de onderste 5 lendenwervels (lumbale wervels) en de overgang met het heiligbeen (lumbo-sacrale overgang). De lendenwervelkolom bestaat
Nadere informatieInformatiemateriaal ergonomie
H6 Informatiemateriaal HSEQ Blijf alert tijdens het werk. Bij twijfel: stel je vraag, begin niet of leg het werk stil! Sinds de eerste succesvolle boring op het Nederlands continentaal plat in 1970, is
Nadere informatieDé VCA-specialist van Zuid-Nederland
Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door
Nadere informatiePijnrevalidatie. Orbis Revalidatie
Pijnrevalidatie Orbis Revalidatie Inleiding U hebt al langere tijd last van pijn in uw houdings- en bewegingsapparaat, oftewel in uw spieren, pezen, botten of gewrichten. Er is sprake van lichamelijke
Nadere informatieWat is het beste ergonomische toetsenbord?
Wat is het beste ergonomische toetsenbord? 2018 Wat is het beste ergonomische toetsenbord? Een whitepaper die duidelijk probeert te maken waar je op moet letten bij het keizen van een ergonmisch toetsenbord
Nadere informatieVRAGENLIJST: RSI bij beeldschermwerk
VRAGENLIJST: RSI bij beeldschermwerk Vragenlijst RSI bij beeldschermwerk. Deze vragenlijst biedt u de mogelijkheid om in te kunnen schatten met welke risico s u zelf rekening moet houden. Het invullen
Nadere informatiewww.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker
Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek zo instellen dat je gezondheidsklachten zoveel
Nadere informatie- 1 - Informatie over veilig werken met de PC
- 1 - Informatie over veilig werken met de PC Veilig werken met de computer Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen die op kantoor werkt te maken met computers. Zit jij ook regelmatig achter een toetsenbord,
Nadere informatieKANSloos. Geef KANS geen kans! Voorlichtingsboekje voor studenten
KANSloos Het voorlichtingsboekje KANSloos is een onderdeel van het voorlichtingsprogramma Geef KANS geen kans! Geproduceerd door: E. van de Laar L. Peeters K. van Soldt P. Swanenberg In opdracht van Fontys
Nadere informatieChecklist werkplekinstelling voor de werknemer
Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek
Nadere informatieinformatie voor ouders over beeldschermgebruik van jongeren www.playpauzestop.be laat jouw beeldscherm sporen na? informatie voor ouders
VEILIGHEIDSINSTITUUT Boomgaardstraat 22 2600 Berchem T +32 3 203 42 00 informatie voor ouders over beeldschermgebruik van jongeren www.playpauzestop.be 1 V.U. Gert Van Daele, projectcoördinator, Boomgaardstraat
Nadere informatie7,7. Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1908 woorden 21 februari 2003 7,7 55 keer beoordeeld Vak Biologie Ontstaan van RSI RSI is een afkorting van de engelse term: repetitive strain injury. RSI valt onder te verdelen
Nadere informatieAfbeelding 1: Maximaal naar binnen draaien terwijl de armen in de zij gehouden worden
Beeldschermwerk stelt specifieke eisen aan armleggers De standaard armleggers van bureaustoelen voldoen niet tijdens beeldschermwerk, een visie voor het herontwerp van de armlegger. In het eerste artikel
Nadere informatieGeen pijn in hand, arm, nek of schouder die een relatie met het werk heeft.
VOORKOM RSI / KANS! WAT IS RSI/ KANS? RSI is de verzamelterm voor allerlei aandoeningen en/of pijnklachten in de nek, schouders, armen, polsen en/of handen als gevolg van chronische overbelasting. Letterlijk
Nadere informatieWij hebben oog voor uw rug!
Wij hebben oog voor uw rug! Het dragen van een bril is door de enorme verscheidenheid aan monturen geen noodzakelijk kwaad meer. De brildrager van deze tijd heeft gemiddeld twee of meerdere monturen, die
Nadere informatiedienst Arbo en Milieu RSI preventie vrije Universiteit amsterdam
dienst Arbo en Milieu RSI preventie vrije Universiteit amsterdam Inhoudsopgave RSI: klachten en werkomstandigheden RSI: klachten en werkomstandigheden 3 Wat is RSI? 3 Hoe ontstaat RSI? 4 Hoe kunt u RSI
Nadere informatieGoed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen
Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 1. Inleiding 3 2 Gezondheidsrisico s door beeldschermwerk 3 2.1 Welke risico s
Nadere informatieTriggerpoint-zelfbehandeling. een instrument voor zelfbehandeling bij. gezondheidsklachten. Sprekers: Rob Beenker en Hanneke Heij
Een kennismaking met Triggerpoint-zelfbehandeling een instrument voor zelfbehandeling bij gezondheidsklachten Sprekers: Rob Beenker en Hanneke Heij 27 november 2010 Utrecht 1 Vandaag... vertel ik mijn
Nadere informatieChecklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s beeldschermwerk voor individuele werknemers
Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door RSI of werkdruk. U kunt de hele checklist invullen of volstaan met enkele onderdelen. U krijgt echter
Nadere informatieKantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek.
Afstand Monitor Stel de monitor direct voor je op. Strek je arm uit naar de monitor. Plaats de monitor ter hoogte van het punt waar je knokkels zich nu bevinden. Je moet de tekst op de monitor duidelijk
Nadere informatiePijnrevalidatie. Zuyderland Revalidatie
Pijnrevalidatie Bezoekadres Zuyderland Revalidatie Meldpunt: West 07 Dr. H. van der Hoffplein 1 6162 BG Sittard-Geleen Telefoon: 088-459 9718 Zuyderland Revalidatie Postadres Zuyderland Revalidatie Postbus
Nadere informatieChecklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten
Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten vhp ergonomie Huygensstraat 13a 2515 BD s-gravenhage t 070 389 2010 e info@vhp-ergonomie.nl i www.vhp-ergonomie.nl 1 Blok 1: klachten 1
Nadere informatieT:+32(0)3 230 19 75 www.esdproducts.eu - info@esdproducts.eu F:+32(0)3 230 19 78. nr. 06 2004 Beeld: Frog design, Hedel
50 Beeld: Frog design, Hedel De juiste bureaustoel Wat is een HUGO BOS Fysiotherapeut en manager ergonomie bij ErgoQuality Foundation, hugo.bos@ergoquality.org. Moeten de armen tijdens beeldschermwerk
Nadere informatieStafpersoneel / leidinggevenden / technici
Stafpersoneel / leidinggevenden / technici Onder stafpersoneel / leidinggevenden / technici (hierna stafpersoneel) vallen meerdere beroepen. Veel administratief, calculatie- en voorbereidend werk is geautomatiseerd.
Nadere informatieOverbelastingsletsels. Informatie en tips voor werknemers
WN Overbelastingsletsels Informatie en tips voor werknemers Overbelastingsletsels 1 23 Meerdere oorzaken, vaak werkgebonden Risicofactoren Klachten en letsels 4 5 Preventie: beter voorkomen dan genezen
Nadere informatieChecklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers
Bijlage 1 Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door beeldschermwerk of werkdruk. U kunt de
Nadere informatieComputerwerk brengt gezondheidsrisico s met zich mee. Die risico s hebben concreet betrekking op:
Arborisico s bij werken met tablet en smartphone Computerwerk brengt gezondheidsrisico s met zich mee. Die risico s hebben concreet betrekking op: 1. de ogen, want we moeten kijken naar een beeldscherm;
Nadere informatieBelangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint:
Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Rek/Strek oefeningen mogen nooit pijn veroorzaken. Mocht u pijn krijgen stop dan onmiddellijk met de oefening. Het is belangrijk om de rek niet
Nadere informatieChecklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s
Checklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s Door het beantwoorden van de vragen uit deze checklist krijgt u een indicatie of in uw werksituatie risico s zijn op gezondheidsproblemen door RSI
Nadere informatieRegistratie-richtlijnen D001 WERKGERELATEERDE AANDOENINGEN VAN DE BOVENSTE EXTREMITEIT
WERKGERELATEERDE AANDOENINGEN VAN DE BOVENSTE EXTREMITEIT (Inclusief 506.21: Ontstekingen door overmatige inspanning van peesscheden; 506.22: Ontstekingen door overmatige inspanning van het weefsel van
Nadere informatieLage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit,
Lage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit, Wat is lage rugpijn? Lage rugpijn zit onderin de rug. Soms straalt de pijn uit naar de billen of naar een of beide bovenbenen. De pijn kan plotseling
Nadere informatieFunctioneel Welzijn. Nek, schouders en pols
Functioneel Welzijn Nek, schouders en pols 1 Definitie en structuur van de nek Je nek (cervicale wervelkolom) bestaat uit 7 wervels en strekt zich van de schedel tot het bovenlichaam. 2 Oorzaken van nekpijn
Nadere informatieIn enkele stappen naar een ergonomisch verantwoorde werkplek.
Ergonomie In enkele stappen naar een ergonomisch verantwoorde werkplek. 1. Dynamisch zitten Om de tussenwervelschijven maar ook rug en beenspieren en hoe vreemd het moge klinken, ook de hersenen bij het
Nadere informatieHernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis
Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Inleiding U bent patiënt op de afdeling neurologie van het IJsselland Ziekenhuis. Er
Nadere informatieDe schouder. Anatomie De schouder bestaat uit 3 botstukken: - het schouderblad met de schouderkom - de bovenarm met schouderkop - het sleutelbeen
De schouder De schouder is een relatief complex gewricht. De vorm van het gewricht laat het toe om onze arm in alle richtingen te bewegen. Zolang alle componenten normaal functioneren kan de schouder perfect
Nadere informatieDit doe je zelf tegen stress. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress
Dit doe je zelf tegen stress Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Pak stress op tijd aan 4 - Herken eerst wanneer stress ongezond wordt - Tips
Nadere informatieLumbosacraal pseudoradiculair syndroom
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Neurologie Lumbosacraal pseudoradiculair syndroom 1 De neuroloog heeft geconstateerd dat er bij u sprake is van een lumbosacraal
Nadere informatieChecklist RSI-preventiebeleid
Checklist RSI-preventiebeleid Onderwerp Informatie/ knelpunt? Prioriteit Inzicht 1. Verzuimgegevens Wat is het verzuimpercentage in uw organisatie? Hebt u inzicht in de verzuimoorzaken? Zo ja, is bekend
Nadere informatieOok zo n gezonde. beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek
Ook zo n gezonde beeldschermwerker? dé arbo- en verzuimspecialisten in transport en logistiek Test: zit jij goed achter je beeldscherm? JA NEE 1. Zijn je bovenbenen horizontaal? n n 2. Staan je beide voeten
Nadere informatieBEELDSCHERMWERK. 1. Inleiding
BEELDSCHERMWERK Achtereenvolgens worden besproken: 1. Inleiding 2. Fasen bij het ontstaan van RSI 3. Opstapeling van factoren 4. Inrichting en instelling van de beeldschermwerkplek 5. Praktische regels
Nadere informatiePATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie
PATIËNTENINFO Nekbrochure Rugschool Fysische geneeskunde - Ergotherapie Beste patiënt Welkom op de dienst fysische geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. In deze brochure vindt u enkele
Nadere informatieHandreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening
Handreiking werknemer Aan het werk blijven met een chronische aandoening Eén op de drie mensen krijgt te maken met een chronische aandoening. Werken met een chronische aandoening is goed mogelijk. Vaak
Nadere informatieniveau 2, 3, 4 thema 5.4
Ergonomie niveau 2, 3, 4 thema 5.4 Bedrijfscultuur Arbeidsomstandigheden Wat staat er in de Arbowet? Zitten, staan en tillen RSI Bedrijfscultuur Veel mensen hebben hun eigen werk en werken op een bepaalde
Nadere informatiejouw gezondheid telt! Zwangerschap HAIRDRESSER
HEALTHY jouw gezondheid telt! Zwangerschap HAIRDRESSER Zwangerschap Zwangerschap is een heugelijk feit voor de medewerkster. De werkgever is verplicht om de gezondheid van de medewerkster en haar (ongeboren)
Nadere informatieINFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE BIJ: DE KITESURF ELLEBOOG
INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE BIJ: DE KITESURF ELLEBOOG ELLEBOOG KLACHTEN EN KITESURFEN ELLEBOOGKLACHTEN BIJ KITESURFEN Kitesurfen is een sport waarbij veel blessures voorkomen. Zo komen binnen het kitesurfen
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
Nadere informatieRepeterende handelingen en werkhouding
Interne instructie Arbeidsinspectie Repeterende handelingen en werkhouding INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie repeterende handelingen en werkhouding 2.3 Inspectie
Nadere informatieHieronder staat aangegeven wie er aan het onderzoek hebben meegedaan. Faculteit:95 Sophia:28 Overig (DDHK,Nieuw Hoboken, Woudestein): 41
Beste (oud)deelnemer van het RSI-onderzoek, In deze rapportage willen we u op de hoogte brengen van de resultaten van het RSI-onderzoek. Hieronder vindt u informatie over de gegevens die wij verzameld
Nadere informatieKlachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers:
Klachten aan arm, nek en schouder bij computergebruikers: Grotendeels onbegrepen fenomeen dat tussen de oren zit Stefan IJmker Body@Work TNO-VUmc ErgoDirect Telegraaf 02-07-08 Reactie RSI-patiëntenvereniging
Nadere informatieWat het beste bij je past, werkt het best.
Wat het beste bij je past, werkt het best. Als pijn je leven dwarszit, dan is pijnrevalidatie het overwegen waard. Het maakt vloeibaar wat vast zit. Zo krijg je energie voor de dingen die je wilt doen.
Nadere informatieWat het beste bij je past, werkt het best. Pijnrevalidatie
Pijnrevalidatie Wat het beste bij je past, werkt het best. Als pijn je leven dwarszit, dan is pijnrevalidatie het overwegen waard. Het maakt vloeibaar wat vast zit. Zo krijg je energie voor de dingen die
Nadere informatiePersonalia. J. Kapitein, Van etiket naar diagnose, DOI 10.1007/978-90-368-0653-4, 2014 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV
117 Personalia J. Kapitein, Van etiket naar diagnose, DOI 10.1007/978-90-368-0653-4, 2014 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV 118 Personalia Dit boek is het resultaat van het wederzijdse
Nadere informatieVoorkom RSI /CANS! Voor al deze genoemde beroepen geldt:
Voorkom RSI /CANS! Inleiding Repeterend werk wordt vaak geassocieerd met werken achter de computer. En dat is ook terecht. In Nederland wordt veel gewerkt met beeldschermen, toetsenborden en muizen. Meer
Nadere informatieInleiding. Reumatische ziekten
De reumatoloog Inleiding Ieder jaar bezoekt een groot aantal mensen de huisarts met klachten van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren, pezen en botten). Vaak is de huisarts in staat de diagnose
Nadere informatieNekklachten. www.fysiotherapie4all.nl info@fysiotherapie4all 076-5657133
Nekklachten De nek De nek bestaat uit zeven wervels: C1 t/m C7. Dit wordt ook wel de cervicale wervelkolom genoemd. Het hoofd rust met de schedel op de eerste halswervel: de atlas. De tweede halswervel
Nadere informatieCOMPUTERWERK. Multidisciplinaire Richtlijn NVAB. Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL
COMPUTERWERK Multidisciplinaire Richtlijn NVAB Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL PROGRAMMA Begripsbepaling computerwerk Uitgangspunten en doel Inhoud richtlijn Behandeling vragen
Nadere informatieReader over RSI en Beeldschermwerk
Reader over RSI en Beeldschermwerk Frits Niemans Fysiotherapeut Studenten Sport Centrum Voorwoord Een integrale aanpak De Technische Universiteit Eindhoven kiest bij het voorkomen en terugdringen van RSIklachten
Nadere informatieVeilig en gezond werken. Ook zo n gezonde beeldschermwerker?
Veilig en gezond werken Ook zo n gezonde beeldschermwerker? Test: zit jij goed achter je beeldscherm? Ja Nee Zijn je bovenbenen horizontaal? Staan je beide voeten plat op de grond? Is de hoek tussen je
Nadere informatieStafpersoneel/ leidinggevenden/ technici
Stafpersoneel/ leidinggevenden/ technici Onder stafpersoneel / leidinggevenden / technici (hierna stafpersoneel) vallen meerdere beroepen. Veel administratief, calculatie- en voorbereidend werk is geautomatiseerd.
Nadere informatieInventarisatie behoeften van
Inventarisatie behoeften van werkenden met een chronisch ziekte overzicht behoeften In dit deel van het onderzoek brengen we de behoefte aan praktische ondersteuning in kaart van werkenden met een chronische
Nadere informatieOok zo n gezonde. beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid
Ook zo n gezonde beeldschermwerker? dé specialist in arbeid en gezondheid Test: zit jij goed achter je beeldscherm? 1. Zijn je bovenbenen horizontaal? JA NEE 2. Staan je beide voeten plat op de grond?
Nadere informatiejouw gezondheid telt! Ziekteverzuim HAIRDRESSER
HEALTHY jouw gezondheid telt! Ziekteverzuim HAIRDRESSER Ziekteverzuim Ziekteverzuim komt altijd voor. Een hoog ziekteverzuim is een probleem. Hoog verzuim kan een financiële molensteen zijn en de teamsfeer
Nadere informatieBrochure voor de werkgever
Brochure voor de werkgever WG Inhoud Inleiding...3 1. Evaluatie...4 2. Individueel advies... 5 3. Doorverwijzing... 6 4. Groepsrapport... 6 5. Praktisch...7 2 Computers zijn niet meer weg te denken uit
Nadere informatieSpanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia
Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanningen in de hals, de schouders en het hoofd. De hoofdpijn is vaak
Nadere informatieFYSIEKE BELASTING BIJ MICROSCOOPWERK & PIPETTEREN
FYSIEKE BELASTING BIJ MICROSCOOPWERK & PIPETTEREN Microscoopwerk kan fysiek belastend zijn, waarbij vooral de nek en de schouders overbelast kunnen worden. Medewerkers die meer dan 1 uur per dag pipetteren
Nadere informatieNVAB Richtlijn Klachten aan Arm, Nek of Schouder. Werk en KANS. 11-5-2015 Hoge School Leiden. Dr. Leo. A.M. Elders
NVAB Richtlijn Klachten aan Arm, Nek of Schouder 1 11-5-2015 Hoge School Leiden Dr. Leo. A.M. Elders Werk en KANS Tel: 06-55741585 E-mail: info@nvka.nl Inhoud presentatie Schouderklachten /SAPS Epidemiologie
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim
Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS Inzicht in beloop van beperkingen en verzuim 28 februari 2015, Utrecht Anita Feleus Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam Samenwerking richtlijn
Nadere informatieOptimale instelling beeldschermwerkplek
Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1: STOEL INSTELLEN De stoel - hoogte Ga recht voor de stoel staan en stel de zitting vervolgens zo in dat deze vlak onder de knieschijf zit. Als het goed is
Nadere informatieWat is wijsheid bij een whiplash?
EM PL KN AA GF RW 20 1 EB 0 EX K EM NG Wat is wijsheid bij een whiplash? Tips om het herstel van een whiplash te bevorderen en verstandig te blijven bewegen Wat te doen bij whiplashklachten Een aanrijding
Nadere informatiePreventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer
Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk
Nadere informatieConservatieve behandeling van lage rugklachten
6074p ORT.039/1209.CV Zorgcommunicatie www.amphia.nl Conservatieve behandeling van lage rugklachten Wervelkolom Orthopedie Inleiding Deze folder geeft u meer informatie over uw lage rugklachten, welke
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Inhoudsopgave 3 Stap 1: Stoel instellen 3 Stap 2: Aan het bureau 4 Stap 3: Verfijnen 5 Stap 4: Houding 7 Ten slotte 7 2 Stap 1: Stoel instellen De stoel - hoogte
Nadere informatieConservatieve behandeling van lage rugklachten
Conservatieve behandeling van lage rugklachten Wervelkolom Orthopedie Inleiding Deze folder geeft u meer informatie over uw lage rugklachten, welke u met uw behandelend orthopeed besproken heeft. Anatomie
Nadere informatieMensendieck en Mc Kenzie praktijk Wierden en Markelo
Presentatie door Elvira van Daal Mensendieck en Mc Kenzie praktijk Wierden en Markelo Wat is McKenzie therapie? Robin McKenzie is een fysiotherapeut uit Nieuw- Zeeland. Zijn therapie wordt wereldwijd
Nadere informatie