Scriptie Geschiedenis In hoeverre is de Beltkorenmolen van Nuth een monument te noemen?

Transcriptie

1 Scriptie Geschiedenis In hoeverre is de Beltkorenmolen van Nuth een monument te noemen? Scriptie door een scholier 3882 woorden 16 juli ,4 37 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Een woord vooraf... Deze scriptie schrijf ik over de Beltkorenmolen van Nuth. Hierover zijn vele vragen te verzinnen, maar als hoofdvraag heb ik de volgende vraag gekozen: In hoeverre is de beltkorenmolen van Nuth een monument te noemen? Dit zal ik aan de hand van een deelvragen proberen op te bouwen, o.a. door het ge-bouw door de geschiedenis te plaatsen. Daarbij probeer ik de volgende deelvragen te beantwoorden: 1. Hoe ziet de molen eruit? 2. Waarom is hij destijds gebouwd? 3. Hoe zijn zijn functies als korenmaler verloren gegaan? 4. Wat zijn nu zijn functies? 5. Is het daarom een monument te noemen? 6. Wat vindt men van de molen als monument? Hierbij zijn deze deelvragen weer op te delen in kleinere sub-deelvragen, maar deze noem ik hier nu niet. Uit iedere sub-deelvragen van een deelvraag probeer ik een antwoord samen te stellen op die deelvraag en uit alle antwoorden van de deelvra-gen een antwoord op de hoofdvraag, de conclusie die op het einde te vinden is. Ver-der is er de verplichte bronnenlijst op het einde en enkele foto s van de molen te vin-den in deze scriptie. Waarom heb ik voor dit onderwerp gekozen? Dat ik voor de molen van Nuth heb gekozen is van enkele factoren afhankelijk. Ten eerste moest de scriptie over iets regionaals gaan, dus het moest over iets in Zuid-Limburg gaan. Omdat ik uit Nuth kom, wilde ik dit laten zien door hierover een scrip-tie te houden. Daarna heb ik wat onderwerpen bedacht en daaruit de meest interes-sante uitgekozen. Na wat wegstrepen bleef de molen over. Daarna heb ik een hoofdvraag bedacht en de rest kwam vanzelf (met de nodige inspanning natuurlijk). Pagina 1 van 8

2 1. Hoe ziet de molen eruit? Waar staat de molen? De beltkorenmolen staat in Nuth. Dit is een gemeente in Zuid-Limburg met een groot aantal kerkdorpen en buurtschappen. De molen ligt echter in het dorp Nuth zelf, om precies te zijn op Hunnecum. Dit is een straat / gehucht die Nuth met Aalbeek / Huls-berg verbindt. Je kunt de molen als je van Hulsberg afkomt van de weg af zien aan de linkerkant, als je van het centrum van Nuth komt richting Hulsberg ligt het dus aan de rechterkant. Het ligt net even buiten het centrum en eromheen ligt boerenland en aan één kant dus het dorp zelf. Tegenover de molen ligt het bejaardenhuis Op d n Toren. Wat voor soort molen is het? Zoals ik al heb gezegd betreft het hier een beltkorenmolen. De meesten zal dit echter niets zeggen, dus enige uitleg is vereist. Er zijn verschillende soorten verschillende windmolens: Standaardmolen (standerdkast): dit is de eerste windmolen in ons land nabij Merum bij Roermond. Het heeft een zware, verticale, houten standaard waaromheen het gehele molenhuis draaibaar is. Deze standaard rust op houten balken en wordt verti-caal gehouden door vier dubbele stutten. Dit rust weer op de vier gemetselde voeten, die men de teerlingen of poeren noemt. Torenmolen: dit is een stenen molen met een vrijwel cilindrisch lichaam. Stellingmolen: dit is een stenen, hoog gebouwde molen om over de omgevende be-bouwing wind te kunnen vangen. Walmolen: dit is een molen op de wallen van oude vestingsteden. Grondzeiler: dit is een molen zonder verhoging op de begane grond gebouwd. Beltmolen (bergmolen): rondom deze molen is een kunstmatige heuvel (de belt), met aan voor- en achterkant open gedeelten, zodat paard en wagen het ondergedeelte konden in- en uitrijden voor aanvoer van graan en afvoer van meel. Verder kunnen deze molens voor verschillende doeleinden gebruikt worden, bijvoor-beeld industriemolens, korenmolens en poldermolens. Omdat ik het hier heb over een beltmolen en een korenmolen noemen we het een beltkorenmolen. Hoe werkt de molen? De molen zelf werd op de grond gebouwd, maar daaromheen werd een belt ge-bouwd, een ongeveer drie meter hoge aarden omwalling, begroeid met gras. Op de begane grond is de moleninrit, waar de paarden het graan kwamen brengen en het meel kwamen halen. Een trap omhoog en je bent op de eerste verdieping, die de maalzolder genoemd wordt. Dit is op gelijke hoogte als de belt en komt dus met twee deuren daar op uit. Op deze verdieping wordt het gemalen meel opgevangen in een zak onder de maal-bak. Hier kan de molenaar kijken of het meel fijn genoeg is en zo nodig de afstand tussen de twee molenstenen vergroten en verkleinen. Verder wordt hier graan en meel opgeslagen. Weer een trap omhoog en je bevindt je op de tweede verdieping, die de steenzolder wordt genoemd. Hier ligt een maalkoppel - twee molenstenen die tegen elkaar op liggen - in een houten kuip. Een zo n steen weegt ongeveer 1200 kg en zijn 1.50 m groot. De bovenste draait tijdens het malen rond over de Pagina 2 van 8

3 stilstaande onderste steen. Het graan komt via een schuddebak, die is aangesloten op de spil en dus ook windafhankelijk is, tussen de groeven van de molenstenen, waar het gemalen wordt en naar de buitenkanten wordt verdreven, waar alles wordt opgevangen. Nog een trap hoger ligt de derde verdieping, die de luizolder wordt genoemd. Hier bevindt zich de hijsinstallatie waarmee de zakken graan en meel omhoog worden gevoerd en die zowel handmatig als met windkracht bediend worden. Ga je nog een trap omhoog, dan ben je op de vierde verdieping, de kapzolder, waar de bovenas te zien is, de as waar de wieken aan hangen. Deze bovenas brengt via een kamwieloverbrenging, die bonkelaar genoemd wordt, de eikenhouten koningsspil aan, die de diverse werktuigen aandrijft (molenkoppel, schuddebak, hijsinstallatie). De wieken aan de buitenkant zijn elk 25 meter lang. Als de molen moet draaien wordt er een zeil ingehangen om meer wind op te vangen. Op de belt bevindt zich een kruibok met kruilier. Met deze lier kan de molenaar de wieken in de juiste wind-richting neerzetten, waarbij de kap en de balkconstructie (staart) meedraaien. Als hij goed staat wordt de staart goed vastgezet. De molen staat net buiten het centrum van Nuth en is een beltkorenmolen, een windmolen met een kunstmatige heuvel (belt). Hij bestaat uit vijf verdiepingen, op de begane grond wordt geladen en gelost, op de eerste verdieping wordt het meel op-gevangen, op de tweede verdieping wordt gemalen, op de derde verdieping bevindt zich de hijsinstallatie en op de vierde verdieping is de bovenas, waar de wieken aan vast zitten. Deze kunnen met kap en al door de krui gedraaid worden. 2. Waarom is hij destijds gebouwd? Wat was toen zijn hoofdfunctie? De hoofdfunctie van de molen voor de samenleving was het malen van graan. In de 17e eeuw reeds heeft men besloten dat één koppel stenen moest dienen om 1500 inwoners van meel te voorzien. Een redelijk groot dorp als Nuth kon er destijds dus wel een gebruiken. De eerste molenaar heeft hem natuurlijk uit economisch oogpunt gebouwd. Het vak als molenaar was toen nog een fulltimebaan. Het is een van de later gebouwde molens, de meeste molens zijn in het begin van de 19e eeuw gebouwd. De meeste molens waren in Nederland halverwege de 19e eeuw, toen er zo n molens in Nederland stonden. Had de molen nog meer functies behalve voor bemaling? De molen was behalve de gelegenheid om graan te malen ook een ontmoetings-plaats voor de Nuthse gemeenschap: het was een symbool voor de eenheid binnen de samenleving. Zo had bijna iedere (kerk)dorp een eigen molen. Iedereen kwam namelijk bij de molenaar over de vloer, dus wie wist er meer over de laatste nieuw-tjes dan de molenaar (en de pastoor). Zo hadden de molen en de kerk dus een gemeenschappelijke functie. De kerk was trouwens altijd een voorstander van de molen als symbool voor de samenleving. Ook de molentaal is kenmerkend voor een molen in een kleine dorpsgemeenschap. Met molentaal bedoel Pagina 3 van 8

4 ik dat de molenaar iets wil zeggen, aan een individu of aan de hele gemeenschap, door middel van de stand van de wieken, bij bijvoorbeeld een feest als vreugdeteken of bij een begrafenis als rouwteken. Waarom is hij per sé in Nuth gebouwd? Zoals al gezegd had bijna iedere redelijk grote dorpsgemeenschap een molen als maalvoorziening en als symbool voor de samenleving. In Nuth stond echter nog geen molen. De eerste molenaar, Henricus van Soest, kwam zelf uit Amstenrade (ge-meente Nuth) en vond het dus de hoogste tijd dat er ook een molen in Nuth kwam. Zo had hij ook geen concurrentie, hij kon slechts in een ander dorp een molen bou-wen als daar al een korenmolen stond. De plek in Nuth was nog vrij om te bouwen en het ligt iets boven het dorp, een plek waar het genoeg woei om de molen efficiënt te laten draaien. De molen is in eerste instantie gebouwd als maalvoorziening voor Nuth en als werk-plek voor de eerste molenaar. Verder is het een symbool voor de Nuthse gemeen-schap. In ieder redelijk groot dorp was wel een molen, dus vond Henricus van Soest, zelf ook uit Nuth, dat hij wel een molen in Nuth kon bouwen. 3. Hoe zijn zijn functies verloren gegaan? Waarom werden de windkorenmolens minder efficiënt? De concurrentie van de windkorenmolens begon al eind 19e eeuw, toen de molen van Nuth pas gebouwd werd. Deze concurrentie was er in de vorm van meelfabrie-ken. Uit het feit dat de molen toch gebouwd werd kun je afleiden dat dit geen sterke concurrentie was. De stoomlocomobielen (een stoommachine op wielen) was wei-nig geschikt en te duur voor een eenvoudige dorpskorenmolen. Rond de eeuwwisse-ling kwamen de benzine- en dieselmotoren. In het begin hadden ook de molenaars hier profijt van, hun werk werd hierdoor verlicht. Maar hierdoor kregen de windmo-lens weer nieuwe concurrentie; ze hielden wel nog het hoofd boven water. Toen echter vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog het platteland elektriciteit kreeg, was het snel gedaan met de windmolens. Later kwamen er co-operatieve maalderij-en die met zeer scherpe prijzen op de markt kwamen. De molenaars gingen nog harder werken, maar tijdens de economische crisis van de jaren 30 hadden de mo-lenaars het toch wel zwaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd er anders landbouw gepleegd, waaronder schaalvergroting. Hierdoor waren kleine molens niet meer effi-ciënt voor het malen van graan en vele molens kwamen stil te staan. Tegenwoordig wordt het graan gemalen met behulp van hamers. Verloor de molen ook zijn nevenfuncties? De molen heeft dus vanaf de jaren 30 zijn oorspronkelijke functie verloren. De meeste monumenten tellen dan helemaal niet meer mee, maar de windmolens in Nederland hadden toch een speciale waarde. Het bleef een symbool voor de hechte gemeenschap. Zijn nevenfuncties behield de molen dan ook, maar dan iets verscho-ven: waar het eerst een echte ontmoetingsplek was voor het dorp, is het nu een ge-bouw van trots geworden. Of dit echter reden genoeg is om de molen niet te slopen is maar de vraag, maar voorlopig bleef hij staan, weliswaar verwaarloosd, maar niemand durfde hem toch af te breken. Was er geen andere functie weggelegd voor de molen? Pagina 4 van 8

5 Om de toekomst van de molen te redden kun je denken over het opwekken van elektriciteit. Dit is in het Noorden van het land geprobeerd na de Tweede Wereldoor-log. Dit was een succesvolle proef gebleken. In 1952 is dan ook de Stichting Electri-citeitsopwekking door windmolens opgericht. Toen men tegen het einde van de jaren 50 de ervaringen in de praktijk wilde en kon brengen en er meerdere molens konden worden omgebouwd tot elektriciteitsopwekker kwam de opkomst van de aardolie en later het aardgas. Deze energiebronnen zijn goedkoper en efficiënter dan het opwek-ken van energie door windmolens, dus werden er geen hoge investeringen meer ge-daan in de kleinschalige energiewinning door windmolens, waardoor de toekomst van de molen toch wel verloren leek. Vanaf het einde van de 19e eeuw kwamen er stoommachines en later diesel- en benzinemotoren die de windkorenmolen beconcurreerden, maar deze waren niet sterk genoeg. De concurrentie werd echter te groot bij de opkomst van de elektrici-teit, toen er zeer efficiënte co-operatieve maalbedrijven kwamen. Zijn functie als symbool voor de samenleving bleef wel bespaard. Hij kon ook niet gebruikt worden als elektriciteitsopwekker, want door de komst van olie en gas was windenergie te duur. 4. Wat zijn nu zijn functies? Waarom draait de molen nog? De molen wordt draaiende gehouden door de vrijwillige molenaar, Jean Delbressine. Deze zou de molen natuurlijk niet draaiende houden als hij er geen plezier in beleef-de, het is dus zijn hobby. Bovendien kun je niet zomaar vrijwillig molenaar worden, je moet er een cursus voor doen en er een diploma voor behalen voordat je de molen mag laten draaien. Hij laat de molen twee keer per maand draaien, de eerste en de derde zaterdag van iedere maand. Op deze dagen doet hij niet alleen de kleine klusjes aan de molen, maar komen er ook bezoekers. Dit zijn er zo n 20 per dag. Verder zijn er nog twee speciale dagen: de Nationale Open Monumentendag en de Nationale Molendag. Op de Nationale Open Monumentendag zijn veel monumenten geopend en dit trekt extra bezoekers. In Nuth waren dit jaar behalve de molen ook het kasteel Wijnandsrade en de waterto-ren van Schimmert opengesteld. Op de Nationale Molendag, ingesteld in 1973, pro-beerde men zoveel mogelijk molens tegelijk te laten draaien. Dit was zo n succes dat het jaarlijks terugkeerde. Op beide dagen komen er zo n 300 tot 400 toeristen de molen bezoeken. Al met al komt dit neer op een totaal van 1000 tot 1200 bezoekers per jaar. Dit lijkt misschien niet zo veel, maar 1200 bezoekers op een dag of 25 is toch een gemid-delde van bijna 50 bezoekers per dag. Verder zijn er ook veel mensen die het leuk vinden als de molen draait, zonder dat ze molen zelf gaan bezoeken. Wat kost het? Als je aan de kosten denkt, moet je aan de restauratie, het onderhoud en de man-uren denken. Omdat het beroep van molenaar is uitgestorven is hier geen brood meer mee te verdienen, de manuren zijn dus al voor niks. Aan onderhoud is jaarlijks een kleine Fl ,- nodig om nieuwe zeilen in te kun-nen hangen, te kunnen verven, balken kunnen vervangen, kleine reparaties uitvoe-ren etc. Doordat de molen in de jaren 50 niet meer gebruikt werd, ging de toestand van de molen snel achteruit. Pagina 5 van 8

6 De eigenaar van toen, Mathias Delbressine, vader van de hui-dige molenaar, wilde daarom in 1955 de molen restaureren. Deze kosten waren ge-pland op Fl ,-, de totale restauratie kostte uiteindelijk Fl ,-. Er kwam een compleet nieuwe inrichting binnen en een nieuwe kap met staart. Daarna draaide hij weer regelmatig, maar tien jaar later werd hij definitief stil gezet omdat het teveel kostte. De toestand ging zienderogen achteruit. De molen kreeg toen in 1992 een grote renovatiebeurt, ter waarde van Fl ,-. Op 6 mei 1994 werd de opening van de molen gevierd en sindsdien draait de molen regelmatig. Waar komt het geld vandaan? Het is tegenwoordig onmogelijk om zelf als molenaar voor de kosten op te komen voor de restauraties en het onderhoud van de molen. Toen Mathias Delbressine in 1955 de molen wilde restaureren, vroeg hij aan B&W van Nuth of hij geld kon krijgen voor de algehele restauratie van de windmolen. De gemeente zegde toen Fl ,50 toe, de rest was voor eigen rekening. Omdat het gemeentebestuur in 1985 de molen opvatte als een cultureel erfgoed, was deze weer aan restauratie toe. Daarom vroegen ze aan de eigenaresse, me-vrouw A.C. Delbressine-Wouters, weduwe van Mathias Delbressine, of zij de molen aan de gemeente wilde verkopen. In juli 1992 werd de molen overgedragen aan de Stichting tot behoud van het kasteel Wijnandsrade. Deze stichting - die zoals de naam al zegt eigenlijk is opgericht om het geld wat voor het kasteel Wijnandsrade beschikbaar is nuttig te besteden - betaalde de grote renovatie van Fl ,- die nodig was. De stichting krijgt op haar beurt weer geld van de overheid, zowel van de gemeente, als van de provincie, als van het rijk. Het wordt echter ieder jaar moeilijker om geld los te krijgen, omdat de overheid altijd wil bezuinigen. Verder is er haast geen bron van inkomsten, de toeristen die de molen komen bezoeken kunnen gratis naar binnen en de opbrengsten uit de verkoop van zelf gemalen graan en andere natuurproducten levert ook niet zo gek veel geld in het laatje. Economisch is het dus niet meer rendabel, zonder culturele waarde was de molen allang gesloopt. De molen draait nog omdat hij een cultureel erfgoed is, iets waarop de gemeenschap trots mag zijn. Hij is twee keer per maand open voor het publiek, als de vrijwillige molenaar Jean Delbressine de molen laat draaien. De kosten bedragen zo n Fl ,- per jaar aan onderhoud, de renovatiekosten waren Fl ,- in de jaren 50 en zijn opgelopen tot Fl ,- bij de laatste renovatie van juli Deze kosten kunnen niet meer door de molenaar betaald worden, eigenaar is dan ook de Stichting tot behoud van kasteel Wijnandsrade, die de molen beheert en financiert. Deze stichting krijgt op haar beurt weer geld van de overheid. 5. Is het daarom een monument te noemen? Waaraan moet een monument voldoen? Monumenten worden (gedeeltelijk) gefinancierd door de overheid. Daarvoor is de wet Monumentenzorg van kracht. Monumentenzorg is zorg voor het behoud en herstel van al datgene wat als monument aan te merken is. * Wat is dan als monument aan te merken? Een monument moet voldoen aan de volgende voorwaarden: Pagina 6 van 8

7 1. Het is iets uit het verleden, dat wil zeggen minimaal 30 jaar oud. 2. Het is bij voorkeur een bouwwerk: een gebouw, standbeeld e.d. 3. Het is van waarde of van belang voor de kunstgeschiedenis, de folklore of een andere wetenschap. Dit laatste houdt in dat het monument moet bijdragen aan de monumentenschat van het land, welke voor de gemeenschap zo n betekenis heeft dat deze het recht heeft op het voortbestaan van het monument. Of iets tot een monument wordt gerekend is dus wel aan regels gebonden, maar is toch nog te discussiëren. Je moet de eisen zetten tegenover de kosten. Zijn de kos-ten te hoog voor de baten, dan wordt iets niet tot een monument gerekend. Omdat de baten echter moeilijk in geld zijn uit te drukken, zullen niet alle mensen blij zijn met de benoeming al dan niet van een gebouw tot een monument. De beslissingen hierover liggen altijd bij de overheid, die het geld hiervoor moet uittrekken. Voldoet de molen aan deze eisen? Als we de eisen nog even doorlopen zien we of de molen aan de eisen voldoet: 1. Het is iets uit het verleden, dat wil zeggen minimaal 30 jaar oud. Dit geldt voor de molen, die gebouwd is in 1880 en af was in 1882, het jaartal dat ook op de molen staat. 2. Het is bij voorkeur een bouwwerk: een gebouw, standbeeld e.d. Hierover is moei-lijk te discussiëren, de molen is een gebouw. 3. Het is van waarde of van belang voor de kunstgeschiedenis, de folklore of een andere wetenschap. Dit is moeilijk te zeggen. Aan de ene kant is het een symbool voor de gemeenschap van Nuth. Volgens de gemeente is het een cultureel erf-goed, we kunnen ervan leren hoe het graan vroeger gemalen werd, ook al weten de meesten niet hoe het vandaag er aan toe gaat. Toch is het iets bijzonders, omdat er tegenwoordig geen nieuwe molens meer worden gebouwd. Aan de andere kant mag je de kosten niet vergeten, die tienduizenden guldens per jaar kosten voor zo n 1000 tot 1200 bezoekers per jaar. Dit geld komt uit het be-lastinggeld van iedereen, ook van degenen die eigenlijk niks geven om monumenten. Of de molen dan ook terecht tot een monument wordt gerekend behandel ik bij de volgende deelvraag. Om een tot een monument te worden gerekend moet het iets van minstens 30 jaar oud zijn. Dit is de molen, die in 1882 gebouwd is. Het moet bij voorkeur een gebouw zijn, dit is de molen natuurlijk ook. Ten derde moet het van waarde of belang zijn voor de kunstgeschiedenis, de folklore of enige andere wetenschap. Of de molen hier aan voldoet valt te discussiëren, omdat je de kosten tegen de baten moet uit-zetten. 6. Wat vindt men van de molen als monument? Wat vindt de molenaar van de molen als monument? Volgens Jean Delbressine is de molen van Nuth terecht een monument. Het voldoet volgens hem aan alle drie de eisen waaraan een monument moet voldoen. Hoewel hij zeker de hoge kosten niet ontkent, zal hij het jammer vinden als de molen verloren ging, omdat het zijn grote hobby is, omdat het binnen de familietraditie ligt en omdat het bij de gemeenschap past. Volgens hem zal Nuth Nuth niet meer zijn als de molen niet regelmatig zou draaien. Vooral in Limburg zijn de molens schaars, in heel Lim-burg staan nog maar 33 molens, allemaal windkorenmolens. Omdat dit aantal in ver-gelijking met de rest van Nederland Pagina 7 van 8

8 vrij laag is, mag er geen molen meer verloren gaan, omdat het een stukje geschiedenis is van het dorp en van het leven van vroe-ger. Waarom zou de molen onterecht tot monument benoemd zijn? Omdat de derde eis waaraan een monument aan moet voldoen voor discussie vat-baar is, zijn er altijd mensen die vinden dat er geen geld moet gaan naar de molen. Zij vinden dan dat de kosten te hoog zijn, waar iedereen voor moet opdraaien. Om in de onderhoudskosten te voorzien is er per inwoner van Nuth meer dan een gulden per jaar nodig (Nuth heeft ongeveer inwoners). Aangezien de meesten van hen nog nooit de molen hebben bezichtigd, zal het hen ook wel weinig interesseren en betalen zij dus mee voor de hobby van een ander (zowel van de molenaar als van de bezoeker). Er zijn momenteel 600 windmolens in Nederland, eentje meer of min-der maakt dan toch ook niet meer uit. Als men zonodig een molen wil bezichtigen kunnen ze toch naar een dorp of stad verderop rijden om daar de molen te bekijken. Als je een molen eenmaal hebt bezocht ga je er meestal toch niet nog eens naar toe. Je leert ook vrij weinig van vroeger door te kijken hoe zo n molen gebouwd is, een goede tekening met uitleg is al voldoende om het principe te begrijpen en dit duurt dan geen hele middag om te bekijken. Verder is de grond waarop de molen gebouwd is mooie bouwgrond voor nieuwe woningen, dus de kosten zijn eigenlijk hoger dan de werkelijke kosten in geld. De algemene opvatting is: die molen mag hier blijven staan, zolang ik er maar niet aan mee hoef te betalen, want het interesseert me toch niet. Wat vind ik van de molen als monument? Om tot een oordeel te komen moet je het van twee kanten bekijken, de kosten te-genover de baten. De kosten zijn duidelijk aan te duiden, de baten echter niet. Per-soonlijk vind ik dat oude, speciale bouwwerken wel een extra waarde hebben, de culturele waarde. Zo n molen zie je niet overal, het is iets speciaals en als we alle molens zouden gaan slopen zouden we er later spijt van hebben, want tegenwoordig worden ze niet meer gebouwd. Je mist dan toch iets wat essentieel is voor de omge-ving, iets wat kenmerkend is voor de omgeving, iets wat de trots is van de omgeving, de gemeenschap van Nuth. Daarom vind ik dat de molen terecht als monument wordt beschouwd, ondanks de hoge kosten. Het antwoord op de vraag of de molen terecht een monument is, is geen feit, dit is een mening. Iedereen kan daarover een andere mening hebben. Ik ben het met de overheid en de molenaar eens dat de molen bijdraagt aan de culturele waarde van de omgeving en een symbool is voor Nuth. De mensen die vinden dat de molen best gesloopt mag worden vinden dat de kosten veel te hoog zijn voor iets dat econo-misch niet rendabel is en cultureel geen enkele waarde voor hen heeft. Bronnenlijst J. Delbressine, De beltkorenmolen van Nuth, Nuth 1994 P. Nijhof, Windmolens in Nederland, Uitgeverij Waanders, Zwolle 1983 Oosthoeks encyclopedie, zesde druk, A. Oosthoek s Uitgeversmaatschappij NV, Zaltbommel 1968 Limburgs Dagblad Open Monumentendag, zaterdag 11 september, met uitleg van J. Delbressine Pagina 8 van 8