Bemoeizorg in de psychiatrie
|
|
- Irena van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoek Bemoeizorg in de psychiatrie minder uitval uit de zorg Sjoerd Sytema en Lex Wunderink Doel Opzet Methode Resultaten Conclusie Vergelijken van assertive community treatment (ACT), een vorm van intensieve ambulante bemoeizorg die zich richt op een moeilijk in zorg te krijgen en te houden groep psychiatrische patiënten, met de gebruikelijke zorg voor deze patiënten. Gerandomiseerde gecontroleerde trial. Patiënten die langdurige zorg van de ggz ontvingen werden gescreend met een klinisch observatie-instrument, de Health of the Nations Outcome Scales (HoNOS). Bij een totaalscore van 15 of hoger werd de patiënt beschouwd als severely mentally ill, het indicatiecriterium voor ACT. Patiënten met deze scores werden middels blokrandomisatie toegewezen aan de ACT-groep of aan de controlegroep die gebruikelijke zorg ontving. De primaire uitkomstmaat was het voorkómen van uitval uit de zorg, secundaire uitkomstmaten waren het aantal opnamedagen per maand, vaste woonplaats, psychisch en sociaal func tioneren en de kwaliteit van leven. De studie was geregistreerd onder nummer ISRCTN In het onderzoek werden 118 patiënten geïncludeerd. Deze patiënten ontvingen ACT (n = 59) of gebruikelijke zorg (n = 59). Met ACT lukte het statistisch significant beter om een zorgrelatie met de patiënt te onderhouden, maar niet om het aantal opnamedagen te verminderen. Ook voor de secundaire uitkomstmaten waren er geen verschillen tussen ACT en gebruikelijke zorg. Met de gebruikelijke zorg verdwijnen veel mensen ongewenst uit de zorg, vaak met verdere marginalisering als gevolg. Met ACT is deze uitval in belangrijke mate te voorkomen. Wij beschouwen dat als een belangrijke positieve uitkomst. *Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in de Acta Psychiatrica Scandinavica (2007; 116: ), met als titel Assertive community treatment in the Netherlands: a randomized controlled trial. Universitair Medisch Centrum Groningen, afd. Universitair Centrum Psychiatrie, Groningen. Dr. S. Sytema, socioloog. Dr. L. Wunderink, psychiater. Contactpersoon: dr. S. Sytema (s.sytema@med.umcg.nl). Bemoeizorg is het kernelement van assertive community treatment (ACT), een intensieve ambulante aanpak om de categorie patiënten die wel omschreven wordt als zorgwekkende zorgmijders in zorg te krijgen en te houden. 1-3 Tot deze categorie behoren bijvoorbeeld zwervende alcoholisten. ACT kenmerkt zich onder meer door een beperkte groep van 10 patiënten per hulpverlener ( caseload ); bovendien deelt het gehele team van hulpverleners, het ACT-team, de zorg voor deze groep. Elke patiënt kan dus in principe contact hebben met alle teamleden, maar in de regel met twee of drie. Het team neemt tijdens de dagelijkse ochtendbespreking alle patiënten door en bepaalt het actieplan voor die dag. Een cochranereview over ACT, gebaseerd op 17 gerandomiseerde gecontroleerde trials die overwegend in de VS waren uitgevoerd, concludeerde dat ACT een klinisch effectieve methode is om de zorg te organiseren voor mensen met ernstige psychiatrische problemen ( severely mentally ill ). 4 Aanbevolen werd om ACT-teams op te zetten. Deze conclusie heeft sterk bijgedragen aan de implementatie van ACT in verschillende Europese landen, vooral in Engeland. Een recente Engelse trial, de Randomized evaluation of assertive community treatment (REACT), kon echter de positieve uitkomsten van de eerdere Amerikaanse trials niet bevestigen. 5 De NED TIJDSCHR GENEESKD. 2010;154:A1692 1
2 auteurs concludeerden dan ook dat ACT geen meerwaarde heeft boven de gebruikelijke zorg. Deze conclusie komt overeen met die van eerdere Engelse studies. 6-8 Een van de meest plausibele verklaringen voor deze tegenstrijdige resultaten is dat de standaardzorg, die veelal wordt verleend aan de controlegroep in de trials, de laatste jaren sterk is verbeterd. 9 Bovendien zijn sommige ACT-elementen ook tot de standaardzorg doorgedrongen, zoals zorg aan huis en toegenomen toepassing van drang en dwang. Een andere verklaring is te vinden in de uitkomstmaat die vaak gebruikt wordt, namelijk reductie van het aantal opnamedagen. In veel landen is het aantal bedden in de psychiatrie drastisch gereduceerd. 10 Dit beperkte aantal bedden wordt vooral gebruikt voor kortdurende crisisinterventie. Zodoende kan het gebruik van intramurale zorg nauwelijks verder teruggebracht worden, ook niet met ACT. Om deze redenen is het aannemelijk dat de context waarin ACT in de VS in de jaren 80 van de vorige eeuw werd ontwikkeld heel anders was de recente situatie in Europa. 9 De kwaliteit van de zorg is omhoog gegaan en daarom is het moeilijker om met ACT nog een meerwaarde te bereiken. Hoewel de standaardzorg zeker ook in Nederland is verbeterd, is het aantal bedden nauwelijks gereduceerd. Dat is een belangrijk verschil met andere landen. 10 Bovendien is de zorg nogal versnipperd, waardoor een aanzienlijk aantal patiënten uit het zicht van de hulpverlening raakt. Dit onderzoek is de eerste gerandomiseerde trial in Nederland naar het effect van ACT. Het belangrijkste doel van bemoeizorg, het kernelement van ACT, is het voorkómen van uitval uit de zorg. Dit kozen wij als primaire uitkomstmaat. Secundaire maten waren opnamedagen, kwaliteit van leven, sociaal functioneren en tevredenheid met de zorg. Patiënten en methoden Setting van de trial De trial werd uitgevoerd in de regio Winschoten, een gebied met circa inwoners. De plaatselijke ggz biedt het arsenaal aan voorzieningen dat in Nederland gebruikelijk is. Er is een kliniek met open en gesloten afdelingen, er zijn voorzieningen voor beschut wonen, een 24-uurs-crisisdienst en ambulante teams. Het gebrek aan coördinatie tussen deze voorzieningen was hier een probleem, net als elders. Er werd een ACTteam opgericht dat moest dienen als een integrerende kracht tussen deze voorzieningen. De ACT-medewerkers werden gerekruteerd uit de bestaande voorzieningen en bleven daaraan parttime verbonden om de integratie te bevorderen. Alleen de teamleider was voltijds verbonden aan het ACT-team, om te zorgen voor de continuïteit. In rurale ACT-teams is het gebruikelijk dat de 24-uursbereikbaarheid niet door het team zelf wordt verzorgd, maar door een centrale dienst die in nauw overleg met het ACT-team functioneert. Dat werd ook hier gedaan op basis van een crisisprotocol. Interventie Het ACT-team werd zo goed mogelijk volgens de richtlijnen voor ACT opgezet. De teamleden werden in een reeks van sessies getraind in de werkwijze. Via een zogenaamde fidelity -schaal (maximale score: 5) werd gemeten in welke mate het team voldeed aan de ACT-criteria. 11 De score voor teamstructuur was 3,8 en voor teamorganistatie 3,9 (dit werd 4,1 toen een ervaringswerker aan het team werd toegevoegd). Deze scores impliceren dat het team voldeed aan de ACT-criteria. Tabel 1 toont de belangrijkste verschillen tussen een ACT-team en een standaard ambulant team. Het ACTteam werkte volgens het principe van gedeelde patiënten. Elke werkdag begint met een teambijeenkomst waarin de patiënten worden besproken die die dag worden bezocht. Contacten vinden in de regel op locatie plaats, bijvoorbeeld bij de patiënt thuis of in een centrum voor dagbesteding. Patiënten Alle patiënten die langdurige zorg van de ggz ontvingen werden gescreend met de Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS). 12 Hoe hoger de totaalscore op deze schaal, des te groter de problemen op meerdere gebieden, van symptomen tot maatschappelijk functioneren. Patiënten met een somscore van 15 of hoger kwamen in aanmerking voor de trial. Een dergelijke score impliceert ernstige problemen op verschillende domeinen. Volgens een powerberekening op basis van de geschatte uitval uit de zorg (1 op de 5 in de reguliere zorg en 1 op de 25 in ACT) waren ongeveer 60 patiënten nodig in de interventiegroep (ACT) en in de controlegroep (gebruikelijke zorg) om een significant resultaat te krijgen (onderscheidingsvermogen 80%; p 0,05). De patiëntennummers (1-120) werden van te voren gerandomiseerd in blokken van vijf om steeds ongeveer gelijke aantallen in beide groepen te krijgen. Als een nieuwe patiënt werd geïncludeerd werd het eerstvolgende patiëntnummer toegekend door het secretariaat van de instelling. Dit nummer werd g d naar een onafhankelijk onderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen die in het bezit was van de randomisatielijst. Deze mailde vervolgens de toegewezen zorgconditie (ACT of gebruikelijk zorg) terug naar het desbetreffende secretariaat. De inclusie werd afgesloten toen 118 patiënten waren geïncludeerd (1 juni 2005). Alle patiënten werden gevolgd tot augustus De maximale follow-up was 2 jaar. De 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2010;154:A1692
3 TABEL 1 Teamorganisatie en werkstijl van het assertive community treatment (ACT)-team en een standaard ambulant team voor patienten met severe mental illness ACT-team ambulant team maximaal aantal patiënten per fte hulpverlener werkwijze gedeelde patiënten* één behandelaar per patiënt locatie daar waar de patient is meestal op kantoor deels bij de patient thuis zorgrelatie met de patient bemoeizorg blijven proberen contact te leggen met de patient voorkomen van uitval geen bemoeizorg de patient moet een zorgvraag hebben zorgverlening stopt als de patiënt contact weigert of niet op komt dagen werkuren kantooruren kantooruren 24-uurs crisisdienst 24-uurs crisisdienst van de instelling 24-uurs crisisdienst van de instelling expertise multidisciplinair team alle expertise in het team is beschikbaar voor iedere patiënt, omdat alle teamleden contact kunnen hebben met de patiënt beschikbare disciplines psychiater psycholoog sociaal-psychiatrisch verpleegkundige maatschappelijk werker ervaringswerker verslavingsspecialist patient en behandelaar zijn individueel gekoppeld op basis van de zorgvraag van de patiënt of op basis van de expertise van de behandelaar psychiater psycholoog sociaal-psychiatrisch verpleegkundige maatschappelijk werker Fte = full-time equivalent. *Alle patiënten worden besproken in dagelijkse of wekelijkse teambesprekingen. diagnose werd vastgesteld met behulp van een standaard diagnostisch instrument, OPCRIT. 13 Tabel 2 geeft de kenmerken van de patiëntenpopulatie weer. Ongeveer 75% van de patiënten had een diagnose in het schizofrene spectrum, de rest veelal een stemmingsstoornis. De meeste mensen woonden alleen en een klein deel had geen vaste woon- of verblijfplaats. Slechts een enkeling had een betaalde baan. Er waren geen significante verschillen tussen de patiënten in beide groepen. Analyse De primaire uitkomstmaat, uitval uit de zorg, werd afgeleid uit de registratie van het aantal patiënten dat gedurende de laatste 12 maanden van de observatieperiode uit beeld was geraakt bij de ggz-zorginstelling. Zij werden beschouwd als uitvallers. Bemoeizorg, de kenmerkende aanpak van ACT, richt zich juist op het in de zorg houden van deze groep van zorgwekkende zorgmijders. De belangrijkste secundaire uitkomstmaat was het aantal opnamedagen, vastgesteld in 2 perioden: in het jaar voorafgaand aan inclusie in de trial en gedurende de observatieperiode (variërend van 15 maanden tot 2 jaar). Deze uitkomstmaat werd voor beide perioden uitgedrukt als het gemiddeld aantal opnamedagen per maand. De overige secundaire maten, zoals psychisch en sociaal functioneren en de kwaliteit van leven, werden door middel van interviews gemeten. Voor een beschrijving van het meetinstrumentarium waarmee de interviews zijn afgenomen en de analysemethoden verwijzen wij naar het oorspronkelijke artikel. 14 Als maat voor de effectgrootte werden Peto s oddsratios berekend, zoals vaak gebeurt in meta-analyses. 15 Deze ratio werkt vooral goed bij weinig voorkomende gebeurtenissen. Een score hoger dan 1 impliceert een beter resultaat in de controlegroep en een score lager dan 1 een beter resultaat van de experimentele conditie, in dit geval ACT. Naarmate de score verder afwijkt van 1 is het effect sterker. Resultaten Gedurende de studie zijn drie patiënten overleden (geen suïcides), 1 in de ACT-groep en 2 in de controlegroep. Zij werden in de analyses buiten beschouwing gelaten (figuur). Gedurende de laatste 12 maanden van de observatieperiode waren 13 personen van de controlegroep uitgevallen en geen enkele in ACT-groep. 1 patiënt die was toegewezen aan de ACT-groep weigerde alle zorg gedurende ongeveer een jaar vanaf de start van de trial, maar uiteindelijk is het het team toch gelukt om een zorgrelatie tot stand te brengen. De peto-oddsratio voor uitval was 0,10 (95%-BI: 0,03-0,33). Hieruit kunnen we NED TIJDSCHR GENEESKD. 2010;154:A1692 3
4 TABEL 2 Kenmerken van patiënten met serious mental illness in een vergelijkend onderzoek naar assertive community treatment (ACT) en gebruikelijke zorg kenmerk ACT (n = 59) gebruikelijke zorg (n = 59) p-waarde man; n (%) 44 (75) 37 (63) 0,16 gemiddelde leeftijd in jaren (SD) 41,5 (11,6) 41,6 (10,9) 0,96 gemiddeld aantal jaren in 7,9 (6,8) 8,6 (6,6) 0,58 behandeling bij de ggz (SD) diagnose; n (%) 0,60 schizofrenie 33 (56) 28 (47) schizo-affectief 0 (0) 2 (3) waanstoornis 10 (17) 6 (10) psychose-nos 4 (7) 6 (10) bipolair affectief 2 (3) 2 (3) ernstige depressie 7 (12) 9 (15) overige 3 (5) 5 (8) leefsituatie; n (%) 0,88 alleen 26 (44) 27 (46) met familie of partner 15 (25) 17 (29) beschut wonen 10 (17) 10 (17) langdurig opgenomen 2 (3) 2 (3) dakloos 6 (10) 3 (5) betaalde baan 5 (8) 2 (3) 0,24 ACT = assertive community treatment ; psychose-nos = psychose niet anderszins omschreven. concluderen dat ACT significant beter is in het onderhouden van een zorgrelatie met de doelgroep. We verwijzen naar het oorspronkelijke artikel voor een overzicht van het zorggebruik (opnamedagen en ambulante contacten). 14 Hier volstaan wij met de constatering dat er geen significante verschillen werden gevonden tussen beide condities in het intramurale zorggebruik. Voor zowel de patiënten in de ACT-groep als de patiënten die gebruikelijke zorg kregen bleef het gemiddelde aantal opnamedagen stabiel. In het jaar voorafgaand aan inclusie in de trial was dit 3,1 dagen per maand in de ACTgroep (SD: 5,7) en 4,2 voor de gebruikelijke zorg (SD: 7,7). In de periode na inclusie in de trial was dit 3,4 per maand in de ACT-groep (SD: 5,4) en 4,3 (SD: 7,3) in de controlegroep. Het aantal ambulante persoonlijke ( face-to-face ) contacten was meer dan verdubbeld in ACT (van ongeveer 2 naar 5 contacten per maand) en bleef stabiel in de reguliere zorg (ongeveer 2). De overige metingen toonden geen significante verschillen tussen beide groepen in de ernst van de psychische aandoeningen, het niveau van sociaal functioneren en de subjectief beleefde kwaliteit van leven. Wel bleken patiënten in de ACT-groep op een aantal punten significant meer tevreden met de zorg. Dit betrof de zorgverlening in het algemeen, de hoeveelheid zorg en de wijze waarop de zorg hen leerde om met dagelijkse problemen om te gaan. randomisatie van patiënten n = 118 assertive community treatment n = 59 gebruikelijke zorg n = 59 verzamelen gegevens in elektronische patiëntendossiers uitval uit zorg aantal opnamedagen 1e interview bij aanvang n = 49 (83%) 1e interview bij aanvang n = 45 (76%) overleden n = 1 overleden n = 2 2e interview na 12 maanden n = 45 (76%) 2e interview na 12 maanden n = 36 (61%) FIGUUR Stroomdiagram van een gerandomiseerde gecontroleerde trial naar het effect van assertive community therapy (ACT), een intensieve vorm van bemoeizorg, bij patiënten met ernstige psychiatrische problemen. De controlegroep ontving de gebruikelijke ambulante behandeling. De primaire uitkomstmaat was uitval uit de zorg, de belangrijkste secundaire uitkomstmaat het aantal opnamedagen per maand. 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2010;154:A1692
5 Beschouwing De primaire doelstelling van ACT is een zorgrelatie met patiënten te onderhouden, ook als ze dat gedurende een langere periode weigeren. Uit de trial blijkt dat dit met ACT significant beter lukt dan met de gebruikelijke zorg. Dit is een klinisch relevant verschil. Wij vonden zelfs een sterker effect dan het effect dat werd gerapporteerd in de cochrane-meta-analyse (peto-oddsratio: 0,51; 95%-BI: 0,40-0,65). Ons resultaat komt vrijwel overeen met dat van de Engelse REACT-studie (peto-oddsratio: 0,12; 95%-BI: 0,02-0,92). Wij waren verrast door het grote aantal patiënten, ongeveer een kwart van het totaal, dat bij de gebruikelijke zorg uit het gezichtsveld van de ggz verdween. Als redenen daarvoor gaf men onder andere op dat een patiënt verder contact met de ggz weigerde, niet kwam opdagen bij de afspraak of geen duidelijke hulpvraag had. Om een indruk te krijgen van de huidige geestelijke gezondheid van deze groep van in totaal 13 patiënten, allen uit de controlegroep, verzamelden we informele data uit verschillende bronnen: hulpverleners die de patiënt kennen; thuisbezoek door de interviewers; interviews met een aantal van deze patiënten; spontane ontmoetingen met een aantal patiënten. Op grond van deze informatie werd de actuele HoNOS-score geschat. Daaruit bleek dat 12 van de 13 patiënten niet verbeterd waren en nog steeds te kampen hadden met ernstige problemen op verschillende psychosociale domeinen. 4 van de 12 waren waarschijnlijk zelfs verder verslechterd. Slechts 1 patiënt kon als mogelijk hersteld worden beschouwd. De doelgroep van ACT bestaat uit patiënten met ernstige psychiatrische problemen die langdurig van zorg afhankelijk zijn; meestal is bij hen schizofrenie of een aanverwante psychotische stoornis gediagnosticeerd. Het wekt geen verbazing dat in onze en vergelijkbare recente trials geen verbetering in het psychische en sociale functioneren van deze chronische groep patiënten werd gevonden. In 2 recente Scandinavische ACT-trials, de OPUS-trial in Kopenhagen en een trial in Noorwegen, richtte men zich op jonge patiënten die voor het eerst een psychose doormaakten; daaronder waren ook patiënten die nog niet behandeld waren. 16,17 In deze studies bood men ook individueel toegesneden behandelingen aan, ingebed in ACT-zorg. Daarbij werden wel significante verbeteringen op verschillende domeinen van het functioneren gerapporteerd. Conclusie Met behulp van ACT kan de uitval uit de zorg van patiënten met ernstige psychiatrische problemen aanzienlijk worden gereduceerd. Met deze categorie patiënten is moeilijk een zorgrelatie aan te gaan en in stand te houden. Wij denken dat ACT moet worden aangepast om daarnaast ook verbeteringen in het functioneren te kunnen bewerkstelligen. Op dit moment richt een ACT-team zich vrijwel volledig op crisisinterventie. Men probeert samen met de patiënt de belangrijkste dagelijkse problemen het hoofd te bieden. Als de situatie stabiliseert wordt het aantal contacten afgebouwd. Maar juist in een stabielere situatie ontstaat er meer ruimte voor rehabilitatie. Om die reden voeren wij nu een nieuwe trial uit in Leeuwarden. In de experimentele conditie, die we ACTplus noemen, worden op indicatie 4 evidence-based interventies aan de ACT toegevoegd. Dit zijn psychoeducatie, gezinsbehandeling, cognitieve gedragstherapie en individual placement and support (IPS). IPS is een interventie om patiënten die dat willen, betaald werk aan te bieden. Deze interventies worden volgens vaste protocollen uitgevoerd door therapeuten die niet tot het ACTteam behoren. De controlegroep van de trial ontvangt de standaard ACT die wij in dit artikel beschreven. De resultaten zijn te verwachten in Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: het onderzoeksproject werd gefinancierd door ZonMW. Aanvaard op 13 januari 2010 Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1692 Leerpunten Assertive community treatment (ACT) is een vorm van intensieve ambulante bemoeizorg. Deze behandeling richt zich zogenoemde zorgwekkende zorgmijders, veelal psychiatrische patiënten met psychotische stoornissen en een scala aan sociale problemen. Wij onderzochten in een gerandomiseerde trial of ACT in Nederland betere uitkomsten gaf dan de gebruikelijke zorg. De uitval in de groep die ACT kreeg was veel lager dan in de controlegroep. Op andere uitkomstmaten, zoals het aantal opnamedagen, was er geen verschil tussen ACT of de gebruikelijke zorg. > Meer op NED TIJDSCHR GENEESKD. 2010;154:A1692 5
6 Literatuur 1 Mulder N, Kroon H. (red). Assertive Community Treatment: bemoeizorg voor patiënten met complexe problemen. Utrecht: Boom; Stein LI, Test MA. Alternative to mental hospital treatment; I. Conceptual model, treatment program, and clinical evaluation. Arch Gen Psychiatry. 1980;37: Stein LI, Santos AB. Assertive Community Treatment of persons with severe mental illness. New York: WW Norton & Company, Inc.; Marshall M, Lockwood A. Assertive community treatment for people with severe mental disorders [Cochrane review]. Cochrane Database Syst Rev. 1998;(2):CD Killaspy H, Bebbington P, Blizard R, et al. The REACT study: randomized evaluation of assertive community treatment in north London. BMJ. 2006;332: Burns T, Creed F, Fahy T, Thompson S, Tyrer P, White I. Intensive versus standard case management for severe psychotic illness: a randomised trial. Lancet. 1999;353: Thornicroft G, Wykes T, Holloway F, Johnson S, Szmukler G. From efficacy to effectiveness in community mental health services. PRiSM psychosis study 10. Br J Psychiatry. 1998;173: Harrison-Read P, Lucas B, Tyrer P, et al. Heavy users of acute psychiatric beds: randomized controlled trial of enhanced community management in an outer London borough. Psychol Med. 2002;32: Burns T, Fioretti A, Halloway F, Malm U, Rössler W. Case management and assertive community treatment in Europe. Psychiatr Serv. 2001;52: Sytema S, Burgess P, Tansella M. Does community care decrease length of stay and risk of rehospitalization in new patients with schizophrenia disorders? A comparative case registers study in Groningen, the Netherlands; Victoria, Australia; and South-Verona, Italy. Schizophr Bull. 2002;28: Teague GB, Bond GR, Drake RE. Program fidelity in assertive community treatment: development and use of a measure. Am J Orthopsychiatry. 1998;68: Stein GS. Usefulness of the Health of the Nation Outcome Scales. Br J Psychiatry. 1999;174: McGuffin P, Farmer A, Harvey L. A polydiagnostic application of operational criteria in studies of psychotic illness. Development and reliability of the OPCRIT system. Arch Gen Psychiatry. 1991;48: Sytema S, Wunderink L, Bloemers W, Roorda L, Wiersma D. Assertive community treatment in the Netherlands: a randomized controlled trial. Acta Psychiatr Scand. 2007;116: Fleiss JL. The statistical basis of meta-analysis. Stat Methods Med Res. 1993;2: Petersen L, Nordentoft M, Jeppesen P et al. Improving 1-year outcome in first-episode psychosis. Br J of Psychiatry. 2005;187(suppl.):s98-s Grawe RW, Falloon IRH, Widen JH, Skogvolle E. Two years of continued early treatment for recent-onset schizophrenia: a randomised controlled study. Acta Psychiatr Scand. 2006;114: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2010;154:A1692
Programma. 1. Historie. Noord Holland Noord. 2. Zorg voor EPA. Kenmerk (toen) 1. Historie. Ambulantiseren
Programma Ambulantiseren in de Nederlandse GGZ Met een blik op Europa Diana Polhuis, Verpleegkundig specialist ggz Hoofdopleider GGZ VS 1. Historie 2. Zorg voor mensen met een Ernstig Psychiatrische Aandoening
Nadere informatieIndividuele Rehabilitatiebenadering (IRB) IPS & IRB als voorbeelden van doelmatigheidsonderzoek. Individuele Plaatsing en Steun (IPS)
IPS & IRB als voorbeelden van doelmatigheidsonderzoek Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Jooske van Busschbach A. Dennis Stant 2 H. Michon 3 M van Vugt 3 W. Swildens 4. RGOc/UMCG, Hogeschool Windesheim
Nadere informatieHet Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis.
Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met een Psychotische Stoornis. The Effect of Assertive Community Treatment (ACT) on
Nadere informatieintroductie workshop ACT Frits Bovenberg & Gijs Francken Stichting GGZ+
introductie workshop ACT Frits Bovenberg & Gijs Francken Stichting GGZ+ inhoud historie doelgroep methodiek evidentie & onderzoek ACT implementeren historie ACT gestart in Mendota Mental Health Institute,
Nadere informatieBehandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona
Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona Environment Genotype Phenotype Omgeving Gen Psychose Omgeving
Nadere informatieImplementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen
Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen KCVG onderzoekers: M. Vukadin, F.G. Schaafsma, J.R. Anema Trimbos Instituut: H. Michon GGZ In geest - Actenz:
Nadere informatieDe zorgvignetten EPA nader onderzocht Met data uit meerdere patiëntgebonden regionale registratiebronnen
De zorgvignetten EPA nader onderzocht Met data uit meerdere patiëntgebonden regionale registratiebronnen Wilma Swildens (Altrecht) Jan Theunissen (GGZinGeest/Vumc) Gerard de Valk (Altrecht) De zorgvignetten
Nadere informatieBegeleide lotgenotengroepen voor mensen met een psychose: Werkwijze en effecten
Begeleide lotgenotengroepen voor mensen met een psychose: Werkwijze en effecten Dr. Stynke Castelein Dr. Richard Bruggeman Dr. Jooske T. van Busschbach Dhr. Pieter Jan Mulder Dr. Rikus Knegtering Prof.dr.
Nadere informatieZakboek FACT. Flexible Assertive Community Treatment. Remmers van Veldhuizen. Zorg in de wijk voor mensen met ernstige psychiatrische problemen
Zakboek FACT Flexible Assertive Community Treatment Zorg in de wijk voor mensen met ernstige psychiatrische problemen Remmers van Veldhuizen De Tijdstroom, Utrecht De Tijdstroom uitgeverij, 2016. De auteursrechten
Nadere informatieIndividuele Plaatsing en Steun (IPS)
Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Groeicijfers in Nederland Jaap van Weeghel, Den Haag, 7 februari 2019 Kennis delen over herstel, behandeling en participatie bij ernstige psychische aandoeningen 22-2-2019
Nadere informatieHoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het
Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve
Nadere informatieToegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen. Samenvatting
Toegankelijkheid en effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Psychische stoornissen komen geregeld voor bij ouderen (65-plus).
Nadere informatieWorkshop IRB in ACT. Stichting Rehabilitatie 92 Rotterdam GGZ Groep Europoort/ACT training & scholing Utrecht December 2006
Workshop IRB in ACT Stichting Rehabilitatie 92 Rotterdam GGZ Groep Europoort/ACT training & scholing Utrecht December 2006 Programma Korte inleiding over ACT en IRB Technieken in ACT; de gereedschapskist
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieHOE ERVAREN PATIËNTEN ASSERTIVE COMMUNITY TREATMENT (ACT)? Een literatuurreview
HOE ERVAREN PATIËNTEN ASSERTIVE COMMUNITY TREATMENT (ACT)? Een literatuurreview Annelies Assink en drs. Wim Houtjes Samenvatting Literatuuronderzoek levert kennis op over hoe patiënten ACT-zorg ervaren.
Nadere informatieBemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016
Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ Brussel 24 november 2016 Hoezo bemoeizorg? Patienten met ernstige psychiatrische stoornissen vragen niet altijd zelf om behandeling Het gaat
Nadere informatieDe invloed van de duur van behandeling op het interpreteren van rom-metingen bij act
korte bijdrage De invloed van de duur van behandeling op het interpreteren van rom-metingen bij act c.l. mulder, h.e. kortrijk achtergrond Patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (epa) zijn
Nadere informatieVergelijking ACT teams op de Noordoever, Rotterdam. ACT congres Leiden 27 september 2007 Bert Jan Roosenschoon Arina van der Kwaak
Vergelijking ACT teams op de Noordoever, Rotterdam ACT congres Leiden 27 september 2007 Bert Jan Roosenschoon Arina van der Kwaak Benamingen zorg-aan-huis projecten (What s in a name?) Transmuraal Zorgteam
Nadere informatieACT en het verlangen Ter inleiding
ACT en het verlangen Ter inleiding Jaap van Weeghel Leiden, 27 september 2007 Wat verstaan we onder het verlangen? Op het internet veel verwijzingen naar: Pornografie Contactadvertenties Candlelight-poëzie
Nadere informatieHousing First. Housing First juli 2013 Pag. 1 van 5. Wat is Housing First?
Housing First Wat is Housing First? Het aanbieden van een individuele woonst én langdurige begeleiding aan mensen die chronisch dakloos zijn en kampen met een verslavings en/of psychiatrische problematiek.
Nadere informatieLotgenotengroepen voor mensen met een psychose verbeteren kwaliteit van leven*
Onderzoek Lotgenotengroepen voor mensen met een psychose verbeteren kwaliteit van leven* Stynke Castelein, Richard Bruggeman, Jooske T. van Busschbach, Mark van der Gaag, Dennis Stant, Henderikus Knegtering
Nadere informatietractor 30 maart 2011 ACT Assertive Community Treatment
tractor 30 maart 2011 ACT Assertive Community Treatment Behandelmethodiek die door haar specifieke aanpak patiënten met psychisch lijden wil helpen bij het: Bevorderen van herstel en rehabilitatie Bevorderen
Nadere informatieVisiedocument FACT GGZ Friesland
Visiedocument FACT GGZ Friesland Soort document: Visiedocument Versie: 02 Visie Rehabilitatie begint bij de voordeur! Vanaf het eerste behandelcontact staat het individuele herstelproces van de patiënt
Nadere informatieAmbulant werken zonder Bedden (F)ACT or Fiction? Prof.dr. C.L. Mulder Onderzoekcentrum O3 Rotterdam
Ambulant werken zonder Bedden (F)ACT or Fiction? Prof.dr. C.L. Mulder Onderzoekcentrum O3 Rotterdam Wie heeft er wel eens een patiënt opgenomen? Wie vindt dat we minder moeten opnemen en meer ambulant
Nadere informatiePub u l b ic i at a i t e i s
Internationale publicaties (Peer ( Peer-reviewed reviewed journal articles) Castelein S, Gaag M van der, Bruggeman R, Busschbach JT van, Wiersma, D. Empowerment in People with Psychotic Disorders: A Comparison
Nadere informatieScience
Science Fiction ? No Mijlpalen in de behandeling van psychose Lieuwe de Haan, Zorglijn Vroege Psychose Uitvoeren wat we al weten Bron en disclaimer Waar kunnen we de meeste winst halen? I. Hoop II. Zelfvertrouwen
Nadere informatieIHT Intensive Home Treatment in de acute psychiatrie
IHT Intensive Home Treatment in de acute psychiatrie Elnathan J.D. Prinsen Psychiater IHT-team Deventer Manager Zorg divisie spoedeisende psychiatrie Dimence Lid van de taskforce de juiste zorg op de juiste
Nadere informatieROM in de ouderenpsychiatrie
Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie
Nadere informatieDe revisie van de richtlijn angststoornissen
De revisie van de richtlijn angststoornissen Ton van Balkom VU-MC/GGZ ingeest Amsterdam Dagelijkse behandeling angststoornis (Young et al, Arch Gen Psychiatry 2001) Depressie Angst Angst + Depressie
Nadere informatieKennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema
Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis
Nadere informatieBemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ. Brussel 24 november 2016
Bemoeizorg Zorgzaam en bemoeizuchtig Een kerntaak van de GGZ Brussel 24 november 2016 Leap of Faith Indiana Jones and the Last Crusade Kenniscentrum Phrenos Hoezo bemoeizorg? Patienten met ernstige psychiatrische
Nadere informatieF-ACT voor LVB. Symposium LVB in de keten Almere 13 oktober Laura Neijmeijer
F-ACT voor LVB Symposium LVB in de keten Almere 13 oktober 2015 Laura Neijmeijer 1. Almere moet in 2016 beschikken over minimaal 1 F-ACT team specifiek voor mensen met een LVB 2. De zorg voor mensen met
Nadere informatieHerstel en bemoeizorg bij mensen met erns0ge psychiatrische aandoeningen en verslaving. Is er sprake van een tegenstelling?
Herstel en bemoeizorg bij mensen met erns0ge psychiatrische aandoeningen en verslaving Is er sprake van een tegenstelling? Prof. Dr. C.L. Mulder, Leiden 9 nov 2012 Herstel Herstellen doen mensen zelf:
Nadere informatiewaardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening.
amenvatting Elk jaar krijgen in Nederland zo n 45.000 mensen een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Ongeveer 60% van hen keert na opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 is de algemene introductie over de inhoud van dit proefschrift. Depressie en angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en brengen een grote
Nadere informatieDE EFFECTIVITEIT VAN CASE MANAGEMENT VOOR DE REHABILITATIE VAN PSYCHIATRISCHE PATIËNTEN
DE EFFECTIVITEIT VAN CASE MANAGEMENT VOOR DE REHABILITATIE VAN PSYCHIATRISCHE PATIËNTEN DE RELEVANTIE VAN HET ONDERZOEK VOOR HET BELEID VERSCHENEN IN PRAECOX, NR 34, DECEMBER 2002 Jaap van der Stel De
Nadere informatieGezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie
Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Prof Dr Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Gezondheid van uitkeringsgerechtigden
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatie(Forensische) ACT en FACT voor verslaafden
Improving Mental Health by Sharing Knowledge (Forensische) ACT en FACT voor verslaafden Congres sociale verslavingszorg 12 juni 2013 Laura Neijmeijer Doelgroep: mensen met langdurende of blijvende ernstige
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg
Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging
Nadere informatieHOOFDSTUK 1: INLEIDING
168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet
Nadere informatieDe begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)
Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,
Nadere informatieWERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?
WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE
Nadere informatieFACT GGZ NOORD HOLLAND NOORD
FACT GGZ NOORD HOLLAND NOORD 1. De lokale context Geografisch GGZ NHN is werkzaam in de zorgkantoorregio Noord-Holland-Noord. Dit is globaal het gebied boven de lijn Hoorn-Alkmaar, inclusief Texel. De
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieVroeginterventie via het internet voor depressie en angst
Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent
Nadere informatieDebby Gerritsen. Kaf van Koren weten wat werkt
Debby Gerritsen Kaf van Koren weten wat werkt Doelen UKON 1) Kennis ontwikkelen (=onderzoek) 2) Deze kennis delen en vertalen in praktische producten voor deskundigheidsbevordering (=onderwijs en opleiding)
Nadere informatieROM in de verslavingszorg
ROM in de verslavingszorg Seminar NETQ Healthcare: Innovatie in de Geestelijke Gezondheidszorg Utrecht, 9 juni 2009 Suzan Oudejans, Arkin Academy AIAR Proefschrift Resultaten meten Resultaten van de zorg
Nadere informatieKosten en baten Thuisbegeleiding voor psychiatrische patiënten
Kosten en baten Thuisbegeleiding voor psychiatrische patiënten Amsterdam, maart 2012 In opdracht van ActiZ Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door de Centrale Raad voor Gezinsverzorging Kosten en
Nadere informatieSMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN
SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN Inhoud presentatie Wat is Smart4U Doel van het onderzoek
Nadere informatieScreening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Nadere informatieMultiprobleemgezinnen: een onderdeel van de (participatie)samenleving?!
Multiprobleemgezinnen: een onderdeel van de (participatie)samenleving?! Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Afdeling Gezondheidswetenschappen Els Evenboer, Danielle Jansen, Menno Reijneveld Inhoud
Nadere informatieWorkshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen. GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters
Workshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters Agenda Inventariseren van de vragen die u heeft bij deze workshop. Presentatie Klinisch
Nadere informatieDe overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten
De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:
Nadere informatieSaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)
Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en
Nadere informatieHuisarts of hometrainer?
Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten
Nadere informatieWorkshop HoNOS en MANSA
Workshop HoNOS en MANSA Voor het ROM Doorbraakproject Deel 1 2015 Annet Nugter en Petra Tamis GGZ Noord-Holland-Noord Inhoud workshop Kennismaking Introductie HoNOS en MANSA: Wat zijn dit voor instrumenten
Nadere informatierapporteerden. Er werden geen verschillen gevonden in schoolprestaties, spijbelgedrag en middelengebruik tussen de verschillende groepen.
Samenvatting Samenvatting Depressie en angst zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in de adolescentie met een enorme impact op het individu. Veel adolescenten rapporteren depressieve en angst
Nadere informatiePsychiatrie & Psychologie bij 22q11DS
Studiedag Stichting 22Q11 19 november 2017 A.M. Fiksinski a.m.fiksinski@umcutrecht.nl Psycholoog & onderzoeker (PhD kandidaat) Department of Psychiatry, Rudolf Magnus Institute of Neuroscience, University
Nadere informatieOnderzoek Maatschappelijk Steunsysteem stad Utrecht Uitkomsten, oktober 2008
Onderzoek Maatschappelijk Steunsysteem stad Utrecht Uitkomsten, oktober 2008 Wilma Swildens, Agnes Blom, Barbara Gramsma,, Irene de Graaff Financiering Altrecht divisie Willem Arntsz SBWU, Centrum Maliebaan
Nadere informatieSAMENVATTING Veel voorkomende psychiatrische stoornissen zoals depressieve- en angststoornissen, ook wel common mental disorders genoemd (CMDs), hebben een hoge prevalentie en dragen substantieel bij aan
Nadere informatieZichtbaar beter? P. Tamis, verpleegkundig specialist M C van Putten, psychiater GGZ Noord Holland Noord 18-02-2010
Zichtbaar beter? P. Tamis, verpleegkundig specialist M C van Putten, psychiater GGZ Noord Holland Noord 18-02-2010 Domotica Het woord "domotica" is een samentrekking van het Latijnse woord domus (huis)
Nadere informatieTwee geloven op een kussen? Hulpverlening en reclassering in een team
Twee geloven op een kussen? Hulpverlening en reclassering in een team AIO GGZ VS: Rudy Roelofsen Leergang: GGZ VS 2008, groep D Opleidingsinstelling: GGZ VS Opleider: Dirk Wiersma Aantal woorden: 3813
Nadere informatiedr. Wiepke Cahn UMCUtrecht
dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica
Nadere informatieCannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen?
Universitair Docent Hersencentrum Rudolf Magnus Afdeling Psychiatrie Universitair Medisch Centrum Utrecht Cannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen? Matthijs Bossong Overzicht Psychotische stoornis
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL PSYCHIATRIE Herziene versie mei/juni 2009.
TRANSMURAAL PROTOCOL PSYCHIATRIE Herziene versie mei/juni 2009. Werkafspraken De afdeling psychiatrie, gevestigd in het Academisch Psychiatrisch Centrum van het AMC, kent 4 zorglijnen: 1. Acute zorg 2.
Nadere informatieInformatie voor cliënten en familieleden. FACT Centrum. Locatie Zuiderpoort
Informatie voor cliënten en familieleden FACT Centrum Locatie Zuiderpoort Wat is FACT? FACT staat voor Flexible Assertive Community Treatment'. Het is een vorm van behandeling en begeleiding, waarbij cliënten
Nadere informatieGGzE centrum psychotische stoornissen. Algemene informatie >>
GGzE centrum psychotische stoornissen GGzE centrum psychotische stoornissen Algemene informatie >> We zijn er zowel voor mensen met een eerste psychose als voor mensen met langer durende psychotische klachten.
Nadere informatieSAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift
153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met
Nadere informatieReductie van dwangopnames: meta-analyse en praktijkonderzoek
Reductie van dwangopnames: meta-analyse en praktijkonderzoek ESPRi-symposium, Rotterdam 26 november 2015 Mark de Jong Inhoud Achtergrond Systematische review en meta-analyse: reduceren van dwangopnames
Nadere informatieBehandeling van verslaving en comorbiditeit. de Noord Nederlandse ervaring
Behandeling van verslaving en comorbiditeit de Noord Nederlandse ervaring Gent 14 nov2014 Primaire problematiek naar voorkomen in bevolking en % in behandeling 1 Setting van hulp in VZ VNN 34 ambulante
Nadere informatieWorkshop IRB in ACT. Rotterdam december m.m.v. Jos Droës,, stichting Rehabilitatie 92
Workshop IRB in ACT Rotterdam december 2008 Annet Aalbers,, Bavo-Europoort m.m.v. Jos Droës,, stichting Rehabilitatie 92 Programma Korte inleiding over ACT en IRB Technieken in ACT; de gereedschapskist
Nadere informatieSCION employment Netherlands. Effectiviteit IPS in Nederland. H. Michon / J. van Busschbach rehabilitatiecongres 18 december 2008
SCION A Study on Cost-effectiveness of IPS regarding Open SCION employment Netherlands Effectiviteit IPS in Nederland H. Michon / J. van Busschbach rehabilitatiecongres 18 december 2008 Inhoud Individuele
Nadere informatieSpecialisten Samen in de Wijk GGZ Noord-Holland-Noord
Specialisten Samen in de Wijk GGZ Noord-Holland-Noord ZO doen wij dat! V&VN-SPV Studiedag Donderdag 16 november 2017 Marijke van der Putten, Psychiater en lid van de RvB van GGZ NHN Wij zijn daar waar
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Depressieve stoornissen zijn wijdverspreid, hebben nadelige gevolgen voor de kwaliteit van leven van patiënten en hun familieleden. Deze stoornissen worden geassocieerd
Nadere informatieIBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis
IBOM-2 Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis Abeer Ahmad Ruth Mast Giel Nijpels Jacqueline Dekker Piet Kostense Jacqueline Hugtenburg Afdelingen Klinische
Nadere informatieHoe meet je kwaliteitsverbetering? En hoe kan je dat in je eigen regio doen?
Hoe meet je kwaliteitsverbetering? En hoe kan je dat in je eigen regio doen? VRAAGSTELLING: HOE KUNNEN WE FUNCTIEVERLIES TIJDENS & NA ACUTE ZIEKENHUISOPNAME VERMINDEREN? HOE MEET JE EFFECT? Complexe interventies
Nadere informatieNeurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie
Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het bestuderen van de aard en de mate van veranderingen op meerdere domeinen van het neurocognitief
Nadere informatieKWALITEITSONTWIKKELING GGZ
KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform
Nadere informatieGecombineerde Leefstijl Interventie Depressieve klachten in een eerstelijns zorgvoorziening
Gecombineerde Leefstijl Interventie Depressieve klachten in een eerstelijns zorgvoorziening Onderzoeksopzet Waarom dit onderzoek? Beweging is goed voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Wetenschappelijk
Nadere informatieSamenvatting Samenvatting
Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal
Nadere informatieVerbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015
Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015 Prof. dr. Marc Verbraak, klinisch psycholoog / cognitief-gedragstherapeut
Nadere informatieSamenvatting 21580_rietdijk F.indd :09
Samenvatting 21580_rietdijk F.indd 161 10-02-12 15:09 People at ultra high risk for psychosis Schizofrenie en aanverwante psychotische stoornissen hebben grote negatieve gevolgen voor het sociaal en psychisch
Nadere informatieStop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap.
Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap. Promovendi: Drs. Nina Molenaar, arts, Erasmus MC Marlies Brouwer, MSc, psycholoog, UU Projectleaders:
Nadere informatieFACT IDRIS. Idris is een onderdeel van de Amarant Groep
FACT IDRIS Idris is een onderdeel van de Amarant Groep Iedereen is Behandeling en begeleiding voor cliënten met een LVB in combinatie met complexe problematiek Specialistische behandeling Kinderen, jeugdigen
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013
Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013 Ellen Otto & Daniëlle van Duin Kenniscentrum Phrenos Ontwikkeling Richtlijn Achtergrond
Nadere informatieIntensive Home Treatment en de rol van de SPV. SPV aan Zee 3 oktober 2014 Alette Ruiter
Intensive Home Treatment en de rol van de SPV SPV aan Zee 3 oktober 2014 Alette Ruiter Agenda SPV aan Zee Korte Geschiedenis CRHT en IHT Het model: thuis beter worden Werkwijze IHT bij Noord-Holland- noord
Nadere informatieDepressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie?
Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Rob Kok, psychiater, epidemioloog Parnassia Bavo Groep Den Haag Waarom rehabilitatie? Eerherstel van wie? Over welke ouderen hebben we het
Nadere informatieCognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial
Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial dr. T. Verbeek arts-epidemioloog Afd. Huisartsgeneeskunde en Epidemiologie 22 januari
Nadere informatiePositieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieStepped care behandeling voor paniekstoornis
Stepped care behandeling voor paniekstoornis Een vergelijking van een 10-weeks begeleide zelfhulp, zo nodig gevolgd door protocollaire CGT, vergeleken met TAU. M. Kampman, A.J.L.M. van Balkom, T. G. Broekman,
Nadere informatieCHAPTER 9.2. Dutch summary (Samenvatting)
CHAPTER 9.2 Dutch summary (Samenvatting) 180 TRAUMA-FOCUSED TREATMENT IN PSYCHOSIS PTSS behandeling bij psychose De belangrijkste doelstelling van dit proefschrift was het onderzoeken van de effectiviteit
Nadere informatie15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater
5:40 6:00 uur Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR Ouderenpsychiater % psychiatrische problemen bij Alzheimer 60 50 40 30 20 0 0 Zhao et al, J Affect Disord 205 Wanneer spreken van van een depressie?
Nadere informatie(F)ACT-LVB: wat levert het op?
(F)ACT-LVB: wat levert het op? Festival forensische zorg 2019 Laura Neijmeijer Opzet Ontwikkeling van (F)ACT LVB Kenmerken van (F)ACT LVB (F)ACT LVB in internationaal perspectief Promotieonderzoek en deelstudies
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatiePsychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar
Samenvatting Psychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar verwachting zelfs verder toenemen in de
Nadere informatieIntensivering en extensivering van zorg binnen FACT Drs. Ardwi Klein Entink, Paul Rooijmans, Drs. Anouk Perquin, Dr.
Intensivering en extensivering van zorg binnen FACT Drs. Ardwi Klein Entink, Paul Rooijmans, Drs. Anouk Perquin, Dr. Bauke Koekkoek Inleiding: Eén van de doelen van FACT is het voorkomen van opnames; dit
Nadere informatie