Reactienota Huissensche Waarden. d.d. december 2013

Transcriptie

1 Reactienota Huissensche Waarden d.d. december 2013 Met betrekking tot ingediende zienswijzen tegen het ontwerp-bestemmingsplan en de ontwerp-besluiten voor de vergunningen voor het project Huissensche Waarden 1 / 392

2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Zienswijzen Hoofdstuk 2: Algemeen Hoofdstuk 3: Samenvatting zienswijzen en reactie bevoegd gezag Hoofdstuk 4: Overzicht wijzigingen bestemmingsplan 2 / 392

3 Hoofdstuk 1: Zienswijzen 1. Reclamant 1 2. Reclamant 2 3. LTO Noord t.a.v. ing. J.A. Vreeling en H.J. Mulder, postbus 240, 8000 AE Zwolle 4. Fractie B06-L2000, Schaapskamp 13, 6681 MT Bemmel 5. Reclamant 5 6. College van burgemeester en wethouders van de gemeente Lingewaard, t.a.v. dhr. J.J.V.E. Bruckwilder, postbus 15, 6680 AA Bemmel 7. Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu, t.a.v. drs. H. Bruinewoud, postbus 9070, 6800 ED Arnhem 8. Reclamant 8 9. Reclamant Reclamant Reclamant Bestuur Historische Kring Huessen t.a.v. C.G. Neijenhuis, Vierakkerstraat 39, 6851 BB Huissen 13. Reclamant Reclamant Reclamant Reclamant Reclamant Reclamant 18 namens de Watersportvereniging de peppelweide en als particulier pers. 19. Reclamant Reclamant Reclamant Reclamant LBP Sight t.a.v. drs. P.D. Thoenes, postbus 1475, 3430 BL Nieuwegein namens Basal Toeslagstoffen B.V. 24. Reclamant VBI Ontwikkeling BV t.a.v. L.H.W. Teunissen, postbus 31, 6850 AA Huissen 26. Heijting Groep B.V., t.a.v. J.W. heijting Postbus 22, 6850 AA Huissen 27. Gelderse Natuur- en Milieufederatie t.a.v. V. Vintges, Jansbuitensingel 14, 6811 AB Arnhem 28. Reclamant RK parochie De Levensbron, t.a.v. W.M.P.M. Kaak, Markt 7, 6681 AE Bemmel 30. A&S advocaten t.a.v. J.W. van der Linde, postbus 150, 6700 AD Wageningen namens Landbouw en veeteeltbedrijf A. Th. Willemsen B.V., Looveer 14 te Huissen e.s. 31. Caprice Holding B.V. t.a.v. W.A. Elfrink, postbus 48, 6690 AA Gendt 3 / 392

4 32. Reclamant Reclamant Reclamant Reclamant Reclamant Waard Wonen, t.a.v. S. Holwerda, postbus 43, 6850 AA Huissen 38. Reclamant mr. A.J.M. Jordense juridisch adviesbureau b.v. t.a.v. A.J.M. Jordense, Ramstraat 16, 5555 KX Valkenswaard namens Van Dalen B.V. Huissen 40. Reclamant N.V. Nederlandse Gasunie t.a.v. A. Schilder, postbus 19, 9700 MA Groningen 42. De Middelwaard biologisch landbouwbedrijf t.a.v. M. Reijers en M. Grob, Middelwaard 2, 6924 SE Loo 43. Strijdbaar Angeren t.a.v. G. Bouwman, (geen postadres gegeven) 44. Reclamant Reclamant Reclamant Reclamant 47 4 / 392

5 Hoofdstuk 2: Algemeen De mogelijkheid tot het indienen van zienswijzen betrof de volgende ontwerpbesluiten (OB): 1. het ontwerp-bestemmingsplan Huissensche Waarden ; (A) 2. de ontwerpvergunning op grond van de Ontgrondingenwet en Gelderse ontgrondingenverordening; (B) 3. de ontwerpvergunning op grond van de Waterwet voor tijdelijke werken; (C) 4. de ontwerpvergunning op grond van de Waterwet voor permanente werken (D) 5. de ontwerpvergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998; (E) 6. de ontwerpvergunning op grond van de Natuurbeschermingswet 1998; (F) 7. de ontwerpvergunning op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. (G) De bevoegd gezagen zijn: 1. Gemeenteraad Lingewaard (voor A en G); 2. College van Gedeputeerde Staten van Gelderland (voor B, E en G (VVGB)); 3. Rijkswaterstaat Oost-Nederland, Ministerie van Infrastructuur en Milieu (voor C en D); 4. Ministerie van Economische Zaken (F). In totaal zijn 47 zienswijzen binnengekomen. 2.1 Ontvankelijke zienswijzen Alle zienswijzen die schriftelijk en binnen de termijn zijn ingediend zijn samengevat in hoofdstuk 3 en voorzien van een reactie door het bevoegd gezag. De zienswijzen zijn ontvankelijk. 2.2 Toelichting tabellen Bij de beantwoording van de zienswijzen is de volgende werkwijze gehanteerd. Per tabel worden de zienswijzen van één indiener behandeld. In de eerste regel is de naam van de indiener vermeld. Vervolgens is in de eerste kolom de zienswijze samengevat. Tweede kolom is de beantwoording van het bevoegd gezag gegeven. In de laatste kolom wordt aangegeven welke gevolgen er zijn voor de De aard van de zienswijze is in de eerste kolom samengevat weergegeven, maar is integraal in de besluitvorming meegenomen. 5 / 392

6 Hoofdstuk 3: Samenvatting zienswijzen en reactie bevoegd gezag 1. Reclamant 1 Samenvatting zienswijze Reactie bevoegd gezag Aanpassingen van besluit 1.1 Aangegeven wordt dat verlaging van de grondwaterstand tot gevolg kan hebben dat de bodem inklinkt. Het erf van reclamant kan verzakken en er kan schade ontstaan aan bebouwing als gevolg van zettingen (ongelijkmatige verzakkingen van de ondergrond). Uit het rapport Grondwatereffecten inrichtingsplan Huissensche Waarden (Arcadis 17 maart 2011), blijkt dat het niet waarschijnlijk is dat de aanleg van de zandwinplas tot onaanvaardbare extra zetting zal leiden. Schade aan bebouwing zal hierdoor dan ook niet optreden. Dit rapport is opgesteld door een gekwalificeerd bureau. Het bureau heeft gewerkt volgens de methodiek die voorgeschreven is door het waterschap Rivierenland. Het is daarnaast ook nog gecontroleerd door de provincie Gelderland. Uit dit rapport blijkt dat, binnen de invloedszone van de geplande ontgronding de maximaal te verwachten zetting theoretisch 5 millimeter tot 3 centimeter bedraagt. Dit effect is berekend in het geval de in het rapport aangenomen laagste waterstand 30 jaar lang zou optreden. Dit is in de praktijk niet het geval omdat lage waterstanden nooit zo lang aanhouden. Uit gegevens en onderzoek naar de bodemopbouw in de omgeving van de Huissensche Waarden blijkt tevens dat, in de tijd gezien, momenteel van nature sprake is van een grote variatie (diverse meters) in grondwaterstanden. Dit wordt vooral veroorzaakt door de invloed van wisselende waterstanden op de rivieren, de overwegend zandige opbouw van de diepere bodemlagen en in mindere mate het peilbeheer van het Waterschap. Lage waterstanden in de rivier, leiden ondanks de inname van water in zomer, dan ook tot lage grondwaterstanden. Hoger gelegen gevoelige lagen in de bodem zijn derhalve in de loop der eeuwen al ingeklonken. 6 / 392

7 In een extreme zomersituatie daalt de grondwaterstand door de aanleg van de plas maximaal 0,2 tot 0,4 meter ten opzichte van de huidige situatie. Uit analyse van alle bekende bodemonderzoeken uit de omgeving blijkt dat rondom de Huissensche Waarden er slechts op één locatie ondiepere veen en kleilagen zijn die door veranderende grondwaterstanden beïnvloed kunnen worden. In de meeste gevallen liggen klei en veenlagen zodanig diep dat deze, ook bij extreem lage waterstanden, altijd onder het hoogste grondwaterpeil blijven liggen. Deze bodemlagen zullen dan ook niet gaan inklinken door de aanleg van de zandwinplas. Extra inklinking is immers alleen te verwachten als de grondwaterstand in een zettingsgevoelige laag lager is dan ooit tevoren in deze laag, waardoor de historische voorbelasting wordt overschreden. De extra inklinking treedt ook pas op in enige mate als de lage waterstand in de zettingsgevoelige laag langdurig aanhoudt, omdat de zettingsgevoelige laag inklinkt (consolideert) naarmate het water uit de poriën van de grond ontsnapt. De consolidatietijd voor volledige zetting is afhankelijk van de grondsoort en is voor zettingsgevoelige grond als klei en veen aanzienlijk omdat deze grondsoorten slecht doorlatend zijn. Tenslotte is de inklinking evenredig met de dikte van dat deel van de zettingsgevoelige laag dat extra droog komt te staan. Als bijvoorbeeld de grondwaterstand in een extreem droge zomer 40 cm lager zou staan dan voorheen, en deze 40 cm. verlaging geheel in de zettingsgevoelige laag plaatsvindt, dan is de extra inklinking een percentage van deze 40 cm. 7 / 392

8 Naar aanleiding van diverse zienswijzen is één ander nogmaals getoetst. Zie het aanvullend onderzoek naar aanleiding van zienswijzen, d.d. december Gevraagd wordt hoe omgegaan wordt met eventuele schade aan de bezittingen als gevolg van het zettingsverschil dat te wijten is aan de lagere grondwaterstand. In deze toetsing is gebruik gemaakt van de nieuwste rekenmodellen. Het grondwater modelinstrumentarium MORIA (Modellering Ondergrond Rivierenland Interactief en Actueel) is ontwikkeld voor het beheergebied van Waterschap Rivierenland. MORIA is ontwikkeld in opdracht van Waterschap Rivierenland, de Provincie Gelderland en het Waterbedrijf Vitens door TNO (opgegaan in Deltares na 1 januari 2008), Alterra, TAUW en Royal Haskoning. Ook is onderzocht hoe de waterstanden in de rivier zich verhouden tot de grondwaterstanden binnendijks. Daarbij is gebruik gemaakt van de nieuwe peilbuizen welke in het kader van het project zijn geplaatst. Hieruit blijkt dat lagere waterstanden in de rivier beperkt invloed hebben op de grondwaterstanden binnendijks. Neerslag en waterhuishouding zorgen voor een dempend effect. De maximale grondwaterdaling, dicht bij de winterdijk, ligt tussen 45 en 65 centimeter. Verder van de dijk is het effect beperkt. De maximale zetting veranderd niet. Dit komt door de opbouw van de bodem en de bestaande natuurlijke variatie in grondwaterstanden. Voor schade die aantoonbaar veroorzaakt is door het project Huissensche Waarden is de initiatiefnemer van het project wettelijk aansprakelijk. De provincie Gelderland verzorgt een klachtenloket, waar alle klachten en schademeldingen kunnen worden ingediend. Deze zullen dan doorgeleid worden naar de verantwoordelijke partijen ter verdere afhandeling en worden geregistreerd. De indiener krijgt een melding over de verdere 8 / 392

9 1.3 Getwijfeld wordt aan de tijdsduur van de monitoring van de grondwaterstanden om een nulsituatie te bepalen. De tijdsduur daarvan zou te kort zijn. Ook wordt gevraagd hoe de nulsituatie van het erf en de opstallen van reclamant wordt bepaald afhandeling. Het aannemen van dergelijke klachten en schademeldingen door de Provincie betekent niet dat de Provincie verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid hiervoor accepteert. Schadeverhaal door een particulier op een particuliere partij zoals de vergunninghouder of de voor hem werkende aannemers is een privaatrechtelijke kwestie tussen de eisende partij en de aangesproken partij, waarin voor de overheid geen rol is weggelegd. Metingen in eerder geplaatste peilbuizen die gebruikt kunnen worden om de nulsituatie mede te kunnen bepalen zijn gestart tussen 1990 en Daarnaast zijn in augustus 2011 in opdracht van de initiatiefnemer 15 peilbuizen rondom het inrichtingsgebied geplaatst. De metingen zijn gestart op 23 september In 2012 zijn er 11 extra peilbuizen geplaatst door gemeente Lingewaard. Deze zijn in beheer bij Vitens. Tot aan het tijdstip dat de zandwinplas de dijk zal naderen zijn vanaf 2011 geredeneerd, zeker vier jaar te gaan. Tevens zal het grondwater gemonitord worden zolang de ontgrondingsvergunning geldt. De monitoringsperiode is derhalve voldoende lang. Bovendien wordt ook gebruik gemaakt van oudere literatuur- en actuele modelgegevens. Hierbij zijn ook gegevens van veel oudere meetpunten betrokken. Uit onderzoek van Arcadis blijkt dat, op basis van worst case zetting berekeningen, geen schade aan gebouwen als gevolg van het veranderende hydrologisch regime te verwachten is. Naar aanleiding van diverse zienswijzen is één ander nogmaals getoetst. Zie het aanvullend onderzoek naar aanleiding van zienswijzen, d.d. december Een deel van de insprekers maakt zich zorgen over schade aan woningen door zetting en over de afhandeling van die schade. Om aan die zorgen tegemoet te komen wordt voorschrift 10 van de ontgrondingsvergunning, waarin het plaatsen van meetbouten op slechts enkele gebouwen wordt voorgeschreven, vervangen door het voorschrift om in het gebied waar de kans op schade door zetting het grootst is bouwkundige opnamen te verrichten bij een groter aantal woningen. De selectie van op te nemen woningen dient te worden gemaakt op basis van de criteria verwachte grondwaterstandsdaling, bodemprofiel en funderingswijze. De selectie moet door Gedeputeerde Staten worden goedgekeurd voordat met de ontzanding kan worden aangevangen. Huiseigenaren dienen een exemplaar van de opname van hun woning te ontvangen. 9 / 392

10 In deze toetsing is gebruik gemaakt van de nieuwste rekenmodellen. Het grondwater modelinstrumentarium MORIA (Modellering Ondergrond Rivierenland Interactief en Actueel) is ontwikkeld voor het beheergebied van Waterschap Rivierenland. MORIA is ontwikkeld in opdracht van Waterschap Rivierenland, de Provincie Gelderland en het Waterbedrijf Vitens door TNO (opgegaan in Deltares na 1 januari 2008), Alterra, TAUW en Royal Haskoning. Ook is onderzocht hoe de waterstanden in de rivier zich verhouden tot de grondwaterstanden binnendijks. Daarbij is gebruik gemaakt van de nieuwe peilbuizen welke in het kader van het project zijn geplaatst. Hieruit blijkt dat lagere waterstanden in de rivier beperkt invloed hebben op de grondwaterstanden binnendijks. Neerslag en waterhuishouding zorgen voor een dempend effect. De maximale grondwaterdaling, dicht bij de winterdijk, ligt tussen 45 en 65 centimeter. Verder van de dijk is het effect beperkt. De maximale zetting veranderd niet. Dit komt door de opbouw van de bodem en de bestaande natuurlijke variatie in grondwaterstanden. Aangezien er echter discussies kunnen ontstaan over effecten van de zandwinplas, hebben de initiatiefnemer en de Gemeente besloten om op een beperkt aantal representatieve en relevante locaties de bouwkundige staat van gebouwen vast te leggen. Dit gebeurt voordat de werkzaamheden starten binnen delen van het invloedsgebied waar de grootste grondwatereffecten te verwachten zijn. Het gaat om gebouwen die gefundeerd zijn op staal en/of ouder zijn dan Als het gebouw op palen is gefundeerd, is het namelijk niet gevoelig voor grondwatereffecten. 10 / 392

11 Gebouwen worden eveneens niet onderzocht als uit bestaand bodemonderzoek en sonderingen blijkt dat er geen zettingsgevoelige lagen liggen binnen de zone waar de grondwaterstanden kunnen variëren. Dit is tevens van toepassing op locaties waar de laagst voorkomende en/of berekende grondwaterstanden zodanig liggen dat voorbelasting van zettingsgevoelige lagen heeft plaatsgevonden. Hier zijn namelijk geen verzakkingen voorstelbaar die mede veroorzaakt kunnen worden door het project. Om eventuele veranderingen in de bouwkundige staat van gebouwen vast te leggen, worden opnamerapporten opgesteld door een onafhankelijk deskundige. Een kopie van het rapport wordt aan de gebouweigenaar verstrekt. Dit rapport kan onder andere bestaan uit foto's van het gebouw, foto's van eventuele bestaande scheuren, voegmetingen en een schriftelijke inventarisatie van de huidige toestand. 2. Reclamant 2 Samenvatting zienswijze Reactie bevoegd gezag Aanpassingen van besluit 2.1 Aangegeven wordt dat de vervolgprocedure per post op 3 juni jongstleden is ontvangen en is gelezen in het Gemeentenieuws. De voorlichtingsbijeenkomst is bezocht. Dit wordt voor kennisgeving aangenomen. 2.2 Diverse malen zijn de zorgen uitgesproken over de negatieve gevolgen van het project. Deze zorgen zijn toegenomen door een gemaakte opmerking op de inloopavond. Dit wordt voor kennisgeving aangenomen. 11 / 392

12 2.3 Reclamant is het niet eens met het afwijzen van de inspraakreacties in het kader van het voorontwerp bestemmingsplan. De bezwaren worden opnieuw ingebracht. 2.4 Gevraagd wordt dat er foto s worden gemaakt van alle op staal gefundeerde huizen binnen een afstand van de ontgronding (5km). Er is geen garantie en het achteraf aantonen dat een verzakking door het project is veroorzaakt is juridisch nauwelijks een haalbare zaak. Reclamant vindt het onvoldoende dat eventuele schade achteraf hersteld zal worden. Hij meent dat er nu geen garantie bestaat en dat het nauwelijks juridisch haalbaar is om achteraf aan te tonen dat een verzakking het gevolg is van het project. Reclamant wil dan ook dat een garantie wordt afgegeven voor het herstellen van de schade ten gevolge van verzakkingen. Het planvoornemen kan niet voorzien in alle door insprekers en indieners zienswijzen ingebrachte opmerkingen en voorgestelde wijzigingen. Daar waar noodzakelijk, mogelijk en inpasbaar zijn de ingebrachte zienswijzen omgezet in aanpassing van het planvoornemen. Het plan is getoetst aan vigerende wet- en regelgeving en voldoet. De wederom ingebrachte zienswijzen worden voor de volledigheid nogmaals beantwoord. De extra drainerende invloed door de aanleg van de zandwinplas bij zeer lage waterstanden in de rivier beperkt zich tot een deel van het centrum van Huissen en Angeren (zie figuur 7.18 van het rapport Grondwatereffecten Inrichtingsplan Huissensche Waarden ). Het gaat in bewoond gebied om een maximale daling van de grondwaterstand tot 55 cm. Dit is een veel beperkter gebied dan de reclamant stelt. Het door de reclamant voorgestelde onderzoeksgebied binnen een afstand van 5 km is dan ook onnodig groot. Het maken van foto's op deze schaal wordt niet nodig geacht. Om de werkelijk optredende zetting door de zandwinning te bepalen dient de relatie tussen de grondslag ter plaatse, wisselende waterstanden in de rivier, variaties in grondwaterstand en de tijdsuur hiervan in beschouwing genomen te worden. Uit het Arcadisrapport blijkt dat, binnen de invloedszone van de geplande ontgronding de maximaal te verwachten zetting theoretisch 5 millimeter tot 3 centimeter bedraagt. Dit effect is berekend in het geval de in het rapport aangenomen laagste waterstand 30 jaar lang zou optreden. Dit is in de praktijk niet het geval omdat lage waterstanden nooit zo lang aanhouden. Extra zetting, als gevolg van zandwinning, bij op staal gefundeerde woningen is hierdoor dan ook onwaarschijnlijk. Een deel van de insprekers maakt zich zorgen over schade aan woningen door zetting en over de afhandeling van die schade. Om aan die zorgen tegemoet te komen wordt voorschrift 10 van de ontgrondingsvergunning, waarin het plaatsen van meetbouten op slechts enkele gebouwen wordt voorgeschreven, vervangen door het voorschrift om in het gebied waar de kans op schade door zetting het grootst is bouwkundige opnamen te verrichten bij een groter aantal woningen. De selectie van op te nemen woningen dient te worden gemaakt op basis van de criteria verwachte grondwaterstandsdaling, bodemprofiel en funderingswijze. De selectie moet door Gedeputeerde Staten worden goedgekeurd voordat met de ontzanding kan worden aangevangen. Huiseigenaren dienen een exemplaar van de opname van hun woning te ontvangen. 12 / 392

13 Naar aanleiding van diverse zienswijzen is één ander nogmaals getoetst. Zie het aanvullend onderzoek naar aanleiding van zienswijzen, d.d. december In deze toetsing is gebruik gemaakt van de nieuwste rekenmodellen. Het grondwater modelinstrumentarium MORIA (Modellering Ondergrond Rivierenland Interactief en Actueel) is ontwikkeld voor het beheergebied van Waterschap Rivierenland. MORIA is ontwikkeld in opdracht van Waterschap Rivierenland, de Provincie Gelderland en het Waterbedrijf Vitens door TNO (opgegaan in Deltares na 1 januari 2008), Alterra, TAUW en Royal Haskoning. Ook is onderzocht hoe de waterstanden in de rivier zich verhouden tot de grondwaterstanden binnendijks. Daarbij is gebruik gemaakt van de nieuwe peilbuizen welke in het kader van het project zijn geplaatst. Hieruit blijkt dat lagere waterstanden in de rivier beperkt invloed hebben op de grondwaterstanden binnendijks. Neerslag en waterhuishouding zorgen voor een dempend effect. De maximale grondwaterdaling, dicht bij de winterdijk, ligt tussen 45 en 65 centimeter. Verder van de dijk is het effect beperkt. De maximale zetting veranderd niet. Dit komt door de opbouw van de bodem en de bestaande natuurlijke variatie in grondwaterstanden. Eventuele effecten op grondwaterstanden en de gevolgen daarvan zijn verbonden aan de vergunningplichtige activiteit van de zandwinning en worden in het kader van de procedure voor de ontgrondingsvergunning beoordeeld. Monitoring van deze effecten en eventuele maatregelen worden in de ontgrondingsvergunning vastgelegd. Pas als de monitoring niet overeenkomt met de tot nog toe 13 / 392

14 verwachte effecten zijn aanvullende onderzoeken en alternatieve maatregelen noodzakelijk. Aangezien er echter discussies kunnen ontstaan over effecten van de zandwinplas, hebben de initiatiefnemer en de Gemeente besloten om op een beperkt aantal representatieve en relevante locaties de bouwkundige staat van gebouwen vast te leggen. Dit gebeurt voordat de werkzaamheden starten binnen delen van het invloedsgebied waar de grootste grondwatereffecten te verwachten zijn. Het gaat om gebouwen die gefundeerd zijn op staal en/of ouder zijn dan Als het gebouw op palen is gefundeerd, is het namelijk niet gevoelig voor grondwatereffecten. Gebouwen worden eveneens niet onderzocht als uit bestaand bodemonderzoek en sonderingen blijkt dat er geen zettingsgevoelige lagen liggen binnen de zone waar de grondwaterstanden kunnen variëren. Dit is tevens van toepassing op locaties waar de laagst voorkomende en/of berekende grondwaterstanden zodanig liggen dat voorbelasting van zettingsgevoelige lagen heeft plaatsgevonden. Hier zijn namelijk geen verzakkingen voorstelbaar die mede veroorzaakt kunnen worden door het project. Schade die aantoonbaar veroorzaakt is door de zandwinning is en blijft een verantwoordelijkheid van de zandwinner. Voor zover geen nulopname is gedaan zal qua bewijslast allereerst worden bekeken of het gebouw in het invloedsgebied ligt, welke grondslag ter plaatse aanwezig is en op welke wijze het gebouw gefundeerd is. Vervolgens wordt bekeken of grondwaterstand door de zandwinplas ter plaatse substantieel gewijzigd is. Hiertoe worden de grondwaterstanden langjarig gemonitord door een 14 / 392

15 erkend adviesbureau in opdracht van de vergunninghouder en gecontroleerd door het bevoegd gezag. 2.5 In het rapport van Arcadis is het model waarmee de berekeningen van de zetting berekend zijn niet gebaseerd op voldoende boringen ter bepaling van de samenstelling van de bodem. Dit maakt de berekening niet geloofwaardig en is niet gebaseerd op de zeer diverse samenstelling van de bodem. Daarbij komt ook dat het aantal meetpalen volgens reclamant te gering is. In dat kader verwijst hij op de bijgevoegde brief waarin zijn ervaringen ten aanzien van zijn perceel worden aangegeven. Reclamant benadrukt ook dat de gevolgen van gravingen in het gebied onvoorspelbaar zijn en verwijst daarbij naar onderzoeken uit de jaren 60. Als blijkt dat structurele veranderingen in de grondwaterstanden ontstaan door de zandwinning zullen overigens passende maatregelen worden opgenomen. Deze hebben tot doel om schade door zetting te voorkomen. De gevraagde garantie wordt door bestaande wetten gewaarborgd. In het rivierengebied, inclusief het studiegebied, wordt al ruim 30 jaar zeer gedetailleerd geologisch onderzoek verricht. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de Rijn-Maas onderzoeksgroep van de Universiteit van Utrecht. Er zijn honderdduizenden boringen met een totale lengte van meer dan kilometer uitgevoerd, wat het rivierengebied tot de meest in detail gekarteerde delta ter wereld maakt. De resultaten van dit onderzoek zijn onder andere beschikbaar via de zogenaamde zandbanenkaart (Zanddiepte-kaarten van het Gelders Rivierengebied, met inbegrip van de uiterwaarden, Berendsen et.al. 2002, uitgegeven door de provincie Gelderland in samenwerking met Rijkswaterstaat, het waterbedrijf Gelderland en Universiteit Utrecht). De resultaten van dit onderzoek zijn toegepast in de bodem en grondwater modellen. De zandbanenkaart voor het modelgebied en de daaruit afgeleide weerstanden van de deklaag zijn in het rapport over de grondwatermodellering weergegeven. De nulsituatie van de grondwaterstanden wordt bepaald aan de hand van langjarige metingen in een dekkend netwerk van 35 peilbuizen. Dit netwerk bestond oorspronkelijk uit 9 reeds eerder geplaatste peilbuizen. Om de effecten van de zandwinplas op grondwaterstanden preciezer te meten is in overleg met Gemeente en Waterschap besloten om een 15 / 392

16 2.6 De conclusie van reclamant is dat de uitkomst van de zettingsberekeningen niet concreet zijn en dat mogelijke verzakkingen in dit gebied onvoorspelbaar zijn als je niet veel meer boringen doet om de samenstelling van de bodem tot 40 meter diepte beter in kaart te brengen en ook in een model te gebruiken. aanvullend gedetailleerder meetnet van 26 extra peilbuizen op te zetten. Door middel van een drijver met een geautomatiseerde dataopslag worden in de peilbuis iedere dag de optredende waterstanden gemeten. Zodoende kunnen wijzigingen in de grondwaterstand snel vastgesteld worden. Ook kan de berekende en werkelijke toekomstige situatie vergeleken worden met de huidige situatie. Door oude en nieuwe metingen te combineren met het verbeterde en meer uitgebreide Regis model zijn bovendien langjarige effecten te bepalen en voorspellingen te doen. De basis voor het door Arcadis gebruikte bodemmodel is het Regionaal Geohydrologisch Informatie Systeem (REGIS) van TNO. Dit systeem biedt het meest actuele inzicht in de ondergrond en geohydrologische eigenschappen van de ondergrond en wordt breed geaccepteerd als de beste basis om regionale modellen op te baseren. De samenstelling en de daarvan afgeleide doorlatendheid van de bodem met afwisselingen van zand, veen en kleiige afzettingen is verwerkt in het model. Dit model is vervolgens verfijnd met aanvullende gegevens van onder andere de doortrekking van de A15 en de zandbanenkaart van provincie Gelderland. Dit model is gekalibreerd op basis van werkelijk gemeten stijghoogten en grondwaterstanden in het onderzoeksgebied. Het REGIS-model wordt ook gebruikt bij andere Ruimte voor de Rivier-projecten. Extra boringen tot 40 m diepte hebben geen toegevoegde waarde omdat de extra grondwatereffecten van de zandwinning bij extreem lage waterstanden in de rivier zich beperken tot maximaal 40 cm ten opzichte ten opzichte van de huidige situatie van het grondwaterpeil. 16 / 392

17 2.7 Gevraagd wordt waarom er geen melding wordt gemaakt van gedane onderzoeken in de jaren 60 waarbij reclamant betrokken was. De conclusie van die onderzoeken was dat de gevolgen met betrekking tot de verzakkingen etc. onvoorspelbaar zijn. Gevraagd wordt waarom hier niets van terug te vinden is. 2.8 Reclamant stelt dat alleen boringen zijn verricht door Fugro dichtbij de locatie van de ontgronding. 2.9 Gevraagd wordt of de samenstellers van het rapport van Arcadis echte waterbouwkundige specialisten zijn. In dit kader vraagt reclamant ook of Arcadis bereid is een garantie te geven voor de juistheid van de Gezien de oorsprong, dekking en de verfijning van het gehanteerde model hebben meer en diepere boringen ook geen meerwaarde om de effecten te bepalen. Voor het bepalen van de grondwatereffecten is immers gebruik gemaakt van het Regionaal Geohydrologisch Informatie Systeem (REGIS) van TNO. Dit systeem biedt het meest actuele inzicht in de ondergrond en geohydrologische eigenschappen van de ondergrond en wordt breed geaccepteerd als de beste basis om regionale modellen op te baseren. Dit model is gekalibreerd op basis van werkelijk gemeten stijghoogten en grondwaterstanden in het onderzoeksgebied. Onder 2.5 is meer gedetailleerde informatie over het REGIS-model beschreven. Het onderzoek dat aan de basis ligt van het Regis model is qua onderzoeksgebied en intensiteit veel omvattender en completer als het onderzoek uit de jaren zestig. Dit systeem biedt het meest actuele inzicht in de ondergrond en geohydrologische eigenschappen van de ondergrond en wordt breed geaccepteerd als de beste basis om regionale modellen op te baseren. Door te werken met dit model zijn effecten op grondwaterstanden juist wel voorspelbaar. Dat klopt. De boringen van Fugro zijn uitgevoerd om de samenstelling van de ondergrond en de korrelgrootte van het zand in de diepe bodem van de potentiële zandwinplas te bepalen. Daar waar niet gegraven zal worden zijn dergelijke boringen niet nodig. De bij het project betrokken adviseurs zijn door de vakgemeenschap erkend en adequaat geschoold en gecertificeerd. Zij hebben gewerkt met gevalideerde modellen die voortdurend worden geactualiseerd aan de hand van de nieuwste gegevens. De methodiek is door de betrokken overheden voorgeschreven. 17 / 392

18 conclusies. Reclamant meent dat dit niet het geval is en vreest dat men zich achteraf eruit zal praten indien de werkelijkheid anders blijkt te zijn dan de berekening van Arcadis. Verzocht wordt om vast te stellen dat het model niet gebaseerd is op voldoende echte gegevens en geen nauwkeurige berekening van de verzakking kan opleveren Gevraagd wordt om uiteen te zetten waarop de conclusie is gebaseerd dat er een groot maatschappelijk draagvlak is voor de aangevraagde ontgronding Reclamant verzoekt om aan de door hem gestelde redelijke eisen te voldoen In 2009 is uitgebreid gereageerd op het MER, de brief van 25 januari 2009 is bij de zienswijze bijgevoegd. De resultaten en rapportages zijn door deze organen ook getoetst. De vraag om garanties is gezien het voorgaande ongebruikelijk en onnodig. Indien onvoldoende kwalitatief werk is geleverd zullen zij door de opdrachtgever bovendien aansprakelijk gesteld worden. Ook worden de kansen op nieuwe opdrachten kleiner. De objectiviteit is derhalve voldoende verzekerd. Er bestaat maatschappelijk draagvlak voor het project als geheel waarbij de zandwinning de economische drager vormt. Dit uit zich onder andere door besluiten van de gemeenteraad van de gemeente Lingewaard. Deze heeft in haar vergadering van 23 september 2010 ingestemd met de inrichtings- en beheersvisie voor het project Huissensche Waarden (zie punt 8 op de besluitenlijst raadsvergadering: 23 september 2010). Daarnaast zijn in de ontgrondingsvergunning op pagina 8 en 9 de overwegingen beschreven die leiden tot deze conclusie. Alle door reclamant gestelde eisen zijn beoordeeld en eventuele aanpassingen als gevolg van de gestelde eisen zijn weergegeven in deze reactienota. Ook zijn vragen beantwoord en eventuele aanpassingen als gevolg van de betreffende zienswijze zijn weergegeven in deze reactienota. Hierbij moet worden opgemerkt dat niet kan worden voorzien in alle opmerkingen of voorgestelde wijzigingen. Daar waar mogelijk, inpasbaar of noodzakelijk zijn de ingebrachte zienswijzen omgezet in een aanpassing van het planvoornemen. De zienswijzen welke, door nieuwe inzichten, een nieuw antwoord vergen zijn hieronder samengevat en beantwoord. 18 / 392

19 2.13 Dit is het enige PKB project dat een privaat initiatief kent. Gevraagd wordt waarom dit project niet door de overheid wordt gefinancierd met de mogelijkheid tot keuze van de meest milieuvriendelijke variant en de minste risico s voor de omgeving Er zou een alternatief plan zijn ingediend. De reclamant verbaast zich dat dit alternatief niet in beschouwing is genomen. Reclamant vraagt of dit alternatief aan hem ter beschikking kan worden gesteld. Het particuliere initiatief voor de uiterwaardvergraving in de Huissensche Waarden was ten tijde van de totstandkoming van de PKB Ruimte voor de Rivier (PKB) reeds vergaand in ontwikkeling. Aangezien het project mede dient ter vergroting van de waterveiligheid en op een zodanige wijze wordt ingepast waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met lokale belangen, is deze maatregel als particulier initiatief in de PKB vastgelegd. De uiterwaardvergraving Huissensche Waarden is ook op de lange termijn nodig. Als terugvaloptie bij het eventueel niet uitvoeren van de maatregel is in de PKB verlaging van de kribben in het Pannerdensch-Kanaal opgenomen. Er is tijdens het MER proces een alternatief plan ingediend door GNMF en Gebroeders Willemsen. Indien reclamant dit plan wil hebben staat het hem vrij contact op te nemen met de indieners. Dit alternatieve plan kan niet als een volwaardig alternatief worden beschouwd omdat de rivierkundige-, milieu- en economische gevolgen niet onderzocht zijn Aangegeven wordt dat reclamant het er niet mee eens is dat medewerking wordt verleend aan het plan. De problemen omtrent de huidige infrastructuur worden alleen maar groter. Het alternatieve plan voldoet niet aan de doelstellingen van het project Huissensche Waarden. Dit alternatief is daarom niet in de verdere planontwikkeling betrokken. Het aspect verkeer als gevolg van het planvoornemen is onderzocht en meegenomen in het bestemmingsplan. In de toelichting bij het bestemmingsplan is in paragraaf 5.6 aangegeven of en zo ja welke maatregelen nodig zijn met betrekking tot verkeer en parkeren. Met inachtneming van de te treffen maatregelen, zijn geen problemen voor wat betreft ontsluiting en bereikbaarheid van het gebied te verwachten. De zienswijze heeft aanleiding gegeven om voor bepaalde wegen en wegvakken dieper in te gaan op de materie. Het onderzoek 'Verkeersanalyse Huissensche Waarden', d.d. oktober 2013, is als bijlage bij het bestemmingsplan opgenomen. 19 / 392

20 2.16 Verzocht wordt om een striktere en reëlere projectplanning voor de realisatie met sancties bij overschrijding van termijnen. In het kader van het project Huissensche Waarden is onderzoek verricht naar de verkeerskundige gevolgen, veroorzaakt door het planvoornemen. Het onderzoek 'Verkeersanalyse Huissensche Waarden', d.d. oktober 2013, is als bijlage bij het bestemmingsplan opgenomen. Onderzocht is of de nieuwe ontwikkelingen, toekomstige verkeersstromen en parkeerbehoefte tot problemen leiden. Geconcludeerd wordt dat wegen en kruispunten voldoende capaciteit hebben om de huidige verkeersintensiteit en de te verwachten extra verkeersbewegingen zonder problemen te kunnen verwerken. Door het project Huissensche Waarden zullen geen infrastructurele problemen ontstaan. In de bijlagen bij de verschillende vergunning aanvragen/beschikkingen en het bestemmingsplan is een gedetailleerdere planning opgenomen en uitgewerkt ten opzichte van de in de MER van 2008 aangegeven planning. In de ontgrondingsvergunning wordt in voorschriften 12, 13 en 19 voorgeschreven wanneer welke inrichtingsmaatregelen worden genomen Reclamant maakt zich zorgen over het onderhoud van het projectgebied na realisatie van de doelen van de initiatiefnemer. Gevraagd wordt wie voor de kosten opdraait als de initiatiefnemer failliet gaat. Gevraagd wordt of gedacht is aan het vooraf vullen van een onderhoudsfonds. Op basis van deze voorschriften kan de Provincie tijdige realisatie van inrichtingsmaatregelen afdwingen, desnoods door gebruik te maken van de vereiste bankgarantie van vergunninghouder jegens de Provincie. Voor het beheer van de delen (natuur en agrarisch met waarden) welke in eigendom van de initiatiefnemer en haar partners zijn is een beheerstichting opgericht (zie het document beheer Huissensche Waarden). Binnen deze beheerstichting zullen naast de initiatiefnemer ook lokale natuurverenigingen en agrariërs betrokken zijn. Voor de delen die niet in bezit van de initiatiefnemer en haar partners zijn blijft het huidig landgebruik 20 / 392

21 2.18 De angst wordt uitgesproken voor aantasting van de doelstellingen in de Natura Gevraagd wordt hoe de garanties daarvoor worden verkregen wie daarop toeziet en wat de sancties zijn bij overtredingen De jachthaven van 250 ligplaatsen dient uit het project gehaald te worden zolang de gemeente geen oplossing heeft voor de aanwezige en sterk toenemende infrastructuurproblemen. mogelijk en is onderhoud van het projectgebied daarom niet aan de orde. In voorschrift 20 van de ontgrondingsvergunning is de verplichting opgenomen tegelijk met de overdracht van grond aan de beheerstichting de financiële middelen voor het beheer in het beheeren onderhoudsfonds te storten. In het geval van een faillissement van de initiatiefnemer blijft het beheeren onderhoudsfonds voor zover dat op dat moment was gevuld in stand en voor het overige kan de bankgarantie worden aangesproken die op grond van voorschrift 9 van de ontgrondingsvergunning wordt gesteld. De effecten van het project op de Natura instandhoudingsdoelstellingen zijn getoetst in de Natura 2000-toets Huissensche Waarden, passende beoordeling van de inrichtingsschets ( ) aan de Natuurbeschermingswet Uit de rapportage blijkt dat er geen (significant) negatieve effecten optreden op de Natura instandhoudingsdoelstellingen en er zelfs een bijdrage wordt geleverd aan de realisatie van een aantal doelen. Door het bevoegd gezag worden vergunningen verleend op grond van de aanvraag waarbij bovendien een aantal voorschriften zijn opgenomen. Het bevoegd gezag (provincie Gelderland en Ministerie van Economische Zaken) ziet toe op een goede naleving van de vergunningvoorschriften en uitvoering conform de aanvraag. Zie beantwoording bij zienswijze In het verkeerskundige onderzoek (Bijlage Verkeersanalyse Huissensche Waarden', d.d. oktober 2013) is de ontwikkeling van de jachthaven met 400 ligplaatsen betrokken. Geconcludeerd wordt dat er geen problemen zullen ontstaan als gevolg De zienswijze heeft aanleiding gegeven om voor bepaalde wegen en wegvakken dieper in te gaan op de materie. Het onderzoek 'Verkeersanalyse Huissensche Waarden', d.d. oktober 2013, is als bijlage bij het bestemmingsplan opgenomen. 21 / 392

22 2.20 Op pagina 11 van het MER rapport staat dat de gemeente heeft ingestemd met richtlijnen. Gevraagd wordt wat hier mee bedoeld wordt Een kribverlaging zou meer zekerheid bieden voor de realisatie van de PKB-veiligheidsdoelstelling dan dit project. Verzocht wordt dit uit te zoeken en mee te nemen in de vergelijking van de mogelijkheden Zorgen worden gemaakt over de grondwater en kwelwaterproblematiek. Er komen kleilagen voor, zandformaties met diverse soorten zand, grindlagen en veenlagen. De samenstelling van de ondergrond betreffende deze soorten lagen is nooit gedetailleerd in kaart gebracht. Dit veroorzaakt een grote onzekerheid met betrekking tot grondwaterstromen, zeker als er diepe gaten gegraven worden. van het project Huissensche Waarden en de ontwikkeling van de jachthaven. Op basis van de startnotitie en de inspraakreacties daarop stelt de Commissie voor de milieueffectrapportage een advies op voor richtlijnen. De richtlijnen voor een milieu effectrapportage zijn destijds vastgesteld door Gedeputeerde Staten van Gelderland. Vaststelling van deze richtlijnen heeft plaatsgevonden nadat burgemeester en wethouders van Lingewaard schriftelijk hadden bevestigd in te stemmen met de richtlijnen. Reeds bij het opstellen van de PKB ruimte voor de Rivier is de maatregel kribverlaging overwogen. In de Aanvullingen op de MER is 'kribverlaging' opnieuw meegenomen en getoetst. In het document Aanvullingen MER (april 2009) staat het volgende beschreven (pagina 49, paragraaf 6.7.3): Als de maatregelen in de Huissensche Waarden vergeleken worden met kribverlaging op het Pannerdensch- Kanaal moet worden geconstateerd dat maatregelen in de Huissensche Waarden veel geschikter zijn dan een kribverlaging op het Pannerdensch-Kanaal. Naast het feit dat deze laatste mogelijk een veel langere uitvoeringstijd kunnen vergen zijn er veel minder flexibele sturingsmogelijkheden aanwezig. De maatregel is derhalve wel degelijk meegenomen bij het afwegen van de verschillende alternatieven en om goede redenen niet als maatregel verkozen om de noodzakelijke waterstandsverlaging te realiseren. In het document Aanvullingen MER (april 2009) is het volgende nog steeds geldende antwoord beschreven (pagina 58, paragraaf 7.3.1): Hier kan op geantwoord worden dat sinds 30 jaar zeer gedetailleerd geologisch onderzoek in het rivierengebied, inclusief het studiegebied, wordt uitgevoerd door de Rijn-Maas onderzoeksgroep van 22 / 392

23 2.23 Het risico op schade door verzakkingen is volop aanwezig in een groot gebied rond de ontgraving. Er dient een gedetailleerder onderzoek naar de risico s/gevolgen van de ontgraving (en op de mogelijke wijzigingen in de ondergrond) uitgevoerd te worden. Een onderzoekgebied van 50x50 meter dient daarbij het maximum te zijn. dr. Berendsen van de Universiteit van Utrecht. Er zijn honderdduizenden boringen met een totale lengte van meer dan kilometer uitgevoerd, wat het rivierengebied tot de meest in detail gekarteerde delta ter wereld maakt. De resultaten van dit onderzoek zijn onder andere beschikbaar via de zogenaamde zandbanenkaart (Zanddiepte-kaarten van het Gelders Rivierengebied, met inbegrip van de uiterwaarden, Berendsen et.al. 2002, uitgegeven door de provincie Gelderland in samenwerking met Rijkswaterstaat, het waterbedrijf Gelderland en Universiteit Utrecht). De resultaten van dit onderzoek zijn toegepast in de geohydrologische modellering. De zandbanenkaart voor het modelgebied en de daaruit afgeleide weerstanden van de deklaag zijn in het rapport over de grondwatermodellering weergegeven. Het grondwatermodel is opgebouwd uit zes modellagen en de geohydrologische basis. De modellagen zijn opgedeeld in cellen van 25x25 meter groot. Voor de diepere lagen is de informatie over de ligging en geohydrologische eigenschappen van de modellagen gehaald uit het Regionaal Geohydrologisch Informatie Systeem (REGIS, versie 2 van 2005) van TNOB&O. Dit systeem biedt het meest actuele inzicht in de ondergrond en geohydrologische eigenschappen van de ondergrond en wordt breed geaccepteerd als de beste basis om regionale modellen op te baseren. Dit systeem heeft een resolutie van 100x100 meter. De bovenste modellaag, de zogenaamde deklaag, bestaat voornamelijk uit relatief slecht doorlatende rivierafzettingen zoals klei- en veenlagen die door de indiener van de zienswijze zijn gememoreerd. Deze laag is grillig van opbouw. Om deze reden is de deklaag in het model gemodelleerd aan de hand van de eerder genoemde zandbanenkaart en onderzoeksresultaten van de Universiteit van 23 / 392

24 Utrecht. Deze zeer gedetailleerde gegevens zijn met een resolutie van 25x25 m in het model gebracht. De indiener van de zienswijze uit zijn bezorgdheid over zettingsschade ten gevolge van inklinking van bodemlagen als gevolg van grondwaterstandsdaling. Inklinking en maaivelddaling kunnen voorkomen wanneer de grondwaterstand ter plaatse van zettingsgevoelige lagen (klei, veen) wordt verlaagd. Niet alle maaivelddaling resulteert in gebouwschade. Of er schade kan optreden hangt onder andere af van de mate van maaivelddaling, het verschil in maaivelddaling tussen bijvoorbeeld de voor- en achtergevel en de wijze van fundering. Nog een aspect dat de potentiële zetting beïnvloed is het feit of er in het verleden al grondwaterstandsdalingen ter hoogte van de zettingsgevoelige lagen zijn opgetreden. Als dit het geval is, dan is zogenaamde voorbelasting van de zettingsgevoelige lagen opgetreden en zijn deze lagen voortaan minder gevoelig voor zetting. Om deze redenen is gekeken naar het gebied waar in een extreme situatie (in dit geval is het droge najaar van 2003 genomen) een tijdelijke grondwaterstandsdaling ten gevolge van de uitvoer van het voorkeursalternatief wordt berekend. Grondwaterstandsdalingen kunnen in droge omstandigheden optreden in het gebied tussen Huissen en Angeren. De maximale berekende grondwaterstandsdaling bedraagt 40 centimeter en treedt op in een gebied ten noorden van Angeren, tegen de dijk aan. (Zie figuur B4.4 in de rapportage over het geohydrologisch onderzoek). Binnen het gebied waar in een extreme situatie een tijdelijke grondwaterstandsdaling kan voorkomen is geïnventariseerd waar zand in de ondergrond voorkomt op een diepte van minder dan 2 meter beneden maaiveld. Wanneer zand binnen een diepte 24 / 392

25 van 2 meter voorkomt kunnen gebouwen op staal (d.w.z. rechtstreeks op het zand) zijn gefundeerd. Waar het zand op grotere dieptes voorkomt is dit minder waarschijnlijk en zullen de gebouwen op in de grond geheide palen zijn gefundeerd. Binnen het gebied waar een mogelijke tijdelijke grondwaterstandsdaling wordt berekend liggen met name in Angeren een groot aan tal gebouwen in een zone waar op staal gefundeerd zou kunnen zijn. Dit sluit aan bij wat de indiener van de zienswijze stelt, namelijk dat zijn huis in Angeren en vrijwel alle oude huizen in dit gebied op staal zijn gefundeerd. De berekende grondwaterstandsdaling, het gebied waar fundering op staal aannemelijk is en de binnen deze zone voorkomende gebouwen zijn weergegeven in figuur 5.20 van het rapport over het geohydrologisch onderzoek. Hiermee is het gebied gedefinieerd waar het risico op zettingsschade ten gevolge van een grondwaterstandsdaling het grootst is. Vervolgens is voor de grootste berekende mogelijk optredende grondwaterstandsdaling in een extreem droge situatie ter hoogte van deze bebouwing in Angeren de zogenaamde eindzetting ingeschat. Hierbij is ervan uitgegaan dat 1. de lagen boven het vaste zand volledig bestaan uit zettingsgevoelige lagen, 2. dat de berekende grondwaterstandsdaling in een extreem droge situatie permanent is (terwijl deze tijdelijk zal zijn), 3. de optredende zetting gelijk is aan de eindzetting (die pas na vele jaren grondwaterstandsdaling optreedt) en 4. dat er geen voorbelasting is opgetreden. Hiermee is het duidelijk dat de berekende zetting een overschatting is van de eventueel werkelijk optredende zetting. Deze berekende zetting bedraagt 1,4 centimeter voor de noordrand van Angeren. De eindzetting is ook berekend voor een locatie op 280 meter afstand, waar de grondwaterstandsdaling in een extreme 25 / 392

26 situatie 15 centimeter bedraagt. Voor deze locatie wordt een eindzetting berekend van 1,0 centimeter. Dit betekent dat de maximaal te verwachten maaiveldsdaling ten gevolge van het voorkeursalternatief in een extreem droge situatie zodanig gering is dat op grond hiervan geen gebouwschade verwacht wordt. Ook het verhang van de maaiveldsdaling (0,4 centimeter over 280 meter, 1:70.000) is zo gering dat hierbij geen gebouwschade te verwachten is. Zie paragraaf van het rapport over het geohydrologisch onderzoek. Nogmaals wordt opgemerkt dat deze inschattingen gemaakt zijn voor een situatie die zich alleen onder extreme omstandigheden voordoet, maar waarbij ervan is uitgegaan dat dit een permanente situatie is. Verder is er geen rekening gehouden met de eventuele voorbelasting van de zettingsgevoelige lagen ten gevolge van in het verleden opgetreden lage grondwaterstanden. Metingen van de grondwaterstanden uit het verleden geven aan dat het waarschijnlijk is dat er wel voorbelasting is opgetreden. De conclusie is dat op basis van de momenteel beschikbare informatie de kans van het optreden van gebouwschade door zetting als minimaal wordt ingeschat. In de rapportage over het geohydrologisch onderzoek is voorts de aanbeveling opgenomen om hoogtebouten te plaatsen om de daadwerkelijk optredende zetting te monitoren. Naar aanleiding van diverse zienswijzen is één ander nogmaals getoetst. Zie het aanvullend onderzoek naar aanleiding van zienswijzen, d.d. december / 392

27 2.24 Het huis van reclamant is op staal gefundeerd en ongeveer 150 jaren oud. Twintig jaren geleden heeft reclamant uitgebreid onderzoek gedaan naar de ondergrond in de tuin. Op meter diepte is grof zand, grind, fijn zand, klei en veen lagen aangetroffen. Aangeven wordt dat de grond een zeer diverse samenstelling heeft met onvoorspelbare grondwaterstromingen en inklinkingen Aangegeven wordt dat als uit de aanwezige veenlagen het water verdwijnt, de kans op verzakkingen en schade aan oude huizen zeer groot is. Reclamant heeft een verzakking zelf ondervonden. In deze toetsing is gebruik gemaakt van de nieuwste rekenmodellen. Het grondwater modelinstrumentarium MORIA (Modellering Ondergrond Rivierenland Interactief en Actueel) is ontwikkeld voor het beheergebied van Waterschap Rivierenland. MORIA is ontwikkeld in opdracht van Waterschap Rivierenland, de Provincie Gelderland en het Waterbedrijf Vitens door TNO (opgegaan in Deltares na 1 januari 2008), Alterra, TAUW en Royal Haskoning. Ook is onderzocht hoe de waterstanden in de rivier zich verhouden tot de grondwaterstanden binnendijks. Daarbij is gebruik gemaakt van de nieuwe peilbuizen welke in het kader van het project zijn geplaatst. Hieruit blijkt dat lagere waterstanden in de rivier beperkt invloed hebben op de grondwaterstanden binnendijks. Neerslag en waterhuishouding zorgen voor een dempend effect. De maximale grondwaterdaling, dicht bij de winterdijk, ligt tussen 45 en 65 centimeter. Verder van de dijk is het effect beperkt. De maximale zetting veranderd niet. Dit komt door de opbouw van de bodem en de bestaande natuurlijke variatie in grondwaterstanden. Bekende boringen in de directe omgeving van het pand bevestigen het door reclament geschetste beeld van de opbouw van de bodem. Uit het rapport van Arcadis blijkt echter dat de maximale invloed van de zandwinning op de grondwaterstanden ter plaatse bij extreem lage rivierstanden circa 20 cm bedraagt. De klei en veenlagen liggen ter plaatse echter zodanig diep dat deze hierdoor niet zullen verdrogen. Zie ook de beantwoording van zienswijze Verzakkingen en schade is niet alleen gebonden aan de aanwezigheid van veenlagen. Bij klei kan dit bijvoorbeeld ook het geval zijn. Daarnaast zal bij langjarige verdroging en gelijkmatige verdeling van de grondsoorten onder de fundering het pand 27 / 392

28 2.26 Reclamant pleit voor een veel gedetailleerder onderzoek naar de gevolgen van de ontgraving op de mogelijke wijzigingen in de ondergrond en een goed geregelde schaderegeling. gelijkmatig zakken. Hierdoor hoeft dan ook niet in alle gevallen schade te ontstaan Het is alleen het geval als combinaties van meerdere verschillende grondsoorten in verschillende dikten onder de fundering aanwezig zijn en nog niet geconsolideerd zijn door eerder optredende lagere grondwaterstanden. Het is daarnaast ook afhankelijk van de algemene bouwkundige kwaliteit en de breedte van funderingsstroken. Bij oude huizen kan dit sterk variëren. Het feit dat reclamant zelf een verzakking heeft ondervonden wordt voor kennisgeving aangenomen. Een veel gedetailleerder onderzoek is niet nodig om de gevolgen van de ontgraving beter in beeld te brengen. Door Arcadis is de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar mogelijke veranderingen in grondwaterstromen en de gevolgen voor zetting. Deze onderzoeken zijn uitgevoerd in nauw overleg met het Waterschap en de Provincie. Ook is gebruik gemaakt van computermodellen, rekenmethoden en effectbepalingen die door deze overheden zijn voorgeschreven. De resultaten van dit onderzoek zijn verwerkt in het rapport Grondwatereffecten Inrichtingsplan Huissensche Waarden. Het is onderdeel van de verschillende vergunningen en bestemmingsplan. In het kader van de ingediende zienswijzen is dit rapport opnieuw gecontroleerd. Dit is mede gedaan door deskundigen die werkzaam zijn bij het bevoegd gezag en voorheen niet bij het project betrokken waren. Ook is onderzocht of de aannames met betrekking tot de in het rekenmodel opgenomen lage waterstanden gezien de huidige inzichten verantwoord zijn. De gekozen methodiek is vergelijkbaar met de meeste van de overige Ruimte Naar aanleiding van diverse zienswijzen is één ander nogmaals getoetst. Daarbij zijn controle berekeningen uitgevoerd met de nieuwste gegevens. Hoewel er beperkte verschillen ontstaan in grondwaterstanden wijken de conclusies met betrekking tot zetting en schade niet af van eerdere rapporten. Deze extra toets zal als bijlage worden opgenomen bij de verschillende vergunningen. 28 / 392