VERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement A8-0048/

Transcriptie

1 Europees Parlement Zittingsdocument A8-0048/ VERSLAG over gendergelijkheid en het versterken van de positie van de vrouw in het digitale tijdperk (2015/2007(INI)) Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid Rapporteur: Terry Reintke RR\ doc PE v03-00 In verscheidenheid verenigd

2 PR_INI INHOUD ONTWERPRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT... 3 ADVIES VAN DE COMMISSIE WERKGELEGENHEID EN SOCIALE ZAKEN UITSLAG VAN DE EINDSTEMMING IN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE HOOFDELIJKE EINDSTEMMING IN DE TEN PRINCIPALE BEVOEGDE COMMISSIE Blz. PE v /30 RR\ doc

3 ONTWERPRESOLUTIE VAN HET EUROPEES PARLEMENT over gendergelijkheid en het versterken van de positie van de vrouw in het digitale tijdperk (2015/2007(INI)) Het Europees Parlement, gezien artikel 2 en artikel 3, lid 3, tweede alinea, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en artikel 8 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), gezien artikel 23 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, gezien de Verklaring en het Actieplatform van Peking, aangenomen tijdens de vierde Wereldvrouwenconferentie in 1995, en met name het aandachtsgebied "Vrouwen en de media", gezien het slotdocument van de 23e bijzondere zitting van de Algemene Vergadering in 2000, waarin informatie- en communicatietechnologie (ICT) wordt erkend als een verworvenheid waarmee nieuwe kansen worden geboden voor het versterken van de positie van de vrouw, maar waaraan tevens potentiële risico's zijn verbonden, gezien de Beginselverklaring en het Actieplan van Genève, aangenomen tijdens de eerste fase van de wereldtop over de informatiemaatschappij (WSIS) die plaatsvond in Genève in 2003, gezien de Verbintenis van Tunis en de agenda van Tunis voor de informatiemaatschappij, waarin een beschrijving wordt gegeven van de financiële en internationale mechanismen voor de tenuitvoerlegging van de WSIS-agenda's die werden aangenomen tijdens de tweede fase van de WSIS in Tunis van 16 t/m 18 november 2005, gezien de verwijzingen naar vrouwenrechten en gendergelijkheid in de verklaring over de tenuitvoerlegging van de WSIS-resultaten en de bijbehorende WSIS+10-visie voor WSIS na 2015, gezien de resultaten van het WSIS-forum dat plaatsvond van 25 t/m 29 mei 2015 in Genève over "Innovating Together: Enabling ICTs for Sustainable Development", waaraan een delegatie van de Commissie vrouwenrechten en gendergelijkheid deelnam, gezien de WSIS-actiepunten van 2014, die werden gecombineerd met de duurzameontwikkelingsdoelstellingen om de synergieën tussen deze wereldwijde strategieën te vergroten, waaronder het actiepunt om tegen 2030 de positie te versterken, en de sociale, economische en politieke integratie te bevorderen, van alle personen, ongeacht leeftijd, handicap, genetische kenmerken, geslacht, seksuele gerichtheid, genderidentiteit, ras, sociale of etnische afkomst, religie of geloof, economische of andere status, gezien de strategie van de Commissie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen RR\ doc 3/30 PE v03-00

4 2015 (SEC(2010)1079/2), die een reeks acties op het gebied van vrouwen en het internet omvat, met name met betrekking tot ICT, en de tussentijdse herziening van de strategie, gezien zijn resolutie van 9 juni 2015 over de EU-strategie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen na , gezien zijn resolutie van 9 september 2015 over meisjes mondig maken door middel van onderwijs in de EU 2, gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 getiteld: "Europa 2020: Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei" (COM(2010)2020), gezien de conclusies van de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken (Epsco) van juni 2014 over "Vrouwen en de economie: economische onafhankelijkheid vanuit het oogpunt van deeltijdwerk en werkzaamheden anders dan in loondienst" waarin het volgende wordt verklaard: "In de Europa strategie worden verschillende prioritaire groeisectoren aangeduid, waaronder de witte economie, de wetenschapssector en de technologiesector. Om het Europese groeipotentieel op deze gebieden ten volle te benutten, is het belangrijk genderstereotypen te slechten en segregatie in het onderwijs en op de arbeidsmarkt te bestrijden", gezien zijn resolutie van 8 oktober 2015 over de toepassing van Richtlijn 2006/54/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 juli 2006 betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke kansen en gelijke behandeling van mannen en vrouwen in arbeid en beroep 3, gezien zijn resolutie van 24 mei 2012 met aanbevelingen aan de Commissie over de toepassing van het beginsel van gelijke beloning van mannelijke en vrouwelijke werknemers voor gelijke of gelijkwaardige arbeid 4, gezien zijn resolutie van 12 maart 2013 over de uitbanning van genderstereotypen in de EU 5, gezien zijn resolutie van 12 september 2013 over de digitale agenda voor groei, mobiliteit en werkgelegenheid 6, en met name de Grote Coalitie voor digitale vaardigheden en banen, gezien actie 60 van de digitale agenda, over het aanmoedigen van vrouwen om van ICT hun beroep te maken en het verhogen van het percentage vrouwen in de ICT-sector, gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Strategie voor een digitale eengemaakte markt voor Europa" (COM(2015)0192), 1 Aangenomen teksten, P8_TA(2015) Aangenomen teksten, P8_TA(2015) Aangenomen teksten, P8_TA(2015) PB C 264 E van , blz Aangenomen teksten, P7_TA(2013) Aangenomen teksten, P7_TA(2013)0377. PE v /30 RR\ doc

5 gezien pijler II van de strategie van de Commissie voor een digitale eengemaakte markt, die gericht is op het scheppen van gunstige en gelijke voorwaarden en het juiste klimaat om digitale netwerken en innovatieve diensten te ontwikkelen, en pijler III, die ondersteuning biedt aan een inclusieve digitale maatschappij waarin burgers over de nodige vaardigheden beschikken om de mogelijkheden van het internet te benutten en meer kans te maken op de arbeidsmarkt, gezien de studie van de beleidsondersteunende afdeling C van het Europees Parlement getiteld "Empowering women on the Internet", gepubliceerd in 2015, gezien artikel 7 van Verordening (EU) nr. 1303/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 ten aanzien van de bevordering van gelijkheid van mannen en vrouwen en non-discriminatie 1, gezien het Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (Verdrag van Istanbul), gezien de Verklaring en het Actieplatform van Peking, en met name de doelstellingen ervan inzake "Vrouwen en de media", waarin wordt opgeroepen tot verbetering van de participatie van vrouwen in en hun toegang tot meningsuiting en besluitvorming in en via de media en nieuwe communicatietechnologieën, alsook tot bevordering van een evenwichtige en niet-stereotiepe afbeelding van vrouwen in de media, gezien de Europese code van beste praktijken voor vrouwen in ICT van de Commissie uit 2013, gezien zijn diepgaande analyse uit 2012 getiteld "Women in ICT", gezien zijn diepgaande analyse uit 2015 getiteld "Empowering women on the Internet", gezien het in maart 2014 gepubliceerde verslag van het Bureau van de Unie voor de grondrechten (FRA) getiteld "Geweld tegen vrouwen - een EU-breed onderzoek. Belangrijkste resultaten", gezien Richtlijn 2011/36/EU van het Europees Parlement en de Raad van 5 april 2011 betreffende het voorkomen en tegengaan van mensenhandel en het beschermen van de slachtoffers 2, ter vervanging van Kaderbesluit 2002/629/JBZ van de Raad, gezien de EU-strategie van de Commissie voor de uitroeiing van mensenhandel ( ) en het tussentijdse verslag over de tenuitvoerlegging ervan, gezien de EU-beleidscyclus voor zware en georganiseerde criminaliteit, die in 2014 is gestart, en de prioriteit van mensenhandel, gezien artikel 52 van zijn Reglement, gezien het verslag van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid en het advies van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken (A8-0048/2016), 1 PB L 347 van , blz PB L 101 van , blz. 1. RR\ doc 5/30 PE v03-00

6 A. overwegende dat de digitalisering de manier waarop mensen zich toegang tot informatie verschaffen, informatie verstrekken, communiceren, sociale contacten onderhouden, studeren en werken ingrijpend heeft veranderd, waardoor nieuwe mogelijkheden voor deelname aan publieke en politieke discussies, het onderwijs en de arbeidsmarkt worden gecreëerd, alsook nieuwe mogelijkheden voor een zelfbepaald leven, en een enorm economisch potentieel wordt geboden voor de Europese Unie en daarbuiten; overwegende dat de digitalisering niet alleen van invloed is op de markten, maar ook op de maatschappij als geheel; B. overwegende dat de informatiemaatschappij, die wordt aangedreven door informatie- en communicatietechnologie (ICT), enorme kansen biedt om rijkdom en kennis te genereren en verspreiden, zoals bijvoorbeeld wordt aangetoond door de sector voor vrije en opensourcesoftware, die ervoor heeft gezorgd dat software op een andere manier wordt geproduceerd, verspreid, ondersteund en gebruikt, hetgeen bredere digitale inclusiviteit mogelijk maakt; overwegende dat de digitalisering tevens mogelijkheden met zich meebrengt voor een flexibeler en diverser gebruik van tijd en ruimte om billijkere maatschappelijke modellen tot stand te brengen; overwegende dat in het kader van de digitalisering van de arbeidsmarkt tegelijkertijd nieuwe dimensies van uitsluiting kunnen ontstaan, bijvoorbeeld het risico op economische, maatschappelijke, culturele en gendersegregatie; C. overwegende dat in Europa slechts negen op de honderd ontwikkelaars vrouw zijn, dat slechts 19 % van de leidinggevenden in de ICT-sector vrouw is (tegenover 45 % in andere dienstensectoren) en dat vrouwen slechts 19 % van alle ondernemers uitmaken (tegenover 54 % in andere dienstensectoren) 1 ; D. overwegende dat deze ontwikkelingen een grote potentie hebben om de positie van de vrouw te versterken, toegang tot informatie en kennis bieden via andere dan de conventionele kanalen en voorzien in een platform voor meningsuiting, waardoor anderen kunnen worden aangemoedigd in actie komen en nieuwe mogelijkheden worden gecreëerd om met elkaar te communiceren en campagne te voeren met het oog op het verdedigen van de rechten en vrijheden van vrouwen en meisjes, LGBTIpersonen en personen met specifieke behoeften zoals mindervaliden; overwegende dat de actieve deelname van vrouwen aan de informatiemaatschappij niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid en billijkheid is, maar ook bijdraagt tot een verbetering van de sociale en economische omstandigheden in de samenleving en het concurrentievermogen van de EU; E. overwegende dat er een sprake is van een aanzienlijke genderkloof voor wat betreft de toegang tot arbeids- en onderwijskansen op het gebied van informatie- en communicatietechnologie en digitale geletterdheid; overwegende dat de digitalisering van grote invloed is op het gebruik en de verspreiding van media, met name onder jonge gebruikers, waardoor nieuwe kanalen beschikbaar komen en een minder hiërarchisch medialandschap kan ontstaan; overwegende dat de digitalisering de versterking van de positie van de vrouw weliswaar kan vergemakkelijken, maar ook voor nieuwe uitdagingen kan stellen vanwege de verspreiding van negatieve, vernederende en stereotiepe afbeeldingen van vrouwen; 1 PE v /30 RR\ doc

7 F. overwegende dat digitale communicatie en sociale netwerken van bijzonder belang zijn voor ouders die met ouderschapsverlof zijn en voor mensen die thuiswerken; G. overwegende dat de digitalisering enorm van invloed is op de arbeidsmarkt, aangezien de waardeketens worden gewijzigd en er nieuwe werkgelegenheid en flexibelere werkpatronen worden gecreëerd; overwegende dat de door de digitalisering ontstane mogelijkheden voor flexibele arbeidsregelingen en telewerken een belangrijk instrument kunnen zijn om een betere balans tussen werk en privéleven te waarborgen voor zowel vrouwen als mannen; overwegende dat deze flexibele arbeidsregelingen een positieve rol kunnen vervullen bij het verbeteren van de integratie van achtergestelde vrouwen in de arbeidsmarkt; overwegende dat er echter ook mogelijke negatieve gevolgen zijn, in het bijzonder voor vrouwen, zoals de uitholling van werknemersrechten en de vervaging van arbeidstijdgrenzen en van de begrenzing van beroepsmatige en niet-beroepsmatige verantwoordelijkheden, waardoor het aantal slecht betaalde en onzekere vormen van werkgelegenheid toeneemt; H. overwegende dat de verbetering van de digitale vaardigheden en IT-geletterdheid een unieke kans biedt om de integratie van vrouwen en meisjes, maar ook van mensen met speciale behoeften, zoals mensen met een handicap, in de arbeidsmarkt te verbeteren; overwegende dat de toename van het aantal vrouwen in de ICT-sector, een van de sectoren met de best betaalde banen, kan bijdragen aan de versterking van hun financiële positie en zelfstandigheid, waardoor de algemene genderloonkloof kleiner wordt; I. overwegende dat, op de gedigitaliseerde arbeidsmarkt, de verantwoordelijkheid steeds vaker wordt verschoven van het bedrijf naar het individu, hetgeen leidt tot een wijziging in de voorwaarden voor de sociale zekerheid van zelfstandigen en freelancers; overwegende dat politieke beslissingen duidelijk vormgeven aan de effecten van deze wijzigingen; J. overwegende dat, in geval van meervoudige individuele contracten voor verschillende bedrijven en instellingen, de controle op het beginsel van gelijke beloning voor gelijk werk op dezelfde werkplek, dat van cruciaal belang is voor een werkelijk gelijke samenleving, een grotere uitdaging is; K. overwegende dat de toetreding van meer vrouwen tot de ICT-sector bevorderlijk zou zijn voor een markt waarop arbeidstekorten worden verwacht en gelijke deelname van vrouwen jaarlijks een winst van ongeveer 9 miljard EUR zou opleveren voor het Europese bbp; overwegende dat vrouwen nog steeds sterk ondervertegenwoordigd zijn in ICT-opleidingen, aangezien zij slechts circa 20 % uitmaken van het aantal afgestudeerden op dit gebied, en slechts 3 % van alle vrouwelijke afgestudeerden een ICT-diploma heeft; overwegende dat vrouwen worden geconfronteerd met talrijke moeilijkheden om in de ICT-sector te integreren en werkzaam te blijven; overwegende dat de door mannen gedomineerde werkomgeving, waarin slechts 30 % van het personeelsbestand vrouw is, bijdraagt aan de tendens dat veel vrouwen binnen een paar jaar na het behalen van hun universiteitsdiploma de ICT-sector weer verlaten; L. overwegende dat Europa volgens de studie over in de ICT-sector actieve vrouwen tegen 2020 zal worden geconfronteerd met een tekort aan werknemers in de ICTsector; overwegende dat de ICT-sector snel groeit en elk jaar ongeveer nieuwe RR\ doc 7/30 PE v03-00

8 banen schept; M. overwegende dat de ICT-sector zich kenmerkt door bijzonder hoge verticale en horizontale segregatie en een kloof tussen de onderwijskwalificaties van vrouwen en hun functieniveau in de ICT-sector; overwegende dat minder dan 20 % van de ICTondernemers vrouw is; overwegende dat het merendeel (54 %) van de vrouwen in de ICT minder goed betalende en minder vaardigheden vereisende banen heeft en dat slechts een kleine minderheid (8 %) softwareontwikkelingsfuncties bekleedt die hoogwaardige vaardigheden vereisen; overwegende dat vrouwen ook ondervertegenwoordigd zijn in de besluitvorming binnen deze sector en dat slechts 19,2 % van de werknemers in de ICT-sector een vrouwelijke leidinggevende heeft, terwijl dat voor 45,2 % van de werknemers in andere sectoren het geval is; N. overwegende dat met name vrouwen van 55 jaar en ouder het risico lopen werkloos te raken en inactief te zijn op de arbeidsmarkt, waarbij de gemiddelde arbeidsparticipatie in de EU voor vrouwen in de leeftijd tussen 55 en 64 jaar slechts 42 % bedraagt, tegenover 58 % voor mannen; overwegende dat een laag niveau van IT-geletterdheid en e-vaardigheden dit risico verder verhoogt; overwegende dat verbetering van en investeringen in de digitale vaardigheden van vrouwen van 55 jaar en ouder hun kans op werk vergroot en hun een zekere mate van bescherming biedt tegen uitsluiting van de arbeidsmarkt; O. overwegende dat de impact van seksisme en genderstereotypering een obstakel voor gendergelijkheid en een last voor de economische ontwikkeling en het concurrentievermogen van de EU is, waardoor de reeds aanzienlijke digitale genderkloof op het gebied van ICT, media en aanverwante sectoren nog erger wordt; overwegende dat de bestaande genderstereotypen het moeilijk maken voor vrouwen om hun capaciteiten als gebruiker, innovator of ontwikkelaar volledig te ontwikkelen; overwegende dat er een duidelijke politieke wil, concrete maatregelen en deelname van het maatschappelijk middenveld nodig zijn om dit te veranderen; P. overwegende dat onderwijs en opleiding van essentieel belang zijn voor het versterken van de positie van de vrouw in het digitale tijdperk, en dus voor een maatschappij met toekomstige levensvatbaarheid; overwegende dat 60 % van de scholieren in de EU nooit gebruikmaakt van digitale apparatuur in de klas; overwegende dat het reeds lage aandeel vrouwelijke ICT-gediplomeerden is gedaald; overwegende dat vrouwen sterk ondervertegenwoordigd zijn in de vakgebieden wetenschap, technologie, engineering en wiskunde (STEM) en dat ongeveer de helft van de vrouwelijke afgestudeerden erna niet in een STEM-functie werkt; overwegende dat bij initiatieven zoals de EUprogrammeerweek, ICT for Better Education, de Startup Europe Leaders Club en de Grote Coalitie voor digitale banen, die gericht zijn op verdere bevordering van e- onderwijs en e-vaardigheden, vrouwen nog altijd fors ondervertegenwoordigd zijn; Q. overwegende dat de bevordering van digitale technologieën en ICT een belangrijke rol dient te vervullen in het EU-beleid inzake ontwikkelingssamenwerking, overeenkomstig de duurzameontwikkelingsdoelstellingen, met name door de maatschappelijke en politieke positie van vrouwen en meisjes te versterken en hen uit de armoede te helpen ontsnappen; PE v /30 RR\ doc

9 R. overwegende dat de digitalisering bijdraagt tot de bevordering van directe democratie via het internet, waardoor vrouwen meer bij de politiek kunnen worden betrokken en hun toegang tot informatie kan worden verbeterd; S. overwegende dat vrouwen dankzij de combinatie van digitalisering en directe democratie over meer mogelijkheden beschikken om een directe rol te spelen buiten de traditionele politieke werkterreinen, en om ten volle politiek te participeren; T. overwegende dat ICT, zoals elke technologie, kan worden gebruikt en misbruikt om vrouwen, hun rechten en vrijheden en uiteindelijk hun weerbaarheid te bedreigen, zoals in het geval van cyberpesten, cyberstalken, mensenhandel, haatzaaiende taal, aanzetting tot haat, discriminatie en schending van de grondrechten; overwegende dat de anonimiteit op het internet bijdraagt aan de verspreiding van deze vormen van geweld tegen vrouwen; overwegende dat nieuwe uitdagingen en risico's op passende wijze moeten worden geïdentificeerd en aangepakt door beleidsmakers alsook door ondernemingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties, waarbij ruimte wordt gecreëerd voor informatie-uitwisseling via het internet; U. overwegende dat er nieuwe informatie- en communicatietechnologieën worden toegepast om kanalen en platforms op te zetten die bepaalde vormen van seksuele uitbuiting van vrouwen, met inbegrip van minderjarigen, vergemakkelijken; overwegende dat digitale platforms ook worden gebruikt om het lichaam van de vrouw te commercialiseren; overwegende dat de relevante rechtshandhavers het vernieuwende effect van de digitalisering op deze misdaden moeten erkennen; overwegende dat ook de bewustwording van deze nieuwe vormen van digitale bedreigingen onder de relevante onderwijsprofessionals moet worden vergroot, dat de EU en de lidstaten financiering beschikbaar moeten stellen voor het bevorderen van onderwijs over een veilig en respectvol gebruik van het internet, alsook over de risico's van gendergebaseerd onlinegeweld voor zowel jongens als meisjes, en dat mannen en jongens moeten worden betrokken bij de bestrijding van geweld tegen vrouwen en meisjes; V. overwegende dat digitale vormen van communicatie hebben bijgedragen tot de gangbaarheid van haatzaaiende taal en bedreigingen ten aanzien van vrouwen, dat 18 % van de vrouwen in Europa vanaf de adolescentie wel eens het slachtoffer is geweest van een vorm van intimidatie door bekenden op het internet, en dat negen miljoen vrouwen in Europa het slachtoffer zijn geweest van onlinegeweld; overwegende dat het aantal bedreigingen, waaronder doodsbedreigingen, ten aanzien van vrouwen is toegenomen; overwegende dat de sociale bewustwording van digitale vormen van geweld, zowel onder het algemene publiek als onder de desbetreffende beroepsbeoefenaars, zoals rechtshandhavers en leerkrachten, nog steeds onvoldoende is om te zorgen voor adequate preventie, controle en ondersteuning van slachtoffers; overwegende dat diverse vormen van onlinegeweld nog niet volledig worden weerspiegeld in het strafrecht en in bepaalde methoden en procedures voor vervolging in de lidstaten; overwegende dat het aanpassingsvermogen van het rechtssysteem in gebreke blijft; overwegende dat misbruikplegers en haatzaaiers in zeer weinig gevallen worden aangegeven, onderzocht, vervolgd en bestraft; overwegende dat op EU-niveau moet worden erkend dat het misbruik en geweld via het internet mogelijk grensoverschrijdend van aard is; RR\ doc 9/30 PE v03-00

10 W. overwegende dat genderbudgettering en gendermainstreaming gebruikt kunnen worden als instrumenten ter bevordering van gendergelijkheid; overwegende dat gendergebaseerde perspectieven in elk stadium van de werkzaamheden van de Commissie op het gebied van digitalisering in acht moeten worden genomen om te waarborgen dat vrouwen niet alleen worden betrokken, maar ook een vooraanstaande rol vervullen bij digitale ontwikkelingen; X. overwegende dat de lage participatiegraad van vrouwen en meisjes in aan ICT gerelateerd onderwijs en later op de arbeidsmarkt voortvloeit uit een complexe interactie tussen genderstereotypen die in de vroege levensfase en onderwijsfase begint en blijft voortduren tijdens de professionele loopbaan; overwegende dat de participatie van vrouwen en meisjes in ICT-onderwijs en ICT-banen onder andere wordt belemmerd door de volgende factoren: levenslange stereotypering, indeling in "typisch vrouwelijke en typisch mannelijke" activiteiten, hobby's en speelgoedartikelen vanaf de vroegste onderwijsfasen, een relatief laag aantal vrouwelijke rolmodellen in de ICT-sector en de beperkte zichtbaarheid van vrouwen in deze sector, met name in leidinggevende functies; Algemene aanbevelingen 1. dringt er bij de Commissie en de Raad op aan ten volle gebruik te maken van het potentieel van de informatiemaatschappij, ICT en het internet om de versterking van de positie van vrouwen, vrouwenrechten en -vrijheden en gendergelijkheid te bevorderen, ongeacht leeftijd, handicap, genetische kenmerken, geslacht, seksuele gerichtheid, genderidentiteit, ras, sociale of etnische afkomst, religie of geloof of economische status; 2. benadrukt dat internettoegang een nieuwe, noodzakelijke basisdienst voor de hele wereld voor mannen, vrouwen, jongens en meisjes is, omdat het internet tegenwoordig een essentieel instrument is in het dagelijkse privé- en beroepsleven van personen, voor onderwijs en opleiding, voor bedrijfsbeheer, bij de overheid, instellingen en organisaties, en voor de werking van sociale netwerken en de bevordering van gelijke kansen; 3. verzoekt de Commissie de digitale agenda en de strategie voor een digitale eengemaakte markt te benutten en gerichter te maken om de ernstige genderkloof in de ICT-sector aan te pakken en de volledige integratie van vrouwen in de sector, in het bijzonder de technische beroepen en de beroepen in de telecomsector, te bevorderen, onderwijs en opleidingen in ICT en andere STEM-vakken voor vrouwen en meisjes te bevorderen, de zichtbaarheid van vrouwen in de digitale arena te vergroten, gendergelijkheid en de deelname van vrouwen te versterken door middel van betere toegang tot financiering, gendereffectbeoordelingen uit te voeren en genderbudgettering toe te passen in haar werk voor de digitale agenda en de strategie voor een digitale eengemaakte markt en maatschappelijke en vrouwenorganisaties te ondersteunen bij de totstandbrenging van een inclusief internet; 4. verzoekt de EU-instellingen en de lidstaten de genderdimensie op te nemen in alle digitale initiatieven en te erkennen dat de digitale wereld een stuwende kracht vormt achter een nieuwe, sterke golf van bewustwording van genderkwesties en gendergelijkheid; wijst de Commissie op de effectiviteit van het internet voor PE v /30 RR\ doc

11 hulpmiddelen als campagnes en fora en voor vergroting van de zichtbaarheid van vrouwelijke rolmodellen, die allemaal bijdragen tot versnelde verwezenlijking van gendergelijkheid; verzoekt de Commissie daarom te overwegen vrouwen een vooraanstaande rol te laten vervullen in haar digitale agenda, opdat het nieuwe digitale tijdperk een drijvende kracht kan zijn voor de bevordering van gendergelijkheid; 5. dringt er bij de Commissie op aan in de komende strategie voor gelijkheid tussen vrouwen en mannen ( ) specifieke maatregelen op te nemen om de integratie en deelname van vrouwen in de informatiemaatschappij te ondersteunen en om online vrouwennetwerken krachtig te bevorderen, aangezien die het toonbeeld zijn van een zelf georganiseerde bottom-upaanpak van de versterking van de positie van de vrouw en alle steun moeten krijgen die zij nodig hebben om langdurig te blijven bestaan; 6. wijst op de mededeling van de Commissie over "Een strategie inzake de digitale eengemaakte markt voor Europa", maar betreurt de beperkte focus ervan, aangezien hierin het aanzienlijke potentieel van de digitalisering met betrekking tot een inclusieve, gelijke en participatieve maatschappij wordt onderschat en de mogelijkheden die gerichte ondersteuning en financieringsinfrastructuur kunnen bieden voor de versterking van de positie van de vrouw onvoldoende worden erkend; 7. wenst dat er in de ICT-sector en op de digitale markt meer nadruk wordt gelegd op vrije en opensourcesoftware; beschouwt vrije en opensourcesoftware als een onmisbaar hulpmiddel bij de bevordering van gendergelijkheid en democratisering in de digitale markt en de ICT-sector; benadrukt dat er tevens behoefte is aan genderbewustwording in de opensourcesector; 8. verzoekt de EU en de lidstaten de door de VN en de VN-organen bepleite acties te ontwikkelen, te ondersteunen en uit te voeren, met name in het kader van de Verklaring en het Actieplatform van Peking en de wereldtoppen over de informatiemaatschappij (WSIS), teneinde op Europees en mondiaal niveau de versterking van de positie van de vrouw na te streven; verzoekt de lidstaten hun beste praktijken mee te delen en met elkaar uit te wisselen, teneinde in heel Europa de gelijkwaardige betrokkenheid van vrouwen bij digitale ontwikkelingen te bevorderen; 9. verzoekt de lidstaten, met het oog op het verwezenlijken van gendergelijkheid in de informatiemaatschappij en op het gebied van ICT, meerjarenactieplannen op te stellen voor: een betere toegang van vrouwen tot de informatiemaatschappij, een beter en ruimer gebruik van ICT door vrouwen, een belangrijkere rol voor vrouwen in de ICTsectoren, bevordering van de ICT-kennis van vrouwen via onderwijs en opleiding, meer banen voor en een grotere ondernemingszin bij vrouwen door het algemeen gebruik van het internet en digitale diensten, ontwikkeling van online-inhoud ter bevordering van gendergelijkheid, bevordering van een onafgebroken uitwisseling, verspreiding en communicatie van waarden van gelijkheid, een betere toegang tot en een beter gebruik van ICT als instrument tegen genderdiscriminatie op gebieden als gendergeweld, bevordering van de internationale samenwerking, vaststelling van een balans tussen werk en privéleven, en het ontwerp, de tenuitvoerlegging, de verspreiding en de evaluatie van beleid en plannen inzake gelijkheid; Participatie RR\ doc 11/30 PE v03-00

12 10. verzoekt de Commissie en de lidstaten beter gebruik te maken van het aanzienlijke potentieel van de digitalisering op alle niveaus van politieke participatie en de inclusie van vrouwen in de besluitvormingsprocessen, bijvoorbeeld door middel van elektronisch stemmen; benadrukt de enorme mogelijkheden die de digitalisering en initiatieven inzake e-bestuur met zich meebrengen voor wat de toegang tot informatie, besluitvormingsprocessen, transparantie en meer verantwoordingsplicht betreft; benadrukt voorts dat ICT de capaciteit van vrouwen om deel te nemen aan enquêtes en discussiefora, alsook om anoniem klachten in te dienen en aangiften te doen, aanzienlijk kan vergroten; 11. verzoekt de Commissie en de lidstaten om de digitalisering in de politiek te bevorderen teneinde directe democratie te bevorderen, zodat een actievere betrokkenheid van alle burgers mogelijk wordt gemaakt, en daarbij oude patronen en obstakels te doorbreken die het voor vrouwen en ondervertegenwoordigde groepen moeilijk maken om succes te boeken bij verkiezingen en in instellingen; verzoekt de Commissie en de lidstaten tevens om methodes voor onlinestemmen bij verkiezingen in overweging te nemen en verder te ontwikkelen, teneinde de belemmeringen weg te nemen die vaak met name vrouwen treffen; 12. verzoekt de Commissie volledig gebruik te maken van het programma "Europa voor de burger" om zich specifiek te richten op maatschappelijke en vrouwenorganisaties die werkzaam zijn op het gebied van digitalisering en ICT, teneinde de voorwaarden voor burgerparticipatie en democratische participatie van vrouwen te verbeteren en bijzondere aandacht te besteden aan de genderspecifieke doelstellingen bij de komende evaluaties van de tenuitvoerlegging; 13. benadrukt het belang van de rol die nieuwe media kunnen spelen bij de vergroting van de participatie van vrouwen in democratische processen; verzoekt de Commissie en de lidstaten volledige participatie van vrouwen in de media, onder meer in de bestuursorganen, en in regelgevende en controlerende instanties, te bevorderen, teneinde een medialandschap met meer gendergelijkheid na te streven door genderstereotypering en het onjuist weergeven van vrouwen te bestrijden; dringt er bovendien bij de Commissie op aan de oprichting van netwerken tussen maatschappelijke organisaties en professionele mediaorganisaties te stimuleren, teneinde vrouwen in staat te stellen een actieve rol te spelen en de specifieke behoeften van vrouwen in de media te erkennen; 14. benadrukt de toonaangevende rol van het internationaal maatschappelijk middenveld bij internetbeheer, in het kader van fora zoals het Global Internet Forum; verzoekt de Commissie en de lidstaten contacten te leggen met en steun te bieden aan digitale organisaties uit het maatschappelijk middenveld, zowel op basisniveau als op internationaal niveau, en de participatie en vertegenwoordiging van vrouwen en meisjes in deze fora en netwerken te stimuleren; 15. is van mening dat de kosteloze toegang tot breedbandinternet voor iedereen, in ieder geval in openbare ruimten, vrouwen meer mogelijkheden zou bieden om digitale kansen te benutten en de arbeidsmarkt te betreden, hetgeen ook zou bijdragen tot grotere sociale inclusie en positieve ontwikkelingen met betrekking tot milieu- en economische kwesties; verzoekt de Commissie te erkennen dat het van belang is haar digitale agenda PE v /30 RR\ doc

13 uit te breiden naar plattelandsgebieden, opdat geen van de burgers, met name vrouwen, wordt uitgesloten en geïsoleerd raakt, maar iedereen juist alle digitale kansen kan benutten; Arbeidsmarkt 16. verzoekt de Commissie, de lidstaten en de sociale partners om gendergelijkheid in ICTbedrijven en andere relevante sectoren, representatieve instanties en opleidingsinstellingen, ook in leidinggevende functies, te bevorderen en te zorgen voor nauwlettend toezicht op en follow-up van de vorderingen, alsook om op dit gebied optimale praktijken uit te wisselen; 17. verzoekt de Commissie en de lidstaten de ernstige ondervertegenwoordiging van vrouwen in de ICT-sector aan te pakken, met name onder personen in hogere functies en raden van bestuur; dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan te erkennen dat de richtlijn inzake gelijke vertegenwoordiging van vrouwen in raden van bestuur een reële mogelijkheid biedt om de cultuur binnen bedrijven te veranderen, hetgeen gevolgen zou hebben op alle hiërarchische niveaus, en dringt daarom aan op deblokkering van deze richtlijn in de Raad; herinnert de Commissie met nadruk aan haar verantwoordelijkheid om alles in het werk te stellen om de impasse in de Raad te doorbreken met betrekking tot EU-wetgeving inzake transparantie en een evenwichtiger man-vrouwverhouding bij de aanwerving voor besluitvormingsfuncties; 18. verzoekt de lidstaten de genderkloof in de ICT-sector aan te pakken door nadruk te leggen op de businesscase voor diversiteit en door het creëren van meer en sterkere stimulansen voor zowel bedrijven als vrouwen, zoals rolmodellen en loopbaanplanning, teneinde de zichtbaarheid van vrouwen te vergroten; 19. dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan de grondrechten en sociale bescherming van werknemers te waarborgen en onzekere arbeidsvoorwaarden te bestrijden; verzoekt de Commissie om voorstellen te doen voor, en de lidstaten om verder te werken aan, nieuwe beschermingsmechanismen die zijn afgestemd op de op basis van de digitalisering ontstane werk- en loopbaanpatronen, waarbij bijzondere aandacht wordt besteed aan de situatie van vrouwen; wijst op het belang van collectieve loononderhandelingen op alle niveaus, met name op gebieden die de gevolgen van de digitalisering in alle hevigheid ondervinden, ter waarborging van het beginsel van gelijke beloning voor gelijk werk en de kwaliteit en veiligheid van de werkplek in het digitale tijdperk; wijst erop dat de nodige algemene kadervoorwaarden moeten worden opgesteld om de bescherming van de persoonsgegevens van werknemers te waarborgen; 20. moedigt de Commissie en de lidstaten aan te erkennen dat de door de digitalisering geboden flexibiliteit een enorme potentie te bieden heeft voor de balans tussen werk en privéleven, en benadrukt tevens dat de digitalisering van de arbeidsmarkt aanpassing van zowel het arbeidsmarktbeleid als de onderliggende socialezekerheidsstelsels noodzakelijk maakt; verzoekt de Commissie en de lidstaten om met betrekking tot de routekaart "New start to address the challenges of work-life balance faced by working families" van de Commissie de mogelijkheden en uitdagingen van de digitalisering vast te stellen, wat betreft arbeidsvoorwaarden en de noodzaak van aanpassing van de werkplek, de ontwikkeling van vaardigheden en mogelijkheden voor een leven lang leren, in het bijzonder voor werknemers met zorgverantwoordelijkheden; verzoekt de RR\ doc 13/30 PE v03-00

14 Commissie en de lidstaten tevens gericht te investeren in digitale arbeidspraktijken, teneinde de balans tussen werk en privéleven voor iedereen te verbeteren; 21. verzoekt de Commissie en de lidstaten, in het licht van de groeiende vraag naar e- vaardigheden in veel verschillende sectoren, ondersteuning te bieden aan een leven lang leren, alsook aan opleidingen en regelingen die passen in de voorbereiding op een vlotte aanpassing aan een baan of een mogelijke loopbaanverandering, waarbij speciale aandacht wordt besteed aan vrouwen van 55 jaar of ouder, teneinde te verhinderen dat zij van de arbeidsmarkt worden uitgesloten; 22. vraagt dat de administratieve lasten van ondernemingen bij alle maatregelen op dit gebied tot een minimum worden beperkt; wijst erop dat buitensporige administratieve lasten het draagvlak voor deze maatregelen kunnen aantasten en tot banenverlies of verplaatsing van banen kunnen leiden; verwelkomt haalbare en op partnerschap berustende compromissen van sociale partners in de lidstaten waar medezeggenschap van oudsher sterk is; beschouwt medezeggenschap als een optimale praktijk voor de Europese economieën; 23. wijst erop dat de genderloonkloof nog altijd een van de belangrijkste problemen vormt in verband met de genderkloof in de ICT-sector, en verzoekt de lidstaten daarom nu echt te starten met de actieve tenuitvoerlegging van de aanbeveling van de Commissie over de versterking van het beginsel van gelijke beloning van mannen en vrouwen door middel van transparantie en voortgezette positieve maatregelen, bij voorkeur middels wetgeving, en om maatregelen inzake loontransparantie en genderneutrale functiewaardering in te voeren; verzoekt de Commissie gelijke beloning aan de orde te stellen in haar initiatief "Een nieuwe start voor werkende ouders" in het kader van haar werkprogramma 2016, aangezien de loonkloof nog groter wordt wanneer mensen ouders worden; 24. wijst erop dat de gendersalariskloof zal leiden tot een nog grotere pensioenkloof; benadrukt dat het beginsel van gelijke beloning voor gelijk werk op dezelfde werkplek ter waarborging van eerlijke en billijke salariëring gewaarborgd moet worden, zoals opgemerkt door Commissievoorzitter Juncker; 25. spoort de lidstaten ertoe aan om hun belasting- en uitkeringsstelsels te ontdoen van negatieve prikkels voor tweede kostwinners om aan het werk te gaan of meer te gaan werken, aangezien vrouwen vaak niet de belangrijkste kostwinner zijn en dat dit in sterke mate geldt voor vrouwen in de ICT-sector; 26. wijst erop dat vrouwen in de ICT-sector nog altijd met een op gender gebaseerde loonkloof en loopbaanontwikkelingskloof worden geconfronteerd; benadrukt dat het beginsel van gelijke beloning voor gelijk werk op dezelfde werkplek ter waarborging van eerlijke en billijke salariëring onder druk staat, hoewel dit een van de fundamentele pijlers van sociale rechtvaardigheid op de arbeidsmarkt vormt en daarom absoluut moet worden beschermd; herhaalt dat ongelijkheid op het vlak van beloning en loopbaanontwikkeling geen wortel mag schieten in de digitale economie; benadrukt dat de stijgende arbeidsparticipatie van vrouwen en de daarmee verband houdende investeringen in beleid voor sociale inclusie zullen bijdragen tot het verkleinen van de loonkloof tussen mannen en vrouwen; benadrukt het belang van collectieve arbeidsovereenkomsten, ook in de digitalemarkteconomie, teneinde de kwaliteit en PE v /30 RR\ doc

15 zekerheid van banen in dit tijdperk van digitalisering te garanderen; 27. is ingenomen met de vele mogelijkheden en de grotere flexibiliteit die het digitale tijdperk biedt voor werknemers en zelfstandigen, onder meer om een betere balans tussen werk en privéleven te vinden, in het bijzonder met betrekking tot de situatie op de arbeidsmarkt van ouders met jonge kinderen en mensen met een handicap; verzoekt de Commissie en de lidstaten zich te buigen over de in de ICT-sector duidelijk aanwezige problematiek met betrekking tot flexibel werk en werkzekerheid, maar benadrukt eveneens de nieuwe uitdagingen die deze ontwikkelingen met zich meebrengen en roept de lidstaten op om voor adequate socialezekerheidsvoorzieningen te zorgen; pleit voor het recht voor werknemers om buiten de overeengekomen werktijden "uit te loggen"; 28. vestigt de aandacht op het feit dat de door de digitalisering aangedreven trend van flexibelere arbeidspraktijken ook tot onzekere arbeidsvormen kan leiden; benadrukt dat werkgerelateerde geestelijke gezondheidsproblemen, zoals burn-out, als gevolg van het voortdurend beschikbaar moeten zijn, een ernstig risico vormen; pleit daarom voor de onvoorwaardelijke inachtneming van de vastgelegde rusttijden voor werknemers, en benadrukt dat werktijdregelingen in het kader van arbeidscontracten met flexibele werktijden moeten worden gerespecteerd met het oog op de handhaving van de werktijdlimieten die zijn vastgelegd in de arbeidswetgeving van de afzonderlijke lidstaten; Onderwijs en opleiding 29. wijst erop hoe belangrijk het is te zorgen voor gendermainstreaming in de onderwijssector door digitale geletterdheid en de deelname van vrouwen en meisjes aan ICT-onderwijs en -opleidingen te bevorderen middels de opname van programmeren, nieuwe media en technologieën in de onderwijsprogramma's op alle niveaus, alsook in buitenschools, informeel en niet-formeel onderwijs, en in alle soorten onderwijs en opleidingen, ook voor onderwijspersoneel, teneinde de digitalevaardigheidskloven te verkleinen en te overbruggen en meisjes aan te moedigen te kiezen voor een loopbaan in de wetenschap of de ICT; benadrukt in dit verband het belang van open leermiddelen, waardoor een betere toegang tot onderwijs voor iedereen wordt gewaarborgd, en van de uitwisseling van optimale praktijken op het gebied van de integratie van de genderdimensie in het ICT-onderwijs; 30. moedigt de lidstaten aan om vanaf de vroegste schoolstadia op leeftijd afgestemd ICTonderwijs in te voeren, met speciale nadruk op het motiveren van meisjes om op digitaal gebied interesses en talenten te ontwikkelen, en dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan meisjes al op jonge leeftijd aan te moedigen om onderwijs in STEMvakken te gaan volgen, aangezien meisjes zich tijdens hun onderwijsloopbaan eerder afkeren van de vakgebieden wetenschap, technologie, engineering en wiskunde vanwege de met deze vakgebieden geassocieerde genderstereotypen, een gebrek aan rolmodellen en een scheiding van activiteiten en speelgoed, waardoor er op universiteiten in deze vakgebieden sprake is van een ondervertegenwoordiging van vrouwen die doorwerkt op de werkvloer; benadrukt derhalve dat zowel genderstereotypen als digitaal onderwijs al in het basisonderwijsstelsel moeten worden aangepakt en dat aan deze praktijk moet worden vastgehouden in alle onderwijsfasen tot RR\ doc 15/30 PE v03-00

16 in het volwassenenonderwijs en opleidingen voor mensen die van de arbeidsmarkt zijn uitgesloten; 31. dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan onderwijs en een leven lang leren te faciliteren met als specifieke doelgroep oudere vrouwen, voor de duur van hun werkzame leven en daarna, en met name vrouwen die zorgverantwoordelijkheden hebben, hun loopbaan tijdelijk hebben onderbroken of opnieuw de arbeidsmarkt betreden, teneinde te waarborgen dat zij niet in de steek worden gelaten in de steeds sneller verlopende overgang naar digitalisering; 32. merkt op dat onderwijs in digitale technologieën, ICT en programmeren vanaf jonge leeftijd met name belangrijk is om de positie van meisjes te versterken, hen aan te moedigen om voor dit vakgebied te kiezen en genderstereotypen te overwinnen; benadrukt dat het vergroten van de vertegenwoordiging van vrouwen binnen de STEMvakgebieden in het hoger onderwijs cruciaal is voor het vergroten van hun vertegenwoordiging in de digitale sector; 33. verzoekt de lidstaten de genderkloof in de ICT-sector aan te pakken door het creëren van meer stimulansen en ondersteunende structuren voor vrouwen, zoals rolmodellen, mentorprogramma's en loopbaanplanning, teneinde de zichtbaarheid van vrouwen te vergroten; verzoekt de lidstaten daarom waar nodig hun onderwijsstelsels aan te passen teneinde het onderwijs in en de belangstelling voor de STEM-vakken in het algemeen en onder vrouwelijke studenten in het bijzonder te vergroten; 34. benadrukt het belang van ICT, en met name onlineopleidingen, voor meisjes en vrouwen, maar ook voor personen met specifieke behoeften zoals mindervaliden en de bewoners van plattelandsgebieden en afgelegen gebieden, alsook de mogelijkheid van telewerken, teneinde het onderwijs voor deze groepen te verbeteren en hun kansen op economische onafhankelijkheid te vergroten; 35. wijst erop dat het onderwijs in kunst en vormgeving, zowel formeel, informeel als nietformeel, de creatieve sector en de culturele sector een enorme potentie hebben en een belangrijke rol vervullen bij de versterking van de positie van vrouwen en meisjes en het motiveren van vrouwen en meisjes voor de digitale sector; benadrukt daarom dat het belangrijk is de STEM-vakgebieden te koppelen aan de economische sectoren die worden gevormd door onderwijs en kunst, waardoor het begrip STEM wordt omgezet in STEAM; 36. verzoekt de Commissie digitale technologieën te bevorderen als instrumenten om obstakels voor de toetreding tot de arbeidsmarkt weg te nemen in het kader van een leven lang leren, en EU-benchmarks voor overheids- en particuliere investeringen in vaardigheden vast te stellen als percentage van het bbp; 37. moedigt de lidstaten en de Commissie aan om, met name door middel van informatieen bewustmakingscampagnes, de deelname van vrouwen te bevorderen in bedrijfstakken die stereotiep als "mannelijk" worden beschouwd, zoals in het geval van de digitalisering; onderstreept de noodzaak om bewustmakings-, opleidings- en gendermainstreamingscampagnes te organiseren voor alle actoren die betrokken zijn bij digitaliseringsbeleid; PE v /30 RR\ doc

17 38. is ingenomen met de Europese code van beste praktijken voor vrouwen in de ICT en roept op tot een zo breed en actief mogelijke tenuitvoerlegging ervan; is ingenomen met de oprichting van de pan-europese "Grote Coalitie voor digitale banen" en moedigt de betrokken bedrijven aan speciale aandacht te schenken aan personeelswerving en gelijke loopbaanmogelijkheden voor vrouwen; 39. verzoekt de Commissie en de lidstaten om op ouders gerichte programma's uit te voeren teneinde hen vertrouwder te maken met de ICT die door hun kinderen wordt gebruikt, om volwassenen bewuster te maken van de ontmoetingen en relaties die op het internet kunnen voorkomen en om de bestaande generatiekloof op ICT-gebied te verkleinen; 40. benadrukt het belang van het verbeteren van de digitale vaardigheden en geletterdheid om de toegang tot ICT-bedrijven te vergemakkelijken voor vrouwen die om verschillende redenen niet over deze specifieke vaardigheden beschikken; wijst erop dat indien dit niet gebeurt, de toegang van vrouwen tot deze sector nog verder zal afnemen; herinnert eraan dat het Europees Sociaal Fonds kan deelnemen aan de financiering van dergelijke opleidingen; 41. benadrukt dat programmeren, nieuwe media en technologieën moeten worden opgenomen in onderwijsprogramma's op alle niveaus en wijst op het potentieel van digitale vaardigheden om belemmeringen voor de toegang tot de arbeidsmarkt te beperken; wijst op het belang van een permanente dialoog met de sociale partners om de genderkloof op dit gebied te dichten; 42. dringt er bij de Commissie op aan, in de lijn van de strategie voor een digitale eengemaakte markt en meer specifiek met betrekking tot de verwijzing naar het opbouwen van een inclusieve e-samenleving, de zichtbaarheid van vrouwen in de technologie te vergroten door een bijzonder hoogleraarschap voor vrouwen in de ICT in te stellen, een specifiek op ICT en technische engineering gericht proefproject op te zetten aan een Europese online-universiteit, en een op maat gesneden beurzenprogramma voor vrouwen op het gebied van ICT en nieuwe media in te voeren; 43. verzoekt de Commissie en de lidstaten, alsook het bedrijfsleven, om gendergelijkheid in de ICT te bevorderen middels het verzamelen van naar gender uitgesplitste gegevens over ICT-gebruik en het ontwikkelen van streefcijfers, indicatoren en benchmarks waarmee de vooruitgang van de toegang van vrouwen tot ICT kan worden gevolgd, en om voorbeelden van optimale praktijken bij ICT-bedrijven te bevorderen; 44. verzoekt de Commissie en de lidstaten hun steun voor de versterking van de positie van vrouwen in digitale sectoren en de ICT bij de ontwikkelingssamenwerking en de externe betrekkingen van de EU te vergroten door digitaal onderwijs te bevorderen en mogelijkheden voor vrouwelijk ondernemerschap te bieden aan de hand van verschillende hulpmiddelen, zoals microfinancieringsregelingen en ondersteunende netwerken; Investeringen en financiering van ondernemerschap 45. verzoekt de lidstaten en de Commissie middelen beschikbaar te stellen, de toegang tot bestaande middelen te verbeteren en, indien nodig, middelen beschikbaar te stellen voor vrouwelijke ondernemers om ICT-bedrijven en digitale start-ups, alsook RR\ doc 17/30 PE v03-00

18 mentorprogramma's voor vrouwen en uitwisselingsnetwerken voor vakgenoten op te richten, waardoor innovatie en investeringen binnen de EU worden bevorderd; moedigt de lidstaten aan passende financiële steun en opleiding te bieden aan vrouwen die carrière willen maken in de digitaliseringssector, teneinde vrouwelijk ondernemerschap in deze sector te bevorderen; 46. is van mening dat, met name met betrekking tot de doelstelling van de strategie voor een digitale eengemaakte markt om gunstige voorwaarden te scheppen voor een innovatieve en concurrerende ICT-omgeving en de financieringsmogelijkheden voor kmo's en startende ondernemingen te verbeteren, de toegang van vrouwen tot financiering en financiële diensten bijzondere aandacht verdient; wijst op het belang van de toegang van vrouwelijke ondernemers tot microfinanciering; 47. verzoekt de Commissie in verband met de digitale agenda de toepassing van gendermainstreaming en genderbudgettering van zeer nabij te volgen en grondig te evalueren in het kader van EU-fondsen overeenkomstig artikel 7 van de verordening houdende gemeenschappelijke bepalingen (Verordening (EU) nr. 1303/2013 van 17 december 2013) inzake Europese fondsen, en verzoekt de Commissie en de lidstaten ervoor te zorgen dat vrouwenorganisaties worden betrokken bij de toezichtcomités van financieringsprogramma's teneinde te garanderen dat er gerichte acties ten uitvoer worden gelegd waarmee de rol van vrouwen in ICT wordt versterkt; herinnert aan het engagement van de Commissie op het gebied van genderbudgettering; 48. verzoekt de Commissie rekening te houden met de genderdimensie bij het analyseren van en rapporteren over de betrokkenheid van partners bij de digitale agenda; 49. verzoekt de Commissie, in samenwerking met de Europese Investeringsbank, steunprogramma's op te zetten met betrekking tot investeringen in ICT via de Europese structuur- en investeringsfondsen, met inbegrip van gunstige kredietvoorwaarden en leningen aan bedrijven, maatschappelijke organisaties en startende ondernemingen in de ICT-sector waarbij minstens 40 % van het personeelsbestand vrouw is; 50. verzoekt de Commissie een digitale ondernemerscultuur voor vrouwen te ondersteunen en te bevorderen, financiële steun te verlenen aan een Europees netwerk- en mentorplatform voor vrouwen, en de rol van vrouwen in de bestaande programma's verder te versterken; moedigt de lidstaten alsook het bedrijfsleven aan diversiteitsbeleid op te stellen met een bredere focus dan alleen het aanwerven van vrouwen, teneinde de duurzaamheid van de economische ontwikkeling en het bestuur te bevorderen; 51. benadrukt de rol van sociaal ondernemerschap en alternatieve bedrijfsmodellen, zoals onderlinge maatschappijen en coöperaties, bij de versterking van de positie van vrouwen binnen het digitaal ondernemerschap, en bij de vergroting van de vertegenwoordiging van vrouwen in digitale sectoren; verzoekt de Commissie en de lidstaten initiatieven voor sociaal ondernemerschap te stimuleren die gericht zijn op de versterking van de positie van vrouwen en meisjes in de ICT; 52. dringt er bij de Commissie, de lidstaten en alle andere belanghebbenden op aan meer gebruik te maken van de Grote Coalitie voor digitale banen, ter ondersteuning van de maatregelen die erop gericht zijn de digitale vaardigheden van vrouwen en meisjes te verbeteren, de arbeidsparticipatie van vrouwen in de ICT-sector te bevorderen en de PE v /30 RR\ doc