Afwezig: dhr. E. de Graaf (burgercommissielid, GroenLinks), mw. L. Broekhuizen-Smit (PvdA), dhr. P.G. de Vey Mestdagh (D66), dhr. T.J. Zanen (PvhN).

Transcriptie

1 Verslag van de vergadering van de Statencommissie Economie en Mobiliteit, gehouden op woensdag 1 april 2009 van uur tot uur in de Statenzaal van het Provinciehuis te Groningen. Aanwezige leden: dhr. IJ.J. Rijzebol (voorzitter, CDA), mw. S.M. Beckerman (SP), dhr. D. Bultje (PvdA), dhr. W. Haasken (VVD), mw. A.A.H. Hazekamp (PvdD), mw. A.G. van Kleef-Schrör (CDA), dhr. J. Meesters (VVD), dhr. J. Oosterhaven (burgercommissielid, PvhN), dhr. W. van der Ploeg (GroenLinks), dhr. R.D. Rijploeg (PvdA), dhr. T. Schroor (burgercommissielid, D66), mw. J. Siersema-Venema (GroenLinks), mw. G. van der Sluis-Huisman (ChristenUnie), dhr. H. Staghouwer (ChristenUnie), dhr. L.A.M. Stoop (burgercommissielid, PvdD), mw. L. van der Tuin-Kuipers (CDA), mw. L. Veenstra (SP). Afwezig: dhr. E. de Graaf (burgercommissielid, GroenLinks), mw. L. Broekhuizen-Smit (PvdA), dhr. P.G. de Vey Mestdagh (D66), dhr. T.J. Zanen (PvhN). Insprekers: dhr. Arkema (werkgroep Beijum-Noord/Sijgersmaheerd), dhr. Kauffman (bewoners-vereniging Fossemaheerd), dhr. V. van der Veen. Voorts aanwezig: dhr. H. Bleker (gedeputeerde), dhr. J.C. Gerritsen (gedeputeerde), dhr. D.A. Hollenga (gedeputeerde), mw. J. Bordewijk (secretaris), dhr. Th. Poggemeier (Verslagbureau Groningen; verslag dhr. E.J.R. ter Veldhuis). 1. Opening en mededelingen De voorzitter de voorzitter opent de vergadering en heet iedereen welkom. Mw. Siersema (GroenLinks) geeft aan dat er op 25 maart een expertmeeting is geweest over de werkgelegenheid, de economische crisis, etc. Bij het dankwoord werd iemand vergeten. De voorzitter verklaarde later dat deze persoon liever niet bedankt wil worden. De commissieleden hebben daar een andere mening over. Zij willen mw. Bordewijk bedanken omdat zij op korte termijn heel veel werk heeft verzet. Mw. Siersema overhandigt Julia Bordewijk een bloemetje. De voorzitter dankt mw. Siersema voor dit leuke initiatief. Hij ondersteunt het van ganser harte. Dhr. De Graaf is nog altijd afwezig. Zoals te doen gebruikelijk wordt hij vervangen door dhr. Van der Ploeg. 1

2 De commissieleden hebben het verslag van de expertmeeting in concept per ontvangen. Dit was gewenst, aangezien vandaag de Versnellingsagenda op de agenda staat. Op de laatste Statenvergadering op 18 maart is afgesproken dat de voordracht over het bruggenplan verwijderd zou worden van de agenda van deze commissie, op voorstel van de PvdA, en te koersen op een behandeling van het plan op 1 juli in de Statenvergadering. Dit moet uiteraard altijd vooraf worden gegaan door een behandeling in commissieverband. Op 3 juni is er een reguliere commissievergadering. Tot nu toe lijkt het erop dat de agenda van deze vergadering vrij beperkt is. De voorzitter stelt voor om op 3 juni s middags om uur aan te vangen en de agendapunten af te werken tot uur. Indien er slechts één, twee of drie agendapunten zijn, zal men om uur aanvangen. Om uur zal men dan specifiek het onderwerp bruggenplan Aduard behandelen. Daar wordt inspraak bij verwacht. Dhr. Bultje (PvdA) gaat akkoord. Dhr. Staghouwer (ChristenUnie) gaat eveneens akkoord. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) geeft aan dat hij in dezelfde Statenvergadering heeft voorgesteld om de commissievergadering over dit onderwerp te bespreken in de regio zelf. Een logische plek zou Aduard zijn. Dit is mogelijk met anderhalf uur tussentijd. De voorzitter beaamt dat dit een mogelijkheid is. Dhr. Bultje (PvdA) merkt op dat de regio groter is dan Aduard. Hij heeft er geen problemen mee om de behandeling op het Provinciehuis te laten plaatsvinden. Er kunnen altijd initiatieven worden genomen om tussentijds iets in de regio te doen. De voorzitter stelt dat het een hele heisa wordt om in anderhalf uur alles te gaan verhuizen. Het kost ook het een en ander. Dhr. Staghouwer (ChristenUnie) verklaart dat de ChristenUnie geen behoefte heeft om het op locatie te doen. De ervaring van de vorige keer is in het geheugen gegrift. Op het Provinciehuis kan men prima tot besluitvorming komen. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) kent slechts de heel positieve ervaring van Zuidhorn, maar kennelijk bedoelt dhr. Staghouwer iets anders. Mw. Van Kleef (CDA) vraagt zich af wat de toegevoegde waarde is om het op locatie te doen. Bovendien is aan het onderwerp de weg Winsum ook een commissievergadering gewijd die ook op het Provinciehuis heeft plaatsgevonden. De ervaring leert dat de mensen het Provinciehuis goed weten te vinden. Bij de weg van Noordhorn is men een keer op locatie geweest, maar de tweede termijn heeft op het Provinciehuis plaatsgevonden. De voorzitter stelt dat men op het Provinciehuis op een uitstekende wijze geëquipeerd is om dat allemaal met elkaar te beleven. Hij schat in dat er voldoende draagvlak is om het op de voorgestelde wijze te doen. Aldus wordt besloten. Het nieuwe Statenlid dhr. Krol werd verwacht, maar is er niet. Derhalve zal mw. Veenstra de honneurs voor de SP waarnemen. Gedeputeerde Gerritsen zal iets later arriveren. 2. Regeling van werkzaamheden - voorstellen vreemd aan de orde van de dag Er zijn geen voorstellen vreemd aan de orde van de dag. - vaststellen van de agenda 2

3 Dhr. Oosterhaven (PvhN) stelt voor om de punten 14 en 15 om te draaien en eerst de arbeidsmarktschets te bespreken en dan pas de Versnellingsagenda. Dhr. Bultje (PvdA) stelt voor om beide punten in samenhang te behandelen en als één agendapunt te bespreken. Dhr. Oosterhaven (PvhN) gaat met dit voorstel akkoord. De voorzitter concludeert dat dit wordt besloten. 3. Gelegenheid tot spreken voor niet-statenleden (m.b.t. geagendeerde onderwerpen) De voorzitter merkt op dat er drie insprekers zijn. Zij zullen inspreken voorafgaand aan het betreffende agendapunt. 4. Vaststelling verslagen Commissie Economie en Mobiliteit van 25 februari 2009 Mw. Van Kleef (CDA) spreekt haar dank uit. Een tijd geleden heeft zij een boeket bloemen gekregen van de provincie wegens haar ziek zijn. Zij heeft daar erg van genoten, het was een oppepper om weer snel aan de slag te gaan. Mw. Van Kleef is blij weer aanwezig te zijn. Op blz. 1 leest mw. Van Kleef dat zij deel uitmaakt van de commissie Welzijn, maar dit is niet het geval. Mw. Veenstra (SP) bevestigt dat er sprake was van verwisseling van haar kant. Het verslag wordt met de voorgestelde wijziging vastgesteld. 5. Toezeggingenlijst (zie het verslag van 25 februari 2009) Toezegging 1. Spoorlijn Groningen-Veendam De toezegging blijft staan. Toezegging 2. Dienstregeling NS 2010 De toezegging blijft staan. Toezegging 3. Verbeteringen zeesluis en toegangskanaal De toezegging blijft staan. Toezegging 4. Kredietcrisisteam/inventarisatie projecten De voorzitter deelt mee dat dit feitelijk de Versnellingsagenda is. De toezegging kan worden geschrapt. Toezegging 5. Cijferboekje basisgegevens Succes- en faalfactoren carpoolplaatsen De toezegging blijft staan. Toezegging 6. Cijferboekje basisgegevens Verkeer en Vervoer De toezegging blijft staan. Toezegging 7. Tracékeuze N361 De voorzitter informeert of de vragen inmiddels zijn beantwoord. Dhr. Oosterhaven (PvhN) ontkent. Dhr. Bleker (gedeputeerde) biedt er zijn verontschuldigingen voor aan dat de vragen destijds niet beantwoord waren. Ze zijn nu gepland voor april. 3

4 Toezegging 8. Beleidsplan openbare verlichting De toezegging blijft staan. De toezeggingenlijst wordt vastgesteld. 6. Mededelingen - vanuit het college van Gedeputeerde Staten Dhr. Bleker (gedeputeerde) heeft een mededeling betreffende het bruggenplan Aduard-Dorkwerd. Vóór 1 mei kan de commissie een brief van het College verwachten met het resultaat van het overleg met de gemeente Zuidhorn waar het gaat om hun financiële bijdrage. Het gemeentebestuur van de stad Groningen heeft de provincie gevraagd of het mogelijk is om de voordracht, die aan de Staten is toegestuurd, op één punt aan te vullen, namelijk om scherper te formuleren wat te doen wanneer de verkeersdruk Dorkwerd en Reitdiepwijk onverhoopt toch boven de prognoses uit zou komen die nu in de stukken staan. Ze willen monitoringsafspraken over welke aanvullende verkeersbeperkende maatregelen dan zouden kunnen worden gemaakt. Het College probeert dat vóór 1 mei rond te krijgen. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) vraagt of de wens van het scherper formuleren betekent of de stad Groningen haar positie wijzigt, gegeven het feit dat de wethouder in de stuurgroep een negatief advies had gegeven. Dhr. Bleker (gedeputeerde) deelt mede dat het College het overleg constructief in gaat. Afgewacht wordt waar dat vervolgens toe leidt bij de medeoverheid hier ter stede. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) is verheugd te kunnen melden dat er een akkoord is over de STAR Museumspoorlijn met de verschillende partners. Dat betekent dat de STAR kan blijven functioneren. Het is precies een jaar geleden dat precies duidelijk werd hoe groot de problematiek was: een overschrijding van Het College heeft zich samen met Stadskanaal en Veendam beraden hoe men dit zou aanpakken. Men heeft een studie naar de oorzaken laten doen die beschikbaar is voor Statenleden. Die oorzaken vallen samen te vatten met een onvoldoende beheersing van het proces van de afwikkeling van het hele project Stichting Stadskanaal Rail, onvoldoende financiële coördinatie. Dat heeft ertoe geleid dat er een overschrijding heeft plaatsgevonden bij een van de werkgroepen. Vervolgens heeft men wat tijd gehad om het geheel af te wikkelen vanwege accountantscontroles, o.a. die van het SNN die pas in november beschikbaar kwam. Dat is van belang om ervoor te zorgen dat de subsidieafrekening goed zou gaan en dat niet daar ook nog problemen zouden ontstaan. Het bleek beperkt tot een op zichzelf grote overschrijding van Toen hebben de drie overheden gesteld in een keer de hele schuldpositie onder de loep te willen nemen. Die is in totaal 2,3 miljoen. Een groot deel is opgelost. Het totale akkoord bevat bijdragen van de drie overheden (circa ). Er is een crediteurenakkoord. De crediteuren zijn bereid om de helft van hun vordering te laten vallen. De Rabobank de huisbankier heeft een lening vijftien jaar naar achteren geschoven. Er is vervolgens ook studie gemaakt van de exploitatiebegroting. Daar is een rapport over beschikbaar van Ernst & Young, zodat bekend is dat de zaak goed kan worden voortgezet. Het bestuur zal worden gewisseld, in overleg met het huidige bestuur. Dat gaat in de komende maanden plaatsvinden. Het College zal de exploitatie verder ondersteunen door een project voor een zakelijk leider iemand die op het geld past, maar die ook aan de promotie/marketing kan werken om de STAR te ondersteunen. Het voorstel wordt aan raden en Staten voorgelegd. Er ligt een brief en een rapport over de oorzaken en een advies van Ernst & Young over de exploitatie. In elk geval is het positief dat er een akkoord is bereikt. Een tweede mededeling. Advanced Power heeft een gesloten optie op 17,5 ha grond met het oog op het realiseren van een gasgestookte energiecentrale genomen. In de komende tijd gaan ze daarmee aan het werk. Er wordt gekeken naar de afvoercapaciteit via TenneT, milieuvergunning, maar dat zit er heel dicht bij. Het is natuurlijk weer een mooie stap in de Eemshaven. Dhr. Bultje (PvdA) wenst een opmerking te maken. De PvdA-fractie wil dhr. Gerritsen complimenteren met de manier waarop hij het Glazen Huis van 3FM naar Groningen heeft gehaald in samenwerking met de stad Groningen, Marketing Groningen, ondernemers, studenten, etc. en de brede steun van de bevolking van de provincie. Het belooft een mooi feest te worden. De PvdA-fractie zal zich gaan beraden op een leuk initiatief vanuit de Staten om zo veel mogelijk geld in te zamelen. 4

5 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) dankt voor de waardering en het mooie initiatief. Het is nog niet eens zo lang geleden dat het in deze commissie werd gestart. - vanuit Groningen Seaports Dhr. Haasken (VVD) bevestigt de mededeling van de gedeputeerde inzake Groningen Seaports. 7. Rondvraag Dhr. Rijploeg (PvdA) verklaart dat hem van diverse kanten geruchten ter ore komen dat er vertraging is opgetreden bij de aanbestedingsprocedure met de bussen. Die zou de vorige maand afgerond moeten zijn. De meest wilde verhalen doen de ronde. Dhr. Rijploeg zou deze verhalen gaarne ontkracht zien. Dhr. Staghouwer (ChristenUnie) heeft een vraag met betrekking tot de verkeersveiligheid. De lente is aangebroken, hetgeen betekent dat de weersgesteldheid omslaat. Hierdoor kan er mist ontstaan. De ChristenUnie heeft een vraag ten aanzien van het verkeersveiligheid in het wegbeeld bij het overlagen van nieuwe delen asfalt en de belijning daarop. Te constateren valt dat de weg vaak hersteld wordt, maar de belijning niet. Dit leidt tot verkeersonveilige situaties, met name in het geval van ernstige mist. Dhr. Staghouwer roept het College op om daar zo snel mogelijk een monitoringssysteem voor in werking te stellen. De provincie en de gemeenten in hun verantwoordelijkheid als wegbeheerder dienen zo snel mogelijk na overlaging over te gaan tot het aanbrengen van belijning. De ChristenUnie verzoekt het College een inventarisatie te geven van plaatsen waar er op dit moment grote problemen zijn in de provincie. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) heeft een vraag over kernenergie. Er zijn in de krant uitlatingen over gedaan door de gedeputeerde. Dhr. Van der Ploeg verzoekt om een bevestiging van het College dat het beleid ten aanzien van kernenergie, dat door de provincie steeds is uitgedragen, niet is veranderd. Voorts wenst hij een bevestiging van zijn gedachte dat de capaciteit op de netten zoals die nu is en wordt uitgebreid, feitelijk onvoldoende is om überhaupt nog een kerncentrale aan te koppelen. Ten derde constateert de GroenLinks-fractie dat de discussie over kernenergie alweer van lange tijd geleden is en heel breed gevoerd is. Er zijn groepen in de samenleving die in het geheel geen connectie hebben met die discussie. Dhr. Van der Ploeg vraagt of het niet verstandig zou zijn als de provincie haar standpunten ten aanzien van kernenergie, zoals die zijn ontwikkeld, in een publieksgerichte campagne uitdraagt om die doelgroep te benaderen. Dhr. Rijploeg (PvdA) heeft vorige week reeds zijn grote verbazing op een ledenvergadering in het oosten van de provincie uitgesproken over het feit dat de gedeputeerde bezig is weg te gaan en meteen enige afstand neemt van het standpunt van deze provincie. Wat de PvdA betreft is er absoluut geen sprake van dat de provincie kernafval in de grond wil en dus ook geen kernenergie, want de PvdA wil niet meewerken aan het over de schutting gooien van het afval dat hier geproduceerd zou worden. Het liefst zou de PvdA in heel Nederland geen kernenergie willen. Dhr. Haasken (VVD) dacht dat de vraag was gesteld aan de gedeputeerde. Dhr. Rijploeg (PvdA) verduidelijkt dat de vraag werd gesteld door dhr. Van der Ploeg. Dhr. Rijploeg vult aan dat hij zich heeft verbaasd over het feit dat de gedeputeerde al een beetje aan het weggaan is. Dhr. Bleker (gedeputeerde) merkt op dat men zich zou kunnen afvragen waarom een gedeputeerde die aan het weggaan is nog vragen zou beantwoorden. De gedeputeerde spreekt echter tot de laatste dag van april om uur namens het College. De aanbesteding van het streekvervoer en de Q-liners. Dhr. Bleker weet niet welke wilde verhalen de ronde doen. Op 2 maart waren de biedingen van de diverse partijen binnen. Het College heeft 90 dagen dat is ook opgegeven aan de partijen om daar vervolgens over te beslissen. De biedingen zijn 90 dagen van kracht. Het College heeft aangegeven zich te willen inspannen om de besluitvorming in maart af te ronden. Dat zal niet lukken. Dhr. Bleker verwacht dat het binnen drie weken, dus ruim voor het aflopen van de termijn van 90 dagen, afgerond zal zijn. Inhoudelijke mededelingen doet de gedeputeerde daar niet over. Misschien is het wel zo dat de meest wilde verhalen 5

6 ontstaan omdat er geen inhoudelijke mededelingen worden gedaan. Liever wilde verhalen dan zaken die vroegtijdig naar buiten worden gebracht. Het wegbeeld en de belijning, met name na groot onderhoud. Deze vraag kan de gedeputeerde niet direct beantwoorden. Hij stelt derhalve voor om via het verslag aan te geven wat de werkwijze in het algemeen is en wat de situatie op dit moment is 1. Gelet op de ervaringen met de belijning van de Eemshavenweg zal het College hier heel goed naar kijken. Aan de andere kant is het zo dat de Staten een managementcontract wegen en kanalen hebben vastgesteld met budgetten waar het gaat om belijning, etc. Vermoedelijk heeft het hier meer te maken met de volgordelijkheid van de reconstructie en dan de belijning dan met het principe of met het doet of niet. Dhr. Staghouwer (ChristenUnie) stelt ter aanvulling dat de ChristenUnie constateert dat nadat er nieuw asfalt wordt gelegd, het een halfjaar, een jaar of zelfs twee jaar kan duren voordat er aan de belijning wordt gewerkt. Er zou een systeem moeten komen waarin direct nadat er overlaagd is, gelijk belijning aangelegd wordt. Dhr. Bleker (gedeputeerde) geeft aan dat het College zal kijken hoe dat in elkaar steekt en of er redenen voor zijn. Als er redenen voor zijn moeten er maatregelen worden genomen. Het beleid ten aanzien van kernenergie. In 2007 is er een coalitieakkoord gesloten waarin de komst van een kerncentrale in de Eemshaven wordt afgewezen. Ook stelt de provincie haar ondergrond niet beschikbaar voor de opslag van kernafval. De belangrijkste reden is dat er geen oplossing is voor de afvalproblematiek. De argumenten van het College zijn nog steeds valide. Dhr. Bleker citeert het Dagblad van het Noorden van 25 maart 2009, waarin een gedeputeerde van de provincie Groningen dat zo formuleert. Dezelfde gedeputeerde reageert wel op de voortschrijdende discussie rond het thema kernenergie en zegt dat je daar je ogen en oren niet voor moet sluiten. Je moet er in meedenken en dat kan leiden tot heroriëntatie of herbevestiging van je positie. Moet de provincie nu een publieksgerichte campagne opstarten om het standpunt van het College onder de aandacht van de Groningers te brengen? Dhr. Bleker wenst een tegenvraag te stellen. Moet de provincie een publieksgerichte campagne opzetten om het standpunt van het College inzake de komst van kolencentrales onder de aandacht van het publiek te brengen om dat nog eens uit te leggen? De gedeputeerde wil hiermee aangeven dat je je mogelijkerwijs op een hellend vlak begeeft. Dhr. Bleker denkt dat het goed is dat dhr. Van der Ploeg zich heroriënteert op de gedachte van dit type van publieksgerichte campagnes met het oog op deze standpunten. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) merkt op dat hij drie vragen had gesteld, waaronder een vraag over de capaciteit van het net. Het is overigens niet alleen de gedachte van dhr. Van der Ploeg, maar een eerdere mededeling van dhr. Gerritsen in de commissie. De publieksgerichte campagne was een vraag aan het College. Een wedervraag is altijd handig als je niet direct een antwoord weet te formuleren wat je op termijn misschien niet kunt verdedigen. Dhr. Van der Ploeg is best bereid om daarover na te denken als het College dat ook doet. Dan komt men elkaar vast wel eens een keer tegen. Dhr. Bleker (gedeputeerde) merkt op dat de capaciteit een probleem is. Voor de termijn vanaf ligt daar een immense problematiek: Nuon, RWE, Advanced Power, Elektrabel. Er zal in 2015 geen kerncentrale in de Eemshaven staan, maar zelfs met deze vier centrales heeft de provincie al een enorm probleem. Er wordt nu een tracékeuze voorbereid hoe dat transportnet eruit moet zien. Het is allemaal voorwaarde om überhaupt deze gigantisch interessante energieontwikkeling waar het gaat om de vier centrales doorgang te laten vinden. Het is een van de topprioriteiten. Het is heel goed dat er in het POP de ruimte ivoor is geboden om die ingreep in het landschap te doen. 8. Ingekomen stukken (ter kennisneming) a. Brief van GS van 10 februari 2009, nr /50/A.16, WE, betreffende strategische aankoop N361 Groningen-Winsum-Mensingeweer. b. Brief van GS van 10 februari 2009, nr /7/A.12, WE, betreffende Weg N361: Groningen-Winsum-Mensingeweer aankoop. c. Brief van GS van 24 februari 2009, nr /9/A.11, EZ, betreffende beantwoording 1 Het college heeft aangegeven deze vragen niet bij het verslag te beantwoorden, maar dat hierover een aparte brief van het college naar de Staten wordt gestuurd. 6

7 vragen Groningen Airport Eelde (ook ingekomen stuk OM en BF). d. Brief van GS van 10 maart 2009, nr /11/A.18, WE, betreffende Project reconstructie knooppunt Reitdiepplein. De voorzitter verklaart dat dhr. Van Beukering de commissieleden gisteren via de een brief heeft doen toekomen. Die zal worden betrokken bij brief c. Dhr. Oosterhaven (PvhN) merkt op dat hetzelfde stuk ook op de agenda staat voor de gezamenlijke commissievergadering volgende week. Het is wellicht handiger om de brief dan te bespreken, dan doet men geen dubbel werk. De voorzitter begrijpt dat de brief van GS bij alle commissies is geagendeerd. Technische vragen kunnen nu worden gesteld. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) wenst het brief c willen opvoeren als agendapunt voor de volgende vergadering. De voorzitter constateert dat dhr. Van der Ploeg de brief tot bespreekpunt wil promoveren, waarbij de brief van dhr. Van Beukering wordt betrokken. Aldus wordt besloten. Bespreekpunten 9. Voordracht van Gedeputeerde Staten van 3 maart 2009, nr , VV, betreffende studie eindbeeld Oostelijke Ringweg (nummer 7/2009), (nota Reactie en Commentaar studie Eindbeeld Oostelijke Ringweg Groningen, bijlage). Hierbij wordt betrokken: De brief van bewonersorganisatie De Hunze / Van Starkenborgh van 22 januari 2009, betreffende inspraakreactie eindbeeld Oostelijke Ringweg. De voorzitter geeft het woord aan dhr. Arkema, wiens betoog hier integraal wordt weergegeven. Dhr. Arkema (werkgroep Beijum Noord / Sijgersmaheerd): Voorzitter, geachte commissieleden, gedeputeerden. Ik wil beginnen met een stukje uit het Dagblad van het Noorden van afgelopen maandag 30 maart. Er heeft een stukje in de krant gestaan van verslaggever Frits Poelman. Die heeft het stuk inhoudelijk goed geschreven. Daar is niets op aan te merken. Maar de werkgroep Beijum/Sijgersmaheerd staat niet achter de kop boven het artikel. Men is er ontzettend boos over. Men heeft daarover contact opgenomen met het Dagblad van het Noorden. Die hebben de klacht ter harte genomen. Hopelijk dat ze daar voortaan beter voor uitkijken. Ik spreek hier namens de bewoners van Sijgersmaheerd en Beijum aangaande het eindbeeld van de Oostelijke Ringweg en met name de afslag Beijum-Noord. Wij als werkgroep Sijgersmaheerd/Oostelijke Ringweg zagen op een gegeven moment dat er een half klaverblad zou ontstaan voor op- en afrijden naar de nieuwe situatie van de ringwegafslag Beijum-Noord. Dat er nogal wat woningen aan de Sijgersmaheerd daardoor fikse overlast zouden krijgen, was ons meteen duidelijk. Vooral wat het lawaai aangaat, veroorzaakt door het optrekkend verkeer en de toename van de verkeersbewegingen door veranderingen aan de op- en afritten en het ongelijkvloers maken van de Groningerweg, maar ongetwijfeld ook door extra luchtvervuiling. We hebben via inspraakavonden contact gekregen met de projectleiders van deze vernieuwing van de afslag Beijum-Noord en kregen een goed gehoor bij deze medewerkers van provincie en gemeente. De medewerkers van de provincie en ook van de gemeente Groningen hebben onze zaak daadwerkelijk in ogenschouw genomen. Na veel en goed overleg zijn we tot overeenstemming gekomen, namelijk dat de oprit naar de ringweg aan de oostelijke kant richting het zuiden er niet zal komen en de situatie wat de opritten betreft feitelijk blijft zoals deze nu is. Wij als werkgroep zijn zeer gelukkig met deze overeenstemming en de overige bewoners van onze heerd eveneens, wat wel gebleken is uit de nodige bedankjes via mail en kaarten naar de werkgroep. Ik wil dan ook langs deze weg vooral de medewerkers van de provincie en de gemeente en ook de gedeputeerde hartelijk dank zeggen voor hun medewerking in dezen en vooral de inzet en ook de positieve betrokkenheid naar de bewoners van de Sijgersmaheerd. Er rest mij nu nog één ding. Dat is dat ik ervoor wil pleiten dat u het voorstel van Gedeputeerde Staten aangaande de wijzigingen afslag Beijum-Noord naar de Provinciale Staten zou ondersteunen. U hebt dan een stel tevreden en blije bewoners van de Sijgersmaheerd die dan van hun woongenot ook in de toekomst kunnen blijven genieten. Voorzitter, geachte commissieleden, ik dank u voor uw aandacht en wij vertrouwen op uw steun. Dank u wel. 7

8 Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) stelt dat het wel eens goed is dat mensen hier komen als ze heel tevreden zijn. Hij waardeert de komst van dhr. Arkema om dit te vertellen. Het is goed om dat signaal hier af te geven. Dhr. Van der Ploeg intrigeert de vraag wat nu die kop in de krant was. Dhr. Arkema (werkgroep Beijum Noord / Sijgersmaheerd) laat de kop van het artikel zien: Provinciale Staten haalt bakzeil voor Beijum. Dat is een zeer negatieve kop boven een positief geschreven stuk. Er is goed overleg geweest tussen de werkgroep, de provincie en de gemeente. De voorzitter geeft het woord aan dhr. Kauffman, wiens betoog hier integraal wordt weergegeven. Dhr. Kauffman (bewonersvereniging Fossemaheerd): Geachte commissieleden, gedeputeerde. Mijn naam is Arjen Kauffman. Namens een groot aantal bewoners van de Fossemaheerd in Beijum maak ik graag gebruik van deze mogelijkheid het woord te voeren over de aanpak van de Oostelijke Ringweg. Ik ben zelf ook bewoner van de Fossemaheerd. Zoals u in een inspraakrapport hebt kunnen zien hebben wij schriftelijk ingesproken op de Collegevoorstellen. Wij staan op zich positief ten opzichte van de plannen om de ringweg ongelijkvloers te maken, maar, zoals u in onze schriftelijke inspraakreactie kunt lezen, hebben wij tegen de Collegevoorstellen enkele grote bezwaren. Het eerste bezwaar dat wij hebben is dat wij vinden dat er in de Collegevoorstellen te weinig aandacht is voor de geluidsoverlast. Die is de afgelopen jaren al zeer sterk toegenomen en dat zal ons inziens zo blijven als er geen afdoende maatregelen worden genomen. Door verdere toename van het verkeer, onder andere ten gevolge van het ongelijkvloers maken van de kruising Beijum-Zuid is de leefbaarheid aan de west- en zuidzijde van de Fossemaheerd ernstig in het geding. Het tweede bezwaar dat we willen maken, is de busbaan vanaf het transferium Kardinge langs deze heerd komt in de Collegeplannen deels dichter bij onze woningen te liggen. Ze worden een stuk dichter bij geschoven. Het derde bezwaar dat wij willen maken, is dat tussen onze heerd en de Framaheerd een rotonde is gedacht die ons inziens veel extra geluidsoverlast en luchtvervuiling zal gaan veroorzaken. Over elk van die drie punten voeren wij inmiddels nader overleg met de betrokken ambtenaren van provincie en gemeente. Een vervolg daarop is voor mei aanstaande afgesproken. Elk van de punten vergt nog nader onderzoek. Wat volgens ons voorkomen moet worden, is dat door besluitvorming van de Staten en gemeenteraad op dit moment een aantal opties voor een goede aanpak van die drie knelpunten uitgesloten wordt. Wij doen een dringend beroep op u dat binnen het uitgangspunt van het ongelijkvloers maken van de kruising Beijum-Zuid op dit moment nog alle opties worden opengehouden voor vervolgoverleg met bewoners, om te proberen tot een voor alle partijen aanvaardbare oplossing te komen van de drie genoemde knelpunten. Daarbij beseffen we natuurlijk dat de uiteindelijke oplossingen ook financieel realistisch moeten zijn. Het overleg tussen betrokken ambtenaar en ons als bewoners is veel later op gang gekomen dan de kruising bij Beijum-Noord. Voor Beijum- Noord zijn inmiddels belangrijke aanpassingsvoorstellen uitgewerkt, zoals we hebben kunnen horen. Dat is positief. Het kost enige tijd om goed na te gaan of dat voor Beijum-Zuid ook mogelijk is. Een dringend verzoek van ons aan u is: geef die tijd en de ruimte in het besluitvormingsproces in overleg met ons de overlast van de ringweg in de toekomst te beperken. Dank voor uw aandacht. Dhr. Bultje (PvdA) stelt dat er een bepaalde keuze is gemaakt. Dhr. Kauffman geeft enkele punten aan die nog beter uitgewerkt zouden moeten worden. Of vindt hij de gekozen oplossing in zijn algemeenheid niet goed? Dhr. Kauffman (bewonersvereniging Fossemaheerd) verklaart dat de bewonersvereniging heel tevreden is met een ongelijkvloerse oplossing. Zij wil graag extra aandacht voor geluidsoverlast en het idee van een rotonde. De bewonersvereniging is het niet eens met het idee van een rotonde, omdat het vermoeden bestaat dat daar veel overlast vandaan komt. Mw. Beckerman (SP) geeft aan dat het overkomt als een redelijk verzoek om de opties nog open te houden. Dit legt zij naast de inspraakreacties van de bewonersvereniging, waarin wordt voorgesteld om de busbaan te schrappen. Als mw. Beckerman als Statenlid instemt, stemt zij dan ook in met de mogelijkheid dat de busbaan misschien wordt afgeschaft? Daar is zij namelijk niet voor. Dhr. Kauffman (bewonersvereniging Fossemaheerd) verduidelijkt dat het openhouden van opties betekent dat alle opties, dus ook de busbaan, open worden gehouden. De bewoners vroegen inder- 8

9 daad om het verplaatsen van de busbaan een voorstel van dhr. Kauffman om deze bij de ringweg aan te plakken. Mw. Beckerman (SP) geeft aan dat dhr. Kauffman natuurlijk niet over de procedures van de Staten gaat. Dhr. Rijploeg (PvdA) merkt op dat je bij zo n busbaan ook zou kunnen denken aan een afspraak met zo n wijk dat het duurt natuurlijk nog enkele jaren voordat het klaar is daar vooral gasbussen of andere modellen komen te rijden. Die maken namelijk nog minder lawaai dan andere bussen. Het punt is dat je de stilste bussen daar in zou kunnen zetten. Er is volgens dhr. Rijploeg wel ruimte om dat probleem op te lossen. Ziet dhr. Kauffman dat ook? Dhr. Kauffman (bewonersvereniging Fossemaheerd) stelt voor inhoudelijk niet te diep te gaan. Hij heeft momenteel niet zo heel veel tegen de bussen, maar spoedig komen die rotondes en het viaduct erbij. Dat gaat veel meer geluid genereren. Dhr. Staghouwer (ChristenUnie) merkt op dat dhr. Kauffman telkens over rotondes spreekt. Verkeersveiligheid is natuurlijk ook een aspect. Dhr. Staghouwer vraagt of dhr. Kauffman niet ziet dat rotondes bijdragen aan de verkeersveiligheid. Dhr. Kauffman (bewonersvereniging Fossemaheerd) verklaart dat een kruising hem ook veilig lijkt. Mw. Van Kleef (CDA) stelt dat de bewonersvereniging momenteel overleg heeft met ambtenaren. Zij informeert of dat ook leidt tot voortschrijdend inzicht wat betreft de bezwaren. Dhr. Kauffman (bewonersvereniging Fossemaheerd) bevestigt dat er overleg is gevoerd. Dit overleg heeft al tot wijzigingen geleid. De voorzitter dankt de inspreker. In eerste termijn Dhr. Bultje (PvdA) verklaart dat met het ongelijkvloers maken van de Oostelijke Ringweg toe wordt gewerkt naar een soort natuurlijker groene golf, namelijk dat het verkeer soepel doorrijdt. Dat is uiteindelijk het doel waarnaar wordt gestreefd. De PvdA hoopt dan ook dat het daadwerkelijk zo gaat uitpakken. Als je kijkt naar de inspraakreacties, wordt een overzichtelijk aantal punten aangedragen. Over het algemeen is er vrij brede steun voor de gekozen aanpak, zeker voor het ongelijkvloers maken. Vooral op detailniveau zijn er enkele punten. Het geluid komt regelmatig terug. Volgens dhr. Bultje is een antwoord op elke vraag met betrekking tot geluid standaard dat er gekeken wordt naar geluidsarm asfalt of stiller asfalt. Met betrekking tot fijnstof vraagt dhr. Bultje zich af of, als auto s stilstaan, dit bevorderlijker is dan wanneer het verkeer mooi doorrijdt. Dat zal bij de uitwerking van de verschillende deelprojecten wel terugkomen. Dhr. Bultje had een inspraakreactie verwacht over dat er integraler gewerkt zou moeten worden. De PvdA-fractie heeft waardering voor de extra ruimte voor natuurontwikkeling en voor ecopassages, en dergelijke. Zij ziet een breed gedragen voorstel. De provincie kan op basis van dit eindbeeld verder. Dhr. Staghouwer (ChristenUnie) geeft te kennen dat de fractie van de ChristenUnie gelukkig is met dit voorstel. Doorstroming is een aspect dat in het stuk helder aan bod komt. De ChristenUnie is blij dat de bewonerscommissie Sijgersmaheerd zo enthousiast is. Zij is ook positief over het feit dat er in dit huis op deze wijze met de inspraakreacties wordt omgegaan. Wat dat betreft kan het de steun van de ChristenUnie hebben. Zij roept op om met de inspraak van de Fossemaheerd op dezelfde wijze om te gaan als met de inspraak van de Sijgersmaheerd en te trachten om tot dezelfde oplossing te komen. De ChristenUnie steunt de voordracht. Dhr. Oosterhaven (PvhN) deelt mee dat de PvhN de richting steunt waarin de provincie met de gemeente oplossingen zoekt voor de Oostelijke Ringweg. Het basisprincipe is goed, het eindbeeld is goed. Eén punt is echter onduidelijk, namelijk het vervolg van de procedure. De PvhN is ervoor om in te stemmen met het eindbeeld. Over het vervolg van de procedure zegt de voordracht: per deelproject zal een inspraakprocedure doorlopen worden waarna de Staten een voordracht krijgen voor het krediet. Dhr. Oosterhaven mist in dat vervolg dat de voordracht niet alleen betrekking heeft op het geld, 9

10 maar ook de concrete specifieke uitwerking van het eindbeeld. De PvhN vindt dat het eindbeeld zoals het er nu ligt, goed is. Maar de uitwerking hoeft niet exact gelijk te zijn aan dat beeld. Het is op hoofdlijnen gelijk, maar kan op details afwijken. Dat is precies het probleem van Beijum-Zuid. Dhr. Oosterhaven verzoekt om een toezegging van de gedeputeerde dat de voordracht die de Staten te zijner tijd over de individuele kruispunten krijgen, het niet alleen over het geld gaat, maar dat er dan ook het concrete ontwerp ligt dat het geworden is. Dat kan afwijken van het eindbeeld. Daar zit alle ruimte in, omdat wel in inspraak voorzien is, maar in het aan de Staten voorleggen van de concrete uitwerking van het eindbeeld. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) geeft aan dat GroenLinks deze voordracht steunt. GroenLinks begrijpt ook het proces, in de zin dat de Staten nu een planuitwerkingsbesluit nemen. Dat er daarna een realisatiebesluit komt met een uitwerking, lijkt dhr. Van der Ploeg vrij logisch. Het staat allemaal beschreven in het MIT zoals dat de vorige keer is vastgesteld. Dit is het eerste project dat concreet voorbij komt dat in die procedure past. GroenLinks heeft complimenten voor het proces zoals dat gevoerd is richting het College en de ambtenaren. Er zijn geen klachten ontvangen. Dat nog niet alles naar de wens is van insprekers, blijkt ook wel uit de beantwoording, maar er staat ook in de beantwoording een vrij rechttoe rechtaan beantwoording overigens, die GroenLinks onderschrijft dat er in de planuitwerkingsfase nog specifiek naar gekeken wordt, ook expliciet naar geluid, licht, etc., waarbij concrete normen worden aangegeven. Er wordt op een uitstekende manier geanticipeerd op datgene wat er uit omwonenden kan komen. Essentieel voor GroenLinks is dat er binnen alle wettelijke normen geopereerd wordt. Dat is het geval. De financiering. Het gaat over 30 miljoen inclusief BTW. Dhr. Van der Ploeg meende dat de reservering 17,9 miljoen exclusief BTW was. Hij verzoekt om enige uitleg. Mw. Beckerman (SP) verklaart dat de SP akkoord gaat met het ongelijkvloers maken van de Oostelijke Ringweg. De SP is blij dat de suggesties van de bewoners van Beijum-Noord zo mooi zijn meegenomen. Het leek de SP zeer terecht kritiek die werd geuit: van 3000 naar 7000 voertuigbewegingen. Het is mooi dat daar zo mee omgegaan is. Het verzoek van de bewoners van Beijum-Zuid lijkt de SPfractie niet meer dan redelijk, om in de uitwerking goed te kijken naar de mogelijkheden. Mw. Beckerman gelooft dat die toezegging gedaan wordt door de provincie. Zij is niet voor opheffing van de busbaan, maar er wordt al aangegeven dat er verschillende mogelijkheden zijn. Mw. Beckerman hoopt dat ook met de bewoners van Beijum-Zuid tot een mooie oplossing kan worden gekomen. Mw. Hazekamp (PvdD) geeft te kennen dat de PvdD kan instemmen met de voordracht. Dhr. Meesters (VVD) stelt dat de VVD akkoord gaat met de voordracht. De VVD heeft nog een vraag, die te koppelen is aan de vraag van een van de insprekers. Zij hebben het over de extra overlast die ontstaat bij de kruising De Hunze/Beijum-Noord. In de voordracht wordt de kruising Groningerweg/N361 genoemd. Er komt slechts één oprit en één afrit. Dat leidt tot meer verkeer op de kruising die door de inspreker werd genoemd. Wellicht verdient het de aanbeveling om daar nog eens naar te kijken. De VVD-fractie vraagt de gedeputeerde wat de mogelijkheden daarin zijn. Dhr. Bleker (gedeputeerde) verzoekt dhr. Meesters om de vraag te verduidelijken. Dhr. Meesters (VVD) legt uit dat op de kruising Beijum-Noord/De Hunze het verkeer zal toenemen als de Groningerweg/N361 alleen maar één op- en een afrit heeft, omdat het verkeer uit noordelijke richting dan over de kruising moet om weer terug te kunnen naar bijvoorbeeld Hornbach. Dhr. Schroor (D66) heeft een tweetal vragen. Het betreft een overgenomen rijksweg. Er is 17,9 miljoen beschikbaar gesteld. Dhr. Schroor informeert of dit geld was bedoeld voor achterstallig onderhoud. Hij vraagt waar dan straks het achterstallig onderhoud of het onderhoud van betaald wordt. Of is het geld bedoeld voor reconstructie? Dan is het te weinig. Heeft de provincie dan een slechte deal gemaakt? D66 wenst voorts te vernemen hoe het proces straks opgepakt gaat worden. Is er al een prioritering bekend als het gaat om de deelprojecten? Mw. Van Kleef (CDA) deelt mede dat het CDA akkoord gaat met de voordracht. Zij is zeer blij met de interactie die er geweest is tussen de provincie en de omwonenden en dat dit leidt tot serieus kijken naar de problematiek die wordt aangedragen en dat daar ook invulling aan gegeven wordt. De CDAfractie heeft een vraag over de studie van de uitkomsten van de N360. Als de uitkomsten daarvan 10

11 bekend zijn, is het dan de bedoeling dat het integraal wordt meegenomen in het eindbeeld van de Oostelijke Ringweg? In de nota Reacties en Commentaar was te lezen dat er veel opmerkingen zijn gemaakt wat betreft de fietspaden en de fietsers. Nu is dit een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Het CDA vraagt de gedeputeerde echter om bij zijn collega bij de gemeente te pleiten voor volop aandacht voor het fietsend verkeer hierin. Dhr. Bleker (gedeputeerde) dankt de inspreker voor de complimenten richting de gemeente en de provinciale medewerkers. Ze zijn terecht in het zonnetje gezet. Mw. Dekker en dhr. Bleker hebben enkele avonden bijgewoond om gevoel te krijgen voor wat er nu precies leeft. Dergelijke complimenten zijn stimulerend voor de medewerkers van de provincie en de gemeente. Het stimuleert ook om te kijken of men ten aanzien van de vragen die dhr. Kauffman heeft gesteld dichter bij elkaar kan komen. Het is de bedoeling om reeds in mei met een delegatie om de tafel te gaan. Er is binnen het gekozen principe ruimte om via de uitwerking, de detaillering, na te gaan in hoeverre men aan de uitgesproken zorgen tegemoet kan komen. Dat ligt bij het ene punt gemakkelijker dan bij het andere. Het punt van de busbaan is voor het gemeentelijk OV-net van cruciale betekenis. De mogelijkheden om daarin te schuiven bijna in letterlijke zin zijn naar nu te voorzien is, niet echt aanwezig. Ten aanzien van de rotonde is er meer speelruimte. Je hoeft niet te kiezen voor een rotonde. Een rotonde is een vorm van het invullen van een kruising. Je kunt met VRI s (Verkeersregelinstallaties) werken. Dhr. Alders zei altijd dat het zelfs geen stoplichten zijn, maar verkeerslichten, omdat stoplichten dingen zijn die je op de auto hebt. De precieze invulling van die rotonde is vaak maatwerk. Het College wil proberen om daar zo veel mogelijk met de bewonersgroep te komen. Het geluid. Er is inmiddels een quick scan gedaan naar de toename van het geluid. Het blijft binnen de wettelijke normen. Dhr. Bultje zei dat het ten aanzien van geluid vaak gaat over stil asfalt, maar het eerste waar het College altijd naar kijkt, is of het binnen de wettelijke normen blijft. Dat is het geval. Daarmee is een eventuele toename van geluid nog niet leuk. Dat er enige toename zal zijn, is duidelijk. De provincie kan met de bewonersgroep overleggen over hoe dit ingevuld kan worden, Te denken valt aan geluidwerende maatregelen. In de uitwerking met betrekking tot geluid en het punt van de rotonde zal het College zijn uiterste best doen, net als bij Beijum-Zuid, om gehoor te geven aan de bezwaren van de insprekers. De systematiek. Bij de volgende fase wordt een realisatiebesluit genomen per onderdeel dat aan de Staten wordt voorgelegd. Daar treft men de uitwerking aan van het betreffende onderdeel van de Oostelijke Ringweg. Het College komt met de uitwerkingen, inclusief de inspraak die daar aan vooraf is gegaan, bij de Staten terug. Het realisatiebesluit gaat vervolgens gepaard met het beschikbaar stellen van het krediet. Dat is de systematiek die in het provinciale MIT is afgesproken. De genoemde bedragen zijn exclusief BTW. Bij de 13 miljoen komt 19% bij. Dan komt men ongeveer op het bedrag dat in het MIT is genoemd. Het punt van dhr. Meesters. Is er een toename van verkeer op die ene plek als gevolg van de wijze waarop de aansluiting bij de N361/Groningerweg wordt ingevuld? Dat is het geval. Er is een toename vanwege de lus die men dan moet maken. Maar op dat stuk van de Oostelijke Ringweg heeft men niet de ruimte om daar extra in- en uitvoegstroken te realiseren. Dan ontstaat een situatie die niet aan de verkeerskundige en veiligheidsnormen voldoet. Het kan dus niet anders dan nu is voorgesteld. Men zal daar ter plekke maatregelen moeten bedenken om de extra last die ontstaat zo veel mogelijk te beperken. Is er nu sprake van een goede deal? Deze is gemaakt in de vorige Collegeperiode. Dit is nog te danken aan een deal die voorganger gedeputeerde Musschenga dhr. Bleker hoopt dat hij ook nog eens gedankt wordt voor al zijn daden in de commissie, daarom geeft hij dit als een soort van voorbeeld heeft gemaakt met Rijkswaterstaat. Het was een omvangrijke deal over de overdracht van de Eemshavenweg. Daar was in totaliteit een bedrag mee gemoeid van 55 miljoen. Dat was in groot onderhoud, achterstallig onderhoud en het optimaliseren van het ongelijkvloers maken van met name de Oostelijke Ringweg. Het College kreeg het niet voor elkaar ondanks vele dienstritten per auto van dhr. Musschenga naar Den Haag en naar Leeuwarden waar Rijkswaterstaat zit om het volledige bedrag voor het ongelijkvloers maken binnen te halen. Maar wie niet sterk is, moet slim zijn. Het College zag wel ruimte bij het onderhoud. De provincie heeft een onderhoudsvergoeding gekregen waar zoveel ruimte in zat, dat het College in staat was om dat voor een deel toe te voegen aan het ongelijkvloers maken van de Oostelijke Ringweg. Alles overziende heeft ook toen dhr. Musschenga een goede deal gesloten. Mw. Van Kleef over de N360 en de planstudie, de weg Groningen-Delfzijl. De capaciteit van de Oostelijke Ringweg na realisatie van dit plan is ruimschoots voldoende om elke keuze ten aanzien van de aansluiting van de N360 op te vangen. Zelfs in de variant van een doorsteek ter hoogte van Ten Boer richting de Eemshavenweg, waardoor er veel meer verkeer aan die kant van de Oostelijke 11

12 Ringweg komt, wat voor een deel naar het oosten en zuiden verder aftakt, is de capaciteit van de ringweg die wordt gerealiseerd meer dan voldoende. Het punt van de fietsers zal dhr. Bleker onder de aandacht van collega Dekker brengen. Hij hoopt dat dat in vruchtbare bodem valt. De voorzitter dankt de gedeputeerde voor de beantwoording. Dhr. Kauffman (bewonersvereniging Fossemaheerd) geeft aan dat de norm van het geluid anders is dan het ervaren geluid. Dat wordt momenteel al als overlast ervaren. De voorzitter verklaart dat de reactie van de inspreker helder is. In tweede termijn Dhr. Schroor (D66) vraagt of er straks nog voldoende budget over is voor het plegen van onderhoud. Dhr. Bleker (gedeputeerde) bevestigt dit. Voorts geeft hij aan dat er een vraag is gesteld die hij nog niet heeft beantwoord, met betrekking tot de volgorde van aanpak. Men gaat van zuid naar noord: Lewenborg, Kardinge, Beijum-Zuid, Beijum-Noord. De voorzitter concludeert dat de voordracht als B-stuk naar de Statenvergadering wordt doorgeleid. De brieven worden ter kennisgeving aangenomen. 10. Brief van GS van 5 maart 2009, nr , VV, bijlage, betreffende de Zuidelijke Ringweg Groningen - informatie over stuurgroepbesluit van 3 maart. Hierbij worden betrokken: De brief van de heer Van der Veen, Groningen, 4 maart 2009 betreffende Zuidelijke Ringweg; De open brief van VNO-NCW Noord van 4 maart 2009 betreffende de Zuidelijke Ringweg. De voorzitter geeft het woord aan dhr. Van der Veen, wiens betoog hier integraal wordt weergegeven. Dhr. Van der Veen: Geachte Statenleden. Mijn naam is Van der Veen en ik ben opgegroeid in Maassluis onder de stank van Pernis. Ik was blij toen ik vandaar kon verhuizen nar Utrecht. Maar toen daar plan Hoog Catharijne werd ingevoerd werd de lucht mij daar ook te smerig en ben ik naar Groningen verhuisd. Tienduizenden zijn om dezelfde redenen de Randstad ontvlucht. Nu voel ik mij met de rug tegen de muur staan en moet ik stelling nemen. De opvatting dat we onze gezondheid op moeten offeren voor de economie is 19 e eeuws. Ik bestrijd niet het grote belang van de A7. Die is niet alleen voor het Noorden van belang. Spreiding van economische activiteit over het land is ook gezond voor de Randstad. Naarmate de files in Midden-Nederland en bij Coevorden toenemen, zal de A7 steeds meer een alternatief worden, zeker als alle obstakels daar uit gehaald worden. Om die A7 echter midden door een grote stad te leiden, is een middeleeuwse opvatting van ruimtelijke ordening, net zo verouderd als stadsmuren. De Romeinen zijn hier als bezettende mogendheid mee begonnen, omdat ze s nachts veilig wilden zijn binnen een omheining met wachtposten. We leven echter niet meer in de tijd van Asterix en Obelix, en bovendien hadden de Romeinen geen dieselmotoren. Daarom zie ik een A7 in een rechte lijn van Hoogezand naar Drachten als een goed alternatief. Die komt dan langs de bloemenveiling en vliegveld Eelde, punten die voor de regionale economie ook van groot belang zijn. Ik heb dit onlangs als voorstel ingediend bij Provinciale Staten Drenthe en ik heb een advertentie in het Gezinsblad regio Assen geplaatst met de vraag of de A7 in Drenthe welkom is. Op beide heb ik echter nog geen reacties gekregen. In het bijlagenrapport van de nota Reacties en Commentaar op de structuurvisie van de gemeente Groningen is onder punt 1.3 de reactie van het kwaliteitsteam regio vermeldenswaard. Het team mist een heldere kijk op de meerwaarde van de regio en pleit ervoor om de regio centraler te stellen en meer te beschouwen als voertuig voor de stedelijke ambities. Kortom: is het samenwerkingsverband regio Assen/Groningen nu een wassen neus of niet? 12

13 Mocht de gemeente Groningen toch het laken naar zich toe willen trekken en de A7 binnen de gemeentegrenzen willen houden, dan zit daar een stevig prijskaartje aan. Namelijk dat van een tunnel met luchtbehandeling over het hele tracé binnen de bebouwde kom, inclusief het Julianaknooppunt. Ze kunnen wel zeggen: we kiezen een oplossing die niet meer kost dan 600 miljoen. Ze hebben zich echter te houden aan de Europese normen voor fijnstof en milieubelasting. Die normen worden scherper terwijl de luchtvervuiling toeneemt. Omdat er toch eens een milieuveilige oplossing moet komen, kan de gemeente beter nu door de zure appel heen bijten. Dit is een punt dat inmiddels ook leeft onder alle woonwijken die aan de A7 liggen. Die zijn allemaal vertegenwoordigd in de actiegroep Tunnelvariant bijvoorbeeld. Ik zou er rekening mee houden dat dit punt bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen een grote rol zal gaan spelen en dan wel eens tot een andere politieke realiteit zou kunnen leiden. Ik dank u wel. De voorzitter polst of er vragen leven, hetgeen niet het geval blijkt. In eerste termijn Mw. Van Kleef (CDA) geeft aan dat de Zuidelijke Ringweg momenteel een drama is: er zijn files, oponthoud. Enerzijds is dat goed, want dat betekent dat er volop bedrijvigheid is in de provincie, iets wat men moet zien vast te houden. Daarom vindt de CDA-fractie het van groot belang dat de Zuidelijke Ringweg voortvarend wordt aangepakt en hopelijk zonder al te veel zand in de wielen. Er liggen momenteel twee alternatieven die doorberekend zijn als realistisch, zowel functioneel als financieel. De CDA-fractie kan zich vinden in de opzet zoals in de brief verwoord. Op 18 mei wordt het aan de minister voorgelegd. Het CDA gaat ervan uit dat deze datum nog steeds staat en hoopt dat er verder geen beletselen in zullen zijn dat het niet haalbaar zal zijn. Het is een belangrijke datum om met deze aanpak verder te kunnen. Dhr. Schroor (D66) verklaart dat D66 enthousiast is over het eerste deel van de voordracht, namelijk dat er twee voorkeurscriteria zijn die helder zijn, die binnen het budget passen en waartussen een goede afweging gemaakt kan worden, al dan niet met hier en daar nog een kleine infrastructurele aanpassing. D66 sluit aan bij de heldere brief van VNO/NCW. Er wordt duidelijk gemaakt dat de overige alternatieven niet mogelijk zouden zijn. Het is onbegrijpelijk waarom deze alternatieven dan toch worden voorgelegd aan de bevolking, waardoor zo n stevig traject van vier maanden wordt ingezet, terwijl het besluit op 18 mei gereed moet zijn. Pas op 1 juli kan er iets van duidelijkheid naar voren komen door deze participatie. Het zijn worsten die voorgehouden worden aan de bevolking waar niet in gebeten kan worden, omdat ze irreëel zijn. Het stuk hinkt op twee gedachten: men weet wat men wil, maar als compromis wordt aangedragen dat alle andere zaken die eigenlijk niet ter zake doen en niet kunnen, toch aan de bevolking worden voorgelegd. Dhr. Schroor wenst te vernemen hoe het College dit ziet. Wat verwacht men dan van deze burgerparticipatie als het gaat om die twee punten, die gewoon niet kunnen? Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) heeft zich verbaasd over de positie die D66 in de Stad had, maar de inbreng van dhr. Schroor is dezelfde. D66 heeft dhr. Van der Ploeg altijd gezien als een partij van inspraak, de terugkoppeling naar de burgers en de partij die graag toekomstige besluiten wil voorleggen, zelfs enquêtes. Hoe moet dit worden gezien? Er wordt een proces ingegaan waarbij intensief wordt teruggekoppeld naar de bevolking. Dat zou iets moeten zijn wat D66 zou moeten omarmen! 18 mei is niet haalbaar, dat blijkt ook uit de brief. Dat is logisch. Het is atypisch D66. Dhr. Schroor (D66) legt uit dat D66 altijd groot voorstander is van burgerparticipatie. D66 is echter ook groot voorstander van realistische politiek. Als het erom gaat burgers iets voor te leggen waar ze feitelijk niets over te vertellen hebben, daar is D66 nog nooit voorstander van geweest. Het valt dhr. Schroor op dat bijvoorbeeld de discussie over de Zuidtangent op de politieke agenda staat, terwijl die door GroenLinks te allen tijde samen met D66 bestreden is. Als het gaat om inconsequente politiek, kan dhr. Schroor er dus ook nog wel een noemen. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) zal hier later op terugkomen. Dhr. Haasken (VVD) verklaart zich te kunnen vinden in de lijn die D66 aangeeft. De Staten zijn opgeroepen om uitspraken te doen om in de procedure Elverdering te komen tot een aantal realistische modellen. Vervolgens presenteert de stuurgroep die realistische modellen, maar voegt er nog een 13

14 aantal aan toe. Dhr. Haasken heeft het vermoeden dat de bevolking dat op een gegeven ogenblik niet meer gaat begrijpen. Hoe goed men dit ook wil gaan uitleggen, dit is zeer ingewikkeld geworden. Daarbij komt dat er een aantal varianten wordt gepresenteerd die ze zelf niet serieus neemt. Dan komt de geloofwaardigheid van het politieke bestuur aan de orde, iets waar dhr. Haasken zich zorgen over maakt. Het budget mag niet in gevaar komen. Ook dat is een punt van zorg, want op het moment dat men in de vertraging komt, komt het budget in gevaar. Dhr. Haasken heeft het gevoel dat datgene wat er nu ligt, er al eerder had kunnen liggen. Mw. Beckerman (SP) is blij dat naast de twee door de stuurgroep als realistisch bestempelde voorkeursalternatieven de vier niet-realistische zijn meegenomen. Het is een besluit met een enorme impact, dat hopelijk zorgt voor een beter verkeersoplossend vermogen en dat ook goed is voor de Dhr. Bultje (PvdA) vraagt of er daadwerkelijk werd gezegd dat de SP blij is dat ook de vier nietrealistische varianten zijn meegenomen. Mw. Beckerman (SP) verklaart hierop terug te zullen komen. Zij heeft bovendien aangegeven dat de stuurgroep deze varianten als zodanig heeft bestempeld. Het besluit heeft een enorme impact. Het moet tot een goed verkeersoplossend vermogen leiden, maar het moet ook goed zijn voor de omwonenden. Veel omwonenden hebben zich al uitgesproken. De SP zal trouwens nog niet tot een uitspraak over een van de varianten komen. De SP-fractie denkt dat het zonde is om dat denken te laten ophouden. Zoals al wordt aangegeven door de stuurgroep: er kunnen oplossingen zijn die aangedragen worden door Stadjers die een van de nu als niet-realistische beschouwde varianten, toch in beeld kunnen brengen. De SP vindt het merkwaardig dat er door D66 gesproken wordt over een worst en dat anderen aangeven alleen maar op inspraak te reageren. Daarmee geef je aan dat je blijkbaar denkt dat degenen die op de inspraak reageren niet in staat zijn om zelf nog met mooie oplossingen te komen die goed zijn voor een variant. Zo-even hebben we gezien dat inwoners van Beijum-Noord heel tevreden zijn over hun mogelijkheden tot inspraak en hun variant heel goed bleek te passen en nog niet eerder door de provincie was opgepakt. Hierbij zie je dat inspraak een weg verbetert en dat het ook eens goed is voor de omwonenden. Mw. Beckerman vindt het jammer om het nu al als worst te gaan bestempelen en er niet meer over na te laten denken door Stadjers. De SP is blij dat de inspraak op deze manier geregeld is. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) geeft aan enkele weken in het Presidium te hebben gevraagd waarom de Staten niet de informatie hebben die de gemeenteraad ook heeft. Inmiddels hebben de Staten de brief van B&W aan de raad, maar alle bijlagen zijn er niet bij. Dhr. Van der Ploeg heeft ze overigens wel, maar dat komt omdat hij andere lijnen heeft die deze informatie ook naar voren bracht. Dhr. Van der Ploeg vindt het verbazingwekkend dat die informatie niet bij de commissie voorhanden is. Dan kan men er niet goed over discussiëren. Dhr. Van der Ploeg neemt aan dat het een omissie is en dat het in de toekomst beter zal gaan. Er is sprake geweest van een vrij kort, maar heel intensief proces: de terugkoppeling van de varianten naar de burgers tot de keuze van de stuurgroep voor een aantal varianten. Vanuit de verschillende groepen zijn contacten met de GroenLinks-fractie gelegd om te benadrukken dat met name terugkoppeling naar hen, inspraak, interactie, voor hen essentieel was in het proces. Het is ook in de procedure zoals Elverding die voorstelt, van essentieel belang dat je in het begin met name intensief terugkoppelt. Het is dan ook uitermate vreemd dat, als je constateert hoe het proces bestuurlijk loopt, er vanuit verschillende kanten druk is uitgeoefend, met name vanuit de PvdA-hoek is dat gebeurd, om de inspraaktermijn zo kort mogelijk te houden. Uiteindelijk is er iets anders uitgekomen, waar Groen- Links blij mee is. Er is ruim de tijd om de inspraak vorm te geven. Dhr. Bleker (gedeputeerde) wenst geen enkele fractie in bescherming te nemen. In de stuurgroep Zuidelijke Ringweg was de PvdA-fractie echter niet vertegenwoordigd toen het ging over het vaststellen van het tijdpad. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) legt uit dat hij sprak over druk vanuit de PvdA, niet over de interne aangelegenheden van de stuurgroep. Communicatief bleek het vervolgens een lastig proces te zijn. Dhr. Van der Ploeg kan zich nog twee mensen op een bank herinneren voor RTV Noord. Dat was een goede interactie. Het was echter niet de manier waarop het zou moeten gaan. Naar opvatting van dhr. Van der Ploeg was het niet zo n goede zet dat vrij laat in het proces uiteindelijk nog twee leden aan de stuurgroep zijn toegevoegd, want dat heeft het proces alleen maar bezwaard en een stuk lastiger gemaakt dan nodig was 14

15 geweest. Er liggen nu twee voorkeursvarianten voor realistische varianten vanuit de stuurgroep gezien en vier andere alternatieven. Er is nog een aan toegevoegd. Ten aanzien van die toegevoegde variant vindt de GroenLinks-fractie dat daar geen enkele toegevoegde waarde in zit, geen oplossend vermogen en geheel in lijn met de interruptie van dhr. Schroor. GroenLinks is geen voorstander van die variant. Dhr. Bleker (gedeputeerde) vraagt welke varianten dat zijn. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) legt uit dat hij doelt op de toegevoegde variant, waarvan een wethouder in de gemeente Haren belachelijk gezegd heeft en waarvan VNO/NCW ook vaststelt dat het geen probleemoplossend vermogen heeft. Het was voor GroenLinks niet nodig geweest om die variant hier aan toe te voegen. De tunnelvariant wordt als niet realistisch met name richting financiën gekenschetst. GroenLinks is nog niet zo ver. Er wordt onder andere gewezen op de mogelijkheid van tolheffing. Er wordt een bedrag bij genoemd van 17,5 per jaar. Het hangt er maar net vanaf wat voor bedrag je rekent per doorgang. GroenLinks is wel vaker voorstander geweest het heeft ook in het programma gestaan om die vorm van betaling en bezwaring van autoverkeer als middel in te zetten richting filebestrijding. Waarom die variant nu al als onrealistisch beschouwen? Eén zinsnede in de brief van het College van B&W vindt dhr. Van der Ploeg intrigerend (blz. 2, derde blokje, tweede zin): Daarbij dienen de kwaliteiten van de overige alternatieven zo veel mogelijk te worden meegenomen. Dhr. Van der Ploeg verzoekt het College deze zinsnede toe te lichten. Dhr. Oosterhaven (PvhN) vindt dat er een mooi politiek product ligt. Er is een CDA-gedeputeerde en een GroenLinks-wethouder, die eerst rollebollend over straat gingen, hetgeen het ergste deed vrezen. Nu ligt er iets wat heel mooi is. Waarom vindt de PvhN dat nu mooi? Precies om de omgekeerde reden waarom D66 het niet mooi vindt ofschoon men het meestal eens is. De PvhN vindt dat besluiten zo dicht mogelijk bij de burger genomen moeten worden. Daarom vindt de PvhN dat dat niet in Den Haag moet gebeuren, maar hier. Daarbij moet je de burger het volle spectrum van mogelijkheden laten zien en moet je de argumenten geven waarom je zaken niet haalbaar vindt. Dat is nu precies wat er uit het onmogelijke politieke compromis gekomen is. Er liggen twee heldere voorkeursvarianten. Er liggen vier (andere varianten). Drie ervan zijn helder, over de vierde heeft dhr. Oosterhaven nog een vraag. Andere varianten komen niet in aanmerking, want dan komen er argumenten bij. Er zijn twee dingen in de opzet in grote lijnen die hij goed vindt, maar die hij op detail minder goed vindt. Dat is op de eerste plaats, dat het onduidelijk is hoe de burger uit de regio erbij betrokken wordt. De regio heeft er namelijk alles mee te maken. Noord-Drenthe maakt intensief gebruik van de Zuidelijke Ringweg. Hoe worden die burgers ingeschakeld? Andere omliggende gemeenten in de provincie Groningen worden ingeschakeld. Het lijkt erop dat de inspraak alleen voor de Stadjers is. Natuurlijk hebben de Stadjers als omwonenden ermee te maken, maar er is een ander levensgroot belang, dat is de omgeving die er overheen rijdt. Hoe wordt dat geregeld? Dat heeft dhr. Oosterhaven niet kunnen vinden. Iedereen roept over de Zuidtunnel dat die niet realistisch is. Dat wil dhr. Oosterhaven wel geloven, maar die variant is niet op dezelfde serieuze manier bekeken als de andere tunnelvariant. Dhr. Oosterhaven vraagt de gedeputeerde of daar op heel korte termijn niet betere informatie over kan komen. Wat scheelt het aan filekosten gedurende de 4 á 5 jaar dat in die andere varianten de Zuidelijke Ringweg op zijn kop gaat en men tig keer meer overlast, files, geluidsoverlast, vrachtwagens van het bouwen krijgt. Dat vermijd je bijna helemaal, afhankelijk van de vraag of je nog een viaduct over het Julianaplein doet of niet. Die variant is onvoldoende uitgewerkt. Dhr. Oosterhaven kan zich voorstellen dat de winst in de 4 á 5 jaar minder overlast gedurende de bouw plus het uiteindelijke afpakken van 20 á 30% van het verkeer van de Zuidelijke Ringweg dat dan naar die Zuidtunnel wordt afgeleid, bij elkaar maatschappelijk gezien toch een wenselijke variant zou zijn. Dat is niet uitgesloten. Dhr. Oosterhaven heeft echter onvoldoende informatie om dat te kunnen beoordelen. Derhalve vraagt hij de gedeputeerde of er meer informatie over die variant kan komen. Voorts wenst hij te vernemen of de burger uit de regio bij de inspraak wordt betrokken. Dhr. Staghouwer (ChristenUnie) verklaart dat de ChristenUnie blij was met de informatiebijeenkomst in Martiniplaza, waar een en ander geschetst werd over de commissie Elverding en de besluitvorming die op advies van de commissie Elverding zou kunnen plaatsvinden. De ChristenUnie is nu wat minder blij en wat minder gerust. Natuurlijk is de ChristenUnie voor inspraak van burgers en zo veel mogelijk betrokkenheid van de burgers bij dit soort grote projecten. Aan de andere kant ziet zij ook de tijd 15

16 en de financiële problemen die er op de provincie afkomen. Er zijn toezeggingen gedaan door minister Eurlings om op korte termijn tot besluitvorming over te gaan. Men moet blij zijn met die toezegging en er gebruik van maken. Op het moment dat men door procedures in de tijd wordt gezet, zou dat kunnen betekenen dat het consequenties zou kunnen hebben. Daar is de ChristenUnie bang voor. Zij pleit ervoor om de voortgang er in te houden en daar alles op in te zetten. Op een later tijdstip zal de ChristenUnie terugkomen op de verschillende varianten. Dhr. Bultje (PvdA) geeft aan dat men lange tijd bezig is geweest om het geld voor de Zuidelijke Ringweg binnen te halen. Bijna op ieder lijstje dat het Noorden richting het Rijk had, stond de Zuidelijke Ringweg bovenaan. Nu is er geld om het knelpunt op te lossen. Nu is het vooral zaak om zo snel mogelijk dat om te zetten in een concreet project en niet eindeloos te gaan discussiëren over allerlei varianten, want uiteindelijk wek je daarmee ook richting het Rijk de indruk dat het blijkbaar toch niet zo noodzakelijk is en het toch niet zo veel prioriteit heeft. Daar dient men voor op te passen, want uiteindelijk is het de minister die een besluit moet nemen. De provincie mag heel ver meepraten en als een soort goochelaar zeggen: Kies een kaart! Vervolgens wordt er gekozen. Dat gebeurt hopelijk met open kaarten. Het is ook denkbaar dat de minister zelf een keuze maakt en dat hij los van alle nu aangedragen varianten voor een variant kiest, of die nu door de inspraak realistisch is geworden of niet. Als er andere alternatieven worden uitgedacht door besturen, dan is dat prima, maar dan moeten die niet in de weg gaan staan van de haalbare en betaalbare varianten. In de brief bij het stuk staat bij punt 4 het besluitenlijstje van de stuurgroep. De stuurgroep is van mening dat de participatie zorgvuldig en open dient te zijn. De voorbereiding van de participatie staat op 1 maart en gaat formeel per 1 april van start. Daarmee is voor de invulling, uitwerking en verwerking van de participatie in totaal vier maanden beschikbaar. Dat betekent dus dat men op 1 juli klaar is. Dhr. Bultje interpreteert dat zo, dat wat er ook uit de inspraak komt, het op 1 juli allemaal is bekeken en verwerkt om vervolgens tot een besluit te komen. Hij vraagt of dit een terechte interpretatie is. In de brief van de gemeente las dhr. Bultje dat het gesprek in mei wordt gebruikt om inzicht te geven in het verloop van het proces. Hij hoopt dat er ook heel duidelijk gemaakt wordt tijdens de bijeenkomst dat men al een eind op streek is en dat alle partijen erop gericht zijn om op 1 juli een besluit te nemen. De voorzitter geeft het woord aan de gedeputeerde voor de beantwoording. Dhr. Bleker (gedeputeerde) merkt op dat in het proces tot nu toe het gelijk van Elverding is bewezen. Elverding heeft aangegeven dat bestuurders, overheden, in een vroegtijdig stadium en onder tijdsdruk moeten afvinken wat aanvaardbare, haalbare, betaalbare varianten zijn en niet de eeuwige uitweg van de afgelopen jaren hanteren, namelijk: iemand bedenkt iets, wat weer wordt toegevoegd aan een planstudie. Vervolgens wordt die planstudie weer gecompliceerd gemaakt. Vervolgens wordt de MERprocedure weer uitgebreid. Als men dan aan het eind van dat traject nog eens iets nieuws bedenkt, wordt dit opnieuw toegevoegd aan de planstudie. Nee, er is nu gezegd dat men in een periode van ongeveer negen maanden moet komen tot een bestuurlijk voorkeursalternatief. Het gedoe wat men hierover heeft gezien en gelezen in de media, was slechts op één manier te voorkomen: door steeds weer als iemand met iets zou komen, voor te stellen om dit toe te voegen aan de planstudie, om daar een MER op los te laten. Het leidde tot steeds meer uitstel, veel studeren en weinig investeren. Dat is de praktijk tot nu toe in Nederland bij dit soort projecten. Men is dus gedwongen en dhr. Oosterhaven geeft aan heel tevreden te zijn over het politieke proces om keuzes te maken, om zaken te doen en om duidelijkheid te scheppen. Dat is heel erg goed. Daar komt bij dat het een mooi proces is. Dan is te zien dat politieke bestuurders en Colleges een uitdrukking vormen van de opvattingen die er in de samenleving bestaan. Het kan best zo zijn dat de gedeputeerde voor verkeer en vervoer meer in zijn hoofd dat het verkeer goed moet kunnen doorrijden, in het belang van Noord-Nederland en de regio en de mensen die uit Vlagtwedde, Leek, Drachten, etc. hier in de buurt willen komen. Het kan best zo zijn dat de wethouder verkeer en vervoer van de stad Groningen veel dichter staat bij wat het voor gevolgen heeft voor de leefbaarheid, etc. Maar dat zijn precies de belangen waar het om gaat. Die belangen moeten dus ook gezamenlijk worden afgewogen. Dat botst wel eens, iets wat in het openbaar wel eens zichtbaar is. Het heeft nu al wel tot een behoorlijk resultaat geleid, namelijk er zijn twee al redelijk geschetste in de komende weken worden die verder gepubliceerd en toegelicht realistische voorkeursalternatieven en er is een aantal, dat, als ze worden getoetst, op dit moment niet het keurmerk kunnen krijgen van een realistisch voorkeursalternatief. Realistische voorkeursalternatieven zijn niet alleen een kwestie van geld. Ook is de vraag of ze in voldoende mate binnen de milieunormen blijven, qua geluid en luchtkwaliteit. Beide varianten die als realistische voorkeursalternatieven zijn aangemerkt, betekenen qua geluid en qua luchtkwaliteit een verbetering volgens de zaken die tot nu toe zijn uitgezocht ten opzichte van de situatie dat je het 16

17 zou laten zoals het nu is. Die twee varianten blijven niet alleen in voldoende mate binnen de normen, ze betekenen ook een verbetering ten opzichte van de nulsituatie waarbij men het zo laat zoals het is, terwijl het verkeer wel groeit. Daarnaast zijn de varianten getoetst op het punt van oversteekbaarheid. Kun je op een nette manier van de ene kant van de Stad naar de andere? Ze zijn getoetst op de vraag of ze enigszins inpasbaar zijn. Ze zijn getoetst op de vraag of het verkeer voldoende doorstroomt en de vraag of het verkeer in voldoende mate de Stad in kan komen op de diverse punten. Dat zijn de criteria, plus het budget van die circa 600 miljoen, op grond waarvan men heeft gesteld dat deze twee varianten in voldoende mate aan de diverse criteria voldoen het is niet alleen een kwestie of ze betaalbaar zijn, maar ook of ze vanuit het oogpunt van milieu, leefbaarheid, etc. verantwoord zijn. Sommige van die andere varianten voldoen op een aantal punten ook meer dan voldoende aan de toets waar het gaat om die criteria, alleen voldoen ze niet op een enkel punt, met de kennis van nu. Dat is de ondertunneling de korte tunnel die tussen de Papiermolen en de afslag Europaplein zou worden aangelegd. Die gaat ver boven het beschikbare budget. De gedeputeerde snijdt vervolgens het punt van dhr. Van der Ploeg aan, betreffende de mooie, cryptische zin: De kwaliteiten van de overige varianten dienen Dhr. Bleker onthult deze zin te kunnen dromen. Het is een belangrijke inbreng geweest van de gemeente en van college Dekker, en terecht. Een tunnel is geen doel, een tunnel is een middel, namelijk om de overlast en de druk op de stedelijke omgeving te beperken. Als de variant niet financieel haalbaar is met de kennis van nu, is het heel reëel dat je bij de invulling en de uitwerking van de wel haalbare varianten zo veel mogelijk de kwaliteiten, de doelen die je met die tunnel wilde bereiken, dient. Als het uitkomt op een van de twee voorkeursalternatieven, moet men geweldig zijn best doen dat is ook een belang van de provincie om met name bij het stuk tussen de Hereweg en het Europaplein, waar het ook door oude stedelijke omgeving leidt en waar ook de verbinding tussen het zuidelijk deel van de Stad en het centrumdeel van de Stad heel nauw luistert, te kijken hoe men het daar zo kan maken dat het voor de aansluiting bij Oosterpoort, De Linie zo goed mogelijk wordt. Dan moet je misschien niet over een tunnel spreken, maar je kunt misschien voor een klein stukje als het minder dan 250 m is, is het namelijk geen tunnel naar beneden. Kan dat technisch? Dat is nog niet duidelijk. Maar juist op dat punt heeft men een plicht, zowel de provincie als de gemeente, om te kijken of op dat stuk een invulling gevonden kan worden die in elk geval tegemoet komt aan wat mensen beogen met het tunnelidee. Dat zit precies achter die formulering de kwaliteiten van de andere varianten. Dat is het meest kwetsbare deel. Dhr. Bleker vertelt dat hij in zijn studietijd in de Oosterpoort heeft gewoond. Het is een machtig mooi stukje. Die ringweg is daar een behoorlijke muur en er is woningbouwontwikkeling aan de andere kant. Dat is precies wat de opgave is. In de stuurgroep Zuidelijke Ringweg heeft de gedeputeerde gezegd dat als men gezamenlijk consensus kan bereiken en een goede inpassing daar zou 35 miljoen meer kosten dan men beschikbaar heeft, het wel door moet gaan. Als het om die orde van grootte van bedragen gaat, dient men linksom of rechtsom, waar dan ook vandaan, te proberen het voor elkaar te krijgen. Dhr. Oosterhaven (PvhN) vraagt of dit betekent dat dhr. Bleker de inverdienopgave al heeft opgegeven. Dhr. Bleker (gedeputeerde) verklaart niets te hebben opgegeven. Hij geeft slechts aan dat je als bestuurders gezamenlijk moet vaststellen wat realistische voorkeursalternatieven zijn en op welke gronden. De gedeputeerde is het eens met de complimenten waar het gaat om de inspraak. Je bent duidelijk naar mensen toe, je geeft aan wat realistische voorkeursalternatieven zijn en op welke gronden dat het geval is. Je beargumenteert ook waarom die anderen dat niet zijn. Daar voer je debat over. Je moet ook duidelijk zijn over je intenties. Een van de intenties van de provincie de gedeputeerde heeft de indruk dat die gedeeld worden door de twee partijen in de stuurgroep is dat zelfs als niet die voor sommigen optimale tunnelvariant met die doelen zou kunnen worden bereikt, je nog alles uit de kast moet halen om met name voor het meest kwetsbare stukje te kijken of je tot een adequate oplossing kunt komen en of je aanvullende financiering daarvoor kunt realiseren. Die duidelijkheid moet je ook geven, dan heb je een verhaalrichting waar je als overheden voor wilt staan. De Zuidtunnel. Daar komt meer informatie over. Daar heeft dhr. Oosterhaven gelijk in. Overigens is het moeilijk verdedigbaar om een variant alleen maar te verdedigen omdat die de overlast tijdens de bouw van een andere variant beperkt. De planning. De gedeputeerde is van mening dat de politieke bestuurders gezamenlijk volstrekt geloofwaardig opereren door eerlijk en duidelijk te zijn en aan te geven wat het probleem is dat opgelost dient te worden, door aan te geven wat het bedrag is dat er in principe beschikbaar voor is, door aan te geven wat twee realistische alternatieven zijn op welke gronden, door aan te geven wat ook varianten zijn en aan te geven dat deze met de kennis van nu om bepaalde redenen niet realis- 17

18 tisch zijn. Daarover gaat men in discussie. Vervolgens wordt er een keuze gemaakt. Dat vindt dhr. Bleker eerlijk, open, recht door zee opereren als gemeentebestuurder, provinciebestuurder en vertegenwoordiger van de rijksoverheid. Hij is van mening dat de geloofwaardigheid in het geheel niet in het geding is. Dhr. Haasken (VVD) vraagt of het niet Elverding zelf was die opriep om met een tweetal varianten te komen die haalbaar en betaalbaar zouden zijn. Om dan nu met zes varianten te komen, waarvan er twee de voorkeur genieten, lijkt dhr. Haasken niet in lijn te zijn met datgene wat dhr. Elverding beoogde. Dhr. Bleker (gedeputeerde) stelt dat het ongeveer net zo is als met de brief van Paulus aan de Romeinen. Er zijn vele manieren waarop die wordt uitgelegd. Er zijn twee componenten in Elverding: 1) bestuurders, investeer in het voortraject en kom tot een keuze en vlucht niet in planstudie en MER s; 2) bestuurders, investeer in datzelfde voortraject in goede participatie met alle belanghebbenden en betrokkenen voordat men tot de keuze van het bestuurlijk voorkeursalternatief komt. Er is tot nu heel veel geïnvesteerd in het bestuurlijke proces. Dan is het gerechtvaardigd om april, mei en een deel van juni de bevolking van de stad Groningen en regio en Noord-Drenthe aan het woord te laten. Die twee componenten zitten in Elverding. De gedeputeerde is het met dhr. Bultje eens: als men gemakkelijk doet in termen van tijd, zou de idee in Den Haag kunnen postvatten dat het kennelijk niet zo urgent is, terwijl er inderdaad jaren is geknokt om het überhaupt financierbaar te krijgen bij Verkeer en Waterstaat. Het College vindt het een belangrijk probleem en gelukkig staat dhr. Eurlings aan de kant van het College. Maar als je de ambtelijke rekenmeesters hun werk laat doen, zijn er nog tien andere projecten in Nederland die naar hun oordeel veel belangrijker zijn. Deze 600 miljoen is voor een deel politiek door druk vanuit verschillende fracties en langs politieke lijnen binnengehaald en niet volgens systemen die op het ministerie van Verkeer en Waterstaat worden gehanteerd. Men moet tempo houden. Dhr. Bleker vindt ook dat dit in voldoende mate gebeurt. Wat gaat men op 18 mei doen? Dan wordt datgene aan de minister voorgelegd wat er nu is bereikt. Dat is dat nu al wordt uitgesproken dat er twee realistische voorkeursalternatieven zijn, maar dat een definitief voorkeursalternatief wordt geformuleerd na afloop van de participatie. Voorts wordt tegen de minister gezegd dat hij voor het zomerreces een bestuurlijk voorkeursalternatief krijgt dat gedragen wordt door de regio. Dhr. Bultje heeft gelijk: het is de minister die het uiteindelijk vaststelt. Alleen, de minister heeft hier de variant gekozen dat er een bestuurlijke trekker uit de regio is dat is de gedeputeerde van verkeer en vervoer van de provincie en een bestuurlijke trekker vanuit het ministerie, te weten de minister. Dhr. Bleker kan zich niet voorstellen dat de minister voorbijgaat aan het bestuurlijk voorkeursalternatief dat hier in de regio draagvlak heeft, als het aan de randvoorwaarden voldoet die de minister van tevoren heeft geformuleerd (budgettair kader, verkeerskundig voldoende oplossend vermogen, etc.). Dhr. Staghouwer (ChristenUnie) informeert of de gedeputeerde het realistisch acht dat nog vóór het zomerreces tot het advies gekomen kan worden. Dhr. Bleker (gedeputeerde) bevestigt dit. In de stuurgroep is daar alle inzet op gericht, van gemeente, van Rijkswaterstaat en van provincie. De gedeputeerde weet bovendien met grote zekerheid dat de minister de partijen daar tussen nu en 1 juni nog een keer op gaat wijzen dat hij dat van de partijen verwacht. Dhr. Bleker stelt dat er natuurlijk al een nieuwe zuidvariant is. Op het moment dat deze weg wordt aangepakt, is de N33 tussen Assen en Veendam verdubbeld. Dhr. Oosterhaven (PvhN) merkt op dat het lijkt alsof dhr. Bleker een reactie van hem verwacht. Zoals de gedeputeerde echter uit allerlei vervoersstudies weet, is dat nauwelijks een alternatief voor de Zuidelijke Ringweg. Dhr. Bleker (gedeputeerde) beaamt dat het geen alternatief voor de Zuidelijke Ringweg is. Het is echter wel een alternatief als de Zuidelijke Ringweg op de schop wordt genomen. Het kan via gericht verkeersmanagement. Het geldt zeker voor vrachtverkeer. Burgers uit de regio. In de stuurgroep worden hele discussies gevoerd over waar informatiebijeenkomsten belegd moeten worden. Vanuit de gemeente wordt gesteld dat er slechts één plek is, te weten de Martinikerk. Dhr. Bleker vroeg eens hoeveel mensen die over de Zuidelijke Ringweg rijden 18

19 af zouden komen op een bijeenkomst in de Martinikerk. Er wordt genuanceerd over gedacht. Er worden nu locaties aan de zuidkant van de Stad, voor automobilisten goed bereikbaar. Voorts zal er worden geadverteerd in het Dagblad van het Noorden en in de streekbladen, ook in Noord-Drenthe. Daarnaast is er nu al overleg met de vertegenwoordigers van de bedrijventerreinen in de stad Groningen. Die ondernemers die daar zitten, wonen maar ten dele in de Stad. Ook op die manier wordt getracht de regio goed aan het woord te laten. De voorzitter geeft de inspreker de gelegenheid te reageren. Dhr. Van der Veen (inspreker) geeft aan dat de gemeente stelt dat het budgettaire kader bepalend is en dat alleen oplossingen binnen dat arbitraire budget realistisch. Er zijn echter suggesties in de gemeenteraad gedaan voor een obligatielening, waardoor geld bijeen gebracht kan worden, en de gemeente heeft meer geld uit het RSP-fonds. Het geld is echter niet doorslaggevend, maar de Europese normen voor fijnstof, bijvoorbeeld van de categorie PM2,5, die vanaf 2010 gaan gelden. Die gelden zowel voor de A7 als de A28 als het knooppunt daarvan. Alleen oplossingen die aan die norm voldoen, zijn realistisch en kunnen rekenen op draagvlak. Daar hoeft men de planstudie slechts op te richten. In tweede termijn Mw. Van Kleef (CDA) is blij met de beantwoording van de gedeputeerde. Het geeft aan dat het College er alles aan zal doen om te voorkomen dat er zand in de wielen komt wat betreft de voortgang van de Zuidelijke Ringweg. De toezegging dat er goed gekeken zal worden naar kwetsbare gebieden als de Oosterpoort, dat daar eventueel extra budget voor zal zijn om de bereikbaarheid en het behoren bij de Stad als één gebied te optimaliseren. Er wordt gezegd dat de planning voor 1 juli realistisch is. Mw. Van Kleef stelt dat het niet alleen realistisch dient te zijn, het moet noodzakelijk zijn om het budget binnen de provinciegrenzen te houden. Ten aanzien van inspraak vanuit de regio merkt zij op dat de regio mooie dorpshuizen kent, zoals ook in Aduard al vele bijeenkomsten zijn geweest. Dhr. Schroor (D66) wenst te reageren op de SP, die de term worst niet gelukkig gekozen vond. Dhr. Schroor is gelukkiger met hun term van onrealistische variant. Deze zal hij voortaan gebruiken. Er werd een vergelijking met het proces van burgerparticipatie ten aanzien van de Oostelijke Ringweg. Dat is wezenlijk anders. Voor de Oostelijke Ringweg zijn geen varianten bedacht als tunnels, verlegging of opheffen. Er is een verhoogde ligging bedacht. Vervolgens is gediscussieerd over de deelaanpassingen rondom die weg. Daar is goed met burgers over gesproken. D66 is groot voorstander van dat traject. Men dient te kiezen voor de hoofdaanpak in dit geval twee varianten en dan aan te geven dat ze binnen de kaders en randvoorwaarden passen, realistisch zijn, dat men er daadwerkelijk iets van kan vinden. In het vervolgtraject, nadat je daar bestuurlijk een beslissing over genomen hebt, dient men ten aanzien van de deelaanpak en dat hoort dhr. Schroor de gedeputeerde ook zeggen, kleine aanpassingen op deeltrajecten met burgers in discussie te gaan en dit volledig te doen en niet onder een tijdsdruk, zoals nu moet. Dhr. Schroor krijgt het gevoel dat de gedeputeerde deze brief verdedigt, maar eigenlijk een andere opvatting toegedaan is. Hij zou willen voorstellen om de participatie te beperken tot de twee voorkeursvarianten. Daar zou een beslissing over genomen moeten worden. Daar zou dhr. Schroor inspraak over vragen. Vervolgens dient men te kijken of men toch die termijnen kan halen die ervoor staan om de budgetten veilig te stellen en later de burgerparticipatie over de deelaanpassingen en aansluitingen goed tot stand te brengen. Dhr. Schroor sluit zich aan bij de opmerking van dhr. Oosterhaven ten aanzien van de inspraak van de omgeving. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) vraagt of dhr. Schroor inspraak wil over twee varianten om vervolgens later met een derde variant te komen. Dhr. Schroor (D66) ontkent. Hij zou graag inspraak zien over die twee varianten die haalbaar zijn. Over de deeluitwerking zouden de burgers prima hun oordeel kunnen vellen hoe je dat het beste en het meest optimaal kunt inpassen in de omgeving. De datum van 1 juli, die nu als harde datum staat waarop een bestuurlijke voorkeur wordt uitgesproken. Is dat zo met Rijkswaterstaat en met de minister gecommuniceerd en is het geaccepteerd als zijnde een datum waardoor het budget niet in gevaar komt? Of bestaat daar nog onduidelijkheid over? 19

20 Dhr. Haasken (VVD) voelt zich, naar eigen zeggen, niet uitgedaagd om met de gedeputeerde te debatteren over de brief van Paulus aan de Romeinen. Het geeft wel aan dat de gedeputeerde een compromis heeft moeten sluiten op het punt van al deze alternatieven om uiteindelijk uit het gerollebol met mw. Dekker te komen. Dhr. Haasken blijft van mening dat Elverding een wat duidelijker structuur aangeeft dan waar men nu mee bezig is. Hij is daar nog steeds niet gerust op. Dhr. Haasken vindt onvoldoende stelligheid in de beantwoording van de vraag van dhr. Staghouwer of voor 1 juli een helder voorkeursalternatief kan worden aangeboden. Mw. Beckerman (SP) verklaart dat niet alleen de brief van Paulus aan de Romeinen, maar kennelijk ook deze brief een verschillende uitleg kent. Dhr. Bleker geeft een andere uitleg dan door anderen wordt gegeven. De SP-fractie blijft bij haar standpunt dat het goed is dat deze zes verschillende varianten de inspraak in gaan. Het is in elk geval goed om te horen dat dhr. Schroor burgers van Groningen niet heel erg dom vindt en in staat acht om over kleine onderdeeltjes mee te denken. De SP vindt het goed dat de stuurgroep er voor gekozen heeft om voor de optie te kiezen waarbij ook over grotere varianten inspraak mogelijk is, zodat zoals letterlijk in de brief staat onrealistische varianten op dit moment misschien nog realistisch kunnen worden. De SP heeft er wel vertrouwen in dat daar misschien goede opties uit komen. Dhr. Schroor (D66) vraagt of de SP dan ook de extra honderden miljoenen die dat kan veroorzaken voor haar rekening neemt. Mw. Beckerman (SP) wenst niet voor haar beurt te spreken. Zij heeft duidelijk aangegeven dat de SP nu nog geen keuze maakt, dat er een aantal varianten is, dat er mogelijk vanuit de burgers van Groningen goede ideeën over zijn om deze varianten haalbaar te maken. D66 heeft dat vertrouwen niet. Mw. Beckerman acht het mogelijk dat er wel realistische opties uit komen. Dat wacht zij graag af. Daarna neemt men een besluit, dat is nu nog helemaal niet aan de orde. Als D66 op de burgers vooruit wil lopen, is dat zaak van D66. Dhr. Schroor (D66) acht het grappig dat mw. Beckerman stelt dat D66 de burger niet serieus zou nemen. Dhr. Schroor vindt juist dat de burger niet serieus genomen wordt als deze varianten worden voorgelegd, die toch niet haalbaar zijn, toch niet uitvoerbaar zijn. Dat is politiek waar dhr. Schroor niet achter kan staan. Dhr. Oosterhaven (PvhN) herinnert eraan dat hij de vorige commissievergadering de betrokken inspreker gevraagd heb of hij liever 500 miljoen compensatie krijgt voor de extra geluids- en fijnstofoverlast of dat hij liever een schoon milieu heeft en geen 500 miljoen. Dan leg je als politiek eerlijk voor waar het om gaat en dan zal de burger als antwoord geven dat hem dat niet reëel lijkt en dat hij liever de 500 miljoen wenst en de vuile lucht op de koop toe neemt. De voorzitter verzoekt dhr. Schroor te reageren. Dhr. Schroor (D66) wenst niet te reageren. Mw. Beckerman (SP) sluit haar bijdrage af. Dhr. Van der Ploeg (GroenLinks) merkt op dat mw. Van Kleef in eerste termijn begon met de opmerking dat het een groot drama zou zijn. Voor zover het een drama is, is duidelijk waar dat van komt. Men is al jaren aan het werk. Dat is ook goed. Dat is afgesproken. In het verleden is zelfs afgesproken dat er zou worden gekeken wat het effect zou zijn als het gedoe is afgelopen. Nu verkeert men in een situatie dat men onder druk van financiële middelen ( 600 miljoen) in feite wordt men in gijzeling genomen met een variantendiscussie zit. Dat is erg of niet erg, in elk geval is het politiek. De gedeputeerde schetst feitelijk het drukketelmodel van Elverding. Misschien is dat wel zo. Ook dat is politiek. Het is voor de GroenLinks-fractie de keuze om daar in dit stadium al dan niet in mee te gaan. Dhr. Van der Ploeg ziet dat de stuurgroep wegdrijft van de principes waar GroenLinks voor staat in deze provincie. Dat andere GroenLinks-fracties in een andere situatie zitten, met een politiek commitment en akkoorden, zij zo. De Statenfractie van GroenLinks ziet op dit moment geen reden om in het traject van de stuurgroep mee te gaan. Met name de tunnelvariant zou GroenLinks wel degelijk boven water willen houden en als reële variant willen zien. 20