De toegevoegde brief wordt behandeld als agendapunt 10. De agenda is daarmee vastgesteld.

Transcriptie

1 Verslag van de vergadering van de statencommissie Economie en Mobiliteit, gehouden op woensdag 19 oktober 2005, van uur tot uur in de (tijdelijke) statenzaal van het Provinciehuis te Groningen. Aanwezige leden: dhr. W. Haasken (voorzitter; VVD), dhr. M.L.J. Out (VVD), dhr. J.J. Dijkstra (PvdA), dhr. J.L.H. Köller (PvdA), dhr. H. Nijboer (PvdA), dhr. R.D. Rijploeg (PvdA), dhr. F.J. van der Span (CDA), dhr. M.J. Jager (CDA), dhr. J. Roggema (Christen- Unie), dhr. H. Staghouwer (ChristenUnie), dhr. P.G. de Vey Mestdagh (D66), dhr. H.C. Moll (GroenLinks), dhr. E.A. van Zuijlen (GroenLinks), dhr. T.J. Zanen (PvhN), mw. D.J. Hoekzema-Buist (PvhN), mw. I.S. Bulk (SP), dhr. C. Swagerman (SP). Afwezig: mw. T. Deinum-Bakker (D66) Voorts aanwezig: dhr. J.C. Gerritsen (gedeputeerde), dhr. M.A.E. Calon (gedeputeerde), mw. N. Gerritsen (secretaris), dhr. Th. Poggemeier (Verslagbureau Groningen; verslag dhr. E.J.R. ter Veldhuis) en ambtelijke bijstand 1. Opening en mededelingen De voorzitter opent de vergadering. 2. Regeling van werkzaamheden - voorstellen vreemd aan de orde van de dag Toegevoegde brief, door dhr. Jager voorgesteld: Subsidie t.b.v. project 'EDR toerisme offensief, Nr.: a/40/A.12, EZ; 6 oktober 2005 Subsidieaanvraag t.b.v project EDR toerisme offensief; Bijlage bij Nr a/40/A.12, EZ; 6 oktober vaststellen van de agenda De toegevoegde brief wordt behandeld als agendapunt 10. De agenda is daarmee vastgesteld. 3. Gelegenheid tot spreken voor niet-statenleden (m.b.t. geagendeerde onderwerpen). Er hebben zich geen insprekers gemeld. 4. Vaststelling verslag Commissie Economie en Mobiliteit van 14 september 2005, inclusief toezeggingenlijst. Dhr. Nijboer (PvdA) heeft een opmerking naar aanleiding van het verslag. Dhr. Dijkstra en dhr. Nijboer hebben in juni 2003 vragen gesteld over de winter-ww. De PvdA heeft het College de vorige vergadering gevraagd om aan te geven wat het College heeft gedaan om te voorkomen dat mensen in de winter-ww belanden. In het verslag is daar op teruggekomen dat er niets is veranderd. Dit acht de PvdA-fractie enigszins onbevredigend, zeker omdat het College destijds in een brief ter beantwoording van de statenvragen heeft gezegd dat de problemen van de winter-ww zouden worden betrokken bij de afweging dat men iets zou laten plaatsvinden in de uitvoering. Derhalve vraagt dhr. Nijboer het College wat de provincie intern zou kunnen doen om dat probleem te verhelpen, wat het College heeft gedaan en wat er wellicht ook met andere partijen nog 1

2 mogelijk is. Nu is dhr. Nijboer bekend dat de problemen met de winter-ww in elk geval met de WW- en bijstandsituatie landelijk zijn opgelost, maar het probleem van het verspreiden van werk over het jaar voor schilders, bouwvakkers, etc. blijft natuurlijk gewoon bestaan. Dhr. Calon (gedeputeerde) reageert op de woorden van dhr. Nijboer, aangevende dat het College hier uitvoerig antwoord op heeft gegeven. Dhr. Nijboer doet alsof er niets gebeurd is. Het College heeft gekeken bij de dienst Wegen en Kanalen, de mensen die het werk aanbesteden, of er eerder aanbesteed kan worden om ervoor te zorgen dat er anticyclisch aanbesteed wordt en of het werk ook gespreid zou kunnen worden. Dat is ook met de aannemers overlegd. Er is tot twee keer toe met de mensen over gepraat. Er wordt nu zo veel mogelijk geprobeerd om dat werk zo gespreid mogelijk uit te voeren, zodat men in de herfst kon werken, want daar ging het met name om. Die aanbestedingen kwamen namelijk allemaal op 1 januari los. Dan kon men een paar maanden niet werken omdat het winter was en kon men pas in maart aan de slag. De vraag was en daar is zelfs in noordelijk verband tot twee keer toe overleg over geweest met vertegenwoordigers van de aannemers of het niet mogelijk was om eerder aan te besteden, zodat in november en december meer kon worden gewerkt. De voorzitter acht het helder dat het College aangeeft dat er wel degelijk iets mee gebeurd is. Er is een brief over verschenen, die kennelijk iets is weggezakt. Dan is het mogelijk om die brief opnieuw te verspreiden. Als die volgens de PvdA-fractie dan nog steeds onvoldoende is, kan men er in de volgende vergadering op terugkomen. Daarmee zou de voorzitter het hier willen besluiten. Dhr. Calon (gedeputeerde) geeft aan dat in de brief niet veel meer zal staan dat wat de gedeputeerde zo-even mondeling meedeelde. Hij is best bereid om het op papier te zetten. De voorzitter stelt dat de PvdA-fractie dan de gelegenheid heeft er op terug te komen. Het verslag wordt vastgesteld. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) heeft nog een opmerking betreffende het verslag. Het gaat om een reactie op de vraag van dhr. Jager. Dhr. Jager vraagt of het behulpzaam zou zijn om een extra leiding aan te leggen door de Eems ten behoeve van de elektriciteitsontsluiting. In het algemeen is het zo dat het wenselijk is om meer interconnectiecapaciteit te hebben. Er is een vijftal aansluitpunten van het elektriciteitsnet met het buitenland. Dat is een forse investering, maar het maakt in principe niet veel uit op welke punten dat gaat gebeuren. Het is simpelweg een kosten/baten-afweging die gemaakt zal moeten worden. Die afweging zal gemaakt moeten worden door TenneT. Het is derhalve niet per se noodzakelijk om het bij de Eems te doen, omdat ook aanvoer uit andere landen op het net terechtkomt en dan beschikbaar is voor Nederland. Het geografische element speelt niet. Wel speelt dat de interconnectiecapaciteit moet worden uitgebreid. Dat gebeurt op dit moment ook in de richting van Noorwegen. De voorzitter vindt het enigszins onverwacht om deze mededeling bij het verslag te voegen. Hij kan zich voorstellen dat ook dat in een brief wordt vastgelegd of dat het op een andere wijze kenbaar wordt gemaakt aan de commissie. Er is nadrukkelijk aandacht voor gevraagd. Er kon toen geen antwoord op gegeven worden. De voorzitter verzoekt de gedeputeerde om deze mededeling schriftelijk naar de commissie te laten komen. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) begrijpt dat de mededeling onverwacht is. Het is echter wel iets wat in het verslag wordt gevraagd, waar ook wordt gezegd dat men erop zou terugkomen. Naar aanleiding van het verslag lijkt het de gedeputeerde goed dat hij daar nu even op terugkomt. Hij is bereid een en ander op papier te zetten, zodat dit toegevoegd kan worden aan het huidige verslag. 2

3 De voorzitter stelt dat er nogal wat achter zit. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) ontkent. Het is precies wat de gedeputeerde heeft gezegd. Dhr. Jager (CDA) merkt op te kunnen leven met de mondelinge toelichting van de gedeputeerde. Hij had verwacht dat de gedeputeerde er bij de mededelingen op terug zou komen, maar het wordt nu al bij het verslag gedaan. Het is prima zo. De voorzitter concludeert dat de commissie zich hierin kan vinden. Toezeggingenlijst Toezegging 1 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) geeft aan dat dhr. Rijploeg hem de vorige vergadering heeft herinnerd aan het gasnet. In september heeft het College een brief gestuurd naar aanleiding van problemen bij het Julianaplein. Daar ging het over de vraag hoe het allemaal precies is geregeld met Essent. In die brief wordt melding gemaakt van onderzoek met de NAM, Gasunie, etc., zoals in de toezegging staat. Dat onderzoek loopt nog steeds en zal in januari tot een rapportage leiden. Er wordt bekendheid aan gegeven. De gedeputeerde kan zich voorstellen dat hij de commissie verder schriftelijk zal informeren over de resultaten van dat onderzoek. Dit zal echter pas in januari zijn. De voorzitter merkt op dat de deadlines binnenkort nog moeten worden ingevuld. Toezegging 2 Dhr. Calon (gedeputeerde) stelt dat deze toezegging reeds is ingelost en aan de commissie is toegestuurd. Derhalve verzoekt de gedeputeerde om de toezegging van de lijst af te voeren. Mw. Bulk (SP) (microfoon staat uit) merkt op dat er fusie met betrekking tot het OV staat, maar het ging over het OV-bureau. Dhr. Calon (gedeputeerde) legt uit dat dit precies is waar het College inzicht in heeft gegeven: de financiële consequenties van het OV-bureau. Mw. Bulk (SP) (microfoon staat uit) geeft aan dat dat er niet staat. Dhr. Calon (gedeputeerde) stelt dat het College het verslag niet maakt. Het is net vastgesteld, daarom neemt de gedeputeerde aan dat het redactioneel zo blijft staan. De voorzitter verduidelijkt dat de toezeggingenlijst geen deel uitmaakt van het verslag. De toezeggingenlijst is nog niet vastgesteld. Toezegging 3 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) merkt op dat de reserve van 2,5 miljoen voor de buitendijkse werf kan blijven staan. Het kan kort maar ook lang duren. In elk geval is het bedrag in de reserves van de provincie is opgenomen. De gedeputeerde geeft de commissie in overweging om de toezegging van de lijst te halen. Natuurlijk kan het College hier elke maand op terugkomen, maar dat schiet niet op. Dhr. Jager (CDA) merkt op dat de gedeputeerde in een ander gremium, te weten de Staten, heeft toegezegd dat het College zal komen met een visie op de Eemshaven. Dhr. Jager kan zich voorstellen dat deze toezegging daarbij terug kan komen, al dan niet direct vanuit het College zelf. 3

4 De voorzitter stelt dat dit betekent dat de toezegging wordt gehandhaafd zoals deze staat vermeld. Dhr. Jager (CDA) is verbaasd dat de andere toezegging niet in het overzicht staat, want die is ook gedaan. Hij vond de toezegging in de lijst echter voldoende. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) is het eens met dhr. Jager dat de visie op de Eemshaven is toegezegd. Hier is echter sprake van een bedrag dat gereserveerd staat en blijft staan. Natuurlijk is het mogelijk om in de toezegginglijst meer gereserveerde bedragen te vermelden, maar dat heeft op zichzelf nog geen betekenis. Natuurlijk is het zo dat dit in zaken die in de Eemshaven zullen worden ondernomen, op een bepaald moment aan de orde kan komen. Het is echter moeilijk te voorzien of dat heel snel of wat langer gaat duren. Dhr. Jager (CDA) stelt voor om de toezegging aan te passen aan de toezegging over de visie op de Eemshaven en om dit te laten vallen. De voorzitter acht dit een goed voorstel. Toezegging 6 Deze toezegging is uitgevoerd. Toezegging 7 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) stelt dat hij bij deze toezegging het aanbod doet om een presentatie over de ICT-ontwikkelingen te laten verzorgen. Toezegging 8 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) merkt op dat het College de commissie een notitie over de evaluatie van ICT@NN met werkgelegenheidseffecten levert of al heeft geleverd. Toezegging 11 De toezegging blijft staan. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) geeft aan dat de commissie hier vermoedelijk in december informatie over ontvangt. Toezegging 12 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) deelt mee dat deze informatie gisteren door het College naar de commissie is gestuurd. De toezegging kan derhalve van de lijst. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) stelt dat er een punt is blijven hangen. De gedeputeerde bood aan om over ICT een presentatie te laten verzorgen. De voorzitter beaamt dit. Hij geeft aan dat voor een dergelijke presentatie in een van de volgende commissievergaderingen ruimte gemaakt moet worden, als de agenda dit toelaat. Aldus wordt besloten. 5. Mededelingen - Gedeputeerde(n) Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) memoreert aan het feit dat op 5 oktober in de statenvergadering uitvoerig is gedebatteerd over de energie-intensieve industrie. Het College heeft toegezegd de Staten op de hoogte te houden. Dhr. Gerritsen wenst de commissie op de hoogte te brengen van de voortgang. Op 7 oktober is een brief geschreven door de minister aan de Kamer, waarin hij melding heeft gemaakt van vorderingen tot dusverre. 4

5 Het College vond dit een enigszins voorzichtige brief, omdat daarin werd gemeld dat er sprake was van een consortium dat gevormd zou worden onder auspiciën van VNO/NCW. De minister had contacten gehad met banken, energiebedrijven en grootverbruikers. In de brief stond dat de minister de betrokkenen graag de kans wilde geven om er onderling uit te komen. De gedeputeerde interpreteert dit als een manoeuvre van afschuiven naar de sector. De betreffende brief is vorige week donderdag aan de orde geweest in de Kamer. Dhr. Gerritsen is iets positiever over het debat in de Kamer, omdat de betrokkenheid van het ministerie wel degelijk aanwezig is. Het consortium wordt gevormd. Daar heeft het ministerie een intermediair/bemiddelaar bij aangezocht, te weten dhr. Van Duinen, oud-topman van Hoogovens, om partijen bij elkaar te krijgen en de zaken op te schudden. Dit gaat nu in een vrij snel tempo verder. Het zou halverwege november tot resultaat moeten leiden. Er zijn buitenlandse energiebedrijven die zeer geïnteresseerd zijn. Op 2 november komt er een tussenrapportage naar de Kamer. Het College volgt dit natuurlijk op de voet. Natuurlijk is het zo dat het nog niet geregeld is, maar er wordt wel aan alle kanten hard aan gewerkt. Vanuit het consortium is nu ook de noodzaak en bereidheid om daar gezamenlijk in op te trekken, iets wat nieuw is. In het verleden was er sprake van een verdeeld veld. Ook nieuw is dat daar nu vanuit het ministerie begeleiding en assistentie plaatsvinden. Het beeld is op dat punt samengevat gematigd positief. Wel dient men voorzichtig te blijven, want men is er nog niet. De commissie heeft ook kennis kunnen nemen van de aankondiging bij Aldel waar de commissie naar het schijnt gisteren op bezoek is geweest dat men tot ontslagen moet overgaan als de situatie niet wordt opgelost. Wat dat betreft is het wel vijf voor twaalf. De voorzitter dankt de gedeputeerde. Hij informeert of de commissie behoefte heeft aan het stellen van informatieve vragen. Dhr. Dijkstra (PvdA) vraagt de gedeputeerde of er ook contact is geweest met de directie van Aldel, aangezien Aldel natuurlijk een van de partijen is binnen het consortium voor wie de nood bijzonder hoog is, omdat het contract per 1 januari afloopt. Hoe kijkt men vanuit die kant aan tegen de voorlopige rol van de intermediair en kans dat er op heel korte termijn voor het bedrijf Aldel een oplossing gewonden zal worden? Voorts heeft dhr. Dijkstra een punt van aandacht voor andere fracties. Hij heeft het debat vorige week gevolgd, waarbij hem opviel dat er slechts door drie partijen werd gedebatteerd, te weten CDA, PvdA en LPF. Dhr. Dijkstra had gehoopt dat ook vanuit andere partijen belangstelling zou zijn voor dit onderwerp. Hij roept derhalve zijn collega s in de fracties op om hier met hun Tweede Kamerfractie over te praten. Dhr. Dijkstra vond het in elk geval teleurstellend. Dhr. De Vey Mestdagh (D66) wenst op de woorden van dhr. Dijkstra te reageren. Het feit dat het niet zo in de openbaarheid ligt en niet via de krant gebeurt, wil niet zeggen dat het niet gebeurt. Dhr. Dijkstra (PvdA) legt uit dat hij doelt op het openbaar debat in de Thorbecke-zaal met minister Brinkhorst. Daar zaten drie Kamerleden. D66 was er niet bij. Dhr. De Vey Mestdagh (D66) beaamt dit. D66 had op dat moment iets anders te doen iets waar dhr. De Vey Mestdagh van op de hoogte is maar heeft achter de schermen wel degelijk haar invloed uitgeoefend, wellicht met een goed resultaat. Gisteren is de vraag die dhr. Dijkstra zo-even stelde al aan de orde geweest in de commissie. D66 wacht even de beantwoording af. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) kan zich aansluiten bij de laatste opmerking van dhr. Dijkstra. Hij acht het goed dat fracties dit goed op de voet volgen, omdat het nu tot afronding moet komen. Het College heeft regelmatig contact met de directie van Aldel. De gedeputeerde heeft van dhr. Pronk nog niet concreet gehoord wat zijn inschatting nu precies is. Er is echter regelmatig contact, dus de gedeputeerde zal dhr. Pronk daar zeker naar vragen. 5

6 - Mededelingen Groningen Seaports Er zijn geen mededelingen betreffende Groningen Seaports. 6. Rondvraag Dhr. Nijboer (PvdA) geeft te kennen dat dhr. Köller hem erop wees dat er een probleem is met de fietspaden bij de zeesluizen bij Delfzijl en dat er middels een klein stuk fietspad verkeersonveiligheid weggenomen zou kunnen worden. Hij verzoekt het College om daar eens naar te kijken. Door de aanleg van een klein stuk fietspad zouden mensen niet te vaak hoeven over te steken. Dhr. Jager (CDA) merkt op dat er gisteravond een informatiebijeenkomst is geweest van het Suikerplatform bij CSM in Hoogkerk. Een groot aantal collega s was daar aanwezig. De vraag die naar aanleiding daarvan bij dhr. Jager opkomt, is wat het College de afgelopen tijd heeft gedaan in contacten richting het kabinet om de problemen die er zijn duidelijk op de kaart te zetten en steun te geven aan de oplossingsrichting. Voorts informeert dhr. Jager in hoeverre er in IPO-verband iets aan is gedaan. Er zijn immers meerdere provincies bij betrokken, die volgens dhr. Jager allemaal op één lijn zitten. Dhr. Calon (gedeputeerde) deelt met betrekking tot het verzoek van dhr. Nijboer mee dat het College ernaar zal kijken. Als het mogelijk is om daar iets aan te doen, dan zal het College dat ook doen. Het College zal de commissie hier in elk geval verslag van doen. Het College was uitgenodigd voor het Suikerplatform. Gedeputeerde Bleker was gisteravond verhinderd, evenals de andere gedeputeerden. Derhalve was het College niet aanwezig. Dhr. Calon bekent op dit moment niet te weten wat er in het IPO in de adviescommissie over is gezegd. Bij de laatste vergadering kon dhr. Calon niet aanwezig zijn. Het zit in het agrarisch/landelijk gebied vanwege de vervanging. Wat doet het College er verder aan? Er is regelmatig contact tussen gedeputeerde Bleker en minister Veerman. Daar is dit ook aan de orde geweest. Men zit wat dat betreft echter op één lijn. Het College kan wel de dominee van het geloof proberen te overtuigen, maar dat is een tamelijk overbodige bezigheid, althans wanneer men hetzelfde geloof aanhangt. Volgens dhr. Calon is dat bij gedeputeerde Bleker en minister Veerman het geval. De voorzitter dankt de gedeputeerde. 7. Ingekomen stukken (ter kennisneming) - Brief van GS van 16 september 2005, nr /37/A.13, bijlage, WE betreffende Voortgangsrapportage infrastructurele werken per 1 september Brief van GS van september 2005, nr /38/A.21, VV, betreffende brief van bestuur buurtvereniging Westerdijkshorn betreffende reactie op startnotitie MER wegtracé Mensingeweer-Groningen. Er zijn geen opmerkingen naar aanleiding van de ingekomen stukken. 8. Voordracht 26/2005 betreffende MER omlegging Zuidhorn (bijlage), richtlijnen MER. Dhr. Out (VVD) geeft aan dat dit onderwerp al een aantal keren uitgebreid is teruggekomen. De voordracht gaat nu over de richtlijnen. In de voordracht wordt gesteld dat de commissie tevens een werkbezoek aan het gebied heeft gebracht. Dhr. Out is er wel geweest maar vraagt zich af of commissiebreed een werkbezoek aan het gebied is 6

7 afgelegd. Dhr. Nijboer fluistert hem toe dat het hier gaat om de commissie voor de MER. Nu begrijpt dhr. Out hoe de tekst gelezen moet worden. De VVD wil er het volgende over zeggen. De vorige keer heeft de commissie een aantal punten genoemd. Zijn die verwerkt in het verhaal zoals het nu op tafel is gekomen? Wat is er uit de inspraak gekomen en hoe is daar vervolgens mee omgegaan? Dit lijken dhr. Out de twee punten die aandacht behoeven. Wanneer men kijkt naar de punten die genoemd zijn, dan zijn deze op een correcte manier meegenomen in de vertaling naar de richtlijnen. Hierbij denkt dhr. Out specifiek aan het onderzoeken van de ondernemersvariant, waar toch nog nadrukkelijk naar gekeken is, maar waarvan toen al werd vermoed dat deze niet mogelijk was. Er wordt dus naar een alternatieve constructie gekeken. Het gaat over de wijze waarop eventueel een aquaduct gebruikt zou kunnen worden. Ook dat komt in het hele verhaal terug. Natuurlijk blijft het zo dat de VVD ook toen heeft gezegd dat het agrarisch aspect zwaarder meegewogen had mogen worden. De discussie is toen echter niet verder gekomen dan dat. Wanneer men kijkt naar de inspraakreacties, gaat het erom welke concrete antwoorden worden gegeven. In veel gevallen is het antwoord dat een en ander in de MER zal worden onderzocht. Wat wel jammer is, is dat wanneer men de verschillende inspraakreacties leest, er toch heel veel wantrouwen uit spreekt. Men vraagt zich af hoe serieus men als bewoner wordt genomen en in hoeverre er geen sprake is van een vooropgezet plan. Dat is eerder aan bod geweest. Toen is duidelijk aangegeven dat dit absoluut niet het geval is. Dhr. Out vraagt wat het College gaat doen om dat wantrouwen, dat getuige de inspraakreacties toch vrij breed leeft, verder weg te nemen. Wanneer men die trant doorzet, past wat de VVDfractie betreft ook de laatste brief die de commissie heeft ontvangen van de stichting Behoud Rietdal in dat rijtje. Het gaat dan over de wijziging in de richtlijn als het gaat over de beleidsvoornemens. Dhr. Out neemt aan dat de gedeputeerde begrijpt waar hij het over heeft, want de brief is ook zijn kant opgekomen. In algemene zin is een slimme meid op haar toekomst voorbereid en houdt men rekening met datgene wat er in de toekomst gaat gebeuren. De vraag naar aanleiding van deze brief is of deze andere manier van verwerken van zaken ook juridische consequenties heeft. Hier zou de VVDfractie gaarne meer over vernemen. Mw. Bulk (SP) geeft aan dat dit onderwerp al lang speelt. Een heel grote groep inwoners is erbij betrokken. Men zou dan ook uiterst zorgvuldig moeten zijn met communicatie naar hen, maar ook naar de Staten. De onzorgvuldigheden, slordigheden die erin sluipen, zitten mw. Bulk dwars. Zo krijgt de commissie eerst een verslag van inspraak waar de helft aan mankeert, al krijgt de commissie daarna wel een goed verslag toegestuurd. Volgens Behoud Rietdal Noordhorn is er sprake van straten die niet bestaan, of in elk geval een kruising niet. In het voorstel staat dat deze richtlijnen op 9 november 2005 zijn vastgesteld door Provinciale Staten. Dat zal ook wel gebeuren, maar zover is het nog niet. Daar wordt mw. Bulk een beetje dwars van. Wanneer men alles nog een keer leest, ook naar aanleiding van de inspraakreactie van stichting Behoud Rietdal Noordhorn, ziet men dat er uitgegaan dient te worden van vastgesteld beleid en dat GS uitgaan van voorgenomen beleid. Mw. Bulk verzoekt het College uit te leggen waarom uitgegaan wordt van dit verschil. Voorts vraagt mw. Bulk waarom het College geen voorstander is van het anders hanteren van de begrenzing, zoals de stichting voorstelt. Dhr. Roggema (ChristenUnie) deelt mee dat aan de voorliggende voordracht heel veel voorafgegaan is. Op zich is de voordracht duidelijk. Er is veel meegedacht en meegesproken door inwoners en betrokkenen. Naar de opvatting van de ChristenUnie is dat allemaal redelijk verwoord, alleen is het punt daarbij wel de communicatie. Is er wel altijd duidelijkheid over wat de mensen bedoelen? De stukken nopen dhr. Roggema te concluderen dat zij niet altijd op één en dezelfde lijn zitten. Ook ten aanzien van de stichting Behoud Rietdal, die nog weer een brief heeft geschreven, is de fractie van de ChristenUnie benieuwd naar de reactie van het College. Overigens dient ook gezegd te worden dat natuurlijk niet elke wens of verlanglijst gehonoreerd kan worden. Het is al een prachtige zaak dat mensen in de gelegenheid worden gesteld om mee te denken en dat hiervoor voldoende ruimte wordt geboden. De ChristenUnie-fractie is zeer belang- 7

8 stellend naar de uitkomst van de MER. Te zijner tijd zal zij een standpunt bepalen en een besluit nemen na een integrale afweging van alle aspecten. Dhr. Van der Span (CDA) is de vorige sprekers dankbaar, zeker dhr. Out, voor de uitvoerige behandeling van dit stuk. Het CDA kan zich daar zeer in vinden. De CDAfractie is specifiek benieuwd naar de vraag waarom de gehanteerde gebiedsgrenzen zo zijn omschreven als ze in het stuk staan en niet overeenkomstig de Nota Ruimte, ook overeenkomstig een vraag vanuit het gebied. Voor het overige beschouwt dhr. Van der Span de voordracht als een keurig stuk. Dhr. Moll (GroenLinks) constateert dat veel sprekers melden dat veel over het onderwerp is gesproken. Dat klopt natuurlijk ook. Bestuurlijk is er een voorkeursvariant gedefinieerd door de gemeente en de provincie. Wanneer men de communicatie daarna volgt, ziet men dat die voorkeursvariant toch de nodige problemen met zich meebrengt bij de bevolking. Hoe zwaar die problemen zijn, is natuurlijk niet te wegen. Het vasthouden aan die voorkeursvariant hoe bestuurlijk duidelijk dat ook is voedt een stukje wantrouwen. Dat is voor een deel ook te constateren uit de inspraakreacties. Het gaat te ver om te zeggen of dat terecht is of onterecht is, maar het is wel een feit. Dat betekent dat zorgvuldigheid en niet te formalistisch reageren misschien geboden is. Dhr. Moll wil niet zeggen dat de vragen op een verkeerde wijze beantwoord zijn. De indruk wordt nog steeds gewekt dat de wensen gezet worden. GroenLinks is de laatste die het College kan verwijten een voorkeursvariant te hebben, want zij zelf heeft ook een duidelijke voorkeursvariant. De voorkeursvariant van GroenLinks draait meer om het behoud van landschap. Vandaar dat zij toch nog steeds kiest voor de aquaductvariant, die gelukkig in de MER zit. Als de MER klaar is, kan men zelf nog best een beetje schuiven met het aquaduct, met andere varianten combinerend, om ervoor te zorgen dat in elk geval ook een beeld over de voorkeursvariant van GroenLinks uit de MER te halen is. Op die manier zal GroenLinks ook met de MER omgaan. Dhr. Moll stelt hier openhartig over te zijn, want de ideeën van GroenLinks zijn niet veranderd, namelijk dat er eigenlijk maar een oplossing is om het landschap te sparen, wat ook gewaardeerd wordt in het POP en wat volgens dhr. Moll ook de bedoeling is van de toekomstige visie rond Middag- Humsterland. Het heeft niet alleen te maken met asfalt in het landschap, maar ook met de heel hoge brug die in vrijwel alle andere varianten onvermijdelijk lijkt te zijn en die een grote invloed op het landschap heeft. GroenLinks stemt in met de richtlijnen voor de MER, want die geven de handvaten om ook informatie voor de voorkeursvariant van GroenLinks te krijgen. Dhr. Moll denkt dat het voor de politieke helderheid wel van belang is om te weten dat GroenLinks daar zo tegenaan kijkt en dat GroenLinks de discussie op dat punt ook in de toekomst met het College zal voeren. De vraag van de stichting Behoud Rietdal Noordhorn is gesteld aan het College. Dhr. Moll verwacht dat het College vandaag kan vertellen hoe het de brief zou willen beantwoorden, zij het ook niet letterlijk, want dat mogen zij natuurlijk eerst lezen. De richting van die antwoorden zou dhr. Moll echter graag willen vernemen of er op een andere manier over geïnformeerd worden. Dhr. Nijboer (PvdA) geeft aan dat het laatste gedeelte van het betoog van dhr. Out over wantrouwen uit de reacties hem bekend voorkwam. De PvdA-fractie heeft daar voor de zomer ook behoorlijk op gehamerd bij het College, samen overigens met andere fracties, dat richting de stichting Behoud Rietdal Noordhorn en hun variant naar een oplossing moest worden gezocht, zodat die kon worden meegenomen. Het College heeft dat toegezegd en te constateren valt dat het goed is gedaan. Dat vindt de stichting, zo heeft de PvdA-fractie begrepen. Het is goed terug te vinden. Hetzelfde geldt voor de ondernemersvariant. Uit de inspraakreacties blijkt inderdaad enig wantrouwen. Aan de andere kant leest dhr. Nijboer het zo, dat er heel veel aandacht is voor natuur en omgeving bij de mensen die er wonen en de organisaties die ermee te maken hebben. Die afweging krijgt men natuurlijk nog terug. Daarin past ook dat Nationaal Landschap en de grenzen daarvan. De PvdA-fractie zou het op prijs stellen als in de commissie Landschap, Water en Milieu een discussie wordt gevoerd over de vraag waar die grenzen komen te liggen. 8

9 De commissie Economie en Mobiliteit is namelijk niet direct in staat om die grenzen te bepalen. De provincie zou dat echter wel moeten doen voor het Rijk. Dhr. Nijboer heeft hierover gesproken met dhr. Veluwenkamp en mw. Drees. Zij zijn de mening toegedaan dat dat geschikt is. Dhr. Nijboer zou graag vernemen wat het College hiervan vindt. Tot slot de financiering, iets waar dhr. Nijboer altijd weer op komt als het over dit onderwerp gaat. De minister is en het gaat niet direct over de richtlijnen, maar het heeft natuurlijk wel veel met dit project waar het allemaal om te doen is, te maken bij Zuidhorn geweest. Zij vond het tot haar verbazing erg druk. Maar zij kwam niet met geld over de brug. Wellicht moet het College toch nog maar weer met de minister een keer een borrel op de boot houden. Het zou nu misschien een goed moment zijn, omdat het op dit moment zeer druk is in het kanaal in Noord-Duitsland. Wellicht dat zij, wanneer zij bij die bruggen staat, beseft dat er iets aan moet gebeuren. Dhr. Nijboer wenst het College te vragen hoe het staat met de financiering. Deze vraag stelt hij elke keer, maar de PvdA-fractie is van mening dat deze vraag gesteld dient te worden. Is er al zicht op de financiering? Welke acties worden nog ondernomen om dat toch rond te krijgen voor de Noordzeebrug en deze brug? Dhr. Calon (gedeputeerde) geeft aan dat de Noordzeebrug geregeld is. Hij denkt dat dhr. Nijboer doelt op zeesluis en deze brug. Dhr. Nijboer (PvdA) verkeerde in de veronderstelling dat het fietspad bij de Noordzeebrug ook nog... Dhr. Calon (gedeputeerde) legt uit dat dit allemaal al geregeld is. De commissie heeft dit ook allemaal al gehad. Dhr. Zanen (PvhN) merkt op dat de PvhN uiterst benieuwd is naar de beantwoording van de vraag met betrekking tot het punt van het vastgestelde beleid tegenover het toekomstige beleid, dat in de brief stond. Dhr. Calon (gedeputeerde) stelt de vragen in omgekeerde volgorde te zullen beantwoorden. De Noordzeebrug is geregeld. Er is daar 1 miljoen bezuinigd op de openbare ruimte, omdat de Stad 1 miljoen ISV niet kon leveren. Volgens de gedeputeerde is de commissie daarvan op de hoogte gesteld. De hele financiering is rond, inclusief fietspad en op- en afritten daar naar toe. Er komen van die mooie rolbanen, zij het ook dat deze niet overdekt worden. Het wordt allemaal goed uitgevoerd. Het punt van de financiering van Zuidhorn. Dat is inderdaad een redelijk teleurstellend punt. Dhr. Nijboer vraagt naar iets waar het College de laatste twee dagen zeer intensief mee bezig is geweest. De minister is daar geweest en vond het inderdaad erg druk. Zij begreep niet zo goed waar het over ging, is de gedeputeerde door meerdere mensen verteld. Dat vond dhr. Calon op zich vreemd, want er waren allemaal heel erg ingevoerde lieden bij. De onderhandelingen met Rijkswaterstaat verlopen buitengewoon stroef. Rijkswaterstaat is te elfder ure gekomen met een variant waarbij op de huidige plek een nieuwe beweegbare brug zou komen. Bij de huidige verkeersdrukte en ook de toekomstige verkeersdrukte gaat dat in tegen de eigen normen van Rijkswaterstaat. Het College accepteert dat niet als referentievariant. Er is dus nog een verschil van inzicht over wat Rijkswaterstaat bij zou moeten betalen aan de omleiding, in wat voor vorm dan ook. Daarover vinden op dit moment stevige onderhandelingen plaats. Er is nog geen uitslag. De gedeputeerde betreurt deze nog niet te kunnen geven. Ook vindt hij het enigszins onbegrijpelijk waarom het zo lang moet duren, omdat de problematiek redelijk duidelijk is en ook redelijk simpel is en het bedrag waar het over gaat eigenlijk peanuts is als men kijkt hoeveel geld bij Rijkswaterstaat op de begroting staat en hoeveel geld er in het FES-fonds zit. Er is overigens nog een ander aspect. Hier sluit de gedeputeerde aan bij dhr. Moll, die een buitengewoon wijze bijdrage had, althans een bijdrage waar het College zich bij aan zou kunnen sluiten, behalve over de financiering. In alle varianten, met uitzondering van het aquaduct, komt er een hoge brug. Daar heeft dhr. Moll gelijk in. Het leidt tot een behoorlijke verstoring van het landschap. Die aspecten zullen tegen 9

10 elkaar afgewogen moeten worden. Dhr. Moll geeft ook aan welke weging zijn partij waarschijnlijk zal maken. Daarbij zit altijd wel de verwerking van de braggel (de bagger). Het College is van mening dat er goede dingen gedaan moeten worden met die bagger die daar geborgen moet worden. Het slib kan bijvoorbeeld zo worden opgespoten dat het zand te gebruiken is voor een woonwijk. Daarnaast kan het worden gebruikt voor de fundering van de brug. Daar zit ook een financieel tintje aan. Volgens een ander ministerie de gedeputeerde dacht dat het ging om het ministerie van Financiën of VROM is dat een afvalstof en dient de provincie er afvalstoffenheffing over te betalen. De gedeputeerde acht dit compleet idioot. Dit is ook min of meer de mening van GS. Het zou namelijk ontzettend veel geld kosten wanneer de provincie daar heffing over zou moeten betalen. Het College is van mening dat het ook gezien zou kunnen worden als een bouwstof, want zo wordt het ook gebruikt. Bovendien dient men zich af te vragen waar men mee bezig is als VROM een heffing oplegt, die dan Rijkswaterstaat of de provincie zou moeten gaan betalen. Ook over dat aspect vinden onderhandelingen plaats met het Rijk. Dan wordt het financieel tamelijk ingewikkeld. Men is er derhalve nog niet uit, maar de gedeputeerde denkt dat men er wel uit zal komen. Hij is blij dat dhr. Moll een duidelijke voorkeur uitspreekt voor zijn variant. Dhr. Calon denkt dat de voorkeursvariant van GroenLinks ook de voorkeursvariant zou zijn van het College als niet het aspect van de kosten een wegingsfactor zou zijn. Als het heel goedkoop zou zijn of in de buurt zou komen van wat de provincie zou kunnen financieren, zou het College hier heel snel uit zijn. Dan zou men bij wijze van spreken de weg op de huidige plek laten liggen, een gat graven en het aquaduct erin plaatsen. Vanwege het feit dat die variant een beetje duur is, zullen andere varianten uitgezocht moeten worden. Het is, zoals GroenLinks dat doet, volstrekt logisch dat het College en ook B&W van Zuidhorn een voorkeur hebben uitgesproken. Een MER wordt gedaan om al die varianten gelijkwaardig naast elkaar te leggen. Alle aspecten waarop getoetst wordt, zitten daar in. Dan kunnen natuurlijk straks debatten worden gevoerd over de wegingsfactoren, waarbij men bepaalde aspecten een verschillend belang toekent. De gedeputeerde voelt zich echter niet aangesproken door die diegenen die zeggen dat de communicatie niet goed zou zijn of de procedure niet goed gevoerd zou worden, omdat zowel GS als B&W al een voorkeur hebben uitgesproken. De gedeputeerde is op een voorlichtingsavond geweest in Zaal Balk in Zuidhorn, waar negentig mensen waren. Van deze negentig mensen waren ongeveer tachtig mensen het daar wel mee eens. Een stuk of tien mensen niet, waarvan er een stuk of drie het woord hebben gevoerd. Dat waren de mensen van de stichting Rietdal. De gedeputeerde vindt dat men heel helder naar elkaar dient te zijn. Men hoeft het niet eens te zijn. Dat is nu eenmaal zo in Nederland: over sommige zaken zal men het niet eens worden. Er is dus heel zorgvuldig gecommuniceerd. De gedeputeerde erkent dat het slordig is dat er in de voordracht staat dat de richtlijnen op 9 november zijn vastgesteld. Het had moeten zijn: Wij stellen de Staten voor om dat vast te stellen op 9 november. Het College is echter wel duidelijk en ook straight. De procedure wordt gewoon straight gevoerd. Als mensen daar twijfels over hebben, moeten zij straks maar discussiëren over de vraag waar het fout is gegaan. Zo is het College ook duidelijk over de begrenzing. Daarover zijn vele vragen gesteld, ook door de stichting Rietdal. De stichting stelt dat de provincie alleen mag uitgaan van het vastgestelde beleid. Het vastgestelde beleid is dat er een inrichtingsplan is gemaakt voor het Middag- Humsterland. Dat is vastgelegd in een convenant. Daar zijn grenzen getrokken. Dat is nationaal vastgesteld beleid. Landschap is nog niet vastgesteld. Er staat een vlek op de kaart van de Nota Ruimte dat daar een Nationaal Landschap zou komen, overigens op voorstel van het College. GS maar ook de Staten hebben volgens de gedeputeerde voorgesteld om van Middag-Humsterland een Nationaal Landschap te maken. Nu kan men gaan zeggen dat de begrenzing nog niet is vastgesteld. Dat klopt. Het heeft op dit moment geen juridische consequenties, stelt dhr. Calon als reactie op een vraag van dhr. Out. De effecten worden nu in beeld gebracht. Bij een besluit zou het eventueel consequenties kunnen hebben. Maar een besluit is nog niet genomen, dat gebeurt later. De procedure voor de vaststelling van de begrenzing start volgend jaar. Het zal een normale procedure zijn, met inspraak, ook met PS. Dan zal de begrenzing van het Nationaal Park uiteindelijk worden vastgelegd en haar weerslag vinden in POP III. Zoals het College 10

11 volstrekte duidelijkheid geeft over de voorkeursvariant, geeft het College ook volstrekte duidelijkheid over de grens. Wat het College betreft is die grens dezelfde als de begrenzing die vastligt in het convenant Middag-Humsterland. Iemand vroeg wat het probleem zou zijn als de grens getrokken zou worden zoals in de Nota Ruimte staat. Twee problemen: één is geen probleem, maar een formeel probleem. Zoals het College bij een streekplan dat in het POP ligt, grenzen aangeeft die niet op een sloot nauwkeurig zijn want het is aan gemeenten om dat te doen in een bestemmingsplan, zo geeft de staat in een beleidsdocument grenzen op heel grote niveaus aan. Het is dan aan de provincie om die zaak op een veel secuurder niveau te gaan begrenzen. Ieder zijn verantwoordelijkheid. Nu het belangrijkste argument. Als het over Noordhorn en Zuidhorn heen zou vallen de gedeputeerde heeft dit al mogen beleven in de CB (Commissie Bestemmingsplannen) waar het ging over de uitbreiding van De Oostrand Zuidhorn, dient men uit te gaan van een saldobenadering nul. Er was daar iemand de gedeputeerde zal geen naam noemen die glashard beweerde dat zolang de begrenzing niet is vastgesteld, uitgegaan moet worden van een saldobenadering nul. Dat betekent 750 huizen in De Oostrand van Zuidhorn in de gemeente Zuidhorn erbij en ergens anders in de gemeente 750 eraf. Dit is natuurlijk compleet ridicuul. Zo heeft de gedeputeerde dat toen ook gezegd en zo heeft hij het ook tegen de minister en de DG gezegd. Die waren het beide met dhr. Calon eens. Hij gelooft niet dat er van die zijde nog commentaar zal komen op het project Oostrand Zuidhorn. Men is jaren bezig met de integrale inrichting van Zuidhorn zonder huisverplaatsing, aanpassing van de Friesestraatweg, uitplaatsing van een benzinepomp die daar verkeerd ligt vanwege milieutechnische redenen en naar de buitenkant toe moet, dan kan men niet zeggen dat er nog geen begrenzing is en dat men daarom uit moet gaan van saldobenadering nul. Het College zal die procedure netjes voeren, maar het College is er ook volstrekt duidelijk over dat de grens wat het College betreft komt te liggen op de grens van het convenant Middag- Humsterland. Iemand haalde de slogan een slimme meid is op haar toekomst voorbereid aan. Het College is geen meid, maar geeft wel duidelijkheid over hoe het College dat daar ziet. De gedeputeerde denkt dat het College bijzonder veel recht gedaan heeft en hij dankt de commissieleden die dat gezegd hebben aan de inspraakreacties uit Zuidhorn. Sterker nog: een inspraakreactie kon absoluut niet, die was niet mogelijk. Dat heeft dhr. Calon in de vorige commissievergadering ook gezegd. Dhr. Hemmes is er in de Staten nog op teruggekomen dat het belachelijk was dat dhr. Calon dat zei. Die variant is in overleg met de inspreker aangepast tot een variant die eventueel wel zou kunnen. Het College heeft er overigens wel voor gezorgd dat dit schriftelijk is vastgelegd, om er niet naderhand nog weer discussie over te krijgen. In tweede termijn Dhr. Moll (GroenLinks) vraagt het College of de commissie een afschrift kan ontvangen van de brief die het College aan de stichting Behoud Rietdal Noordhorn stuurt. Dhr. Calon (gedeputeerde) bevestigt dit. Dhr. Moll (GroenLinks) acht dit uitstekend. Het liefst zou dit voor de statenvergadering dienen te geschieden. Dhr. Calon (gedeputeerde) stelt niet te weten wanneer het College die brief stuurt, maar de commissie krijgt de brief zodra het College de brief gaat sturen. Aanvulling verslag: voor de GS-vergadering van 1 november a.s. zal een brief geagendeerd worden aan de Stichting Behoud Rietdal Noordhorn, die na de vaststelling z.s.m. ter kennis van de commissie zal worden gebracht. Dhr. Moll (GroenLinks) memoreert aan het feit dat de vaststelling van de voordracht voorbarig op 9 november stond aangegeven. Wellicht dat het College er ook voor kan zorgen dat de brief voor 9 november bij de Staten is. 11

12 Dhr. Calon (gedeputeerde) geeft aan dat het College zijn best doet. Mw. Bulk (SP) deelt mee dat de SP-fractie nog niet heeft bepaald wat haar voorkeursvariant zal zijn. De SP wacht de MER af. Dhr. Moll (GroenLinks) wenst een klein voorbehoud te hebben voor de status van de statenbehandeling. De voorzitter neemt aan dat dhr. Moll hierover nog voor die tijd duidelijkheid zal verschaffen. Dhr. Moll (GroenLinks) beaamt dit. Het is voor GroenLinks niet per definitie een B-stuk. De voorzitter sluit het agendapunt af. 9. Brief van GS van 14 juli 2005, nr /26/B.25, VV, bijlage, betreffende Notitie Gratis Openbaar Vervoer (op verzoek van GroenLinks en SP tijdens vorige commissievergadering). Dhr. Moll (GroenLinks) vertelt dat de voorgeschiedenis wat de Staten betreft eruit bestaat dat GroenLinks ruim een jaar geleden bij de begrotingsbehandeling aandacht gevraagd heeft voor experimenten met gratis OV. Het collegelid Musschenga zei toen dat daar niet overhaast een besluit over genomen zou moeten worden en dat het College daar eerst een notitie over zou laten samenstellen. GroenLinks was toen in een welwillende stemming, dus ging zij daar in mee. De notitie heeft iets langer geduurd, maar daar heeft dhr. Calon op dat moment de vervanger van dhr. Musschenga ook al uitsluitsel over gegeven. Daar zal dhr. Moll vandaag dan ook niet moeilijk over doen. Het enige wat hij lastig vond, was dat GroenLinks eigenlijk bij de Staten al een volwaardig voorstel had willen bediscussiëren. Dat was lastig, omdat de notitie nog niet besproken was. Dhr. Moll weet niet of het daaraan heeft gelegen dat het voorstel het niet heeft gehaald. Het is op zich jammer, want wat GroenLinks betreft hadden de Staten kunnen doorpakken. Het kan echter best zijn dat dit vandaag een verkeerde inschatting is van dhr. Moll. GroenLinks heeft toch wel wat commentaar op de notitie. Naar de opvatting van dhr. Moll doet de notitie op een paar punten niet helemaal recht aan de discussie over gratis OV, want de notitie besteedt aandacht aan twee experimenten: het experiment Zuid-Holland en het experiment Hasselt. Dhr. Moll acht het echter interessant dat in België een veel bredere ontwikkeling ten aanzien van gratis OV is geweest dan alleen in Hasselt. Ook op landsdeelniveau Vlaanderen is daar aan gewerkt. In Brussel een toch iets grotere plaats wordt ook met gratis OV gewerkt vanuit een wat andere filosofie. In Brussel is het zo dat de doelgroepen waarvoor GroenLinks in de Staten aandacht gevraagd heeft, al een aantal jaren de beschikking hebben over gratis OV. Dat waren elementen die GroenLinks graag in de notitie besproken had willen hebben, temeer omdat GroenLinks vorig jaar toen het in de Staten aan de orde was, niet een pleidooi heeft gehouden voor gratis OV in de hele provincie, maar ook voor experimenten in die sfeer. In dat opzicht geeft deze notitie niet het antwoord op de vraag die GroenLinks aan de Staten had willen voorleggen. Bovendien is dhr. Moll van mening dat de notitie breder had kunnen zijn en de Staten meer hulp had kunnen bieden bij het beoordelen van de voorstellen die GroenLinks had willen doen. Uiteraard, als er een notitie wordt gevraagd, betekent dit niet dat GroenLinks wil dicteren wat erin staat. Het is echter wel logisch dat GroenLinks enig commentaar heeft bij de terms of reference. GroenLinks vindt dat de terms of reference voor deze notitie niet passen bij de discussie die GroenLinks had willen voeren. Het idee van gratis OV voor doelgroepen wordt aan het eind van de notitie overigens wel aangegeven, want de notitie geeft aan dat het College gratis OV in het algemeen niet ziet zitten. Het helpt ook niet om de automobiliteit erg te beperken en het 12

13 heeft grote gevolgen. Dat is op zich een lijn die GroenLinks heel goed kan volgen en die zij vorig jaar eigenlijk ook best wel door had, want het ging GroenLinks er juist om om gratis OV voor specifieke doelgroepen. De motieven van GroenLinks zijn niet zozeer grosso modo algehele mobiliteitsreductie, want bekend is dat het niet werkt niet. Aan de ene kant zou gewerkt moeten worden aan de tweede doelstelling van het OV, de sociale doelstelling, namelijk het bieden van een goede bereikbaarheid aan mensen die op het OV zijn aangewezen, hetzij vanwege fysieke beperkingen, hetzij vanwege economische redenen of soms vanwege principiële overwegingen. In dat licht zou GroenLinks over gratis OV willen discussiëren met de Staten. Het tweede is dat men met gratis OV de toegankelijkheid voor die doelgroepen, zeker als economische redenen een rol spelen, kan verbeteren. Op het moment dat het budget voor hen een reden is om al dan niet het OV te gebruiken, dan kan men dat beïnvloeden en daarmee het OV voor hen toegankelijker maken. Daarnaast is het zo dat de bussen overdag tijdens de daluren behoorlijk leeg zijn. Dat was ook de discussie vorig jaar. Er is, omdat de bussen zo leeg waren, zelfs een groot aantal bussen verdwenen. Wanneer men bussen opheft omdat ze zo leeg zijn, is men het OV consequent aan het afbreken, omdat dat een negatieve spiraal geeft. Het alternatief zou kunnen zijn en daarmee wordt meer draagvlak voor het OV in de samenleving verkregen om op momenten dat de bussen relatief leeg zijn, mensen daar toegang tot te bieden, met name die doelgroepen die op die tijden ook eventueel wel reislustig kunnen zijn. Gewone werkenden worden immers geacht om dan achter hun bureau te zitten of in de fabriek te staan, of op welke plaats in de samenleving dan ook, teneinde een bijdrage aan de economie te leveren. Dat is een tweede belangrijke overweging voor GroenLinks. Het is de overtuiging van GroenLinks dat het doorgaan op de weg zoals de economie eigenlijk voorschrijft, namelijk lege bussen van de weg halen en daarmee de dienstverlening buiten de piekuren verder verminderen, een onbegaanbare weg is. Aan de andere kant maakt men door de lege bussen het draagvlak van het OV niet hoog. Met zo n experiment kan worden gekeken of hiervoor een oplossing kan worden geboden. Dit zijn voor GroenLinks de belangrijkste overwegingen om toch een voorkeur te hebben voor experimenten zoals GroenLinks die al in de Staten heeft voorgesteld. Dhr. Moll zou daar graag met de statencommissie diepgaander over discussiëren. Dat is meteen de aftrap voor de discussie. Het voorstel van GroenLinks is niet aan de orde geweest of werd afgewezen. Wat dat betreft staat men op nul. Dhr. Moll roept op om de discussie vandaag open te voeren. Uiteraard zou GroenLinks graag willen dat er bijvoorbeeld volgend jaar, bij de Voorjaarsnota of bij de Begroting wel iets gebeurt. De rol van de provincie. In de notitie zegt het OV-bureau en het College is het daarmee eens dat zulke experimenten voor bijvoorbeeld doelgroepen of in specifieke gebieden buiten de spits op zich best zouden kunnen. De provincie zei echter en dat zei dhr. Calon ook heel duidelijk in de Staten er geen geld in te willen steken en dat het geld dan maar lokaal moet worden gevonden, of er moeten sponsors voor worden gevonden. Naar het inzicht van GroenLinks ligt hier nadrukkelijk een rol voor de provincie, zeker om hiermee te experimenteren, want er moet ook worden gewerkt aan het draagvlak, maar ook draagvlak voor deze doelgroepen. De provincie kan hierbij best het voortouw nemen. Vandaar dat dhr. Moll die discussie graag wil voeren. Wellicht is er in de commissie behoefte om ook aan de hand van feitenmateriaal, aan de hand van die experimenten die overigens allang geen experimenten meer zijn en de ervaringen in België en anderszins, beter geïnformeerd te worden. Dhr. Moll denkt dat het dan heel goed mogelijk is om daar bijvoorbeeld een soort happening voor te organiseren, een symposiumpje of iets dergelijks, zodat die discussie, die veel breder is, met feiten ondersteund kan worden gevoerd. Vorig jaar is dhr. Moll bij een dergelijk symposium in Flevoland geweest, overigens georganiseerd door de PvdA. Daar is men de hele dag met dat thema bezig geweest. Dat heeft dhr. Moll in elk geval geholpen, dus in dat opzicht is hij ook door de PvdA op het goede pad gezet om hier nog fanatieker mee bezig te gaan. Wellicht is het op het niveau van deze Staten aardig om zoiets te doen. Dan kan gezamenlijk worden gekeken of dat voor de provincie Groningen betekenis heeft. 13

14 Dhr. Rijploeg (PvdA) stelt dat gratis OV natuurlijk niet gratis is. In de dagelijkse terminologie is het echter gemakkelijker om het zo te blijven noemen. Er is een doelgroep die gratis OV heeft, dat zijn de studenten in deze stad, die talrijk een aantal lijnen op peil houden. Doordat zij in groten getale zijn, rijdt de bus frequenter en hebben anderen er ook iets aan. Dhr. Out (VVD) interrumpeert en merkt op dat het ook voor studenten niet gratis is. Dhr. Rijploeg (PvdA) beaamt dit. Het gratis OV bestaat niet, maar in het dagelijks spraakgebruik kan men zeggen dat studenten niet per rit betalen, want zij hebben al betaald. Dat hoeft niet verder te worden uitgeplozen. Het kan dus wel degelijk een functie hebben om de kwaliteit van het vervoer op peil te houden met experimenten, met bepaalde doelgroepen op bepaalde dagen. Dit wordt ook wel eens gedaan, bij de opening van nieuwe lijnen, etc. Wat dat betreft vindt dhr. Rijploeg dat de notitie die het College de commissie heeft voorgelegd, een uitstekend stuk is. De kwaliteit van het OV moet worden vergroot. Als de kwaliteit wordt vergroot, zal er ook meer gebruik van worden gemaakt. Er is een vuistregel die stelt, dat wanneer het vervoer sneller wordt, er meer mensen meegaan. Als het anderhalf keer zo langzaam is als het eigen vervoer, begint de stijging toe te nemen. Frequentie speelt daar ook een rol bij. Wat heeft men eraan als men op het platteland gratis met het OV mag en men mag s morgens om 9.00 uur vertrekken, maar s avonds pas om uur terug? Dhr. Rijploeg heeft dan liever dat er vijf keer een bus of een ander CVV-systeem komt dat werkt, in plaats van een bus waar men wel mee weg kan, maar niet mee terug kan. Dat schiet ook niet op, ook niet als het gratis is. Dhr. Moll heeft ook mensen die principieel tegen ander vervoer zijn en die zouden dan gratis mogen. Dhr. Rijploeg is van mening dat men dan een ander principe zou moeten kiezen. Hij is wel erg vóór mensen die een principe hebben, maar dan moet men de consequenties daar ook van... Dhr. Moll (GroenLinks) interrumpeert en geeft te kennen bezwaar te maken tegen deze koppeling. Dhr. Rijploeg (PvdA) werpt tegen dat een grapje moet kunnen. Dhr. Moll (GroenLinks) begrijpt dat de PvdA volstrekt geen respect meer voor principes heeft. In die context begrijpt dhr. Moll de scherts van dhr. Rijploeg. Dhr. Rijploeg (PvdA) merkt op dat het goed zou zijn als mensen meer gebruik zouden maken van het OV. Wanneer men dat principieel wil bevorderen, dan juicht hij dat geweldig toe. Hij is echter van mening dat vooral de kwaliteit omhoog moet, dat het geld in de kwaliteit moet worden gestoken. Er is veel meer mogelijk dan op dit moment gebeurt. Zelfs met hetzelfde geld kan meer worden gedaan. Daar moet de provincie steeds mee bezig blijven. Bij de herziening van de dienstregeling na de gigantische bezuinigingen is gebleken dat er een geringe verslechtering plaatsvond. Er blijkt met inventiviteit een hoop te kunnen. Als men er dan ook nog in slaagt om het vervoer iets te laten stijgen en daardoor meer kosten te genereren iets wat niet gebeurt wanneer men het OV gratis maakt, want iedere klant kost geld in plaats van dat hij iets opbrengt, zou het verlies kleiner worden wanneer meer mensen met het OV gaan. Bij gratis OV wordt het verlies groter als er meer mensen met het OV gaan. Het is voor dhr. Rijploeg daarom een groot probleem om dat structureel te doen. Hij wil niet zeggen dat het nooit zou moeten plaatsvinden. Er zijn experimenten mogelijk, er zijn wellicht tijdelijke voorzieningen mogelijk voor bepaalde groepen op sommige tijden. Daar kan allemaal over nagedacht worden. Dhr. Rijploeg vindt dat het College een goed stuk heeft voorgelegd en wil de discussie daar voorlopig bij laten. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) wenst de PvdA-fractie een vraag te stellen. Hij hoort geen reactie op het punt van GroenLinks rond de sociale aspecten van gratis OV. 14

15 Dhr. Rijploeg (PvdA) acht dit een uitermate belangrijk punt. Hij heeft er echter moeite mee om daar heel rechtlijnig in te zijn. Sommige mensen hebben te weinig geld, dat is waar. Dan zouden ze gratis met de bus mogen. Zoiets kan men vinden en het is ook heel sympathiek om te doen, maar de provincie levert ook geen gratis brood. Dan moeten de uitkeringen van die mensen omhoog, dan hebben ze zelf de keuze waar ze het geld aan besteden. Dhr. Rijploeg vindt het lastig om te stellen dat deze mensen dan wel gratis met de bus mogen, maar waar ze naar toe gaan, moeten ze wel alles weer betalen. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) werpt tegen dat voeding niet onder de provinciale doelstellingen valt, terwijl de leefbaarheid van het platteland en het doorbreken van isolement, en dergelijke, wel tot deze doelstellingen worden gerekend. Dhr. Rijploeg (PvdA) stelt dat de provincie er iets aan zou moeten doen om het voor mensen mogelijk te maken. Voor ouderen bestaat nu al een lager tarief. Misschien is het mogelijk om daar op bepaalde tijden meer ruimte in te bieden. Op het moment dat het OV helemaal gratis wordt gemaakt, is iedere klant erbij een kostenpost die niets opbrengt. Dhr. Rijploeg is ervoor om, wanneer het lukt om meer mensen met het OV te laten gaan, het vervoer dan ook vaker te laten rijden, omdat het meer oplevert. Men zou er op een praktische wijze mee om moeten gaan. De voorzitter heeft het gevoel dat de discussie enigszins een herhaling van zetten aan het worden is. Dhr. Moll (GroenLinks) wenst dhr. Rijploeg een vraag te stellen. Dat kan voor de verdere discussie wellicht helpen. Op zich is het verhaal van dhr. Rijploeg dhr. Moll bekend, want zij spreken vaak met elkaar. Dhr. Rijploeg geeft vandaag echter geen antwoord op de vraag van dhr. Moll of de commissie nog verder kan praten over experimenten. Dhr. Rijploeg zegt wel dat er eventueel over nagedacht moet worden, maar aan de andere kant zegt hij dat de discussie voor vandaag gesloten is. Dhr. Rijploeg (PvdA) antwoordt dat de PvdA-fractie daar natuurlijk verder over wil nadenken. Op dit moment ligt de notitie van GroenLinks en de notitie van het College voor. De notitie van het College laat die ruimte al om erover door te praten. Dus op een gegeven moment kan de commissie erop terugkomen, bijvoorbeeld als er een situatie is waarbij het handig is om een geweldige prikkel te geven. Zo was dhr. Köller laatst ziek. Hij zei dat het OV eigenlijk helemaal niet zo slecht is. Dhr. Rijploeg stelt dat het OV dan heel erg slecht is, want als dhr. Köller niet wist dat die bus reed, dan is dat een bewijs van het feit dat het OV slecht is. Als mensen niet weten dat ze met de bus kunnen, omdat zij er nooit mee reizen, is er sprake van een imagoverslechtering. Alleen daaraan kan men al iets doen. Het zou best eens kunnen dat men dan met gratis OV op bepaalde tijden een prikkel zou kunnen geven. Dhr. Köller (PvdA) parafraseert Cruyff: Ieder voordeel heeft zijn nadeel. Ook in dit geval. Dhr. Calon (PvdA) merkt op dat het punt van sociaal isolement dat dhr. Van Zuijlen aankaart een terecht punt is. In de eerste termijn noemde dhr. Moll echter twee punten: 1. mobiliteitsreductie, oftewel het milieu. De gedeputeerde is het niet eens met wat dhr. Moll hierover te berde brengt; 2. het bieden van bereikbaarheid. Die doelstelling vindt ook het College nodig, maar het is de vraag of men dat moet doen door het OV gratis te maken. De gedeputeerde stelt als metafoor de vraag of de bejaarde plattelandsbewoner nu niet met de bus gaat omdat het te duur is, of dat hij niet met de bus gaat omdat die bereikbaarheid niet geboden wordt, namelijk dat de frequentie niet hoog genoeg is, de snelheid niet hoog genoeg is, de bus niet schoon genoeg is en de bus niet veilig genoeg is. Dat laatste lijkt dhr. Calon waarschijnlijker dan het eerste. 15

16 De voorzitter is van mening dat dhr. Calon deze vraag in de eerste termijn van GroenLinks had kunnen stellen. Hij geeft het woord aan dhr. De Vey Mestdagh. Dhr. De Vey Mestdagh (D66) stelt dat inmiddels de discussie voor na de tweede termijn is geëntameerd. Hij vindt het een goede zaak dat GroenLinks de brief op de agenda heeft geplaatst, met name vanwege de discussie die zich nu ontspint. De suggestie uit de brief mag namelijk niet zijn dat de provincie weinig aan OV doet en dat de provincie het hele traject van gratis OV niet meer zou doen. Die suggestie lijkt enigszins uit de aanbiedingsbrief, maar ook weer niet omdat de laatste zin weer de andere kant op wijst. Discussie voeren is van belang. Het zal niemand verbazen dat D66 een grote fan is van het OV, met name ook in het kader van de sociale functie daarvan. Daarnaast geeft GroenLinks natuurlijk ook nog een ander aspect, namelijk dat het erg zonde is als er lege bussen in de provincie rondrijden op allerlei andere uren. Dat is een ander aspect dan tot nu toe in de discussie aan bod kwam. Het zou heel goed zijn als de provincie allerlei experimenten zou doen om die bussen te vullen en zeker niet om die lijnen vervolgens op te heffen. Over de bereikbaarheid waar zich een kleine discussie over heeft ontsproten kan men zeggen dat de provincie deze minimaal moet bieden. Dat betekent dat die lijnen gehandhaafd moeten worden. Ook als de bussen leeg zijn, kan de provincie wellicht door experimenten meer bereikbaarheid en meer mogelijkheden voor mensen bieden. Ook doelgroepenbeleid dat geeft het College overigens zelf al aan in het achterliggende stuk bij deze brief behoort tot de mogelijkheden. Dhr. De Vey Mestdagh begrijpt het verschil niet tussen een nultarief en gratis OV. Het komt volgens hem op hetzelfde neer. Als de provincie experimenten met nultarieven gaat doen, zoals bij Zoutkamp, is dat volgens dhr. De Vey Mestdagh ook een vorm van gratis OV. Wellicht kan de gedeputeerde uitleggen wat het verschil is. Tenzij met gratis OV wordt bedoeld: gratis voor iedereen, altijd en op elk moment. Voor D66 is het van belang dat zij OV sowieso een belangrijk vervoermiddel vindt, vanuit een heleboel optieken, niet alleen vanuit een sociale optiek, maar ook vanuit milieuoptiek. In de commissie is bijvoorbeeld het onderwerp fijn stof ook regelmatig aan de orde. Veiligheid is een optiek. Congestie speelt nog niet zo n grote rol in de provincie Groningen, zeker niet in het Noorden, maar is ook een optiek die daarbij een rol speelt. D66 is dan ook vóór OV en vóór experimenten. Het op voorhand uitsluiten van mogelijkheden, zoals gratis OV, beschouwt D66 als iets wat men niet zou moeten doen bij zo n belangrijk dossier. Dhr. Zanen (PvhN) deelt mee dat bij de PvhN sprake is van een verschuiving van het idee om eventueel experimenten gratis OV te hebben in relatie tot het idee van het terugdringen van de automobiliteit naar een situatie waarin het accent meer wordt gelegd op de sociale doelstelling, de kwestie van de bereikbaarheid op het platteland en het openblijven van het platteland voor mensen om gebruik te maken van het OV. Dit stellende, dient men tegelijkertijd een blijvende discussie over de vraag hoe het OV op het platteland in elkaar steekt te blijven voeren. Daar passen ook bepaalde experimenten bij, eventueel gericht op bepaalde groepen. Wat GroenLinks naar voren brengt, lijkt dhr. Zanen een goed idee, namelijk om te kijken of die discussie op een manier te voeren is waarin de commissie gevoed wordt door voorbeelden van elders, in de vorm van een symposium of iets dergelijks. Dan zou men ergens naar toe kunnen werken en krijgen deze zaken iets meer richting. Dhr. Zanen zou de discussie derhalve niet per se willen sluiten, integendeel. Hij zou willen dat de commissie aan zou geven de betekenis van OV te onderschrijven en daarom de discussie zo veel mogelijk te zullen voortzetten. Dhr. Out (VVD) bespeurt veel herhalingen, maar stelt dat men op het op heel veel punten best wel met elkaar eens is als het over OV gaat, namelijk dat het een belangrijke schakel is, onder andere in het geheel van de bereikbaarheid, en dat het belangrijke sociale componenten heeft. Daar is iedereen het over eens. Er is ook overeenstemming over het feit dat gratis OV onzin is en niet bestaat, dat er altijd een prijskaartje aan vast hangt als men het op een andere manier gaat organiseren. Ook dat uitgangspunt is gezamenlijk inmiddels bereikt. Ook bestaat er eensgezindheid over de vraag of het prijsinstrument gebruikt kan worden om te sturen als men iets wil gaan 16

17 bereiken. Natuurlijk kan dat. De vraag is alleen of men die prijs op dat moment daarvoor over heeft om dat te gaan bereiken. Dat kan alleen per situatie worden afgewogen. Dan komt men uit bij de experimenten zoals dhr. Moll deze aangeeft. Zou het op dat moment voor de doelstelling die men nastreeft een middel zijn om te bereiken? Dat is pas te zeggen als het concreet op tafel ligt. Dat er echter over nagedacht wordt en dat was de vraag eigenlijk lijkt dhr. Out volkomen terecht. Dan moet vooral ook worden gedacht aan experimenten zoals die er al zijn met het prijsinstrument. Hoe gaat men bijvoorbeeld transferia bereiken, zodat mensen goedkoop in de Stad kunnen komen, omdat daar een punt ligt dat concreet kan worden opgelost? Een goedkoper kaartje voor verkeer en pendel en dat soort zaken, is een vorm van gratis OV, of in elk geval OV voor een heel beperkt tarief, waarmee op dat moment een belangrijke doelstelling wordt bereikt, namelijk dat de binnenstad minder volloopt. Dat soort zaken zijn ongetwijfeld te verzinnen. Nieuwe ontwikkelingen als de kabelbaan zoals deze van de week in de krant stond sluiten daarbij aan. Een alternatieve vorm, die ook geld kost. Kan op dat soort manieren worden gestuurd in het bereikbaarheidsvraagstuk? Volgens de VVD-fractie wel. Als het gaat over dat soort experimenten zal de VVD zo n experiment elke keer dan ook op zijn merites moeten beoordelen en kijken welk doel men wil bereiken en of het op deze manier gaat werken. Dat zal de VVD-fractie op dat moment met de andere fracties doornemen. Dhr. Roggema (ChristenUnie) merkt op dat de ChristenUnie-fractie dit punt met enige regelmaat aan de orde heeft gesteld. Nu blijkt iets wat natuurlijk al bekend was dat gratis OV niet gratis is. De ChristenUnie wil zich ook inzetten voor experimenten. Die zijn natuurlijk op vele manieren in te vullen. De ChristenUnie wil daar zeker over doorspreken. Met name acties gericht op daluurperiodes, maar ook bijzondere happenings bijvoorbeeld Bezoek zaterdag Stad op 28 augustus. Daar zijn allerlei zaken op te zetten. Daarnaast dient er waar mogelijk natuurlijk nog meer efficiëntie te komen. Het tweede punt waar dhr. Moll ook aan refereert is om daar eens over door te spreken. Dan zou de commissie meer achtergrondinformatie moeten hebben. De ChristenUnie is zeer bereid om dat met elkaar te verzamelen. Dan zullen natuurlijk ook de sociale aspecten, maar ook de milieuaspecten mee moeten worden gewogen. De ChristenUnie is zeer wel bereid om daar een deel van de Voorjaarsnota aan te besteden om daar met elkaar over door te spreken. Mw. Bulk (SP) geeft aan dat GroenLinks stelt dat de notitie niet overal recht doet. Mw. Bulk vindt de notitie enigszins kort door de bocht. Dit betekent ongeveer hetzelfde, maar dan iets anders gezegd. Natuurlijk is deze discussie niet pas sinds de laatste maanden aan de gang. Zowel de SP als GroenLinks is al sinds de invoering van Hasselt bezig met deze discussie en probeert deze discussie elke keer op de agenda te krijgen. Tot nu toe heeft dat hier in het Noorden helaas nog niet tot iets geleid. Dan de vraag of gratis OV wel gratis is. Dat acht mw. Bulk een overbodige discussie. Iedereen weet dat gratis OV niet gratis is. Politie is ook niet gratis, hoewel men geen rekening in de bus krijgt. De Milieudienst is niet gratis, hoewel de schoffelaars geen rekening door de brievenbus schuiven. Het is een totaal overbodige zin en een overbodige discussie. Zelfs de Belgen denken of dachten überhaupt niet dat gratis OV gratis is. Toen Hasselt ingevoerd werd... Dhr. De Vey Mestdagh (D66) interrumpeert en wenst de woorden van mw. Bulk te ondersteunen. Hij vindt dit belangrijk om te zeggen. Iedereen weet waar het over gaat. Dhr. De Vey Mestdagh vindt dit geen argument. Dat is namelijk feitelijk wat men probeert te zeggen. Er wordt gedaan of het een argument is tegen gratis OV dat het niet gratis is. Dat is onzin. Dhr. De Vey Mestdagh roept op om in te gaan op de inhoud zelf. Mw. Bulk (SP) dankt dhr. De Vey Mestdagh voor deze aanvulling. Er wordt melding gemaakt van het experiment Hasselt. Dat is geen experiment meer, want het is ingevoerd en wordt ook verder ingevoerd. Er zijn meer voordelen mee gemoeid dan hier genoemd worden. Hasselt is een beetje vergelijkbaar met Groningen, ietsje kleiner, maar 17

18 ook uitgerust met twee ringen. De eerste ring is nu ingevuld als wandel- en fietsgebied met allerlei prachtige bomen, waar vroeger nog gigantisch veel auto s overheen reden. Dat soort zaken dient dan ook te worden vermeld. Het experiment Zuid-Holland was een experiment voor een jaar. Dat is erg kort voor een experiment. Als men een experiment houdt, dient men ook een tijdgrens aangeven. Hoe lang heeft het hier in de Stad wel niet geduurd voordat de citybusjes eindelijk vol waren? Die hebben de eerste jaren ook leeg gereden, toch is men ermee doorgegaan. Uiteindelijk zitten ze nu vol. Dus als men een experiment aangaat, dient men ook gelijk aan te geven hoe lang het experiment zal duren. De SP-fractie vindt experimenten ter vergroting van de mobiliteit belangrijk. Hoe krijgt men mensen uit hun isolement weer de bus in? Dhr. Calon vraagt zich terecht af waarom die mensen niet met de bus gaan. Er zijn meer zaken van belang dan alleen het feit dat men ervoor moet betalen. Daar moet dus zeker naar worden gekeken. Het tweede experiment dat men zou kunnen doen is het beperken van de mobiliteit en ervoor zorgen dat de automobilist de bus ingaat. Als de transferia in Haren en Hoogkerk klaar zijn, kan de provincie daar heel veel mee doen, gezamenlijk met bedrijven. Mw. Bulk wil er zeker verder over praten en wel zo snel mogelijk. Wat zij een zeer belangrijk punt en vooruitgang vindt van deze discussie hier, is dat het nu gaat over het vullen van lege bussen, de heteluchtbussen, terwijl in het verleden alleen werd gesproken over het schrappen van deze lijnen en deze bussen. Er is dus sprake van een ommekeer. Dat vindt de SP-fractie zeer positief. Dhr. Van der Span (CDA) wenst erop te wijzen dat het OV-bureau op dit moment verantwoordelijk is voor het OV in deze regio. Het OV-bureau heeft af en toe ook acties. Dhr. Van der Span kan zich herinneren en misschien is dat nu nog wel zo dat ze zogenaamde 1 eurokaartjes hebben. Of het nu gratis is of 1 euro is niet van belang. Het betekent wel dat op dit moment ook het voordelige tarief in het OV speelt. Dhr. Van der Span denkt echter dat het goed is dat de commissie zich niet alleen bewust is van het feit dat het om het kaartje gaat, maar ook om een vorm van kwaliteit van vervoer. Daarin gaat dhr. Van der Span mee met dhr. Rijploeg wanneer deze stelt dat wanneer men s morgens met de bus vertrekt, het wel zo moet zijn dat men s middags ook met dezelfde bus naar huis kan. Daar ontbreekt het nog wel eens aan. De kwaliteit van het vervoer is niet alleen in deze regio af en toe aan kritiek onderhevig, maar ook in de Randstad. Het is bekend dat dhr. Van der Span geen groot gebruiker is van het OV, maar laatst heeft hij tweemaal met een Sprinter gereisd. Die naam wekt verwachtingen, maar in beide gevallen was de Sprinter tien minuten te laat. Dan komt men ook tien minuten later aan op het volgende station. Al met al heeft dhr. Van der Span voor hetzelfde treinkaartje veel meer trein- en reisminuten gehad. Per minuut werd het kaartje goedkoper. Om nu te zeggen dat dhr. Van der Span een enthousiast OV... Dhr. Calon (gedeputeerde) interrumpeert en stelt dat de som niet klopt. Als dhr. Van der Span tien minuten later vertrekt en tien minuten later terugkomt, heeft hij dezelfde reistijd. Dhr. Van der Span (CDA) geeft aan dat hij spreekt over reisminuten. Men gaat wel op tijd weg, want men weet van tevoren niet dat de trein tien minuten te laat komt. Op het tussenstation moet men bovendien langer wachten, omdat men de aansluiting heeft gemist. Dhr. Van der Span begon in Utrecht om uur en was pas om uur in Beverwijk. Met de auto legt hij die afstand in ongeveer drie kwartier tot een uur af. Dat betekent dat een discussie op dit gebied over kwaliteit, etc. van het OV naar opvatting van de CDA-fractie zeker op zijn plaats is. Wat dat betreft kan dhr. Van der Span dhr. Moll tegemoetkomen en aangeven dat het CDA graag in dat gesprek mee zou gaan. Dhr. Calon (gedeputeerde) merkt op dat het College een vrij kernachtige notitie heeft laten maken. Een aantal mensen zegt dat de discussie over gratis of niet gratis geen item is en onzin is. Volgens dhr. Calon was dat echter de vraag. Er is daarover een aantal experimenten gedaan. Het antwoord op de vraag die dhr. De Vey Mestdagh stelt over 18

19 blz. 4 van de notitie, wat het nultarief is dat is dus niet gratis, maar men kan erin zonder dat men betaalt, staat in de daaropvolgende zin: De financiering van dit experiment wordt voor een groot deel door de gemeente De Marne vanuit de WVGgelden gehaald. Het is dus een kwestie van doelgroepenvervoer waar het OV-bureau nu ook al mee bezig is. Het OV-bureau voert het uit, maar de provincies zijn wel verantwoordelijk. De democratische besluitvorming ligt bij de provincie, vandaar ook dat hier nu de discussie wordt gevoerd. De stelling van het College blijft dat gratis niet gratis is. Iemand betaalt. Dan is het gewoon heel simpel: waar zet men zijn euro op in om het grootste effect te bereiken? De gedeputeerde vindt het initiatief van GroenLinks heel erg sympathiek. Ook het voorstel van dhr. Moll om daar verder over door te praten om te kijken of het mogelijk is om er meer uit te halen, vindt dhr. Calon erg sympathiek. Hij blijft echter zeggen dat het zeer de vraag is om het diplomatiek uit te drukken of men het OV voor de klanten gratis moet maken, want iemand anders betaalt. De experimenten die er tot nog toe zijn geweest en de notitie is niet uitputtend, niet alle experimenten all over the world of overal in Europa zijn bekeken, er zijn twee uitgepakt; als de commissie een uitputtende notitie wil, dan zou dat ook kunnen, maar dan zou het College daar even iemand op moeten zetten die daar een hoop tijd aan besteedt geven aan dat het niet werkt. GroenLinks zei iets waar de gedeputeerde zich ook door aangesproken voelde, namelijk: er zijn twee doelstellingen, een mobiliteitsreductie en het hele milieuverhaal daarachter, congestie; de een wil tijd winnen en de ander wil minder milieuvervuiling, maar allebei willen ze de congestie weg en de sociale doelstelling. Daar mag de commissie het College op aanspreken. Dhr. Van Zuijlen deed dat per interruptie. Dan is het echter nog steeds de vraag of misschien iets te hard gezegd de bejaarde plattelandsbewoner niet in die bus gaat omdat de bus te duur is en hij dus wel in de bus gaat als de provincie de bus gratis maakt, die veronderstelling wordt gedaan. Het kan ook zijn dat de oorzaak heel ergens anders ligt, namelijk wat dhr. Rijploeg zei: men kan s ochtends om 9.00 uur wel weg, maar men komt niet meer terug voor s avonds uur. Dat is behoorlijk lastig als men om uur, als men de koffie op heeft, naar een kleinkind een paar dorpen verderop wil en om uur weer terug. Dan is het de vraag of die euro s niet beter ingezet kunnen worden zoals de gedeputeerde en met hem velen beweert: belangrijkheid van factoren zijn snelheid en frequentie. Snelheid heeft te maken met de vraag hoe snel men van A naar B reist. Frequentie is hoe vaak zo n bus komt. Er zijn weinig mensen in Londen of Parijs die daar met de auto rond gaan crossen. Het zijn er nog steeds te veel, maar heel veel mensen nemen de metro en kijken niet eens op de timetable, want binnen tien minuten staat er zo n metro. Het aspect van de frequentie en het aspect van de snelheid zijn belangrijk. Daarnaast zijn twee andere zaken die heel vaak vergeten worden van belang voor met name de doelgroep ouderen, bejaarden, nog veel belangrijker dan voor jongeren of mensen van middelbare leeftijd, namelijk: veiligheid en het moet schoon zijn. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) stelt voor alle helderheid dat het, als het gaat om sociale aspecten, niet alleen maar om ouderen gaat, maar ook om mensen met een minimuminkomen. Dhr. Calon (gedeputeerde) beaamt dit. De vraag blijft staan of zij niet in de bus gaan omdat het te duur is of dat zij niet in de bus gaan omdat het gewoon een puinzooi is en de bussen te weinig rijden. De gedeputeerde denkt dat het laatste eerder het geval is dan het eerste. Dan kan de commissie nog een heel debat voeren. Als de provincie inkomensbeleid gaat voeren omdat er een tekort is aan geld, moet de provincie dat dan doen door het OV gratis te maken of dient er generiek inkomensbeleid te worden gevoerd? Als men dat vindt, hoe gaat men dat dan doen? Men kan ook stellen dat de uitkeringen of de lonen omhoog moeten, zodat de mensen zelf kunnen kiezen waar zij dat aan uitgeven. Daar is een heel debat over te houden. Dhr. Köller (PvdA) interrumpeert en wenst een heel belangrijk element in te brengen dat de hele morgen al wordt vergeten. Men kan wel met het OV gaan, maar al die soorten kaartjes en al die berichten over mensen die per ongeluk zonder kaartje in een bus zitten 19

20 en bijna berooid worden door de boetes, vormen ook een probleem. Er worden wel allerlei kaartjesautomaten op stations en dergelijke neergezet, maar die zijn ook voor heel veel mensen niet bereikbaar. Dan gaat het niet alleen over het vervoer, maar ook over hoe men aan een kaartje komt en wat voor soort kaartje men nodig is. Dhr. Calon (gedeputeerde) merkt op dat dhr. Köller zegt dat dit aspect de hele morgen is vergeten, maar dat hij nog bezig was met de beantwoording. Hij geeft toe dat hij niet van plan was om dit te noemen, maar het kan nu toch mooi. De ambtelijke adviseur had de gedeputeerde afgeraden dit in te brengen. De gedeputeerde doet het echter wel. Overigens is Hasselt iets kleiner dan Groningen, er wonen circa mensen, terwijl in Groningen circa mensen wonen. Ook de hoeveelheid studenten wisselt nogal. Het is daarom niet helemaal vergelijkbaar. Het leidmotief van de gedeputeerde en hij is het eens met degenen die zeggen dat de notitie kernachtig is geformuleerd, er is ook een boek over te schrijven is: snel, frequent, schoon en veilig. Dhr. Calon is het eens met iedereen die ervoor pleit om zo veel mogelijk te kijken of specifiek doelgroepenvervoer mogelijk is want is het studentenvervoer in de Stad, dat door iemand anders en deels door de studenten zelf wordt betaald. De pendeldienst voor de vliegshow bij airport Eelde heeft bijvoorbeeld het vliegveld Eelde betaald. Die laatste zin in de notitie gaat niet over gratis OV, maar geeft aan dat gerichte acties gedaan zouden kunnen worden met bedrijven, bijvoorbeeld het UMCG, of bedrijven die hun mensen via carpoolen tot een bepaald transferium willen laten komen en dan via de bus naar het bedrijf willen vervoeren. Dan betaalt iemand anders. De gedeputeerde is ten volle bereid om te kijken wat daar meer in te bereiken is. Het OV-bureau is daar ook mee bezig. Het punt van dhr. Köller had de gedeputeerde willen scharen onder het reizigersgemak: een krantje, een croissantje in de trein, de overstapmogelijkheden, de bushokjes. Als het een grote rommel is in een bushokje en men staat weg te tochten voor een muur van graffiti of in een kapotgeslagen bushokje, is dat ook niet erg aangenaam. Daar hoort de kaartjesbusiness ook bij. De gedeputeerde ziet op het journaal mensen keihard rennen om de trein te halen, die kunnen nog geen kaartje kopen en mogen vervolgens een boete betalen. Daar zit de hele chipcarddiscussie achter. Er is ook een reden waarom de ambtelijk adviseurs de gedeputeerde aanraden dit niet aan te roeren. Er was een plan om die chipcard in te voeren, maar er is zo veel gedoe tussen de verschillende vervoerders en clubs, dat men er niet uitkomt. De provincie Groningen heeft tegen de minister gezegd heeft dat als dat niet fatsoenlijk geregeld is, zij niet mee zal doen. Dan wordt het namelijk een grote puinzooi. Het moet dus geregeld worden. Daar was ook een overgrote meerderheid voor, circa acht van de twaalf provincies. Er zijn maar twee provincies die het echt willen. In Rotterdam is een experiment geweest. De rest is van mening dat wanneer het niet goed is geregeld, het simpelweg een jaar moet worden uitgesteld om het wel goed te regelen. Vervolgens heeft de minister zich afgevraagd of zij het bij de wet moet gaan regelen. De gedeputeerde heeft haar toen gezegd dat zij dat maar moest doen, want dan is de minister er ook voor verantwoordelijk, ook voor de puinzooi die er ontstaat. Dhr. Köller heeft een terecht punt. Als men iedere keer andere kaartjes moet kopen of men rent zich kapot naar de trein en haalt net niet het kaartje, om vervolgens een boete te mogen betalen, is een chipcard een prachtig instrument. De inspanningen moeten er derhalve wel op gericht zijn het vijfde punt, het reizigersgemak om dat goed te regelen, anders heeft men er ook niet zo gek veel zin in. Dat gaat vrij ver. De gedeputeerde vertelt dat zijn moeder met de auto van Zuurdijk naar Winsum rijdt. De simpele reden dat zij naar Winsum rijdt waar wel een lage frequentie is en niet naar het hoofdstation, is omdat zij zich op het hoofdstation bij de verkeerplek niet senang voelt en in Winsum wel. De omgeving van waar men opstapt of erheen fietst een transferium, een bushokje is ook belangrijk. Aan al dat soort zaken in de vervoersketen moet aandacht worden besteed. Het College is niet voor gratis OV, maar het College is wel voor goed OV en staat open voor iedereen die voorstelt om daar over door te praten, ook samen met het OVbureau. Ook staat het College open voor experimenten met bedrijven om het beter te maken. 20