ing. R.N. JansenCoördinatie6 februari 2015Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie. Werkplan 2015

Transcriptie

1 ing. R.N. JansenCoördinatie6 februari 2015Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie Werkplan 2015

2 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie Inhoudsopgave 1 Inleiding en doelstelling Werkwijze en monitoring Projecten Beoogde resultaten... 9 Bijlagen Bijlage I Bijlage II Producten Servicepunt Rapportage Enervisa voor Alkmaar BSCH994058

3 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie 1 Inleiding en doelstelling Provincie Noord-Holland faciliteert sinds 2001 alle gemeenten in Noord-Holland bij de uitvoering van hun klimaatbeleid door de inzet van het Servicepunt Duurzame Energie (Servicepunt). Sinds 2012, het jaar waarin het Koersdocument Duurzame Energie opgesteld is, focust het Servicepunt zich op de thema s gebouwde omgeving en zon PV. De inzet van het Servicepunt voor de ondersteuning van gemeenten draagt bij aan de blijvende investering van markt en overheid in een duurzame gebouwde omgeving. Voor het Servicepunt en de provincie is 2015 een transitiejaar. Op 18 maart zijn de verkiezingen van de Provinciale Staten. Daarna zal een nieuw coalitieakkoord gesloten worden, met nieuwe doelen. Dit kan consequenties hebben voor de visie van de provincie op de gebouwde omgeving na Daarnaast zal de financiering van het Servicepunt vanaf 2016 niet uitsluitend door de provincie gedragen worden 1. In 2015 moet samen met gemeenten een plan ontwikkeld worden over het al dan niet voortzetten van het Servicepunt vanaf Het werkplan 2015 van het Servicepunt dat nu voor u ligt, voorziet in de ondersteuning van gemeenten, zoals vastgelegd in de Energieafspraak tussen gemeenten en de Provincie. Vragen over duurzame gebiedsontwikkeling, Nul-op-de-meterrenovaties en energievoorzieningen voor nieuwbouwwoningen vormen samen met de aanscherping van de EPC vanaf 2015 voldoende aanleiding om samen aan de slag te gaan met de duurzaamheidsopgave in de gebouwde omgeving. Leidraad bij veel projecten zijn het Nationale Energieakkoord, de bijbehorende VNGondersteuningsstructuur en de Green Deals (huur en koop). Maar ook naast deze projecten zullen innovatieve projecten in Noord-Holland in samenwerking worden opgezet, waarbij het Servicepunt als kennis- en expertisecentrum voor gemeenten fungeert. De regioconsulenten van het Servicepunt zijn hiervoor de eerste aanspreekpunten. Duurzame energie en een duurzaam gebouwde omgeving leveren een steeds belangrijkere bijdrage aan de economie en werkgelegenheid. De verwachting is dat duurzame energie-activiteiten in omvang zullen groeien, waardoor in Nederland het totaal aantal banen in 2020 rond zal liggen 2. De groei vindt in belangrijke mate plaats in de bouwsector. Dit gaat echter niet vanzelf. Een gezamenlijke inspanning van overheden en marktpartijen blijft nodig om uitvoering van projecten en opschaling van goede voorbeelden te realiseren en versnellen. Leeswijzer In dit werkplan is beschreven welke activiteiten het Servicepunt in 2015 uitvoert. Hoofdstuk 2 beschrijft de algemene werkwijze en wijze van monitoring van de resultaten. In hoofdstuk 3 worden de verschillende projecten besproken. 1 Dit is vastgelegd in de Kaderbrief 2013 van de provincie. 2 Bron: ECN: Nationale energieverkenning BSCH

4 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie 2 Werkwijze en monitoring Werkwijze De ervaring van de afgelopen jaren heeft geleerd dat gemeenten vaak op regionale schaal samenwerken om hun beleidsdoelen rond het verduurzamen van de gebouwde omgeving om te zetten in concrete projecten. Dit wordt door drie factoren gestimuleerd: 1 de capaciteit bij individuele gemeenten is beperkt, samenwerking zorgt voor efficiënte inzet van de beschikbare capaciteit; 2 gemeenten willen van elkaar leren en elkaars expertise gebruiken. De ondersteuningsstructuur van de VNG geeft hier ook invulling aan; 3 uitvoering en procesmanagement van beleidstaken ligt vaak gedeeltelijk of geheel als aanvullende taak bij Omgevingsdiensten, die op regionale schaal opereren. Het Servicepunt sluit met haar werkwijze hierbij aan. Per regio is een regioconsulent van het Servicepunt eerste aanspreekpunt voor alle gemeentelijke contactpersonen en RUD-coördinatoren. Via de regioconsulent kan elke gemeente of regio hands on advies en ondersteuning krijgen om projecten te realiseren. Vraagstukken die daarbij op tafel komen, zijn divers van aard: technisch: conceptontwikkeling, optimalisatie, second opinion etc. procesmatig: regierol, samenwerkingsverbanden smeden etc. financieel: financierbaar (bankable) krijgen van projecten. Het Servicepunt werkt voor een groot deel vraaggestuurd. Afhankelijk van de inhoudelijke vraag van de gemeente of regio wordt bepaald op welke thema s het Servicepunt inzet. De ondersteuning van het Servicepunt is dan ook niet in beton gegoten. De afgelopen jaren is op aanvraag van gemeenten vaak ondersteuning verleend aan bijvoorbeeld woningcorporaties en schoolbesturen. Ook hierbij zijn procesmatige, (technisch) inhoudelijke of financieringsvraagstukken opgelost die bijdragen aan verduurzamen van het vastgoed. De ondersteuningsvragen die aan onze regioconsulenten gesteld worden, leiden tot collectieve projecten. Als eenzelfde vraag in meerdere gemeenten of regio s gesteld wordt, zorgt het Servicepunt ervoor dat er een collectief project gestart wordt om te voorzien in kennis en beantwoording van de vragen. Het Servicepunt initieert voor een deel op proactieve wijze projecten en kennissessies. Vanuit de kennis en ervaring benadert het Servicepunt gemeenten, regio s en belangrijke stakeholders met kansrijke ideeën en projecten. Voorbeelden hiervan zijn het benutten van (EU-)subsidies, complexe thema s als warmte- en koudenetten en het verzorgen van kennissessies voor alle regiocoördinatoren van de VNG-regio s. Hiervoor is ruimte beschikbaar binnen de inzet van de regioconsulenten. Bij de uitvoering van het Servicepunt is samenwerking met derden van groot belang. In Noord- Holland zijn veel organisaties actief en die kunnen elkaar versterken. Het Servicepunt zoekt wanneer nuttig, samenwerking. Dat doet het Servicepunt met zowel landelijke, regionale als lokale organisaties, bijvoorbeeld de VNG, Platform 31, Klimaatverbond en Energy Valley. Monitoring Uiteindelijk tellen de resultaten, het is dus van belang deze te meten. De monitor die wij daarbij als centrale tool hanteren is Enervisa. Deze tool is speciaal voor Noord-Holland ontwikkeld en heeft als groot voordeel dat het niet alleen de gerealiseerde CO 2 -besparingen, energiebesparing en duurzame energieopwekking inzichtelijk maakt, maar deze ook kan relateren aan de doelstellingen. Bovendien maakt Enervisa de stand van zaken van lopende projecten of programma s inzichtelijk. Naast de reguliere besparingen en duurzame energieopwekking, worden ook economische indicatoren gemeten (werkgelegenheid en investeringen). De tool maakt behaalde resultaten inzichtelijk, maar wordt ook ingezet om effectief beleid te ontwikkelen. Het afgelopen jaar heeft het Servicepunt bijvoorbeeld voor de fusiegemeente van de regio Alkmaar een uitgebreide rapportage gemaakt BSCH994058

5 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie 3 Projecten De focus bij ondersteuning van gemeenten en regio s ligt op het opzetten en uitwerken van concrete projecten. Om dat te bereiken, faciliteert het Servicepunt gemeenten en stakeholders op zowel procesmatig als inhoudelijk vlak. In bijlage I is een opsomming gegeven van de producten van het Servicepunt. Hierna volgt een beschrijving van de uitvoering. Regioconsulenten Het werkgebied van het Servicepunt is opgedeeld in drie regio s. In elke regio onderhoudt een regioconsulent de contacten met de gemeente. Hij verbindt projecten, weet wat er in de gemeente speelt en zoekt en legt logische verbanden tussen partijen, onder andere door het organiseren van regiooverleggen. De ervaring van de afgelopen jaren is dat de advisering aan gemeenten en regio s steeds meer integraal via de regioconsulent verloopt. De regioconsulent is kennismakelaar en het eerste aanspreekpunt voor vragen over provinciaal beleid, subsidie- en financieringsmogelijkheden en de inhoudelijke projecten. Kennisdeling en communicatie Een belangrijke pijler van het Servicepunt is de kennisdeling binnen de provincie en het importeren van kennis van buiten. Het Servicepunt is een expertisecentrum en heeft een pragmatische insteek van de kennisuitwisseling, waarbij vooral gebruik wordt gemaakt van best practices. Samen met, en voor, verschillende stakeholders worden kennissessies georganiseerd, zodat informatie actief en effectief wordt verspreid. Bovendien brengt het Servicepunt gemeenten of andere partijen die een specifiek project willen starten, in contact met partijen die hier al ervaring en kennis mee hebben opgedaan. De lessons learned kunnen zo worden uitgewisseld, om te voorkomen dat het wiel twee keer wordt uitgevonden. Als specifiek project onder het thema Kennisdeling voorziet het Servicepunt in een overlegstructuur voor de regiocoördinatoren van de VNG-ondersteuningsstructuur. Ook in 2015 organiseert en faciliteert het Servicepunt een aantal bijeenkomsten voor deze groep, waarin actuele thema s of gezamenlijke vraagstukken besproken worden. Op 22 januari wordt het Bestuurlijk Congres georganiseerd met als thema het belang van het Servicepunt bij de realisatie van de provinciale en gemeentelijke duurzaamheidsambities. In de tweede helft van 2015 wordt een Ambtelijk Café georganiseerd. Het thema hiervoor is het nieuwe coalitieakkoord en de impact op de samenwerking gemeenten en provincie. Voor de uitvoeringsregeling Duurzaam renoveren en de Greendeal Stroomversnelling Koop in Noord-Holland wordt eind 2015 een kennisbijeenkomst georganiseerd om de resultaten en lessons learned tot dan toe te delen. Hierin wordt ook de ervaring uit de huursector (Greendeal Huur) meegenomen. Om partijen op de hoogte te houden van actuele ontwikkelingen, wordende website en de nieuwsbrief Impuls ingezet. Provincie Noord-Holland stelt ook in 2015 aan alle Noord-Hollandse gemeenten de Zonatlas ter beschikking. Het Servicepunt ondersteunt gemeenten bij het gebruik van de Zonatlas en beantwoordt vragen van gebruikers. Deze ondersteuning valt ook onder kennis en communicatie. Expertisecentrum Servicepunt na 2015 De huidige opzet van het Servicepunt, waarbij provincie Noord-Holland de volledige financiering op zich neemt, wordt vastgehouden tot eind Om continuïteit ten aanzien van de uitvoering van het klimaat- en duurzaamheidsbeleid te waarborgen, is het van belang dat er een ondersteuningsstructuur in stand blijft waarmee binnen de provincie kennis wordt ingebracht en uitgewisseld. Eind 2014 is met alle wethouders en ambtenaren besproken wat de toekomstwensen zijn. Hieruit blijkt dat er een behoefte is om een expertisecentrum te behouden in Noord-Holland BSCH

6 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie In 2015 zal gezocht worden naar mogelijkheden om deze continuering vorm te geven. Verschillende modellen zijn mogelijk, maar er zal expliciet gekeken worden naar cofinanciering vanuit gemeenten en (Europese) subsidieprogramma s. Mogelijkheden hiervoor zijn het Europese subsidieprogramma Horizon 2020 en het EFRO-programma. Deze programma s zijn gepubliceerd, in de komende periode worden de mogelijkheden nader onderzocht. Financierings- en subsidieadvies De regioconsulent van het Servicepunt adviseert en informeert gemeenten en de provincie over financieringsvraagstukken en subsidiemogelijkheden op lokaal, regionaal, nationaal en Europees niveau. Bij subsidieaanvragen is de regioconsulent de link tussen overheden en de markt om de consortia te smeden die nodig zijn voor succesvolle aanvragen. Door onze contacten met organisaties zoals Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO, voorheen Agentschap NL) en ministeries kunnen wij snel toetsen of projecten (deels) extern financierbaar zijn of in aanmerking komen voor subsidies. Programmabureau warmte- en koudenetten MRA (in samenwerking met AMEC) Het onderwerp warmtenetten staat stevig op de agenda in Noord-Holland. Bij het verduurzamen van de gebouwde omgeving kunnen warmtenetten een grote bijdrage leveren. Alle lopende trajecten, zowel voor stedelijk gebied (IJmond, Haarlem, Zaanstad, Amsterdam-Almere), als voor de glastuinbouw (onder andere regio Haarlemmermeer en Aalsmeer) wijzen op de potentie en urgentie van de aanpak van warmtenetten. Het Servicepunt faciliteert de samenwerking tussen publieke en private stakeholders. In 2014 is een Uitvoeringsprogramma warmte- en koudenetten MRA opgesteld. Eén van de resultaten is de mogelijkheid om een Green Deal te sluiten met het Ministerie van Economische Zaken, waarbij de focus ligt op het betrekken van de vraagkant en het ontwikkelen van betere proposities richting eigenaren en huurders van woningen. Hierover zijn gesprekken gevoerd tussen gedeputeerde Bond en het ministerie. De rol van het Servicepunt in 2015 ligt onder andere in het proces om de Green Deal te sluiten. Daarna stelt de MRA een programmaregisseur Warmte aan die het Uitvoeringsprogramma warmte- en koudenetten als taak op zich neemt. Ter ondersteuning van de inwerkfase van de regisseur heeft het Servicepunt capaciteit beschikbaar. Monitoring met Enervisa Monitoring is van belang voor het efficiënt en doelmatig uitvoeren van klimaatbeleid. Het Servicepunt onderhoudt en beheert de website waar gemeenten registreren en monitoren wat het effect is van hun beleid. De gepleegde investeringen, rendementen daarvan, vermindering van CO 2 -uitstoot en gerealiseerde energiebesparing worden via Enervisa inzichtelijk gemaakt. De site legt ook de basis voor kennisuitwisseling door op provinciale schaal inzicht te bieden in succesprojecten. Best practises zijn hierdoor voor iedereen snel inzichtelijk te maken. Servicepunt zorgt voor een helpdesk voor dagelijkse ondersteuning bij het gebruik van de monitor. Bijlage II geeft een voorbeeld van de inzet van Enervisa voor de regio Alkmaar. Meer informatie vindt u op BSCH994058

7 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie Enervisa wordt ook gebruikt door het Servicepunt om voor de provincie een voortgangsrapportage op te stellen. Hiermee wordt aan de commissie en de Staten inzicht verschaft over de resultaten van het beleid op het gebied van energie en duurzaamheid. Hiervoor wordt in het eerste kwartaal van 2015 een rapportage opgesteld. Na de verkiezingen zal een volledige beleidsevaluatie door de provincie zelf worden uitgevoerd. Ondersteuningsvragen provincie en nieuwe initiatieven Het Servicepunt is een provinciaal expertisecentrum dat in staat is marktpartijen en overheden samen te brengen in projecten, om zo tot duurzame en innovatieve oplossingen te komen. In de evaluaties wordt door veel gemeenten de continuïteit en snelheid van handelen als belangrijke pijler benoemd in de samenwerking. Dit vereist flexibiliteit in de programmering van het Servicepunt, om actuele vragen vanuit provincie, gemeenten en markt op te kunnen pakken en om te zetten in collectieve projecten of hierover kennissessies te organiseren. Hiervoor is het Servicepunt als helpdesk altijd bereikbaar en een laagdrempelig loket om vragen te stellen en kennis te halen. In 2015 wordt in ieder geval ondersteuning gegeven aan de volgende initiatieven van provincie en gemeenten. Uitvoeringsregeling duurzaam renoveren. Het Servicepunt ondersteunt bij de beoordeling van de aanvragen en begeleidt een aantal geselecteerde bouwprojecten door het uitvoeren van een kwaliteitsmeting. Uitvoeringsregeling zonnestroominstallaties op publieke gebouwen. Deze regeling treedt naar verwachting in het tweede kwartaal in werking. Het Servicepunt verzorgt hiervoor de bekendmaking binnen het netwerk en ondersteuning aan provincie en gemeenten bij het opstellen van business cases en beantwoording van vragen. Green Deal Stroomversnelling Koopwoningen. Voor de deelnemende gemeenten wordt collectief begeleiding verzorgd door organisatie van samenwerkingsbijeenkomsten, participeren in het landelijke traject van Platform 31 en onderzoek naar aanvullende financiering voor het proces. Ook wordt gekeken naar aansluiting van meer Noord-Hollandse gemeenten bij de Greendeal. Ondersteuning programma Switch. In de Energy Valley 3 -regio is het programma Switch opgesteld, als antwoord op het Nationaal Energieakkoord. De invulling van Switch wordt door het Servicepunt ondersteund door de inbreng van kennis en het delen van succesvolle voorbeelden. Dit jaar wordt een voorstel opgesteld voor de voortzetting van een expertisecentrum gebouwde omgeving na 2015 en wordt voor de provincie een overdrachtsdocument opgesteld. Hierin wordt rekening gehouden met ambities zoals die na de verkiezingen verwoord zullen worden in het Coalitieprogramma. Overige projecten Het Servicepunt is al jaren trekker van diverse projecten met een doorlooptijd van meerdere jaren en die (deels) extern gefinancierd zijn. ESCO Service Centre (mede gefinancierd door EU) De ESCO-aanpak voor verduurzaming van de gebouwde omgeving is in Nederland inmiddels een bekend begrip. Hoewel het concept in het buitenland zeer succesvol is gebleken, blijft de toepassing in Nederland achter bij de mogelijkheden. De provincie Noord-Holland ziet ESCO s als een kans voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Daarom heeft het Servicepunt in 2012 in opdracht van de provincie met succes een subsidieaanvraag ingediend bij de Europese Commissie (EC) voor de ontwikkeling van ESCO s in de provincie Noord-Holland. Het Servicepunt heeft daarmee afgelopen anderhalf jaar gemeenten en woningcorporaties ondersteund bij de ontwikkeling van ESCO s voor de verduurzaming van hun vastgoed. 3 Energy Valley is het samenwerkingsverband van Noord-Holland Noord, Drenthe, Groningen en Friesland waar overheid, markt en kennisinstituten samenwerken aan schone en innovatieve energie BSCH

8 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie Een succesvol voorbeeld hiervan is de ESCO voor de plaatsing van zonnepanelen op corporatiewoningen van Ymere in Haarlemmermeer. De komende maanden werkt het Servicepunt aan een plan om ook voor de komende anderhalf jaar deze ondersteuning te kunnen bieden. Blok-voor-blokaanpak kwaliteitstoets renovatieprojecten (budget RVO) Veel gemeenten zoeken naar methoden om particuliere woningeigenaren en woningcorporaties aan te sporen hun woning(voorraad) te verbeteren en duurzaamheidsmaatregelen toe te passen. Er zijn op verschillende plaatsen projecten gerealiseerd waar veel van geleerd is. Dit project heeft tot doel de initiatieven te inventariseren, de kennis uit de verschillende projecten te delen en breed te verspreiden en de communicatie van verschillende initiatieven actief te ondersteunen met vakinhoudelijke kennis. Het grootste deel van de uitvoering van dit project heeft in 2014 plaatsgevonden. In 2015 wordt dit project afgerond en een eindrapportage opgesteld. Innovatiesnelweg (budget EFRO) Innovatiesnelweg is een samenwerkingsproject van bouwgerelateerde bedrijven in Noord-Holland, het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, het Servicepunt en provincie Noord-Holland. Met alle betrokken partijen is een netwerk gebouwd waarin koplopers in de bouwkolom kennis delen over duurzaam bouwen, innovatie stimuleren en de realisatie van duurzame bouwprojecten mogelijk maken. Het doel van deze samenwerking is optimale kennisoverdracht en versterken van de economische potentie van de duurzame bouwkolom in Noord-Holland. In 2015 wordt dit project afgerond BSCH994058

9 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie 4 Beoogde resultaten De inzet van het Servicepunt als expertisecentrum in Noord-Holland is breed opgezet en beslaat zowel proces als inhoud op de thema s verduurzaming gebouwde omgeving en opwekking duurzame energie met zon PV. In samenwerking met alle gemeenten en stakeholders in de provincie streeft het Servicepunt de volgende beoogde resultaten na in Regio-overleg Bij alle gemeenten is minimaal één project inhoudelijk ondersteund. Alle projecten zijn verwerkt in Enervisa. Het opzetten van collectieve projecten door vraagbundeling. Het faciliteren en monitoren van de voortgang van het energieakkoord en de ondersteuningsstructuur. Het organiseren van kennissessies over succesvolle projecten. Organiseren van een Bestuurlijk Congres (voorjaar) Organiseren van een Ambtelijk Café (najaar). Bijeenkomst Green Deal Stroomversnelling Koopwoningen Een voorstel voor borging van het expertisecentrum Noord-Holland na 2015 Communicatie (Impuls, website, factsheets) 14487BSCH

10 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie Bijlage I Producten Servicepunt De focus bij de ondersteuning van gemeenten en regio s ligt op het opzetten en uitwerken van concrete projecten. Vanuit de regionale vraag wordt de ondersteuning geclusterd en gebundeld tot collectieve projecten. De onderstaande lijst geeft een inzicht in de producten en diensten die het Servicepunt kan leveren. Deze opgave is niet uitputtend. Het Servicepunt werkt grotendeels vraag gestuurd en daarom is er altijd ruimte voor aanvullende vragen voor projectondersteuning. Voor gemeenten in Noord-Holland verzorgen wij: Op procesniveau, door de inzet van regio consulenten Regio-overleggen en individuele overleggen. Monitoring/Enervisa. Financierings- en subsidieadvies (waaronder ESCO Service Centre). Op procesniveau, door de communicatie en kennisdeling Impuls, website en factsheets. Kennissessies. Ondersteuningsstructuur VNG. Organisatie Ambtelijk Café. Support gebruik Zonatlas. Op procesniveau, door coördinatie Afstemming tussen provincie en uitvoering in het veld. Toetsing aanvragen en kwaliteitsmeting UVR duurzaam renoveren. Ondersteuning Greendeal Stroomversnelling Koopwoningen (Haarlem, Alkmaar, Castricum & Drechterland + provincie). Begeleiden UVR zonnestroom. Aanvullende vragen van de provincie. Samenwerking met andere teams van de provincie (Wonen, RO etc.). Inhoudelijk (mede afhankelijk van wensen gemeenten) Scholen: binnenklimaat; schilisolatie; advies energieneutraal; duurzame energieopwekking/pv op scholen; energiebesparingsmogelijkheden/scans; aanbestedingsprocedures/advies; financieringsmogelijkheden. Gemeentelijke gebouwen: inventarisatie mogelijkheden (scans); advisering/berekeningen; installaties afstellen; duurzaam beheer- en onderhoudsplan; financieringsmogelijkheden; duurzame gebiedsontwikkeling. Maatschappelijk vastgoed (zwembaden, sporthallen, zorgcentra, etc) energiebesparingsadvies (scans sportgebouwen); renovatieplannen (PvE s etc); energieopwekking/pv op daken; aansluitingsmogelijkheden warmtenet; financieringsmogelijkheden BSCH994058

11 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie Woningcorporaties: warmtenetten/conceptenstudies, ESCO-modellen; isolatieprogramma s (Warme Jas); energiebesparingsmogelijkheden; subsidieadvies (STEP, FEH). Particulieren kennisdeling regionale aanpak VNG; advisering aanscherpingen Bouwbesluit; conceptenstudies NoM; advisering en second opinion projecten NoM ten behoeve van Stroomversnelling. Zoals gezegd, zullen wij bij onze inzet inspelen op concrete en specifieke vragen vanuit de gemeenten. Daarnaast hebben wij ook een aantal vooraf gedefinieerde projecten waarmee wij actief gemeenten en stakeholders ondersteunen, zoals verwoord in het werkplan BSCH

12 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie Bijlage II Rapportage Enervisa voor Alkmaar Deze bijlage geeft een deel van de rapportage weer die in 2014 met behulp van Enervisa is opgesteld voor de gemeente Alkmaar. De uitgebreide rapportages zijn zowel voor individuele gemeenten als voor regio s te maken. Er wordt dan wel een eigen inzet en bijdrage van gemeenten gevraagd. II.i Alkmaars Energieprogramma: samen op weg naar Duurzaamheid Voor de monitoring van het klimaat- en energiebeleid wordt door de provincie Noord-Holland en de Noord-Hollandse gemeenten gebruik gemaakt van Enervisa. In deze webbased applicatie wordt op projectbasis de gerealiseerde CO 2 -reductie, duurzame energie en energiebesparing in beeld gebracht. De gemeente Alkmaar neemt graag het voortouw in de verduurzaming en zet in op de realisatie van een duurzame, energie-onafhankelijke (energieneutrale) gemeente. Om dit te realiseren, staat de gemeente voor de opgave het energiegebruik sterk terug te dringen en zoveel mogelijk energie op duurzame wijze op te wekken op gemeentelijk grondgebied. Als tussendoelstelling is daarom geformuleerd om in % energiebesparing te hebben gerealiseerd. Het Alkmaarse Energieprogramma kent vier centrale doelstellingen op het gebied van mobiliteit, warmtenet, isolatie en duurzame energieopwekking. Voor realisatie van deze doelstellingen zijn elf thema s benoemd met concrete maatregelen en projecten. In deze notitie worden op basis van de in Enervisa ingevoerde projecten de resultaten van de uitgevoerde projecten in de periode oktober 2011 t/m december 2013 (periode van het energieprogramma) gepresenteerd en vindt een evaluatie plaats van de behaalde resultaten tot nu toe ten opzichte van de planning en de voortgang van de realisatie van doelstellingen. Op basis hiervan wordt een advies gegeven voor de te kiezen richting voor een programmadoorstart na de verkiezingen. figuur 1 Projecten op kaart BSCH994058

13 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie II.ii Huidige stand van zaken In totaal zijn er vanaf projecten in de monitor ingevoerd. Hiervan zijn 27 projecten gerealiseerd. Onderstaand wordt ingegaan op de behaalde resultaten. II.ii.a Uitgevoerde projecten In figuur 2 is de verdeling van de gerealiseerde CO 2 -reductie naar de verschillende categorieën weergegeven. In deze grafiek is de biomassaenergiecentrale (BEC) van HVC buiten beschouwing gelaten, omdat niet bekend is hoeveel energie uit de BEC geleverd wordt aan Alkmaar 4. Er wordt het meeste CO 2 gereduceerd met het warmtenet, namelijk ton. Daarnaast reduceren de categorieën biomassa, wind, besparing en zon respectievelijk 200, 9.300, 700 en 550 ton CO 2 per jaar. 2% 1% 4% 37% 56% Besparing Biomassa Warmte Wind Zon figuur 2 II.ii.b Verdeling CO 2-reductie gerealiseerde projecten Investeringen & werkgelegenheid in energiebesparing en duurzame energie Duurzaamheid is van invloed op veel andere beleidsvelden, zoals bijvoorbeeld economie. In deze paragraaf wordt beschreven welke economische voordelen de projecten hebben opgeleverd voor de gemeente Alkmaar op het gebied van investeringen en directe werkgelegenheid. In tabel 1 is voor de verschillende categorieën de totaal bekende en/of berekende investeringen in energiebesparing en duurzame energie weergegeven voor de periode oktober 2011 tot en met december 2013 weergegeven voor de gemeente Alkmaar 5. tabel 1 Categorie Besparing Investeringen per categorie Investering Niet bekend Biomassa ,- Warmte Waterkracht Niet bekend Niet bekend Wind ,- Zon ,- Totaal ,- 4 De BEC levert een forse bijdrage aan de CO 2-reductie, namelijk ton. Dit is 4,5 keer zoveel als alle andere gerealiseerde projecten bij elkaar. 5 Dit overzicht is niet compleet, omdat niet voor alle projecten de investeringen bekend zijn BSCH

14 Rapport Werkplan 2015 Servicepunt Duurzame Energie Behalve investeringen, leveren de duurzame projecten ook directe en indirecte werkgelegenheid op voor de regio Alkmaar. De directe werkgelegenheid is het aantal voltijdbanen bij bedrijven die direct betrokken zijn bij bouw en onderhoud van duurzame energie maatregelen. Indirecte werkgelegenheid is het aantal voltijdbanen van alle partijen die direct tot bouw en onderhoud van duurzame energie behoren. Dit zijn bijvoorbeeld toeleveranciers, logistiekdiensten, overheidsdiensten, secundaire diensten als vergunningverlening, milieustudies, subsidies, octrooiverlening enzovoorts. Met Enervisa is het mogelijk om de directe werkgelegenheid te monitoren. Dit gaat om de installatie, bouw, het beheer en onderhoud van duurzame energiemaatregelen. Er is gebruikgemaakt van kentallen die zijn ontleend aan verschillende uitgevoerde nationale en internationale onderzoeken. Op basis hiervan wordt een indicatie van het aantal gecreëerde banen berekend. De gerealiseerde projecten hebben voor de gemeente gedurende de periode 2011 tot en met december 2013 in Alkmaar indicatief 40 FTE aan werkgelegenheid in beheer en onderhoud opgeleverd 6. De totale werkgelegenheid, inclusief productie en installatie, bedraagt ruim 150 FTE. De nu geplande projecten leveren nog eens in totaal circa 200 FTE op, waarvan circa 60 FTE voor beheer en onderhoud. II.ii.c 2.3 Projecten met de grootste CO 2 -reductie In tabel 2 zijn de top 5 van projecten weergegeven die de hoogste CO 2 -reductie realiseren. Het project met de meeste CO 2 -reductie is de Bio Energie Centrale (BEC) van HVC. Dit project zorgt voor een CO 2 -reductie van ton per jaar door de opwekking van duurzame energie. Zoals aangegeven in paragraaf 3.1, wordt dit project echter niet meegenomen in de gerealiseerde CO 2 -reductie en duurzame energieopwekking van Alkmaar, omdat niet bekend is welk deel van de opgewekte duurzame energie wordt geleverd aan Alkmaar. Hoeveel van de gerealiseerde CO 2 -reductie en duurzame energieopwekking toegerekend kan worden aan Alkmaar dient nader onderzocht te worden. tabel 2 Top 5 projecten die het meest bijdragen aan CO 2-reductie Project Status CO 2-reductie Equivalent 1* Equivalent 2** Verbranding vaste biobrandstof BEC-HVC Operationeel Restwarmte HVC/Boekelermeer Operationeel Windmolen Sortiva kw Alkmaar 2012 Operationeel Windmolen Sortiva kw Alkmaar 2012 Operationeel Windmolen kw Alkmaar Operationeel Toelichting equivalenten: * Equivalent in voetbalvelden bos: aantal voetbalvelden dat aangeplant moet worden met bomen om jaarlijks evenveel CO 2 te reduceren (door opname). ** Equivalent in aantallen huishoudens: energiegebruik (gas en elektriciteit) van een gemiddeld Nederlands huishouden. 6 Van ongeveer de helft van de maatregelen is een kengetal beschikbaar voor werkgelegenheid en investeringen bijvoorbeeld wel zonnepanelen, biomassa, isolatie en wind, maar geen oplaadpunten. Hierdoor blijft de inschatting van werkgelegenheid en investeringen slechts een minimale schatting en zal er meer werkgelegenheid ontstaan door de installatie en bouw van de overige maatregelen BSCH994058