Family business. 2Tips. vs. franchise. het belang van voorbereiding bij opvolging

Transcriptie

1 dit is een bijlage bij dagblad de telegraaf. de inhoud van deze bijlage valt niet onder de redactionele verantwoordelijkheid Roberto Flören: Communicatie is essentieel bij opvolging Aangepaste regels Je financiering onderbrengen bij de overheid Maarten van de Kimmenade: Emoties spelen een grote rol Nr. 1 / oktober 11 Family business vs. franchise 2Tips het belang van voorbereiding bij opvolging Reynier van Bommel: Afspraken binnen het familiebedrijf zijn niet beperkend, maar helder en duidelijk. Dit komt het bedrijf ten goede, omdat we ons kunnen richten op het werk. ONDERNEMERS EN ONDERNEMINGEN MET ZEKERHEID OP SUCCES NAAR EEN NIEUWE TOEKOMST BRENGEN Speciaal aandacht voor: n emotionele aspecten bij overdracht n financiering van de overdracht n Waardebepaling n juridische en fiscale aspecten n aankoop of verkoop van bedrijven Centrum voor Bedrijfsopvolging ToTaaladvies in BedrijfsoverdrachT contact@cvbinfo.nl Website:

2 2 oktober 2011 de uitdaging De onmisbare rol van familiebedrijven in onze economie en maatschappij is inmiddels ook door de overheid zelf erkend. In opdracht van het Ministerie van Economische Zaken heeft Nyenrode Business Universiteit vorig jaar de harde feiten op tafel gelegd: 69% van alle ondernemingen met werknemers is een familiebedrijf. Dat betekent dat ondernemende families verantwoordelijk zijn voor 49% van de werkgelegenheid en 53% van het Bruto Nationaal Product. Familiebedrijven onderschatten uitdagingen Dat familiebedrijven de meeste voorkomende ondernemingsvorm en de grootste werkgever zijn komt door een aantal intrinsiek sterke punten: Ze zijn gericht op de lange termijn (geen exit strategie); Er is een snelle besluitvorming mogelijk (aandeelhouders en management zijn vaak dezelfde personen); De continuïteit wordt gewaarborgd (winst is daarvoor een middel, geen doel); Er heerst een sterke bedrijfscultuur (betrokkenheid, loyaliteit, zichtbare eigenaar); Er is sprake van ondernemerschap (kansen zien, pakken en tegelijkertijd het neerwaarts risico beperken). Specifieke uitdagingen Net zoals iedereen, staan ook de familiebedrijven in de huidige crisis voor grote uitdagingen om hun positie in de markt te behouden. Echter, de betrokken families hebben te maken met specifieke uitdagingen die soms makkelijk onderschat worden. Op een drietal uitdagingen wil ik daarom in dit voorwoord dieper ingaan. Bedrijfsopvolging 1 Het tijdig bespreken en voorbereiden van de bedrijfsopvolging kan nogal eens op zich laten wachten. Het heeft geen prioriteit ten opzichte van de dagelijkse gang van zaken. De klant gaat immers voor. Maar een goed geregelde bedrijfsopvolging is de belangrijkste investering in de toekomst van het familiebedrijf. Dat vergt tijd om te inventariseren wat de wensen van de ondernemer en opvolgers zijn; wat het bedrijf nodig heeft. Maar het vergt ook aandacht en rust voor de ondernemer zelf om bepaalde zaken te kunnen loslaten en voor de opvolger(s) om de ervaring, ambitie en het zelfvertrouwen te ontwikkelen om het stokje over te kunnen nemen. MVO en filantropie 2 Een andere uitdaging betreft maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en filantropie. Tot voor kort was MVO echt het domein van familiebedrijven. Veel families hebben een intrinsieke overtuiging, vanuit verantwoordelijkheid voor de continuïteit en betrokkenheid bij de gemeenschap, dat zij moeten bijdragen aan die gemeenschap en goed willen doen. Dit voordeel ten opzichte van concurrenten, maar ook op de arbeidsmarkt, verdwijnt nu MVO en filantropie steeds vaker een integraal onderdeel is van iedere bedrijfsstrategie. Het is dus niet meer iets waarmee het familiebedrijf zich duidelijk kan onderscheiden van de niet-familiebedrijven. Albert Jan Thomassen Directeur FBNed - vereninging Familiebedrijven Nederland Kort gezegd Ondernemende families beschikken over een belangrijke kwaliteit: doorzettingsvermogen. Zij laten zich niet uit het veld slaan en vormen de economische ruggengraat Raad van 3 Commissarissen Voor familiebedrijven die overwegen om een Raad van Commissarissen in te stellen of deze al langere tijd hebben breken onzekere tijden aan. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen dat een persoon maximaal vijf commissariaten mag vervullen bij grote vennootschappen dan wordt het aantrekken van deskundige commissarissen een groot probleem. Daarom vind ik het wetsvoorstel een bijzonder slecht idee. De politiek beoogt de kwaliteit van toezicht in Nederland te verhogen maar zij bereikt met dit wetsvoorstel mijns inziens het tegenovergestelde. Goede toezichthouders zijn (te) weinig inzetbaar. Familiebedrijven staan dus voor de grote uitdaging om goede commissarissen aan zich te binden maar krijgen te maken met grote concurrentie op dit vlak. De ervaring leert dat ondernemende families over een belangrijke kwaliteit beschikken om deze en andere uitdagingen op te pakken: doorzettingsvermogen. Zij laten zich niet uit het veld slaan en weten vanuit betrokkenheid en verantwoordelijkheid te komen tot inventieve oplossingen. Daarom vormen familiebedrijven de economische ruggengraat en het maatschappelijk weefsel. albert jan Thomassen wij raden aan Pagina 5 Jacqueline van Zwol Oprichter adviespraktijk familiebedrijven Het is goed dat een familie gezamenlijk de waarden en de filosofie van het bedrijf vaststelt en concrete afspraken maakt We make our readers succeed! Family Business VS Franchise, 1e editie, oktober 2011 Managing Director: Marc Reineman Editorial Manager: Stella van der Werf Business Development Manager: Thomas de Vries Project Manager: Sanne van den Eijnde Telefoon: sanne.eijnde@mediaplanet.com Gedistribueerd: Telegraaf, oktober 2011 Drukkerij: Dijkman Offset Mediaplanet contact informatie: Telefoon: Fax: Dit is een bijlage bij dagblad De Telegraaf. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid van De Telegraaf. Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daarbij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar. Hoe ziet uw toekomst er uit? Familiebedrijven zijn de ruggengraat van de Nederlandse economie. Veel familieondernemingen hebben door hechte relaties met klanten en leveranciers, lange-termijn visie en weinig bankschuld de huidige kredietcrisis goed doorstaan. Het huidige onzekere economische klimaat biedt echter ook volop kansen, bijvoorbeeld om versnelde groei te realiseren of juist het stokje door te geven aan de volgende generatie. De toekomst van uw bedrijf kan op vele manieren worden vormgegeven zelfstandig, door acquisities of een fusie met een branchegenoot. Wellicht is het juist nu wel het goede moment voor u om de continuïteit veilig te stellen door een verkoop, en hiermee de vruchten te plukken van uw harde werk. Hoe u de toekomst ook ziet, wij wisselen graag vrijblijvend met u van gedachten over de kansen en mogelijkheden. Als u momenteel strategische stappen overweegt, zoals (her)fi nanciering, acquisities of een overdracht van aandelen, is Lindenaar & Co Corporate Finance de partij bij uitstek om u daarin te begeleiden. Lindenaar & Co Corporate Finance is een onafhankelijke specialist in begeleiding van fusies, overnames en bedrijfsfi nancieringen. Wij zijn met name gericht op middelgrote ondernemingen. Kwaliteit, onafhankelijkheid, integriteit en een persoonlijke aanpak staan voorop in onze dienstverlening. Als ondernemers begrijpen wij als geen ander de emoties die gepaard gaan met ingrijpende veranderingen bij een familieonderneming. Zo hebben wij recentelijk geadviseerd bij de acquisitie van een bijna 100 jaar oude koekjesproducent, de verkoop van een grote moderetail-keten die nog in handen was van de oprichters, de waardering van een bouwbedrijf ten behoeve van de uitkoop van familieleden en de verkoop van een dochteronderneming van een familiebedrijf actief in de mobiliteitsketen. Voor meer informatie en voorbeelden van transacties en mogelijkheden verwijzen wij u graag naar onze website ( of bel of mail direct met één van onze partners of (senior) advisors om kennis te maken. Lindenaar & Co Corporate Finance Maliesingel BK Utrecht +31 (0) Fusies & Overnames Financieringen & Kapitaalmarkttransacties Financieel Strategisch Advies Paul Lindenaar Partner E: paul@lindenaar-cf.com Thorstein Vrolijk Partner E: thorstein@lindenaar-cf.com Erik Ingeneeger Senior Advisor E: erik@lindenaar-cf.com Nick Vermeulen Senior Advisor E: nick@lindenaar-cf.com Jolien Brouwer Advisor E: jolien@lindenaar-cf.com Jacqueline Spronken Advisor E: jacqueline@lindenaar-cf.com Ernst Rustenhoven Advisor E: ernst@lindenaar-cf.com T: +31 (0)

3 Is uw opvolging al goed geregeld? U bent eigenaar van een familiebedrijf en wilt graag uw bedrijf overdragen. Tegelijkertijd beseft u dat dit geen goede tijden zijn. En misschien weet u ook nog niet zeker of u uw bedrijf aan een familielid wilt overdragen of aan het management. En zo rijzen er meer vragen. Wat te doen als uw kinderen nog te jong zijn? En hoe weet u of uw huidige management wel geschikt is om het bedrijf over te nemen? Of zelf de eigendom behouden, maar de leiding overdragen aan een externe CEO? Waar vindt u zo gauw een geschikte vervanger en hoe pakt u dat aan? Of een geschikte interim CEO die tevens mentor kan zijn van de junior opvolger? Het is waar: opvolging in familiebedrijven is een complex proces, een proces dat vraagt om een professionele en multidisciplinaire aanpak. Wij van Quaestus zijn goed bekend met de problematiek van familiebedrijven. En juist daarom werken onze adviseurs nauw samen met andere specialisten om een gedegen multidisciplinaire aanpak te kunnen aanbieden. Zo werken wij onder andere samen met LTP Organisatie Advies, een adviesbureau van ruim 150 psychologen, economen, bedrijfskundigen en andere professionals met meer dan 80 jaar ervaring op het gebied van opvolging en het beoordelen en ontwikkelen van mensen. In samenwerking met onze specialistische partners kunnen wij u de volgende diensten aan bieden en daardoor helpen om een aantal brandende vragen te beantwoorden: Opvolgingsscan. Heb ik als ondernemer al gestructureerd gewerkt aan mijn opvolging? Hoezeer ben ik er al aan toe? Executive audit. Is mijn directieteam in staat het bedrijf alleen te leiden? Waar zitten de krachten en zwaktes van mijn team? Hoe is de onderlinge communicatie en samenwerking? Governance: Hoe heb ik de zeggenschap geregeld? Heb ik een familiestatuut? Executive search. Heb ik een gespecialiseerde headhunter die echt ervaring heeft in familiebedrijven? Interim CEO/Mentor. Over een aantal jaren is mijn familielid klaar om CEO te worden, maar hij heeft nog wat begeleiding nodig. Executive Coaching en on boarding. Doe ik er alles aan om mijn nieuwe CEO ook te laten slagen? Voor vragen kunt u bellen met: Job de Visser, mobiel: Anja Spaans, mobiel: Quaestus Senior Management Search bemiddelt bij de invulling van management- en directiefuncties op topniveau. Wij hanteren een unieke multi-channel aanpak waarmee wij in staat zijn elke interessante kandidaat in de wereldwijde markt te bereiken. Met onze eigentijdse selectie- methode presenteren we voor elke opdrachtgever altijd de beste kandidaten. LTP is een landelijk opererend adviesbureau van ruim 150 psychologen, economen, bedrijfskundigen en andere professionals met meer dan 80 jaar ervaring op het gebied van opvolging en het beoordelen en ontwikkelen van mensen. Ontvang 500 budget! Ontvang 500 budget! Uw Bedrijf verkopen of overdragen binnen de familie.. Het verkopen of overdragen van uw bedrijf is niet uw dagelijks werk. Voor ons wel. Wij zorgen ervoor dat dit proces soepel verloopt en organiseren alle stappen. Wij helpen u. Onze succesfactoren Hoe ziet uw toekomst eruit? Als landelijk opererend bedrijf begeleiden wij m.n. familiebedrijven naar een succes volle deal. Zaken doen is mensenwerk en elkaar iets gunnen.daar ligt onze kracht, wij zorgen ervoor! > persoonlijk, professioneel en betrouwbaar > geen dikke rapporten, maar daadkracht > succes door ervaring en vakmanschap > een groot netwerk en. No Cure No Pay Wij helpen u uw doel te bereiken! Nodig ons uit voor een vrijblijvend gesprek; bij u...bij ons of op neutraal terrein DISCRETIE VERZEKERD! Duizenden euro s per maand besparen op de inhuur van interim professionals? Duizenden euro s per maand besparen op de inhuur van interim professionals? Planet Interim bemiddelt niet, maar faciliteert. Wij berekenen dus geen bemiddelingskosten. Planet Interim biedt het alternatief voor dure bemiddelingsorganisaties; een onafhankelijke online marktplaats van hoge kwaliteit waar u snel, gemakkelijk en goedkoop interim professionals werft. Planet Interim bemiddelt niet, maar faciliteert. Wij berekenen dus geen bemiddelingskosten. Planet Interim biedt het alternatief voor dure bemiddelingsorganisaties; een onafhankelijke online marktplaats van hoge kwaliteit waar u snel, gemakkelijk en goedkoop interim professionals werft. Registreer, ontvang 500 budget & plaats kosteloos tot 10 interim vacatures! Registreer, ontvang 500 budget & plaats kosteloos tot 10 interim vacatures! Geen verplichtingen Registreer in enkele minuten Automatische koppeling met uw eigen systemen via webservices is mogelijk Handige instrumenten helpen u bij de professionele afhandeling van reacties op uw interim vacatures Geen verplichtingen Registreer in enkele minuten Automatische koppeling met uw eigen systemen via webservices is mogelijk Handige instrumenten helpen u bij de professionele afhandeling van reacties op uw interim vacatures registreer direct > info@planetinterim.nl registreer direct > info@planetinterim.nl

4 4 oktober 2011 nieuws maak opvolging 1Tip Laat je helpen door experts bij bedrijfsopvolging bespreekbaar Vraag: Wat is essentieel bij opvolging binnen het familiebedrijf? Antwoord: Communiceer duidelijk met de familie en plan het hele proces, vindt Roberto Flören van de Nyenrode Business Universiteit. Flören is behalve de eerste professor Family Business in Nederland ook een ervaringsdeskundige. In de twintigste eeuw bestond de familie Flören uit trotse verkopers van typemachines, die uiteindelijk de concurrentieslag verloren van de moderne techniek. Toch behoren familiebedrijven tot de succesvolste bedrijven van Nederland. Familiebedrijven bestaan langer en maken meer winst, weet Flören. Ook het personeel is over het algemeen meer tevreden dan bij andere bedrijven. Familiebedrijven zijn stressbestendiger in moeilijke tijden zoals we die nu meemaken. Continuïteit Het merendeel van de Nederlandse bedrijven kan zich kwalificeren als familiebedrijf. In vergelijking met andere bedrijven staat er elke 22 jaar een nieuwe directeur aan het roer van het familiebedrijf. Dat is bij niet-familiebedrijven zeven jaar. De continuïteit is gemiddeld 22 jaar gewaarborgd, maar de bedrijfsopvolging binnen het familiebedrijf vormt steeds vaker een probleem. De ongeschreven regel van kinderen die de zaak overnemen geldt medio 2011 niet meer. Negen van de tien eigenaren van familiebedrijven dromen daar wel van. Slechts in 1 op de 3 familiebedrijven wordt die droom ook werkelijkheid. Ondernemers proberen het tegenwoordig voor hun kinderen zo sexy mogelijk te maken om het bedrijf over te nemen, vertelt Flören. Mensen krijgen minder kinderen en ondernemers moeten hun kinderen echt vragen of ze de zaak willen overnemen, terwijl dit vroeger vanzelfsprekend was. De vervanging is in een familiebedrijf niet eenvoudig, omdat vader al lang aan het roer staat en het gezichtsbepalende persoon is van het bedrijf. Alles moet gepland worden Voor de pater familias is bedrijfsopvolging een emotioneel proces, waarbij het loslaten van de eigen verantwoordelijkheid niet vanzelf gaat. Ondernemers hangen vaak een deel van hun identiteit aan het bedrijf op. Niets is zo moeilijk om al aan opvolging en pensioen te denken als je nog heel fris bent in je vijftiger jaren. Toch moeten eigenaren alles plannen voor na het pensioen, doceert Flören. Als ondernemers tussen Roberto Flören Professor Family Business en ervaringsdeskundige de 50 en 55 jaar oud zijn, kunnen ze structureel gaan werken aan een opvolgingsplan. Hoeveel geld heb je nodig om van te leven? Wat ga je doen als je niet meer werkt? Hoe vul je de dagen? Kun je nog ergens als adviseur werken? Als je een wereldreis gaat maken, hoe vul je na die wereldreis je dagen? In dit proces is communicatie naar de familie essentieel. Probeer op hetzelfde niveau te praten als je kinderen, zegt Flören. Wat willen ze zelf en wat kunnen ze? Welke opleiding hebben ze afgerond en hoeveel ervaring hebben ze? Probeer niet te blijven hangen, als opvolging binnen de eigen familie niet mogelijk is. Bedenk hoe je het anders kunt regelen. Zijn er grote talenten binnen het bedrijf? Hoe kun je het bedrijf klaar maken voor verkoop? Experts zijn essentieel Veel ondernemers zijn gewend om veel zaken in hun eentje op te lossen, terwijl experts essentieel zijn voor de invulling van de details van de bedrijfsopvolging. Financieel en juridisch dient alles goed geregeld zijn, weet Flören. Daarin is de eigendomsoverdracht belangrijk. Een accountant, fiscalist en bankier hebben veel waarde in de overdracht. En wat niet makkelijk is, maar wel belangrijk: stel een datum van vertrek vast en houd je daaraan. sander collewijn Het Opvolgers Assessment geeft een eerlijk beeld Een familiebedrijf wil je binnen de familie houden. Maar is die wens ook realistisch? En is die het beste voor het bedrijf? Opvolgers staan voor een mooie uitdaging en moeten over de juiste kwaliteiten en ambities beschikken. Overdragers leren loslaten en dragen hun taken gedoseerd over. Om dit boeiende, maar complexe proces te ondersteunen, heeft De Familiebedrijven Adviesgroep het Opvolgers Assessment ontwikkeld. Een gedragsdeskundige en een organisatieadviseur kijken samen met de opvolger naar persoonlijke en professionele ontwikkeling. Zo verloopt de overdracht soepel en is de continuïteit gewaarborgd. Benieuwd wat De Familiebedrijven Adviesgroep voor uw specifieke situatie kan betekenen? Kijk op familiebedrijvenadvies.nl of bel: Opvolging & Overdracht Verkoop Visie & Strategie Organisatie & Bestuur Samenwerking Training & Ontwikkeling

5 oktober opvolging Het is ideaal wanneer het zeggenschap van het bedrijf binnen de familie blijft. Probeer daarvoor op hetzelfde niveau te praten als je kinderen: wat willen ze en wat kunnen ze? foto: shutterstock Laat de kinderen los Emoties spelen een grote rol bij een opvolging in het familiebedrijf. De vader wil zijn kindje niet loslaten en heeft moeite om de nieuwe generatie een eigen koers te laten varen. uit de praktijk Zelfs conflicten, mits hanteerbaar, zijn nog beter dan helemaal niet communiceren over de opvolging, denkt psycholoog Maarten Van de Kimmenade. De oude generatie heeft het bedrijf op een bepaalde manier opgebouwd en ziet dat de nieuwe generatie anders is. Het is de natuurlijke angst van de oude generatie, aldus Van de Kimmenade. Wat blijft er over van het bedrijf als we het uit handen geven? Zelfs conflicten zijn dan niet verkeerd. Het is belangrijk om de realiteit onder ogen te zien. Ik zie dat zoons en dochters tegen een denkbeeldige barrière van de vader aanhikken. Er speelt een generatieconflict waarbij ouders de kinderen onderschatten. Maar je kunt dus beter dat conflict aangaan, want uit onderzoek blijkt dat vijf procent van de familiebedrijven verkocht wordt om dat conflict maar te vermijden. Vader staat in de regel boven de kinderen en de vader wil dat ze die rol accepteren. De zoons willen beter zijn dan hun vader en de dochters beter dan hun moeder. Maarten van de Kimmenade Psycholoog en gespecialiseerd in bedrijfsopvolging Kijk binnen de familie Ideaal is een situatie waarin het zeggenschap van het bedrijf volledig binnen de familie blijft. Verkoop buiten de familie leidt vaak tot teleurstellingen, omdat de zorgvuldig opgebouwde cultuur van het bedrijf verandert en de oud-eigenaren met weemoed naar hun kindje kijken. Dat kan zelfs emotionele problemen opleveren. Kijk dus eerst binnen de familie. Bedenk eerst of zoons of dochters willen en of ze geschikt zijn, zegt Van de Kimmenade. Stel dat een zoon redelijk geschikt is, maar een commerciële instelling mist. Bedenk hoe je dat kunt opvangen door cursussen of misschien andere vormen waarbij de nieuwe directie bestaat uit zoon of dochter en een extern persoon met een bepaalde specialiteit. Als eigen zoons of dochters het bedrijf niet over kunnen nemen, kan een ander lid van de familie dat misschien wel. Hulp bij opvolging Van de Kimmenade werd in 1964 opeens zelf directeur van het dakbedekkingsbedrijf van zijn familie toen zijn vader plotseling overleed. Hij verkocht het bedrijf uiteindelijk aan Engelse investeerders en zag hoe het paradepaardje van de familie langzaam wegkwijnde door cultuurverschillen. Met een nieuwe directeur ging het roer weer om en Van de Kimmenade besloot samen met de nieuwe man het bedrijf terug te kopen. Daarna stortte hij zich op een studie psychologie. Hij weet als geen ander hoe opvolging van het familiebedrijf werkt. Veel ex-directeuren vinden in retroperspectief dat ze de opvolging anders hadden moeten regelen, weet Van de Kimmenade, tegenwoordig eigenaar van een adviesbureau. Professionele hulp is daar onderdeel van. Besef in ieder geval dat in het hele proces de familierelaties behoorlijk uitvergroot worden. Daar moet je mee dealen. sander collewijn Familiestatuut waardevol handvest Het familiestatuut is een belangrijke houvast voor bedrijfsfamilies en familiebedrijven. Het document geeft inzicht in de relaties tussen familie en bedrijf en geeft grip op de toekomst en eventuele opvolging. Ik heb gemerkt dat bedrijfsfamilies het begrip familiestatuut nogal afstandelijk vinden klinken, vertelt Jacqueline van Zwol, samen met professor Roberto Flören auteur van het boek Gespreid bedje of spijkerbed over opvolgers in familiebedrijven. Ze noemen het daarom soms hun familiedocument of familiehandvest. Het is iets wat de familie zelf tot stand brengt. Vaak wordt er een extern adviseur aangetrokken om leiding te geven aan de gesprekken die tot het familiestatuut leiden. Voor een familiestatuut heeft de familie gemiddeld tussen de drie en vijf gesprekken nodig, vertelt Van Zwol. Het is goed dat de familie op die manier met elkaar communiceert over het bedrijf. De familie stelt gezamenlijk de waarden en de filosofie van het bedrijf vast en maakt concrete afspraken. Families bepalen bijvoorbeeld dat het bedrijf zal worden overgenomen door vier kinderen terwijl twee kinderen de leiding overnemen. Om dat te laten werken moeten emotionele onderwerpen worden besproken. Een onafhankelijke persoon kan de communicatie daarover begeleiden. De gesprekken die leiden tot het familiestatuut zijn eye-openers. De familie krijgt inzicht waar de familie en het eigen bedrijf nou voor staan. Wij zijn een ondernemende familie die teruggeeft aan de maatschappij is zo n voorbeeld van een filosofie, zegt Van Zwol. Het proces hiernaartoe werkt verhelderend. Het is een leerproces voor een volgende generatie en het document vormt de basis van wat de familie in de toekomst wil met elkaar. Service van a tot z Voor een totaalpakket aan service bij bedrijfsovernames is er Sophista Interconsult. Ervaring en expertise zijn naar eigen zeggen de sterke punten van deze corporate financespecialist. Elk proces van overdracht en elke onderneming is weer anders. Per geval is een passend en geschikt plan vereist en daar zijn we goed in, zegt Pieter van den Berg. Hij is mede-oprichter van het Alkmaarse Sophista Interconsult. De onderneming bestaat sinds 2000 en begeleidt en adviseert klanten bij bedrijfsoverdracht in alle facetten die daarbij komen kijken. De mede-oprichter spreekt van een totaalpakket dat onder meer het verkennen van de markt, het uitonderhandelen, de waardering, de financiering, maar ook de fiscale aspecten behelst voor zowel verkopende als kopende partijen. We helpen verschillende typen klanten, zoals iemand die 65 is en zijn bedrijf wil verkopen, maar ook jonge ondernemers die hun concept willen uitrollen en financiering nodig hebben. Ook zijn we actief bij buy-ins en buy-outs. En -populair gezegdbij fusies en ruzies. Daarnaast kennen we de gevoelens en verhoudingen binnen family businesses goed en staan we die bij, bij bijvoorbeeld opvolgingsproblemen. We fungeren daarbij eveneens als klankbord. Betrouwbaar en eerlijk Sophista noemt zich dé specialist in corporate finance dankzij een hoge kwaliteit van opereren en de (elf jaar) lange ervaring, hetgeen ook wordt gewaardeerd door klanten. Er werken louter uitstekend opgeleide consultants en is er veel aandacht voor nascholing. Betrouwbaarheid is een ander punt dat hoog in het vaandel staat. De verkoop van het bedrijf is vaak één van de belangrijkste beslissingen in het leven van een ondernemer. Wij moeten dan binnen relatief korte tijd vertrouwen winnen omdat wij ineens langs komen terwijl met een accountant soms al een jarenlange band bestaat. Daarom zijn we altijd open en eerlijk in onze communicatie en krijgen we het vertrouwen. Overigens ook een wezenlijke voorwaarde voor het slagen van een transactie. Met onze kennis helpen we klanten verder. Zo weten we hoe banken werken, maar kunnen we eveneens kapitaal aantrekken via onze private equity kanalen. Pieter van den Berg heeft als ondernemer zelf zijn vorige bedrijf aan- en verkocht en weet waarover hij praat. We begrijpen ondernemers en kunnen hen een totaalaanpak bieden en ontzorgen. De dienstverlening omvat alles wat nodig is om het vraagstuk op te lossen. Zo zijn we soms een buffer en kunnen we ook in het geval van een management buy-out de deal op de achtergrond voorbereiden. Met dit full servicepakket onderscheiden we ons. Sophista Interconsult Robijnstraat RB Alkmaar info@sophista.nl Postbus GA Alkmaar T +31 (0) F +31 (0)

6 6 oktober 2011 inzicht expert Nieuwe financieringsregeling Vraag: Door strengere regels is het steeds moeilijker om een financiering rond te krijgen. Wat zijn de alternatieven? Antwoord: De overheid beschikt sinds kort over de groeifaciliteit die het risico voor externe financiers verlaagt. Met die regeling is de financiering van snel groeiende bedrijven beter mogelijk. Door aangepaste internationale regelgeving verstrekken banken tegenwoordig vaak een kleiner deel van een overname of investering. Snelgroeiende of overgenomen familiebedrijven hebben daardoor het benodigde kapitaal bijeen te krijgen. Maarten Derks, werkzaam bij een investeringsmaatschappij, ziet door nieuwe maatregelen van de overheid juist wel kansen. Tegenwoordig kunnen we een financiering onderbrengen bij de overheid. Zij biedt een garantie van vijftig procent (met een maximum van vijf miljoen euro, red.) voor snelgroeiende of overnemende Nederlandse bedrijven, aldus Derks. Tegenwoordig kunnen we een financiering onderbrengen bij de overheid. Een verzekering die financieringen mogelijk maakt Het is een mooi instrument van de overheid. Een verzekering die financieringen makkelijker mogelijk maakt. Natuurlijk wordt er wel kritisch gekeken naar deze manier van financiering, want niet elke Maarten Derks Werkzaam bij een investeringsmaatschappij onderneming komt ervoor in aanmerking. De verkoper moest de afgelopen jaren vaak een deel van het aankoopbedrag als lening in de verkochte onderneming laten. Dan heb je dus nauwelijks zekerheid. Waarom zou je dan nog verkopen?, zegt Derks. Met de nieuwe regeling kan dat resterende bedrag in een fonds van de investeringsmaatschappij worden gestort. Ik heb het gevoel dat op deze manier er veel meer ondernemingen verkocht kunnen worden. Wij stoppen het resterende bedrag dat nu niet gefinancierd wordt in een mandje van tien ondernemingen en verzekeren dat het bedrag over vijf jaar wordt uitbetaald. sander collewijn voorbeeld Michel Straus Advocaat Wetgeving familiebedrijven Vraag: Zijn er specifieke wetten die alleen voor familiebedrijven gelden? Antwoord: Er is een speciale fiscale wetgeving op bedrijfsoverdracht van toepassing en familiebedrijven krijgen door hun specifieke eigenschappen te maken met juridische kwesties die ze misschien niet verwachten. Belangrijk voor familiebedrijven is de mate van medezeggenschap van de werknemers. Juridisch gezien zouden de directeuren met enige regelmaat aan de werknemers moeten vragen of ze een ondernemingsraad willen. Bij een belangrijke beslissing als bedrijfsopvolging hebben werknemers via de OR medezeggenschap. Niet binnen alle bedrijven blijkt dat aan deze wet voldaan wordt, ongeacht de oorzaak. Participeren door medewerkers of buitenstaanders in het familiebedrijf is een ander onderwerp dat aandacht behoeft. De eigenaren kunnen overwegen hun onderneming in een BV te gieten als dat nog niet het geval is. Verder is in beginsel de Wet op het financieel toezicht (Wft)van toepassing ingeval van zo een participatie. Opvolging binnen een familiebedrijf door het zittende management waarbij de familie ten dele aandeelhouder blijft is een ander belangrijk punt dat aandacht behoeft, weet Michel Straus, advocaat. Het is belangrijk dat een dergelijke opvolging goed geregeld is als een derde partij het familiebedrijf gaat leiden terwijl een familielid er bijvoorbeeld ook voor wordt klaargestoomd. Hierover kun je goede afspraken maken met een exit regeling en een goede zeggenschaps- en geschillenregeling. Aandachtspunt voor familiebedrijven blijft de relatie met de leveranciers en afnemers. Straus: Het komt regelmatig voor dat familiebedrijven die een langdurige relatie hebben met hun leveranciers, dit vaak niet op papier hebben gezet. Het blijft dan een verrassing als ze willen wisselen van leverancier. De twee bedrijven hebben juridisch gezien een duurrelatie en die mag je niet zomaar opzeggen. sander collewijn Legal experience denkt niet in dossiers, maar in cliënten. De focus ligt op ondernemers in het MKB+ en small cap bedrijven. Familiebedrijven maken daarvan een belangrijk onderdeel uit. Wij bieden specialistische ondersteuning bij alle onderwerpen die deze ondernemers aangaan, zoals op het gebied van financieringen, fusies en overnames, management buy outs, contracten, arbeidsrecht en intellectuele eigendom. Een langdurige relatie met de cliënt staat bij ons voorop. Wij kunnen dan doen waar we goed in zijn: op lossings en resultaatgericht adviseren, en zo nodig procederen. Legal experience werkt in teams die volledig op elkaar zijn ingespeeld. Dit verzekert korte lijnen en directe toegang tot de partner/contactpersoon die volledig van uw zaak op de hoogte is. Legal experience heeft vestigingen in Amsterdam en Den Bosch. Kijk op: voor de contactgegevens. Meer weten? Bel en vraag naar Maarten Derks of kijk op

7 nieuws Familiesucces Van Bommel is al decennia een bekend en succesvol schoenenmerk. Inmiddels staat de negende generatie aan het roer en staat er veel op papier om misverstanden te voorkomen en de continuïteit te waarborgen. De Van Bommels maken al schoenen sinds En nog steeds is het bedrijf uit Moergestel in handen van de familie. Momenteel zijn de broers Reynier, Floris en Pepijn alle drie zowel eigenaar als directeur en verloopt de samenwerking doorgaans zonder ook maar een enkele wanklank. Vermoedelijk doordat er zo veel is vastgelegd, meent CEO Reynier van Bommel. Soms hoor je wel dat er binnen families knallende ruzies ontstaan, maar daar hebben wij helemaal geen last van. Dat komt wellicht ook doordat we alle drie onze eigen kwaliteit hebben met aparte werkterreinen die elkaar niet bijten. Ik ben zelf meer van de commercie, terwijl mijn andere broer bijvoorbeeld juist weer heel creatief is. We hebben elk een heel andere rol binnen Van Bommel en een ander specialisme. Geen onenigheid De opvolging en eventuele bijbehorende regels zijn niet vastgelegd. De vader van de drie ging eigenlijk per reynier van bommel CEO van familiebedrijf Van Bommel toeval in de zaak en bleek ook de enige te zijn die dat wilde. Hij kocht derhalve halverwege de jaren tachtig zijn familie uit en liet vervolgens bij de notaris de meest uiteenlopende zaken vastleggen. Reynier van Bommel: Eén van die dingen was bijvoorbeeld dat hij op zijn zestigste zou stoppen met werken. Maar er zijn ook wat punten die ons moeten behoeden voor onenigheid. Hij liet noteren hoe men bijvoorbeeld directeur wordt in dit bedrijf. Dat kan pas als drie commissies daar unaniem mee instemmen. Ik mocht directeur 2Tip zet afspraken goed op papier worden, maar de voorwaarde was bijvoorbeeld wel dat ik me zou laten coachen voor die functie. Onze vader is vanaf 1994 begonnen aandelen te verdelen. Met de deal dat ieder die weer moest verkopen aan de andere twee broers als we op ons 31e niet binnen het bedrijf werkzaam waren. En zo zijn er nog wel meer afspraken gemaakt. Zo hebben we alle drie precies hetzelfde testament. Dat geeft duidelijkheid over wat er met de aandelen gebeurt als één van ons iets overkomt. Een andere regel is dat er geen partners in het bedrijf komen werken en dat onze oom de boel op zich neemt als we alle vier zouden overlijden. Een familiestatuut hebben we niet, maar het staat wel hoog op mijn to do-lijst. Er zijn verschillende documenten en een huishoudelijk reglement die we in de toekomst willen samenvoegen in een statuut. Horrorverhalen Reynier van Bommel voelt de afspraken niet als beperkend, maar juist als helder en duidelijk. Het grote voordeel is dat we wat potentieel fout kan gaan hebben afgeschermd op papier. Ik hoor wel eens horrorverhalen over senior van 85 die nog in het bedrijf rondwandelt en zich overal mee bemoeit of de kouwe kant die zijn mening opdringt. Die problemen zullen wij niet krijgen. Dat alles voor iedereen helder is, komt het bedrijf alleen maar ten goede omdat we ons kunnen richten op het werk. Voor de opvolging is tot op heden zogezegd niets concreets geregeld. Wel verwelkomt Reynier binnen niet al te lange tijd zijn eerste kind. Mogelijk het eerste lid van de tiende generatie schoenenmakers? Zou kunnen. We gaan in de toekomst maar eens bedenken hoe die opvolging dan eventueel vorm krijgt. marjolein straatman oktober feiten over het familiebedrijf Familiebedrijven zijn de succesvolste bedrijven van Nederland. 1 Familiebedrijven bestaan langer en maken meer winst dan niet-familiebedrijven. Er zijn Nederlandse familiebedrijven en die zorgen 2 voor 49 procent van de werkgelegenheid in ons land en 53 procent (56 miljard euro) van het Bruto Nationaal Product). Per jaar vinden er tussen de 15 en 3 16 duizend bedrijfsoverdrachten plaats. Driekwart van de directeuren 4 van familiebedrijven plannen de opvolging niet. 90 procent van de directeuren 5 van familiebedrijven willen dat een van de kinderen ze opvolgt. Bij bedrijfsopvolging blijft het 6 bedrijf in 33 procent van de gevallen binnen de familie. Bij grotere familiebedrijven is dit overigens meer dan 50 procent. Familiebedrijven zijn stabieler in moeilijke tijden. Vaak 7 beschikken ze over een groter speklaagje. Bedrijfsopvolging binnen de familie Op een dag staat u als Directeur Groot Aandeelhouder voor de vraag: hoe regel ik de continuïteit van mijn bedrijf als ik straks vertrek? Een complex vraagstuk met zakelijke en emotionele kanten. Waarschijnlijk vergen vervolgens de dagelijkse werkzaamheden zoveel van uw aandacht, dat u niet echt de tijd neemt om er eens rustig bij stil te staan. Bent u opvolger, dan heeft u zich vast wel afgevraagd hoe u het financieel moet regelen, hoe men u accepteert en u niet telkens weer vergelijkt met de vorige Directeur Groot Aandeelhouder. Soms kan een voormalige Directeur Groot Aandeelhouder moeilijk het heft uit handen geven, waardoor u zich niet vrij voelt het familiebedrijf zo te leiden als u denkt dat het beste is. Ook voor de familie breken bij opvolging spannende tijden aan. U vraagt zich vast wel eens af hoe het bedrijf en de familie elkaar beïnvloeden en of dat wel op een goede manier gebeurt. Of hoe uw inzet voor het familiebedrijf naar ieders tevredenheid beloond wordt. Voor alle betrokkenen geldt dat het welzijn van zowel het bedrijf als de familie u aan het hart gaat, zeker als het over opvolging gaat. Maar niet altijd komt u er gezamenlijk uit. Want naast zakelijke argumenten, spelen ook altijd emotionele achtergronden. De Nautilus voor Familieopvolging is een unieke aanpak die gebaseerd is op onze directe ervaring. Hij is speciaal ontwikkeld om overdragers en hun opvolgers in staat te stellen de dynamiek van het opvolgingsproces hanteerbaar te maken en zo de continuïteit van het bedrijf te waarborgen en tegelijkertijd de familieverhoudingen te versterken. De aanpak onderscheidt zich doordat we de kwaliteit van de onderlinge relaties verbeteren door mensen in familie en bedrijf daadwerkelijk met elkaar in gesprek te laten komen, rollen en verantwoordelijkheden helder krijgen, spelregels afspreken en vanuit daar inhoud en structuur geven aan het opvolgingsproces. Wij leren u de kunst om potentiële dilemma s bij de opvolging op tijd te herkennen, leiden dat samen met u in goede banen en werken toe naar tevredenheid voor alle partijen. We onderkennen daarbij ieders belangen en behoeften en waarborgen deze in het traject. Bovendien zijn we instaat om het systeem van de familie en dat van het bedrijf in zijn geheel te begeleiden. We kunnen de kwaliteit van zowel de bedrijfstechnische als de persoonlijke aspecten waarborgen. De aanpak is opgebouwd uit drie aspecten 1. Zowel de opvolger(s) als de overdrager(s) krijgen een eigen coach 2. De familieraad dient als centrum waar familie en bedrijf samenvallen 3. We onderscheiden vier fasen in het opvolgingsproces Graag lichten we persoonlijk aan de hand van voorbeelden toe hoe De Nautilus voor Familieopvolging als aanpak van werken het in de praktijk doet. Neem contact op met:

8 8 oktober 2011 inspiratie Van ijskar naar trendy ijssalon IJssalonketen Lilly s startte in 2009, maar achter dit bedrijf gaat de ervaring schuil van drie generaties ijsmakers. Franchising is volgens Romke de Jong, de jongste telg uit deze Friese ijsfamilie, een goede manier om het bedrijf uit te breiden. Er is nu zelfs een vestiging op Bonaire. Romke de Jong Derde generatie in een familie van ijsmakers De geschiedenis van Lilly s begint in Banketbakker Harke de Jong start dan in het Friese Lippenhuizen met de verkoop van zelfgemaakt, dagvers schepijs. Toen al had hij daarmee vele jaren ervaring. Niet alleen het ijs maakte hij zelf, maar ook de ijskarren waarmee hij het verkocht. Ze fietsen nu nog steeds rond in Zuid-Oost Friesland, weet Romke. Mijn opa deed alles zelf. s Ochtends ijs maken, s middags verkopen, s avonds de kar schoonmaken en de administratie. En zo de volgende dag weer. Concurrentie De verkoop van het ijs ging goed en het bedrijf groeide. Eén ijskar werden er twee, drie, vier Elk jaar kwam er een ijskar bij, vertelt Romke. In de jaren zeventig zette mijn vader Eeuwe de Jong het bedrijf voort. En met succes. Er waren op een gegeven moment zo n twintig ijskarren. Maar de tijden veranderden. Het versgemaakte schepijs kreeg stevige concurrentie uit verschillende hoeken. Zo hadden steeds meer mensen een vriezer thuis waarin ze ijs van bijvoorbeeld de supermarkt konden bewaren. Bovendien werd het softijs populair en werden steeds meer voorverpakte ijsjes verkocht. Dat alles verdreef de ijskar, vervolgt Romke. Het beroep van ijscoman stierf uit. Ook met ons bedrijf ging het niet goed. Uiteindelijk hadden we nog maar een paar ijskarren. Maar de familie De Jong ging niet bij de pakken neerzitten. Met name Romke bedacht een nieuwe formule waarin de sterke kant van het bedrijf werd voortgezet. Onze kracht is dat we iedere dag vers ijs maken. En de consument heeft weer meer interesse in verse en ambachtelijk gemaakte producten. Bovendien groeit de Nederlandse ijsmarkt explosief. Nederlanders eten steeds meer ijs en sinds 1998 is het aantal ijssalons verdubbeld. De consument is bereid meer te betalen voor een ambachtelijk gemaakt ijsje. Handgemaakt ijs. Romke de Jong: Ik ben met de ijsspatel grootgebracht. foto: privé collectie Nieuwe formule Romke besteedde het hele seizoen 2008 aan het bedenken en uitwerken van een nieuwe formule. Hij kon bouwen op een schat aan gegevens en ervaring van het familiebedrijf. Het nieuwe concept werd Lilly s ijs en chocolade. De chocolade wordt exclusief voor Lilly s gemaakt door een ambachtelijk chocolatier. Ook op dat vlak zien we nu een aanzienlijke groei. Want ook voor chocolade zoekt de consument producten die duurzaam, fair trade en puur zijn. In 2009 werd in Hoogezand de eerste vestiging geopend volgens het nieuwe concept. De nostalgische ijskar heeft plaatsgemaakt voor een eigentijdse ijssalon met elke maand nieuwe smaken, een trendy klantenkaart, vele acties en zeer veel ambachtelijke en originele producten. Het was eigenlijk meteen succesvol, laat Romke trots weten. Er volgden al snel meer zaken. Inmiddels hebben we tien vestigingen in Nederland. En begin 2011 hebben we Lilly s geopend op het Caribische eiland Bonaire. Dat is de volgende stap in mijn jongensdroom. En we zijn denk ik nog lang niet uitgegroeid. Komend seizoen openen we weer nieuwe vestigingen. We streven naar uiteindelijk vijfentwintig tot dertig vestigingen in Nederland. Er is voor gekozen om te groeien door middel van franchising onder de naam Lilly s. Romke: De franchisenemer is verantwoordelijk voor het behaalde resultaat uit de onderneming, maar wij nemen hem zo veel mogelijk werk uit handen. Zodat hij zich volledig kan richten op de klanten en het product. Inkoop, marketing, automatisering en productontwikkeling worden gedaan vanuit ons hoofdkantoor in Gorredijk. Meerdere keren per week rijden onze auto s naar de verschillende ijssalons om ze van vers ijs te voorzien. Opa s recept Het bedrijf is gegroeid en de tijden zijn veranderd. Wat hetzelfde is gebleven, is de ambachtelijke manier van ijs maken. Dat gebeurt nog steeds met de hand, net als vroeger. Romke is daar trots op. Ik ben met de ijsspatel grootgebracht. Voor mijn vierde verjaardag kreeg ik een speelgoed ijskar! De passie voor ijs was er al op heel jonge leeftijd. Iedereen in onze familie werkte mee in het bedrijf. Mijn vader is momenteel financieel directeur, mijn moeder werkt nog in onze winkel in Gorredijk. Mijn opa is nu 97, maar hij komt nog steeds af en toe kijken. Hij heeft een verschrikkelijk goede smaak, dus we laten hem vaak onze nieuwe ijssmaken proeven. In onze ijsmakerij beginnen onze ijsmakers diep in de nacht om elke dag weer vers ijs te maken. Nog steeds volgens opa s recept! kees vermeer bedrijfsovername of bedrijfsopvolging? Uw adviseur bij bedrijfsovername in het MKB Aankoopmandaten van 50 gekwalificeerde MBI managers Specialist bij aankoop, verkoop, waardering en financiering Uitgebreide bedrijvendatabank met ruim 800 bedrijven Unieke samenwerking met adviesbureau 2K kennis en kunde Uw adviseur bij bedrijfsopvolging in het MKB Ruime ervaring met alle aspecten van (familie-)opvolging Unieke Groei-opvolgingsstrategie Begeleiding eerste 100 dagen na aankoop van een bedrijf Unieke samenwerking met overnamespecialist Dutch Dream Iedere bedrijfsopvolging en iedere bedrijfsovername is uniek. Onze ervaren adviseurs bespreken graag met u hoe wij u van dienst kunnen zijn. Bel ons via of stuur een naar info@dutch-dream.nl Voor meer informatie &

9 8 oktober 2011 inspiratie Familie in franchise Familiebedrijf wordt franchiseformule Wat ooit begon als ijskar in Friesland, is uitgegroeid tot succesvolle franchiseformule met tien vestigingen in Nederland en een op Bonaire. Wat wel hetzelfde is gebleven? De ambachtelijke manier van ijs maken: met de hand en elke dag vers. Franchise Services Europe heeft twee sterke franchisemerken in Nederland: MultiCopy The Communication Company en TeamLogic IT. Alle twee gericht op professionele zakelijke dienstverlening aan kleine en middelgrote bedrijven en organisaties. Franchise Services Europe weet wat ondernemers zoeken: een ijzersterke formule die hen helpt sneller te groeien dan de concurrentie. Door als ondernemer meer klantenfocus te kunnen hebben. Door je geen zorgen te hoeven maken over veranderende markten en trends omdat daar vroegtijdig op wordt ingesprongen. Een ondernemer die weet dat de franchisegever aan zijn/haar zijde staat met dienstverlening en ondersteuning die er echt toe doet. Een franchisegever die ook na vele jaren nog net zo hard voor je loopt als het eerste jaar. Simpelweg omdat succes blijvend moet zijn. MultiCopy is al bijna 40 jaar hét merk voor grafische zakelijke dienstverlening. De 80 vestigingen werken voor ruim zakelijke klanten als MultiCopy The Communication Company. Van ontwerp tot drukwerk; van complete direct mailings tot crossmedia campagnes. Van grootformaat tot Web-to-Print en promotionele artikelen: MultiCopy maakt de communicatie completer, beter, mooier, efficiënter en vooral effectiever. Samen staan de MultiCopy vestigingen in de Top 10 van grootste grafische bedrijven van ons land. TeamLogic IT is een nieuwe formule in zakelijke IT dienstverlening. Deze ondernemingen lossen niet alleen computerproblemen op, ze helpen ze ook te voorkomen. Daarbij maken wij onder meer gebruik van unieke managed services om computers, netwerken en data proactief te bewaken en optimaal te beschermen. In de Verenigde Staten verwierf TeamLogic IT als nieuwe formule al meteen de prestigieuze 7 e plaats bij de Franchisee Satisfaction Awards van Dat geeft aan hoe de ondernemers denken over wat de formule hen te bieden heeft. U kunt het verschil maken. Als ondernemer bent u de drijfveer achter uw eigen succes. Het hebben van een ijzersterke formule helpt u uw ambities waar te maken. Wij vertellen u graag meer over wat wij voor u kunnen betekenen. Hoe we veranderingsprocessen hebben ingezet om sterker uit de recessie te komen. Jan Withaar, directeur franchising, neemt graag de tijd voor u. U kunt hem bereiken per telefoon ( ) of per mail (j.withaar@franchiseservices.eu). Een gesprek dat uw toekomst een nieuwe impuls kan geven. Weesperstraat 63, 1018 VN Amsterdam

10 nieuws 2Tip oktober Financiering is minder tijdrovend Een van de belangrijkste onderdelen bij het starten van een onderneming is het financiële plaatje. Het kiezen voor een leven als franchiser levert in dat opzicht een aantal aantrekkelijke voordelen op. Het opzetten van een eigen zaak kost veel geld. Of je nu volledig op eigen benen staat of kiest voor een franchiseformule. Toch ligt het bedrag voor een franchisenemer vaak lager. Je treedt toe tot een bewezen winstgevend concept. Doordat de franchisegever aanvullende zekerheden geeft aan de bank, kan met een beperkter eigen vermogen worden gestart, legt Dirk Visser uit. Hij is specialist zakelijke arrangementen. Een franchise constructie komt de snelheid van de aanvraag ten goede. De franchisegever kan ter ondersteuning van de financieringsaanvraag namelijk een goed informatiepakket samenstellen. De aanvraag leidt daardoor niet tot een vaak tijdrovende vraagstelling. Hierdoor zal de financiering eerder rond zijn. Dirk Visser Specialist zakelijke arrangementen ING Nederland Let op de spelregels In ons land kennen we geen specifieke franchisewet. Partijen hebben bepaalde contractsvrijheid, maar dat wil niet zeggen dat zij in een franchisecontract zo maar van alles kunnen afspreken. De partijen zijn onder meer gebonden aan de regels van het nationale en Europese mededingingsrecht op het gebied van prijsafspraken, gebiedsbescherming, concurrentiebedingen en exclusieve afname legt juridisch adviseur Nicole Taverne van de NFV uit. Door leden van de NFV dienen in ieder geval de beginselen van fair play te worden gevolgd. Die zijn verwoord in de Europese Erecode inzake Franchising die door de Europese Franchise Federatie in samenwerking met de Europese Commissie is opgesteld. Deze erecode is vooral bedoeld om de franchisenemer te beschermen. Ook het franchisehandboek, dat samen met de franchiseovereenkomst een geheel vormt, heeft een belangrijke functie. Het handboek beschrijft de Geen ontwikkelfase Toch merkt Visser dat de snelle en minder ingewikkelde afhandeling van de financieringsaanvraag voor veel franchisers niet de reden is om voor deze vorm van ondernemerschap te kiezen. Franchisenemer word je omdat je direct gebruik wilt maken van een bewezen concept in retail, dienstverlening of gezondheidszorg. De startende franchisenemer wil niet het risico lopen van een ontwikkelfase. Liever betalen zij een entreeprijs en een jaarlijkse omzetfee om direct gebruik te kunnen maken van een al bestaand bewezen winstgevend concept. Het starten van een eigen bedrijf vraagt ook bij franchising een inbreng uit eigen vermogen. Dat bedrag varieert per franchiseformule. Het eigen vermogen kan gehaald worden uit onder meer spaargelden of beleggingswaarden, maar ook een overwaarde in de eigen woning of een achtergestelde geldlening van familie of vrienden is mogelijk. formule tot in detail en geeft alle informatie, spelregels en instructies die nodig zijn om als franchisenemer binnen het concept succesvol te zijn. Kijk goed naar contracten Heb je een franchisegever op het oog, dan is het verstandig goed uit te zoeken met wie je in zee gaat. Kijk of de partij bij de NFV is aangesloten. In dat geval weet je dat de franchisegever voldoet aan een groot aantal voorwaarden. Taverne adviseert let goed op met wie je een verbintenis aangaat financiering Doordat een franchisegever aanvullende zekerheden geeft aan de bank, zal een financiering eerder rond zijn en kan er met een beperkter eigen vermogen te worden gestart. foto: shutterstock Allebei een goede boterham Wie kiest voor franchise gaat in zee met een franchisegever. Hoe weet je of de financiële voorwaarden die door de andere partij gesteld worden redelijk zijn? Het uitgangspunt bij franchising is dat beide partijen, franchisenemer en -gever, een goede boterham kunnen verdienen. De franchisegever zal zijn inkomsten vooral halen uit de entree- en omzetfee en mogelijk uit een opslag op goederen leveranties. De franchisenemer behaalt zijn bedrijfsresultaat uit omzet en marge op de verkoop van goederen of diensten. Hierop brengt hij uiteraard zijn bedrijfskosten in mindering. Het resultaat moet voldoende zijn voor living, het betalen van belasting en vermogensopbouw, inclusief opbouw voor pensioenvoorziening. Het is uiteraard aan een ieder zelf te oordelen welk bedrijfsresultaat tot tevredenheid stemt. Ligt het resultaat onder het gemiddelde van de franchiseorganisatie, dan adviseert Visser om bij de franchisegever aan de bel te trekken. Het is en blijft een wisselwerking tussen beide partijen. Vraag begeleiding om het resultaat te verbeteren. Scoor je bovengemiddeld, deel dan je kennis en ervaring met andere franchisenemers. remco nieuwenbroek om goed te kijken naar de contracten. Aan een franchiseverband zijn spelregels verbonden. Dat moet een franchisenemer zich realiseren. Welke rechten en plichten gelden? Hoe luiden de instructies? Is er een handboek? Het gaat veelal om een langdurige verbintenis. De franchisenemer moet daarom goed in beeld hebben aan welke afspraken hij zich moet houden. remco nieuwenbroek in het kort Kijk niet alleen naar jezelf Hoe meer bedrijven hetzelfde product aanbieden, hoe moeilijker het wordt om je te onderscheiden. Maar hoe zorg je ervoor dat je toch meer uit je zaak haalt? Het toverwoord is benchmarking. Juist franchisenemers kunnen goed vergelijken met andere franchisenemers van dezelfde organisatie. Anton Munneke, commercieel directeur van een grote retailspecialist, weet uit ervaring dat de meeste bedrijven er niet aan gewend zijn om kort op de cijfers te zitten. Maar als je echt goed wilt scoren en jezelf wilt verbeteren is alleen het bijhouden van een jaarrekening onvoldoende. Je zult periodiek cijfers moeten hebben waarbij een budget het uitgangspunt is. Wat levert benchmarking op? Door een bedrijf te vergelijken met een gemiddelde en andere succesvolle bedrijven, krijg je volgens Munneke een goed beeld wat er te verbeteren valt. Door middel van benchmark software kunnen wij haarfijn zien waarom de ene vestiging beter presteert dan de andere. Wat kun je veranderen? Wat zijn realistische doelen als bepaalde zwakke punten worden aangepakt? Volgens Munneke moet je juist niet alleen naar jezelf kijken. Zie het als een competitie. Vergelijk verkoopaantallen en marges, loonkosten maar kijk ook bijvoorbeeld naar energiekosten. Het gaat uiteindelijk om het totale rendement. Omzet behouden ondanks webshops Vraag: Wat zijn voor franchisenemers de juridische gevolgen van webshops van franchisegevers? Antwoord: Er moet een nieuw evenwicht worden gevonden. De huidige contracten zijn vaak achterhaald. Raadpleeg daarom een adviseur en neem zelf maatregelen om omzet te behouden. De webshop is hot, maar in dit geval wordt het recht achterhaald door de praktijk, zegt advocaat Tim van der Maas. Internet houdt zich niet aan grenzen en als jij als franchisenemer geïnvesteerd hebt in jouw exclusieve gebied verlies je omzet. Veel consumenten willen handel via het internet dus de formule moet wel meegaan. Om competitief te blijven is de webshop gewoon noodzakelijk. Dat leidt tot omzetverschuiving. Lokale vestigingen missen bijvoorbeeld de impulsaankopen. Die gaan naar de webshop. Van der Maas: Franchiseorganisaties proberen de contracten aan te passen aan de wens van de consument. Moet je bijvoorbeeld de inkomsten van de webshop per postcodegebied verdelen? Dat is een spanningsveld. Het beste advies dat ik kan geven: zorg dat je snel in de overlegsfeer komt en conflicten vóór bent en pas vroegtijdig afspraken aan.