Tijdig Starten met Stoppen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tijdig Starten met Stoppen"

Transcriptie

1 NJU/VGZ Themadag Tijdig Starten met Stoppen Paul Overwater Manager MKB Adviseurs & Henri Brom Senior adviseur Overname & Opvolging Programma Inleiding Fasen in proces Waardebepaling Fiscale aspecten Mogelijkheden van overdracht Vragen 1

2 Inleiding MKB in Nederland 99,8% van de ondernemingen zijn MKB-bedrijven Het MKB is de banenmotor waarbij bijna 70% van de Nederlanders werkzaam is in het MKB In 2015 zijn er ruim personen werkzaam in de detailhandel Retailagenda 2020 Bedrijfsleven en overheden slaan de handen ineen om de detailhandel te versterken Retail 2020 Het nieuwe winkelen Cross channel, multi channel Nieuwe klant Nieuwe beleving Toelichting Rabobank Behoud marktaandeel 2

3 Trends Trends in de omgeving van de ondernemer Nieuwe ondernemer? 3

4 Overnames Booming business?? Bedrijfsovernames in MKB Bedrijfsovernames in MKB Schatting: tot per jaar (3-4%) 30% naar kinderen (percentage daalt!) 75% van verkopers ouder dan 50 20% ouder dan 60 Conclusie: Overname belangrijk voor veel ondernemers. Men begint echter veelal te laat 4

5 Wat zien we in de praktijk? Uitstelgedrag bij tegenvallende resultaten Nog te passieve rol van de huis -accountant Persoonlijke goodwill niet gefinancierd Weinig ondernemers op calamiteiten voorbereid Aspecten bedrijfsoverdracht Fiscaal Juridisch Financieel Zeggenschap Verkoper Koper Familie Leiding Eigendom Bedrijf 5

6 Bedrijfsoverdracht aan wie? ondernemer verkoop stoppen opvolging MBO derden MBI eigendom leiding leiding en eigendom strategisch financieel Stelling 1 jaar voorbereiding voor bedrijfsoverdracht is meer dan genoeg 6

7 Knelpunten bij overdracht 1. Emotie 2. Waardebepaling 3. Juiste opvolger 4. Informatie achterstand bij koper 5. Financiering 6. Perspectief na overdracht (perspectief in branche?) 7. (Fiscale) regels Fases in proces Fase 1: Voorbereiding Fase 2: Overdracht Fase 3: Nazorg 7

8 Fase 1 Voorbereiding Eisen en wensen Fiscale en financiële gevolgen stakingswinst pensioen rechtsvorm Emoties bespreken Verkoopklaar maken Verkoopklaar maken Omzet, marge- en kostenstructuur Resultaten weergeven Claims afhandelen Voorraadbeheer Verbeterplan indien nodig Fiscale vorm Juridische structuur 3/10 8

9 Fase 2 Overdracht Stap 1: waardeer de onderneming en stel vraagprijs vast Stap 2: wijze van overdracht (fiscaal) Bij overdracht aan derden Stap 3: informatiememorandum opstellen Stap 4: profiel koper opstellen Stap 5: Zoeken en onderhandelen Stap 6: Contracten Hoe kom ik aan een Koper? zie bedrijvenbeurs op Actief en reactief zoeken Netwerk ondernemer Collega's databanken Vakbladen Netwerk adviseurs/intermediairs Zorg voor een goede profielschets! 9

10 Fase 2 Overdracht Stap 1: waardeer de onderneming en stel (vraag)prijs vast Stap 2: wijze van overdracht (fiscaal) Bij participatie medewerker of kinderen Stap 3: informeren medewerker en/of kinderen Stap 4: overleg (onderhandelen)/financiering Stap 5: contracten Fase 3 Nazorgfase Fiscus Implementatie Informeren relaties Integratie opvolgers Vermogensbeheer 10

11 Begeleiding bij verkoopproces Doe ik alles alleen? Houd rekening met je eigen emoties maar ook met die van de koper Zorg voor een professionele begeleiding Tijdig starten met stoppen 11

12 Waarde onderneming DE waarde bestaat niet, wel technieken, Waarderingsmethodiek Intrinsieke waarde + goodwill Rentabiliteitswaarde Discounted cash flow JBF-methode Deskundigenwerk! 12

13 Waarde = meer dan alleen winst Waardebepalende elementen Persoonlijke goodwill SWOT (sterkte en zwakte, kansen en bedreigingen Kwaliteit personeel/management Marktomstandigheden Vestigingslocatie Financiële positie Type koper Fiscale consequenties De Fiscus komt altijd aan zijn trekken Het gaat erom wanneer en tegen welk tarief 13

14 Workshop overdracht Fiscale consequenties Verschil tussen IB en Vpb ondernemer Faciliteiten bij overdracht aan familie en aan personeel Vele methoden Fiscale consequenties Wijze waarop hangt af van: Wensen ondernemer Reeds opgebouwde pensioen Fiscale gevolgen Tijdsaspect (kan wijziging rechtsvorm nog?) 14

15 Fiscale Claims bij overdracht 3 Fiscale Reserves 2 Goodwill 1 Stille Reserves 4 Fiscale Oudedagsreserve FOR 5 Desinvesteringsbijtelling Fiscale faciliteiten bij overdracht (IB) 4 Uitstel 3 geruisloos doorschuiven Overdracht van de onderneming 2 lijfrente 1 Stakingsaftrek 5 Inbreng VOF/CV 6 Inbreng BV 7 Winstrecht verhuur 8 Erfrecht Schenking 15

16 Voorkomen of verminderen Lijfrente/banksparen Geruisloos doorschuiven Ondernemer blijven Fiscale consequenties (BV) A Holding Mogelijkheden 1. Verkoop activa uit werk BV 2. Verkoop aandelen werk BV Werk BV 3. Verkoop aandelen Holding 16

17 Overige fiscale aspecten Omzetbelasting Overdrachtsbelasting Successie en schenking Rechtsvormkeuze Juridische aspecten Personeel Huurovereenkomst Geheimhoudingsverklaring Koopovereenkomst 17

18 Scherpe of brandende vragen? Bedankt voor uw aandacht Meer informatie Neem dan contact met ons op via: Telefoonnummer: of ondernemen@mkbadviseurs.nl Vergeet uw informatietas niet!!! 18