Adoptie in Vlaanderen. Manama Bijzondere Jeugdzorg

Transcriptie

1 Adoptie in Vlaanderen Manama Bijzondere Jeugdzorg Katherine D Hoore Vrijdag 11 december 2015

2 De realiteit van adoptie

3 Zorgen voor andermans kinderen 1. Interlandelijke adoptie 2. Binnenlandse adoptie 3. Pleegzorg Crisisopvang Kortdurende plaatsing Langdurige plaatsing 4.

4 DE ADOPTIEDRIEHOEK KIND Verlieservaring en rouwproces Achtergrond Gehechtheid Loyauteit Aanpassing Identiteit, raciale identiteit en roots Special needs VERBONDEN ADOPTIEOUDERS Adoptieprocedure Motivatie Verlieservaring en rouwproces Gehechtheid Aanpassing Specifieke opvoedingstaken Special needs GEBOORTEOUDERS Van taboe naar openheid Verlieservaring en rouwproces Loyauteit Zoeken en Contact

5 ADOPTIEPROCEDURE 1.Kinderen in nood 2.Verdrag van Den Haag 3.Belgische wetgeving 4.Procedure in Vlaanderen

6 KINDEREN IN NOOD Buitenlandse adoptie

7 ADOPTIEVERDRAG VAN DEN HAAG Afgesloten in 1993 Ondertekend door België in 1999 Geratificeerd in september 2005 Reden: Wantoestanden beperken Universele rechten van de mens/ het kind

8 ADOPTIEVERDRAG VAN DEN HAAG Uitgangspunten: Kind best in gezinsverband Gezin van herkomst Interlandelijke adoptie enkel indien geen oplossing in eigen land Hoogste belang van het kind

9 ADOPTIEVERDRAG VAN DEN HAAG Vereisten: Herkomstlanden: Kind is adoptabel Info over kind Info over wetgeving Duidelijke procedure Werking opvolgen en controleren Ontvangende landen: Adoptieouders zijn voorbereid Adoptieouders zijn geschikt Kind wordt erkend Nazorg voorzien Evaluatierapporten uitwisselen

10 COMPLEXITEIT VAN BUITENLANDSE ADOPTIE Belgische wetgeving 2. Vlaamse adoptieprocedure 3. Herkomstlanden. wetgeving. voorwaarden. procedure

11 Mogelijke voorwaarden gesteld door herkomstlanden Gezinssamenstelling: (Biologische of adoptie-) kinderen in het gezin Burgerlijke staat: gehuwd, samenwonend, alleenstaande Hetero, holebi Minimum/maximum leeftijd Voorwaarden rond medische aandoeningen (vb. besmettelijke ziektes, ernstige/langdurige ziektes Inkomensvoorwaarden Voorwaarden rond religie Attest van onvruchtbaarheid kunnen voorleggen Blanco bewijs van goed gedrag en zeden

12 BELGISCHE WETGEVING ADOPTIE 1. Adoptieouder moet minimum 25 jaar zijn 2. Min. 15 jaar leeftijdsverschil met adoptiekind

13 VLAAMSE PROCEDURE BUITENLANDSE ADOPTIE 1. Aanmelding 2. Infosessie Instroombeheer 3. Voorbereiding 4. Geschikheidsprocedure 5. Adoptie van kind 6. Nazorg

14 Tendensen Buitenlandse adoptie

15 TENDENSEN 1. Adoptie daalt wereldwijd 2. Profiel adoptiekinderen verschuift

16 TENDENSEN 1. Adoptie daalt wereldwijd - Herkomstlanden ondertekenen Haags verdrag - Economische toestand verbetert - Schaamte - Cultuurveranderingen - Wetgevingen veranderen

17 aantal buitenlandse adopties 6000 Buitenlandse adopties ontvangende landen Canada Italië 3000 Spanje Frankrijk Zweden Nederland Vlaanderen jaar bron: Monthly review n 10/2012 ISS-SSI.org Peter Selman Robert Johnston: Historical International Adoption Statistics 20/05/2012

18 aantal buitenlandse adopties Buitenlandse adopties VS jaar bron: Monthly review n 10/2012 ISS-SSI.org Peter Selman Robert Johnston: Historical International Adoption Statistics 20/05/2012

19 TENDENSEN 2. Profiel adoptiekinderen verschuift - Jonge gezonde kinderen blijven in hun land - Steeds meer kinderen met bijzondere noden (in 2012 meer dan 50% kinderen met special needs)

20 Kinderen met bijzondere noden

21 Kinderen met bijzondere noden: - Oudere kinderen (+6 jaar) - Siblings (twee of meer kinderen tegelijk) - Kinderen met medische problemen - Kinderen met extra belastende achtergrond en/of gedragsproblemen - Kinderen met een ontwikkelingsachterstand

22 Wat zijn special needs? Staten Generaal en special needs-werkgroep Definitie en afbakening special needs siblings oudere kinderen lichamelijke problemen zware achtergrond ontwikkelingsachterstand

23 Kinderen met bijzondere noden extra vaardigheden bij adoptie-ouders!

24 Vier lagen van zorg bijzondere zorgbehoeften noden eigen aan adoptie particuliere noden van het kind basisnoden van kinderen

25 EHBA en Stevige Start Methodieken ter ondersteuning van gehechtheid

26

27 EXTRA S VAN ADOPTIE Geen vanzelfsprekendheden Een andere huidskleur of etnische achtergrond dan ouders en omgeving Verlaten geweest Altijd iets specialer dan een ander zijn Meerdere hechtingsfiguren gehad Heel je leven indiscrete vragen moeten beantwoorden Gemis aan genetische bagage en eigen geschiedenis Overlever Meer kans om prematuur of dysmatuur te zijn Meer kans op ontwikkelingsstoornissen

28 Overlevingstaken van de baby

29 HECHTING EN SENSITIEVE RESPONSIVITEIT SIGNALEN R < R < KIND VOLWASSENE REAGEREN

30 Terug gaan en inhalen > 5 jaar Creatief inleven Niet inleven 2,5 tot 5 jaar Zelfstandig Schijn-zelfstandig hulpeloos 9 m 2,5 jaar Zelfvertrouwen Onzeker 3-9 m Toevertrouwen Afsluiten 0-3 m Veilig Onveilig donderdag 10 december 2015 Adoptiekind in de basisschool

31 Veilige hechting «Gehechtheid, vroege relaties en de ontwikkeling van kinderen.» film: The Road Home: the realities and effects of institutional childcare in Russia 31

32 In de baarmoeder

33 Baarmoeder 14 weken: reactie op aanraking 16 weken: reactie op geluid 23 weken: habitueren aan een stimulus = regulatie 26 weken: oogknipperen bij lichtstimulus 20 weken: conditionering stem van de moeder verhaaltje verteld door de moeder neighbours experiment hartslag van de moeder spraak en taal van de moeder (intonatie, ritme, stress) geur van de moeder emoties van de moeder (onderzoek Van Den Bergh)

34 Vormen van gehechtheid Categoriale indeling veilige gehechtheid vermijdende gehechtheid angstige ambivalente gehechtheid gedesorganiseerde gehechtheid Dimensionale indeling ik en de ander angst en nabijheid gezond / pathologisch

35 piano angstige vermijdende ambivalente stijl Angstig Velcro Gezond hechtingsproces Vermijdend Solo Ambivalent Sumo Lichte Gedesorganiseerd matige ernstige HECHTINGSMETER

36

37

38 Stevige Bruggen 38

39 Inhaalstrategie Bouwsteen 1: Veilig - niet veilig Structuur: Voorspelbaarheid Continuïteit Koesteren ( moederen en vaderen ) Niet negeren Op signalen reageren en signalen leren kennen Stress verminderen (attunement, stem en toonhoogte aanpassen) Lichamelijke afstemming (dragen, wiegen) EHBA 39

40

41 INHAALSTRATEGIE Bouwsteen 2: Toevertrouwen - afsluiten Invoelen en toewenden (op afstand letten) Voorspelbaar zijn (zeggen wat je doet en doen wat je zegt) Spiegelen met gelaatsuitdrukkingen, geluiden, gebaren, Gemarkeerd Spiegelen Volgen ( involgen) Babymassage Bewegingstherapie van Veronica Sherborne

42

43 INHAALSTRATEGIE Bouwsteen 3: Zelfvertrouwen - onzeker Aanmoediging en vertrouwen geven Floor time Kiekeboe en verstopspelletjes Rituelen voor afscheid nemen en terugkomen Benoemen Congruentie tussen gelaatsuitdrukking en inhoud

44

45

46

47

48 Ontwikkelingsachterstand Ontwikkeling 4 jaar donderdag 10 december jaar Reële leeftijd Adoptiekind in de basisschool

49 Ontwikkelingsachterstand Ontwikkeling 4 jaar 4 jaar Reële leeftijd

50 Trauma en Stress

51 Trauma en het geheugen

52

53 Hypo Hyper Optimaal

54 Controle Nood aan controle drug Nood aan beloning Angst voor straf De gewone opvoedingsmethodes werken niet bij kinderen die niet veilig gehecht zijn Voor een hechtings-gekwetst kind betekent de controle aan de ouders laten, het risico lopen om te sterven

55 Verlieservaring en rouwproces

56 VERLIES EN ROUW BIJ ADOPTIEOUDERS VERLIESERVARINGEN Trauma s uit jeugd Ongenoegen over eigen prestaties Moeilijke relatie met ouders Verlies van belangrijk persoon Miskraam Handicap of eigenschap bij partner of kind Gemis van belangrijk doel in leven Post-adoptiedepressie Gevoel van onmacht in de adoptieprocedure Ongewenste kinderloosheid

57 ROUWPROCES BIJ ONGEWENSTE KINDERLOOSHEID: IMPACT Verlies van greep op eigen lichaam Verlies van status Verlies van eigenwaarde Verlies van toekomstperspectief NIET ERKEND VERLIES Onbegrip en ongepaste reacties van omgeving Geen maatschappelijke regels voor rouwproces Weinig ondersteuning

58 4 ROUWTAKEN (MANU KEIRSE): Aanvaarden van het verlies valkuil: ontkenning, marchanderen taak: informeren Ervaren van de pijn valkuil: afsluiten of blijven steken in agressie taak: confrontatie, praten over Aanpassen aan de omgeving zonder valkuil: idealiseren taak: realiteit willen zien Nieuwe engagementen willen aangaan

59 Bedenkingen Verdriet blijft altijd een rol spelen schaduw Schuldgevoel Hoop Iedereen heeft eigen manier, ritme of tempo om rouwproces door te maken

60 VERLIES EN ROUW BIJ ADOPTIEKINDEREN kind adoptieouders geboorteouders

61 VERLIESERVARINGEN VAN ADOPTIEKINDEREN Stapeltjesverdriet, Stilstaan bij wat is. Een onderzoek naar de invloed van verlies op zeer jonge leeftijd. Sabine Noten, 2009

62 VERLIESERVARINGEN BIJ ZOEKEN - Nieuwe realiteit krijgen - Ontgoocheling - Niet vinden - Nieuwe afwijzing - Verwachtingen die niet ingelost zijn - Leven in 2 werelden - Afscheid en gemis - Niet gezien of gehoord worden -

63 ROUWPROCES IN DE ONTWIKKELING VAN ADOPTIEKINDEREN... na aankomst 6 7 jaar puberteit Zo veel mogelijk juiste informatie geven aangepast aan de leeftijd van het kind Verdriet erkennen Geen valse hoop of troost geven Niet verwerkt verdriet wordt telkens meegenomen naar een volgende fase

64 VERLIES EN ROUW BIJ GEBOORTEOUDERS Van gesloten naar open adoptie Taboesfeer: geen erkenning en steun Druk van de omgeving voor afstand Informatie over kind krijgen

65 Meervoudige identiteit

66 IDENTITEIT: zelfbeeld loyauteit puberteit IK rouw

67 OPVOEDEN ZONDER VOOROORDELEN Louise Derman Sparks 1. Stevig, positieve zelfbeeld helpen ontwikkelen Zelf positief staan tegenover elk aspect van het kind Kind moet zichzelf kunnen herkennen in zijn omgeving Positieve rolmodellen (gewone mensen) Valkuil: toerisme 2. Leren omgaan met verschillen Verschillen leren waarderen en inlevingsvermogen stimuleren Verschillen benoemen Positieve kijk op diversiteit in omgeving van het kind Valkuil: kleurenblindheid

68 OPVOEDEN ZONDER VOOROORDELEN Louise Derman Sparks 3. Kritisch leren denken over vooroordelen Situaties met betrekking op uw kind Situaties los van uw kind 4. Actie ondernemen Advocaat zijn van uw kind Kind leren opkomen voor zichzelf (en anderen)

69 Vragen?