Mantelzorg: beelden en feiten. Alice de Boer HVA 7 sept 2010

Transcriptie

1 Mantelzorg: beelden en feiten Alice de Boer HVA 7 sept 2010

2 Wat is/doet het SCP? Taak: beschrijving sociaal en cultureel welzijn en informatie verzamelen voor beleid Geeft kamer gevraagd en ongevraagd advies Werkt alleen voor de Rijksoverheid Opgericht in 1973, nu in Den Haag (VWS) Bijna 100 mensen (7 bij Zorg) Kracht kwantitatieve gegevens Publicaties openbaar:

3 Onderzoek naar mantelzorg Op verzoek van VWS Stand van zaken maar ook thematisch (participatie, belasting) Landelijke databestanden (CBS) Recent ook kwalitatief onderzoek

4 Recente SCP publicaties mantelzorg Blijvend in balans 2007 Portretten van mantelzorgers 2008 De toekomst van de mantelzorg 2009 Mantelzorg; een overzicht van de steun van en aan mantelzorgers 2009 De ondersteuning van wmo aanvragers 2009 Mantelzorg uit de doeken 2010 De onbekende mantelzorger (themanummer TSG) 2010 Op komst Iemand moet het doen okt 2010

5 Beelden van mantelzorg

6 Onderwerpen trends in aantallen mannen en vrouwen belasting en ondersteuning werkstijlen

7 Aantallen - definitie verwachtingen tot 2030

8 Wat is mantelzorg Bijzondere hulpbehoefte tijdelijke ziekte langdurige ziekte of handicap laatste levensfase Sociale relatie Partner, kind, ouder, andere familie, vriend/kennis Geen vrijwilliger of professional

9 Aantal mantelzorgers in Nederland, 2008 (abs x 1000) 2008 totaal lang of intensief lang en intensief 1.100

10 Aantal mantelzorgers in Nederland (abs x 1000) totaal lang of intensief lang en intensief

11 Leeftijd mantelzorgers % 30% 25% 20% 15% 10% % 0% jaar jaar jaar jaar jaar 75 jaar

12 Toekomstige aantallen Het aantal oudere (65+) mantelzorgers neemt toe met 60%. Het totaal aantal mantelzorgers neemt tot 2030 toe met 5%. De meeste mantelzorgers zijn jonger dan 65 jaar

13 Onderwerpen trends in aantallen mannen en vrouwen belasting en ondersteuning werkstijlen

14 Sexe verschillen mantelzorgers bevolking man vrouw 61 52

15 Aan wie wordt de zorg verleend? relatie % (schoon-)ouder 42 partner 20 kind 9 (schoon-)zus of broer 6 ander familielid 4 kennis/vriend 11 anders 7 totaal 100 geslacht % vrouw helpt vrouw 38 vrouw helpt man 23 man helpt vrouw 27 man helpt man 12 totaal 100

16 Hoe intensief en langdurig?

17 Welke hulp? % man vrouw emo steun beg bezoek huishouden regelen/admin pers verz verpleegk

18 Onderwerpen trends in aantallen mannen en vrouwen belasting en ondersteuning werkstijlen

19 Belasting: hoe meet je dat? 1 niet belast 34% 2 licht belast 32% voortdurend plichtsgevoel 3 matig belast 26% problemen met taakcombinatie 4 ernstig belast 19% te veel verplichtingen

20 Belasting bij mannen en vrouwen

21 Aantallen ernstig belaste mantelzorgers ernstig belast

22 Gebruik van ondersteuning Mantelzorgondersteuning - Dagopvang of activiteitencentrum (12%) - Zorgloket van de gemeente (8%) - Informatie over ziekte (6%) - informatie over mantelzorg (4%) Zorgnetwerk - 12% thuiszorg - 28% andere mantelzorgers - 28% beiden - 32% staat er alleen voor

23 Effect van ondersteuning Kan ik het helpen beter aan 83% Ben ik positiever over de zorg 76% Voel ik mij minder belast 75% Heb ik geleerd anderen te betrekken 61% * Meer problemen (bijv afstemming) 22%

24 Onderwerpen trends in aantallen mannen en vrouwen belasting en ondersteuning werkstijlen

25 Werkstijlen 4 groepsgesprekken 40 mantelzorgers 6 werkstijlen

26 De geboren mantelzorger Zorgen zit in het bloed, zorg-gen Kiest voor mantelzorg Vrouw Baan in de zorg Van de een naar de ander Het moet wel in je persoonlijkheid liggen of je wilt zorgen of niet

27 De aanpakker Doener Maatschappelijk actief Wil hulpbehoevende thuis houden Persoonsgebonden budget Weet grenzen bewaken We hebben een weekendrooster en dat draait eigenlijk perfect. Dus ik ben een manager met al die personeelsleden, zo noem ik dat onderhand.

28 Boze mantelzorger Gevecht met instanties Voelt zich niet serieus genomen Weinig hulp Frustratie over de zorgsituatie Ze moet naar huis. Zeg ik: ja ze kan er niet in. Dus heb ik alles zelf maar geregeld.

29 Andere typen De onmisbare mantelzorger Als een ander het niet doet, doe ik het maar De overspannen mantelzorger Ik ben naar een traumapsycholoog geweest en dan wordt het duidelijk dat het heel ernstig met me is De berustende mantelzorger We redden het wel, day by day

30 Kloppen de beelden met de feiten?

31 Wat klopt wel Vrouwen helpen vaker dan mannen De intensiteit van het helpen neemt toe Het aantal belaste mantelzorgers stijgt

32 Wat klopt niet Het aanbod van mantelzorg loopt terug Mannen doen de zaken en vrouwen de verzorging 65 plussers geven weinig hulp Mantelzorgers vragen makkelijk om hulp Bij mantelzorgers zit het helpen in het bloed

33